Μερικές σκέψεις για την έννοια του ‘σύγχρονου’ στην σημερινή μουσική.
Για τον απλό ακροατή, ο όρος και μόνο ‘σύγχρονη μουσική’ παραπέμπει σε κάτι δύσκολο, δυσνόητο και μάλλον απαιτητικό στο άκουσμα, δημιουργώντας αναστολές ως προς το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Κατ΄επέκταση, ο ‘σύγχρονος συνθέτης’ είναι κατά πάσα πιθανότητα κάποιος εκκεντρικός τύπος, μάλλον εσωστρεφής και μονόχνωτος· κάποιος ή κάποια που στις καλύτερες περιπτώσεις, είναι ‘εξωσυστημικός’ και επομένως, παντελώς αδιάφορος/η για την κοινωνία. Είναι όμως τα πράγματα έτσι; μήπως ο συνθέτης του σήμερα, είναι ένα άτομο ευαίσθητο και αφυπνισμένο, που αφουγκράζεται την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για ουσιαστική επικοινωνία, για πολυδιάστατη όσο και άμεση έκφραση, και που δεν φείδεται να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε τεχνική αλλά και οποιοδήποτε τεχνολογικό μέσο, προκειμένου η μουσική του να ‘μιλήσει’ στην καρδιά του ακροατή; Αν κρίνει κανείς από την μετάλλαξη της μουσικής δημιουργίας την τελευταία εικοσαετία, όπου η διαδικτυακή κοινωνικοποίηση της λεγόμενης ‘σοβαρής’ ή ‘λόγιας’ μουσικής έχει πάρει διαστάσεις οικουμενικές, η απάντηση είναι προφανής. Η διασπορά του ενδιαφέροντος σε μία πληθώρα ερεθισμάτων, σηματοδοτούμενη από μία ακομπλεξάριστη επιστροφή στην διευρυμένη τονικότητα, τον πολυστιλισμό και κάθε μορφή «αποκκλίνουσας γραμματικής», έχει οδηγήσει στην σταδιακή απόρριψη μιας ακαδημαικά ουδέτερης μουσικής νόρμας, που δεν αναπτύσσεται λειτουργικά σε σχέση με τις βαθύτερες ροπές της κοινωνίας. Ο σημερινός δημιουργός ταλανίζεται υπαρξιακά, σκοντάφτει σε αναπάντητα ερωτήματα, αναζητεί δρόμους διαφυγής από το τετριμμένο και το νοικοκυρεμένο, το τάχα μου βέβαιο. Το βέβαιο εδώ μπορεί να είναι αυτό που παλιότερα …έδινε την αίσθηση του αβέβαιου! Η σειραϊκή μουσική και οι επίγονοι του Ντάρμσταντ για παράδειγμα, είναι πλέον απολιθώματα μιας άλλης εποχής, που έχει τελειώσει οριστικά. Επομένως η μουσική, η πραγματικά σύγχρονη μουσική, ως καθρέφτης της κοινωνίας, αλλά και ως προπομπός των ανεκδήλωτων ατομικών και συλλογικών τάσεων, παραμένει άυλη και μη προσδιορίσιμη, και ως τέτοια, υπερβαίνει κάθε μορφή θεωρητικοποίησης και ρασιοναλιστικής ανάλυσης. Αλλά και ο σύγχρονος ακροατής –με την σημερινή έννοια του όρου- ουδόλως απασχολείται με ερωτήματα αυστηρής τεχνικής ως παράγοντα καθοριστικού για την πρόσληψη της εσωτερικής δομικής τάξης ενός έργου, ούτε αξιολογεί αυτό που ακούει βασιζόμενος σε θεωρητικές επινοήσεις του παρελθόντος, σαν αυτές που ακόμα προάγονται σε πολλά ωδεία, κονσερβατόρια και μουσικά πανεπιστήμια. Το μόνο κριτήριο είναι το ατομικό του ένστικτο και η ανάγκη του να ακούσει κάτι αληθινό -ασχέτως πολυπλοκότητας ή άλλων επίσακτων στοιχείων που ακριβώς επειδή δεν υπηρετούν το πραγματικό νόημα της μουσικής, παύουν να έχουν και σημασία!