Rembrandt en de Bijbel

Rembrandt en de Bijbel 4 oktober 2019 Dr. Frauke Laarmann-Westdijk

•

Wat weten we van Rembrandts geloof?

•

Wat doet hij als kunstenaar met de Bijbelse verhalen die hij uitbeeldt?

–

Artistieke doelen?

–

Inhoudelijke doelen?

–

Hoe belangrijk is kennis van de bijbel om zijn werken te kunnen begrijpen?

Onderwerp via >Beeld >Koptekst en voettekst Pagina 2

Joachim Wtewael, Lot en zijn dochters, ca. 1595, olieverf op doek, 162, 5 x 205,7 cm, Los Angeles County Museum of Art Genesis 19: 30-36

Jozef en de vrouw van Potifar, 1634, ets, 90 x 150 mm, Amsterdam, Rijksmuseum Genesis 39:12

Jacob Isaaksz. van Swanenburg De belegering van Bethulia, met rechtsonder het onthoofde lichaam van Holofernes, ca.

1615, 101x152,5 cm, Museum de Lakenhal, Leiden Het Laatste Oordeel en de Zeven Doodzonden, tussen 1600 en 1638, 28 x 88 cm, Rijksmuseum, Amsterdam

Pieter Lastman, Kruisiging, 1616, Museum het Rembrandthuis

De bewening van Abel, 1623, Museum het Rembrandthuis Genesis 4

Portret van scheepsbouwer Jan Rijssen en zijn vrouw Griet Jans, 1633, London, Royal Collection - katholieken

Portret van Johannes Wtenbogaert, 1633, olieverf op doek, 130 x 103 cm, Amsterdam, Rijksmuseum

Portret EphraĂŻm Bueono, 1645-1647, olieverf op paneel, 19 x 15 cm, Rijksmuseum Amsterdam Joods

De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp, ca. 1632, olieverf op doek, 169,5 x 216,5 cm, Den Haag, Mauritshuis gereformeerd

Portret van Johannes Cornelis Silvius, Predikant van de Oude kerk in Amsterdam, ets, 164 x 138 mm. Amsterdam, Stadsarchief

Portret van Nicolaes Ruts, 1631, olieverf op mahoniehouten paneel, 117 x 87 cm, New York, Frick Collection - doopsgezind

Rembrandt en de Bijbel Oude testament

Rembrandts selectie uit de Bijbel Jael doodt Sisera, pen en bruine inkt, met witte dekverf; kaderlijnen in zwarte inkt over bruine inkt, h 192mm Ă— b 174mm, Rijksmuseum, Amsterdam Rechters 4:21

Judith onthoofd Holofernes, pentekening, c. 1653, 18 x 15 cm, Museo di Capodimonte, Napels Judit 13

Adam en Eva, 1638, ets, 163 x 117 mm, Amsterdam, Rijksmuseum

Hendrick Goltzius, Adam en Eva, 1585, gravure, 214 x 157 cm, Amsterdam, Rijksmuseum

Abraham verstoot Hagar en Ismael, 1637, ets en droge naald, 126 x 95 mm, Amsterdam Rijksmuseum Genesis 21:14

Abraham onthaalt de engelen, 1656, ets en droge naald, 159 x 131 mm, Amsterdam, Rijksmuseum Genesis18:1-15

Portret van een echtpaar als Isaak en Rebecca, omstreeks 1665, olieverf op doek, 121,5 x 166, 5 cm, Amsterdam, Rijksmuseum

Portret van een echtpaar als Isaak en Rebecca, omstreeks 1665, olieverf op doek, 121,5 x 166, 5 cm, Amsterdam, Rijksmuseum

Isaak en Rebekka bespied door Abimelech, ca.

1665, pentekening met bruine inkt en witte correcties, 14,5 x 18,5 cm, particuliere verzameling

Jakob worstelend met de engel, ca. 1659/60, olieverf op doek, 137 x 116 cm, Berlijn, Gemäldegalerie der Staatlichen Museen Genesis 32:24-32

Barend Jansz. Slordt, of omgeving Barend Jansz. Slordt, na 1680, Farao en zijn leger verdrinken in de rode zee, olieverf op paneel 55,7 x 79,5 cm, Edam, Edams Museum Exodus 14:26-28

Pieter Lastman, 1622, olieverf op doek, 40 x 60 cm, Jeruzalem, Israel Museum

Bileam en de ezelin, 1626, olieverf op paneel, 63,2 x 46,5 cm, Parijs, MusĂŠe Cognacy-Jay Numeri 22:27

De blindmaking van Simson, 1636, olieverf op doek, 236 x 302 cm, Frankfurt am Main, Städel Museum

Bathseba met Davids brief, 1654, olieverf op doek, 142 x 142 cm, Parijs, Louvre 2 Samuel 11:2-4

David in gebed, 1652, ets en droge naald, 144 x 95 mm, Amsterdam Rijksmuseum

Pieter Lastman, De engel en Tobias met de vis, ca. 1625, olieverf op paneel, 34 x 59 cm, Boedapest, Museum voor Schone Kunsten.

Anoniem, Landschap met Tobias en de engel, tussen 1615 en 1625, olieverf op paneel, 29 x 52 cm, Amsterdam, Rijksmuseum

Tobit en Anna wachten op hun zoon, ca. 1660, olieverf op paneel, 54 x 40,3 cm, Rotterdam, Museum Boijmans van Beuningen

De blinde Tobit, 1651, ets met droge naald, Amsterdam, Museum het Rembrandthuis

De engel verlaat Tobias en zijn gezin, 1637, olieverf op paneel 68 x 52 cm, Parijs, Louvre

Rembrandt en de Bijbel Nieuwe testament

Passieserie, voor Frederik Hendrik, 1635-39, olieverf op doek, tussen 9295 x 69-73 cm, MĂźnchen, Alte Pinakothek

Peter Paul Rubens, 1611-1614. olieverf op paneel, 320 x 420,5 cm inlcusief zijvleugels, Antwerpen, O.L. Vrouwekathedraal

Maaltijd te Emmaus, 1648, olieverf op paneel, 68 x 65 cm, Parijs, Louvre

Christus die aan het volk getoond wordt, 1655, eerste en achtste staat, droge naald, 387 x 454 mm, Amsterdam, Rijksmuseum Johannes 19:5 of MatteĂźs 27:15-25

De drie kruisen, 1653, droge naald en burijn, latere versie op Japans papier, 39 x 45 cm, Amsterdam, Rijksmuseum

Judas geeft de dertig zilverlingen terug, 1629, olieverf op paneel, 79 x 102,3 cm, Lythe, North Yorkshire, Mulgrave Castle MatteĂźs 27:3-9

Jezus verdrijft geldwisselaars uit de tempel, 1626, olieverf op paneel, 43 x 32 cm, Moscow, Pushkin Museum

In alle evangelies

Jezus en de overspelige vrouw, 1644, olieverf op paneel, 84 x 65 cm, Londen, National Gallery Johannes 8:3-11

De barmhartige Samaritaan bij de herberg, 1633, ets, droge naald en burijn, 25 x 20 cm, Amsterdam, Rijksmuseum Lucas 10: 25-37

De thuiskomt van de verloren zoon, 1636, ets, 129 x 129 mm, Amsterdam Rijksmuseum Lucas 15:11-32

Zelfportret met Saskia als verloren zoon in de herberg, 1635-36, olieverf op doek, 161 x 131 cm.

Dresden, Gemäldegalerie

Jezus in de storm op het meer van Galilea, 1633, olieverf op doek, 160 x 128 cm, 1990 gestolen uit het Isabella Stewart Gardner Museum, Boston MatteĂźs 8:23-25

Aanbidding door de herders, 1646, olieverf op doek, 97 x 71,5 cm, MĂźnchen, Alte Pinakothek

Verkondiging aan de herders, 1634, ets, 260 x 218 mm Amsterdam, Rijksmuseum

De lofzang van Simeon, 1631, olieverf op paneel, 61 x 48 cm, Den Haag, Mauritshuis Lucas 2:22-35

De besnijdenis, 1661, olieverf op doek, 56,5 x 75 cm, Washington, National Gallery of Art Lucas 2:21

De presentatie in de tempel – Simeon en Hanna, 1669, olieverf op doek, 98,5 x 79,5 cm, Stockholm, Nationalmuseum

De heilige familie

1645, olieverf op doek, 117 x 91 cm, Petersburg, Hermitage

Ca. 1634, olieverf op doek, 183,5 x 123 cm, MĂźnchen, Alte Pinakothek

Mozes en de tafelen der wet, 1659, olieverf op doek, 168,5 x 136,5 cm, Berlijn, Gemäldegalerie.

Exodus 32:19 of 34:29