dentów) najważniejszy sposób pozyskiwania rekomendacji na temat treści kultury. Trzecie miejsce zajmuje rodzina, której poradami kieruje się 11% badanych. Tu widoczna jest relacja między wiekiem i poziomem wykształcenia – im respondenci starsi i im mniej wykształceni tym częściej polegają na opinii najbliższych. Prawie tyle samo, bo 10% badanych wiedzę czerpie z profesjonalnych recenzji dziennikarzy i krytyków (choć można się zastanawiać, czy profesjonaliści nie są w jakiejś części wytwórcami sądów, które później są rozprzestrzeniane wśród znajomych). Warto podkreślić bardzo niską pozycję rekomendacji od osób, których nie znamy, które publikują swoje opinie w internecie, a także brak zainteresowania/zaufania respondentów do rekomendacji umieszczanych w sklepach internetowych.
Z kim dzieli się pani/pan opinią o przeczytanej książce, utworze muzycznym, filmie? 90%
z bliskimi znajomymi
76%
z bliską rodziną
33%
z dalszymi znajomymi
26%
z dalszą rodziną
22%
na blogach, forach, stronach społecznościowych
Przyglądając się praktykom kulturowym internautów warto również zwrócić uwagę na to w jakim stopniu badani respondenci sami dzielą się swoimi wrażeniami i rekomendacjami z innymi. Dzielenie się opinią jest praktyką dosyć powszechną, angażuje się w nią 71% respondentów. Spośród tych osób najczęściej badani rozmawiali o treściach kultury, z bliską rodziną (90%) i znajomymi, z którymi regularnie się spotykają (76%). Na drugim planie pozostaje dalsza rodzina i znajomi. Trzeba również zwrócić uwagę, że dla jednej piątej re-
60
Praktyki kulturowe aktywnych internautów