wOwW! sep 2014

festival special

De passie van Stefaan Degand Op zoek naar de liefde in Marseille Het plezier van het proeven Achter de schermen in deFENIKS

de wOndere wereld van WALPURGIS

magazine voor avontuurlijk muziektheater september 2014, jaargang 1, nr. 1

wOwW!

01

WORKSHOP PERFORMANCE MUZIEK THEATER OPERA FEEST MUZIEK FEEST

DONDERDAG 25 SEPTEMBER 2014

t/m

ZONDAG 28 SEPTEMBER 2014

www.feniksfestival.be

FEEST PERFORMANCE OPERA THEATER MUZIEK FEEST

02

11de editie

FEEST MUZIEK THEATER WORKSHOP OPERA FEEST MUZIEK THEATER FEEST

MUZIEK THEATER WORKSHOP PERFORMANCE OPERA

wOwW!

Beste lezer, wOwW! staat voor de wondere wereld van WALPURGIS en het is met trots en enthousiasme dat ik het eerste nummer van dit magazine voor avontuurlijk muziektheater aan je voorstel.

Voor mij geen mooier en spannender ambacht dan muziektheater maken! Elkaar uitdagen om verder te kijken dan de eigen neus lang is; gewoontepatronen en taboes doorbreken; de eigen comfortzone verlaten en het onbekende tegemoet treden...Daar draait het om. En dat allemaal om mooie, ontroerende voorstellingen te maken die verwonderen en aan het denken zetten.

Speels, alert en lenig beweegt de muziektheatermaker zich tussen opera, musical, theatraal concert, en alles wat daar tussen ligt. Niet op zoek naar de perfecte symbiose tussen muziek en theater - want perfectie is statisch en dus niet zo interessant. Wel voortdurend balancerend op het punt waar beide expressievormen elkaar raken.

De mensen die in dit magazine aan het woord komen, zijn stuk voor stuk artistieke zielen die zich elk op hun manier smijten. En het zou echt wOwW! zijn als hun passie overslaat en de nieuwsgierigheid die hen drijft, besmettelijk wordt.

INHOUD close up

04 Van opera naar librettolezing.

05

de passie van

06 Stefaan Degand 09

door de ogen van

10 Alain Fourneau over Simonne Moesen, 13 Marseille en de liefde.

14 15

16 21

engage –

WALPURGIS in de wereld Wat hebben bijen en kunstenaars met elkaar gemeen?

achter de schermen in deFENIKS

Drie NEST-jongeren aan het woord.

22 wist je dat?

Alexandertechniek for dummies.

24 25 het plezier van het proeven Twee recepten om uit te proberen.

26

Veel leesplezier!

PS Ik ben benieuwd wat je van de wOwW! vindt. Reacties welkom op vindevogel@ walpurgis.be.

Judith Vindevogel zong in verschillende opera’s. Ze coacht zangers, muzikanten en acteurs en is de bezielster van muziektheatergezelschap WALPURGIS.

wOwW!

03

close-up

van opera naar librettolezing

Wie, wat, libretto? libretto (It.) o. (-‘s), boekje dat de tekst en de regieaanwijzingen bevat van een opera, operette of musical. librettolezing v. (-en), theatrale lezing van een libretto gebracht door enkele acteurs, zangers en muzikanten.

Op 25 september gaat in deFENIKS in Mortsel, de 11de editie van het FENIKS FESTIVAL van start. De klassieke opener van dit vierdaagse muziek-en theaterfeest is de theatrale lezing van een operalibretto. Dit jaar wordt Daphne onder handen genomen, een opera van Richard Strauss. Met haar librettolezingen wil WALPURGIS de opera ook voor nietkenners toegankelijk maken. De librettolezingen bestaan bij gratie van een soort losbandigheid en een vrolijke

04

wOwW!

anarchie die lak heeft aan taboes. De charme ervan is dat je als publiek getuige wordt van de vrijheid die de zangers en acteurs nemen om met het operarepertoire te spelen, ĂŠn dat je tegelijkertijd medeplichtig wordt aan het plezier dat ze daar in hebben. De spelers stappen in en uit hun rol, geven commentaar op de tekst, soms ook op elkaar, tasten grenzen af en hebben vooral veel lol in het overschrijden van die grenzen.

Acteur, regisseur en dramadocent Sam Bogaerts bewerkte een aantal libretto’s, speelde zelf mee in drie librettolezingen én vindt De Fladdermuis nog altijd zijn favoriete voorstelling – ‘Maar daar zit de champagne voor iets tussen...’ Sam is dé man om te vertellen wat een librettolezing zo bijzonder maakt.

Sam: Het begon allemaal met Judith improviseren, elkaar uitdagen én (Vindevogel, nvdr) die me vroeg het tegelijkertijd opvangen. Voor mij is libretto van Die Fledermaus te behet de allerleukste vorm van acteren. werken, een operette van walsenHet is anarchie, inderdaad. Zonder koning Johan Strauss. Ik maakte er bommetjes, maar met heel veel verDe Fladdermuis van. Ik heb me er rassing, amusement en vrijheid. Als tijdens het schrijven geweldig mee acteur moet je op je medespelers geamuseerd vertrouwen. en ook daar‘Het is anarchie, inderdaad. Als dat lukt, is na toen ik het eigenlijk meespeelde. Zonder bommetjes, maar met gewoon maDe Fladdergie en word je heel veel verrassing, muis was echt daar als toeamusement en vrijheid.’ een feest, en schouwer gewerd dat ook letterlijk op het moment tuige van. Je begint er aan met een dat we champagne rondbrachten in gezonde spanning. Want ja, je kan het publiek. De interactie en de vroook de mist in gaan, op je gezicht lijkheid die dat met zich meebrengt gaan. En dan? Dat is ook plezant om is ongelofelijk plezant! Er is amper te zien. Dat hoort bij improviseren. repetitie voor een librettolezing.

Perfectie is niet interessant, het is Hooguit drie dagen. Net genoeg om het streven ernaar wat zo mooi is. Als de tekst een paar keer door te lezen, je op die manier in een librettolezing de rollen te verdelen, de muziek er stapt, kan eigenlijk niets mislukken. mee in te weven en een paar kosDan krijg je puurheid, échte mensen tuums en accessoires bij elkaar te die op de scène staan. Acteurs en zoeken. Daarin zit ook de kracht zangers die zich smijten, die aftasvan de librettolezing: alles draait om ten, proberen, vertrouwen en zich

amuseren. Die het publiek meenemen op ontdekkingstocht. Da’s toch van ‘t schoonste dat er bestaat? tekst Frauke Joossen scènefoto Seger Van Wijk (La Bohème, librettolezing #7, WALPURGIS, 2012) portretfoto’s Walter Grimm (Sam Bogaerts, Platée, librettolezing #8, WALPURGIS, 2013) en Filip Naudts (Evelien Bosmans)

Benieuwd geworden?

Dan moet je naar Daphne, librettolezing #9. Voor het eerst te zien op 8 september 2014 in De Munt, Brussel en van 25 t/m 28 september in deFENIKS, Mortsel. www.demunt.be - www.feniksfestival.be Het verhaal in ’t kort Zowel de herdersjongen Leukippos als de zonnegod Apollo zijn stapelzot van de kuise maagd Daphne. Leukippos, haar jeugdvriendje, wordt meteen afgewezen. Apollo, verkleed als herder, heeft aanvankelijk meer succes. Alleen verknalt hij alles als hij haar met iets teveel goesting kust… Daphne is een eeuwenoud mythisch verhaal over macht en erotiek, en de eeuwige strijd van de mens tussen ideaal en werkelijkheid.

Goed om te weten Heb je na de librettolezing van WALPURGIS zin gekregen om de echte opera te zien?

Ga dan naar De Munt tussen 9 en 30 september 2014.

wOwW!

05

06

wOwW!

de passie van

Stefaan Degand ‘Fantastisch’, ‘geweldig’, ‘ongelofelijk’. Acteur Stefaan Degand mag dan wel vaak gecast worden om zijn grote mond, hij heeft vooral een groot hart voor de kunst. Kiezen tussen zijn twee grote liefdes, theater en klassieke muziek, kan hij niet.

‘In het theater moet je altijd van nul beginnen, of je nu 1, 20 of 50 jaar in het vak staat.’

het medium vernieuwen, maar toen ik onlangs met mijn vader naar een uitvoering van Assepoester in de cinema ging kijken, dacht ik toch: ‘Met alle respect, maar dit nooit meer.’ Een concertante uitvoering laat meer over aan de verbeelding van de toeschouwer.

Waar heb je de liefde voor klassieke muziek opgepikt?

Mijn vader speelt klarinet op amateurniveau. Al van toen ik kind was, nam hij me mee naar De Munt, het theater en concerten. En thuis werd er alleen maar klassieke muziek opgezet. Mijn broer heeft zich daar hevig tegen verzet (lacht), maar ik ging er helemaal in mee. Ik heb ook jarenlang trombone gespeeld.

Waarom heb je ja gezegd op de uitnodiging van WALPURGIS om mee te werken aan Daphne, librettolezing #9?

In zo’n librettolezing kan je de tekst en de muziek gewoon hun werk laten doen, dat is eigenlijk al meer dan genoeg. Als ik naar de opera ga, doe ik meestal mijn ogen dicht. Het spel kan zo oubollig zijn! Gelukkig evolueert opera wel door theaterregisseurs die

Toch besloot je om je muziekstudies op te geven en bij Herman Teirlinck te gaan studeren. Herinner je je nog het moment waarop je dacht ‘dit is wat ik wil doen’?

Acteur worden was al mijn droom toen ik 3 of 4 was. Ik kon niet wachten om ouder te worden en van school af te zijn. Mensen imiteren of dingen vanop straat naspelen, dat vond ik

fantastisch. Als er familie op bezoek was, speelde ik na de koffie en taart een toneelstukje. Spelen is voor mij het belangrijkste wat er is, net zoals gezellig eten en drinken met mensen die ik graag heb. Het is een basisbehoefte, een manier om te overleven.

Ik word al depressief bij de gedachte dat ik ooit iets anders zou moeten doen. De voorwaarde is natuurlijk wel dat je een goede tekst mag spelen waarin je kan meedrijven op het verhaal. Het ergste is als je als acteur het gevoel hebt dat je iets moet oplossen. Maar als alles samenkomt, dan is het een feest.

In je carrière is muziektheater goed vertegenwoordigd. Wat drijft je daar steeds weer naartoe?

Spelen met muzikanten is ongelofelijk. Je maakt eigenlijk samen muziek, zij met noten, wij met woorden. Op één of andere onverklaarbare manier helpt de samenwerking ook om jezelf te relativeren. Muzikanten hebben vaak een heel andere werkethiek dan acteurs. Ze hebben zoveel discipline! Als een ensemble van 100 man moet repeteren, kan je het je niet permitteren om te laat te ko-

wOwW!

07

geloof of gezelschappen die zeggen ‘wij zijn zo, hier staan wij voor en dat is dat’. De beste compagnieën zijn beïnvloed door buitenaf, door de mensen met wie ze samenwerken.

Dat maakt muziektheater ook zo’n interessante vorm, omdat je twee werelden samenbrengt.

men of een avondje door te zakken Hoe belangrijk is dat voor jou? En op café. Zij studeren thuis nauwgezet hoe moeilijk ook? In theater en tv alle partituren, repeteren een dag sazien we je vaak als een haantje de men en geven ‘s avonds meteen een voorste die alles relativeert met huconcert, waar wij 6 tot 8 weken aan mor. een stuk werken. Zij vinden het dan Mensen hebben natuurlijk een beeld weer geweldig van je, maar ‘Nieuwsgierigheid is wat dat wij teksten dat is altijd kunnen ont- muzikanten en acteurs verbindt. maar een deel houden en van wie je We inspireren elkaar.’ daarmee kunbent. De beste nen spelen. Zij dingen die ik lezen van het blad, alle noten die ze beleefd heb op de scène, heeft niemoeten spelen staan vast. Nieuwsmand gezien. Maar die vluchtigheid gierigheid is wat muzikanten en acvind ik net prachtig. Zo ben ik ook als teurs verbindt. We inspireren elkaar. persoon. Ik houd niks bij, geen flyZo ben ik bijvoorbeeld erg gevoelig ers of brochures van voorstellingen, geworden voor de muzikaliteit en het ik heb zelfs geen cv! In het theater ritme van teksten. moet je altijd van nul beginnen, of je nu 1, 20 of 50 jaar in het vak staat.

Sta je anders op scène als je zingt of Ik leef heel graag in het moment: nu als je speelt? zijn we gezellig aan het praten, morNiet echt. In beide gevallen probeer gen is het weer tijd voor iets anders. je vanuit de beperking, een tekst of Dat laat je toe om telkens weer met partituur, naar een vrijheid te zoeken. een kinderlijke verwondering naar de Het effect van muziek is natuurlijk dingen te kijken. Als dat niet meer een stuk universeler, het gaat directer kan, houdt het voor mij op. Kunst naar je hart. Je kan een Filippijn en een helpt je om moeilijke beslissingen te Thai naast elkaar laten huilen met nemen in het leven. Soms brengt het hetzelfde stuk. Taal is veel beperkter, je helemaal in de war of ontroert het al gaan de beste verhalen ook over je diep. En dat in alle vormen, van een alles. schilderij tot tentoonstelling en dans.

Hoe meer vormen, hoe beter. Ik geJe zei ooit dat klassieke muziek het loof niet in een vaste stijl of smaak, enige is dat je echt kan stil maken. net zo min als ik in hokjesdenken

08

wOwW!

Eind oktober word je voor het eerst papa. Ga je daardoor anders naar de wereld en naar je werk kijken? Lig je wakker van de samenleving waarin je je dochtertje zal opvoeden?

Het is een fantastisch vooruitzicht, maar ik maak me ook veel zorgen. Ga ik dat wel goed doen? Ik zal heel anders moeten leven. Dingen regelen, misschien minder toeren, mijn verantwoordelijkheid opnemen. Ik heb me nog nooit in mijn leven voor iets verantwoordelijk gevoeld, behalve nu... En ja, er gebeuren gruwelijke dingen in de wereld, en dat zal alleen nog maar erger worden. Maar ik geloof wel dat je een eigen wereld in de wereld kan creëren, net zoals theater doet. Ik woon bijvoorbeeld in Antwerpen-Noord, in een straat die tien nationaliteiten telt, waaronder veel gezinnen met kinderen en dat is echt top. Ik zou het voltallige stadsbestuur willen uitnodigen voor een wandeling door onze straat onder het mom van ‘zo kan het ook’. Laatst heb ik drie uur thee gedronken met een doofstomme Koerdische man en zijn familie. Zij verstonden ons niet, wij hen niet, maar toch begrepen we elkaar. Die nieuwsgierigheid, dat openstaan voor elkaar vind ik heel belangrijk. Het is zo ontroerend om vanop ons terras te horen hoe die doofstomme man liedjes zingt voor zijn kleinzoon. Messi heet hij. Geweldig toch? (lacht) Als je zou moeten kiezen, wordt je dochter dan muzikante of actrice? (lacht) Dat mag ze zelf weten. Mijn vader zag me ook liever in de muziekwereld terechtkomen, maar je moet doen waar je gelukkig van wordt. Ik zou het wel geweldig vinden als ik mijn dochter op haar 6e kan meenemen naar een concert in deSingel. En ik ga haar ook stimuleren om een instrument te leren spelen, want muziek moet je leren, dat gaat niet vanzelf. Maar als ze plots een techno-dj wil worden, dan mag dat ook hé?

Nog dingen waar je van droomt nu we toch bezig zijn?

Wel, ik zou dolgraag eens de 4e symfonie van Brahms willen dirigeren. Ik ken dat stuk uit mijn hoofd, ik luister er al naar sinds ik 6 ben. Als ik met deFilharmonie of andere orkesten samenwerk, laat ik dat altijd eens subtiel vallen (lacht). tekst Charlotte De Somviele portretfoto Marco Mertens scènefoto’s Stef Depover (En volgend jaar uw kop, WALPURGIS, 2009) en Ben van Duin (Wees ons genadig, Mexicaanse Hond, 2007)

STEFAAN OP DE SCÈNE Stefaan Degand (36) is bij het grote publiek vooral bekend van televisiereeksen zoals De Ronde, Quiz Me Quick en Albert II. Toch blijft zijn grote liefde nog altijd de scène, en ligt zijn passie daar waar muziek en theater bij elkaar komen.

Je kan hem live aan het werk zien in: De Schrijver, zijn vrouw, haar minnares Een ongerept duinengebied in Zeeland vormt het natuurlijk decor voor deze muziektheatervoorstelling waarin Stefaan de rol speelt van de Nederlandse schrijver Martinus Nijhoff.

28 augustus t/m 6 september 2014 op het Zeeland Nazomerfestival www.theaterzeelandia.nl Daphne, librettolezing #9 Een operaklassieker anders bekeken. Stefaan in het gezelschap van Evelien Bosmans, Nico Sturm e.a.

Première in De Munt (Brussel) op 8 september 2014 - www.demunt.be 25 t/m 28 september 2014 in deFENIKS (Mortsel) - www.feniksfestival.be Peter en de wolf Dit muzikale sprookje van de Russische componist Sergej Prokofjev blijft een topper als eerste kennismaking met de symfonische klassieke muziek. Stefaan kruipt moeiteloos in de huid van de kleine Peter, zijn opa, de kat, de eend, de vogel en natuurlijk ook in die van de boze wolf.

Première in deSingel (Antwerpen) op 31 januari 2015. Daarna op tournee. www.hetgevolg.be & www.oxalys.be

wOwW!

09

10

wOwW!

door de ogen van

Alain Fourneau

over Simonne Moesen, Marseille en de liefde Ooit was het Théâtre des Bernardines in Marseille een klooster, al werd het door de eeuwen heen ook gebruikt als opslagplaats, militaire kazerne en balzaal. Het was Alain Fourneau - al 27 jaar directeur van de Bernardines - die het gebouw transformeerde tot een theater. Verschillende theatergezelschappen maakten en presenteerden er hun werk. In november ontvangt hij er de Belgische actrice en zangeres Simonne Moesen.

Ze werken dan samen aan de Franstalige creatie van de muziektheatervoorstelling Tanto Amore.

Voor ons staat een gedreven man met smaak en oog voor schoonheid en talent, die zo zijn kijk heeft op Simonne, de liefde en Marseille.

1. Simonne Alain: Ik ontmoette Simonne voor het eerst in 1989, in de Botanique in Brussel waar zij een kleine, gedurfde voorstelling speelde. Ik werd onmiddellijk getroffen door de directheid waarmee ze het publiek toesprak en haar ongelofelijke vermogen om zeer snel te schakelen van de ene gemoedstoestand naar de andere. Simonne was nadien regelmatig te gast in de Bernardines. Ik zal nooit de dag vergeten dat we aan het werken waren rond teksten van Lewis Carol (auteur van Alice in Wonderland, nvdr). Op een gegeven moment vroeg ik haar of ze heel de voorstelling in het Nederlands kon spelen. Ik verstond er geen woord van, maar haar lichaamstaal vertelde mij alles. Simonne bevestigde op dat moment de uitspraak van de Franse acteur en theaterpedagoog Louis Jouvet: ‘De stem kan misschien liegen, het lichaam nooit.’ Simonne is kwetsbaar maar tegelijkertijd vastberaden, enthousiast en concreet. Ze twijfelt veel maar altijd op een constructieve manier. Ze heeft een grote innerlijke kracht, is genereus en verbaast me keer op keer. Van zodra Simonne op een podium stapt overstijgt ze iets. Elke keer opnieuw slaagt ze er in de intensiteit van het moment te vatten.

Simonne in een notendop Simonne Moesen (1957) is een zeer aparte, veelzijdige Belgische actrice die onmogelijk in één vakje te stoppen is. Ze groeit op in Kalmthout, loopt school in Borgerhout en behaalt in Leuven haar regentaatsdiploma talen. In de tekenacademie leert ze theatermaker Jan Lauwers kennen. Ze zegt haar onderwijsloopbaan vaarwel en waagt zich met het Epigonentheater (later Needcompany) aan het muziektheater. Op het Canadese theaterfestival, la Quinzaine Internationale de Théâtre de Québec, krijgt zij de prijs voor de beste vrouwelijke vertolking. Na haar tijd bij Needcompany werkt zij o.a. samen met regisseur Guy Cassiers, theatermaker Wayn Traub, zangeres/actrice Marianne Pousseur, choreograaf Pierre Droulers en het theatergezelschap La Fabrique Imaginaire.

wOwW!

11

‘Je zou de liefde een continue vloedgolf kunnen noemen, maar dan één die komt in gulpen.’

12

2. De liefde

3. Marseille

Alain: Met het ouder worden, denk ik veel aan de ruimte die je jezelf moet geven om ‘de ander’ toe te laten. In de ontmoeting met de ander komt er namelijk iets in jezelf tot leven en wordt iets blootgelegd dat voordien nog verborgen was. In het theater, meer nog dan in het dagelijkse leven, gebeurt het niet zelden dat je getroffen wordt door een intense ontmoeting die tegelijkertijd verontrustend is. Dat is trouwens ook wat regisseren voor mij betekent: bereid zijn jezelf tijdelijk buiten spel te zetten om ruimte te geven aan de ander. Je in die mate openstellen dat je het risico loopt om bijvoorbeeld op slag verliefd te worden op de actrice waar je mee werkt. Je zou de liefde een continue vloedgolf kunnen noemen, maar dan één die komt in gulpen. En zoals de Griekse dichter Aischylos zei: ‘Dat stromen is niet tegen te houden. Het blijft, net zoals het leven, aanzwellen tot in de dood.’

Alain: De twee belangrijkste redenen om naar Marseille te komen, zelfs voor een kort verblijf, zijn voor mij de heuvels en de zee. Maak als je tijd hebt zeker een uitstap naar Malmousque. Ga iets drinken in het vissershaventje Vallon des Auffes en neem als je de moed hebt de bus naar de haven van Les Goudes en de calanque de Callelongue. Vandaar is het nog een klein uurtje lopen via een pad langs de zee, naar een restaurant dat gerund wordt door de dochter van een Vlaming, die zich daar 50 jaar geleden kwam vestigen.

Je kan er heerlijke frieten eten!

Verder is een bezoek aan het MuCEM met zijn prachtig open plein natuurlijk een must. En als je naar de Bernardines komt, neem dan zeker de tijd om even rond te lopen in Noailles, een volkse wijk, vlakbij het theater, die ook wel ‘de buik van Marseille’ genoemd wordt. Je komt er alle gemeenschappen tegen die er in heel

wOwW!

Marseille te vinden zijn. En ja, het is een behoorlijk vuile wijk omdat ze door de lokale overheid verwaarloosd wordt, maar er heerst een sfeer die je nergens anders in Frankrijk vindt. Groenten, vlees, vis, alle soorten kruiden en brood vind je in Noaillles in overvloed. Probeer vooral de fantastische couscous van Femina of de uitstekende pizza van Chez Sauveur. Wist je trouwens dat de pizza hier een nationaal gerecht is en dat Marseille, net als New York één van de hoofdsteden van de pizza is? tekst Frauke Joossen en Judith Vindevogel portretfoto’s Edwige Lamy (Alain Fourneau) en Diana Monkhorst (Simonne Moesen) scènefoto’s Stef Depover (Tanto Amore, WALPURGIS/La Dea, 2012) en Vincent Lucas (Théâtre des Bernardines)

Excuses geno eg voor een citytrip naar Mars eille!

Tanto Amore in het Théâtr e des Bernardines In haar tragik omische vo orstelling jo leert Simonn nge Moesen m et de emotie en de vaak b s izarre gedac htenkronkels van Puccini’s heldinnen u it de opera’s Butterfly, La Bohème, To sca en Turan 13-18 novem dot. ber 2014 in Théâtre des Bernardines , Marseille, w ww.theatrebernardines .org De zee, haa r heuvels, ve le kreken en vissershaven tjes Chez le Belg e, Callelong ue GR98, M seille arVoor de ech te avonturier s want in de middle of no where. Ook per boot te bereiken.

Het museum MuCEM (Mu sée des civilis at l’Europe et de la Méditer ions de ranée), 7 Pro menade Ro bert Laffont (esplanade d J4), Marseill u e, www. mu cem.org Noailles, ‘D e buik van M arseille’ Femina, 1 ru e du Musée, Marseille, 0033/4 91 54 03 56 Chez Sauve ur, 10 Rue d ’Aubagne, M seille www.c arhezsauveur.f r

ENGAGE

WALPURGIS in de wereld

14

wOwW!

Wat hebben bijen en kunstenaars met elkaar gemeen?

Twee bijenvolkjes en zes jonge kunstenaars te gast in deFENIKS. Na de Arenbergschouwburg en de Vlaamse Opera helpt nu ook muziektheatergezelschap WALPURGIS de bijen een handje. En dat is nodig, want bijen hebben het alsmaar moeilijker waardoor de bestuiving van fruitbomen en andere gewassen in gevaar is. Twee bijenvolkjes krijgen sinds deze zomer onderdak in de tuin van deFENIKS, de werkplaats van WALPURGIS. Maar niet alleen bijen, ook jonge kunstenaars vinden er hun toevlucht. Wat hebben die twee met elkaar gemeen?

Judith Vindevogel (artistiek leider van WALPURGIS): Wat de bijen doen - dat rustige, altijd maar op en neer vliegen van stamper tot stamper, waarbij ze stuifmeel overdragen van de ene bloem op de andere - doen wij in zekere zin ook. Door de samenwerking met artiesten uit zeer verschillende disciplines - muziek, theater, dans, beeldende kunst ... - inspireren wij elkaar voortdurend. Zo ontstaat, over alle grenzen heen, een netwerk van verbeelding. Bijen maken voedzame en heilzame honing. Wij maken muziektheatervoorstellingen die verrassen, doen glimlachen, ontroeren of aan het denken zetten - en liefst van al dat allemaal tegelijkertijd.

Maar net als de bijen hebben ook kunstenaars het in onze samenleving, waar alles steeds meer om prestige en winst draait, niet gemakkelijk. Tijd en ruimte voor ontwikkeling, experiment en het uitbroeden van projecten wordt alsmaar schaarser.

Daarom besloten we jonge makers een extra duwtje in de rug te geven en lanceerden we begin januari 2014

JONGE MAKERS IN DE KIJKER Toonmomentenparcours met werk van Mikio Saito (JP), beißpony (DE), Linde Carrijn (BE), Marieke Berendsen (NL) en Sielke De Mulder (BE) zaterdag 27 en zondag 28 september in deFENIKS, Mortsel www.feniksfestival.be Ontvang je graag het volledige festivalprogramma thuis in je bus?

Mail dan naar info@walpurgis.be of bel tijdens de kantooruren naar 03/235 66 62.

een oproep voor een residentie in deFENIKS van een paar weken. Tijdens hun verblijf bij ons in huis, krijgen zij de kans om hun project te ontwikkelen en het vervolgens te presenteren tijdens het FENIKS FESTIVAL. Uit de 76 projecten die we ontvingen, selecteerden we er vier. tekst Frauke Joossen foto’s Florian A.Betz (beisspony) en Stef Depover (bijen); Mikio Saito, Sarah Therry, Jeroen Jacobs en Janneke Berendsen (op deze pagina - van boven naar onder)

(foto linkerpag in

a-

LAURA & STEF boven) FI Het Duitse m eidenduo be ißpony leeft volledig uit in zich een experim enteel kostuu concert met mgeprepareerd e naaimachi zelfgeschreve nes, n gedichten en songs.

(foto’s op deze pa

gi

na - van bove n naar onder) MIKIO De Japanse videokunsten aar Mikio Sa zwerft door ito de straten va n Mortsel, om muziekvideo een te maken met alles wat hij zijn weg tege op nkomt.

LINDE De pas afge studeerde ac trice en viol Linde Carrijn iste zoekt verstillin g in een leegst magazijn in M aand ortsel.

SIELKE & MAR IEKE De jonge Belg ische actrice Si elke de Mulde de Nederland r en se muzikante Marieke Bere sen lokken ee ndn muziektheat eravontuurtje voor kinderen uit vanaf 6 jaar.

16

wOwW!

achter de schermen in deFENIKS

Drie NEST-jongeren aan het woord Ze kenden elkaar niet toen ze vorig jaar auditie deden, nu zijn ze beste vrienden. Een jaar NEST, dat is een eyeopener, als je hen hoort vertellen. ‘Ik heb het gevoel dat ik op een half jaar tijd iemand anders ben geworden’. Mathilde (17), Charles (16) en Marie (17) over hun ervaringen.

‘Je moet elkaar vertrouwen om mooie dingen te kunnen doen.’

tie. Niet om te zien of je wel ‘goed’ genoeg bent – daar gaat het niet om.

Ze willen zien of je klaar bent voor de ervaring die je hier kan opdoen, of je samen met anderen kunt en wilt leren, en of je ervoor wil gaan. Je kan al vanaf je veertiende meedoen, als je maar een open geest hebt.

Marie: Je moet je willen smijten ook.

Het engagement dat je aangaat, is voor drie jaar. Zolang duurt het NEST-project. Om veel te leren, te ontdekken en uit te zoeken. Met als eindproject een voorstelling.

Marie: NEST is een theaterwerkplaats voor jongeren. Je leert er alles wat je nodig hebt, over elk aspect van het theater. Maar eigenlijk gaat het zelfs verder. Of je nu kok wil worden, dokter of acteur, dat is bij NEST niet de essentie. Je moet gaan voor je passie, en die willen Soraya en Jellie van NEST je helpen ontdekken. Dat is voor mij het mooie aan dit project.

Charles: Daarom doe je ook audi-

Mathilde: Wij zijn met tien. In de groep die een jaar eerder begon, zijn ze met veertien. Allemaal mensen die je niet kent als je er aan begint, maar waar je héél snel close mee wordt.

Charles: Dat kan ook bijna niet anders. Het is intens. Dat wordt niet afgedwongen, maar door de oefeningen groei je heel snel naar elkaar toe. Je moet elkaar vertrouwen om mooie dingen te kunnen doen.

Mathilde: Het eerste half uur van het auditieweekend was ik zenuwachtig,

daarna amuseerde ik me gewoon heel hard. En dat is een heel jaar zo gebleven. Elke zaterdag werken we vier uur samen, we bezoeken regelmatig een tentoonstelling, deze zomer was er een kamp,... Het zijn soms heftige ervaringen, maar altijd op een heel mooie manier. Ik ben mezelf tegengekomen, ik heb ongelofelijk veel geleerd over mezelf. Ik ben gegroeid.

Charles: Ik heb het gevoel dat ik het voorbije jaar echt iemand anders ben geworden.

Mathilde: Dat heb ik ook! Ik ben zo anders gaan kijken naar zoveel dingen.

Charles: Als ik nu een foto van mezelf van een half jaar geleden bekijk, kan ik de verandering gewoon zien.

Ik wist niet dat je zo snel kon groeien in je denken.

Marie: Je kiest zelf hoever je daar in gaat. Wij zijn heel hard veranderd, gegroeid, maar anderen doen dat misschien op een ander tempo. Het hangt er van af hoe hard je je wil smijten. lees verder op pagina 20 wOwW!

17

18

wOwW!

wOwW!

19

Mathilde: Maar het is ook oké als je het trager doet allemaal. Dat is het mooie: iedereen kan gewoon zichzelf zijn. En de oudere NESTERS nemen de jongere mee. Want dat hoort er ook bij: je trekt de anderen mee, maakt hen ook enthousiast, zorgt dat zij net zo goed de kans krijgen om ideeën op tafel te gooien. Dat is voor mij ook een leerproces geweest: het geduld opbrengen om te wachten op de anderen. Het niet meteen zien als: ‘ze zijn niet mee’. Ik heb ‘Je leert veel bij NEST. Over mezelf hier ook leren afremtheater maken, maar ook over men. Niet alleen mijn idee er uitsmijten, maar op het einde mensen, communiceren, van de dag zorgen dat iedereen iets heeft kunnen bijdradenken, voelen,...’ gen. Dus ja, je leert veel bij NEST. Over theater maken, maar ook over mensen, communiceren, voelen, denken,…

Marie: Toen ik er aan begon, was dat omdat ik wilde acteren. Dat was het voor mij. Maar het voorbije jaar heb ik zelf ook dingen bedacht, heb ik geleerd hoe je het best je idee laat overkomen, hebben we over regisseren geleerd. En ik vind acteren nog altijd het plezantste, maar toch wel tof dat ik heb ontdekt dat er nog zoveel meer is.

20

wOwW!

Charles: Wanneer je hier aan begint, doe je maar wat. En dan ga je ontdekken dat je niet zomaar iets aan het doen was, dat je heel de tijd dingen aan het leren was. Door te proberen, door fouten te maken.

Marie: Dat vind ik een van de mooiste dingen die ik het voorbije jaar heb geleerd: je moet het jezelf moeilijker maken om het mooier te maken.

Niet in die comfort zone blijven zitten, maar net dat ene stapje verder zetten.

Mathilde: En dat is confronterend soms. Heftig. Emotioneel zwaar.

Maar dan pas groei je, volgens mij.

Charles: Nu gaan we werken rond Stanislavski, de grondlegger van het realistisch theater. Meer werken met tekst. De theorie die we vorig jaar hebben gekregen meer uitspitten.

Verder gaan, waar we op het einde van het seizoen zijn opgehouden.

Heel eerlijk: ik kijk er al naar uit. Ik wil meer!

Tekst Frauke Joossen Foto’s Stef Depover

VAN OP DE SCEN E IN JOUW KAST De fotoshoot met Marie, M athilde en Charles wer d gemaakt op het dak van deFENIKS. De juwelen, schoenen, ja ssen, broeken en ve stjes die zij dr agen, werden gebr uikt in WAL PURGISvoorstellingen als de noces (Zomer van Antwerpe n 2005), Stom Paard (ZvA 2006), Hav en 010 (ZvA 20 10) en Café Bohème (Wintervuur 20 13).

Exclusieve stoc kverkoop in de FENIKS tijdens het FENI KS FESTIVAL.

MEER NEST Theaterwerkplaats NEST is sinds 2013 in residentie in deFENIKS en biedt jongeren tussen 14 en 21 jaar een intensieve, driejarige theateropleiding met o.a. improvisatie, performance, tekst, muziek- en bewegingstheater.

Go and explore op www.theaterwerkplaatsnest.com WALPURGIS & NEST dagen je uit!

Heb jij ook zo’n verdomde goesting een podium op te klimmen en je ding te doen?

Schrijf je dan in voor FLYING ME, het open podium voor jongeren, en win een masterclass naar keuze.

27 september 2014 deFENIKS, Mortsel, www.feniksfestival.be

wOwW!

21

WIST JE DAT?

Alexandertechniek for dummies

22

wOwW!

Frederick Matthias Alexander (1869-1955) was een Australisch acteur die kampte met ernstige stemproblemen. In zijn zoektocht naar de oorzaak kwam hij uit bij... zichzelf. Wat volgde was een fascinerend leerproces waarmee hij niet alleen zijn eigen stemproblemen wist op te lossen maar zowel leken als specialisten wist te inspireren. De Alexandertechniek wordt wereldwijd onderwezen en toegepast in vele domeinen.

Ook nieuwsgierig geworden naar deze techniek? Blijven lezen, dan. Tijd voor een introductie, met zes interessante weetjes! tekst Frauke Joossen tekeningen Ingrid Godon

1 Hoewel de Alexandertechniek een gunstig effect heeft op allerlei soorten klachten valt ze niet onder de paramedische behandelingen en ook niet onder de alternatieve geneeswijzen; er wordt geen diagnose gesteld en er vindt ook geen behandeling plaats. De Alexandertechniek is ook geen relaxatiemethode of houdingstraining, wél een boeiende leermethode waarmee je je eigen welzijn en functioneren kan beïnvloeden, en dit zowel fysiek als mentaal.

‘The body is like an instrument; It depends who’s playing it’

2 De Alexandertechniek tackelt je gewoontepatronen. Die zijn gedeeltelijk aangeboren, maar worden deels ook aangeleerd en zijn ook cultureel bepaald. Schrik je bijvoorbeeld van een luide knal, dan zal je onbewust je nekspieren opspannen en met je ogen beginnen knipperen. Het is een volkomen normale, automatische reactie, die in wetenschappelijke kringen de ‘startle reflex’ wordt genoemd. Hetzelfde gebeurt met mentale angstprikkels. Heb je bijvoorbeeld een baas waar je helemaal niet mee opschiet en je dénkt nog maar aan een confrontatie, dan zal diezelfde schrikreflex in werking treden. Moet je te veel en te vaak van die ‘luide knallen’ opvangen dan kan het gebeuren dat je in die schrikreactie blijft vastzitten en je lichaam verkrampt. Vergelijk het met het besturen van een auto. Je schakelt van de ene versnelling naar de

(F.M. Alexander)

andere. Dat schakelen is nodig om je snelheid te kunnen opdrijven. Maar als je bij een stoplicht staat, kan je niet in vijfde blijven staan, of het gaat mis. Je moet terug naar neutraal. En daar helpt de Alexandertechniek je bij.

De Alexandertechniek is géén wondertruc die alles voor je oplost, ze kan bijvoorbeeld niet je baas doen verdwijnen of de wereld laten baden in rust en stilte.

Wat kan ze wel?

1) je helpen bewust te worden van jouw fysieke reactie op een prikkel 2) je de tools geven om beter om te gaan met je automatische reactie daarop

wOwW!

23

4

3

Steeds meer bedrijven ontdekken de effectiviteit van de Alexandertechniek om ziekteverzuim en werkgerelateerde klachten (rug- en nekklachten, RSI, overmatige spierspanning) van medewerkers te voorkomen. Bedrijven en organisaties als Siemens, Chevron Texaco, BBC Bristol en de National Health Service in Groot-Brittannië integreren de Alexandertechniek structureel in hun bedrijfsvoering.

De Alexandertechniek was van in het begin erg populair in artistieke kringen en wordt op dit ogenblik onderwezen in verschillende Nederlandse conservatoria, de Juilliard School of Performing Arts in New York, The Royal College of Music in London, The Royal Conservatory of Music in Toronto en sinds twee jaar ook in het conservatorium van Gent. Paul McCartney, John Cleese, Madonna, Robin Williams, Yehudi Menuhin, Keanu Reeves, Sting, Roald Dahl en Victoria Beckham zijn de bekendere leerlingen.

5

‘De Alexandertechniek kan je helpen bewust te worden van jouw fysieke reactie op een prikkel.’

De Nederlandse bioloog en gedragsdeskundige Nikolaas Tinbergen kreeg in 1973 de Nobelprijs voor de Fysiologie en de Geneeskunde. In zijn dankspeech maakte hij de academische wereld attent op het baanbrekend werk van F.M. Alexander, de grondlegger van de Alexandertechniek. De laatste jaren wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de Alexandertechniek.

Wil je de Alexandertechniek een keer aan den lijve ervaren?

Afspraak in deFENIKS! deFENIKS, Deurneleitje 6, Mortsel open dag zondag 12 oktober 2014 www.aefmat.be

gratis proeflessen maandag 13 oktober 2014 www.walpurgis.be

Meer lezen over de schrikreflex kan via www.facebook.com/alexandertechniekmortsel Meer mooie tekeningen van Ingrid Godon vind je op www.facebook.com/ingrid.godon

24

wOwW!

6 Elk jaar in oktober worden er overal ter wereld workshops, gratis proeflessen en lezingen georganiseerd om de Alexandertechniek bij een breder publiek bekend te maken.

het plezier van het proeven

‘Met vlees speel je een paar akkoorden, met groenten maak je een hele symfonie.’ (sterrenchef Michel Bras in DeMorgen)

Als je festival zegt, denk je naast muziek, sfeer en mensen ook aan eten. Dat is niet anders bij het FENIKS FESTIVAL. Met haar seizoensgebonden gerechten zorgt chef-kok Liesbeth Fransen van Trizee Privee voor heerlijke vegetarische soepjes, dagschotels, tapas en zoetigheden. Gerechtjes die net dat tikkeltje anders zijn, maar zalig om te ontdekken. Als voorsmaakje laat ze nu al in haar potten kijken. Twee recepten kan je alvast zelf uitproberen. Voor het totaalpakket – met feestelijk buffet op zondag als afsluiter – moet je het laatste weekend van september in deFENIKS zijn. voor de recepten: sla deze bladzijde om tekst Frauke Joossen foto’s Stef Depover

wOwW!

25

Frisse salade van bloemkool, feta en walnoot met kappertjes-kruidendressing voor 4 personen

1 bloemkool in roosjes gesneden 70gr walnoten een half bosje platte peterselie 30-tal dragonblaadjes 15 appelkappertjes 1 pakje feta 2,5 soeplepels dragonazijn 1 theelepel mosterd 1 soeplepel honing 5 soeplepels olijfolie peper & zout

Zet een pot kokend, licht gezouten water op en blancheer de bloemkoolroosjes gedurende een 4-tal minuten. Giet af en koel onmiddellijk af onder koud stromend water.

Klop dragonazijn, olijfolie, mosterd, honing, peper en zout tot een vinaigrette en hak de peterselie en dragonblaadjes fijn. Hak de walnoten grof met een mes.

Meng in een kom de bloemkoolroosjes, de groene kruiden, de kappertjes, de walnoten en de vinaigrette. Verkruimel de feta boven de kom. Meng alles nog eens onder elkaar en serveer.

Tips: Gooi de witte kern van de bloemkool niet weg want die zit vol smaak! Gebruik hem bijvoorbeeld in een soep.

In een niet-vegetarische versie kan je de feta ook vervangen door plakjes gerookte zalm of gedroogde ham.

Ananas-kokoscrumble voor 5 personen 1 ananas 75gr geraspte kokos 75gr boter 75gr rietsuiker 75gr bloem

Verwarm de oven tot 180°. Meng de boter, bloem, kokos en suiker met je handen in een kom tot het als een korrelig deeg uit elkaar valt. Schil de ananas, haal de overgebleven “ogen” eruit, snij hem in de lengte in 4 en verwijder de harde kern. Snij het vruchtvlees van de ananas in partjes.

Verdeel de ananas over de bodem van een ovenschaal.

Strooi hierover het korrelig deeg. Bak 30 minuten in de oven tot de crumble mooi goudkleurig is geworden. Lekker, zowel warm als koud.

Tips: Serveer de ananas-kokoscrumble met een bolletje ijs.

Wil je een extraatje?

Meng wat currypoeder onder de ananas.

www.feniksfestival.be www.facebook.com/trizeeprivee

26

wOwW!

WALPURGIS & NEST dagen je uit

FLYING ME open podium voor jongeren tussen 14 en 21 jaar

COLOFON wOwW! magazine voor avontuurlijk muziektheater Uitgever WALPURGIS vzw Deurneleitje 6, B-2640 Mortsel +32 (0)3 235 66 62 communicatie@walpurgis.be www.walpurgis.be

Hoofdredactie Judith Vindevogel Eindredactie Frauke Joossen Redactie Charlotte De Somviele en Ellen Fransen Beeldredactie Stef Depover Vormgeving Inge Rylant

Werkten mee aan dit nummer Sam Bogaerts, Stefaan Degand, Alain Fourneau, Liesbeth Fransen, Ilse Muysers, Mathilde Pairon, Charles Pas, Marie Vermeiren en Steven Tallon Illustrator Ingrid Godon Fotografen Janneke Berendsen, Florian A. Betz, Stef Depover, Walter Grimm, Jeroen Jacobs, Edwige Lamy, Vincent Lucas, Marco Mertens, Diana Monkhorst, Filip Naudts, Mikio Saito, Sarah Therry, Ben van Duin en Seger Van Wijk Coverbeeld Bart Grietens Gratis magazine, mag niet los verkocht worden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de uitgever. De redactie heeft er alles aan gedaan om rechthebbenden i.v.m. copyright op te sporen en toelating te krijgen. Mocht je menen recht te hebben op materiaal dat in dit nummer gepubliceerd is, dan kan je contact opnemen met communicatie@walpurgis.be.

Op zoek naar een inspirerende ruimte voor jouw theatervoorstelling, concert, workshop, receptie, studio, atelier, praktijk, lezing,..?

Kom dan zeker eens kijken in deFENIKS in Mortsel.

INFO 03 235 66 62 – ilse@walpurgis.be Deurneleitje 6, B-2640 Mortsel ‘Supergezellig om hier te repeteren, zingen en dansen’ Vincent Bal, filmregisseur ‘Heel graag gewerkt in deFENIKS. Er heerst een ontspannen productieve sfeer. Er is veel daglicht. (...) Aanrader!’

Eric Thielemans, percussionist ‘Bedankt voor de fijne sfeer in huis. Heb zeer graag bij jullie vertoefd!’ Inneke Geerts, vocal coach ‘Tof en fijn contact in een fantastisch huis!’ Dimitri Duquennoy, acteur en organisator van feestelijkheden