2019 04 04 MMF donderdag

WO 3 APR 2019 A mind expanding transcendental trip

Talk i.s.m. online radiostation Ja Ja Ja Nee Nee Nee 18.30 uur / Foyerdeck 1 Talk i.s.m. online radiostation Ja Ja Ja Nee Nee Nee Met o.a. Asmâa Hamzaoui, Rabih Beaini en Ralph van Raat

Met o.a. Asmâa Hamzaoui, Rabih Beaini en Ralph van Raat 18.30 – 19.30 uur / Foyerdeck 1 / gratis Ja Ja Ja Nee Nee Nee, online radio dedicated to the arts, maakt tijdens het Minimal Music Festival verschillende radio-uitzendingen die verdieping geven aan het festivalprogramma.

Met vanavond te gast: Asmâa Hamzaoui over Marokkaanse gnawa en haar hedendaagse uitvoering van deze spirituele muziektraditie, Rabih Beaini die zijn muzikale invloeden deelt en pianist Ralph van Raat over de wereldpremière van Pastiche, een werk van Vladimir Martynov. Wees welkom bij de uitzending op het Foyerdeck, live uitgezonden via jajajaneeneenee.com.

20.15 uur / Grote Zaal Ralph van Raat + Noord Nederlands Orkest Mysteriën 20.30 uur / BIMHUIS Les Filles de Illighadad + Asmâa Hamzaoui & Bnat Timbouktou 22.00 uur / 4’33 Niels Tubbing i.s.m. Gonzo (circus)

Presentatie door Arif Kornweitz en Radna Rumping.

23.00 uur / BIMHUIS-café Cheb Gero i.s.m. Atlas Electronic

Louis Andriessen

Ralph van Raat foto: Marco Borggreve

foto: Simon van Boxtel

2

Ralph van Raat + Noord Nederlands Orkest

van het pianoconcert Pastiche dat de Russische spiritueel-minimalist Vladimir Martynov voor hem schreef. Daarnaast klinken het schitterende Mysteriën van Louis Andriessen en werken van de Amerikanen Steve Reich en John Luther Adams.

Mysteriën 20.15 - 22.15 uur / Grote Zaal

Overweldigend natuurtafereel Een overweldigend, haast verblindend natuurtafereel, dat is The Light That Fills the World van landschapscomponist John Luther Adams (niet te verwarren met zijn collega, de post-minimalist John Adams). John Luther Adams woont in Alaska, een wereld die het grootste deel van het jaar sneeuwwit is. De woeste weidsheid van de onherbergzame streek klinkt in vrijwel al zijn muziek door. In The Light That Fills the World creëert Adams een soundscape waarin tinkelende belletjes, gure sneeuwvlaktes en ijzige priemtonen elkaar afwisselen.

ca. 45 minuten voor de pauze ca. 50 minuten na de pauze Hans Leenders dirigent Ralph van Raat piano Programma John Luther Adams (1953) The Light That Fills the World (1999/2000) Steve Reich (1936) Music for 18 Musicians (1974/1976) orkestratie Anthony Fiumara

Betoverende trip Steve Reichs klassieker Music for 18 musicians klinkt vanavond anders dan u gewoon bent. Componist Anthony Fiumara bewerkte het ensemblestuk namelijk kundig voor orkest, zodat er heel andere timbres vrijkomen. Het tekent 18 musicians dat het ook door een veelvoud van achttien musici kan worden gespeeld, zonder iets aan kracht in te boeten; het blijft een betoverende trip van verschuivende of juist abrupt brekende sferen en kleuren.

Pauze Vladimir Martynov (1946) Pastiche (2019; wereldpremière, met steun van AMMODO) Louis Andriessen (1939) Mysteriën (2013) Dit concert wordt live uitgezonden door de NTR op NPO Radio 4.

Dit concert is mede mogelijk gemaakt door het Wilhelmina E. Jansen Fonds

Stijlcitaten Vladimir Martynov is een kluizenaar van het serieuze soort. Hij woont op een afgelegen plek, communiceert nauwelijks, weet niet hoe het internet werkt en vindt zichzelf überhaupt geen componist – hij plaatst overgeleverde scheppingen in een nieuwe context, hooguit.

Zelfs Ralph van Raat had tot kort voor het concert slechts mondjesmaat contact gehad met de aandachtschuwe Rus, vertelde hij

Toelichting De moderne minimal music is als stroming ooit ontstaan in de VS, maar heeft in een halve eeuw de vier windstreken veroverd. In dit bijzondere concert komt minimal uit Europa, Rusland én bakermat Amerika samen. Pianist Ralph van Raat, voormalig Zielsverwant van het Muziekgebouw, speelt de wereldpremière 3

Andriessen zelf betoonde zich ook uitermate tevreden over de interpretatie van het Noord Nederlands Orkest. Dit concert biedt dus een uitgelezen kans om Andriessens eerste orkestwerk sinds de jaren 60 in de best mogelijke uitvoering te ervaren.

in De Groene Amsterdammer, laat staan dat hij wist hoe het nieuwe werk zou gaan klinken. Maar verwar Martynovs houding niet met minachting of onverschilligheid – het tegendeel is waar. In een van zijn korte briefjes aan Van Raat vergeleek Martynov muziek met liefde: ‘Beide zijn gebaat bij weinig woorden.’ Hij verklapte ook dat hij zeer veel naar opnames van Van Raat luisterde en hem daardoor al heel goed kende. De titel van het nieuwe pianoconcert, Pastiche, verwijst naar de achttiende-eeuwse praktijk om uit allerlei opera’s een nieuwe werk samen te stellen – een soort medley. Martynov gebruikt echter geen bestaande muziek, maar klassieke en romantische stijlcitaten.

Biografieën De muziek van John Luther Adams (Meridian, 1953) en zijn ideeën over de rol van geluid zijn gevormd door de landschappen en de weidse stilte van Alaska, waar hij zich na zijn opleiding aan het California Institute of the Arts vestigde.

Hij schrijft niet alleen voor akoestische instrumenten, maar gebruikt ook elektronica en natuuropnamen in zijn werk. Adams heeft enkele boeken geschreven, waaronder Winter Music: Composing the North.

Martynov was avant-gardist en Sovjetdissident, werkte in een studio voor elektronische muziek, schreef een rockopera, maar vond zichzelf pas echt in stilte, herhaling, geloof, schoonheid en eenvoud. Hij beleefde een doorbraak naar een groter publiek toen zijn strijkkwartet The Beatitudes, geschreven voor het Kronos Quartet, gebruikt werd in de film La grande bellezza (bij dat magische boottochtje onder de Tiber-bruggen door tijdens de aftiteling). Martynovs muziek gaat minder om de noten die klinken dan om een geestesgesteldheid. Ook voor Van Raat, de virtuoos die de moeilijkste partituren meester is, betekent de muziek van Martynov een spirituele oefening in loslaten en tot rust komen. In zijn recital op 7 april speelt Van Raat solopianowerk van Martynov, naast muziek van Joep Franssens en Hans Otte.

www.johnlutheradams.com

Steve Reich (1936) experimenteerde met twaalftoonsmuziek en maakte filmmuziek met behulp van bandopnames- en collages.

Gefascineerd door de herhalende patronen van In C van Terry Riley, componeerde hij in 1965 zijn eerste ‘minimalistische’ stuk, It’s gonna rain. In zijn composities zijn invloeden van Afrikaanse, joodse en islamistische muziek terug te vinden. In 2009 ontving hij de Pulitzer Prize in Music voor zijn compositie Double Sextet. www.stevereich.com

Vladimir Martynov (1946, Moskou) is componist, filosoof, schrijver en specialist in moderne en oude muziek. Hij voltooide in 1970 de studie compositie en in 1971 de studie piano aan het Conservatorium van Moskou. Hij raakte geïnteresseerd in het minimalisme dat zich in de Sovjet-Unie ontwikkelde in de late jaren 1970: een statische, spiritueel geïnspireerde stijl zonder de puls van het Amerikaanse minimalisme. Zijn compositie The Beatitudes, uitgevoerd door het Kronos Quartet, was te horen in de film La grande bellezza.

Spanning en drive Louis Andriessen, die in juni 80 hoopt te worden, componeerde Mysteriën in 2013 voor het 125-jarig jubileum van het Koninklijk Concertgebouworkest. Bij het Noord Nederlands Orkest klonk het werk twee jaar later ‘markanter, directer, weerbarstiger, met meer spanning en drive,’ aldus NRC. 4

Louis Andriessen (1939) is een telg van een roemrucht geslacht van musici en geldt als de invloedrijkste Nederlandse componist van zijn generatie. Hij zette zich van meet af aan in voor vernieuwing van de muziekpraktijk en speelde een belangrijke rol bij het ontstaan van de Nederlandse ensemblecultuur.

kennismaken met symfonische muziek en wil zo – als Nederlands oudste professionele symfonieorkest – een eeuwenoude traditie levend houden. nno.nu

Dirigent Hans Leenders (1971) studeerde slagwerk en directie aan het Rotterdams Conservatorium. Hij begon zijn loopbaan als slagwerker bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest, waar hij in 1999 assistent werd van Valery Gergiev, die hij in 2001 verving tijdens de opening van het Gergiev Festival. Inmiddels werkte hij onder meer met het Noord Nederlands Orkest, het Brabants Orkest en het Koninklijk Concertgebouworkest. hansleenders.com

Les Filles de Illighadad

De Nederlandse pianist Ralph van Raat (1978) won prijzen bij onder andere de Internationale Ferienkurse für Neue Musik te Darmstadt (1998), het Internationale Gaudeamus Vertolkers Concours (1999) en de VSCD Klassieke Muziekprijs (2005). Hij bracht verschillende cd’s uit en heeft sinds 2006 een exclusief contract met Naxos. Hij is als docent hedendaagse pianomuziek verbonden aan het Conservatorium van Amsterdam.

20.30 - 21.30 uur / BIMHUIS Fatou Seidi Gali gitaar, zang Fitimata Ahmadelher Houmou kalebas, zang Adoulaye Alkika gitaar Alamnou Akirwini backing vocals Les Filles de Illighadad maken lokale toeareg-muziek, bedoeld om in trance te raken. De vrouwen komen uit een afgelegen Saharadorpje in Niger en brengen subtiel groovende woestijnblues met gitaren en kalebastrommels. Na het uitbrengen van hun debuut in 2016 tourden Les Filles door Europa en sindsdien zijn ze bekend tot ver over de woestijngrenzen. Het kloppend hart van hun muziek is de tende, een trommel bespannen met dierenhuid, die wordt bespeeld in een bak water zodat ze een extra krachtige klank creëert.

www.ralphvanraat.com

Het Noord Nederlands Orkest (NNO) is het meest veelzijdige orkest van Nederland en bestaat uit zo’n 75 vaste orkestleden van verschillende nationaliteiten. Het biedt ook ruimte aan jong talent. Het NNO werkte met topsolisten als Eva-Maria Westbroek, Vadim Repin en Shlomo Mintz en besteedt aandacht aan prominente, hedendaagse internationale componisten. Zo kwamen Terry Riley, Arvo Pärt en Philip Glass al naar Groningen voor de uitvoering van hun muziek. Het NNO laat graag ‘nieuwe oren’

i.s.m.

5

Asmâa Hamzaoui & Bnat Timbouktou

Cheb Gero Gero i.s.m. Atlas Electronic

22.00 - 23.00 uur / BIMHUIS

23.00 - 01.00 uur BIMHUIS-café / gratis

Asmâa Hamzaoui guembri, zang Aicha Hamzaoui qraqab, zang Lamgammah Hind qraqab, zang Soukaina Elmeliji qraqab, zang

In het dagelijks leven runt Cheb Gero (Fabrice Gery) vanuit Parijs het fenomenale Akuphone label, dat niet alleen zeldzame opnames van vorige eeuw opnieuw uitgeeft, maar het ook aan een historische en politieke context verbindt. Daarnaast organiseert hij feesten in Parijs en draagt hij bij aan online radio’s zoals Lyl Radio en Rinse France. Verwacht in zijn dj-set zeldzame melodieën en beats vanuit de hele wereld.

Cheb Gero draait ook in de pauze van het concert van Asmâa Hamzaoui & Bnat Timbouktou.

Asmâa Hamzaoui is 27 jaar en een van de zeldzame – en jongste – ambassadrices van de profane Gnawa-muziek. Gnawa leven in Marokko en zijn de afstammelingen van de slaven uit zwart-Afrika die naar de Maghreb gedeporteerd werden. Ze zijn de erfgenamen van een rijke rituele en spirituele traditie die poëzie, muziek en dans combineert.

De gids van de ceremonies (de lilas) die gewijd worden aan gebed en genezing, is de mâalem: de ‘muziekmeester’. Haar vader Rachid is zo’n muziekmeester en van hem leerde ze de guembri te spelen, een soort luit-tamboer met 3 snaren. Ze begeleidt hem tijdens sacrale ceremonies. Sinds 2012 treedt ze op aan het hoofd van haar eigen groep, Bnat Timbouktou. Deze groep blijft grotendeels trouw aan de tradities, zowel wat de stijl betreft als de aangehaalde thema’s: heimwee, lijden en het verleden van Afrika zijn alomtegenwoordig.

The Self (Niels Tubbing) i.s.m. Gonzo (circus) 22.00 - 00.00 uur / 4’33 grand café / gratis Niels Tubbing heeft een achtergrond in media, cultuur en film-filosofie. Als ambtenaar bij de gemeente Amsterdam, waar zich bezighoudt met integratie en sociale vraagstukken, kan hij daarmee niet altijd uit de voeten, maar als zanger in de hardcore band Kitty Hawk, als DJ/producer The Self en als auteur bij Gonzo (circus) des te meer. Niels is liefhebber van muziek met intrinsieke kwaliteit, zonder daarbij gehinderd te worden door genregrenzen.

Via techno en ambient naar new/no wave en experimentele hiphop – de sets van the Self zijn een rizomatische basis voor het bewegen van geest en lichaam. De muziek staat daarbij altijd op de eerste plaats, al het andere is bijzaak.

i.s.m.

Asmâa Hamzaoui 6

Installatie #73

Eten en drinken

Joost Rekveld 10.00 - 23.00 uur / Entreehal / gratis

Foyerdeck 1 / 4’33 grand café / BIMHUIS In het Festivalcafé op Foyerdeck 1 kun je dagelijks terecht voor een lekkere festivalsnack. Ook is 4’33 grand café en het BIMHUIS-restaurant en -café open voor lunch, diner en drankjes. Speciaal voor het MMF heeft 4’33 grand café een menu samengesteld.

Regenbogen en halo’s worden in veel culturen gezien als een manifestatie van de onderliggende structuur van de wereld.

Ze worden uitgelegd als goddelijke tekens, als het zichtbaar worden van gekleurde lichtdeeltjes of, meer recent, als het resultaat van quantum-interacties tussen licht en water. #73 is een monumentale installatie die is geïnspireerd door deze geschiedenis.

De beeldcompositie is gebaseerd op de natuurkunde achter atmosferische optica.

Openingstijden 4’33 grand café 11.00 - 00.00 uur Festivalcafé (Foyerdeck 1) 18.00 uur – einde BIMHUIS-restaurant 18.30 - 20.30 uur BIMHUIS-café 18.30 - 01.00 uur

Installatie #73

Minimal Music leestafel i.s.m. OBA 4’33 grand café Strijk neer aan de gezellige leestafel en duik in literatuur over meditatie, trance en minimal music 7