Projekty metaloplastyczne Julii Keilowej w kolekcji platerów Muzeum Warszawy
1. Cukiernica „kula”, projekt Julia Keilowa, Norblin i Ska, mosiądz srebrzony, tłoczony, odlewany, Warszawa, 1935, w zbiorach MW od 1983 r.
tego niewielkiego przedmiotu uwydatniony został monumentalizm i szlachetna prostota jego formy. Cała uwaga została skoncentrowana na pojedynczym obiekcie, co pozwoliło dostrzec rangę rzeczy z pozoru banalnej, podkreśliło wagę artefaktu w narracji wystawienniczej, dla której stanowił on punkt wyjścia i treść podjętych rozważań. Cukiernica w niezwykle czytelny sposób egzemplifikowała naczelne hasło prezentacji, była nośnikiem pojęć, które stworzyły kategorię nowoczesności w sztuce. W jej kształcie można było odnaleźć echa haseł odwołujących się do racjonalności, funkcjonalności, syntezy form, geometryzacji, zatarcia granicy między sztuką użytkową a tzw. wysoką oraz przyswojenia tych pojęć i dostosowania ich do potrzeb przemysłu. Kula ucieleśnia wszystkie te założenia, które w swych pracach chciała zawrzeć Julia Keilowa. Miała ona jednocześnie cieszyć oko, być komfortowa w użyciu i stylistyką odpowiadać duchowi czasu, w którym powstała. Cukiernica mieści się niewątpliwie w nurcie modnego w tym czasie art déco. Jest przedmiotem dekoracyjnym, operującym jednak surową, lapidarną estetyką. W jej prostej bryle ujawniają się tendencje lat trzydziestych XX wieku zmierzające do uproszczenia form i budowania struktury naczyń z podstawowych figur geometrycznych oraz układów prostych płaszczyzn i łagodnych łuków26. Projektantka przy jej tworzeniu zastosowała konkretne motywy popularne w okresie międzywojennym. Taki charakter ma rozszerzający się uchwyt, który przybrał wachlarzowatą formę – znamienną dla przed26 Tendencja ta widoczna jest np. w projektach naczyń ceramicznych tworzonych przez artystów działających w pracowni ceramicznej „Ładu”; por. M. Jeżewska, Pracownia ceramiczna „Ładu”, w: Spółdzielnia Artystów ŁAD 1926/1996, red. A. Frąckiewicz, Warszawa 1998, s. 298.
343