formach, np. lichtarzyków, choinek oraz gromnic, niektórzy też zbierają pierzgę (pyłek kwiatowy) i nią handlują. Kowalstwo jest na tym terenie prawdziwie ginącym zawodem. Istnieją jeszcze nieliczne budynki dawnych kuźni w Żuku Starym, Białym Borze, Kamionce. Kowalstwem, obok prowadzenia gospodarstwa, zajmowali się do niedawna: Piotr Marczak z Dąbrowicy, Antoni Suszyło z Giedlarowej, Stanisław Mazur z Wierzawic, Władysław Drelich z Cholewianej Góry, Leonard Wala z Przędzela, Eugeniusz Mik z Bystrzycy, Franciszek Walicki z Borków k. Dąbrówki. Czynnych zawodowo jest niewielu. Do dzisiaj rzemiosłem kowalskim para się Józef Nowak z Grodziska Dolnego, ale jego zakład wyposażony jest w nowoczesne narzędzia. Obecnie robi żelazne bramy, balustrady, płoty. Nie ma uczniów, bo młodzi nie chcą się uczyć 7. Wspominany wyżej gospodarz, Jan Zygmunt z Kamionki trudni się także kowalstwem. W swym warsztacie zgromadził własne narzędzia, którymi podkuwa konie. Franciszek Chruściel z Widełki jest ostatnim kowalem we wsi, właścicielem jedynej istniejącej murowanej kuźni, nadal czynnym zawodowo. Interesuje go tylko tradycyjne, jak sam podkreśla, prymitywne, ręczne kowalstwo. Świadczy nadal drobne usługi i wykonuje naprawy w kuźni, głównie swoim stałym klientom, kolegom. Jan Bańka z Cmolasu prowadzi także kuźnię, bo wykonywanie zawodu kowala uważa za kontynuowanie rodzinnych tradycji. Obecnie pracuje w murowanym obiekcie. Fenomenem tego regionu jest niewątpliwie odtwarzanie tradycji flisackich w Ulanowie. Flisactwo nad Dolnym Sanem wygasło w połowie lat 60. XX w., ale pamięć o nim w miasteczku jest wyjątkowo żywa. W 1991 r. powstało Bractwo Miłośników Ziemi Ulanowskiej pw. św. Barbary (nawiązujące do istniejącego jeszcze w latach 30. XX w. Bractwa św. Barbary), które podjęło szereg działań mających na celu kultywowanie flisackich tradycji oraz reaktywację flisu. Od lat 90. XX w. jego członkowie gromadzą pamiątki zarówno historyczne, jak i współczesne (puchary, podziękowania, nagrody dla bractwa za przeprowadzane flisy, tablice wieszane na budach i szałasach flisackich z poszczególnych flisów). Członkowie bractwa odtworzyli beczkę wiwatówkę (używaną głównie podczas ważnych uroczystości kościelnych), gwarę i zwyczaje flisackie, a na podstawie rozmów ze starymi flisakami nauczyli się zbijać tratwy i podróżować nimi na wodzie. W efekcie w 1993 r. zorganizowali pierwszy flis do Gdańska. Do dziś bractwo organizuje flisy, promuje miejscowość i jej przeszłość poprzez organizację corocznej imprezy Dni Ulanowa (Dni Flisactwa). Bierze także udział w uroczystościach kościelnych, prezentując się w strojach flisackich nawiązujących do historycznych strojów narodowych8.
7 8
Grodzisko Dolne, NJ, MKL-AE 344/4. Ulanów, ŁM, MKL-AE 347/8.
295