Music Journal December 2020

PENINSULA MOMENTS At The Peninsula Bangkok, world-class hospitality enriched with compelling Thai cultural experiences creates perfect memorable moments.

Volume 26 No. 4 December 2020

สวั​ัสดี​ีผู้​้�อ่า่ นเพลงดนตรี​ีทุกุ ท่​่าน ช่​่วง เวลาแห่​่งการเฉลิ​ิมฉลองส่​่งท้​้ายปี​ีเก่​่า ต้​้อนรั​ับปี​ีศั​ักราชใหม่​่กลั​ับมาอี​ีกครั้​้�ง แต่​่ ในปี​ีนี้​้� บรรยากาศแตกต่​่างไปจากทุ​ุก ๆ ปี​ี เนื่​่�องจากสถานการณ์​์การแพร่​่ระบาดของ โรคโควิ​ิด-๑๙ ยั​ังไม่​่มีที​ี ท่ี า่ ว่​่าจะลดน้​้อยลง ทำำ�ให้​้หลาย ๆ ประเทศมี​ีมาตรการล็​็อกดาวน์​์ ข้​้ามปี​ี แทนการจั​ัดงานเฉลิ​ิมฉลอง โดย มี​ีความหวั​ังว่​่าจะสามารถลดจำำ�นวนผู้​้� ติ​ิดเชื้​้�อลงได้​้บ้​้าง ท่​่ามกลางบรรยากาศ ของการส่​่งท้​้ายปี​ีที่​่�เงี​ียบเหงา ยั​ังพอจะมี​ี ข่​่าวดี​ีอยู่​่�บ้​้าง จากความสำำ�เร็​็จของการ คิ​ิดค้​้นวั​ัคซี​ีนป้​้องกั​ันโควิ​ิด และได้​้เริ่​่�มฉี​ีดให้​้ แก่​่ประชาชนกลุ่​่�มเสี่​่�ยงในประเทศอั​ังกฤษ และสหรั​ัฐอเมริ​ิกาแล้​้ว หวั​ังว่​่าการที่​่�มี​ี วั​ัคซี​ีนจะทำำ�ให้​้สถานการณ์​์การแพร่​่ระบาด ในปี​ีหน้​้าดี​ีขึ้​้�น วารสารเพลงดนตรี​ีเดื​ือนธั​ันวาคม นำำ�เสนอการกลั​ับมาขึ้​้�นเวที​ีอีกี ครั้​้�งของวง

เจ้าของ

ฝ่​่ายภาพ

วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คนึงนิจ ทองใบอ่อน

บรรณาธิ​ิการบริ​ิหาร ดวงฤทัย โพคะรัตน์ศิริ

จรูญ กะการดี นรเศรษฐ์ รังหอม

หัวหน้ากองบรรณาธิการ

พิสูจน์อักษรและรูปเล่ม

ธั​ัญญวรรณ รั​ัตนภพ

ธัญญวรรณ รัตนภพ

ที่ปรึกษากองบรรณาธิการ

เว็บมาสเตอร์

ภรณ์ทิพย์ สายพานทอง

Kyle Fyr

ฝ่ายศิลป์

Thailand Phil ซึ่​่�งเป็​็นการเปิ​ิดฤดู​ูกาลที่​่� ๑๖ บรรยากาศของการกลั​ับมาแสดงอี​ีกครั้​้�ง หลั​ังจากหยุ​ุดไปในช่​่วงล็​็อกดาวน์​์ติ​ิดตาม ในคอลั​ัมน์​์ Cover Story สำำ�หรั​ับผู้​้�ที่​่�สนใจเกี่​่�ยวกั​ับกิ​ิจกรรม ด้​้านการศึ​ึกษาสำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษ สามารถ ติ​ิดตามได้​้ในบทความด้​้านดนตรี​ีศึ​ึกษา ด้​้านธุ​ุรกิ​ิจดนตรี​ี นำำ�เสนอบทความ เกี่​่�ยวข้​้องกั​ับอุ​ุตสาหกรรมเกม ที่​่�ช่​่วยเกื้​้�อ หนุ​ุนในด้​้านธุ​ุรกิ​ิจดนตรี​ี โดยเกมกั​ับดนตรี​ี จะเกี่​่�ยวข้​้องกั​ันอย่​่างไร ติ​ิดตามได้​้ในเล่​่ม นอกจากนี้​้� ยั​ังมี​ีบทความจากนั​ัก เขี​ียนประจำำ� และบทความต่​่อเนื่​่�องจาก ฉบั​ับที่​่�แล้​้ว ขอให้​้เพลิ​ิดเพลิ​ินกั​ับบทความ ที่​่�หลากหลาย และรั​ักษาสุ​ุขภาพ ในช่​่วง เทศกาลปี​ีใหม่​่นี้​้�ค่​่ะ ดวงฤทั​ัย โพคะรั​ัตน์​์ศิริ​ิ ิ

สำำ�นั​ักงาน

วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล (วารสารเพลงดนตรี) ๒๕/๒๕ ถนนพุทธมณฑลสาย ๔ ต�ำบลศาลายา อ�ำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ๗๓๑๗๐ โทรศัพท์ ๐ ๒๘๐๐ ๒๕๒๕-๓๔ ต่​่อ ๓๒๐๕ โทรสาร ๐ ๒๘๐๐ ๒๕๓๐ musicmujournal@gmail.com

กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาคัดเลือกบทความลงตีพิมพ์โดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า ส�ำหรับข้อเขียนที่ได้รับการ พิจารณา กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ที่จะปรับปรุงเพื่อความเหมาะสม โดยรักษาหลักการและแนวคิดของผู้เขียนแต่ละท่านไว้ ข้อเขียน และบทความที่ตีพิมพ์ ถือเป็นทัศนะส่วนตัวของผู้เขียน กองบรรณาธิการไม่จ�ำเป็นต้องเห็นด้วย และไม่ขอรับผิดชอบบทความนั้น

สารบั ญ Contents Cover Story

Music Business

Review

42 04

Thailand Phil Season 16 “Beginning Again” เริ่​่�มต้​้นอี​ีกครั้​้�งกั​ับ Thailand Phil ณั​ัฏฐา อุ​ุทยานั​ัง (Nuttha Udhayanang)

Music Entertainment

08

“เรื่​่�องเล่​่าเบาสมองสนองปั​ัญญา” เพลงไทยสากล-เนื้​้�อร้​้องจาก วรรณคดี​ี (ตอนที่​่� ๕) “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๓” กิ​ิตติ​ิ ศรี​ีเปารยะ (Kitti Sripaurya)

26

อุ​ุตสาหกรรมเกม... แสงสว่​่างแห่​่งธุ​ุรกิ​ิจดนตรี​ี วริ​ินทร์​์ ศรี​ีจันทร์ ั ์วั​ันเพ็​็ญ (Varin Srichanwanpen) ภาณุ​ุ ภั​ัสสร์​์ บุ​ุนนาค (Bhanu Patr Bunnag) โชษิ​ิตา ผลาฎิ​ิศั​ัย (Chotisa Paladisai)

Music Information and Resources

Music Education

34 22

กิ​ิจกรรมการสอนดนตรี​ีเด็​็กพิ​ิเศษ ธั​ันยาภรณ์​์ โพธิ​ิกาวิ​ิน (Dhanyaporn Phothikawin)

ห้​้องสมุ​ุดจิ๋​๋�ว บางซื่​่�อ และ สารสนเทศด้​้านดนตรี​ี (ตอนที่​่� ๒) กิ​ิตติ​ิมา ธาราธี​ีรภาพ (Kittima Tarateeraphap)

ประสบการณ์​์การไปเรี​ียน มหาวิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ี College of Chinese & ASEAN Arts, Chengdu University ณ มณฑลเสฉวน สาธารณรั​ัฐประชาชนจี​ีน (ตอนที่​่� ๒) กั​ันต์​์กมล เกตุ​ุสิ​ิริ​ิ (Kankamol Kedsiri)

48

หนึ่​่�งวั​ันแห่​่งการเดิ​ินทาง... พิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์เครื่​่�องดนตรี​ีตะวั​ันออก แห่​่งมหานครเซี่​่�ยงไฮ้​้ One day of journey…

The Museum of Oriental Musical Instruments at Shanghai สลิ​ิลทิ​ิพย์​์ ลิ​ิขิ​ิตวิ​ิทยา (Slintip Likitwittaya) ภาวริ​ินทร์​์ พั​ันธ์คำ์ ำ� (Pawarin Phankum)

COVER STORY

Thailand Phil Season 16 “Beginning Again” เริ่​่�มต้​้นอี​ีกครั้​้�งกั​ับ Thailand Phil เรื่​่�อง: ณั​ัฏฐา อุ​ุทยานั​ัง (Nuttha Udhayanang) ผู้​้�จั​ัดการการตลาดและประชาสั​ั มพั​ันธ์​์ วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

วงดุ​ุริ​ิยางค์​์ฟี​ีลฮาร์​์โมนิ​ิกแห่​่ง ประเทศไทย (Thailand Philharmonic Orchestra) เดิ​ินทางมากว่​่า ๑๕ ปี​ี แล้​้ว วง Thailand Phil ได้​้เริ่​่�มต้​้นปี​ีที่​่� ๑๖ โดยมี​ีชื่​่�อ theme ของ season ว่​่า Beginning Again กลั​ับมามอบ ความสุ​ุขผ่​่านเสี​ียงดนตรี​ีที่​่�ประสาน ใจของนานาชาติ​ิให้​้เป็​็นหนึ่​่�งเดี​ียว A 04

Celebration of International Unity ด้​้วยรายการแสดงที่​่�คั​ัดเลื​ือกเพลง จากหลากหลายประเทศ เป็​็นการ วาดภาพถึ​ึงมิ​ิตรภาพและการจั​ับมื​ือ กั​ันของนานาประเทศที่​่�ต้​้องการจะ ก้​้าวข้​้ามผ่​่านเรื่​่�องราวต่​่าง ๆ ไปด้​้วย กั​ัน ในคอนเสิ​ิร์ต์ ครั้​้�งนี้​้� วง Thailand Phil ได้​้คัดั เลื​ือกหลากหลายบทเพลง

ที่​่�เป็​็นตั​ัวแทนของชาติ​ิต่า่ ง ๆ ตั้​้�งแต่​่ ไทย จี​ีน ยุ​ุโรป ไปจนถึ​ึงอเมริ​ิกาและ เม็​็กซิ​ิโก ซึ่​่�งเพลงเหล่​่านี้​้�ก็​็มี​ีรู​ูปแบบ และอารมณ์​์ที่​่�หลากหลาย บางเพลงก็​็ แฝงสำำ�เนี​ียงเพลงพื้​้�นบ้​้านหรื​ือจั​ังหวะ เต้​้นรำ��พื้​้�นบ้​้านเอาไว้​้ด้ว้ ย โดยมุ่​่�งหวั​ัง ที่​่�จะผลั​ักดั​ันศิ​ิลปิ​ินและนั​ักแต่​่งเพลง ชาวไทยสู่​่�เวที​ีสากล ขั​ับเคลื่​่�อน

จั​ังหวั​ัดนครปฐมเป็​็นเมื​ืองดนตรี​ี เชื่​่�อม โยงชุ​ุมชนและสั​ังคมด้​้วยเสี​ียงเพลง จรรโลงจิ​ิตใจก้​้าวข้​้ามวิ​ิกฤตไปด้​้วยกั​ัน ปี​ีนี้​้�เป็​็นปี​ีที่​่�ทั้​้�งโลกได้​้ผ่า่ นเรื่​่�องที่​่� หนั​ักหนาสาหั​ัสมาด้​้วยกั​ัน ดนตรี​ีได้​้ พิ​ิสูจู น์​์ตัวั เองแล้​้วว่​่าเป็​็นศิ​ิลปะที่​่�ทำำ�ให้​้ โลกมี​ีความหวั​ัง คนที่​่�เศร้​้าและเครี​ียด จากสถานการณ์​์ของการแพร่​่ระบาด ทุ​ุกคนโหยหาดนตรี​ีและใช้​้ดนตรี​ีเป็​็น เครื่​่�องยึ​ึดเหนี่​่�ยวในการต่​่อสู้​้�ต่​่อไป วง Thailand Phil จึ​ึงอยากเริ่​่�มต้​้น ใหม่​่ไปด้​้วยกั​ันอี​ีกครั้​้�งกั​ับ season นี้​้� เริ่​่�มต้​้นที่​่�จะให้​้วงได้​้มี​ีโอกาสรั​ับใช้​้ สั​ังคม เพื่​่�อพั​ัฒนาคุ​ุณภาพชี​ีวิติ ที่​่�ดี​ีให้​้ แก่​่สังั คม มุ่​่�งเน้​้นเรื่​่�องการศึ​ึกษาเพื่​่�อ พั​ัฒนาวงการศึ​ึกษาทางด้​้านดนตรี​ีให้​้ แก่​่ประเทศ เป็​็นแหล่​่งเรี​ียนรู้​้�จากการ ฝึ​ึกจริ​ิง เป็​็นการสร้​้างประสบการณ์​์ ใหม่​่ให้​้เกิ​ิดขึ้​้�นสำำ�หรั​ับการแสดงดนตรี​ี ในประเทศไทย วง Thailand Phil ได้​้ ให้​้นักั เรี​ียนนั​ักศึ​ึกษาเข้​้ามาเรี​ียนรู้​้�งาน โดยอนุ​ุญาตให้​้ขึ้​้�นไปนั่​่�งสั​ังเกตการณ์​์

บนเวที​ีได้​้ในขณะซ้​้อม นอกเหนื​ือจากนี้​้� วง Thailand Phil ยั​ังมุ่​่�งเน้​้นกิ​ิจกรรมสำำ�หรั​ับ ครอบครั​ัวมากขึ้​้�น เช่​่น คอนเสิ​ิร์​์ต วั​ันคริ​ิสต์​์มาส และคอนเสิ​ิร์ต์ วั​ันเด็​็ก เพราะดนตรี​ีเป็​็นกิ​ิจกรรมเดี​ียวที่​่�คน ในครอบครั​ัวแม้​้ว่​่าจะต่​่างวั​ัยกั​ันก็​็ สามารถเข้​้าฟั​ังร่​่วมกั​ันได้​้ ดั​ังที่​่�จะ สั​ังเกตเห็​็นว่​่า ปู่​่�ย่า่ ตายายอาจจะไม่​่ดู​ู ภาพยนตร์​์แบบเดี​ียวกั​ันกั​ับหลาน ๆ วั​ัยรุ่​่�น แต่​่สามารถฟั​ังดนตรี​ีร่​่วม กั​ันได้​้ เป็​็นการสร้​้างความเข้​้มแข็​็ง ให้​้สถาบั​ันครอบครั​ัวและลดปั​ัญหา ทางสั​ังคมอี​ีกทางหนึ่​่�ง วง Thailand Phil มี​ีความมุ่​่�งมั่​่�นที่​่�จะให้​้กิ​ิจกรรม ดนตรี​ีเป็​็นเครื่​่�องมื​ือสำำ�คั​ัญในการช่​่วย พั​ัฒนาการศึ​ึกษาและพั​ัฒนาสั​ังคม เพื่​่�อ ให้​้สังั คมมี​ีความสุ​ุขมากขึ้​้�น เยาวชน มี​ีทางเลื​ือกในการแสดงออกอย่​่าง สร้​้างสรรค์​์ด้​้วยเสี​ียงดนตรี​ี จุ​ุดเด่​่นของรายการแสดงดนตรี​ี ในฤดู​ูกาลที่​่� ๑๖ สดใหม่​่ เข้​้าถึ​ึงง่​่าย

เพื่​่�อให้​้ภาพลั​ักษณ์​์ของการแสดง ออร์​์เคสตราเป็​็นดนตรี​ีสำำ�หรั​ับทุ​ุกคน ทางวง Thailand Phil ตื่​่�นเต้​้นเป็​็น อย่​่างมากที่​่�ได้​้รับั เกี​ียรติ​ิจากอาจารย์​์ ณั​ัฐ ยนตรรั​ักษ์​์ บรมครู​ูนั​ักเปี​ียโน ของไทย เจ้​้าของรางวั​ัลศิ​ิลปาธร สาขา คี​ีตศิ​ิลป์​์ ประจำำ�ปี​ี พ.ศ. ๒๕๔๙ และในปี​ี พ.ศ. ๒๕๕๘ ได้​้รั​ับเครื่​่�อง อิ​ิสริ​ิยาภรณ์​์ “Meritorious for Polish Culture” โดยอาจารย์​์ได้​้ขึ้​้�นเวที​ีเป็​็น ครั้​้�งแรกในรอบหลายปี​ีด้ว้ ยการแสดง เดี่​่�ยวเปี​ียโนคอนแชร์​์โตของโมสาร์​์ท ในรายการคอนเสิ​ิร์ต์ A Celebration of International Unity ในงานแถลงข่​่าวเปิ​ิดฤดู​ูกาลที่​่� ๑๖ ของวง Thailand Phil ครั้​้�งนี้​้� ได้​้รั​ับเกี​ียรติ​ิจากคุ​ุณหญิ​ิงปั​ัทมา ลี​ีสวั​ัสดิ์​์�ตระกู​ูล ประธานกรรมการวง ดุ​ุริยิ างค์​์ฟีลี ฮาร์​์โมนิ​ิกแห่​่งประเทศไทย ศาสตราจารย์​์ นายแพทย์​์ประสิ​ิทธิ์​์� วั​ัฒนาภา กรรมการอำำ�นวยการ วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริยิ างคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัย

05

มหิ​ิดล และ ดร.ณรงค์​์ ปรางค์​์เจริ​ิญ คณบดี​ี วิ​ิ ท ยาลั​ั ย ดุ​ุ ริ​ิ ย างคศิ​ิ ล ป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล ร่​่วมกล่​่าวแถลง เปิ​ิดฤดู​ูกาลที่​่� ๑๖ “Beginning Again” นอกจากนี้​้� วง Thailand Phil ยั​ัง ได้​้รับั เกี​ียรติ​ิต้อ้ นรั​ับ ดร.โชค บุ​ุลกุ​ุล กรรมการผู้​้�จั​ัดการ กลุ่​่�มบริ​ิษัทั ฟาร์​์ม โชคชั​ัย กรรมการผู้​้�ทรงคุ​ุณวุ​ุฒิ​ิสภา มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล และกรรมการ อำำ�นวยการวิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล และคุ​ุณปิ​ิยะรั​ัฐ กั​ัลย์​์จาฤก กรรมการผู้​้�จั​ัดการบริ​ิษัทั กั​ันตนา เอฟโวลู​ูชั่​่�น จำำ�กั​ัด และแขก ผู้​้�มี​ีเกี​ียรติ​ิอีกี หลายท่​่านในงานแถลง ข่​่าวและการแสดงคอนเสิ​ิร์ต์ ครั้​้�งแรก ของฤดู​ูกาลที่​่� ๑๖ นี้​้� บทเพลงที่​่�ไพเราะของวอล์​์ฟกังั อมาเดอุ​ุส โมสาร์​์ท ที่​่�นำำ�มาแสดง ในคอนเสิ​ิร์​์ตครั้​้�งนี้​้� เป็​็นหนึ่​่�งใน บทเพลงเปี​ียโนคอนแชร์​์โต ๓ บท ที่​่�เขาเขี​ียนขึ้​้�นในช่​่วงที่​่�เขาเริ่​่�มหั​ันมา สนใจในการประพั​ันธ์​์อุ​ุปรากร โดย ในคอนเสิ​ิ ร์​์ ต ครั้​้�งนี้​้�ได้​้ นำำ� เปี​ี ย โน คอนแชร์​์โต หมายเลข ๒๓ ใน 06

บั​ันไดเสี​ียงเอเมเจอร์​์ ผลงานลำำ�ดั​ับ ที่​่� ๔๘๘ มาแสดง โดยอาจารย์​์ณั​ัฐ ยนตรรั​ักษ์​์ บทเพลงนี้​้�มี​ีความพิ​ิเศษที่​่� แตกต่​่างจากบทเพลงอื่​่�น ๆ ที่​่�ประพั​ันธ์​์ โดยโมสาร์​์ท มี​ีลั​ักษณะความสดใส ร่​่าเริ​ิงน้​้อย แต่​่แสดงออกด้​้วยสำำ�นวน ดนตรี​ีที่​่�ฟั​ังดู​ูสุ​ุขุ​ุมและละเมี​ียดละไม ใคร่​่ครวญมากกว่​่าผลงานชิ้​้�นอื่​่�น ๆ การแสดงคอนเสิ​ิ ร์​์ ต A Celebration of International Unity เป็​็นคอนเสิ​ิร์ต์ แรกของฤดู​ูกาล ที่​่� ๑๖ ของวง Thailand Phil โดย ในการแสดงคอนเสิ​ิร์ต์ วั​ันที่​่�สองของ รายการนี้​้� ทางวง Thailand Phil ได้​้ถือื โอกาสจั​ัดงานแถลงข่​่าวเพื่​่�อเปิ​ิด ฤดู​ูกาลที่​่� ๑๖ ขึ้​้�นอย่​่างเป็​็นทางการ ณ หอประชุ​ุ มมหิ​ิ ดลสิ​ิ ทธาคาร มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล ศาลายา งาน แถลงข่​่าวและงานคอนเสิ​ิร์ต์ ครั้​้�งนี้​้�ได้​้รับั ความสนใจเป็​็นอย่​่างมาก บรรยากาศ ของคอนเสิ​ิร์​์ตครั้​้�งนี้​้�แสดงให้​้เห็​็นถึ​ึง ความโหยหาในเสี​ียงดนตรี​ีที่​่�ผู้​้�คนห่​่าง หายไปนานในช่​่วงสถานการณ์​์โควิ​ิด และยั​ังมี​ีกลิ่​่�นอายของการรวมตั​ัวกั​ัน

ของเพื่​่�อน พี่​่� น้​้อง ครู​ู ลู​ูกศิ​ิษย์​์ ที่​่� ได้​้กลั​ับมาพบปะกั​ัน และร่​่วมยิ​ินดี​ี กั​ับการแสดงที่​่�ห่​่างหายไปนานของ ครู​ูเปี​ียโนของวงการเปี​ียโน ไม่​่ว่า่ จะมี​ีเหตุ​ุการณ์​์อย่​่างไร วง Thailand Phil ก็​็จะมุ่​่�งมั่​่�นสร้​้าง ประโยชน์​์ให้​้แก่​่สังั คมและสร้​้างความ เสมอภาคและความเท่​่าเที​ียมให้​้แก่​่ สั​ังคม ให้​้สังั คมได้​้มีโี อกาสเข้​้าถึ​ึงการ แสดงดนตรี​ีในรู​ูปแบบออร์​์เคสตราเต็​็ม วงที่​่�มี​ีมาตรฐานระดั​ับสากลอย่​่างทั่​่�วถึ​ึง ไม่​่ต้อ้ งเดิ​ินทางไปต่​่างประเทศเพื่​่�อรั​ับ ชมดนตรี​ี เปิ​ิดโอกาสให้​้นั​ักดนตรี​ีมี​ี พื้​้�นที่​่�ในการแสดงความสามารถ เพื่​่�อ เพิ่​่�มศั​ักยภาพของนั​ักดนตรี​ีภายใน ประเทศ และเป็​็นตั​ัวอย่​่างของ การประสบความสำำ�เร็​็จในอาชี​ีพ ดนตรี​ี เพื่​่�อเป็​็นแรงบั​ันดาลใจและ จุ​ุดประกายให้​้เยาวชนมี​ีแรงผลั​ักดั​ัน ในการพั​ัฒนาตนเองต่​่อไป

07

MUSIC ENTERTAINMENT

“เรื่​่�องเล่​่าเบาสมองสนองปั​ัญญา”

เพลงไทยสากล-เนื้​้�อร้​้องจาก วรรณคดี​ี (ตอนที่​่� ๕) “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๓” เรื่อง: กิตติ ศรีเปารยะ (Kitti Sripaurya) อาจารย์ประจ�ำสาขาวิชาดนตรีสมัยนิยม วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

ขอเท้​้าความตามท้​้องเรื่​่�องกั​ันอี​ีกสั​ักรอบ โดยยกข้​้อความจาก Wikipedia ดั​ังต่​่อไปนี้​้� “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ นวนิ​ิยายอิ​ิงประวั​ัติ​ิศาสตร์​์ งานประพั​ันธ์ขอ ์ งยาขอบ กล่​่าวถึ​ึงเรื่​่อ� งราวของ นั​ักรบผู้ห้� นึ่​่�งที่​่�ได้​้ชื่​่อว่ � า่ เป็​็น ‘ผู้​้ช� นะสิ​ิบทิศิ ’ นั่​่�นคื​ือ พระเจ้​้าบุ​ุเรงนองแห่​่งกรุ​ุงหงสาวดี​ี นวนิ​ิยายได้​้ รั​ับความนิ​ิยมมากและดั​ัดแปลงเป็​็นละครเวที​ี ละครโทรทั​ัศน์​์ และภาพยนตร์​์หลายครั้​้ง� ตลอด จนละครวิ​ิทยุ​ุ รวมถึ​ึงมี​ีการประพั​ันธ์เ์ พลงผู้​้ช� นะ สิ​ิบทิศิ ซึ่​่ง� เป็​็นที่​่รู้� จั้� กอย่ ั า่ งแพร่​่หลายด้​้วย ครั้​้ง� แรก ใช้​้ชื่​่อว่ � า่ ‘ยอดขุ​ุนพล’ เริ่​่ม� เขี​ียนใน พ.ศ. ๒๔๗๔ จบลงใน พ.ศ. ๒๔๗๕ ในหนั​ังสื​ือพิ​ิมพ์​์ ‘สุ​ุริ​ิยา’ และเริ่​่�มเขี​ียน ‘ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ’ ในหนั​ังสื​ือพิ​ิมพ์​์ ‘ประชาชาติ​ิ’ เมื่​่�อวั​ันที่​่� ๑๐ ธั​ันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๕ จบภาคหนึ่​่�งเมื่​่�อ ๑๐ กุ​ุมภาพั​ันธ์​์ พ.ศ. ๒๔๗๖ ในตอน ‘ความรั​ักครั้​้�งแรก’ รวมเล่​่ม

08

พิ​ิมพ์​์เมื่​่�อ ๖ กุ​ุมภาพั​ันธ์​์ พ.ศ. ๒๔๘๒ ฉบั​ับพิ​ิมพ์​์รวมเล่​่มใช้​้ชื่​่�อ ‘ลู​ูกร่​่วมนม’ สร้​้างชื่​่�อเสี​ียงให้​้ยาขอบ เขี​ียนรวม ทั้​้�งหมด ๓ ภาค เมื่​่อ� พ.ศ. ๒๔๘๒ แต่​่ยั​ังไม่​่จบ เนื่​่อ� งจากขาดข้​้อมู​ูลบางอย่​่างที่​่�จะต้​้องใช้​้ประกอบการเขี​ียน ใน เนื้​้�อเรื่​่อ� งกล่​่าวถึ​ึงราชวงศ์​์ตองอู​ูตอนต้​้น เริ่​่ม� ตั้​้�งแต่​่รัชั สมั​ัยของพระเจ้​้าเมงจี​ีโย ไปจนถึ​ึงพระเจ้​้าตะเบ็​็งชะเวตี้​้� หรื​ือ มั​ังตราราชบุ​ุตร โดยคำำ�ว่​่าผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศนั้​้�น มาจากคำำ�ที่​่�สมเด็​็จฯ กรมพระยาดำำ�รงราชานุ​ุภาพ ทรงกล่​่าวถึ​ึงพระ เจ้​้าบุ​ุเรงนองว่​่า เป็​็น The Conqueror of Ten Directions แต่​่สำำ�หรั​ับชื่​่�อนิ​ิยาย จากหนั​ังสื​ือประวั​ัติ​ิยาขอบ อ้​้างอิ​ิงว่​่า มาลั​ัย ชู​ูพิ​ินิจิ เป็​็นผู้ตั้​้​้� �งให้​้ ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิศิ ได้​้รั​ับความนิ​ิยมอย่​่างต่​่อเนื่​่�องจนกระทั่​่�งยุ​ุคของจอมพลแปลก พิ​ิบู​ูลสงคราม เป็​็นช่​่วงที่​่�รั​ัฐบาล ไทยมี​ีนโยบายสร้​้างสหรั​ัฐไทยเดิ​ิม โดยการส่​่งทหารไทยเข้​้ารุ​ุกรานดิ​ินแดนพม่​่าของอั​ังกฤษร่​่วมกั​ับญี่​่�ปุ่​่�น มี​ีการ ปลุ​ุกระดมชาติ​ินิ​ิยม ปี​ี พ.ศ. ๒๔๘๕ ทางรั​ัฐบาลได้​้มี​ีการเข้​้าควบคุ​ุมสื่​่�อสิ่​่�งพิ​ิมพ์​์ทุ​ุกอย่​่าง นิ​ิยายผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ได้​้ถู​ูกพิ​ิจารณาว่​่ามี​ีเนื้​้�อหาที่​่�ยกย่​่องศั​ัตรู​ูของชาติ​ิ มี​ีการใช้​้เรื่​่�องราวที่​่�ในนิ​ิยายไม่​่ได้​้กล่​่าวไว้​้ เช่​่น เรื่​่�องการเสี​ียกรุ​ุง ศรี​ีอยุ​ุธยาครั้​้�งที่​่�หนึ่​่�ง มาใช้​้การปลุ​ุกระดมชาติ​ินิ​ิยม ทำำ�ให้​้นิ​ิยายผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศในสมั​ัยนั้​้�นถู​ูกสั่​่�งห้​้ามพิ​ิมพ์​์จำ�ำ หน่​่าย หรื​ือมี​ีไว้​้ครอบครองอย่​่างเด็​็ดขาด…” ๒ ตอนที่​่�ผ่​่านมา (“ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๑” และ “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๒”) กล่​่าวถึ​ึงบทเพลงไทยสากลที่​่�เกี่​่�ยวข้​้อง กั​ับตั​ัวละครนำำ�ชาย (จะเด็​็ดหรื​ือบุ​ุเรงนอง) และฝ่​่ายหญิ​ิงรวมกั​ันได้​้กว่​่า ๑๐ เพลง ถึ​ึงตอนนี้​้� “ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๓” ยั​ังมี​ีเพลงไทยสากลพรรณนาถึ​ึงตั​ัวละครฝ่​่ายชายอี​ีกกลุ่​่�มหนึ่​่�ง ซึ่​่�งมี​ีบทบาทช่​่วยดำำ�เนิ​ินเรื่​่�องให้​้สนุ​ุกน่​่าติ​ิดตามอ่​่าน ยิ่​่�งขึ้​้�นตามสไตล์​์ของนวนิ​ิยายยอดนิ​ิยม ผู้​้�เขี​ียนขอสรุ​ุปบทความบั​ันทึ​ึกโดยท่​่านผู้​้�ใช้​้นามว่​่า “ลู​ูกเสื​ือหมายเลข ๙” ในเว็​็บ oknation ได้​้ใจความดั​ังต่​่อไปนี้​้� ตั​ัวละครฝ่​่ายดั​ังว่​่า ได้​้แก่​่ เนงบา จาเลงกะโบ สี​ีอ่​่อง และไขลู​ู ๓ คนแรกเป็​็นเพื่​่�อนสนิ​ิทมิ​ิตรแท้​้ในระดั​ับ “ขุ​ุนพล” กั​ับบุ​ุเรงนอง ดั​ังบทเพลง “สามทหารเสื​ือตองอู​ู” ที่​่�ครู​ูศักั ดิ์​์� เกิ​ิดศิ​ิริ​ิ ประพั​ันธ์​์และมอบให้​้ วิ​ิเชี​ียร ภู่​่�โชติ​ิ ปรี​ีชา บุ​ุญยเกี​ียรติ​ิ และ ชุ​ุติ​ิมา สุ​ุวรรณรั​ัตน์​์ ๓ หนุ่​่�มนั​ักร้​้อง (เมื่​่�อประมาณกว่​่า ๕๐ ปี​ีที่​่�แล้​้ว) ร่​่วมกั​ันขั​ับร้​้อง บั​ันทึ​ึกเสี​ียงเป็​็นต้​้นฉบั​ับ ดั​ังเนื้​้�อร้​้องในกรอบตารางด้​้านล่​่างที่​่�บรรยายคุ​ุณลั​ักษณะของแต่​่ละขุ​ุนพล

๓) ชาวแปรและอังวะยอมกลัว ๑) เนงบา จาเลงกะโบ สีออ่ ง ๒) ตองอูเมืองคู่บุญมังตรา คร้ามเกรงไปทั่วลุ่มแม่ เชื้อชาติพม่ายิ่งใหญ่อยู่ใน เนงบาคุมกองโยธาปัตตานึก อิระวดี ตองอูเรืองนาม พุกาม โมนยินตะเลง จาเลงกะโบคุมกองโยธา พุกามเป็นสุขศรี คิดเกรงและครั่นคร้าม หัตถาทําศึก อัศวนึกสีอ่อง ด้วยลูกศิษย์ตะคะญี เพียงแต่ยินนาม ผู้เหี้ยมฮึกนําพล ผู้มีฝีอาจเลือ่ งลือ สามทหารชาตรี ๔) แปรแลอังวะหงสา สีอ่อง ๕) แดนดินทั่วถิ่นแคว้นรามัญ ๖) เนงบา จาเลงกะโบ สีออ่ ง เนงบา จาเลงกะโบ ขึ้นชื่อ รบรุกห้ําหั่นบุกบั่นประจัญ มีศักดิ์นายกองชาติกะเหรี่ยง เด่นผยองนามก้องระบือ ริปู ตะเลงโมนยิน แพ้สิ้น เมืองตะเลง อาสาทําศึก มิเลือนลืมชื่อ สามทหาร ไม่อาจสู้ เกียรติกระเดื่อง ไม่นกึ พรั่นไม่หวั่นเกรง ตองอู นามเฟือ่ งฟู คู่บุญพระเจ้า เพื่อศักดิ์ชาวตะเลง มังตรา ลูกเมงกะยินโย

09

YouTube Link สำำ�หรั​ับเพลงนี้​้� คื​ือ https://www.youtube.com/watch?v=8Z6F935wAVs เมื่​่�อทำำ� transcription จากไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับตามหลั​ักการของดนตรี​ีตะวั​ันตกหรื​ือดนตรี​ีสากล ผลปรากฏดั​ังภาพต่​่อไปนี้​้�

พิ​ิจารณาจากกลุ่​่�มเสี​ียงที่​่�ประกอบกั​ันขึ้​้�นเป็​็นลี​ีลาทำำ�นองเพลงนี้​้�ร่​่วมกั​ับแนวทางเคลื่​่�อนที่​่�ของคอร์​์ด พบว่​่ามี​ี การใช้​้เสี​ียงเพี​ียง ๕ ตั​ัวโน้​้ตสร้​้างแนวทำำ�นอง

10

จึ​ึงเป็​็นที่​่�ประจั​ักษ์​์ชัดั ว่​่า บทเพลง “สามทหารเสื​ือตองอู​ู” บั​ันทึ​ึกอยู่​่�บนบั​ันไดเสี​ียง F major pentatonic ท่​่อน เพลงแบ่​่งตามเนื้​้�อร้​้องจำำ�แนกได้​้เป็​็น ๖ ท่​่อน ความยาวท่​่อนละ ๘ ห้​้อง เมื่​่�อแบ่​่งตามลี​ีลาทำำ�นองพบว่​่า ท่​่อน ๑ และ ๖ (หั​ัวเพลงและท้​้ายเพลง) มี​ีลักั ษณะการดำำ�เนิ​ินกลุ่​่�มเสี​ียงเหมื​ือนกั​ัน อาจจั​ัดเป็​็น verse ของเพลง (บ้​้าน เราเรี​ียกขานกั​ันว่​่า “สร้​้อย”) ส่​่วนท่​่อน ๒, ๓, ๔ และ ๕ เป็​็นรู​ูปแบบของฟอร์​์มเพลงยอดนิ​ิยม AABA (song form) สำำ�หรั​ับบทเพลงนี้​้� ผู้​้�เขี​ียนแกะไลน์​์ของส่​่วนนำำ�เพลง (introduction) เสริ​ิมไว้​้ให้​้ด้​้วย

ศั​ักดิ์​์� เกิ​ิดศิ​ิริ​ิ

วิ​ิเชี​ียร ภู่​่�โชติ​ิ

ปรี​ีชา บุ​ุญญเกี​ียรติ​ิ

ชุ​ุติ​ิมา สุ​ุวรรณรั​ัตน์​์

บทความของ “ลู​ูกเสื​ือหมายเลข ๙” ยั​ังเล่​่าต่​่อไปอี​ีกว่​่า ทั้​้�ง ๓ ขุ​ุนพล มี​ีวิ​ิถี​ีการดำำ�เนิ​ินชี​ีวิ​ิตที่​่�แตกต่​่างกั​ัน “จาเลงกะโบ” ผู้​้�มี​ีความสุ​ุขุมุ และมากฝี​ีมือื ได้​้เลื่​่�อนตำำ�แหน่​่งขึ้​้�นเป็​็นขุ​ุนพลคู่​่�ใจของ “จะเด็​็ด” ด้​้านชี​ีวิติ ครอบครั​ัว ครองรั​ักกั​ับ “ปอละเตี​ียง” อย่​่างมี​ีความสุ​ุข “สี​ีอ่​่อง” หั​ัวหน้​้ากองทหารม้​้าผู้​้�กล้​้าหาญและไม่​่หวื​ือหวา ได้​้เป็​็น ขุ​ุนพลประจำำ�เมื​ืองแปร คู่​่�กั​ับครู​ูดาบ “ตะคะญี​ี” ส่​่วน “เนงบา” ทหารหนุ่​่�มร่​่างใหญ่​่ใจร้​้อน เป็​็นผู้​้�ที่​่�น่​่าสงสาร ที่​่�สุ​ุด ด้​้วยไปหลงรั​ักตะละแม่​่ “กั​ันทิ​ิมา” อยู่​่�ข้​้างเดี​ียว เพราะฝ่​่ายหญิ​ิงทุ่​่�มเทกายและใจให้​้กั​ับ “จะเด็​็ด” ไปแล้​้ว ด้​้วยเหตุ​ุนี้​้� “เนงบา” จึ​ึงเกิ​ิดอาการเบี้​้�ยวทั​ัพไม่​่ออกรบหลบหน้​้าอยู่​่�พั​ักหนึ่​่�ง ก่​่อนกลั​ับมาทำำ�หน้​้าที่​่�ทหารตามเดิ​ิม จนกระทั่​่�งเสี​ียชี​ีวิติ ในการรบ ครู​ูศักั ดิ์​์� เกิ​ิดศิ​ิริ​ิ ประพั​ันธ์​์เพลง “เนงบาผู้​้ป� ราชั​ัย” (https://www.youtube.com/ watch?v=TrwytEY5iPI) บรรยายถึ​ึงชี​ีวิ​ิตที่​่�อาภั​ัพอั​ับโชคผิ​ิดหวั​ังในความรั​ักของขุ​ุนพลผู้​้�นี้​้� ดั​ังเนื้​้�อเพลงในกรอบ ตารางด้​้านล่​่าง ๑) เนงบา อุราระทมทุกข์หนัก เนงบา รูปอัปลักษณ์ต้อยต่ํา เนงบา สุดระกําในดวงแด

๒) เนงบา เนงบา วาสนาชะตาอับจน ไม่เจียมตน ดิ้นรนคิดทะเยอทะยาน

๓) รักหญิงหนึ่งพึงใจไม่ประมาณ ลืมศักดิ์รักนงคราญ ทนทรมานร้าวรานวิญญา

๔) จากแดนดินถิ่นแคว้นกะเหรี่ยงไพร เพื่อทรามวัยมิ่งมิตรกันทิมา ศึกรามัญสู้โรมรันฟันฝ่า หวังเพียงยอดชีวามาเคียงกาย

๒-๒) เนงบา เนงบา วาสนาชะตาศักดิ์ชาย ต้องสิ้นลาย อับอายเหลือจะพรรณนา

๓-๒) รักสูญสิ้นผินพรากจากเนงบา สกุลต่ําช้ําวิญญา ทนทรมารับความปราชัย

๔-๒) บุเรงนองปองรักหักอุรา อกเนงบาปวดร้าวระทมใจ ต้องจําลายอดชีวาแรมไกล จึงบุกป่าแดนไพรเอนกายนอน

๑-๒) เนงบา อุราระทมทุกข์หนัก เนงบา ผู้อัปลักษณ์ลาก่อน เนงบา ผู้ร้าวรอนทรวงระทม

11

เนื้​้�อร้​้องแบ่​่งเป็​็น ๘ ท่​่อน ส่​่วนแนวทำำ�นองที่​่�ผู้​้�เขี​ียนบทความฯ ถอดมาจากไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับ จั​ัดระเบี​ียบ แบ่​่งห้​้องสอดคล้​้องกั​ับจุ​ุดพั​ักเพลง (cadence) จำำ�แนกออกได้​้ในลั​ักษณะของเพลง ๓ ท่​่อน (AAB - ท่​่อน ๒, ๓, ๔) ส่​่วนท่​่อน ๑ เป็​็นลั​ักษณะของสร้​้อยเพลง (verse) สำำ�หรั​ับหั​ัวและท้​้ายเพลงตามลำำ�ดั​ับ เมื่​่�อจั​ัดระเบี​ียบเป็​็น ระบบแล้​้ว จึ​ึงบั​ันทึ​ึกเป็​็นโน้​้ตสากลพร้​้อมวางคอร์​์ดตามหลั​ักการทางดนตรี​ีตะวั​ันตก ผลปรากฏตามภาพต่​่อไปนี้​้�

12

ทำำ�นองเพลงนี้​้�บั​ันทึ​ึกอยู่​่�บนบั​ันไดเสี​ียง G minor ครู​ูศักั ดิ์​์� เกิ​ิดศิ​ิริ​ิ จั​ัดช่​่วงเสี​ียงที่​่�ให้​้อารมณ์​์สอดคล้​้องกั​ับเนื้​้�อ ร้​้องเป็​็นอย่​่างยิ่​่�ง โดยเฉพาะวรรคแรกของเพลงที่​่�ผู้​้�ขับั ร้​้อง (วิ​ิเชี​ียร ภู่​่�โชติ​ิ) ต้​้องเปล่​่งเสี​ียงสู​ูงในกรอบเหลี่​่�ยมแบบ ว่​่าเป็​็นการตะโกนร้​้องเน้​้นคำำ�ว่​่า “เนงบา” ดั​ังตั​ัวอย่​่างต่​่อไปนี้​้�

แนวเรี​ียบเรี​ียงเสี​ียงประสานอยู่​่�ในแบบของดนตรี​ีละติ​ิน ใช้​้อัตั ราจั​ังหวะไม่​่ช้า้ ไม่​่เร็​็ว (slow latin) เหมาะสม แก่​่การขั​ับร้​้องที่​่�ช่​่วยเสริ​ิมอารมณ์​์เศร้​้าให้​้กั​ับเพลงนี้​้�มากยิ่​่�งขึ้​้�น โดยมี​ีแนว introduction และ ending ช่​่วยเน้​้น น้ำำ��หนั​ักของเพลงโดยรวมเพิ่​่�มเข้​้าไปอี​ีก ทางด้​้านขุ​ุนพล “จาเลงกะโบ” ผู้​้�มี​ีความสุ​ุขุ​ุมและนุ่​่�มนวล ก็​็มี​ีอุ​ุปสรรคในชี​ีวิ​ิตอยู่​่�บ้​้างเหมื​ือนกั​ัน เหตุ​ุด้​้วย วิ​ิวาทะกั​ับภรรยา จนนางแอบหนี​ีไปเมื​ืองมั​ัณฑะเลย์​์ ทิ้​้�งลู​ูกนอนเปลไว้​้ให้​้ดู​ูต่​่างหน้​้า ดั​ังบทเพลง “จาเลงกะโบ โศกา” (https://www.youtube.com/watch?v=_0oDvTI3xhc) เนื้​้�อเพลงนี้​้�พรรณนาว่​่าไว้​้ดั​ังในตารางต่​่อไปนี้​้� ๑) ทุงยาเล เลเลเล เลเลเล ทุงยาเล เลเลเล เลเลเล จาเลงกะโบจะยกโยธาไปเยนเฮ ไปเมาโซเซร้องลิเกรําละคร หัวใจร้าวรอนด้วยความช้ําฤทัย แม่ยอดยาใจหนีพี่ไปมัณฑะเลย์ เอาลูกใส่เปลไม่มาเหลียวแลดู เอาลูกใส่เปลไม่มาเหลียวแลดู

๒) ทุงยาเล เลเลเล เลเลเล ทุงยาเล เลเลเล เลเลเล จาเลงกะโบจะยกโยธาไปชิงชัย จะลังเลใจหรือเราตามไปบางปู แค้นใจไขลูต้องตามผลาญผจญ จะเกณฑ์พหลยกไพร่พลแมมโบ้ จะเต้นคาลิบโซ่ให้มันหายโศกา ข้าจะเต้นคาลิบโซ่ให้มันหายโศกา

๓) ทุงยาเล เลเลเล เลเลเล ทุงยาเล เลเลเล เลเลเล ทุงเล เลเลเลบากง ทุงเล เลเลเลบากง บากะลงบากะลงโช่งแอ โชยอีหมากะลาบาแก บากะแลบากะแลแลบัน บากะแลบากะแลแลบัน แอ๊ะแอ๊ะแลบัน แอ๊ะแอ๊ะแลบัน แอ๊ะแอ๊ะแลบัน

เพลงนี้​้�เป็​็นผลงานของครู​ูไสล ไกรเลิ​ิศ ขั​ับร้​้องบั​ันทึ​ึกเสี​ียงต้​้นฉบั​ับโดย วิ​ิเชี​ียร ภู่​่�โชติ​ิ เนื้​้�อร้​้องโดยรวมดู​ูจะ ออกไปทางสนุ​ุกเฮฮากลอนพาไปเสี​ียมากกว่​่าจะได้​้ใจความที่​่�เป็​็นสาระ เช่​่น ประโยคที่​่�ว่​่า “...ไปเมาโซเซร้​้องลิ​ิเก รำ��ละคร...” ในท่​่อนที่​่� ๑ “...จะลั​ังเลใจหรื​ือเราตามไปบางปู​ู...” ในท่​่อนที่​่� ๒ และ “...จะเกณฑ์​์พหลยกไพร่​่พล แมมโบ้​้ จะเต้​้นคาลิ​ิบโซ่​่ให้​้มันั หายโศกา...” ๓ ประโยคดั​ังกล่​่าว เข้​้าเค้​้า “กลอนพาไป” ลี​ีลาเพลงนี้​้�ใช้​้จังั หวะออก แนวละติ​ิน (mambo และ calypso) ให้​้ความรู้​้�สึ​ึกสนุ​ุกสนาน สำำ�หรั​ับท่​่อนที่​่� ๓ คำำ�ร้​้องจั​ับความเป็​็นภาษาไทย ไม่​่ได้​้ อาจเป็​็นภาษาพม่​่าก็​็เป็​็นได้​้ เพราะครู​ูไสล ไกรเลิ​ิศ ใช้​้แนวทำำ�นอง/คำำ�ร้​้องจากเพลง “พม่​่าทุ​ุงเล” เข้​้ามา ผสมในวรรคแรกของทุ​ุกท่​่อน โน้​้ตสากลที่​่�ผู้​้�เขี​ียนทำำ� transcription จากไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับพร้​้อมบั​ันทึ​ึกแนวทาง เดิ​ินของคอร์​์ดตามหลั​ักการของดนตรี​ีสากล ผลปรากฏตามภาพต่​่อไปนี้​้�

13

จากโน้​้ตเพลงนี้​้� หากดู​ูเผิ​ิน ๆ คล้​้ายกั​ับว่​่าบั​ันทึ​ึกอยู่​่�บนบั​ันไดเสี​ียง Eb major แต่​่เมื่​่�อตรวจดู​ูห้อ้ งจบของทั้​้�ง ๔ ท่​่อนเพลง พบว่​่าลงด้​้วยโน้​้ต F จั​ัดเรี​ียงเสี​ียงตามหลั​ักของการบั​ันไดเสี​ียงเริ่​่�มจากโน้​้ต F พบว่​่ามี​ีส่​่วนคล้​้ายกั​ับ หลั​ักของโหมดนิ​ิยม (modalism) แบบ dorian ที่​่�ตั​ัดเสี​ียงลำำ�ดั​ับที่​่� ๖ ออกไป ดั​ังตั​ัวอย่​่างต่​่อไปนี้​้� 14

ท่​่อนเพลงแบ่​่งตามลั​ักษณะทำำ�นองได้​้เป็​็นแบบ AB ๒ ท่​่อน ท่​่อนแรกมี​ี ๔ ห้​้อง (ท่​่อน ๑ และ ๓) ท่​่อน ๒ มี​ี ๑๒ ห้​้อง (ท่​่อน ๒ และ ๔) ส่​่วน “สี​ีอ่อ่ ง” แม่​่ทัพั นายกองทหารม้​้าผู้​้�กล้​้าหาญและวางตั​ัวเรี​ียบ ๆ เงี​ียบ ๆ ง่​่าย ๆ แบบที่​่�เรา ๆ ท่​่าน ๆ หรื​ือชาวบ้​้านเรี​ียกขานกั​ันว่​่า “คนไม่​่มากเรื่​่�อง” จึ​ึงไม่​่ปรากฏบทเพลงไทยสากลที่​่�กล่​่าวถึ​ึง เขาโดยเฉพาะให้​้ได้​้พบเห็​็นกั​ัน บทความอ้​้างแล้​้วข้​้างต้​้นของ “ลู​ูกเสื​ือหมายเลข ๙” เขี​ียนเล่​่าต่​่อไปอี​ีกว่​่า ตั​ัวละครที่​่� “ยาขอบ” รั​ักมากที่​่�สุ​ุด ก็​็คื​ือ “ไขลู​ู” ดั​ังข้​้อความที่​่�ว่​่า “...การปั้​้�นตั​ัวละครให้​้คนรั​ักนั้​้�นไม่​่เป็​็นของยาก อย่​่าง จะเด็​็ด หรื​ือพระเอกของ บทประพั​ันธ์​์ทุกุ ๆ เรื่​่อ� ง ผู้​้อ่� ่านย่​่อมอดรั​ักและบู​ูชาไม่​่ได้​้เป็​็นของธรรมดา ส่​่วนผู้​้�ร้​้ายนั้​้�น ใคร ๆ ก็​็พากั​ันเกลี​ียด แต่​่ตั​ัวร้​้ายของเรื่​่�องใดจะได้​้ที่​่�บทบาทระยำำ�ชั่​่�วชาติ​ิอย่​่างไขลู​ู หาไม่​่ได้​้อี​ีกแล้​้ว ผมจึ​ึงรั​ักของผมนั​ัก...” ยาขอบ บอกทุ​ุกคนเช่​่นนี้​้� เพลงไทยสากลที่​่�เนื้​้�อร้​้องกล่​่าวถึ​ึง “ไขลู​ู” มี​ีอยู่​่� ๓ เพลง เพลงแรก ได้​้แก่​่ “ไขลู​ูผู้​้�กว้​้างขวาง” (https:// www.youtube.com/watch?v=zcw_hF5DYkM) ขั​ับร้​้องบั​ันทึ​ึกเสี​ียงครั้​้�งแรกโดย เสน่​่ห์​์ โกมารชุ​ุน ข้​้อมู​ูลของ ผู้​้�ประพั​ันธ์​์ยั​ังไม่​่ปรากฏแน่​่ชั​ัด เนื้​้�อร้​้องเพลงนี้​้�ในกรอบตารางด้​้านล่​่าง พรรณนาถึ​ึงอุ​ุปนิ​ิสั​ัยใจคอของ “ไขลู​ู” ได้​้ เป็​็นอย่​่างดี​ีว่​่า เป็​็นคนเจ้​้าเล่​่ห์​์ ขี้​้�โกง ชอบคุ​ุยโวโอ้​้อวด ๑) นักดาบชั้นครูชื่อไขลูตัวดัง เป็นผู้กว้างขวางอยู่ในเมืองหงสา มีศิษย์รูปหล่อชื่อสอพินยา หลงกุสุมาราชธิดาเมืองแปร สวยจริงตะละแม่ งามแท้กุสุมา หลงจริงตะละพ่อ รูปหล่อสอพินยา

๒) มาบุกตองอูอยากจะรู้เชิงชน จะเด็ดยอดขุนพลของพระเจ้ามังตรา ศิษย์มังสินธู ไขลูปรารถนา วิชาดาบก็เคยปราบราบมา เมาะตะมะหงสาใครไม่กล้าราวี ทั่วหงสาวดีไขลูนี้เกรียงไกร

๓) แต่รอยความแค้นฝังแน่นดวงใจ เสียท่าปราชัยให้ศิษย์ตะคะญี มังฉงายลวดลายมากมี ไขลูครูดีเกือบสิ้นชีวีวางวาย

๔) ชาติเสือไว้ลาย ชาติชายไว้ชื่อ ให้โลกร่ําลือว่าเราคือชาติชาย เล่ห์กลมนต์คาถานําเอามาใช้ ชนะแพ้มันแน่เมื่อไหร่ ไขลูสู้ตายเพื่อศักดิ์ชายหงสา สมนามว่ากู.. ไขลู ผู้กว้างขวาง

โน้​้ตเพลงพร้​้อมแนวทางเดิ​ินคอร์​์ด (sheet music with chord progression) ที่​่�ผู้​้�เขี​ียนทำำ� transcription จากไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับเผยแพร่​่อยู่​่�ทาง YouTube ปรากฏดั​ังตั​ัวอย่​่างต่​่อไปนี้​้�

15

16

แนวทำำ�นองแบ่​่งตามหลั​ักการของดนตรี​ีสากลออกเป็​็น ๔ ท่​่อน ซึ่​่�งไม่​่ซ้ำำ��กันั เป็​็นแบบ ABCD (1-2-3-4 ตาม ลั​ักษณะการแบ่​่งท่​่อนของคำำ�ร้​้อง) ลี​ีลาดนตรี​ีที่​่�ผู้​้�เรี​ียบเรี​ียงเสี​ียงประสานดำำ�เนิ​ินการเอาไว้​้ตามไฟล์​์เสี​ียงต้​้นฉบั​ับ มี​ี ความเป็​็น swing jazz อยู่​่�บ้​้างที่​่�อั​ัตราความเร็​็วขนาดปานกลาง ผู้​้�เขี​ียนบทความนี้​้�จึ​ึงกำำ�หนดเครื่​่�องหมายกำำ�กั​ับ ไว้​้ที่​่�มุ​ุมบนซ้​้ายของโน้​้ต สำำ�หรั​ับการนำำ�ไปใช้​้บรรเลงต่​่อไปในภายภาคหน้​้า เมื่​่�อนำำ�กลุ่​่�มเสี​ียงที่​่�ครู​ูไสล ไกรเลิ​ิศ ร้​้อยเรี​ียงเป็​็นเสี​ียงไพเราะสร้​้างแนวทำำ�นองเพลงนี้​้�มาจั​ัดระเบี​ียบตามหลั​ักการสร้​้างบั​ันไดเสี​ียง ปรากฏมี​ีลักั ษณะ คล้​้ายคลึ​ึงกั​ับบั​ันไดเสี​ียง D natural minor (ข้​้ามหรื​ือตั​ัดโน้​้ต Bb ออก) หรื​ือมองแบบโหมดนิ​ิยมก็​็เรี​ียกกั​ันว่​่า D aeolian mode (ข้​้ามหรื​ือตั​ัดโน้​้ตลำำ�ดั​ับที่​่� ๖ ออก) ดั​ังภาพต่​่อไปนี้​้�

“ไขลูสตู้ าย” (https://www.youtube.com/watch?v=0c9Qnnz6GrY) เป็นเพลงล�ำดับต่อมาทีม่ เี นือ้ หาค�ำร้องเกีย่ วข้องกับนักรบผูน้ า่ ชังคนนี้ ครูไสล ไกรเลิศ ประพันธ์เพลงนีอ้ อกแนวข�ำ ๆ ผสมผสานเหตุการณ์ ทัง้ ของเก่าจากนิยาย “ผู้ชนะสิบทิศ” กับปัจจุบนั ของยุคทีบ่ นั ทึกเสียง เพลงนี้ ขอให้ท่านผู้อ่านดูจากข้อความบรรจุในกรอบตารางต่อไปนี้

๑) ส่งปินตอยเล เหล่เลเล ส่งปินตอยเล เหล่เลเล ส่งปินตอยเล เหล่เลเล ไขลูรูปหล่อจะเล่นลิเก

๒) ตัวข้ารูปงามมีนามไขลู ไปปราบศัตรูทั่ว เมืองรามัญ จะเก่งเท่าไหร่ข้าไม่เคยไหวหวั่น เพราะเคยบุกบั่นข้าไม่กลัวตาย ข้าเป็นลิ่วล้อพี่สอพินยา ชอบสูบกัญชา ให้ตามันลาย ข้านุ่งโสร่งข้าโกงเขามาได้ ถึงทวงก็ไม่ให้ข้าจะไว้จํานํา

๔) เจ้าช่อระกําเจ้าช้ํามานาน จะเด็ดรําคาญ ๓) ลูกพี่ข้าหล่อชื่อสอพินยา ชอบกุสุมา จะไปรามัญ กินเหล้าเฝ้าบ่นสั่งตะโกน แม่งามทรามวัย แย่งจากจะเด็ดได้เพชร ร้องลั่น หมายใจบุกบั่นไปมัณฑะเลย์ เม็ดใหญ่ เพราะความรักใคร่จึงเวทนา นี่ดึกแล้วหนอผมขออําลา ต้องกลับพม่า จะเด็ดทะนงเลยหลงลืมตัว ไปเกิดพันพัว ไปเล่นลิเก ก็ต้องเสียส่วยผมไม่รวยเหมือน กับพระอเทตยา ไปอวดว่าเก่งข้าไม่เห็น มีท่า เสียทีตีหน้าล่ะเฝ้าแต่รําพัน เสน่ห์ เขาเล่นลิเกเลยเป็นคนสํามะคัญ

17

ท่​่อน ๔ ที่​่�ร้​้องว่​่า “...ก็​็ต้​้องเสี​ียส่​่วยผมไม่​่รวยเหมื​ือนเสน่​่ห์​์ เขาเล่​่นลิ​ิเกเลยเป็​็นคนสำำ�มะคั​ัญ” เสน่​่ห์​์ น่​่าจะ หมายถึ​ึง “เสน่​่ห์​์ โกมารชุ​ุน” นั​ักร้​้องเพลงตลกเสี​ียดสี​ีสั​ังคมของยุ​ุคกว่​่า ๖๐ ปี​ีที่​่�แล้​้ว และเขายั​ังเป็​็นผู้​้�ขั​ับร้​้อง เพลง “ไขลู​ูผู้ก้� ว้​้างขวาง” อี​ีกด้​้วย ข้​้อมู​ูลผู้​้�ขั​ับร้​้องบั​ันทึ​ึกเสี​ียงต้​้นฉบั​ับปรากฏหลั​ักฐานแค่​่เพี​ียงว่​่าชื่​่�อ “ดิ​ิษยมานพ”

18

ฟอร์​์มเพลงนี้​้�เป็​็นแบบ ๒ ท่​่อน AB ท่​่อน A (ท่​่อน ๑) เป็​็นสร้​้อย (verse) ส่​่วนท่​่อน B มี​ี ๓ ท่​่อน (ท่​่อน ๒, ๓ และ ๔: B, B1, และ B2) แนวดนตรี​ีออกลี​ีลาสนุ​ุกสนาน มี​ีกลิ่​่�นอายของละติ​ินที่​่�ช่​่วยเสริ​ิมความครึ​ึกครื้​้�น ให้​้กั​ับบทเพลง เพลงลำำ�ดั​ับสุ​ุดท้​้ายสำำ�หรั​ับบทความตอนนี้​้�ที่​่�เนื้​้�อหาจากคำำ�ร้​้องเกี่​่�ยวข้​้องกั​ับ “ไขลู​ู” คื​ือ “ไขลู​ูออกแขก” (https://www.youtube.com/watch?v=jW3HhIbiKQM) เพลงนี้​้�ลี​ีลาสนุ​ุกสนานมากกว่​่าทุ​ุกเพลงที่​่�กล่​่าวมา ก่​่อนหน้​้า ฟั​ังดู​ูแล้​้วน่​่าจะช่​่วยผ่​่อนคลายความเครี​ียดลงได้​้มากที​ีเดี​ียว เนื้​้�อร้​้องไม่​่มี​ีวรรคไหนที่​่�กล่​่าวประณาม “ไขลู​ู” เลย มี​ีแต่​่บรรยายถึ​ึงการผจญภั​ัยเดิ​ินทางไปโน่​่นมานี่​่�ในนามของนั​ักแสดงลิ​ิเกเร่​่ร่​่อน ประพั​ันธ์​์และขั​ับร้​้อง บั​ันทึ​ึกเสี​ียงต้​้นฉบั​ับโดย “สุ​ุรพล สมบั​ัติ​ิเจริ​ิญ” ขุ​ุนพลเพลงลู​ูกทุ่​่�งคนหนึ่​่�งของเมื​ืองไทย ๑) เขว เขว เขว เขวจิมมากาเลเหล่ เขว เขว เขว ไขลูจะเล่นลิเก อะละว่าไซยาบ่าเล อะละว่าไซยาบ่าเล ผมเป็นลิเกหัดใหม่ (ชะชะช่า) (ชะชะช่า) (ชะชะช่า)

๒) ผมเป็นแขกมาจากลังกา มาอยู่พม่า มาเล่นลิเก บ้านผมอยู่มัณฑะเลย์ มาเล่นลิเกเลยเจอะโฉมตรู ฮัลเลวังกา ผมมีสมญาชื่อว่าไขลู ชื่อว่าไขลู ชื่อว่าไขลู ชื่อว่าไขลู ชื่อว่าไขลู (ชะชะช่า)

๓) จากพม่าผมมาอินเดีย จากเปอร์เซีย ผมไปมลายู จากบาลูผมไปลังกา (เฮ) ฮัดชัดชัดช่า

๔) จากชวาผมมาเดลฮี จากตุรกีผมไปลังกา จากชวาผมมาเมืองไทย (เฮ) หากินสบาย

๕) จากยะลาผมมาระยอง จากพระตะบอง ผมไปหนองคาย จากเชียงรายผมไป เชียงตุง (เฮ) หิวจนพุงโร

๖) เบื่อเมืองไทยผมไปกําปง จากบันดงผมไป ยะโฮร์ จากไคโรผมมาเมืองไทย (เฮ) แล้วไปโรงยา

๗) แขกเจ็บใจคนไทยเขาว่า อับอายขายหน้าไม่อยากแสดง ปีนี้มีแต่ของแพง แขกต้องท้องแห้งกินแต่บูดู

คำำ�ร้​้องแบ่​่งออกเป็​็น ๗ ท่​่อน ท่​่อนแรกดั​ัดแปลงทำำ�นองจากเพลง “พม่​่าเขว” มาผสมกั​ับแนวทำำ�นองเพลง ลิ​ิเก ไปจนถึ​ึงท่​่อน ๒ ท่​่อน ๓, ๔, ๕ และ ๖ ใช้​้ทำำ�นองเดี​ียวกั​ัน ในลั​ักษณะของประโยคถาม-ตอบ (call and response) ซึ่​่�งเป็​็นแนวทางหนึ่​่�งของการสร้​้างทำำ�นองเพลงตามหลั​ักการทางดนตรี​ีสากล

ส่​่วนท่​่อนสุ​ุดท้​้ายเป็​็นการแปรทำำ�นองจากท่​่อน ๓, ๔, ๕, ๖ ออกมาเป็​็นท่​่อนจบของ “ไขลู​ูออกแขก” เนื้​้�อหา โดยรวมของเพลงนี้​้�ดู​ูจะเป็​็นลั​ักษณะ “กลอนพาไป”

19

20

สุ​ุรพล สมบั​ัติ​ิเจริ​ิญ

พิ​ิจารณาจากโน้​้ตเพลง รู​ูปแบบของทำำ�นองเพลงอาจแบ่​่งตามหลั​ักสากลออกได้​้เป็​็น A-B-C (๓ ท่​่อน) และ D เรี​ียงตามเลขอารบิ​ิกประจำำ�ท่​่อนจะได้​้เป็​็น 1 2 3 (๓ ท่​่อน) และ 5 ส่​่วนท่​่อน 4 เป็​็นท่​่อนดนตรี​ีรั​ับคั่​่�น ก่​่อนย้​้อนกลั​ับไปร้​้องที่​่�ท่​่อน 3 เมื่​่�อพิ​ิจารณากลุ่​่�มเสี​ียงที่​่�เรี​ียงประกอบกั​ันขึ้​้�นเป็​็นทำำ�นองจากฝี​ีมื​ือของผู้​้�ประพั​ันธ์​์ ประจั​ักษ์​์ชั​ัดว่​่าเพลงนี้​้�บั​ันทึ​ึกอยู่​่�บน F major scale เพลงไทยสากลที่​่�เนื้​้�อหาเกี่​่�ยวข้​้องกั​ับวรรณกรรม “ผู้ช้� นะสิ​ิบทิ​ิศ” ผู้​้�เขี​ียนฯ ขอนำำ�เสนอแต่​่เพี​ียงเท่​่านี้​้� คาดว่​่า จะให้​้ความบั​ันเทิ​ิงผสานความรู้​้�เล็​็ก ๆ น้​้อย ๆ สำำ�หรั​ับท่​่านผู้​้�อ่​่าน อั​ันที่​่�จริ​ิงยั​ังมี​ีเพลงที่​่�ผู้​้�แต่​่งได้​้แรงบั​ันดาลใจ จากนวนิ​ิยายเรื่​่�องนี้​้�อยู่​่�อี​ีกจำำ�นวนหนึ่​่�ง ซึ่​่�งเนื้​้�อหาคล้​้ายกั​ับกลุ่​่�มเพลงที่​่�นำำ�มาเล่​่าสู่​่�กั​ันฟั​ังในบทความก่​่อนหน้​้า (ผู้​้�ชนะสิ​ิบทิ​ิศ ๐๐๑ และ ๐๐๒) บทความตอนต่​่อไปพบกั​ับเพลงไทยสากลที่​่�เกิ​ิดขึ้​้�นจากวรรณคดี​ีไทยเรื่​่�องอื่​่�น ๆ เช่​่น อิ​ิเหนา ขุ​ุนช้​้างขุ​ุนแผน สั​ังข์​์ทอง ฯลฯ ขอบคุณและสุขสวัสดีปีใหม่ ๒๕๖๔ ครับ

(ข้​้อมู​ูลทุ​ุกประเภทสำำ�เนา/ตั​ัดทอนจาก Google แหล่​่งข้​้อมู​ูลอั​ันอุ​ุดม)

21

MUSIC EDUCATION

กิ​ิจกรรมการสอนดนตรี​ีเด็​็กพิ​ิเศษ เรื่​่�อง: ธั​ันยาภรณ์​์ โพธิ​ิกาวิ​ิน (Dhanyaporn Phothikawin) อาจารย์​์ประจำำ�สาขาวิ​ิชาดนตรี​ีศึ​ึกษา วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

สาขาวิ​ิชาดนตรี​ีศึกึ ษา วิ​ิทยาลั​ัย ดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล ได้​้นำำ�นั​ักศึ​ึกษาชั้​้�นปี​ีที่​่� ๔ ของสาขา วิ​ิชา เข้​้าศึ​ึกษาดู​ูงานด้​้านการเรี​ียน การสอนและการจั​ัดกิ​ิจกรรมสำำ�หรั​ับ เด็​็กพิ​ิเศษที่​่�โรงเรี​ียนราชวิ​ินิติ ประถม บางแค เพื่​่�อฝึ​ึกประสบการณ์​์ในด้​้าน ของการสอนเด็​็กพิ​ิเศษ โดยได้​้รั​ับ ความอนุ​ุเคราะห์​์จากผู้​้�อำำ�นวยการ โรงเรี​ียนให้​้เข้​้าศึ​ึกษาดู​ูงานและทำำ� กิ​ิจกรรมร่​่วมกั​ับเด็​็กพิ​ิเศษในครั้​้�งนี้​้� ซึ่​่�งเป็​็นส่​่วนหนึ่​่�งของรายวิ​ิชา ดศดษ 22

๔๗๑ การสอนดนตรี​ีสำำ�หรั​ับเด็​็ก พิ​ิเศษ ที่​่�รั​ับผิ​ิดชอบโดย อาจารย์​์ ดร.ธั​ันยาภรณ์​์ โพธิ​ิกาวิ​ิน อาจารย์​์ ประจำำ�สาขาวิ​ิชาดนตรี​ีศึ​ึกษา โรงเรี​ียนราชวิ​ินิติ ประถมบางแค เป็​็นโรงเรี​ียนที่​่�เปิ​ิดสอนตั้​้�งแต่​่ พ.ศ. ๒๕๒๕ รั​ับนั​ักเรี​ียนเข้​้าศึ​ึกษาตั้​้�งแต่​่ ระดั​ับชั้​้�นเตรี​ียมอนุ​ุบาลจนถึ​ึงระดั​ับ ชั้​้�นประถมศึ​ึกษาปี​ีที่​่� ๖ ต่​่อมาได้​้เปิ​ิด รั​ับการศึ​ึกษาพิ​ิเศษ เพื่​่�อเปิ​ิดโอกาส ทางการศึ​ึกษาให้​้แก่​่เด็​็กที่​่�มี​ีความ บกพร่​่องทั้​้�งทางสติ​ิปั​ัญญาและทาง

ร่​่างกายได้​้เข้​้ามาศึ​ึกษา โดยโรงเรี​ียน ราชวิ​ินิติ ประถมบางแคได้​้มีหี ลั​ักสู​ูตร การเรี​ียนการสอนสำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษที่​่� ปรั​ับปรุ​ุงให้​้เหมาะสมกั​ับเด็​็กในแต่​่ละ ช่​่วงวั​ัย และมี​ีการจั​ัดการเรี​ียนรู้​้� สำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษแบบเฉพาะทาง ซึ่​่�งการไปศึ​ึกษาดู​ูงานในครั้​้�งนี้​้� ได้​้รับั ความอนุ​ุเคราะห์​์จากครู​ูสมยศ พวง เกตุ​ุแก้​้ว และครู​ูนิ​ิรมาน ชนะโรจน์​์ ครู​ูการศึ​ึกษาพิ​ิเศษ เป็​็นผู้​้�ดู​ูแลและ ให้​้ข้​้อมู​ูลในการด้​้านการเรี​ียนการ สอน รวมทั้​้�งการทำำ�กิ​ิจกรรมกั​ับ

เด็​็กพิ​ิเศษในครั้​้�งนี้​้� ซึ่​่�งการจั​ัดการ เรี​ียนการสอนสำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษของ โรงเรี​ียน ในช่​่วงเช้​้าจะเป็​็นการเรี​ียน ในวิ​ิชาการทั้​้�งภาษาไทย คณิ​ิตศาสตร์​์ และภาษาอั​ังกฤษ ต่​่อมาในช่​่วงบ่​่าย เป็​็นกิ​ิจกรรมที่​่�เน้​้นทั​ักษะชี​ีวิ​ิต การ สร้​้างประสบการณ์​์ และการมี​ีจิ​ิต สาธารณะ นอกจากนี้​้�ยั​ังมี​ีกิ​ิจกรรม ที่​่�ส่​่งเสริ​ิมด้​้านการเรี​ียนรู้​้� โดยได้​้นำำ� วิ​ิชาดนตรี​ีและศิ​ิลปะเข้​้ามาร่​่วมในการ จั​ัดกิ​ิจกรรม ทั้​้�งการเล่​่นอั​ังกะลุ​ุงและ การวาดภาพ เพื่​่�อสร้​้างการเรี​ียนรู้​้�ให้​้ แก่​่นั​ักเรี​ียนอี​ีกด้​้วย จากการศึ​ึกษาพบว่​่า ดนตรี​ี มี​ีความสำำ�คั​ัญสำำ�หรั​ับเด็​็ก ๆ ทุ​ุก คน ไม่​่ว่​่าจะเป็​็นเด็​็กพิ​ิเศษหรื​ือเด็​็ก ปกติ​ิ เพราะดนตรี​ีเป็​็นหุ้​้�นส่​่วนของ ชี​ีวิ​ิต เด็​็กจะต้​้องรู้​้�และได้​้สั​ัมผั​ัสกั​ับ ดนตรี​ี ดนตรี​ีจะช่​่วยพั​ัฒนาร่​่างกาย จิ​ิตใจ สมอง สติ​ิปั​ัญญา อารมณ์​์

สั​ังคม นอกจากนี้​้� ดนตรี​ียั​ังมี​ีส่​่วน สำำ�คั​ัญที่​่�ช่​่วยกระตุ้​้�นการทำำ�งานของ ระบบประสาทอั​ัตโนมั​ัติ​ิ ระบบกล้​้าม เนื้​้�อ ทำำ�ให้​้สมองหลั่​่�งสารแห่​่งความสุ​ุข ดนตรี​ี ช่​่ ว ยกระตุ้​้�นให้​้ เ ด็​็ ก อยาก เคลื่​่�อนไหวร่​่างกาย ช่​่วยให้​้เด็​็กเกิ​ิด ความสนุ​ุกสนานเพลิ​ิดเพลิ​ินในการ

เคลื่​่�อนไหว ทำำ�ให้​้ได้​้พัฒ ั นากล้​้ามเนื้​้�อ และการทำำ�งานประสานกั​ันของกล้​้าม เนื้​้�อ ในด้​้านของจิ​ิตใจและอารมณ์​์ ดนตรี​ีทำำ�ให้​้เกิ​ิดการเปลี่​่�ยนแปลง ของระดั​ับอารมณ์​์ ช่​่วยผ่​่อนคลาย ความตึ​ึงเครี​ียด อี​ีกทั้​้�งดนตรี​ียังั มี​ีผล ต่​่อทั​ักษะทางสั​ังคม ช่​่วยให้​้เด็​็กบาง

นั​ักศึ​ึกษาและผู้​้�อำำ�นวยการโรงเรี​ียนราชวิ​ินิ​ิตประถมบางแค

23

คนที่​่�มี​ีปัญ ั หาในการเข้​้าสั​ังคมและการ ทำำ�งานร่​่วมกั​ับผู้​้�อื่​่�นให้​้ดีขึ้​้�ี น ในด้​้านของ การเรี​ียนรู้​้� ดนตรี​ีช่​่วยพั​ัฒนาสมอง ทำำ�ให้​้เรี​ียนรู้​้� รั​ับรู้​้� และเกิ​ิดความจำำ�ได้​้ ดี​ี ช่​่วยให้​้มีสี ติ​ิสัมั ปชั​ัญญะ เสริ​ิมสร้​้าง สมาธิ​ิ การรั​ับรู้​้�สภาพความเป็​็นจริ​ิง ก่​่อให้​้ความคิ​ิดสร้​้างสรรค์​์ และเสริ​ิม สร้​้างสติ​ิปัญ ั ญา (ธวั​ัชชั​ัย นาควงษ์​์, ๒๕๔๓: ๖๓-๖๔, ทวี​ี ศั​ั ก ดิ์​์� สิ​ิริ​ิรั​ัตน์​์เรขา, ๒๕๕๐: ๒๑, สุ​ุกรี​ี เจริ​ิญสุ​ุข, ๒๕๕๕: ๓๐) ดั​ังนั้​้�น การออกแบบกิ​ิจกรรม ดนตรี​ีสำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษ ผู้​้�สอนควร วางเป้​้าหมายอย่​่างชั​ัดเจนว่​่าต้​้องการ ช่​่วยเหลื​ือ ต้​้องการให้​้ผู้​้�เรี​ียนเกิ​ิดการ เรี​ียนรู้​้�ในเรื่​่�องใด และกิ​ิจกรรมดนตรี​ี ที่​่�นำำ�มาใช้​้นั้​้�น ต้​้องการเสริ​ิมสร้​้าง ทั​ักษะทางด้​้านใด นอกจากนี้​้� การ ออกแบบกิ​ิจกรรมการเรี​ียนรู้​้�ดนตรี​ี สำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษ ผู้​้�สอนมี​ีความ จำำ�เป็​็นต้​้องทำำ�ความเข้​้าใจลั​ักษณะ ความบกพร่​่องของผู้​้�เรี​ียนอย่​่างดี​ีพอ และเรี​ียนรู้​้�เกี่​่�ยวกั​ับการใช้​้เทคนิ​ิค 24

การจั​ัดการเรี​ียนรู้​้�ทางดนตรี​ีเพื่​่�อ ช่​่วยให้​้เด็​็กพิ​ิเศษมี​ีความรู้​้�ในเนื้​้�อหา ทางดนตรี​ี ทั​ักษะทางดนตรี​ี และ เกิ​ิดความซาบซึ้​้�งทางดนตรี​ี เพื่​่�อนำำ� ไปสู่​่�การพั​ัฒนาทั​ักษะในด้​้านต่​่าง ๆ สำำ�หรั​ับการจั​ัดกิ​ิจกรรมในครั้​้�งนี้​้� นั​ักศึ​ึกษาได้​้ออกแบบกิ​ิจกรรมทาง ดนตรี​ี โดยได้​้นำำ�ทั​ักษะทางดนตรี​ี ทั้​้�งการร้​้อง การเล่​่น การเคลื่​่�อนไหว และความคิ​ิดสร้​้างสรรค์​์ มาใช้​้ในการ ออกแบบกิ​ิจกรรม ซึ่​่�งกิ​ิจกรรมจะ ถู​ูกแบ่​่งออกเป็​็นระดั​ับชั้​้�น เพื่​่�อให้​้มี​ี ความเหมาะสมกั​ับเด็​็กพิ​ิเศษในแต่​่ละ ช่​่วงวั​ัย สำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษชั้​้�นประถม ศึ​ึกษาปี​ีที่​่� ๑-๒ ได้​้จัดั กิ​ิจกรรม ดั​ังนี้​้� กิ​ิจกรรมที่​่� ๑ เริ่​่�มต้​้นด้​้วยการ ทำำ�ความรู้​้�จั​ัก แนะนำำ�ตั​ัว และการ ทำำ�ท่​่าทางประกอบเพลง กิ​ิจกรรมที่​่� ๒ กิ​ิจกรรมการร้​้อง เพลงและความคิ​ิดสร้​้างสรรค์​์ โดย การเล่​่านิ​ิทานเพลง กิ​ิจกรรมที่​่� ๓ กิ​ิจกรรมการเล่​่น และการเคลื่​่�อนไหว โดยการนำำ�เพลง

จิ​ิงโจ้​้มาประกอบการเคลื่​่�อนไหว สำำ�หรั​ับกิ​ิจกรรมสำำ�หรั​ับเด็​็ก พิ​ิเศษชั้​้�นประถมศึ​ึกษาปี​ีที่​่� ๓-๖ เป็​็น เด็​็กที่​่�โตแล้​้ว สามารถควบคุ​ุมกล้​้าม เนื้​้�อ มื​ือ และขาได้​้ ดั​ังนั้​้�น การจั​ัด กิ​ิจกรรมที่​่�เน้​้นการเคลื่​่�อนไหวและ ความคิ​ิดสร้​้างสรรค์​์ มี​ีดั​ังนี้​้� กิ​ิจกรรมที่​่� ๑ เริ่​่�มต้​้นด้​้วยการ ทำำ�ความรู้​้�จั​ัก แนะนำำ�ตั​ัว และการ ทำำ�ท่​่าทางประกอบเพลง กิ​ิจกรรมที่​่� ๒ กิ​ิจกรรมวาดภาพ ตามความคิ​ิดสร้​้างสรรค์​์ โดยการร้​้อง เพลงช้​้าง เพลงลอยกระทง กิ​ิจกรรมที่​่� ๓ กิ​ิจกรรมการ เคลื่​่�อนไหวและความคิ​ิดสร้​้างสรรค์​์ ที่​่�นำำ�เพลงนั​ันทนาการ เช่​่น เพลง รถตุ๊​๊�ก ๆ เพลงไก่​่ย่​่าง มาใช้​้ในการ ประกอบกิ​ิจกรรม การทำำ�กิ​ิจกรรมดนตรี​ีเพื่​่�อการ สอนเด็​็กพิ​ิเศษในครั้​้�งนี้​้� เป็​็นส่​่วน หนึ่​่�งของการออกแบบและวางแผน เพื่​่�อการจั​ัดการเรี​ียนรู้​้�และการพั​ัฒนา ทั​ักษะทางดนตรี​ี เพื่​่�อให้​้เด็​็กพิ​ิเศษได้​้

รั​ับการเรี​ียนรู้​้�ทางดนตรี​ีอย่​่างแท้​้จริ​ิง และสามารถนำำ�ไปสู่​่�การพั​ัฒนาทางด้​้าน ร่​่างกาย จิ​ิตใจ และอารมณ์​์ต่อ่ ไปได้​้ นอกจากนี้​้� การเรี​ียนการสอนดั​ังกล่​่าว ยั​ังคำำ�นึ​ึงถึ​ึงความเหมาะสมกั​ับสภาพ ความบกพร่​่องและประเภทของเด็​็ก พิ​ิเศษอี​ีกด้​้วย เพื่​่�อให้​้พัฒ ั นาการทาง ดนตรี​ีเป็​็นจุ​ุดเริ่​่�มต้​้นสำำ�หรั​ับการเรี​ียนรู้​้� ในการพั​ัฒนาตนเองในทั​ักษะต่​่าง ๆ

ทั้​้�งทั​ักษะทางสั​ังคม ทั​ักษะทางภาษา ซึ่​่�งทั​ักษะเหล่​่านี้​้�จะถู​ูกนำำ�ไปพั​ัฒนา เป็​็นกระบวนการคิ​ิดและพฤติ​ิกรรม ต่​่อไป เพื่​่�อให้​้สามารถดู​ูแลตั​ัวเอง และสามารถใช้​้ชี​ีวิ​ิตร่​่วมกั​ับผู้​้�อื่​่�นใน สั​ังคมได้​้อย่​่างเป็​็นปกติ​ิสุ​ุข การศึ​ึกษาดู​ูงานเด็​็กพิ​ิเศษโรงเรี​ียน ราชวิ​ินิ​ิตประถมบางแคในครั้​้�งนี้​้� จึ​ึง เป็​็นการเสริ​ิมสร้​้างประสบการณ์​์

จริ​ิงจากการเรี​ียนรู้​้�ภายในห้​้องเรี​ียน เป็​็นการเปิ​ิดโลกทั​ัศน์​์ทางการศึ​ึกษาให้​้ แก่​่นักั ศึ​ึกษา เพื่​่�อที่​่�จะสามารถนำำ�ไป ใช้​้ในการจั​ัดการเรี​ียนทางด้​้านดนตรี​ี และการประกอบอาชี​ีพในอนาคต รวมทั้​้�งเพื่​่�อที่​่�จะเข้​้าใจถึ​ึงมุ​ุมมอง ทางการศึ​ึกษาสำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษได้​้ ดี​ียิ่​่�งขึ้​้�นอี​ีกด้​้วย

เอกสารอ้​้างอิ​ิง สุ​ุกรี​ี เจริ​ิญสุ​ุข. (๒๕๕๕). ศั​ักยภาพความเป็​็นเลิ​ิศด้​้านดนตรี​ี: ดนตรี​ีกั​ับเด็​็ก. นครปฐม: วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล. ทวี​ีศั​ักดิ์​์� สิ​ิริ​ิรั​ัตน์​์เรขา. (๒๕๕๐). การบำำ�บั​ัดทางเลื​ือกในเด็​็กพิ​ิเศษ. กรุ​ุงเทพฯ: คุ​ุรุ​ุสภาลาดพร้​้าว. ธวั​ัชชั​ัย นาควงษ์​์. (๒๕๔๓). การสอนดนตรี​ีสำำ�หรั​ับเด็​็ก. กรุ​ุงเทพฯ: มหาวิ​ิทยาลั​ัยเกษตรศาสตร์​์. รวมศั​ักดิ์​์� เจี​ียมศั​ักดิ์​์�. (๒๕๖๓). แนวทางการจั​ัดกิ​ิจกรรมดนตรี​ีบำำ�บั​ัดสำำ�หรั​ับเด็​็กพิ​ิเศษผ่​่านกระบวนการจั​ัดการ เรี​ียนรู้​้ด� นตรี​ีเด็​็ก. วารสารวิ​ิชาการมหาวิ​ิทยาลั​ัยราชภั​ัฏพระนครศรี​ีอยุ​ุธยา. มนุ​ุษยศาสตร์​์และสั​ังคมศาสตร์​์ ปี​ีที่​่� ๘ ฉบั​ับที่​่� ๑ (มกราคม - มิ​ิถุ​ุนายน ๒๕๖๓).

25

MUSIC BUSINESS

เกม

อุ​ุตสาหกรรม ... แสงสว่​่างแห่​่งธุ​ุรกิ​ิจดนตรี​ี เรื่​่�อง: วริ​ินทร์​์ ศรี​ีจัน ั ทร์​์วั​ันเพ็​็ญ (Varin Srichanwanpen) ภาณุ​ุ ภั​ัสสร์​์ บุ​ุนนาค (Bhanu Patr Bunnag) โชษิ​ิ ตา ผลาฎิ​ิศั​ัย (Chotisa Paladisai) นั​ักศึ​ึกษาสาขาวิ​ิชาธุ​ุรกิจิ ดนตรี​ี วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริยิ างคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

บทนำำ� เกมจั​ัดเป็​็นหนึ่​่�งในอุ​ุตสาหกรรม ที่​่�มาแรงที่​่�สุ​ุดในขณะนี้​้� การเติ​ิบโต แบบก้​้าวกระโดดของอุ​ุตสาหกรรม เกมเป็​็นที่​่�ตระหนั​ักทั้​้�งในระดั​ับโลก

26

และในระดั​ับประเทศ ในขณะที่​่�การ เติ​ิบโตดั​ังกล่​่าวไม่​่เพี​ียงแต่​่นำำ�พา ผู้​้�เกี่​่�ยวข้​้องในอุ​ุตสาหกรรมเกมให้​้ ก้​้าวหน้​้า แต่​่ยังั รวมถึ​ึงอุ​ุตสาหกรรม ที่​่�เกี่​่�ยวข้​้องอย่​่างเช่​่นธุ​ุรกิ​ิจดนตรี​ีอีกี

ด้​้วย หากกล่​่าวถึ​ึงนั​ักดนตรี​ีที่​่�อยู่​่�ใน อุ​ุตสาหกรรมเกมนั้​้�น หลายคนอาจ จะนึ​ึกถึ​ึงผู้​้�ทำำ�เสี​ียงหรื​ือดนตรี​ีประกอบ theme song หรื​ือแม้​้แต่​่ผู้​้�ประพั​ันธ์​์ เพลงสำำ�หรั​ับเกมโดยตรง แต่​่ดนตรี​ี

กั​ับเกมไม่​่ได้​้เกี่​่�ยวข้​้องกั​ันแต่​่เพี​ียง เท่​่านั้​้�น ปรากฏการณ์​์การเติ​ิบโตคู่​่� ขนานระหว่​่างอุ​ุตสาหกรรมเกมและ ดนตรี​ีปรากฏให้​้เห็​็นได้​้อย่​่างเด่​่นชั​ัด ดั​ังที่​่�หลาย ๆ บริ​ิษั​ัทได้​้ริ​ิเริ่​่�มมี​ีการ ใช้​้เกมเป็​็นช่​่องทางในการโฆษณา และหารายได้​้อีกี ด้​้วย บทความนี้​้�จะ นำำ�ผู้​้�อ่​่านไปสู่​่�โลกของเกม ที่​่�ได้​้ส่​่อง แสงสว่​่างให้​้แก่​่ธุ​ุรกิ​ิจดนตรี​ีได้​้อย่​่าง น่​่าอั​ัศจรรย์​์ เกม... อุ​ุตสาหกรรมที่​่�มองข้​้ามไม่​่ได้​้ หลาย ๆ คนอาจมองว่​่า การเล่​่น เกมเป็​็นสิ่​่�งไร้​้สาระที่​่�ไม่​่มี​ีประโยชน์​์ หรื​ือมี​ีค่​่าแค่​่เพี​ียงไว้​้คั่​่�นเวลา แต่​่ แท้​้จริ​ิงแล้​้ว ในปั​ัจจุ​ุบันั อุ​ุตสาหกรรม เกมกำำ�ลั​ังเติ​ิบโตขึ้​้�นอย่​่างก้​้าวกระโดด และเป็​็นอุ​ุตสาหกรรมทำำ�เงิ​ินมหาศาล ที่​่�ไม่​่ควรมองข้​้าม จากการเก็​็บข้​้อมู​ูล ภาพรวมอุ​ุตสาหกรรมเกมปี​ี ๒๕๖๓

พบว่​่า ประเทศไทยมี​ีจำำ�นวนเกมเมอร์​์ ๒๗.๘ ล้​้านคน คิ​ิดเป็​็น ๔๑% ของ จำำ�นวนประชากรทั้​้�งหมด มี​ีการใช้​้ จ่​่ายของผู้​้�เล่​่น ๑๖.๓ ล้​้านบาท หรื​ือ คิ​ิดเป็​็น ๒๔% สร้​้างรายได้​้จากเกม กว่​่า ๒.๓๓ หมื่​่�นล้​้านบาท เติ​ิบโต ร้​้อยละ ๑๖.๖ จากปี​ีที่​่�ผ่า่ นมา ตลาด อี​ี-สปอร์​์ต (e-sport) ในประเทศไทย นั้​้�นเองก็​็มีอัี ตั ราการเติ​ิบโตอย่​่างก้​้าว กระโดด และได้​้รั​ับการยอมรั​ับมาก ขึ้​้�นในรู​ูปแบบของกี​ีฬามื​ืออาชี​ีพ (ฐานเศรษฐกิ​ิจ, ๒๕๖๓) ปั​ัจจั​ัยหลั​ักที่​่�ช่​่วยส่​่งเสริ​ิมการ เติ​ิบโตของอุ​ุตสาหกรรมเกม นั่​่�นก็​็คือื การพั​ัฒนาของเทคโนโลยี​ี เพราะเมื่​่�อ ทุ​ุกคนสามารถเข้​้าถึ​ึงอุ​ุปกรณ์​์เทคโนโลยี​ี ต่​่าง ๆ ได้​้ง่า่ ยขึ้​้�น ราคาของอุ​ุปกรณ์​์ อิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ต่ำำ��ลงและกลายเป็​็น อุ​ุปกรณ์​์ที่​่�จำำ�เป็​็นต่​่อการดำำ�รงชี​ีวิ​ิต ประกอบกั​ับอิ​ินเทอร์​์เน็​็ตและรู​ูปแบบ

หลาย ๆ คนอาจมองว่​่า การเล่​่น เกมเป็​็นสิ่​่ง� ไร้​้สาระที่​่ไ� ม่​่มี​ีประโยชน์​์ หรื​ือมี​ีค่​่าแค่​่เพี​ียงไว้​้คั่​่�นเวลา แต่​่แท้​้จริ​ิงแล้​้ว ในปั​ัจจุ​ุบั​ัน อุ​ุตสาหกรรมเกมกำำ�ลั​ังเติ​ิบโต ขึ้​้น� อย่​่างก้​้าวกระโดด และเป็​็น อุ​ุตสาหกรรมทำำ�เงิ​ินมหาศาล

27

ของเกมทำำ�ให้​้ผู้​้�เล่​่นเข้​้าถึ​ึงได้​้ง่า่ ย ทุ​ุก ที่​่�ทุ​ุกเวลา คนก็​็สามารถเข้​้าถึ​ึงเกม อย่​่างเกมมื​ือถื​ือได้​้ง่​่ายขึ้​้�น ส่​่งผลให้​้ สั​ัดส่​่วนของเกมบนแพลตฟอร์​์มมื​ือ ถื​ือสู​ูงเป็​็นอั​ันดั​ับหนึ่​่�ง อี​ีกหนึ่​่�งปั​ัจจั​ัยที่​่�ทำำ�ให้​้ตลาดเกมโต ขึ้​้�นอย่​่างไม่​่คาดคิ​ิดก็​็คือื สถานการณ์​์ COVID-19 ที่​่�ทำำ�ให้​้ความสนใจใน เกมออนไลน์​์เพิ่​่�มขึ้​้�นอย่​่างรวดเร็​็ว สะท้​้อนจากข้​้อมู​ูลของ App Annie พบว่​่า ในช่​่วง ๓ เดื​ือนแรกของปี​ี ๒๕๖๓ การดาวน์​์โหลดเกมออนไลน์​์ บนโทรศั​ัพท์​์เคลื่​่�อนที่​่�สมาร์​์ทโฟน ทั้​้�ง ระบบ Android และ iOS ทั่​่�วโลก อยู่​่�ที่​่�ประมาณ ๑๓ พั​ันล้​้านครั้​้�ง เพิ่​่�ม ขึ้​้�นประมาณ ๒๐% เมื่​่�อเที​ียบกั​ับช่​่วง เดี​ียวกั​ันของปี​ีก่​่อน โดยผู้​้�บริ​ิโภคมี​ี การใช้​้จ่​่ายในเกมประมาณ ๑๖.๗ พั​ันล้​้านเหรี​ียญสหรั​ัฐ (กรุ​ุงเทพ ธุ​ุรกิ​ิจ, ๒๕๖๓) ซึ่​่�งจากแนวโน้​้มการเติ​ิบโตที่​่�เพิ่​่�ม ขึ้​้�น ๑.๓% จากแพลตฟอร์​์มทั้​้�งหมด ทั่​่�วโลก สั​ัดส่​่วนช่​่วงอายุ​ุของคนเล่​่น 28

เกมในไทย อยู่​่�ในช่​่วงวั​ัยรุ่​่�นไล่​่ไปจนถึ​ึง วั​ัยทำำ�งานตอนต้​้น คื​ือ ๑๓-๓๔ ปี​ี และช่​่วงอายุ​ุที่​่�เล่​่นเกมมากที่​่�สุ​ุดคื​ือ ๑๘-๒๔ ปี​ี นั​ับเป็​็นกลุ่​่�มเป้​้าหมาย ที่​่�เป็​็นวั​ัยรุ่​่�น ซึ่​่�งเป็​็นกลุ่​่�มเป้​้าหมาย หลั​ักเดี​ียวกั​ับแบรนด์​์สิ​ินค้​้าอุ​ุปโภค บริ​ิโภคหลายแบรนด์​์เป็​็นส่​่วนใหญ่​่ (คมชั​ัดลึ​ึก, ๒๕๖๒) และเมื่​่�อเกม กลายเป็​็นความบั​ันเทิ​ิงหลั​ักของวั​ัย รุ่​่�นในยุ​ุคนี้​้� การใช้​้เกมเป็​็นกลยุ​ุทธ์​์ใน การเข้​้าถึ​ึง สื่​่�อสาร และเรี​ียกความ สนใจจากกลุ่​่�มวั​ัยรุ่​่�น จึ​ึงเป็​็นกลยุ​ุทธ์​์ ทางการตลาดที่​่�มาแรง เปรี​ียบเสมื​ือน งานรวมตั​ัวของวั​ัยรุ่​่�นและคนรุ่​่�นใหม่​่ และเป็​็นโอกาสที่​่�ดี​ีของแบรนด์​์ต่า่ ง ๆ ที่​่�จะใช้​้พื้​้�นที่​่�สื่​่�อสารตรงไปถึ​ึงกลุ่​่�ม เป้​้าหมายอย่​่างตรงจุ​ุด อาชี​ีพเบื้​้�องหลั​ังการสร้​้างสรรค์​์ ดนตรี​ีในเกม หากพู​ูดถึ​ึงดนตรี​ีกับั เกม หลาย ๆ คนอาจนึ​ึกถึ​ึงเสี​ียงประกอบเกม อย่​่าง sound effect หรื​ือ theme song

ซึ่​่�งเบื้​้�องหลั​ังอุ​ุตสาหกรรมเกมนั้​้�น ก็​็มี​ี พื้​้�นที่​่�สำำ�หรั​ับนั​ักดนตรี​ีอยู่​่�ด้​้วยเช่​่นกั​ัน ไม่​่ว่า่ จะเป็​็น audio engineer หรื​ือ game music composer ที่​่�มี​ีหน้​้า ที่​่�สร้​้างสรรค์​์เพลงและเสี​ียงประกอบ เกมเพื่​่�อเพิ่​่�มประสบการณ์​์ในการเล่​่น ให้​้เสมื​ือนจริ​ิงยิ่​่�งขึ้​้�น (วิ​ิคตอรี​ี เทลล์​์, ๒๕๖๓) ซึ่​่�งเพลงประกอบเกมนั้​้�น ก็​็ไม่​่ใช่​่สิ่​่�งที่​่�เราจะมองข้​้ามได้​้เลย โดย audio engineer เป็​็นอาชี​ีพ ที่​่�ทำำ�หน้​้าที่​่�สร้​้างเพลงในเกม หน้​้าที่​่� หลั​ักของอาชี​ีพนี้​้� คื​ือ การสร้​้างเสี​ียง ที่​่�ไพเราะตามคาแรกเตอร์​์ของเกม หรื​ือสถานการณ์​์นั้​้�น ๆ นอกจาก นี้​้�แล้​้ว audio engineer ยั​ังต้​้อง ทำำ�หน้​้าที่​่�อื่​่�น ๆ อี​ีกด้​้วย เช่​่น การ สร้​้าง sound effect ต่​่าง ๆ ตาม สถานการณ์​์ที่​่�เกิ​ิดในเกม หรื​ือให้​้ เสี​ียงพู​ูดกั​ับตั​ัวละครในเกม รวมถึ​ึง การควบคุ​ุมเสี​ียง background ที่​่� เกิ​ิดขึ้​้�นให้​้อยู่​่�ในระดั​ับความดั​ัง-เบา ที่​่�เหมาะสม โดยรายได้​้ของ audio engineer จะอยู่​่�ที่​่�ประมาณ ๕๐,๐๐๐

เพลงสามารถสร้​้างรายได้​้ด้ว้ ย ตั​ัวเพลงเอง และได้​้พั​ัฒนา ต่​่ อ มาจนส่​่ ง ผลให้​้ ทุ​ุ ก คน ไม่​่ ต้​้ อ งซื้​้� อ เกมหลั​ักก่​่ อ น ก็​็สามารถดาวน์​์โหลดเฉพาะ เพลงประกอบเกมได้​้

ดอลลาร์​์ต่อ่ ปี​ี และโดยส่​่วนมากแล้​้ว audio engineer จะเรี​ียนจบสาขา เกี่​่�ยวกั​ับดนตรี​ีมาโดยตรง นอกจากนั้​้�น ยั​ังมี​ีอาชี​ีพ game music composer หรื​ือผู้​้�แต่​่งเพลงใน เกมที่​่�แสดงคาแรกเตอร์​์หลั​ักของเกม นั้​้�น ๆ ซึ่​่�งต้​้องผ่​่านการตี​ีความ ความ เข้​้าใจในเกม เป้​้าหมายในเกม รวม ถึ​ึงสี​ี ภาพ อารมณ์​์ทุ​ุกอย่​่างที่​่�จะก่​่อ ให้​้เกิ​ิดเสี​ียงดนตรี​ีที่​่�สามารถเข้​้ากั​ัน กั​ับเกมได้​้อย่​่างลงตั​ัว (Rickwood, 2015) เกมเป็​็นอี​ีกหนึ่​่�งอุ​ุตสาหกรรม ที่​่�ใช้​้จินิ ตนาการและการตี​ีความผ่​่าน เสี​ียงดนตรี​ี ซึ่​่�งอาชี​ีพนี้​้�หากมี​ีความรู้​้� ความสามารถดนตรี​ีมาโดยตรง ก็​็ สามารถพั​ัฒนาให้​้ตรงตามคาแรกเตอร์​์ ได้​้หลากหลายและทำำ�ให้​้ผู้​้�เล่​่นมี​ีอารมณ์​์ ร่​่วมกั​ับเกมมากยิ่​่�งขึ้​้�น

จะได้​้รั​ับความนิ​ิยมอย่​่างมาก จน ทำำ�ให้​้หลาย ๆ เกมถึ​ึงกั​ับนำำ�เพลง ประกอบเกมออกมาให้​้ดาวน์​์โหลด แยกจำำ�หน่​่ายได้​้ ในอดี​ีตนั้​้�น การ ซื้​้�อเพลงประกอบเกมจะอยู่​่�ในรู​ูปของ DLC คื​ือ ต้​้องมี​ีตัวั เกมหลั​ักก่​่อน จึ​ึง ซื้​้�อมาเก็​็บไว้​้ได้​้ แต่​่ในปั​ัจจุ​ุบั​ันเพลง ประกอบเกมได้​้มีกี ารพั​ัฒนาจนมาถึ​ึง ขั้​้�นที่​่�เพลงสามารถสร้​้างรายได้​้ด้ว้ ยตั​ัว เพลงเอง และได้​้พัฒ ั นาต่​่อมาจนส่​่ง ผลให้​้ทุกุ คนไม่​่ต้อ้ งซื้​้�อเกมหลั​ักก่​่อน ก็​็สามารถดาวน์​์โหลดเฉพาะเพลง ประกอบเกมได้​้ สามารถค้​้นหาได้​้จาก แอป streaming โดยตรง ผู้​้�พั​ัฒนา และสร้​้างเสี​ียงเพลงสามารถขายชิ้​้�น งานได้​้โดยตรง ในขณะเดี​ียวกั​ัน ผู้​้� เล่​่นหรื​ือผู้​้�ซื้​้�อก็​็สามารถดาวน์​์โหลด เพลงมาเป็​็นของตนเองได้​้ (นอส ตาลเจี​ียส, ๒๕๖๓) เมื่​่อ� เพลงเกมไม่​่ได้​้อยู่​่แ� ค่​่ในเกมอี​ีกต่​่อไป! นอกจากปรั​ับปรุ​ุงปั​ัญหาของเพลง หลายคนอาจไม่​่เชื่​่�อว่​่าเพลง ประกอบแบบเดิ​ิมแล้​้ว streaming ประกอบเกมที่​่�เราได้​้ยินิ ขณะเล่​่นเกม ต่​่าง ๆ ยั​ังเพิ่​่�มฟี​ีเจอร์​์ใหม่​่อี​ีกหลาย 29

อย่​่าง เช่​่น ซั​ัปพอร์​์ตคุ​ุณภาพเสี​ียง หลายระดั​ับ ปกติ​ิแล้​้วเพลงประกอบ จะอยู่​่�ในรู​ูปแบบของ MP3 แต่​่สามารถ เพิ่​่�มไฟล์​์เสี​ียงที่​่�คุ​ุณภาพสู​ูงกว่​่าเข้​้าไป ได้​้ ไม่​่ว่​่าจะเป็​็น FLAC หรื​ือ WAV ปรั​ับอิ​ินเทอร์​์เฟสสำำ�หรั​ับเพลงประกอบ ให้​้ใช้​้งานได้​้สะดวกขึ้​้�น โดยอิ​ิงจากสิ่​่�ง พื้​้�นฐานในอุ​ุตสาหกรรมเพลง อาทิ​ิ การควบคุ​ุมการเล่​่นเพลง รวมถึ​ึง การค้​้นหาและจั​ัดการเพลงได้​้ด้​้วย จากเพลงประกอบเกมสู่​่�เวที​ีดนตรี​ี ระดั​ับโลก เมื่​่�ออุ​ุตสาหกรรมเกมไม่​่ได้​้หยุ​ุด การพั​ัฒนาแค่​่การทำำ�ให้​้เพลงประกอบ เกมสามารถสร้​้างรายได้​้ด้ว้ ยตั​ัวเอง แต่​่ยังั พั​ัฒนาคุ​ุณภาพเพลงให้​้ดียิ่​่�ี งขึ้​้�น จนทำำ�ให้​้มีเี พลงเกมที่​่�ได้​้รับั รางวั​ัลจาก global music awards รายการ ประกวดดนตรี​ีระดั​ับนานาชาติ​ิที่​่�มีชื่​่�ี อ เสี​ียง ซึ่​่�งเป็​็นการเชิ​ิดชู​ูผู้​้�สร้​้างสรรค์​์ บทเพลง และทำำ�ให้​้ได้​้รับั การยอมรั​ับ อย่​่างกว้​้างขวางจากบุ​ุคคลในวงการ ซึ่​่�งในแต่​่ละปี​ี Global Music Awards ได้​้รับั บทเพลงหลายร้​้อยรายการจาก ทั่​่�วโลก การได้​้รับั รางวั​ัลจาก Global Music Awards จึ​ึงหมายความว่​่า ผลงานของบุ​ุคคลนั้​้�นได้​้รับั การยอมรั​ับ ในระดั​ับสากล และในปี​ีที่​่�ผ่​่านมา นั้​้�น บทเพลงที่​่�อยู่​่�ในเกม Arena of Valor (RoV) ได้​้รั​ับรางวั​ัล Global Music Awards อย่​่างมากมาย (แบล็​็คแคท, ๒๕๖๒) ล่​่าสุ​ุด หนึ่​่�ง ในผู้​้�แต่​่งบทเพลงประกอบภายในเกม อย่​่าง Matthew Carl Earl ก็​็ได้​้รับั รางวั​ัล Gold Medal Winner จาก Global Music Awards นอกจากนี้​้� บทเพลงประกอบภายในเกม RoV ยั​ังได้​้รั​ับรางวั​ัลบนเวที​ีดนตรี​ีระดั​ับ โลก อาทิ​ิ 30

Global Music Awards 2019 Gold Medal Winner Global Music Awards 2018 Silver Medal Winners - Outstanding Achievement 2018 Hollywood Music in Media Awards (HMMA) Best Original Video Game Score 2018 W³ Award Gold Winners 2018 Jerry Goldsmith Awards - Best Video Game Score 2018 Communicator Award of Excellence - Original Music 2017 Original Dramatic Score G.A.N.G. 2017 Best Original Instrumental G.A.N.G. 2017 Best Music in a Casual/Social Game จากรางวั​ัลที่​่�ได้​้เห็​็นมาทั้​้�งหมดจึ​ึงถื​ือได้​้ว่​่า เกม RoV นั้​้�น เป็​็นเกม ที่​่�มี​ีความพยายามในการทำำ�ให้​้คุ​ุณภาพของเกมดี​ีขึ้​้�นในทุ​ุก ๆ ด้​้าน เพื่​่�อ เสริ​ิมสร้​้างประสบการณ์​์ในการเล่​่นที่​่�ดี​ีให้​้แก่​่ผู้​้�เล่​่นมากยิ่​่�งขึ้​้�น และหนึ่​่�งใน วิ​ิธี​ีการนั้​้�นก็​็คื​ือ การชู​ูเพลงขึ้​้�นมาเป็​็นจุ​ุดเด่​่น นั่​่�นเอง การรวมตั​ัวของวงการดนตรี​ีและเกม อุ​ุตสาหกรรมเกมในปั​ัจจุ​ุบันั ได้​้ให้​้ความสนใจในการร่​่วมมื​ือกั​ับศิ​ิลปิ​ินใน ธุ​ุรกิ​ิจดนตรี​ีมากขึ้​้�น ตั​ัวอย่​่างเช่​่นเกม Fortnite: Battle Royale เกมออนไลน์​์ ที่​่�มี​ีตัวั ละครมากถึ​ึง ๑๐๐ ตั​ัว เพื่​่�อต่​่อสู้​้�เอาชี​ีวิติ รอด ซึ่​่�งมี​ีผู้​้�ลงทะเบี​ียนใน เกมมากกว่​่า ๒๐๐ ล้​้านคนทั่​่�วโลก ได้​้มีกี ารจั​ัดคอนเสิ​ิร์ต์ เสมื​ือนจริ​ิงในเกม ร่​่วมกั​ับศิ​ิลปิ​ินชื่​่�อดั​ังหลายคน เช่​่น Travis Scott และ DJ Marshmello ซึ่​่�งคอนเสิ​ิร์​์ตมี​ีการสร้​้างเอฟเฟกต์​์ตระการตาและมี​ีการฉายโฮโลแกรม ตั​ัวศิ​ิลปิ​ินขนาดยั​ักษ์​์เดิ​ินไปทั่​่�วพื้​้�นที่​่�โดยผู้​้�ชมที่​่�เข้​้าเกมจะมี​ีร่​่างเสมื​ือน (avatar) ของตั​ัวเองในเกม ซึ่​่�งทำำ�ให้​้ความรู้​้�สึ​ึกเหมื​ือนได้​้มี​ีส่​่วนร่​่วม ในคอนเสิ​ิร์ต์ จริ​ิงคอนเสิ​ิร์ต์ ร่​่างเสมื​ือนในเกมนี้​้� จึ​ึงมี​ีเกมเมอร์​์ทั่​่�วโลกสนใจ เปิ​ิดเกมเข้​้าร่​่วมคอนเสิ​ิร์​์ตมากถึ​ึง ๒๗.๗ ล้​้านคน (ไทยแวร์​์, ๒๕๖๓) นอกจากนั้​้�น เกมอื่​่�น ๆ อย่​่าง PUBG Mobile ได้​้มี​ีการเฉลิ​ิมฉลอง ครบรอบ ๑ ปี​ี ซึ่​่�งทุ่​่�มเงิ​ินกว่​่า ๒.๕ ล้​้านเหรี​ียญสหรั​ัฐฯ ในการร่​่วมมื​ือ กั​ับศิ​ิลปิ​ินและดี​ีเจชื่​่�อดั​ัง อย่​่าง Alan Walker ผู้​้�สร้​้างสรรค์​์ผลงานดนตรี​ี EDM มากมาย โดยได้​้ปล่​่อยเพลงออกมาใหม่​่ชื่​่�อว่​่า “On My Way” เพื่​่�อเป็​็น background music ของเกม และยั​ังมี​ีการผลิ​ิตสิ​ินค้​้าในเกม เช่​่น เสื้​้�อฮู้​้�ด หมวก หน้​้ากาก เป็​็นคอลเล็​็กชั​ันของ Alan Walker ให้​้ผู้​้� เล่​่นได้​้ซื้​้�อจากร้​้านค้​้าในเกม (เกมมิ่​่�งโดส, ๒๕๖๒) อี​ีกทั้​้�งยั​ังมี​ีการจั​ัดแข่​่งขั​ัน cover เพลง soundtrack หรื​ือ theme song ของเกม ในรายการ PUBG Mobile Theme Music Cover Contest ที่​่�ได้​้รั​ับการตอบรั​ับดี​ีมากจากผู้​้�เล่​่นเกมหรื​ือนั​ักดนตรี​ีที่​่�มาเล่​่นหรื​ือร้​้อง เพลงประกอบเกมในธี​ีมที่​่�เป็​็นของ PUBG CORPORATION ผ่​่านการ อั​ัปโหลดวิ​ิดี​ีโอบน YouTube (PUBG Mobile, 2020) รวมถึ​ึงโครงการ

RoV Pro League Presented by Truemove H ที่​่�เปิ​ิดโอกาสให้​้ทุ​ุก คนได้​้ร่​่วม Cover เพลงประกอบ เกม RoV ในรู​ูปแบบต่​่าง ๆ มาถึ​ึง ซี​ีซั​ันที่​่� ๒ และก็​็ได้​้รั​ับผลตอบรั​ับดี​ี มากเช่​่นกั​ัน ไม่​่เพี​ียงเท่​่านั้​้�น แคมเปญทางการ ตลาดยั​ังมี​ีอย่​่างต่​่อเนื่​่�อง อาทิ​ิ เกม ออนไลน์​์อย่​่าง RoV ที่​่�ได้​้รับั ความนิ​ิยม สู​ูงในประเทศไทย มี​ีการจั​ัดแคมเปญ ร่​่วมกั​ับวงดนตรี​ี INDIGO จากค่​่าย Muzik Move เพื่​่�อร่​่วมผลิ​ิตเพลง “ไม่​่มีไี ม่​่ไหว” เพื่​่�อเป็​็นเพลงประกอบ รายการแข่​่งขั​ันเกม ‘Arena of Valor Pro League’ โดยปล่​่อยเพลงใน รู​ูปแบบซิ​ิงเกิ​ิล ให้​้สามารถฟั​ังผ่​่าน ทางช่​่องทางออนไลน์​์สตรี​ีมมิ่​่�ง อย่​่าง YouTube และ JOOX ที่​่�น่​่ า สนใจก็​็ คื​ื อ ที่​่�ผ่​่ า นมา อุ​ุตสาหกรรมเกมยั​ังให้​้ความสนใจ กั​ับอุ​ุตสาหกรรมดนตรี​ีในด้​้านอื่​่�น ๆ อี​ีกด้​้วย อาทิ​ิ การซื้​้�อลิ​ิขสิ​ิทธิ์​์�เพลงดั​ัง เพื่​่�อนำำ�มาเป็​็น soundtrack ประกอบ ให้​้กับั เกมในบริ​ิษัทั ของตน เช่​่น เกม

PlayStation และ PC ชื่​่�อดั​ังอย่​่าง FIFA และเกม Need for Speed ได้​้มี​ีการซื้​้�อลิ​ิขสิ​ิทธิ์​์�เพลงชื่​่�อดั​ังไว้​้ มากมาย เช่​่น เพลง Hype จาก Dizzee Rascal & Calvin Harris เพลง True Colors จาก Zedd & Kesha หรื​ือเพลง Surface จาก Aero Chord เป็​็นต้​้น (กั​ันดิ​ิศ ป้​้านทอง, ๒๕๕๙) เกม... แพลตฟอร์​์มการโฆษณา สำำ�หรั​ับอุ​ุตสาหกรรมดนตรี​ี ในปั​ัจจุ​ุบั​ัน เกมไม่​่ได้​้เป็​็นเพี​ียง สิ่​่�งที่​่�ให้​้ความบั​ันเทิ​ิงเท่​่านั้​้�น เพราะ หลาย ๆ บริ​ิษั​ัทก็​็เริ่​่�มมี​ีการใช้​้เกม เป็​็นช่​่องทางในการโฆษณาและหา รายได้​้อี​ีกด้​้วย ตั​ัวอย่​่างเช่​่น การ สร้​้างเกมดนตรี​ีเพื่​่�อทำำ�การโฆษณา (advergame) ก็​็เป็​็นอี​ีกวิ​ิธี​ีหนึ่​่�งที่​่� เป็​็นที่​่�นิ​ิยมมากสำำ�หรั​ับนั​ักการตลาด ในการโฆษณาตราผลิ​ิตภั​ัณฑ์​์ เพราะ สามารถใช้​้เกมเป็​็นเครื่​่�องมื​ือในการ สื่​่�อสารข้​้อมู​ูลที่​่�ตนเองต้​้องการส่​่ง ให้​้แก่​่ลู​ูกค้​้าเป้​้าหมายได้​้อย่​่างตรง

ประเด็​็น ผ่​่านวิ​ิธี​ีการเล่​่มเกม เช่​่น การสะสมตั​ัวอั​ักษร หรื​ือตามเก็​็บ สิ่​่�งของในเกมเพื่​่�อเก็​็บคะแนน แล้​้ว สิ่​่�งของที่​่�เก็​็บในเกมเหล่​่านั้​้�นก็​็มักั จะ เชื่​่�อมโยงกั​ับผลิ​ิตภั​ัณฑ์​์ของบริ​ิษั​ัท ตั​ัวอย่​่างเช่​่น บริ​ิษั​ัท Dalcomsoft ที่​่�ผลิ​ิตเกม SuperStar ซึ่​่�งเป็​็นเกม ดนตรี​ีที่​่�สร้​้างขึ้​้�นเพื่​่�อเป็​็นช่​่องทางใน การโฆษณาเพลงจากศิ​ิลปิ​ินเกาหลี​ี ด้​้วยการประสานความร่​่วมมื​ือกั​ับค่​่าย เพลงชื่​่�อดั​ัง อาทิ​ิ SM Town, JYP Nation, Pledis, Starship, Woollim โดยในเกมจะมี​ีแคมเปญต่​่าง ๆ ที่​่�เกี่​่�ยวข้​้องกั​ับการโปรโมตศิ​ิลปิ​ิน รวมทั้​้�งมี​ีการออกสิ​ินค้​้าของศิ​ิลปิ​ินใน ค่​่ายให้​้ผู้​้�เล่​่นได้​้เก็​็บสะสม ซึ่​่�งนั​ับว่​่า เป็​็นทั้​้�งช่​่องทางในการหารายได้​้จาก แฟนคลั​ับ และยั​ังเป็​็นช่​่องทางในการ สร้​้างการรั​ับรู้​้�ตราสิ​ินค้​้าหรื​ือ brand awareness ให้​้เพลงของค่​่ายเพลง ของตนให้​้แก่​่เหล่​่าเกมเมอร์​์ที่​่�เข้​้ามา เล่​่นเกมอี​ีกด้​้วย

31

บทสรุ​ุป ที่​่�ผ่​่านมา อุ​ุตสาหกรรมเกมมี​ี การร่​่วมมื​ือกั​ับอุ​ุตสาหกรรมดนตรี​ี ในหลายรู​ูปแบบ ไม่​่ว่​่าจะเป็​็น การ ซื้​้�อลิ​ิขสิ​ิทธิ์​์�เพลงดั​ังมาประกอบเกม การจั​ัดคอนเสิ​ิร์​์ตในเกม Fortnite หรื​ือเกม PUBG ที่​่�มี​ีการร่​่วมงานกั​ับ ศิ​ิลปิ​ินชื่​่�อดั​ังเพื่​่�อออกคอลเลกชั​ัน สิ​ิ น ค้​้ า ในเกมให้​้ ผู้​้� เล่​่ น ได้​้ ส ะสม การจั​ัดประกวดร้​้องเพลง หรื​ือ แม้​้แต่​่การร่​่วมมื​ือกั​ับศิ​ิลปิ​ินท้​้องถิ่​่�น

32

ด้​้วยการออกซิ​ิงเกิ​ิลเพื่​่�อเป็​็นเพลง ประกอบรายการแข่​่งขั​ัน e-sports ครั้​้�งยิ่​่�งใหญ่​่ เป็​็นต้​้น การเติ​ิบโตของ อุ​ุตสาหกรรมเกมยั​ังได้​้เป็​็นแหล่​่งช่​่อง ทางรายได้​้ที่​่�ดำำ�เนิ​ินร่​่วมกั​ันระหว่​่าง ค่​่ายเพลงและแบรนด์​์สิ​ินค้​้าต่​่าง ๆ เพื่​่�อสื่​่�อสารข้​้อมู​ูลทางการตลาด โดยตรงไปยั​ังกลุ่​่�มลู​ูกค้​้าเกมที่​่�เป็​็นคน รุ่​่�นใหม่​่ที่​่�มี​ีจำำ�นวนกว่​่ายี่​่�สิ​ิบล้​้านคน ทั่​่�วโลก มุ​ุมมองที่​่�หลากหลายแปลก ใหม่​่ และการแสวงหาโอกาสอย่​่างไม่​่

หยุ​ุดยั้​้�ง ย่​่อมก่​่อให้​้เกิ​ิดความร่​่วมมื​ือ ที่​่�น่​่าสนใจระหว่​่างอุ​ุตสาหกรรมเกม และอุ​ุตสาหกรรมดนตรี​ีอีกี มากมาย ต่​่อไปในอนาคต และอาจกล่​่าวได้​้ว่า่ ไม่​่ว่​่าอุ​ุตสาหกรรมใดเติ​ิบโตมากขึ้​้�น อี​ีกอุ​ุตสาหกรรมก็​็จะมี​ีแนวทางในการ เติ​ิบโตร่​่วมไปด้​้วย และนั่​่�นย่​่อมเป็​็น แสงสว่​่างสำำ�หรั​ับผู้​้�ที่​่�อยู่​่�ในธุ​ุรกิ​ิจดนตรี​ี ได้​้มี​ีกำำ�ลั​ังใจในอุ​ุตสาหกรรมนี้​้�ต่​่อไป

แหล่​่งอ้​้างอิ​ิง กั​ันดิ​ิศ ป้​้านทอง. (๒๕๕๙). เปิ​ิดเผยเพลงฮิ​ิตในเกมฟุ​ุตบอลระดั​ับตำำ�นานภาคใหม่​่ FIFA17. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๒๕ กั​ันยายน ๒๕๖๓). https://www.fungjaizine.com/article/story/ fifa-soundtrack. กรุ​ุงเทพธุ​ุรกิ​ิจ. (๒๕๖๓). ‘เกมออนไลน์​์’ บู​ูม รั​ับอานิ​ิสงส์​์ ‘โควิ​ิด’ คาดปี​ี ๖๓ ตลาดในไทยโต ๒.๔ หมื่​่�นล้​้าน. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๕ กั​ันยายน ๒๕๖๓). https://www.bangkokbiznews. com/news/detail/878336. เกมมิ่​่�งโดส. (๒๕๖๒). สกิ​ินสุ​ุดเท่​่ ของ PUBG Mobile สำำ�หรั​ับสาวก Alan Walker. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๒๕ กั​ันยายน ๒๕๖๓). https://today.line.me/th/article/สกิ​ินสุ​ุด เท่​่ของ+PUBG+Mobile+สำำ�หรั​ับสาวก+Alan+Walker-5raXeK. คมชั​ัดลึ​ึก. (๒๕๖๒). อุ​ุตสาหกรรมเกมไทยพุ่​่�งทะยาน ๒.๒ หมื่​่�นล้​้าน. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๕ กั​ันยายน ๒๕๖๓). https://www.komchadluek.net/news/economic/394803. ฐานเศรษฐกิ​ิจ. (๒๕๖๓). ภาพรวมตลาดเกมปี​ี ๒๕๖๓. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๕ กั​ันยายน ๒๕๖๓). https://www.thansettakij.com/infographic/928. นอสตาลเจี​ียส. (๒๕๖๓). Steam เปิ​ิดให้​้ซื้​้�อเพลงประกอบเกม โดยที่​่�ไม่​่ต้อ้ งมี​ีตัวั เกมได้​้แล้​้ว. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๑๕ ตุ​ุลาคม ๒๕๖๓). https://www.blognone.com/node/114034. แบรนด์​์สเวิ​ิรล์​์ด. (มปป.) คี​ีตกวี​ีแห่​่งวงการเกมส์​์. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๑๒ ตุ​ุลาคม ๒๕๖๓) http://www.brandsworld.co.th/th/fuelyourpassion/music/krissaka.html. แบล็​็คแคท. (๒๕๖๒). เพลงประกอบภายในเกม Arena of Valor (RoV) คว้​้ารางวั​ัล บนเวที​ีระดั​ับนานาชาติ​ิ Global Music Awards. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๑๒ ตุ​ุลาคม ๒๕๖๓). https://www.thailandesportclub.com/global-music-awards/. ไทยแวร์​์. (๒๕๖๓). คอนเสิ​ิร์ต์ Travis Scott ใน Fortnite มี​ีผู้​้�เข้​้าชมแบบไม่​่ซ้ำำ��ถึงึ ๒๗.๗ ล้​้านคน. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๑ ตุ​ุลาคม ๒๕๖๓). https://today.line.me/th/article/ คอนเสิ​ิร์ต์ +Travis+Scott+ใน+Fortnite+มี​ีผู้​้�เข้​้าชมแบบไม่​่ซ้ำำ��ถึงึ +27+7+ล้​้านคน-aLXgGP. วิ​ิกิ​ิพี​ีเดี​ีย. (มปป.) ซู​ูเปอร์​์สตาร์​์เอสเอ็​็มทาวน์​์. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๓๐ กั​ันยายน ๒๕๖๓). https://th.wikipedia.org/wiki/ซู​ูเปอร์​์สตาร์​์เอสเอ็​็มทาวน์​์. วิ​ิคตอรี​ี เทลล์​์. (๒๕๖๓). ๑๑ อาชี​ีพในอุ​ุตสาหกรรมเกมที่​่� “เกมเมอร์​์” สามารถหาเงิ​ิน ได้​้จริ​ิง! (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๑๒ ตุ​ุลาคม ๒๕๖๓). https://victorytale.com/th/10-jobs in-gaming-industry/. โอ๊​๊ตไนท์​์. (๒๕๕๘). เผยแล้​้ว! รายชื่​่�อ Soundtrack ของเกม Need for Speed ออกมาแล้​้ว มี​ีศิ​ิลปิ​ินดั​ังมากมาย. (เข้​้าถึ​ึงเมื่​่�อ ๒๕ กั​ันยายน ๒๕๖๓). https:// www.zolkorn.com/news/soundtrack-for-need-for-speed-unveiled/.

PUBG Mobile. (2020). PUBG mobile theme music cover contest.

(Retrieve on September 10, 2020). https://www.pubgmobile.com/ th/event/musicContest/.

Rickwood, C. (2015). Video Game Composer. (Retrieve on September 10, 2020). https://www.careersinmusic.com/video-game-composer. รายการเพลง ไม่​่มี​ีไม่​่ไหว โดย Indigo X ROV. เข้​้าถึ​ึงจาก https://www.youtube.com/ watch?v=81ipdh_dnVw.

33

MUSIC INFORMATION AND RESOURCES

ห้​้องสมุ​ุดจิ๋​๋�ว บางซื่​่�อ

และสารสนเทศด้​้านดนตรี​ี (ตอนที่​่� ๒) เรื่​่�อง: กิ​ิตติ​ิมา ธาราธี​ีรภาพ (Kittima Tarateeraphap) หั​ัวหน้​้างานห้​้องสมุ​ุดดนตรี​ี ห้​้องสมุ​ุดจิ๋​๋�ว บางซื่​่�อ วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

ในบทความตอนที่​่�แล้​้ ว ได้​้ แนะนำำ�ให้​้ผู้​้�อ่​่านรู้​้�จั​ักกั​ับ ห้​้องสมุ​ุด จิ๋​๋�ว บางซื่​่�อ ซึ่​่�งเป็​็นห้​้องสมุ​ุดเฉพาะ ด้​้านดนตรี​ีของวิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริยิ างคศิ​ิลป์​์ ที่​่�ถื​ือได้​้ว่​่าสมบู​ูรณ์​์แบบแห่​่งหนึ่​่�งใน ประเทศไทย เป็​็นแหล่​่งรวบรวมและ เผยแพร่​่ความรู้​้� สนั​ับสนุ​ุนการเรี​ียน การสอนและการวิ​ิจัยั ด้​้านดนตรี​ี เพื่​่�อ ให้​้บริ​ิการแก่​่นั​ักศึ​ึกษา คณาจารย์​์ บุ​ุคลากร และผู้​้�สนใจภายนอก รวม ทั้​้�งลั​ักษณะทางกายภาพของทรั​ัพยากร 34

สารสนเทศด้​้านดนตรี​ี ในประเภท ทรั​ัพยากรตี​ีพิ​ิมพ์​์และทรั​ัพยากร ไม่​่ตี​ีพิ​ิมพ์​์ บทความตอนนี้​้�จะขอ กล่​่าวถึ​ึงทรั​ัพยากรสารสนเทศด้​้าน ดนตรี​ีที่​่�ให้​้บริ​ิการภายในห้​้องสมุ​ุดจิ๋​๋ว� บางซื่​่�อ ประเภทที่​่� ๓ คื​ือ ทรั​ัพยากร อิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์

สามารถบั​ันทึ​ึกได้​้ทั้​้�งที่​่�เป็​็นตั​ัวอั​ักษร ภาพนิ่​่�ง ภาพเคลื่​่�อนไหว โดยเผย แพร่​่ในรู​ูปแบบต่​่าง ๆ เช่​่น หนั​ังสื​ือ อิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ (E-Books) วารสาร อิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ (E-Journal) ฐาน ข้​้อมู​ูลออนไลน์​์ เป็​็นต้​้น ๑. หนั​ังสื​ืออิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ หรื​ือ E-Book ย่​่อมาจากคำำ�ว่​่า Electronic ทรั​ัพยากรอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ Book คื​ือ หนั​ังสื​ือที่​่�สร้​้างขึ้​้�นด้​้วย ทรั​ัพยากรอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ เป็​็น โปรแกรมคอมพิ​ิวเตอร์​์ มี​ีลั​ักษณะ ทรั​ัพยากรสารสนเทศในรู​ูปดิ​ิจิทัิ ลั ซึ่​่�ง เป็​็นเอกสารอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์คล้​้าย

คอมพิ​ิวเตอร์​์ให้​้บริ​ิการสื​ืบค้​้น

หนั​ังสื​ือจริ​ิง เหมื​ือนหนั​ังสื​ือที่​่�เป็​็น กระดาษแต่​่ไม่​่มีกี ารเข้​้าเล่​่ม สามารถ อ่​่านผ่​่านอุ​ุปกรณ์​์อิเิ ล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ เช่​่น หน้​้าจอคอมพิ​ิวเตอร์​์ เครื่​่�องอ่​่าน หนั​ังสื​ืออิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ (E-Book Reader) หรื​ือสมาร์​์ทโฟนได้​้ สามารถ อ่​่านเอกสารได้​้ทั้​้�งในระบบออฟไลน์​์ และออนไลน์​์ เป็​็นสื่​่�อที่​่�รวมเอาจุ​ุด เด่​่นของสื่​่�อแบบต่​่าง ๆ มาอยู่​่�ในสื่​่�อ ตั​ัวเดี​ียว คื​ือ สามารถแสดงภาพ แสง เสี​ียง ภาพเคลื่​่�อนไหว และ การมี​ีปฏิ​ิสั​ัมพั​ันธ์​์กั​ับผู้​้�ใช้​้ มี​ีลั​ักษณะ ไม่​่ตายตั​ัว สามารถแก้​้ไขปรั​ับปรุ​ุง เปลี่​่�ยนแปลงได้​้ตลอดเวลา ๒. วารสารอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ (E-Journal) ในวงวิ​ิชาการมี​ีผู้​้�ให้​้ความ หมายของวารสารอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ (Electronic Journal) ดั​ังนี้​้� น้ำำ�� ทิ​ิพย์​์ วิ​ิภาวิ​ิน (๒๕๔๘, ๑๖๕) ให้​้

ความหมาย “วารสารอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์” ว่​่า หมายถึ​ึง วารสารออนไลน์​์ที่​่� ห้​้องสมุ​ุดบอกรั​ับเป็​็นสมาชิ​ิก โดย ผู้​้�ใช้​้บริ​ิการสามารถเข้​้าถึ​ึงหรื​ืออ่​่าน วารสารโดยผ่​่านเครื​ือข่​่ายอิ​ินเทอร์​์เน็​็ต หรื​ือเป็​็นวารสารที่​่�สามารถอ่​่านผ่​่าน ระบบเครื​ือข่​่ายได้​้โดยไม่​่ต้อ้ งเสี​ียค่​่า ใช้​้จ่า่ ยหรื​ือเสี​ียค่​่าธรรมเนี​ียมในการ บอกรั​ับเป็​็นสมาชิ​ิก เทอดศั​ักดิ์​์� ไม้​้เท้​้าทอง (๒๕๔๘, ๒๑) กล่​่าว ว่​่า วารสารอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ เป็​็นสิ่​่�ง พิ​ิมพ์​์ในรู​ูปอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ที่​่�มีกี ารจั​ัด พิ​ิมพ์​์อย่​่างต่​่อเนื่​่�อง แน่​่นอน เพื่​่�อเผย แพร่​่ความรู้​้�ทางวิ​ิชาการในรู​ูปของ บทความทางวิ​ิชาการหรื​ือบทความ วิ​ิจั​ัย ซึ่​่�งบทความที่​่�ตี​ีพิ​ิมพ์​์จะได้​้รั​ับ การพิ​ิจารณาและผ่​่านกระบวนการ ประเมิ​ินคุ​ุณภาพจากผู้​้�ทรงคุ​ุณวุ​ุฒิ​ิ ก่​่อนลงตี​ีพิมิ พ์​์ University of Illinois

at Chicago (2002, WWW) อธิ​ิบายว่​่า “วารสารอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์” (Electronic Journal หรื​ื อ E-Journal) คื​ือ วารสารใด ๆ ที่​่�มี​ี อยู่​่�บนอิ​ินเทอร์​์เน็​็ต วารสารหลาย ชื่​่�อจั​ัดทำำ�คู่​่�กั​ับวารสารฉบั​ับพิ​ิมพ์​์ด้ว้ ย กระดาษ วารสารอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ที่​่� พบเห็​็นบนอิ​ินเทอร์​์เน็​็ตจะมี​ีการ ออกแบบและจั​ัดหน้​้าเหมื​ือนฉบั​ับ จริ​ิงเนื้​้�อหาจะบั​ันทึ​ึกในรู​ูปของ PDF (Portable Document Format) ดั​ังนั้​้�น สรุ​ุปได้​้ว่​่า วารสาร อิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ หมายถึ​ึง วารสาร ทางวิ​ิชาการที่​่�ผลิ​ิต บั​ันทึ​ึกจั​ัดเก็​็บ และเผยแพร่​่ สู่​่�ผู้​้� ใช้​้ ใ นรู​ู ป แฟ้​้ ม คอมพิ​ิวเตอร์​์และสื่​่�ออิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ เพื่​่�อให้​้ผู้​้�ใช้​้เข้​้าถึ​ึง สื​ืบค้​้นข้​้อมู​ูล และ สั่​่�งซื้​้�อหรื​ือบอกรั​ับการเป็​็นสมาชิ​ิกได้​้ อย่​่างรวดเร็​็วในเวลาพร้​้อมกั​ัน โดยไม่​่ 35

ตั​ัวอย่​่างหนั​ังสื​ืออิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ (E-Book) (ที่​่�มา: http://eds.b.ebscohost.com/eds/ebookviewer/ebook/ZTAwMHh3d19fNTM5OTcyX19BTg2?sid=90 9f0513-4eea-48e5-97b5-2e693074092c@pdc-v-sessmgr03&vid=3&format=EB&rid=1)

ตั​ัวอย่​่างวารสารอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ (E-Journal) (ที่​่�มา: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14613808.2020.1781804)

36

ตั​ัวอย่​่างฐานข้​้อมู​ูล Naxos Music Library (ที่​่�มา: https://mahidol.nml3.naxosmusiclibrary.com/)

จำำ�กั​ัดเวลา สถานที่​่� เป็​็นการบอกรั​ับ โดยเสี​ียค่​่าสมั​ัครสมาชิ​ิกหรื​ือไม่​่ก็ไ็ ด้​้ มี​ี กำำ�หนดการออกแน่​่นอน สม่ำำ��เสมอ เพื่​่�อเผยแพร่​่ความรู้​้�ทางวิ​ิชาการใน รู​ูปแบบบทความทางวิ​ิชาการหรื​ือ บทความวิ​ิจัยั กิ​ิจกรรมหรื​ือผลงาน ในสาขาวิ​ิชาต่​่าง ๆ มี​ีการจั​ัดเก็​็บ บั​ันทึ​ึกและเผยแพร่​่ในรู​ูปของข้​้อมู​ูล คอมพิ​ิวเตอร์​์และสื่​่�ออิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ สามารถเชื่​่�อมโยงเนื้​้�อหาไปยั​ังเรื่​่�องราว ที่​่�เกี่​่�ยวข้​้อง พร้​้อมภาพกราฟิ​ิก ภาพ เคลื่​่�อนไหว และเสี​ียง สามารถเข้​้า ถึ​ึงเนื้​้�อหาโดยการเข้​้าถึ​ึงเว็​็บไซต์​์ของ สำำ�นั​ักพิ​ิมพ์​์หรื​ือผ่​่านทางเว็​็บไซต์​์ของ บริ​ิษั​ัทตั​ัวแทนจำำ�หน่​่ายวารสาร เนื้​้�อหาจั​ัดเก็​็บอยู่​่�ในรู​ูปแบบ PDF files หรื​ือ HTML ๓. ฐานข้​้อมู​ูลดนตรี​ีออนไลน์​์ (Online Database) เป็​็นสารสนเทศ ด้​้านดนตรี​ีประเภทหนึ่​่�งที่​่�มี​ีการรวม รวมข้​้อมู​ูลเพลงโดยมี​ีการกำำ�หนด รู​ูปแบบการจั​ัดเก็​็บอย่​่างมี​ีระบบใน รู​ูปแบบอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ สื​ืบค้​้นโดย ผ่​่านเครื​ือข่​่ายอิ​ินเทอร์​์เน็​็ต ซึ่​่�งฐาน

ข้​้อมู​ูลบางฐานข้​้อมู​ูลให้​้เข้​้าไปใช้​้ได้​้ฟรี​ี แต่​่ฐานข้​้อมู​ูลส่​่วนใหญ่​่ต้​้องบอกรั​ับ เป็​็นสมาชิ​ิกหรื​ือเสี​ียค่​่าใช้​้จ่า่ ยในการ ใช้​้บริ​ิการ เรี​ียกว่​่า ฐานข้​้อมู​ูลเชิ​ิง พาณิ​ิชย์​์ อาจกำำ�หนดอายุ​ุสมาชิ​ิกเป็​็น รายปี​ีหรื​ือตามข้​้อตกลง ในปั​ัจจุ​ุบั​ัน ฐานข้​้อมู​ูลออนไลน์​์มีคี วามสำำ�คั​ัญเป็​็น อย่​่างยิ่​่�ง การให้​้บริ​ิการของห้​้องสมุ​ุด ดนตรี​ีนั้​้�น บริ​ิษั​ัทผู้​้�ให้​้บริ​ิการจะเป็​็น ผู้​้�ดู​ูแลข้​้อมู​ูลและปรั​ับปรุ​ุงฐานข้​้อมู​ูล ให้​้ทันั สมั​ัยอยู่​่�ตลอดเวลา ทำำ�ให้​้ผู้​้�ใช้​้ สามารถเข้​้าถึ​ึงข้​้อมู​ูลได้​้ทุกุ ที่​่� ทุ​ุกเวลา สามารถสื​ืบค้​้นข้​้อมู​ูลผ่​่านเครื​ือข่​่าย อิ​ินเทอร์​์เน็​็ตและผ่​่านทางออนไลน์​์ แอปพลิ​ิเคชั​ัน ยกตั​ัวอย่​่างเช่​่น - ฐานข้​้อมู​ูล Naxos Music Library ดู​ูแลรั​ับผิ​ิดชอบโดยบริ​ิษั​ัท Naxos Digital Serviced จั​ัดเป็​็น ฐานข้​้อมู​ูลดนตรี​ีที่​่�ใหญ่​่ที่​่�สุ​ุดในโลก ซึ่​่�งรวมรวมบทเพลงไว้​้มากกว่​่า ๑๓๐,๐๐๐ อั​ัลบั้​้�มเพลง และมี​ีเพลง มากกว่​่า ๒ ล้​้านเพลง โดยทางบริ​ิษัทั จะมี​ีการปรั​ับปรุ​ุงข้​้อมู​ูลเพลงให้​้ทั​ัน สมั​ัยอยู่​่�เสมอ มี​ีดนตรี​ีทุ​ุกประเภท

ดนตรี​ีคลาสสิ​ิก ดนตรี​ีแจ๊​๊ส ดนตรี​ี ร็​็อก ดนตรี​ีพื้​้�นเมื​ือง ดนตรี​ีประจำำ� ชาติ​ิ ฯลฯ ผู้​้�ใช้​้บริ​ิการสามารถเข้​้า ใช้​้ผ่​่านระบบเครื​ือข่​่ายอิ​ินเทอร์​์เน็​็ต ของทางมหาวิ​ิทยาลั​ัย ซึ่​่�งถื​ือได้​้ว่​่า เป็​็นฐานข้​้อมู​ูลดนตรี​ีที่​่�สมบู​ูรณ์​์แบบ และมี​ีประโยชน์​์สำำ�หรั​ับนั​ักดนตรี​ีและ ผู้​้�ศึ​ึกษาค้​้นคว้​้าทางด้​้านดนตรี​ี - ฐานข้​้อมู​ูล Oxford Music Online สำำ�นั​ักพิ​ิมพ์​์ Oxford University Press เป็​็นผู้​้�ดู​ูแลรั​ับผิ​ิดชอบ เป็​็น ฐานข้​้อมู​ูลอ้​้างอิ​ิงทางบรรณานุ​ุกรม ที่​่�รวบรวมงานวิ​ิจัยั ทางดนตรี​ี โดยมี​ี มากกว่​่า ๖๐,๐๐๐ เรื่​่�อง ที่​่�เกี่​่�ยวข้​้อง กั​ับประวั​ัติดิ นตรี​ี นั​ักดนตรี​ี และงาน วิ​ิจั​ัยที่​่�เกี่​่�ยวข้​้องทางด้​้านดนตรี​ีจาก ทั่​่�วทุ​ุกมุ​ุมโลก เขี​ียนและเรี​ียบเรี​ียง ขึ้​้�นโดยนั​ักวิ​ิชาการดนตรี​ีกว่​่า ๖,๐๐๐ คน - ฐานข้​้อมู​ูล Alexander Street รั​ับผิ​ิดชอบโดยบริ​ิษั​ัท Alexander Street Press ซึ่​่�งเป็​็นฐานข้​้อมู​ูล ดนตรี​ีออนไลน์​์ที่​่�รวบรวมเพลงและ การแสดงดนตรี​ีในทุ​ุกประเภท ตั้​้�งแต่​่ 37

เสี​ียง โดยเป็​็นการลงทุ​ุนในระยะยาว

ตั​ัวอย่​่างฐานข้​้อมู​ูล Oxford Music Online (ที่​่�มา: https://www.oxfordmusiconline.com/)

ดนตรี​ีคลาสสิ​ิก ดนตรี​ีแจ๊​๊ส ดนตรี​ี ร่​่วมสมั​ัย ดนตรี​ีพื้​้�นเมื​ือง เป็​็นต้​้น ฐานข้​้อมู​ูลประกอบไปด้​้วยเพลงที่​่�เป็​็น แบบออดิ​ิโอ (Audio) และบั​ันทึ​ึกการ แสดงดนตรี​ีทั้​้�งแบบภาพและเสี​ียง นอกจากนี้​้� ยั​ังรวบรวมหนั​ังสื​ือ ตำำ�รา วิ​ิชาการ บทความวารสารทางด้​้าน ดนตรี​ีไว้​้มากมาย ทั้​้�งในฉบั​ับปั​ัจจุ​ุบันั และฉบั​ับย้​้อนหลั​ัง จากตั​ัวอย่​่างที่​่�กล่​่าวมาข้​้างต้​้น จะเห็​็นได้​้ว่​่า ฐานข้​้อมู​ูลออนไลน์​์ ด้​้านดนตรี​ีมี​ีประโยชน์​์หลายด้​้าน สรุ​ุปได้​้ดั​ังนี้​้� ๑. ผู้​้�ใช้​้สารสนเทศสามารถ สื​ืบค้​้นข้​้อมู​ูลได้​้สะดวกรวดเร็​็ว ทั​ัน 38

เวลา ข้​้อมู​ูลตรงกั​ับความต้​้องการ โดยการ login เข้​้าฐานข้​้อมู​ูลได้​้ทุ​ุก ที่​่� ทุ​ุกเวลา ๒. มี​ีบทบาทในเรื่​่�องการจั​ัดการ ข้​้อมู​ูล (Information Organization) คื​ือ สามารถจั​ัดการเนื้​้�อหาของ สารสนเทศให้​้อยู่​่�ในระบบ มี​ีความ ถู​ูกต้​้อง ทั​ันสมั​ัย สามารถสื​ืบค้​้นและ เข้​้าถึ​ึงเนื้​้�อหาได้​้ในระดั​ับลึ​ึก ๓. ผู้​้�ใช้​้สารสนเทศสามารถใช้​้ ข้​้อมู​ูลร่​่วมกั​ันได้​้ในเวลาเดี​ียวกั​ัน ๔. ลดภาระสำำ�หรั​ับห้​้องสมุ​ุด ในเรื่​่�องของพื้​้�นที่​่�การจั​ัดเก็​็บหนั​ังสื​ือ ตำำ�รา วั​ัสดุ​ุเสี​ียงทุ​ุกประเภท ลดภาระ ค่​่าใช้​้จ่​่ายในการสั่​่�งซื้​้�อหนั​ังสื​ือ วั​ัสดุ​ุ

การจั​ัดหาสารสนเทศด้​้านดนตรี​ี สารสนเทศด้​้านดนตรี​ี เป็​็น ทรั​ัพยากรสารสนเทศที่​่�มี​ีลั​ักษณะ พิ​ิเศษประเภทหนึ่​่�งที่​่�ต้​้องมี​ีวิ​ิธี​ีการ จั​ัดการและการบริ​ิหารโดยวิ​ิธี​ีการ เฉพาะ โดยหน่​่วยงานที่​่�เป็​็นผู้​้�ดู​ูแล รั​ับผิ​ิดชอบในการจั​ัดหา รวบรวม และ ดู​ูแลรั​ักษาและให้​้บริ​ิการสารสนเทศ ด้​้านดนตรี​ีนั้​้�น จำำ�เป็​็นต้​้องอาศั​ัยความ รู้​้�และหลั​ักการในการดำำ�เนิ​ินงานโดย เฉพาะ เพื่​่�อให้​้เกิ​ิดความคุ้​้�มค่​่า เกิ​ิด ประโยชน์​์สู​ูงสุ​ุด และสอดคล้​้องกั​ัน นโยบายและวั​ัตถุ​ุประสงค์​์ในการ บริ​ิหารจั​ัดการด้​้านงบประมาณของ องค์​์กร วิธีการจัดหาสารสนเทศด้าน ดนตรี มีการด�ำเนินการ ๔ วิธี ดังนี้ ๑. การพั​ัฒนาหรื​ือผลิ​ิตผลงาน ขึ้​้�นเอง โดยบุ​ุคคลจากหน่​่วยงาน หรื​ือสถาบั​ันที่​่�เป็​็นผู้​้�จั​ัดการเรี​ียนการ สอนด้​้านดนตรี​ี เช่​่น นั​ักดนตรี​ีหรื​ือผู้​้� เชี่​่�ยวชาญด้​้านดนตรี​ีไทย ซึ่​่�งทำำ�หน้​้าที่​่� เป็​็นทั้​้�งผู้​้�สอนนั​ักเรี​ียนนั​ักศึ​ึกษา เป็​็น ผู้​้�ประพั​ันธ์​์เพลง เรี​ียบเรี​ียงเนื้​้�อร้​้อง ทำำ�นอง ยกตั​ัวอย่​่างเช่​่น อาจารย์​์พินิ​ิ จิ ฉายสุ​ุวรรณ (๑๗ สิ​ิงหาคม ๒๔๗๔ - ๒๕ มี​ีนาคม ๒๕๖๐) ได้​้รั​ับเชิ​ิญ ให้​้เป็​็นผู้​้�เชี่​่�ยวชาญดนตรี​ีไทยของ วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริยิ างคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัย มหิ​ิดล นอกจากเป็​็นที่​่�ปรึ​ึกษาหลั​ัก ในด้​้านวิ​ิทยาการดนตรี​ีไทยแล้​้ว ท่​่าน ยั​ังทำำ�หน้​้าที่​่�เป็​็นครู​ูผู้​้�สอนนั​ักเรี​ียน นั​ักศึ​ึกษาสาขาวิ​ิชาดนตรี​ีไทยและ ดนตรี​ีตะวั​ันออก ในหลั​ักสู​ูตรตั้​้�งแต่​่ ระดั​ับเตรี​ียมอุ​ุดมดนตรี​ี ปริ​ิญญาตรี​ี ปริ​ิ ญ ญาโท จนถึ​ึ ง ปริ​ิ ญ ญาเอก จากทั​ักษะและความสามารถรวมทั้​้�ง ประสบการณ์​์การทำำ�งานที่​่�โดดเด่​่น อาจารย์​์พิ​ินิ​ิจจึ​ึงได้​้รั​ับการยกย่​่อง เชิ​ิดชู​ูเกี​ียรติ​ิให้​้เป็​็นศิ​ิลปิ​ินแห่​่งชาติ​ิ

สาขาศิ​ิลปะการแสดง (ดนตรี​ีไทย) ประจำำ�ปี​ี ๒๕๔๐ ผลงานที่​่�ได้​้จั​ัด พิ​ิมพ์​์เป็​็นชุ​ุดหนั​ังสื​ือ โดยวิ​ิทยาลั​ัย ดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล เป็​็นผู้​้�จั​ัดพิ​ิมพ์​์ ได้​้แก่​่ หนั​ังสื​ือมู​ูลบท ดุ​ุริยิ กิ​ิจ พิ​ินิจิ เพลงประโคม โหมโรง เสภา พรรณนาเพลงเรื่​่�อง เบื้​้�องต้​้น ฝึ​ึกฝนขิ​ิม เป็​็นต้​้น ๒. การจั​ัดซื้​้�อ เป็​็นวิ​ิธีกี ารจั​ัดหา ทรั​ัพยากรสารสนเทศโดยจั​ัดซื้​้�อจาก งบประมาณที่​่�ได้​้รับั การจั​ัดสรรไว้​้ตาม ปี​ีงบประมาณ โดยขอความร่​่วมมื​ือ จากอาจารย์​์ผู้​้�สอนประจำำ�วิ​ิชา เพื่​่�อ รวบรวมรายชื่​่�อหนั​ังสื​ือ โน้​้ตเพลง สื่​่�อโสตทั​ัศน์​์ ที่​่�มี​ีความจำำ�เป็​็นในการ เรี​ียนการสอนและการค้​้นคว้​้า โดย มี​ีวั​ัตถุ​ุประสงค์​์เพื่​่�อให้​้ทรั​ัพยากรดั​ัง กล่​่าวมี​ีความครอบคลุ​ุมในทุ​ุกสาขา ตั​ัวอย่​่างฐานข้​้อมู​ูล Alexander Street (ที่​่�มา: https://search.alexanderstreet.com/music-performing-arts/) วิ​ิชาที่​่�เปิ​ิดสอน วิ​ิธีกี ารจั​ัดซื้​้�ออาจซื้​้�อ โดยตรงกั​ับสำำ�นั​ักพิ​ิมพ์​์หรื​ือซื้​้�อผ่​่าน

ตั​ัวอย่​่างชุ​ุดหนั​ังสื​ือโน้​้ตเพลง ผลงานของอาจารย์​์พิ​ินิ​ิจ ฉายสุ​ุวรรณ (ศิ​ิลปิ​ินแห่​่งชาติ​ิ)

39

ตั​ัวแทนจำำ�หน่​่าย ๓. การขอบริ​ิ จ าคหรื​ื อ ขอ อภิ​ินันั ทนาการ เป็​็นการขอรั​ับบริ​ิจาค จากหน่​่วยงานหรื​ือองค์​์กรที่​่�ผลิ​ิต ทรั​ัพยากรทางดนตรี​ีที่​่�ไม่​่สามารถจั​ัด ซื้​้�อได้​้ โดยบางแหล่​่งมี​ีวั​ัตถุ​ุประสงค์​์ จั​ัดทำำ�ขึ้​้�นเพื่​่�อใช้​้ในงานหรื​ือพิ​ิธีสำำ�คั ี ญ ั

เช่​่น หนั​ังสื​ืออนุ​ุสรณ์​์งานศพ โน้​้ต เพลงต้​้นฉบั​ับหายาก โดยห้​้องสมุ​ุด อาจขอรั​ับบริ​ิจาคจากทายาทหรื​ือ บุ​ุคคลผู้​้�ดู​ูแลสารสนเทศดนตรี​ี เป็​็นต้​้น ๔. การทำำ�สำำ�เนา เป็​็นวิ​ิธี​ีการ จั​ัดหาทรั​ัพยากรสารสนเทศดนตรี​ีที่​่� หายากและไม่​่มีผู้​้�ี ผลิ​ิตหรื​ือจำำ�หน่​่าย

แล้​้ว เช่​่น โน้​้ตเพลงต้​้นฉบั​ับ โดยมี​ี วั​ัตถุ​ุประสงค์​์เพื่​่�อการจั​ัดหาสำำ�หรั​ับ ให้​้บริ​ิการ เพื่​่�อเป็​็นการรั​ักษาต้​้นฉบั​ับ ทั้​้�งนี้​้� การทำำ�สำำ�เนาจำำ�เป็​็นต้​้องคำำ�นึ​ึง ถึ​ึงเรื่​่�องพระราชบั​ัญญั​ัติลิ​ิ ขิ สิ​ิทธิ์​์� พ.ศ. ๒๕๓๗ เป็​็นสำำ�คั​ัญ

บรรณานุ​ุกรม โกวิ​ิทย์​์ ขั​ันธศิ​ิริ.ิ (๒๕๕๐). ดุ​ุริยิ างคศิ​ิลป์​์ตะวั​ันตก (เบื้​้�องต้​้น). กรุ​ุงเทพฯ: สำำ�นั​ักพิ​ิมพ์​์แห่​่งจุ​ุฬาลงกรณ์​์มหาวิ​ิทยาลั​ัย. ไขแสง ศุ​ุขะวั​ัฒนะ. (๒๕๕๔). สั​ังคี​ีตนิ​ิยมว่​่าด้​้วย: ดนตรี​ีตะวั​ันตก. พิ​ิมพ์​์ครั้​้�งที่​่� ๒. กรุ​ุงเทพฯ: สำำ�นั​ักพิ​ิมพ์​์แห่​่ง จุ​ุฬาลงกรณ์​์มหาวิ​ิทยาลั​ัย. คมสั​ันต์​์ วงค์​์วรรณ์​์. (๒๕๕๑). ดนตรี​ีตะวั​ันตก. กรุ​ุงเทพฯ: สำำ�นั​ักพิ​ิมพ์​์แห่​่งจุ​ุฬาลงกรณ์​์มหาวิ​ิทยาลั​ัย. ณั​ัชชา พั​ันธุ์​์�เจริ​ิญ. (๒๕๕๐). ดนตรี​ีคลาสสิ​ิกศัพั ท์​์สำ�คั ำ ญ ั . กรุ​ุงเทพฯ: สำำ�นั​ักพิ​ิมพ์​์แห่​่งจุ​ุฬาลงกรณ์​์มหาวิ​ิทยาลั​ัย. ณั​ัชชา พั​ันธุ์​์�เจริ​ิญ. (๒๕๕๒). พจนานุ​ุกรมศั​ัพท์​์ดุริุ ยิ างคศิ​ิลป์​์. กรุ​ุงเทพฯ: สำำ�นั​ักพิ​ิมพ์​์แห่​่งจุ​ุฬาลงกรณ์​์มหาวิ​ิทยาลั​ัย. วี​ีระ ทรรทรานนท์​์. (๒๕๕๓). พจนาดุ​ุริ​ิยานุ​ุกรม ศั​ัพท์​์ดนตรี​ีสากล. กรุ​ุงเทพฯ: วิ​ิสคอมเซ็​็นเตอร์​์. หอสมุ​ุดดนตรี​ีพระบาทสมเด็​็จพระเจ้​้าอยู่​่�หั​ัว รั​ัชกาลที่​่� ๙. (๒๕๖๓). สื​ืบค้​้นจาก http://www.kingramamusic. org/th. ห้​้องสมุ​ุดดนตรี​ีสมเด็​็จพระเทพรั​ัตน์​์. (๒๕๖๓). สื​ืบค้​้นจาก http://sirindhornmusiclibrary.li.mahidol.ac.th/ ห้​้องสมุ​ุดดนตรี​ีจิ๋​๋�ว บางซื่​่�อ วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล. (๒๕๖๓). สื​ืบค้​้นจาก https://www. music.mahidol.ac.th/library/th/index.php. หอสมุ​ุดและคลั​ังความรู้​้� มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล. (๒๕๖๓). สื​ืบค้​้นจาก https://www.li.mahidol.ac.th/.

40

นำำ�เข้​้าและจั​ัดจำ�ำ หน่​่ายโดยTSH MUSIC www.tshmusic.com (Tel. 02-622-6451-5)

41

REVIEW

ประสบการณ์​์การไปเรี​ียนมหาวิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ี College of Chinese & ASEAN Arts, Chengdu University ณ มณฑลเสฉวน สาธารณรั​ัฐประชาชนจี​ีน (ตอนที่​่� ๒) เรื่​่�อง: กั​ันต์​์กมล เกตุ​ุสิ​ิริ​ิ (Kankamol Kedsiri) นั​ักศึ​ึกษาระดั​ับบัณ ั ฑิ​ิตศึ​ึกษา สาขาดนตรี​ี มหาวิ​ิทยาลั​ัยเฉิ​ิงตู​ู สาธารณรั​ัฐประชาชนจี​ีน

ความเป็​็นไปของการเรี​ียนและวิ​ิกฤต ไวรั​ัสโควิ​ิด-๑๙ ในภาคต่​่อของประสบการณ์​์การ ไปเรี​ียนที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ี College of Chinese & ASEAN Arts, Chengdu University ณ มณฑล เสฉวน สาธารณรั​ัฐประชาชนจี​ีน จะบรรยายถึ​ึงความเป็​็นไปของการ 42

เรี​ียน อุ​ุปสรรคต่​่าง ๆ การแก้​้ปัญ ั หา การพั​ัฒนาของมหาวิ​ิทยาลั​ัย และการ เปลี่​่�ยนแปลงในช่​่วงที่​่�เกิ​ิดการระบาด ของเชื้​้�อไวรั​ัสโควิ​ิด-๑๙

โดยแต่​่ละวิ​ิชาจะใช้​้ระยะเวลาในการ เรี​ียนไม่​่เท่​่ากั​ัน ส่​่วนใหญ่​่วิชิ าที่​่�เกี่​่�ยว กั​ับดนตรี​ี (เช่​่น วิ​ิชาปฏิ​ิบัติั เิ ปี​ียโน วิ​ิชา วรรณกรรมดนตรี​ีตะวั​ันตก วิ​ิชาการ วิ​ิเคราะห์​์บทเพลงดนตรี​ีตะวั​ันตก) การเรี​ียน จะใช้​้เวลาในการเรี​ียน ๑๖ สั​ัปดาห์​์ ใน ๑ ภาคการศึ​ึกษาจะใช้​้ระยะ และวิ​ิชาบั​ังคั​ับในสาขาวิ​ิชาอื่​่�น ๆ เวลาในการเรี​ียนทั้​้�งหมด ๒๐ สั​ัปดาห์​์ (เช่​่น วิ​ิชาความซาบซึ้​้�งในศิ​ิลปะของ

ประเทศจี​ีน วิ​ิชาวั​ัฒนธรรมและ ประเพณี​ีของประเทศจี​ีน) จะใช้​้เวลา ในการเรี​ียน ๒๐ สั​ัปดาห์​์ ซึ่​่�งจะแบ่​่ง คาบเรี​ียนเป็​็นคาบละ ๔๕ นาที​ี โดย แต่​่ละวิ​ิชาจะมี​ีจำำ�นวนคาบเรี​ียนที่​่�ไม่​่ เท่​่ากั​ัน ส่​่วนใหญ่​่จะเรี​ียนวิ​ิชาละ ๒ คาบต่​่อสั​ัปดาห์​์ ยกเว้​้นวิ​ิชาภาษา จี​ีนที่​่�เรี​ียนอาทิ​ิตย์​์ละ ๔ คาบในปี​ี แรก และวิ​ิชาปฏิ​ิบัติั เิ ครื่​่�องมื​ือเอกจะ เรี​ียนอาทิ​ิตย์​์ละ ๑.๕ คาบ นอกจาก นั้​้�นแล้​้วสิ่​่�งที่​่�สำำ�คั​ัญอี​ีกอย่​่างคื​ือ ขั้​้�น ตอนการเลื​ือกผู้​้�สอนในวิ​ิชาปฏิ​ิบั​ัติ​ิ เครื่​่�องมื​ือเอก เมื่​่�อย้​้อนไปในขณะที่​่� ผู้​้�เขี​ียนเข้​้าเรี​ียนเป็​็นปี​ีการศึ​ึกษาแรก อาจารย์​์ในสาขาวิ​ิชาเปี​ียโนจะเป็​็นผู้​้� เลื​ือกนั​ักเรี​ียนเองตามความเหมาะสม ว่​่านั​ักเรี​ียนคนไหนจะได้​้เรี​ียนกั​ับ อาจารย์​์ท่า่ นไหน แต่​่ในบางกรณี​ีคือื นั​ักเรี​ียนและอาจารย์​์รู้​้�จักั กั​ันอยู่​่�แล้​้ว เช่​่น อาจจะเคยเรี​ียน masterclass ด้​้วยกั​ัน หรื​ืออาจจะเคยเจอกั​ันใน โอกาสต่​่าง ๆ เช่​่น เทศกาลดนตรี​ี หรื​ือเวที​ีการแข่​่งขั​ัน จึ​ึงทำำ�ให้​้นักั เรี​ียน สนใจมาสมั​ัครเรี​ียนที่​่�ที่​่�อาจารย์​์ท่า่ น นั้​้�นสอนอยู่​่� และติ​ิดต่​่อแจ้​้งความ

ประสงค์​์ว่า่ ต้​้องการเรี​ียนกั​ับอาจารย์​์ ท่​่านนั้​้�นหลั​ังจากสอบผ่​่านการคั​ัด เลื​ือกของมหาวิ​ิทยาลั​ัยแล้​้ว ทั้​้�งนี้​้� ทั้​้�งนั้​้�นอาจารย์​์ แต่​่ ละท่​่ านจะรั​ั บ นั​ักเรี​ียนได้​้จำำ�นวนจำำ�กั​ัด โดยขึ้​้�น อยู่​่�กั​ับจำำ�นวนชั่​่�วโมงในการทำำ�งาน ของอาจารย์​์แต่​่ละท่​่าน เพราะจะมี​ี ทั้​้�งผู้​้�ที่​่�เป็​็นอาจารย์​์ประจำำ�และเป็​็น อาจารย์​์พิเิ ศษ ในกรณี​ีของผู้​้�เขี​ียนได้​้ เรี​ียนกั​ับ Prof. Alexey Sokolov หลั​ังจากที่​่�ผู้​้�เขี​ียนสอบผ่​่านการคั​ัด เลื​ือกแล้​้ว เพราะได้​้มี​ีโอกาสรู้​้�จั​ัก กั​ับ Prof. Alexey Sokolov ผ่​่าน การแนะนำำ�ของ ดร.อรปวี​ีณ์​์ นิ​ิติ​ิ ศฤงคาริ​ิน อาจารย์​์ประจำำ�วิ​ิชาปฏิ​ิบัติั ิ เครื่​่�องมื​ือเอกของผู้​้�เขี​ียนขณะศึ​ึกษา ปริ​ิญญาตรี​ีอยู่​่�ที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล ซึ่​่�ง Prof. Alexey Sokolov ได้​้ ตอบรั​ับและยิ​ินดี​ีที่​่�จะรั​ับผู้​้�เขี​ียนเป็​็น นั​ักเรี​ียน หลั​ังจากนั้​้�น ผู้​้�เขี​ียนได้​้ แจ้​้งกั​ับทางมหาวิ​ิทยาลั​ัยว่​่ามี​ีความ ประสงค์​์ที่​่�จะเรี​ียนกั​ับอาจารย์​์ท่​่าน นี้​้� และได้​้เรี​ียนกั​ับ Prof. Alexey Sokolov ในท้​้ายที่​่�สุ​ุด โดยอาจารย์​์ จะมี​ีแนวทางและรู​ูปแบบการสอน

ที่​่�เน้​้นวิ​ิธีกี ารออกเสี​ียงแต่​่ละตั​ัวโน้​้ต ผ่​่านการกดลงไปที่​่�คี​ีย์เ์ ปี​ียโน เพื่​่�อให้​้ มี​ีสีสัี นั และความแตกต่​่างกั​ันในแต่​่ละ บริ​ิบทของบทเพลงนั้​้�น ๆ เพื่​่�อสร้​้าง ความน่​่าสนใจและแต่​่งแต้​้มสี​ีสั​ันให้​้ เหมาะสมกั​ับบทเพลง การเปลี่​่�ยน วิ​ิธี​ีการกดคี​ีย์​์เปี​ียโนและการปล่​่อย คี​ีย์​์เปี​ียโน เช่​่น ความเร็​็วในการกด ความลึ​ึกในการกด ทิ​ิศทางในการกด ความเร็​็วในการปล่​่อย ทิ​ิศทางในการ ปล่​่อย จะสร้​้างสี​ีสั​ันที่​่�ต่​่างกั​ันออก ไป และสิ่​่�งที่​่�สำำ�คั​ัญที่​่�สุ​ุดคื​ือ การฝึ​ึก และพั​ัฒนาความยื​ืดหยุ่​่�นของข้​้อมื​ือ เพื่​่�อหลี​ีกเลี่​่�ยงอาการบาดเจ็​็บต่​่าง ๆ ที่​่�มี​ี นั​ั ก เปี​ี ย โนหลายคนพบเจอ เนื่​่�องจากอาการเกร็​็งที่​่�ข้​้อมื​ือทำำ�ให้​้ เกิ​ิดอาการบาดเจ็​็บได้​้ ทั้​้�งนี้​้� การ ทำำ�ให้​้ข้อ้ มื​ือยื​ืดหยุ่​่�นยั​ังทำำ�ให้​้การเล่​่น นั้​้�นเป็​็นไปได้​้ง่​่ายขึ้​้�น และเนื่​่�องจาก Prof. Alexey Sokolov เป็​็นอาจารย์​์ พิ​ิเศษที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัยเฉิ​ิงตู​ูและไม่​่ได้​้ สอนที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัยเฉิ​ิงตู​ูเพี​ียงที่​่�เดี​ียว ทำำ�ให้​้อาจารย์​์ต้​้องเดิ​ินทางไป-กลั​ับ ระหว่​่างเฉิ​ิงตู​ูกับั เที​ียนจิ​ิน อาจารย์​์จึงึ ตั​ั ดสิ​ิ นใจแก้​้ ไขปั​ั ญหานี้​้�ด้​้ วยการ 43

เดิ​ินทางมาสอนสั​ัปดาห์​์เว้​้นสั​ัปดาห์​์ ทำำ�ให้​้ทุ​ุกครั้​้�งที่​่�อาจารย์​์มาสอน จะ สอนชดเชยเป็​็นสั​ัปดาห์​์ละ ๓ คาบ แทนที่​่�จะเป็​็นสั​ัปดาห์​์ละ ๑.๕ คาบ ซึ่​่�งผู้​้�เขี​ียนไม่​่คิ​ิดว่​่าการเรี​ียนแบบ นี้​้�เป็​็นอุ​ุปสรรคใด ๆ ต่​่อการเรี​ียน วิ​ิชาปฏิ​ิบัติั เิ ครื่​่�องมื​ือเอก ซึ่​่�งในปี​ีการ ศึ​ึกษาที่​่� ๒ Prof. Alexey Sokolov ไม่​่ได้​้สอนที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัยเฉิ​ิงตู​ูต่​่อ ดั​ังนั้​้�น ผู้​้�เขี​ียนจึ​ึงถู​ูกเลื​ือกให้​้เรี​ียน กั​ับอาจารย์​์ Wilson Chu แทน ซึ่​่�ง เป็​็นอาจารย์​์ที่​่�คอยสอนและให้​้คำำ� แนะนำำ�สำำ�หรั​ับการจั​ัดทำำ�คอนเสิ​ิร์​์ต เพื่​่�อจบการศึ​ึกษา โดยอาจารย์​์จะ เปิ​ิดกว้​้างและให้​้อิ​ิสระทางความคิ​ิด ในการตี​ีความและถ่​่ายทอดบทเพลง อาจารย์​์ได้​้ช่ว่ ยจั​ัดรู​ูปแบบและเสนอ ไอเดี​ียที่​่�ดี​ีต่า่ ง ๆ เพื่​่�อแลกเปลี่​่�ยนซึ่​่�ง กั​ันและกั​ัน และนำำ�ไปปรั​ับใช้​้ให้​้เหมาะ 44

สมกั​ับผู้​้�เล่​่นและบทเพลงในที่​่�สุ​ุด อุ​ุปสรรค การแก้​้ปัญ ั หา และการพั​ัฒนา เนื่​่�องจากเป็​็นปี​ีแรกของการก่​่อ ตั้​้�ง College of Chinese & ASEAN Arts เปี​ียโนที่​่�ทางมหาวิ​ิทยาลั​ัย

สั่​่�งซื้​้�อไว้​้ ได้​้มี​ีการจั​ัดส่​่งล่​่าช้​้ากว่​่า กำำ�หนด ทำำ�ให้​้ในช่​่วงแรกนั้​้�น ทาง มหาวิ​ิทยาลั​ัยยั​ังมี​ีจำำ�นวนเปี​ียโนที่​่� ไม่​่เพี​ียงพอสำำ�หรั​ับการฝึ​ึกซ้​้อม แต่​่ ภายหลั​ังทางมหาวิ​ิทยาลั​ัยสามารถ จั​ัดหาเปี​ียโนมาเพิ่​่�มให้​้เพี​ียงพอได้​้

มากขึ้​้�น ในช่​่วงแรกมหาวิ​ิทยาลั​ัยยั​ัง มี​ีจำำ�นวนของแกรนด์​์เปี​ียโนไม่​่เพี​ียง พอต่​่อจำำ�นวนนั​ักศึ​ึกษาแต่​่สามารถ หามาเพิ่​่�มเติ​ิมได้​้ในท้​้ายที่​่�สุ​ุด และ เนื่​่�องจากตึ​ึกเรี​ียนที่​่�ใช้​้อยู่​่�ในปั​ัจจุ​ุบันั เป็​็นเพี​ียงตึ​ึกเรี​ียนส่​่วนแรกที่​่�ทาง

มหาวิ​ิทยาลั​ัยก่​่อสร้​้างเสร็​็จ ทำำ�ให้​้ ยั​ังมี​ีจำำ�นวนของห้​้องซ้​้อมดนตรี​ีที่​่� ไม่​่เพี​ียงพอในบางช่​่วงเวลา อย่​่างไร ก็​็ตาม ทางมหาวิ​ิทยาลั​ัยกำำ�หนดว่​่า อาคารทุ​ุกอาคารที่​่�เป็​็นส่​่วนหนึ่​่�งของ College of Chinese & ASEAN

Arts เช่​่น อาคารเรี​ียน ห้​้องเรี​ียน ห้​้องซ้​้อม หอพั​ัก หอแสดงคอนเสิ​ิร์ต์ จะก่​่อสร้​้างเสร็​็จสมบู​ูรณ์​์ในปี​ี พ.ศ. ๒๕๖๔ ซึ่​่�งใช้​้งบประมาณในการสร้​้าง กว่​่า ๕๑๙ ล้​้านดอลลาร์​์สหรั​ัฐ ผู้​้� เขี​ียนได้​้มี​ีโอการเดิ​ินทางไปดู​ูอาคาร เรี​ียนส่​่วนใหม่​่ที่​่�ก่อ่ ตั้​้�งอยู่​่�ที่​่� Phoenix hill โดยอาคารใหม่​่ได้​้ก่​่อสร้​้างแล้​้ว เสร็​็จเพี​ียงบางส่​่วน แต่​่ยั​ังไม่​่ได้​้เปิ​ิด ใช้​้ เนื่​่�องจากเกิ​ิดการแพร่​่ระบาดของ เชื้​้�อไวรั​ัสโควิ​ิด-๑๙ ขึ้​้�นมาเสี​ียก่​่อน ทำำ�ให้​้อดคิ​ิดไม่​่ได้​้ว่​่าการระบาดใน ครั้​้�งนี้​้�จะส่​่งผลกระทบต่​่อแผนการ ก่​่อสร้​้างและกำำ�หนดการของการเปิ​ิด ใช้​้อาคารหรื​ือไม่​่ การระบาดของเชื้​้�อไวรั​ัสโควิ​ิด-๑๙ ในประเทศจี​ีนนั้​้�น จะเริ่​่�มปิ​ิด ภาคการศึ​ึกษาที่​่� ๑ ช่​่วงประมาณ 45

ต้​้นเดื​ือนมกราคม ซึ่​่�งเป็​็นช่​่วงที่​่�เชื้​้�อ ไวรั​ัสโควิ​ิด-๑๙ เริ่​่�มมี​ีการระบาดเป็​็น วงแคบ ที่​่�เมื​ืองหลวงของมณฑลหู​ูเป่​่ย์​์ ซึ่​่�งในขณะนั้​้�นยั​ังไม่​่มีกี ารระบาดร้​้าย แรงเป็​็นวงกว้​้าง ผู้​้�เขี​ียนได้​้เดิ​ินทาง กลั​ับจากประเทศจี​ีนมาประเทศไทย ตามปกติ​ิ หลั​ังจากนั้​้�นการระบาดได้​้ กระจายเป็​็นวงกว้​้างไปทั่​่�วประเทศจี​ีน ทำำ�ให้​้มหาวิ​ิทยาลั​ัยประกาศเลื่​่�อน การเปิ​ิดเทอมภาคเรี​ียนที่​่� ๒ แต่​่จน ใกล้​้จะถึ​ึงกำำ�หนดวั​ันเปิ​ิดเทอมใหม่​่ สถานการณ์​์ยังั คงเลวร้​้ายลงอย่​่างต่​่อ เนื่​่�อง ทางมหาวิ​ิทยาลั​ัยจึ​ึงมี​ีประกาศ ไม่​่ให้​้นักั ศึ​ึกษาทุ​ุกคนเดิ​ินทางกลั​ับมา เรี​ียน และเปลี่​่�ยนการเรี​ียนการสอน เป็​็นรู​ูปแบบออนไลน์​์ทั้​้�งหมดแทน ทาง มหาวิ​ิทยาลั​ัยเลื​ือกใช้​้ แอปพลิ​ิเคชั​ัน VooV Meeting เป็​็นแพลตฟอร์​์มใน การเรี​ียนออนไลน์​์สำำ�หรั​ับนั​ักศึ​ึกษาต่​่าง 46

ชาติ​ิของมหาวิ​ิทยาลั​ัยเฉิ​ิงตู​ู สำำ�หรั​ับ วิ​ิชาปฏิ​ิบั​ัติ​ิเครื่​่�องมื​ือเอกต้​้องเรี​ียน ผ่​่านทางออนไลน์​์เช่​่นเดี​ียวกั​ัน ซึ่​่�ง การเรี​ียนดนตรี​ีนั้​้�น เรื่​่�องเสี​ียงเป็​็น สิ่​่�งสำำ�คั​ัญมากที่​่�อาจารย์​์ผู้​้�สอนจะ ต้​้องฟั​ังเสี​ียงการเล่​่นของเรา เพื่​่�อ ปรั​ับให้​้เหมาะสมกั​ับบทเพลง รวม ถึ​ึงการช่​่วยจั​ับร่​่างกายและจั​ัดท่​่าทาง การเล่​่น เพื่​่�อให้​้ได้​้ท่​่าทางการเล่​่นที่​่� สามารถสร้​้างเสี​ียงที่​่�เหมาะสมกั​ับ บทเพลง แต่​่การเรี​ียนแบบออนไลน์​์ นั้​้�นทำำ�ให้​้การเรี​ียนการสอนไม่​่สามารถ พั​ัฒนาในส่​่วนที่​่�กล่​่าวไปได้​้อย่​่างเต็​็ม ที่​่� เนื่​่�องด้​้วยการถ่​่ายทอดสดทาง ออนไลน์​์มี​ีคุณ ุ ภาพความคมชั​ัดของ เสี​ียงที่​่�ดี​ีไม่​่เที​ียบเท่​่ากั​ับการฟั​ังเสี​ียง ที่​่�เกิ​ิดขึ้​้�นในขณะการเรี​ียนการสอน แบบปกติ​ิ ถึ​ึงแม้​้ว่​่าผู้​้�เขี​ียนจะเลื​ือก ใช้​้ แอปพลิ​ิเคชั​ัน Zoom แทน VooV Meeting ที่​่�เป็​็นที่​่�นิ​ิยมในการเรี​ียน การสอนวิ​ิชาดนตรี​ีออนไลน์​์ และมี​ี การถ่​่ายทอดสดที่​่�คุ​ุณภาพเสี​ียงอยู่​่� ในระดั​ับที่​่�ดี​ีระดั​ับต้​้น ๆ อย่​่างไรก็​็ตาม ถึ​ึงแม้​้จะมี​ีข้อ้ จำำ�กั​ัด ทางด้​้านคุ​ุณภาพของเสี​ียง แต่​่การ เปลี่​่�ยนมาเรี​ียนทางออนไลน์​์ถือื ว่​่ามี​ี

ข้​้อดี​ีมากกว่​่าการหยุ​ุดเรี​ียนไปเฉย ๆ มากไปกว่​่านั้​้�น อาจารย์​์ยังั แนะนำำ�ให้​้ผู้​้� เขี​ียนบั​ันทึ​ึกวิ​ิดีโี อการเล่​่นของผู้​้�เขี​ียน และส่​่งให้​้อาจารย์​์เพื่​่�อรั​ับคำำ�แนะนำำ� ไปปรั​ับปรุ​ุงแก้​้ไข เนื่​่�องจากเสี​ียง จากการอั​ัดวิ​ิดี​ีโอจะมี​ีความเหมื​ือน จริ​ิงและคมชั​ัดมากกว่​่าการถ่​่ายทอด สดในขณะเรี​ียนทางออนไลน์​์ ในภาค การศึ​ึกษานี้​้�เป็​็นภาคการศึ​ึกษาที่​่�ผู้​้� เขี​ียนต้​้องจั​ัดทำำ�คอนเสิ​ิร์​์ต เพื่​่�อเป็​็น โพรเจกต์​์ในการจบการศึ​ึกษา ทาง มหาวิ​ิทยาลั​ัยมี​ีวิ​ิธี​ีแก้​้ปั​ัญหาให้​้ ๒ ทาง คื​ือ ๑. จั​ัดทำำ�คอนเสิ​ิร์​์ตและ ถ่​่ายทอดสดทางออนไลน์​์ ๒. ทำำ� เรื่​่�องเพื่​่�อขอเลื่​่�อนและกลั​ับไปจั​ัดทำำ� คอนเสิ​ิร์ต์ ที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัยในภาคการ ศึ​ึกษาถั​ัดไปแทน อาจารย์​์ของผู้​้�เขี​ียน แนะนำำ�ให้​้เลื​ือกข้​้อ ๒ ผู้​้�เขี​ียนจึ​ึงทำำ� ตามคำำ�แนะนำำ�ของอาจารย์​์ หลั​ังจาก การเรี​ียนออนไลน์​์ดำำ�เนิ​ินไปจนจบ ภาคการศึ​ึกษาที่​่� ๒ การแพร่​่ระบาด ของเชื้​้�อไวรั​ัสโควิ​ิด-๑๙ กลั​ับมี​ีความ รุ​ุนแรงเพิ่​่�มขึ้​้�นและแพร่​่กระจายไปทั่​่�ว โลก ทำำ�ให้​้มหาวิ​ิทยาลั​ัยไม่​่สามารถให้​้ นั​ักศึ​ึกษากลั​ับไปเรี​ียนที่​่�มหาวิ​ิทยาลั​ัย ได้​้เช่​่นเดิ​ิม และเลื​ือกที่​่�จะดำำ�เนิ​ินการ

เรี​ียนออนไลน์​์ในภาคการศึ​ึกษาใหม่​่ เช่​่นกั​ัน ทางมหาวิ​ิทยาลั​ัยจึ​ึงมี​ีวิ​ิธี​ี แก้​้ปั​ัญหาให้​้ ๒ ทางเหมื​ือนเดิ​ิม แต่​่ในครั้​้�งนี้​้� ผู้​้�เขี​ียนเลื​ือกที่​่�จะจั​ัด ทำำ�คอนเสิ​ิร์​์ตและถ่​่ายทอดสดทาง ออนไลน์​์แทน เนื่​่�องจากการแพร่​่ ระบาดของโควิ​ิด-๑๙ ยั​ังไม่​่มีที​ี ท่ี า่ ว่​่า จะสิ้​้�นสุ​ุด ซึ่​่�งการแสดงคอนเสิ​ิร์ต์ และ ถ่​่ายทอดสดทางออนไลน์​์เพื่​่�อจบการ ศึ​ึกษาถู​ูกจั​ัดขึ้​้�นและสำำ�เร็​็จไปได้​้ด้ว้ ย ดี​ี อย่​่างไรก็​็ตาม ผู้​้�เขี​ียนต้​้องบั​ันทึ​ึก วิ​ิดีโี อการแสดงคอนเสิ​ิร์ต์ แล้​้วส่​่งให้​้ทาง มหาวิ​ิทยาลั​ัยเพื่​่�อประเมิ​ินผลด้​้วยเช่​่น เดี​ียวกั​ัน การจั​ัดทำำ�คอนเสิ​ิร์​์ตในรู​ูป แบบนี้​้� นั​ับว่​่าเป็​็นประสบการณ์​์หนึ่​่�ง ที่​่�ได้​้เรี​ียนรู้​้� เพื่​่�อแก้​้ไขสถานการณ์​์ที่​่� ไม่​่คาดคิ​ิด และก้​้าวข้​้ามผ่​่านไปเพื่​่�อ สำำ�เร็​็จการศึ​ึกษาหลั​ักสู​ูตรปริ​ิญญาโท ที่​่� College of Chinese & ASEAN Arts, Chengdu University ณ มณฑล เสฉวน สาธารณรั​ัฐประชาชนจี​ีน

47

REVIEW

หนึ่​่�งวั​ันแห่​่งการเดิ​ินทาง... พิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์เครื่​่�องดนตรี​ีตะวั​ันออกแห่​่งมหานครเซี่​่�ยงไฮ้​้ One day of journey…

The Museum of Oriental Musical Instruments at Shanghai เรื่​่�อง: สลิ​ิลทิ​ิพย์​์ ลิ​ิขิ​ิตวิ​ิทยา (Slintip Likitwittaya) ภาวริ​ินทร์​์ พั​ันธ์​์คำำ� (Pawarin Phankum) นั​ักศึ​ึกษาหลั​ักสู​ูตรดุ​ุริ​ิยางคศาสตรมหาบั​ัณฑิ​ิต สาขาวิ​ิชาดนตรี​ีศึ​ึกษา วิ​ิทยาลั​ัยดุ​ุริ​ิยางคศิ​ิลป์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล

“In human musical events, musical instruments are products of economy, culture and technology, as well as artifacts from human wisdom and creativity. Their development cannot be separated from a nation’s cultural ideology, religion, handicraft, aesthetics, performing technique and musical composition.”

- The Museum of Oriental Musical Instruments -

48

บทคั​ัดย่​่อ วั​ัฒนธรรมดนตรี​ีเอเชี​ียตะวั​ันออก นั้​้�น มี​ีการสื​ืบทอดต่​่อกั​ันมาเนิ่​่�น นานหลายพั​ันปี​ี ดนตรี​ีจี​ีน ถื​ือ เป็​็นวั​ัฒนธรรมดนตรี​ีที่​่�มี​ีประวั​ัติ​ิ ยาวนาน ยิ่​่�งใหญ่​่ และเก่​่าแก่​่ เป็​็น วั​ัฒนธรรมที่​่�สะท้​้อนให้​้เห็​็นเรื่​่�องราวทาง ประวั​ัติศิ าสตร์​์ของมนุ​ุษย์​์ตั้​้�งแต่​่ในยุ​ุค แรก ด้​้วยเหตุ​ุนี้​้� วั​ัฒนธรรมดนตรี​ีจีนี จึ​ึงมี​ีอิทิ ธิ​ิพลต่​่อของโลก อาทิ​ิ ดนตรี​ี ของไทย ดนตรี​ีเกาหลี​ี และประเทศ อื่​่�น ๆ ต่​่างนำำ�ดนตรี​ีจี​ีนมาประยุ​ุกต์​์ ให้​้เข้​้ากั​ับวั​ัฒนธรรมเดิ​ิมในท้​้องถิ่​่�น ทำำ�ให้​้เกิ​ิดการบรรเลงบทเพลงเพื่​่�อ ถ่​่ายทอดความเพลิ​ิดเพลิ​ินใจ และ เผยแพร่​่วั​ัฒนธรรมของแต่​่ละพื้​้�นที่​่� ผ่​่านเครื่​่�องดนตรี​ีในแต่​่ละยุ​ุคแต่​่ละ สมั​ัยมาอย่​่างต่​่อเนื่​่�อง บทความนี้​้�มี​ีจุ​ุดประสงค์​์เพื่​่�อ นำำ�เสนอและบรรยายการไปเยี่​่�ยม ชมพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ The Museum of Oriental Musical Instruments พิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ที่​่�รวบรวมเครื่​่�องดนตรี​ี ของเอเชี​ียตะวั​ันออกมาจั​ัดแสดงไว้​้ ในที่​่�เดี​ียวกั​ัน ซึ่​่�งเครื่​่�องดนตรี​ีเหล่​่านี้​้� ล้​้วนเป็​็นวั​ัฒนธรรมทางดนตรี​ีที่​่�ล้ำำ��ค่า่ และเก่​่าแก่​่ ทั้​้�งในประเทศจี​ีน ณ เมื​ืองเซี่​่�ยงไฮ้​้ และประเทศอื่​่�น ๆ ใน เอเชี​ียตะวั​ันออก ควรค่​่าแก่​่การรั​ักษา และเผยแพร่​่แก่​่ชนรุ่​่�นหลั​ังสื​ืบไป เพื่​่�อ การศึ​ึกษาและชื่​่�นชม Abstract Oriental musical culture has been passed on for thousands of years. Chinese musical culture has a very long history and also reflects the development of human history of since the earliest times. For this reason, Chinese musical culture has influenced other musical cultures in the East Asian area, such

การจำำ�แนกเครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนโบราณทั้​้�ง ๘ กลุ่​่�ม

as Thai music, Korean music and other countries in which Chinese instruments have been integrated with local instruments.

The musical instruments from each era have been used for playing music to convey pleasure and also continuously show the culture of each area.

This article presents and describes the experience of visiting the Museum of Oriental Musical Instruments where a collection of East Asian musical instruments is displayed. All of these instruments are precious examples of the ancient musical cultures of China and other countries in East Asia. These artifacts are worth keeping and disseminating to future generations.

บทนำำ� เครื่​่�องดนตรี​ีนั้​้�น เป็​็นเครื่​่�องมื​ือ ทางศิ​ิลปะที่​่�มี​ีความสำำ�คั​ัญต่​่อมนุ​ุษย์​์ เพื่​่�อให้​้มนุ​ุษย์​์ได้​้ใช้​้ดนตรี​ีบรรเลง ประกอบเนื่​่�องในโอกาสต่​่าง ๆ เช่​่น งานราชพิ​ิธี​ี ศาสนา และสร้​้างความ เพลิ​ิดเพลิ​ินให้​้แก่​่ผู้​้�คนในสั​ังคมและ ตนเอง บรรพบุ​ุรุษุ ได้​้สร้​้างวั​ัฒนธรรม ทางดนตรี​ีและเครื่​่�องดนตรี​ีที่​่�หลาก หลาย ซึ่​่�งมี​ีคุ​ุณค่​่าและดี​ีงามตาม บริ​ิบทของสั​ังคมนั้​้�น ๆ ประเทศจี​ีน ถื​ือเป็​็นประเทศที่​่� มี​ีอารยธรรมและวั​ัฒนธรรมเก่​่าแก่​่ มากกว่​่า ๔,๐๐๐ ปี​ี เป็​็นประเทศใน เอเชี​ียตะวั​ันออกที่​่�มี​ีพื้​้�นที่​่�กว้​้างขวาง (รองจากรั​ัสเซี​ีย) ทำำ�ให้​้ดนตรี​ีใน ประเทศมี​ีความแตกต่​่างอย่​่างชั​ัดเจน ตามบริ​ิบทแต่​่ละภู​ูมิ​ิภาค ในสมั​ัย โบราณ ดนตรี​ีจี​ีนมี​ีไว้​้เพื่​่�อประกอบ พิ​ิธี​ีการสำำ�คั​ัญต่​่าง ๆ เช่​่น บรรเลง บทเพลงเพื่​่�อรั​ับใช้​้จักั รพรรดิ​ิในราชวงศ์​์ ต่​่าง ๆ บรรเลงในพิ​ิธีแี ต่​่งงาน โรงงิ้​้�ว (การแสดงจี​ีนโบราณ) บรรเลงเพื่​่�อ 49

แผนผั​ังภายในพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์

การสอนศาสนา (ลั​ัทธิ​ิขงจื้​้�อ) หรื​ือ แม้​้กระทั่​่�งบรรเลงเพื่​่�อขั​ับกล่​่อมจิ​ิตใจ แก่​่ผู้​้�บรรเลงและผู้​้�ฟั​ัง ช่​่วงต้​้นราชวงศ์​์โจวได้​้เกิ​ิดการ จำำ�แนกเครื่​่�องดนตรี​ีตามรากฐานของ จี​ีน ทั้​้�งการตั้​้�งเสี​ียง บั​ันไดเสี​ียง และ โทนเสี​ียง ในการพั​ัฒนาด้​้านดนตรี​ี เหล่​่านี้​้�ล้​้วนมี​ีความเกี่​่�ยวข้​้องกั​ับ บริ​ิบททางสั​ังคม เศรษฐกิ​ิจ และ วั​ัฒนธรรมของประเทศจี​ีน (เช่​่น ผล กระทบของสงคราม) ส่​่งผลให้​้เกิ​ิด อิ​ิทธิ​ิพลต่​่อการผสมผสานเครื่​่�องดนตรี​ี จี​ีนทั้​้�งหมด ๓ ยุ​ุคด้​้วยกั​ัน (ราชวงศ์​์ ฮั่​่�น ราชวงศ์​์สุ​ุย และราชวงศ์​์ถั​ัง) ระหว่​่างชาวฮั่​่�นและชนกลุ่​่�มน้​้อยใน ประวั​ัติศิ าสตร์​์จีนี โดยเริ่​่�มแรกได้​้มีกี าร แลกเปลี่​่�ยนกั​ันกั​ับภู​ูมิภิ าคตะวั​ันตกใน สมั​ัยราชวงศ์​์ฮั่​่�น ก่​่อนคริ​ิสต์​์ศั​ักราช ๒๐๖ ปี​ี จากนั้​้�นในสมั​ัยราชวงศ์​์ 50

สุ​ุยและราชวงศ์​์ถังั (๕๘๑-๙๐๗ ปี​ี) เครื่​่�องดนตรี​ีของชนกลุ่​่�มน้​้อยได้​้ถู​ูก นำำ�เข้​้าไปอยู่​่�ในวงดนตรี​ีที่​่�ใช้​้ประกอบ งานเฉลิ​ิมฉลอง จากการผสมผสาน รู​ูปแบบของเครื่​่�องดนตรี​ีที่​่�หลาก หลายจนถึ​ึงสมั​ัยราชวงศ์​์ชิ​ิง ส่​่งผล ให้​้ประเภทของเครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนมี​ี หลากหลายมากกว่​่า ๑๐๐ ประเภท จนถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบั​ัน ผู้​้�เขี​ียนทั้​้�งสองได้​้มี​ีโอกาสไป เยี่​่�ยมชมพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์แห่​่งนี้​้� และได้​้ พบกั​ับสิ่​่�งที่​่�น่​่าสนใจเกี่​่�ยวกั​ับเครื่​่�อง ดนตรี​ีตะวั​ันออกที่​่�จั​ัดแสดงอยู่​่�ภายใน พิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์ ทำำ�ให้​้ได้​้เรี​ียนรู้​้�สิ่​่�งใหม่​่ ๆ จากการศึ​ึกษาเยี่​่�ยมชมพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ แห่​่งนี้​้� โดยผู้​้�เขี​ียนได้​้สรุ​ุปองค์​์ความ รู้​้�โดยแบ่​่งเนื้​้�อหาออกเป็​็น ๔ หั​ัวข้​้อ ดั​ังต่​่อไปนี้​้�

๑. พิ​ิพิธิ ภั​ัณฑ์​์เครื่​่อ� งดนตรี​ีตะวั​ันออก (The Museum of Oriental Musical Instruments) พิ​ิพิธภั ิ ัณฑ์​์ The Museum of Oriental Musical Instruments เป็​็น พิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ขนาดเล็​็ก ตั้​้�งอยู่​่�ที่​่�สวน villa off Gao’an Lu (高安路) ก่​่อตั้​้�งโดยมหาวิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ีเซี่​่�ยงไฮ้​้ (Shanghai Conservatory) ในวั​ัน ที่​่� ๓๑ ตุ​ุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ (ค.ศ. ๒๐๐๕) พิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์แห่​่งนี้​้�รวบรวม เครื่​่�องดนตรี​ีโบราณมากกว่​่า ๕๐๐ ชิ้​้�น นำำ�มาจั​ัดเป็​็นพื้​้�นที่​่�จั​ัดแสดงนิ​ิทรรศการ ขนาดเล็​็ก มี​ีการจั​ัดแสดงเครื่​่�องดนตรี​ี หลายรู​ูปแบบ เช่​่น เครื่​่�องดนตรี​ีจีนี โบราณ เครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนร่​่วมสมั​ัย ไปจนถึ​ึงเครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนในยุ​ุคสมั​ัย ใหม่​่ นอกจากนี้​้� ยั​ังมี​ีการจั​ัดเครื่​่�อง ดนตรี​ีต่า่ งประเทศในแถบตะวั​ันออก

ระฆั​ังชุ​ุด (เพี​ียนจง)

เช่​่น จากอิ​ินโดนี​ีเซี​ีย ไทย เกาหลี​ี ญี่​่�ปุ่​่�น หรื​ืออิ​ินเดี​ีย มี​ีความพิ​ิเศษคื​ือ ทุ​ุกวั​ันอั​ังคารจะมี​ีการฝึ​ึกซ้​้อมการ แสดงกาเมลั​ัน ซึ่​่�งเป็​็นเครื่​่�องดนตรี​ี ประจำำ�ชาติ​ิของประเทศอิ​ินโดนี​ีเซี​ีย สถาปั​ัตยกรรมของพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์แห่​่ง นี้​้�มี​ีจุ​ุดเด่​่นทั้​้�งภายนอกและภายใน โดยตั​ัวตึ​ึกภายนอกถู​ูกตกแต่​่งเป็​็น สไตล์​์โมเดิ​ิร์​์น (Modern Style) ก่​่อสร้​้างด้​้วยอิ​ิฐและคอนกรี​ีตสี​ีต่า่ ง ๆ ตั​ัวอาคารนั้​้�น ครอบครั​ัว Rong เป็​็น เจ้​้าของสถานที่​่� และได้​้ก่​่อสร้​้างขึ้​้�น

ในปี​ี พ.ศ. ๒๔๘๒ (ค.ศ. ๑๙๓๙) พิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์แห่​่งนี้​้� เป็​็นส่​่วนหนึ่​่�ง ของวิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ีเซี่​่�ยงไฮ้​้ (Shanghai Conservatory of Music) ซึ่​่�ง วิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ีเซี่​่�ยงไฮ้​้ก่อ่ ตั้​้�งเมื่​่�อวั​ัน ที่​่� ๒๗ พฤศจิ​ิกายน พ.ศ. ๒๔๗๐ (ค.ศ. ๑๙๒๗) วิ​ิทยาลั​ัยแห่​่งนี้​้�มี​ีการ เปลี่​่�ยนชื่​่�อมาแล้​้วทั้​้�งหมด ๓ ครั้​้�ง ครั้​้�งแรกใช้​้ชื่​่�อว่​่า The National Conservatory of Music ในปี​ี พ.ศ. ๒๔๗๐ (ค.ศ. ๑๙๒๗) ต่​่อมาในปี​ี พ.ศ. ๒๔๗๒ (ค.ศ. ๑๙๒๙) ได้​้

เปลี่​่�ยนเป็​็นชื่​่�อ The National Music College และเปลี่​่�ยนชื่​่�อครั้​้�งสุ​ุดท้​้าย ในปี​ี พ.ศ. ๒๔๙๙ (ค.ศ. ๑๙๕๖) เป็​็นชื่​่�อ Shanghai Conservatory of Music และใช้​้ชื่​่�อนี้​้�มาจนถึ​ึง ปั​ัจจุ​ุบันั วิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ีเซี่​่�ยงไฮ้​้ก่อ่ ตั้​้�ง ขึ้​้�นเพื่​่�อเฉลิ​ิมฉลองให้​้แก่​่นักั วิ​ิชาการ ด้​้านดนตรี​ี นามว่​่า ไช่​่ หยวนเป่​่ย (Cai Yuanpei) และศาสตราจารย์​์ เซี่​่�ยว โย่​่วเหม่​่ย (Dr. Xiao Youmei) วิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ีเซี่​่�ยงไฮ้​้ มี​ีหลั​ักสู​ูตร การเรี​ียนการสอนดนตรี​ีตั้​้�งแต่​่ระดั​ับ ปริ​ิญญาตรี​ีจนถึ​ึงปริ​ิญญาเอก ให้​้แก่​่ นั​ักศึ​ึกษาในประเทศและนั​ักศึ​ึกษา ต่​่างชาติ​ิ ตลอด ๘๐ ปี​ีที่​่�ผ่​่านมา วิ​ิทยาลั​ัยผลิ​ิตนั​ักดนตรี​ีที่​่�มี​ีคุ​ุณภาพ และสร้​้างชื่​่�อเสี​ียงให้​้แก่​่ประเทศหลาย คน ทำำ�ให้​้วิทิ ยาลั​ัยแห่​่งนี้​้�ได้​้รับั ฉายา ว่​่า “Cradle of the Musicians” (แหล่​่งกำำ�เนิ​ิดของนั​ักดนตรี​ี) การก่​่ อ ตั้​้�งพิ​ิ พิ​ิ ธภั​ั ณ ฑ์​์ The Museum of Oriental Musical Instruments โดยวิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ี เซี่​่�ยงไฮ้​้แห่​่งนี้​้� มี​ีวั​ัตถุ​ุประสงค์​์เพื่​่�อ สะท้​้อนให้​้เห็​็นถึ​ึงพั​ัฒนาการของดนตรี​ี ชาติ​ิพั​ันธุ์​์� และเชื่​่�อมโยงดนตรี​ีสู่​่�การ เรี​ียนการสอนในวิ​ิทยาลั​ัยดนตรี​ี ทั้​้�ง ยั​ังเป็​็นแหล่​่งเก็​็บรวบรวมเครื่​่�องดนตรี​ี จากทุ​ุกภู​ูมิ​ิภาคของจี​ีนและเครื่​่�อง ดนตรี​ีตะวั​ันออกอี​ีกด้​้วย ภายใน พิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์แห่​่งนี้​้�จำำ�แนกเครื่​่�องดนตรี​ี ในประเทศออกเป็​็น ๒ แบบ ซึ่​่�งยึ​ึด ตามหลั​ักการจำำ�แนกเครื่​่�องดนตรี​ี แบบโบราณ และการจำำ�แนกเครื่​่�อง ดนตรี​ีแบบตะวั​ันตกตาม E. M. von Hornbostel และ C. Sachs โดย จำำ�แนกไว้​้ ดั​ังนี้​้� การจำำ�แนกเครื่​่�องดนตรี​ีแบบ โบราณ เกิ​ิ ด ขึ้​้�นในช่​่ ว งต้​้ น สมั​ั ย ราชวงศ์​์โจว (๑,๐๔๕-๒๒๑ ปี​ีก่​่อน คริ​ิสตกาล) จี​ีนได้​้สร้​้างทฤษฎี​ีการ จำำ�แนกเครื่​่�องดนตรี​ีออกเป็​็น ๘

51

เครื่​่�องเป่​่าโบราณที่​่�ขุ​ุดพบในประเทศจี​ีน

กลุ่​่�ม ได้​้แก่​่ Ba- Yin (๘ เสี​ียง) ถู​ูก กำำ�หนดโดยแยกวั​ัสดุ​ุที่​่�ใช้​้การตี​ีหรื​ือ การเกาเพื่​่�อให้​้เกิ​ิดเสี​ียง (โลหะของ ระฆั​ัง หิ​ินของเครื่​่�องเคาะ) ไหมของ สาย ผิ​ิวของกลอง ไม้​้ของแครปเปอร์​์ เพื่​่�อให้​้เกิ​ิดการสั่​่�นสะเทื​ือนในอากาศ (ไผ่​่ของขลุ่​่�ยท่​่อม เครื่​่�องที่​่�ใช้​้ลมเป่​่า ดิ​ินเหนี​ียวของขลุ่​่�ยทรงกลม) การจำำ�แนกเครื่​่�องดนตรี​ีแบบ ตะวั​ันตก โดยอ้​้างอิ​ิงจาก E. M. von Hornbostel และ C. Sachs ในปี​ี พ.ศ. ๒๔๕๗ (ค.ศ. ๑๙๑๔) ซึ่​่�งแบ่​่งย่​่อยอี​ีก ๕ ประเภท ดั​ังนี้​้� ๑. Aerophones เช่​่น trumpet, horn, saxophone ๒. Idiophones เช่​่น percussion, xylophone, gong ๓. Membranophones เช่​่น tambourine, bodhrán, spanish zambomba ๔. Chordophones เช่​่น angle harp, bow harp, fiddle ๕. Mechanical & Electrical เช่​่น electric organ, electric guitar, electric piano 52

๒. การจั​ัดแสดงเครื่​่อ� งดนตรี​ีภายใน พิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ ภายในห้​้องจั​ัดแสดงขนาดเล็​็ก ของพิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์แห่​่งนี้​้� มี​ีเครื่​่�องดนตรี​ี หลากหลายชนิ​ิด ในบรรดาเครื่​่�อง ดนตรี​ีเหล่​่านั้​้�น ยั​ังมี​ีเครื่​่�องเป่​่าที่​่�ทำำ� จากหิ​ินอายุ​ุ ๘,๐๐๐ ปี​ี ที่​่�สามารถ

ขุ​ุดขึ้​้�นมาจากหลุ​ุมฝั​ังศพโบราณใน มณฑลเหอหนาน ซึ่​่�งถื​ือเป็​็นเครื่​่�อง ดนตรี​ีที่​่�เก่​่าแก่​่ที่​่�สุ​ุดที่​่�สามารถค้​้น พบได้​้ในปั​ัจจุ​ุบั​ัน และเครื่​่�องดนตรี​ี พื้​้�นบ้​้านอุ​ุยกู​ูร์​์ (Uyghur) ชนเผ่​่า ที่​่�ถู​ูกลื​ืมจากดิ​ินแดนทางเหนื​ือของ ประเทศจี​ีน เช่​่น Rawab ก็​็ได้​้ถูกู นำำ� มาจั​ัดแสดงอี​ีกด้​้วย โดยห้​้องจั​ัดแสดง แบ่​่งออกเป็​็น ๔ ห้​้อง จำำ�แนกตาม ชนิ​ิดของเครื่​่�องดนตรี​ีแต่​่ละประเทศ และยุ​ุคสมั​ัย ดั​ังนี้​้� ๒.๑ เครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนโบราณ (Ancient Chinese Instruments) ๒.๒ เครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนสมั​ัยใหม่​่ (Modern Chinese Instruments) ๒.๓ เครื่​่�องดนตรี​ีชนกลุ่​่�มน้​้อย ในประเทศจี​ีน (Chinese Minority National Instruments) ๒.๔ เครื่​่�องดนตรี​ีประจำำ�ชาติ​ิ ของประเทศตะวั​ันออก (Foreign National Musical Instruments) ๒.๑ เครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนโบราณ (Ancient Chinese Instruments) เครื่​่�องดนตรี​ีจีนี โบราณนั้​้�น มี​ีการ เปลี่​่�ยนแปลงตามอิ​ิทธิ​ิพลในแต่​่ละ

Zenghou Yi Wuxian Qi เครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนโบราณ

บรรเลงมี​ีเสี​ียงที่​่�หลากหลายและเข้​้า กั​ับยุ​ุคสมั​ัยที่​่�เปลี่​่�ยนไปมากขึ้​้�น เครื่​่�อง ดนตรี​ีจี​ีนสมั​ัยใหม่​่และเครื่​่�องดนตรี​ี จี​ีนโบราณมี​ีความแตกต่​่างกั​ันไม่​่มาก เท่​่าใดนั​ัก ลั​ักษณะของเครื่​่�องดนตรี​ี จี​ีนสมั​ัยใหม่​่มีรูี ปู แบบที่​่�หลากหลาย เช่​่น ซอเกาหู​ู (Gaohu; 1920) ซอ จี​ีนจงหู​ู (Zhonghu; 1950s) และ เกอหู​ู (Gehu; 1950s) มี​ีลักั ษณะรู​ูป แบบเสี​ียงกลางและเสี​ียงต่ำำ�� เสมื​ือน ทำำ�หน้​้าที่​่�แทนวิ​ิโอลาและเชลโล จั​ัด เป็​็นเครื่​่�องดนตรี​ีในวงออร์​์เคสตรา ร่​่วมสมั​ัยหรื​ือ Modern Chinese Orchestra ๒.๓ เครื่​่อ� งดนตรี​ีชนกลุ่​่�มน้​้อย ในประเทศจี​ีน (Chinese Minority National Instruments)

เปี​ียน-ฉิ​ิง

ยุ​ุคสมั​ัยและสภาพแวดล้​้อมต่​่าง ๆ เช่​่น ด้​้านสั​ังคม การเมื​ือง ความ เชื่​่�อ ศาสนา ลั​ัทธิ​ิ (ขงจื้​้�อและเต๋​๋า) หรื​ือแม้​้กระทั่​่�งสงคราม เครื่​่�องดนตรี​ี จี​ีนในแต่​่ละยุ​ุคสมั​ัยมี​ีหน้​้าที่​่�รั​ับใช้​้ มนุ​ุษย์​์ในสั​ังคมต่​่าง ๆ จึ​ึงได้​้มี​ีการ จั​ัดประเภทเครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนโบราณ ไว้​้ ๘ ประเภท คื​ือ ไม้​้ โลหะหรื​ือ สำำ�ริ​ิด ไหม หิ​ิน ดิ​ิน ไม้​้ไผ่​่ น้ำำ��เต้​้า และหนั​ัง ซึ่​่�งเครื่​่�องดนตรี​ีบางชนิ​ิด ถู​ูกค้​้นพบจากหลุ​ุมศพบุ​ุคคลสำำ�คั​ัญ ของจี​ีน เช่​่น เครื่​่�องดนตรี​ี Zenghou Yi Wuxian Qi เป็​็นเครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีน โบราณ ๕ สาย ถู​ูกค้​้นพบที่​่�หลุ​ุมศพ ของ Zenghou Yi เป็​็นต้​้น ดนตรี​ีจีนี ในสมั​ัยโบราณนั้​้�นมี​ีความ สำำ�คั​ัญต่​่อความเป็​็นอยู่​่�ในสั​ังคมเป็​็น อย่​่างมาก ตั้​้�งแต่​่สั​ังคมในวั​ัง สั​ังคม ชั้​้�นสู​ูง สั​ังคมคนสามั​ัญ และชนกลุ่​่�ม น้​้อยต่​่าง ๆ ๒.๒ เครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนสมั​ัยใหม่​่ (Modern Chinese Instruments) เครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีนสมั​ัยใหม่​่ คื​ือ เครื่​่�องดนตรี​ีจีนี ที่​่�มี​ีการพั​ัฒนามาจาก เครื่​่�องดนตรี​ีจีนี โบราณ ทั้​้�งนี้​้�เพื่​่�อให้​้การ

ซอเกาหู​ู (Gaohu)

53

เครื่​่�องดนตรี​ีชนกลุ่​่�มน้​้อยใน ประเทศจี​ีน ถู​ูกจั​ัดแสดงพร้​้อมภาพ ชนเผ่​่าที่​่�มี​ีความหลากหลาย และ คำำ�อธิ​ิบายสั้​้�น ๆ เพื่​่�อให้​้ผู้​้�เยี่​่�ยมชม ได้​้เห็​็นถึ​ึงประเพณี​ีและการสื​ืบทอด ทางดนตรี​ีของชนเผ่​่าต่​่าง ๆ มาก ขึ้​้�น เช่​่น กลุ่​่�มอุ​ุยกู​ูร์​์ และกลุ่​่�มเครื่​่�อง ดนตรี​ีตั้​้�งแต่​่ชาวฮั่​่�นสมั​ัยก่​่อน จนถึ​ึง เครื่​่�องดนตรี​ีของชนเผ่​่าเล็​็กเผ่​่าน้​้อย ทำำ�ให้​้เห็​็นถึ​ึงวิ​ิวั​ัฒนาการที่​่�เชื่​่�อมโยง ของเครื่​่�องดนตรี​ีชนเผ่​่าและเครื่​่�อง ดนตรี​ีจี​ีนที่​่�มี​ีความคล้​้ายคลึ​ึงกั​ัน ๒.๔ เครื่​่�องดนตรี​ีประจำำ�ชาติ​ิ ของประเทศตะวั​ันออก (Foreign National Musical Instruments) นอกจากเครื่​่�องดนตรี​ีของประเทศ จี​ีนแล้​้ว ภายในพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์แห่​่งนี้​้�ยั​ัง จั​ัดแสดงเครื่​่�องดนตรี​ีประจำำ�ชาติ​ิของ

ประเทศในแถบเอเชี​ียตะวั​ันออก พร้​้อมคำำ�อธิ​ิบาย เพื่​่�อให้​้ความรู้​้�แก่​่ ผู้​้�เข้​้าชม เช่​่น กาเมลั​ันจากประเทศ อิ​ินโดนี​ีเซี​ีย วงดนตรี​ีของประเทศ เกาหลี​ี วงดนตรี​ีจากประเทศไทย เป็​็นต้​้น จุ​ุดเด่​่นของห้​้องจั​ัดแสดงนี้​้� คื​ือ การจั​ัดแสดงวงกาเมลั​ันขนาด ใหญ่​่ ที่​่�สามารถทำำ�ให้​้ผู้​้�เยี่​่�ยมชมตื่​่�น ตาตื่​่�นใจไปกั​ับความยิ่​่�งใหญ่​่ของวง ดนตรี​ีจากประเทศอิ​ินโดนี​ีเซี​ีย ๓. การบริ​ิการและผู้​้�เข้​้าชมพิ​ิพิธิ ภั​ัณฑ์​์ ภายในพิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์นั้​้�น ประกอบไป ด้​้วยบุ​ุคคลหลากหลายประเภทและ หลากหลายบริ​ิบท จากการศึ​ึกษา และสั​ังเกตโดยรอบ สรุ​ุปออกมาได้​้ เป็​็น ๒ กลุ่​่�ม ดั​ังต่​่อไปนี้​้� กลุ่​่�มบุ​ุคลากรและการบริ​ิการ

ซอจีนจงหู (Zhonghu) และเกอหู (Gehu)

54

เมื่​่�อเดิ​ิ น ทางมาถึ​ึ ง ทางเข้​้ า พิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์ จะพบกั​ับเจ้​้าหน้​้าที่​่�รั​ักษา ความปลอดภั​ัย ดู​ูแลการเข้​้า-ออก ของผู้​้�เข้​้าชมพิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์ รวมถึ​ึงเป็​็น ผู้​้�ดู​ูแลเวลาเปิ​ิด-ปิ​ิด หรื​ือช่​่วงเปลี่​่�ยน รอบของการเข้​้าชม (สามารถเข้​้า ชมได้​้ ๒ รอบ คื​ือ ช่​่วงเช้​้า เวลา ๙.๐๐-๑๑.๓๐ น. และช่​่วงบ่​่าย เวลา ๑๓.๓๐-๑๗.๐๐ น.) เมื่​่�อเข้​้ามาด้​้าน ในตั​ัวอาคารของพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ ด้​้าน หน้​้าจะมี​ีเจ้​้าหน้​้าที่​่�ฝ่​่ายภั​ัณฑารั​ักษ์​์ (ผู้​้�ดู​ูแลสถานที่​่�จั​ัดแสดง) คอยให้​้ คำำ�ปรึ​ึกษา และมี​ีแผ่​่นพั​ับแนะนำำ� พิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ดนตรี​ีและการจั​ัดแสดง ดนตรี​ีแห่​่งอื่​่�นที่​่�มี​ีความเกี่​่�ยวข้​้องอี​ีก ด้​้วย หากผู้​้�ใดสนใจต้​้องการข้​้อมู​ูล เพิ่​่�มเติ​ิม สามารถสอบถามได้​้จาก เจ้​้าหน้​้าที่​่�ของพิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์ เจ้​้าหน้​้าที่​่� พร้​้อมให้​้ข้อ้ มู​ูลแก่​่ผู้​้�เข้​้าชมตลอดการ เยี่​่�ยมชมในพิ​ิพิธภั ิ ัณฑ์​์ กลุ่​่�มผู้�เ้ ข้​้าชม สำำ�หรั​ับผู้​้�เข้​้าชมนั้​้�น มี​ีหลากหลาย ประเภท เช่​่น กลุ่​่�มผู้​้�ใหญ่​่วัยั กลางคน นั​ักเรี​ียนมั​ัธยม และนั​ักเรี​ียนประถม ซึ่​่�งการเข้​้าชมพิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์ถือื เป็​็นการ เรี​ียนรู้​้�ที่​่�ดีแี ละเปิ​ิดกว้​้างสำำ�หรั​ับผู้​้�เรี​ียน ทั้​้�งนี้​้� เพื่​่�อให้​้นั​ักเรี​ียนได้​้เข้​้าถึ​ึงการ สั​ัมผั​ัสประสบการณ์​์ โดยเรี​ียนรู้​้�จาก สถานที่​่�จริ​ิง การเรี​ียนรู้​้�จากการศึ​ึกษา นอกสถานที่​่�เรี​ียนจะก่​่อให้​้เกิ​ิดผล ประโยชน์​์ขั้​้�นสู​ูงสุ​ุดอยู่​่�หลายประการ เช่​่น สามารถนํ​ําไปเกี่​่�ยวข้​้องกั​ับการ เรี​ียนการสอนได้​้หลายวิ​ิชา นอก เหนื​ือจากวิ​ิชาดนตรี​ี ช่​่วยให้​้เข้​้าใจใน เนื้​้�อหาและความหมายได้​้ดีขึ้​้�ี น ช่​่วย ให้​้นักั เรี​ียนสร้​้างความกระตื​ือรื​ือร้​้นใน การเรี​ียนรู้​้� สร้​้างความสนใจ เพิ่​่�มพู​ูน ทั​ักษะ และพั​ัฒนาการเรี​ียนรู้​้�ด้ว้ ยการ สั​ังเกต ซึ่​่�งเป็​็นหั​ัวใจสำำ�คั​ัญของการ เรี​ียนรู้​้�สำำ�หรั​ับเด็​็กในทุ​ุกวั​ัย (สมสิ​ิทธิ์​์� จิ​ิตรสถาพร, ๒๕๓๕) นอกจากนี้​้� การศึ​ึกษานอกสถาน ที่​่�เรี​ียนยั​ังเอื้​้�อต่​่อการศึ​ึกษานอกระบบ

วงออร์​์เคสตราร่​่วมสมั​ัย (Modern Chinese Orchestra)

และในระบบ เพราะเป็​็นสถานที่​่�ทางการศึ​ึกษา ดนตรี​ีอย่​่างเป็​็นระบบที่​่�จั​ัดให้​้แก่​่นั​ักเรี​ียนและผู้​้�ที่​่� สนใจเข้​้ามาศึ​ึกษาและรั​ับชมโดยไม่​่เสี​ียค่​่าใช้​้จ่​่าย ถื​ือเป็​็นการให้​้ความรู้​้�แก่​่ผู้​้�ศึกึ ษาที่​่�ไม่​่อิงิ ผลทางการ ค้​้าอย่​่างแท้​้จริ​ิง ผู้​้�เข้​้าชมจะได้​้รับั ความรู้​้�จากพิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์แห่​่งนี้​้� ในหลากหลายมุ​ุมมอง ทั้​้�งความรู้​้�ทางเครื่​่�องดนตรี​ี ตะวั​ันออก เครื่​่�องดนตรี​ีจี​ีน รวมถึ​ึงเครื่​่�องดนตรี​ี จากประเทศอื่​่�น ๆ ในละแวกใกล้​้เคี​ียง ความรู้​้� ทางการจำำ�แนกเครื่​่�องดนตรี​ี และได้​้รั​ับชมเครื่​่�อง ดนตรี​ีเก่​่าแก่​่โบราณของจริ​ิง ๔. สรุ​ุปการดู​ูงานที่​่�พิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ จากการที่​่�ผู้​้�เขี​ียนได้​้ไปศึ​ึกษาดู​ูงานเยี่​่�ยมชม พิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์ The Museum of Oriental Musical Instruments ผู้​้�เขี​ียนได้​้ข้​้อสรุ​ุปพอสั​ังเขป ดั​ังนี้​้� พิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์นี้​้�เป็​็นพิ​ิพิ​ิธภัณ ั ฑ์​์ที่​่�รวบรวมเครื่​่�อง ดนตรี​ีเอเชี​ียตะวั​ันออกได้​้ครบทุ​ุกประเภท และ จั​ัดหมวดหมู่​่�ของประเภทเครื่​่�องดนตรี​ีได้​้อย่​่าง

ชายหนุ่​่�มกำำ�ลั​ังบรรเลงดนตรี​ีชนเผ่​่า

55

รู​ูปแบบซอชนเผ่​่าต่​่าง ๆ ในประเทศจี​ีน

ชั​ัดเจน มี​ีการอธิ​ิบายประวั​ัติ​ิดนตรี​ี และการพั​ัฒนาของเครื่​่�องดนตรี​ี จากอดี​ีตสู่​่�ปั​ัจจุ​ุบั​ันได้​้อย่​่างละเอี​ียด อี​ีกทั้​้�งอธิ​ิบายประวั​ัติขิ องบริ​ิบททาง ดนตรี​ีไปตามยุ​ุคราชวงศ์​์เป็​็นลำำ�ดั​ับ ขั้​้�น (ราชวงศ์​์เซี่​่�ยจนถึ​ึงราชวงศ์​์ชิ​ิง) มี​ีการจั​ัดแสดงจำำ�ลองห้​้องเล่​่นกู่​่�เจิ​ิง

วงกาเมลั​ันภายในพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์

56

และแบ่​่งเครื่​่�องดนตรี​ีออกตามธาตุ​ุ ต่​่าง ๆ ให้​้ผู้​้�เข้​้าชมเข้​้าใจได้​้ง่​่ายขึ้​้�น นอกจากนี้​้� ทางพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ยั​ัง มี​ีช่อ่ งทางในการค้​้นหาข้​้อมู​ูลเครื่​่�อง ดนตรี​ีแบบอิ​ิเล็​็กทรอนิ​ิกส์​์ ซึ่​่�งเป็​็นช่​่อง ทางที่​่�สะดวกและรวดเร็​็วสำำ�หรั​ับผู้​้�ที่​่� ต้​้องการศึ​ึกษาค้​้นคว้​้าเกี่​่�ยวกั​ับเครื่​่�อง

ดนตรี​ีอย่​่างจริ​ิงจั​ัง รวมถึ​ึงการใช้​้สื่​่�อ วี​ีดิ​ิทั​ัศน์​์สำำ�หรั​ับผู้​้�เข้​้าชมพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ เพื่​่�อเป็​็นประโยชน์​์ต่​่อการหาความ รู้​้�ด้​้วย หลั​ังจากเข้​้าชมพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ ผู้​้� เข้​้าชมจะได้​้รั​ับรู้​้�ถึ​ึงคุ​ุณค่​่าและที่​่�มา ของเครื่​่�องดนตรี​ีในแต่​่ละยุ​ุคสมั​ัย

การจั​ัดแสดงเครื่​่�องดนตรี​ีไทยภายในพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์

ทางเข้​้าพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์

57

แบบห้​้องเล่​่นดนตรี​ีโบราณ

เสมื​ือนได้​้ย้​้อนกลั​ับไปในอดี​ีต และ ซึ​ึมซั​ับวั​ัฒนธรรมทางดนตรี​ีผ่​่าน เครื่​่�องดนตรี​ีต่​่าง ๆ ในพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์ ตั้​้�งแต่​่อดี​ีตจนถึ​ึงปั​ัจจุ​ุบั​ัน พร้​้อมกั​ับ ความอิ่​่�มเอมใจกั​ับบรรยากาศที่​่�สงบ

เหมาะแก่​่การเรี​ียนรู้​้�สำำ�หรั​ับเด็​็ก หวั​ังว่​่าทุ​ุกท่​่านจะได้​้รับั ประโยชน์​์และ นั​ักเรี​ียน (Carl Orff, N.D.) คุ​ุณค่​่าทางดนตรี​ีจากพิ​ิพิธภั ิ ณ ั ฑ์​์แห่​่ง หากทุ​ุกท่​่านได้​้มี​ีโอกาสไปที่​่� นี้​้� ไม่​่มากก็​็น้​้อย มหานครเซี่​่�ยงไฮ้​้ ขอแนะนำำ�ให้​้ทุ​ุก ท่​่านได้​้ไปเยี่​่�ยมชมพิ​ิพิ​ิธภั​ัณฑ์​์แห่​่งนี้​้�

ข้อมูลอ้างอิง New World Encyclopedia integrates facts with values. (16 December 2014). เข้​้าถึ​ึงได้​้จาก Musical instrument: https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Musical_instrument.

Neria Bonett. (2019). Sonograma Magazine. เข้​้าถึ​ึงได้​้จาก Musical Travels: Instruments in Chinese Museums: http://sonograma.org/2019/01/musical-travels-instruments-in-chinese-museums/.

Smartshanghai. (2003). smartshanghai. เข้​้าถึ​ึงได้​้จาก The Museum of Oriental Musical Instruments: http://www.smartshanghai.com/venue/15612/the_museum_of_oriental_musical_instruments_ gaoan_lu.

Trilce Navarrete. (29 May 2018). เข้​้าถึ​ึงได้​้จาก Museums of Music: Shanghai: https://trilcenavarrete. com/2018/05/29/museums-of-music-2/. ปุ​ุณยวี​ีร์​์ สุ​ุเชาว์​์อิ​ินทร์​์. (๒๕๕๖). สำำ�นั​ักปรั​ัชญาและวั​ัฒนธรรมจี​ีน. เข้​้าถึ​ึงได้​้จาก สี​ีสั​ัน...ดนตรี​ีจี​ีน: https:// scp.pim.ac.th/th/news/17.

58

59

60

61