Doe mee met #ikjut

Samen jutten voor een schone zee

Doe mee met #ikjut

Ging je vroeger met een boterhamzakje in de hand schelpen zoeken langs de zeereep. Steeds meer mensen wandelen nu met een afvalzak voor aangespoeld zwerfvuil langs de kust. En dat is een goede ontwikkeling, want plastic en andere troep is gevaarlijk voor dieren en schadelijk voor de natuur. Op Terschelling wordt het opruimen van de kustlijn actief gestimuleerd met het project Jut. Doe jij mee?

Vanuit Jut worden er jaarrond activiteiten georganiseerd op de plekken waar dat het hardst nodig is. Zo is er altijd wel iets te doen wanneer jij op het eiland bent. De locaties van de activiteiten zijn vooraf afgestemd met Staatsbosbeheer, zodat er optimaal rekening gehouden wordt met kwetsbare natuurgebieden en plekken waar dieren broeden, ruien of rusten. We lichten drie vaste activiteiten eruit.

JUT SAFARI De kleinschalige Jut Safari’s met 100% duurzame en fluisterstille elekrische terreinwagens bieden de mogelijkheid om op een verantwoorde manier lastig bereikbare plekken schoon te maken. De route van de Jut Safari wordt per keer afgestemd op de locatie waar op dat moment het meeste afval ligt. Maarten Sjoers van Eco Safari Terschelling: ‘Hoe mooi wil je het hebben? Terwijl je geniet van de natuur, help je die natuur ook mooi te hóuden en voorkom je bijvoorbeeld dat een prachtige kiekendief die je tijdens de safari tegenkomt, plastic binnenkrijgt.’ De tochten worden in de vroege ochtend of tegen de avondschemering aangeboden. Sjoers: ‘Op die tijdstippen kom je weinig mensen tegen en zijn de dieren het meest actief.'

JUT VERHALENWANDELING Verrijk je met eilandverhalen en help ondertussen mee afval jutten! Tijdens deze wandeling ervaar je de schoonheid van de duinen en het strand bij Oosterend. Marloes Fopma van Eilandmeisje vertelt onderweg

waargebeurde verhalen over de Levende Duinen. Het landschap krijgt daardoor meer context. Al wandelen nemen we ook afval mee in de juttas. Fopma: ‘Nog elke wandeling vind ik wel afval van de ramp met het containerschip MSC Zoe.’ Je kunt kiezen voor een wandeling in de ochtend of later op de dag in de schemering.

WORKSHOP JUT FABRIEK ‘Wij zien strandafval als grondstof voor een nieuw product’, aldus Vincent Kooijman van Stichting De Jut Fabriek. Tijdens deze workshop duik je in de wereld van plastic afval dat is gejut van het Terschellinger strand en ga je samen met vrijwilligers van de Jut Fabriek de werkplaats in om van het plastic een nieuw product te maken. Dat betekent plastic sorteren, wassen, vermalen en omsmelten. Met de workshop word je je ervan bewust dat mooie producten ook van gerecycled materiaal gemaakt kunnen worden en help je mee aan een echte oplossing voor het probleem van plastic zwerfvuil.

Doe mee! Boek jouw jutactiviteit via www.ikjut.nl. Liever individueel op pad? Op de website vind je ook informatie over hoe en waar je als individu het beste kunt opruimen.

CONTAINERRAMP MSC ZOE Aanleiding voor het project Jut is de containerramp met de MSC Zoe waarbij 342 zeecontainers overboord sloegen. Het waddengebied veranderde in één klap in een afvalberg. Tot op de dag van vandaag kun je nog overal langs de kust MSC Zoe afval vinden. Met Jut wordt, startend op Terschelling, de inzet van iedereen gebruikt om écht een verschil te maken en structureel te werken aan een schone Waddenkust. Op Terschelling wordt voortgebouwd op een jarenlange ervaring met het opruimen van afval én is er veel animo bij vrijwilligersorganisaties, natuurorganisaties en toeristische ondernemers om dit groeiende probleem in het waddengebied aan te pakken.

AFVALBERG BOSCHPLAAT Corrie, Dudley, Eunice, Franklin: Dit voorjaar raasden er meerdere stormen over ons land. Daardoor spoelde er ook veel afval aan of werd afval dat eerder onder het zand was verdwenen, weer zichtbaar. Op Terschelling was dit het duidelijkst te merken op de Boschplaat. Gelukkig konden er vanuit Jut snel opruimacties worden georganiseerd.

Vijtig studenten van studievereniging Medusa, verbonden aan de opleiding Kust- en Zeemanagement aan Hogeschool Van Hall Larenstein raapten in 2,5 uur 700 kilo afval op rondom de Vijfde slenk op de Boschplaat. Met hun initiatief zamelden ze geld in voor de projecten Jut en CleanUpXL van de Waddenvereniging. In de voorjaarsvakantie konden mensen voor de 31e keer meedoen aan het Milieujutten van Stayokay Terschelling. Dagelijks haalden zo'n 25 wadliefhebbers op verschillende plekken gemiddeld 400 kilo afval van het strand, de duinen en de kwelders. In maart ging een team medewerkers van de Waddenvereniging in het kader van een personeelsuitje naar de Cupido’s Polder. Dankzij de eerdere opruimacties, werd er nu vooral nog kleiner afval gevonden. Zo springt Jut goed in op de actualiteit.

‘Vijtig studenten van studievereniging Medusa raapten in 2,5 uur 700 kilo afval op’

ZEEMEERMINNENTRANEN Soms lijkt het strand heel schoon, maar als je dan dichterbij gaat kijken ontdek je dat het vol ligt met piepkleine bolletjes plastic. Dat is granulaat, ook weleens pellets, nurdles of zeemeerminnentranen genoemd. Het is de grondstof waarmee plastic producten worden gemaakt. Helaas bereiken ze niet allemaal de fabriek, maar spoelen de korrels ook regelmatig aan op onze stranden. Het probleem met de bolletjes is dat ze heel gemakkelijk gifstoffen opnemen die in het water voorkomen. Dieren, vooral vogels, zien het plastic granulaat aan voor voedsel. Naast plastic, krijgen ze zo ook andere gifstoffen binnen. De dieren kunnen plastic lastig kwijt. Het blijft maanden tot jaren in hun lijf zitten. Daardoor hebben ze minder honger en kunnen ze ook minder eten. Dit kan uiteindelijk zelfs de dood betekenen. Granulaat is erg klein en daardoor is het lastig, arbeidsintensief en duur om het op te ruimen. Als het eenmaal in de natuur ligt, blijft het daar meestal liggen. Zeemeerminnentranen, om van te huilen.

‘Het probleem met de bolletjes is dat ze heel gemakkelijk gifstoffen opnemen die in het water voorkomen’

OPRUIMEN MET ZORG VOOR DE NATUUR Het strand van Terschelling is één van de breedste en langste stranden van Nederland. Hierdoor is het op veel delen nog rustig, zodat vogels kunnen broeden en rusten zonder verstoord te worden. Zó houdt je rekening met de (broed)vogels tijdens het opruimen:

- Loop niet door de afgezette broedgebieden

- Ruim in de periode 15 maart – 1 augustus alleen op tussen de laagwaterlijn en het begin van de jonge duintjes op het strand

- Loop niet door de jonge duinen op het strand en laat ook je hond daar niet los (hier broeden de vogels namelijk)

- Laat pallets en ander hout liggen, de jonge vogels gebruiken dit vaak als schuilplek

- Zet je afval niet bij een strandpaal in de jonge duinen, maar liever dichter bij het natte deel van het strand

- Loop om groepen rustende vogels heen. Iedere keer dat ze opvliegen verliezen ze onnodig veel energie. HERBRUIKBARE JUTTAS Speciaal voor Jut werd er een onverwoestbare plunjezak ontwikkeld van 100% gerecyclede materialen uit Nederland. Restafval krijgt zo een tweede leven. Tijdens het jutten draag je de tas schuin voor je buik. In één beweging raap je afval op en gooi je het in de tas. Wil je comfortabel lopen, dan gooi je de juttas over je schouder heen. Na het jutten gooi het afval via de grote opening gemakkelijk in een container. Keer de tas binnenstebuiten om het overgebleven zand eruit te schudden en je bent weer klaar voor een volgende juttocht. De opbrengst van de verkoop van de juttas gaat rechtstreeks naar het project Jut. Zo draag je niet alleen door op te ruimen, maar ook met je aankoop bij aan een schone waddenkust! Bestel nu via www.ikjut.nl/juttas