Casus: door Dave Schweitzer

De casus

Door Dave Schweitzer, internist-endocrinoloog

Nadat hij de slag bij Waterloo verloren had, werd Napoleon uitgeleverd aan de Engelsen en verbannen naar St-Helena. Daar was zijn leven zeer ingeperkt, geen kranten, ‘s avonds niet naar buiten en zware bewaking, overdag 125 en ‘s nachts 72 Britse soldaten. Napoleon verveelde zich, werd dik, oud en had voortdurend maagpijn.

“Napoléon à Sainte-Hélène” , Oscar Rex (1857-1929).

Zijn ziektegeschiedenis werd door Lugli (1) opgetekend: van 1815 tot 1820 toenemende dyspeptische klachten, afwisselend obstipatie en diarree. In oktober 1820-februari 1821 kwam er een knik in de ziektegeschiedenis met snelle toename van zijn klachten en tevens koorts met nachtzweten, gewichts- en conditieverlies. Van maart tot mei 2021 hematemesis en melena. En tenslotte verlies van bewustzijn en overlijden op 5 mei. De obductie werd verricht door ‘’collega’’ Antommarchi. Het vermoeden werd bevestigd: maagkanker (2). Zijn vader was hier ook aan overleden. Echter, een natuurlijke dood werd direct in twijfel getrokken. In de 60-er jaren van de vorige eeuw werd m.b.v. Napoleon’s haarlokken onderzoek gedaan naar een bijkomende moedwillige vergiftiging.

Test uw forensisch-pathologische kennis. Napoleon had maagkanker maar zou u een natuurlijke dood afgegeven hebben? A. Ja, een natuurlijke dood is heel waarschijnlijk, de kanker erodeerde bloedvaten en hierdoor is Napoleon langzaam verbloed. B. Ja, een natuurlijke dood is heel waarschijnlijk, echter werd de dood bespoedigd door de behandelmethodes uit die tijd. C. Het was een niet-natuurlijke dood met arsenicum, er werden hoge spiegels arsenicum in een haarlok van Napoleon vastgesteld. D. Het was een niet-natuurlijk dood door vergiftiging met zaagbladpalmextract, een typisch giftig kruid dat op St-Helena te vinden is.