ARGENTYNA PARAGWAJ URUGWAJ
RAPORT AMBASADY RP W ARGENTYNIE ZA 2012 R.
aglomerację Buenos Aires oraz prowincję Misiones (Posadas, Oberá, Wanda), choć mniejsze skupiska występują również w Rosario, Córdobie, Santa Fé, Mendozie i Comodoro Rivadavia. Polonia i Polacy mieszkający w Argentynie nie mają statusu mniejszości narodowej. Aktywność Polonii skupia się w dużej mierze (choć nie tylko) wokół Domów Polskich w poszczególnych miastach. W ostatnich latach widoczna jest tendencja obejmowania współpracą środowisk niezwiązanych rodzinnie z Polską, także poprzez intensywniejsze oddziaływanie na wspólnoty lokalne (także poprzez narzędzia internetowe). Wychodzą dwie gazety polonijne: Głos Polski (dwutygodnik) i Nasza Gazeta (miesięcznik), emitowane są regularne audycje radiowe o profilu społeczno-kulturalnym związane z Polską, prowadzone przez działaczy polonijnych. W ostatnich trzech latach powstało też kilka portali internetowych zajmujących się historią Polaków w regionie (przede wszystkim w Argentynie).
Informacje podstawowe, organizacje, pozycja w krajach zamieszkania Argentyna, Paragwaj i Urugwaj stanowią jeden okręg konsularny. Z tych trzech państw Argentyna jest krajem o największym potencjale gospodarczym i największej liczbie ludności – zamieszkuje ją ponad 40 mln mieszkańców. Żyje tam ok. 120 tys. potomków Polaków, choć w zależności od sposobu szacowania, można mówić nawet o 500 tysiącach osób. Ostatnia duża grupa emigrantów – ok. 14 tys. osób – wyjechała z Polski po II wojnie światowej. Później nie mieliśmy już do czynienia z falami emigracji na tle politycznym lub zarobkowym. Bardzo nieliczne są powroty do kraju pochodzenia rodziców lub dziadków.
Organizacje polonijne Większość organizacji polonijnych działa w ramach Związku Polaków w Argentynie (ZPA), z siedzibą w Buenos Aires. Poza ZPA istnieją także inne istotne formacje , takie jak Stowarzyszenie Polskie w Wandzie czy Ognisko Polskie.
W Urugwaju liczbę potomków Polaków ocenia się na ok. 1.000 osób; po 1950 r. bardzo niewielka ich liczba przybyła do tego kraju na stałe. Podobnie wygląda sytuacja w Paragwaju, gdzie liczebność Polonii szacowana jest na 800 osób. Potomkowie Polaków zamieszkali w Argentynie, Urugwaju i Paragwaju posiadają obywatelstwo kraju zamieszkania, które nabyli przez urodzenie na jego terytorium. Obecnie stanowią oni grupę zróżnicowaną pod względem ekonomicznym i kulturowym. W Argentynie ok. 16 tys. osób posiada potwierdzone obywatelstwo polskie; we wszystkich trzech krajach rośnie zainteresowanie potwierdzaniem obywatelstwa RP. W
26
Argentynie,
Polonia
zamieszkuje
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
głównie
W Urugwaju znajduje się siedziba USOPAŁ (Unia Stowarzyszeń i Organizacji Polonijnych w Ameryce Łacińskiej). W życiu polonijnym bierze aktywny udział Konsulat Honorowy w Montevideo, działa także Stowarzyszenie Grupa Słowiańska (Fray Bentos). W Paragwaju Polacy skupieni są w organizacjach działających w Carmen del Paraná i Encarnación. W Argentynie sieć organizacji i instytucji polonijnych ma bogatą historię sięgającą swymi korzeniami XIX w. Jednym z największych i najbardziej aktywnych skupisk polonijnych jest rejon Buenos Aires, gdzie funkcjonują przede wszystkim organizacje o charakterze społecznokulturalnym. I tak od wielu lat działają: • • • • • • • • • •
Polska Macierz Szkolna – sekcja ZPA Biblioteka Polska im. Ignacego Domeyki – sekcja ZPA Sekcja Opieki Społecznej – sekcja ZPA Polski Ośrodek Młodzieżowy – sekcja ZPA Zespół tańca „Nasz Balet” – sekcja ZPA Centrum Pamięci Bohaterów Polskich Związek Polaków w Berisso Stowarzyszenie Polskie w Llavallol Stowarzyszenie Polskie w Dock Sud Stowarzyszenie Polskie „Ignacy Paderewski” w Quilmes