Special huiselijk geweld

Special

Stop huiselijk geweld!

27|06|13 Inhoud

Huiselijk geweld moet de deur uit!

2 Steunpunt Huiselijk Geweld

Foto J????????????

■

Geweld in gezinnen is onaanvaardbaar. Alle bewoners in Nieuw-West hebben recht op een veilig thuis en een omgeving waarin zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Toch heeft een kwart van de bewoners uit Nieuw-West zelf huiselijk geweld meegemaakt, kent iemand die het is overkomen of heeft een vermoeden daarvan. De omgeving van slachtoffers van huiselijk geweld kan een grote rol spelen bij het stoppen van huiselijk geweld door een vermoeden van huiselijk geweld (anoniem) te melden.

Stadsdeelwethouder Jesse Bos: ”Huiselijk geweld is niet normaal.

Je hoeft het niet te pikken of aan te zien. Kom op voor jezelf en voor anderen om je heen! 1 op de 10 vrouwen en kinderen hebben te maken met huiselijk geweld. Maar ook mannen worden steeds vaker slachtoffer. Huiselijk geweld moet de deur uit, en daar beginnen we mee door het bespreekbaar te maken. Dit onderwerp moet uit de taboesfeer en we moeten mensen voorlichten wat ze eraan kunnen doen. We kunnen huiselijk geweld alleen terugdringen door hier met zijn allen alert op te zijn. Reageer en meld als je iets ziet!”

Vraag hulp Huiselijk geweld gaat bijna nooit voorbij zonder hulp van buiten. En als het eenmaal is begonnen, wordt het vaak steeds erger.

Daarom is het belangrijk om al in een vroeg stadium hulp te vragen.

Bent u slachtoffer of pleger van huiselijk geweld of kindermishandeling? Heeft u een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling in uw omgeving?

Onderneem dan actie en bel het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam. De contactgegevens van het Steunpunt Huiselijk Geweld vindt u op pagina 1 en 2 van deze special.

Jesse Bos, stadsdeelwethouder

3 ■

Stadsdeelwethouder Jesse Bos ging op 13 juni samen met medewerkers van de politie, het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam en het stadsdeel de straat op om witte rozen uit te delen aan bewoners. Aan de rozen hing een kaartje met informatie over hoe mensen ouderenmishandeling kunnen herkennen en wat ze eraan kunnen doen.

Uitgehuwlijkt of achtergelaten

4 ■

Loverboys

Rozenactie tegen ouderenmishandeling Donderdag 13 juni werden op en rondom het Sierplein witte rozen uitgedeeld om aandacht te vragen voor ouderenmishandeling. De rozen werden uitgedeeld door stadsdeelwethouder Jesse Bos (Huiselijk geweld), medewerkers van het stadsdeel, politie en het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam. Aan de rozen hing een kaartje met informatie over het herkennen van ouderenmishandeling en wat bewoners er aan kunnen doen.

Kent u iemand?

Iedereen heeft wel een oudere vader, moeder, buurvrouw, tante of vriend. Wat moet u doen als u denkt dat er iets niet pluis is in zijn of haar leven? Welke stappen neemt u en

wie vraagt u om advies? Het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam wil de bewustwording rondom ouderenmishandeling vergroten. In Nederland komt ouderenmishandeling naar schatting 200.000

Signalen huiselijk geweld

TIPS!

Hieronder vindt u signalen die er mogelijk op kunnen wijzen dat iemand slachtoffer is van huiselijk geweld. Het slachtoffer: ■ gaat altijd onder begeleiding met de partner over straat ■ heeft nauwelijks contact met anderen, zelfs niet met de familie ■ moet altijd overal verantwoording over afleggen aan de partner ■ heeft regelmatig verschillende blauwe plekken, kneuzingen en botbreuken ■ mag niet over eigen geld beschikken ■ gedraagt zich nederig/slaafs ten opzichte van de partner ■ doet niets zonder eerst toestemming te vragen ■ heeft moeite met oogcontact ■ is zichtbaar bang voor de partner ■ is schrikachtig ■ zegt vaak: "Ik mag van mijn partner niet.........."

keer per jaar voor bij mensen boven de 65 jaar. Ouderenmishandeling komt vaker voor dan u denkt!

Van lichamelijke mishandeling tot financiële uitbuiting Ouderenmishandeling manifesteert zich in veel meer vormen dan alleen fysieke mishandeling. Naast lichamelijke mishandeling komen ook psychische mishandeling, verwaarlozing, financiële uitbuiting, seksueel misbruik en schending van rechten voor.

Heeft u hulp nodig?

Meer informatie vindt u op de signalenkaart ouderenmishandeling.

Zie: www.shg-amsterdam.nl/signalenkaart-ouderenmishandeling.

Huiselijk geweld stopt niet vanzelf.

Het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam kan adviseren of schakelt hulp in om de situatie te veranderen. Het steunpunt is 7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar op nummer 020 611 6022. Ook voor vragen, informatie, of advies.

2

www.nieuwwest.amsterdam.nl 27 juni 2013

Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam (SHGA)

Zorgvuldig te werk Het is de meest voorkomende vorm van geweld: huiselijk geweld. Jaarlijks zijn er in Nederland zo'n 200.000 slachtoffers. Voor iedereen – zowel slachtoffers, daders, getuigen als hulpverleners – is er 24 uur per dag, zeven dagen per week een Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam (SHGA). In Amsterdam, waar jaarlijks 8500 meldingen binnenkomen, vertellen SHGA-manager Yvonne Lammers en maatschappelijk werker Jessica Zonneveld over huiselijk geweld en de eerste stap die je kunt zetten om dat tegen te gaan.

Meteen maar even een aanname wegnemen. Huiselijk geweld staat niet alleen voor geweld binnenshuis.

“Het gaat om verbaal en fysiek geweld in de relationele sfeer,” legt Jessica Zonneveld uit. “Je hoeft niet per se in één huis te wonen om geweld ‘huiselijk’ te noemen. Denk bijvoorbeeld aan echtscheidingen.”

Dit laatste is één van de vele situaties waarbij huiselijk geweld voor kan komen. Hierbij kun je denken aan stalken, dreigen en uitbuiten.

Maar ook het ontnemen van vrijheid en verwaarlozing komen voor in de lange reeks van soorten huiselijk geweld. “Geweld is niet één klap,” benadrukt SHGA-manager Yvonne Lammers. “Ook niet één ruzie.

Gemiddeld vinden er vijfendertig incidenten plaats voor iemand contact met het Steunpunt Huiselijk Geweld opneemt. Zolang kan het duren voor iemand door heeft dat hij of zij in een patroon van ongelijkwaardigheid zit.” Hij of zij, want slachtoffers zijn dan wel veelal vrouw, ook mannen kunnen in een gewelddadige situatie terechtkomen. Zonneveld: “En het komt ook niet, zoals mensen wel eens denken, alleen voor in de lagere sociale klasse. Huiselijk geweld is iets in alle lagen en kleuren van de bevolking.”

Het juiste advies Bellen. Dát is het eerste advies dat maatschappelijk werker Zonneveld geeft op de vraag: wat te doen in

een dergelijke situatie? En belangrijk om te weten: bellen kan anoniem. Zonneveld: “De maatschappelijk werker aan de telefoon geeft degene die belt alle ruimte om haar of zijn verhaal te houden. Er wordt goed geluisterd, de juiste vragen worden gesteld. Wat is er precies aan de hand? Hoe lang gebeurt dit al? En voor mezelf: hoe krijg ik mensen, als ze ervoor open staan, richting de juiste hulpverlener? Dát is wat we aan de telefoon bij het Steunpunt Huiselijk Geweld willen achterhalen. Wij zijn het punt waar mensen, vaak voor het eerst, hun verhaal doen en waar ze met het juiste advies verder kunnen. Dat advies kan van alles zijn. Van het als slachtoffer zelf bespreekbaar maken in eigen kring tot aan een afspraak regelen met de wijkagent of een

instantie.” Geen ‘van het kastje naar de muur’ bij het steunpunt, dat zich ook inzet voor het signaleren van huiselijk geweld, onder andere door het geven van voorlichting.

Lammers: “Het gaat om mensen die zich niet veilig voelen. De eerste screening, aan de telefoon bepaalt hoe veilig iemand is en welke actie en hoe snel die moet worden genomen. Als de zorg om de veiligheid groot is, schakelen we meteen een van de instanties in. Laat wel duidelijk zijn: wij zijn er niet op uit om kinderen uit huis te plaatsen of om een relatie te beëindigen. De optimale oplossing is dat het huiselijk geweld stopt.”

Moedig Zonneveld heeft in haar werk al tal van mensen verder geholpen. Als

recent voorbeeld noemt ze een vrouw die na de scheiding door haar ex-partner wordt achtervolgd. Zijn sms’jes zijn niet eens zo onvriendelijk, maar ze geven haar een naar gevoel. Zonneveld: “Aan de telefoon neem ik door welke stappen ze zelf al heeft genomen, vraag ik of ze de politie heeft ingeschakeld en geef ik advies, zoals het opbouwen van een dossier, aangifte doen als er een strafbaar feit wordt gepleegd en het bespreekbaar maken in haar omgeving, zodat ze ook daar haar verhaal kwijt kan.” En zo zijn er meer voorbeelden, ook van melders die huiselijk geweld bij anderen vermoeden.

Lammers: “Dat vinden we altijd heel moedig en dat zeggen we ook. Het is niet niks om een melding te doen, maar wij zien het als een stukje verantwoordelijkheid dat je als burger neemt.” Melden dus, is het advies.

En nee, de politie wordt er niet direct op afgestuurd. “We nemen goed door wat er aan de hand is, of er

contact is met de vermoedelijke dader, of men dit bespreekbaar wil maken met een agent. En ja, het gebeurt wel eens dat er niets aan de hand bleek te zijn. Maar we hebben liever een onjuiste melding dan geen melding waar wel iets aan de hand is, omdat men bang is dat er meteen een volgauto voor de deur staat. We gaan echt zo zorgvuldig mogelijk te werk.”

Ja, huiselijk geweld is te stoppen.

Door voortijdig handelen, door tijdig signaleren, door problematiek als verslaving, psychische problemen of werkeloosheid aan te pakken. Zonneveld: “Vooral bewust ervan zijn dat je in deze situatie zit, is van belang. Pas dán kan er iets veranderen.”

Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam Telefoon: 020 611 6022 Website: www.shg-amsterdam.nl

3

www.nieuwwest.amsterdam.nl 27 juni 2013

Uitgehuwelijkt of achtergelaten in het buitenland De voorbereidingen voor huwelijksdwang en achterlating in het buitenland vinden vaak in het diepste geheim plaats. Weet waar je op moet letten.

Ieder jaar keert een aantal Amsterdamse leerlingen na de zomervakantie niet terug op school. In culturen die minder op het individu gericht zijn dan de Nederlandse, maken ouders soms - met de beste bedoelingen - verregaande beslissingen over de toekomst hun kinderen. Ze besluiten bijvoorbeeld dat het beter is als het kind bij oma in het land van herkomst blijft wonen.

Of er in zo’n geval sprake is van achterlating, een strafbaar feit, ligt vooral aan het motief van de ouders.

Achterlating en opsluiting “Als het kind minderjarig is, mogen de wettelijke verzorgers het in een ander land laten studeren of opgroeien. Dat is niet verboden,” benadrukt Yvonne Lammers, manager bij het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam (SHGA). Anders wordt het als de jongere tegen zijn wil in het buitenland verblijft, als het paspoort wordt afgenomen en hij of zij niet kan communiceren met de buitenwereld. Het komt voor dat iemand letterlijk wordt opgesloten.

Ook volwassenen zijn soms slachtoffer van achterlating. “Achterlating is een manier om een mondig persoon te straffen,” zegt Farangis Dawoody, zorgcoördinator bij het Meldpunt Eergerelateerd Geweld.

“Bijvoorbeeld een vrouw die wil scheiden, tegen de wens van de families in.”

Bang voor uithuwelijking Voor de zomervakantie krijgt Dawoody van veel meisjes te horen dat ze vrezen in het buitenland te worden uitgehuwelijkt. Hoe vaak dat ook werkelijk gebeurt, kan ze niet met zekerheid zeggen. Huwelijksdwang wil zeggen dat een jongen of meisje door de omgeving wordt gedwongen om te trouwen met iemand die hij of zij niet wil. “Ook als iemand al gedwongen getrouwd is en niet uit het huwelijk kan ontsnappen, is er sprake van huwelijksdwang,” zegt Tu ba Pantelis, netwerkcoördinator bij het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam (SHGA). Momenteel verzamelt gemeente Amsterdam gegevens van meldingen. Hulpverleningsinstanties als het SHGA, Bureau Jeugdzorg en Bureau Leerplicht werken samen om huwelijksdwang en achterlating in kaart te brengen.

Signalen Voor hulpverleners is het heel moeilijk om iemand te helpen die al in het buitenland zit. Sommige landen, zoals Marokko en Turkije, hebben convenanten met Nederland geslo-

Neem dit mee in je koffer!

Ben je bang dat je wordt achtergelaten of uitgehuwelijkt op vakantie? Pak voor de zekerheid de volgende dingen in: ■ Het adres en het telefoonnummer van de ambassade; ■ Een extra sim-kaart; ■ Het telefoonnummer van iemand die je vertrouwt, zowel in Nederland als in het land van herkomst; n Het adres en telefoonnummer van je verblijfplaats.

Sommige leerlingen keren na de zomervakantie niet terug op school.

TIPS!

ten waardoor er relatief makkelijk kan worden ingegrepen, maar een ontsnapping uit bijvoorbeeld Afghanistan of Iran is niet zomaar geregeld. Daarom wil het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam mensen beter bewust maken van de signalen van mogelijke huwelijksdwang en achterlating: ■ Iemand is in zichzelf gekeerd en sluit zich af van de buitenwereld.

■ Er zijn zelfmoordpogingen of zinspelingen op moord.

■ Iemand draagt opeens traditionele kleding.

■ Iemand vertrekt direct na school of werk naar huis.

■ Iemand wordt altijd opgehaald door de vader, partner of broer(s).

■ Vriendschappen worden verbroken.

■ Iemand heeft verwondingen of blauwe plekken.

Natuurlijk kan er ook iets heel anders aan de hand zijn. Blijf dus voorzichtig met het trekken van conclusies. Ga niet zelf in gesprek met de familie zonder kennis van de achterliggende motieven.

Wat moet je doen?

Heb je een leerling in de klas die een aantal signalen vertoont? Geeft je buurmeisje aan dat ze erg opziet tegen haar vakantie? Heb je roddels gehoord dat je zelf zal worden uitgehuwelijkt? Neem (anoniem) contact op met het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam. De gegevens staan onderaan deze pagina. Een

maatschappelijk werker zal telefonisch met je overleggen over je vermoedens. Afhankelijk van de situatie biedt het SHGA verschillende vormen van hulp. Misschien is het mogelijke slachtoffer geholpen met gesprekken, of kan er worden bemiddeld met de familie. In het uiterste geval is er opvang mogelijk.

Het steunpunt zal niets ondernemen zonder dat een cliënt het wil.

Dawoody: “Een gedwongen huwelijk weigeren is een grote stap: je verliest een stuk van je verleden. De cliënten moeten zelf beslissen wat ze doen. Nee zeggen kan ook gevaarlijk zijn. Soms is het beter om

preventief te werk te gaan en iemand een sim-kaart en het adres van de ambassade mee te geven.”

Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam Neem bij vermoedens van huwelijksdwang of achterlating contact op met het Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam. Dat kan ook anoniem. Telefoonnummer: 020 611 6022 Website: www.shg-amsterdam.nl/huwelijksdwang-en-achterlating Op de website staat een noodplan voor professionele hulpverleners.

Vul het in met de cliënt en spreek af wanneer het in werking treedt.

U kunt ook meer informatie vinden op de website: www.alsniemandietsweet.nl

4

www.nieuwwest.amsterdam.nl 27 juni 2013

De grenzen van liefde en seks Charmant, goedgekleed, goede contactuele eigenschappen. Het zijn enkele kenmerken van loverboys, moderne pooiers die meisjes proberen te verleiden tot prostitutie of andere illegale zaken. Dit en ander seksueel grensoverschrijdend gedrag hoopt Spirit Jeugd en Opvoedhulp met de recente lancering van het Seksespecifiek Expertisecentrum Qpido tegen te gaan. Spiritmedewerkers Ruth Schipper en Roos Koolhof vertellen.

Liefde is…

Schipper: “De naam van ons lesprogramma waarmee we op scholen tieners – jongens en meisjes apart – in gesprek laten gaan over liefde en seks. Nodig, ja. Ik krijg steeds meer het idee dat als de meisjes op onze crisisopvang in hun vroege tienerjaren deze liefdeslessen hadden gehad, ze hier niet hadden gezeten.

Preventie is heel erg nodig. We moeten jongeren leren nee te durven zeggen, weerbaar te worden en grenzen te durven stellen. Dan kun je veel beter weerstand bieden tegen een loverboy. Wat we kort samengevat willen uitleggen is hoe je veilig groot wordt op seksueel gebied.”

Koolhof: “Met ook soms heel simpele tips zoals het kiezen van je profielfoto op social media. Een meisje dat weerbaar en stoer op de foto staat, nodigt minder snel uit om door een loverboy benaderd te worden. Onze voorlichters, altijd een man voor de jongens en een vrouw voor de meisjes, behandelen verder onder andere ook ‘persoonlijke grensbepaling’ en ‘respect voor de ander’. Met praten en met opdrachten zetten we weer even de norm.

Wat kan wel en wat kan niet. Zowel mogelijke slachtoffers als mogelijke daders zijn hierbij gebaat.”

En toch…

Schipper: “Ja, toch komt het voor, seksueel grensoverschrijdend gedrag. Er is een speciale les voor meisjes over loverboys. Het beeld van zo’n jongen is achterhaald.

Vroeger stond een loverboy bekend om het langdurig investeren in de relatie met een meisje. Tegenwoordig zie je dat zo’n jongen sneller overgaat tot dwang en geweld. De komst van internet maakt chantage na bijvoorbeeld sexting, waarbij een meisje een naaktfoto van zichzelf digitaal aan de jongen stuurt, eenvoudiger.”

Is het een bepaald type meisje dat slachtoffer wordt?

Koolhof: “Er zijn voor de hand liggende eigenschappen, zoals meisjes in een moeilijke gezinssituatie, meisjes met een lager opleidingsniveau. Maar het kan ook slimme meisjes, die stevig in hun schoenen lijken te staan, overkomen. Er zitten immers ook kwetsbare meisjes op het VWO. Meisjes die onzeker zijn, een slecht zelfbeeld hebben. Deze meisjes moet je, zeker als ouder, in de gaten houden.”

Schipper: “Monitoren is ons advies.

Zorg dat je altijd contact met je kind blijft houden. Dat je weet wat ze

doen, waar ze zijn en met wie.

Aandacht is het sleutelwoord.

Natuurlijk willen ze in de puberteit meer zelfstandigheid, die moet je ook geven. Maar weet wat ze doen.

Elk meisje kan verliefd worden op een foute jongen en in ellende belanden. Wat je vooral niet moet doen, is omgang met een jongen verbieden. Nee, stel grenzen en houd dat contact met je kind. Als je dat niet meer hebt, maakt zo’n jongen meer kans om het meisje te isoleren totdat ze niemand meer heeft.”

Dan zijn jullie er…

Koolhof: “Bij Seksespecifiek Expertisecentrum Qpido geven professionals advies en voorlichting over het signaleren van en hoe te handelen bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. Meisjes en jongens kunnen telefonisch of via de anonieme chat alles vragen over liefde, seks, relaties en grenzen. Het liefst behandelen we preventief, maar als er al iets gaande is, bieden we hulpverlening, tot aan crisisopvang aan toe. Op een beschermde plek worden meisjes, die zich mogelijk in een onveilige situatie bevinden, opgevangen.”

Schipper: “Het is een keten die begint met de lessen ‘Liefde is…’, vervolgens is er de mogelijkheid met onze medewerkers te mailen of, in het traject Romeo (voor jongens) en Julia (voor meisjes), met iemand te praten. Ook bieden we hulpverlening, consult en begeleiding aan ouders, verzorgers, hulpverleners, docenten en andere volwassenen die advies willen over seksueel risi-

cogedrag bij kinderen. Loverboys waren ooit het startpunt, maar beter is eerst te kijken naar gezond seksueel gedrag en seksueel risicogedrag. Preventief dus.”

Lukt het de boodschap met succes over te brengen?

Schipper: “We merken dat kinderen hier wat aan hebben. Ze nemen van ons als externen, als passanten, meer aan tijdens een voorlichtingsles dan van hun biologieleraar. Die blijven ze zien, die praat ook met hun ouders. Tegen ons kunnen ze veel opener zijn. De boodschap komt daardoor echt aan, zowel bij meisjes als bij jongens. Tijdens de evaluatie zie je bijvoorbeeld dat jongens na de lessen meer respect voor meisjes hebben gekregen. Dat is een goed teken.”

onderwerp? Ga dan naar de website: www.qpido.nl Wat een meisje kan overkomen, is te zien in de korte film ‘Mooiste Chick van het Web’ op www.youtube.com.

Colofon Uitgave: Stadsdeel Nieuw-West Productie: Movement, Amsterdam Eindredactie: Vanni Hakkaart Teksten: afdeling Communicatie Fotografie: Jaap Wals afdeling Communicatie Vormgeving:

Informatie Wilt u meer informatie over dit

Floppy Design, Amsterdam