Zuiderpark Apeldoorn Definitief Ontwerp parkdelen noord, midden en zuid 20-04-2007
Ketner Olsen
inhoudsopgave concept
3-4
plankaart
5-6
promenade
7-14
watertheater plein
15-20
overkapping podium
21-22
hoofdentrees park
23-24
hagen en toegangen
25-26
landart
27-28
beek
29-30
paden en circuits
31-32
meubilair en plekken
33-34
bestaande bomen
35-36
nieuwe bomen
37-38
onderbeplanting
39-40
park rond voorzieningencluster
41-42
verharding rond voorzieningencluster
43-44
plantekening nieuwe Zuiderpark
45-46
colofon
inleiding
In 1998 is het Masterplan Zuid opgesteld om de leefbaarheid in Zuid veilig te stellen en te verbeteren. Hierbij gaat het om wonen en welbevinden in Zuid in brede zin, om de eigen buurtwaardering, om het behoud van sociale samenhang. Om dit te bereiken zijn tal van projecten binnen Zuid gestart o.a. het project Zuid&Park. In dit kader is in 2001, samen met de klankbordgroep Zuiderpark het plan op hoofdlijnen voor het Zuiderpark opgesteld. Dit omdat het Zuiderpark sterk verouderd is en niet meer voldoet aan de wensen van de wijkbewoners. Het park is aangelegd in de jaren ’70 en heeft door zijn gedateerde inrichting en sleetse uitstraling geen meerwaarde meer voor de wijk. Het park wordt door de buurtbewoners als saai en kleurloos ervaren, is slecht ontsloten voor de potentiële gebruikers en wordt als bestempeld als onveilig. Wel is het park een belangrijk groen gebied in een relatief stenige wijk en wordt zodanig zeer gewaardeerd. In het plan in hoofdlijnen zijn ontwikkelingsrichtingen aangegeven om deze situatie te verbeteren. Het nu voorliggende definitieve ontwerp Zuiderpark is een verdere uitwerking van het plan in hoofdlijnen voor het parkgedeelte van het project Zuid&Park. Het definitief ontwerp, dat ontwikkeld is door Ketner Olsen Architecten in samenwerking met de Gemeente Apeldoorn en kunstenares Ester van de Wiel, heeft als doel om het park om te vormen tot een duurzaam en gewaardeerd stadspark. Een park voor de wijkbewoners van Zuid en Apeldoorn als geheel. Een gebruikspark met een fris eigen gezicht, waar gebruik en vorm hand in hand gaan. Een park dat uitnodigt om in te verblijven. Waar men zich als bezoeker veilig voelt, je kunt spelen, wandelen, recreëren en kunt genieten van natuur en water.
Theo Straatsma
luchtfoto huidige situatie
concept
1 drager De promenade, beek en landart vormen de ruggegraat van het park
2 grens De haag rondom vormt de ruimtelijke begrenzing van het park, de boombeplanting vormt het ruimtelijk kader voor de beleving van het park
waterspeelplek
groen veld verhard plein
podium
3
routes=plekken
Het padenstelsel biedt plek aan de verschillende parkfuncties, er wordt hier ruimtelijk geen onderscheid gemaakt tussen routes en plekken
hoogspaningsmasten: identiteitsdragers van het park 3
parkfuncties hoofdroute Aan de westzijde van Door de koppeling de promenade hebben met belangrijke de parkfuncties een programma-onderdelen plek gekregen binnen en als hoofdroute die circuits die als vormt de promenade routes zelf ook een de programmatische belangrijke functie in drager van het park het park hebben
gebouwfuncties Aan de oostzijde van de promenade bevinden zich de gebouwde functies, deze hebben ook een verbinding met de aanliggende buurt
concept programma
plekken Aan de westzijde van landart wordt, binnen een stramien van boomen onderbeplanting, de plekken van de parkfuncties herkenbaar gemaakt. Het tweede hoogspanningstraject is zichtbaar door beperktere boomaanplant
ruggegraat De landart met de hoogspanningsmasten vormt de landschappelijk drager van het park. De landart wordt aan weerszijden ruimtelijk ondersteund door bomen. De landart benadrukt de lengte van het park
kamers Ten oosten van de landart wordt de woningbouw voorzien van een directe ruimtelijke relatie met het park. De maat en schaal van de parkruimtes sluit aan bij die van de woningclusters nodigt uit tot het in gebruik nemen van het park
concept ruimte 4
plankaart
legenda
5
6
promenade
hellingbaan
C-C B-B A-A
D-D
legenda
patroon
meubilair
7
vellingkant
deklaag beton
kitvoeg kleur lichtgrijs
standaard profilering plaat
detail kitvoeg:
samenstelling patroon promenade platen: 50 % grijze basisplaat (type 1) 30 % grijze basisplaat met 90 cm uitgewassen basaltdeklaag (type 2) 20 % grijze basisplaat met deklaag voorzien van staalsplitlaag (type 3)
19 cm
in kopse kanten plaat voorziening opnemen ter bevestiging van cortensstalen zij-afwerking
rechte profilering plaat bij montage cortensafwerking
technische omschrijving promenade platen: fabrikaat : B.V. De Meteoor of gelijkwaardig merk : Esticon® kwaliteit : De bedrijfsvloerplaten van beton voldoen aan beoordelingsrichtlijn 1104 van KIWA N.V. te Rijswijk (KOMO certificaat nr. K2392/05) specificaties: deklaag afwerking deklaag betonkwaliteit wapening afmeting randafwerking hijsvoorziening belastbaarheid (type N) opmerking toleranties lengte en breedte dikte hulpstukken voorzieningen opmerkingen
type 1 deklaag afwerking deklaag type 2 deklaag afwerking deklaag
type 3 deklaag afwerking deklaag opmerking
: : : : :
zie onder voor diverse typen zie onder voor diverse typen B60, volgens NEN 5950 kruisnet FeB 500 HKN lengte x breedte x dikte (in mm) 1995 x 1995 x 140 : vellingkant 5x5 mm : Niet voorzien, plaat dient met een vacuüminstallatie te worden geplaatst : Maximale belasting volgens NEN 6788-95 tot klasse 45, aslast van vrachtverkeer tot 15,0 ton : Aan de hand van een berekening, moet door de leverancier worden aangetoond, dat de plaat en de daarin aangebrachte wapening voldoet aan de genoemde verkeersklasse en veiligheid. : kromte en scheluwte: max. 5 mm : max. -3 mm tot +3 mm : max. -1 mm tot +5 mm : pasplaten worden meegeleverd met de leverancier : platen bij trappen voorzien van rechte zijkant met montagevoorziening voor cortensafwerking : De leverancier levert tekeningen, berekeningen, documentatie en advies voor een compleet uitvoeringsplan - De platen dienen gelegd te worden, met behulp van afstandhoutjes, met een voeg van 5mm. Na het leggen worden de voegen voorzien van een kitvoeg. Legvoorschriften zijn op aanvraag beschikbaar bij BV De Meteoor. - indien er zich kleine luchtbellen, onderlinge kleur-, structuurverschillen of eventuele kalkuitslag voordoen kunnen deze geen reden tot afkeur zijn : hoog gehalte slijtvaste kwarts, kleur “standaard” grijs : gebezemd, bij verwerking platen draaien met bezemrichting in lengterichting van de promenade
detail cortensafwerking bij traptreden
type 1
type 2
: hoog gehalte Basalt, kleur “standaard” grijs (niet voorzien van pigment) : over een breedte van 1,1 m gebezemd, overige 0,9 m uitgewassen waardoor basalt zichtbaar wordt, bij verwerking platen draaien met bezemrichting in lengterichting van de promenade : hoog gehalte slijtvaste kwarts en ingestrooid met staalsplit, kleur bij levering “standaard”grijs, na verloop van tijd zal het staalsplit oxideren en de deklaag een bruine kleur geven : vlak afgewerkt : door het toevoegen van het staalsplit valt deze deklaag buiten het KOMO certificaat
type 3
8
doorsneden promenade
maaiveld + 16.60m
landart
beek
promenade
landart
beek
promenade
doorsnede A-A
maaiveld + 16.70m
doorsnede B-B
promenade bij cluster
9
maaiveld + 16.80m
landart
beek
promenade
doorsnede C-C
detail
beek
promenade
landart
doorsnede D-D
promenade zuid
10
details promenade
detail A-A
detail B-B
P-garage
detail C-C 11
in kopse kanten platen voorziening opnemen ter bevestiging van cortensstalen zij-afwerking
P-garage
detail hellingbaan A-A in kopse kanten platen voorziening opnemen ter bevestiging van cortensstalen zij-afwerking
A
A
stalen liggers ter ondersteuning van platen
detail hellingbaan B-B B
B
verloop hellingbaan
detail aansluiting maaiveld - promenade: gras langs randen kort houden
cortens roosters
overgang beek bij aansluiting promenade op padenstelsel 12
meubilair promenade
4 m zonder leuning
8 m zonder leuning
8 m met leuning
doorsnedes
variatie lengtes
zitbanken
inpassing in promenade platen
prullenbak
merk Bammens kleur RAL 9007, RVS beugel
merk Grijsen, type Plane houtsoort Lariks / Cumaru
verlichtingsarmatuur merk Bega, type IP 65 kleur zilver
13
rooster P-garage
plantenbakken cortensstaal doorsnede
detail
roosters P-garage
inpassing plantenbak in promenadeplaten bij ontluchtingsrooster parkeergarage
variatie lengtes plantenbakken
inpassing plantenbak en fietsenrekken in promenadeplaten bij vleugelschool
assortiment prairieplanten voor plantenbakken 14
watertheater plein
watertheater speelelementen watergordijnen 26m
8m
10m
houten podium
P1
12m
P2
10m
6m
6m
6m
P3 watermuziek
P4 6m
Een plein dat overdag een watertheater vormt voor spelende kinderen en ´s avonds getransformeerd kan worden tot theater en ontmoetingsplek voor de buurtbewoners. Het waterplein is onderdeel van de kilometer lange promenade die de verschillende parkdelen en een aantal belangrijke parkfuncties met elkaar verbindt. Waar de promenade de landart oversteekt is het waterspeelplein gesitueerd. Dit is het hart van het park, samen met het aanliggende voorzieningencluster. Het plein richt zich trapsgewijs tot het niveau van de beek, op het pleinniveau bevinden zich enkele houten podia. Vanuit de gecombineerde wens om het plein te gebruiken voor buurtevenementen, schoolplein, theater en het tastbaar maken van de beek, is voor het ontwerp van de speelelementen gekozen voor het thema watertheater. Dit komt tot uiting in een drietal kenmerkende theaterelementen: de coulissen in de vorm van het watergordijn, de orkestbak in de vorm van watermuziek en het theaterspel, in de vorm van de speel- en springelementen in het waterbasin. De trappen vormen onderdeel van het speelterrein, maar kunnen ook gebruikt worden als tribunes om het theater in het water of op de houten podia te aanschouwen.
overkapping podia
15
watertheater
watergordijn
watermuziek
watergordijn
watermuziek
houten podia en overkapping
watertheater
witte markeringen op wand te gebruiken als voetbaldoel
16
speelelementen watertheater plein 50 cm makelijk stappen layout blokken: 100 cm max. een beetje springen
overloop + filter
multi-functie paal
1
watertap 1
gordijn 1
watertap 2
gordijn 2
2
het pontje
podium 1
3 springfontein
4
5
rooster overloop + filter
waterpodium
podium 2
watertheater speelelementen
Het watertheater plein en de speelelementen zullen nader worden gedetailleerd en getoetst op het Attractiebesluit.
watertap 1 RVS
gordijn 1
2%0.5% verloop verloop
leem bodem met 30 mm grind deklaag
houten RVS bak bak 2% (cumaru verloop onbehandelt) watertap 2 RVS
RVS sleuf
0.2% verloop
cortens ondersteuning gordijn 2
leem bodem met 30 mm grind deklaag
doorsneden watergordijnen en waterpodium
17
stap 3
stap 1
stap 2
50 cm
waterbasin niet permanent water
25 cm
loop 3
50 cm loop 2
25 cm
RVS pomp evt. op de beekbasin angesloten
50 cm loop 1 houtenbakken bakkenvan 50 x 210 cm met verbeton schillende invullingen van metal, hout en kunststof om geluid te produceren als het water er langs lopt handvat 1-2 en 3
RVS waterbak
houten dek + 30 cm vanaf plein
RVS schuiven
200 cm 200 cm
inloop beek met filter waterorgel voor kinderen en alle muziek liefhebbers
watermuziek bewerkte houten bodem voor gewluid en visueel effekt beweging en water klik klak splash
rotatie+water tue-tjece-tue-tjece-tue...
loop 1
standaard houtenbak 210x50x10 cm van 20 mm planken onbehandelt cumaru (FSC) RVS pomp evt. water vanuit beek
waterorgel
hout+water metaal+water
klok-klok klak-plok-...
ting-ling-ting-ting...
loop 2
RVS watertank met 3 deuren (en compartimenten) de handmatig door de kinderen worden bedient
bamboe+water poek-poek-splash.....
waterval
drup-drup-drup...
loop 3 doorsneden watermuziek bakken18
doorsnedes en details watertheater plein
profiel 1
detail 2a
detail 2b
profiel 2
detail 3
detail 1b
detail 4
profiel 3
19
profiel 4
waterpeil rooster/filter
detail 1a
waterinlaat doorstroom beek
rooster/filter
detail 1a
detail 1b
overgang beek - waterbasin met speelelementen
waterpeil en fluctuaties rooster/filter
rooster/filter
detail 2a inloop beek bij waterplein
detail 2b inloop beek
waterpeil
detail 3 cortens rand met landart
detail 4 overgang waterbasin - landart
20
overkapping podium
podia met overkappingen
varianten overkapping en podiumindeling
toelichting Twee houten podia krijgen de mogelijkheid deze te overkappen, met zeilen in verschillende formaten die aan de aanwezige palen kunnen worden opgehangen. Deze zijn ook te gebruiken om zelfgemaakte decors aan te bevestigen of ballonnen tijdens een verjaardagsfeestje. De zeilen kunnen in diverse configuraties worden bevestigd afhankelijk van de gebeurtenis op het podium. Er wordt onderzocht of onder het podium een opslagruimte gerealiseerd kan worden voor de doeken en een elektra aansluiting voor aanvullende verlichting en muziek. De werkgroep Zuiderpark festival en de vleugelschool zullen in ieder geval gebruik gaan maken van deze podia.
21
+ 490 cmcm + 490 staal palen hogte en dikte als verlichtings palen kleur als verlichtingspal RAL 9007
rubber band stalen ring canvas doek kleur wit
+ 300 cmcm + 300
+ 100 cmcm + 100
+ 10 + 10cmcm detail bevestiging doek
variatie zeilafmetingen materialisatie zeilen: witte translucente doek van een dikke kwaliteit te vergelijken met zeildoek, de metalen bevestigingsogen van RVS (316) en de opspanbanden van zwart rubber
afmetingen en detail bevestigingspalen
C
A
x1
D
E
x1
x3 B
x1
beeld waterspeelplein
x3
22
hoofdentrees park
noordentree
Z U I D
aanzicht vertikale entreeplaten
doorsnede noordentree
plan noordentree
zuidentree
23
Rijnstraat
plan zuidentree
doorsnede zuidentree
beeld zuidentree
24
hagen en toegangen
2 1
3
4
18
5
6
17
7
16
15
8
toelichting De haag rondom het park bestaat uit een beukhaag van 200 cm breed en een hoogte van 100 cm aflopend tot 80 cm aan de parkzijde. Er zijn 3 soorten entrees: S, M en L. L zijn de twee hoofdentrees die verbonden zijn met de promenade aan de noord- en zuidzijde van het park. M zijn de entrees die via het padenstelsel van circuits toegang bieden tot het park. M entrees zijn 2m breed. S zijn de entrees die in de loop van de tijd zichtbaar worden doordat het gebruik van het park op bepaalde plekken shortcuts zal doen ontstaan. S entrees kunnen maximaal 1m breed worden.
9
10
11
legenda 12
25 13
14
grijze basisplaat met nummer uitgewassen uit basaltdeklaag
40
100 cm
100 cm
bovenaanzicht M entree
grijze basisplaat breedte 1m wordt neergelegd waar informele doorgangen zijn ontstaan
doorsnede M entree
grijze basisplaat breedte 2m tussen beton L-stukken kitvoeg in naden
doorsnede beuken haag
80 cm
breedte haag 200 cm 100 cm
doorsnede S entree
hoogte straatzijde 100 cm hoogte parkzijde 80 cm
26
landart
betonblokken afwateringsfunctie
A-A
B-B
betonblokken speelelementen
betonblokken afwateringsfunctie
legenda
27
woningbouw nader te bepalen
1:1
plateau gemaaid gras
1:1
doorsnede plateau masten
uitvoeren als zachte ronde glooing landart gemaaid gras met witte bollen
doorsnede rand landart aanzetten met bomen
bodemopbouw landart aanpassen aan infiltratiemogelijkheden hemelwater
permeabele buis
19 graden
detail beton blokken in landart, overloop afwatering bebouwingsrand
28
beek
basisprofiel beek 75 cm breed 25 cm houten beschoeiing waterdiepte tussen 15-25 cm stromend van zuid naar noord bodem leem met grindmengsel
basin op het waterplein als buffer voor het waterspelen
principe doorsnede beek
A-A
aanzicht doorgang onder de weg is belangrijk
principe afmetingen duiker
legenda
29
kruin weg
betonelement duiker R8
doorsnede beek doorvoer bij weg
aanzicht beekdoorvoer bij weg
detail beekdoorvoer bij weg
doorsnede beek en beheersstrook
kruin weg
aanzicht beek onderdoorgang bij weg
30
paden en circuits
A-A
bank en kijkrichting
boomstambank met cortensondersteuning
B-B
C-C
legenda
31
doorsnede 150 cm ternair pad
50
250 cm
50
kip
ternair
kip
doorsnede 250 cm ternair pad
doorsnede 300 cm ternair pad met bank
32
meubilair en plekken mini honden uitlaatplek - 3 “brandhydranten” 8 meter uit elkaar
maxi honden uitlaatplek en renveld honden - 6 “brandhydranten” op 10 meter uit elkaar
bloemperk - prairieplanten
mini honden uitlaatplek - 3 “brandhydranten” 8 meter uit elkaar picknickplek - 3 roze picknicktafels
skatebaan - reeds aangelegd
ouderen “hangplek” - banken Café - schemerlampen
vrij trapveld - 2 gele doelen
mogelijk trafohuisje - bekleden gekleurde klimwand elementen maxi honden uitlaatplek en renveld honden - 6 “brandhydranten” 10 meter uit elkaar
mogelijk Cruijfcourt - blauw hekwerk - 2 oranje doelen - 2 parkbanken - 2 infoboards
maxi honden uitlaatplek en renveld honden - 5 “brandhydranten” 10 meter uit elkaar RAL 2000
RAL 1023
RAL 3020
RAL 4003
mini honden uitlaatplek - 3 “brandhydranten” 8 meter uit elkaar
legenda
speellandschap - reeds aangelegd
mini honden uitlaatplek - 3 x “brandhydranten” 10 meter uit elkaar
33
1
1
3
rododendrons
1
1
2
1
ouderenhangplek
houtsnippertapijt met opsluitband verlichting
ruimtelijke afbakening beplanting met Rhododendron
stoel of bank met houten zitting
Rhododendron
. m 10
honden uitlaat plek
ruimtelijke afbakening door paden
3
Prunus spinoza
8 m.
ruimtelijke afbakening beplanting met Prunus spinoza
34
bestaande bomen
foto 3
foto 2 foto 4
legenda foto 1
te kappen bomen
foto 5
35
nieuwe bomen
fruitbomen hoogte 5-10m: Prunus serrulata “Taihaku� (appel witbloeiend) Pyrus nivalis (sneeuwpeer) voorjaar witbloeiend / najaar rood-oranje blad berken hoogte 15-20m: Betula pendula Betula utilis subsp. jacquemontii (himalayaberk) voorjaar lichtgroen / najaar geel blad eiken hoogte 20-40m Quercus robur (zomereik) Quercus palustris (moeraseik) voorjaar groen / najaar bruin en rood blad oostkant park: 25% berken 75% eiken
over 50 jaar is het beeld volgroeid, daarna vormen de eiken de nieuwe dragers van het park
legenda westkant park: 10% fruitbomen 40% berken 50% eiken
eiken (quercus robur en quercus palustris) berken (betula pendula en betula utilis subsp. jac.) fruitbomen (pyrus nivalis en Prunus serrulata of malus toringo var. sargentii)
van eiken
36
onderbeplanting
(*)
(*)
stramien 1.5 x 1.5 m plantsoorten bij mini HUP’s (*): - Prunus spinoza
bermmengsel - gras/planthoogtes 30-50 cm - zomer bloeiend met veel witte bloemen
stramien 1.5 x 1.5 m - op termijn verdunnen naar 3 x 3 m - planthoogtes max. 1,0-1,5 m plantsoorten: - Salix purpurea gracilis - Salix elaeagnos angustifolia - Cornus alba sibirica stramien 1.5 x 1.5 m plantensoort bij ouderhangplek: - Rhododendron (roze)
gemaaid gras binnen circuits - grashoogte 7 cm
stramien 1.5 x 1.5 m - op termijn verdunnen naar 3 x 3 m - planthoogtes max. 1,0-1,5 m plantsoorten: - Salix purpurea gracilis - Salix elaeagnos angustifolia - Cornus alba sibirica
bermmengsel - gras/planthoogtes 30-50 cm - zomer bloeiend met veel witte bloemen
gemaaid gras binnen circuits - grashoogte 7 cm
stramien 1.5 x 1.5 m - op termijn verdunnen naar 3 x 3 m - planthoogtes max. 1,0-1,5 m plantsoorten: - Salix purpurea gracilis - Salix elaeagnos angustifolia - Cornus alba sibirica stramien 1.5 x 1.5 m plantsoorten bij mini HUP’s: - Prunus spinoza
stramien 1.5 x 1.5 m - verdunnen naar 3 x 3 m - planthoogtes max. 1,0-1,5 m plantsoort bij speellandschap: - Salix purpurea gracilis - Salix elaeagnos angustifolia - Cornus alba sibirica
legenda
37
38
fragment grid 8 x 8m
onderbeplanting bermmengsel met witte bloemen
bomenraster grid 8 x 8m: berken en fruitbomen
fragment grid 8 x 8m en verdichtingen van 5 x 5m
bomenraster 5 x 5 m: eiken en bestaande bomen
bomenraster 8 x 8 m: berken en eiken
onderbeplanting grid 1.5 x 1.5m: Salix en Cornus op termijn gridsgewijs uitdunnen naar 3 x 3m 39
fragment gemaaid gras binnen circuits
bermmengsel met witte bloemen
gemaaid gras
bomenraster grid 8 x 8m: berken en eiken
fragment bomenkamers bij woningbouw
landart gemaaid gras met witte bollen
(Ornithogalum umbellatum, Leucojum vernum, Ipheion)
bomenkamers: 75% eiken en 25% berken en specials (groepsgewijs mengen)
40
park rond voorzieningencluster
B-B
+17.15
C-C
bestaande boomgroep zuidzijde cluster
+16.70m
+16.60 legenda
+16.45
te kappen bomen
+16.45 +16.30
A-A
41
verharding rond voorzieningencluster
legenda
42
verhard plein peil +16.70m
bestaande bomen in gras peil +16.45m
6m zone glazenwasinstallatie gras versterkt met kunststofvezel, Netlon
parkeerterrein bij voorzieningencluster vanaf 1e Wormenseweg
43
half verhard plein peil +16.60m
nieuwe bomen peil +16.45m
aansluiting woningbouw peil +16.30
cortens plint
principe doorsnede heuvel op parkeerplaats
bestrating
voeg aansluiten bij tenairzand
voorzieningencluster in park vanaf Marchantstraat
44
Een park vol kleur en spanning met veel ruimte om te beleven en ontdekken. Een centrale openbare ruimte met plek voor activiteiten en rust. Veel plezier!
Marjan Ketner en Christina Olsen
45
plankaart
46
colofon Definitief Ontwerp Parkdelen noord, midden en zuid 20-04-2007 opdrachtgever:
Gemeente Apeldoorn Afdeling Groen Jos van Nuenen
projectleider:
Theo Straatsma
ontwerp:
Ketner Olsen Rochussenstraat 313b 3023 DG Rotterdam 010 8424442
team:
Christina Olsen Marjan Ketner
in samenwerking met:
Esther van de Wiel Karsten Orth Jeroen van Hagen
47
Ketner Olsen