Park i Appeldoorn

Zuiderpark Apeldoorn Definitief Ontwerp parkdelen noord, midden en zuid 20-04-2007

Ketner Olsen

inhoudsopgave concept

3-4

plankaart

5-6

promenade

7-14

watertheater plein

15-20

overkapping podium

21-22

hoofdentrees park

23-24

hagen en toegangen

25-26

landart

27-28

beek

29-30

paden en circuits

31-32

meubilair en plekken

33-34

bestaande bomen

35-36

nieuwe bomen

37-38

onderbeplanting

39-40

park rond voorzieningencluster

41-42

verharding rond voorzieningencluster

43-44

plantekening nieuwe Zuiderpark

45-46

colofon

inleiding

In 1998 is het Masterplan Zuid opgesteld om de leefbaarheid in Zuid veilig te stellen en te verbeteren. Hierbij gaat het om wonen en welbevinden in Zuid in brede zin, om de eigen buurtwaardering, om het behoud van sociale samenhang. Om dit te bereiken zijn tal van projecten binnen Zuid gestart o.a. het project Zuid&Park.

In dit kader is in 2001, samen met de klankbordgroep Zuiderpark het plan op hoofdlijnen voor het Zuiderpark opgesteld. Dit omdat het Zuiderpark sterk verouderd is en niet meer voldoet aan de wensen van de wijkbewoners. Het park is aangelegd in de jaren ’70 en heeft door zijn gedateerde inrichting en sleetse uitstraling geen meerwaarde meer voor de wijk.

Het park wordt door de buurtbewoners als saai en kleurloos ervaren, is slecht ontsloten voor de potentiële gebruikers en wordt als bestempeld als onveilig. Wel is het park een belangrijk groen gebied in een relatief stenige wijk en wordt zodanig zeer gewaardeerd. In het plan in hoofdlijnen zijn ontwikkelingsrichtingen aangegeven om deze situatie te verbeteren.

Het nu voorliggende definitieve ontwerp Zuiderpark is een verdere uitwerking van het plan in hoofdlijnen voor het parkgedeelte van het project Zuid&Park. Het definitief ontwerp, dat ontwikkeld is door Ketner Olsen Architecten in samenwerking met de Gemeente Apeldoorn en kunstenares Ester van de Wiel, heeft als doel om het park om te vormen tot een duurzaam en gewaardeerd stadspark.

Een park voor de wijkbewoners van Zuid en Apeldoorn als geheel. Een gebruikspark met een fris eigen gezicht, waar gebruik en vorm hand in hand gaan. Een park dat uitnodigt om in te verblijven. Waar men zich als bezoeker veilig voelt, je kunt spelen, wandelen, recreëren en kunt genieten van natuur en water.

Theo Straatsma

luchtfoto huidige situatie

concept

1 drager De promenade, beek en landart vormen de ruggegraat van het park

2 grens De haag rondom vormt de ruimtelijke begrenzing van het park, de boombeplanting vormt het ruimtelijk kader voor de beleving van het park

waterspeelplek

groen veld verhard plein

podium

3

routes=plekken

Het padenstelsel biedt plek aan de verschillende parkfuncties, er wordt hier ruimtelijk geen onderscheid gemaakt tussen routes en plekken

hoogspaningsmasten: identiteitsdragers van het park 3

parkfuncties hoofdroute Aan de westzijde van Door de koppeling de promenade hebben met belangrijke de parkfuncties een programma-onderdelen plek gekregen binnen en als hoofdroute die circuits die als vormt de promenade routes zelf ook een de programmatische belangrijke functie in drager van het park het park hebben

gebouwfuncties Aan de oostzijde van de promenade bevinden zich de gebouwde functies, deze hebben ook een verbinding met de aanliggende buurt

concept programma

plekken Aan de westzijde van landart wordt, binnen een stramien van boomen onderbeplanting, de plekken van de parkfuncties herkenbaar gemaakt. Het tweede hoogspanningstraject is zichtbaar door beperktere boomaanplant

ruggegraat De landart met de hoogspanningsmasten vormt de landschappelijk drager van het park.

De landart wordt aan weerszijden ruimtelijk ondersteund door bomen.

De landart benadrukt de lengte van het park

kamers Ten oosten van de landart wordt de woningbouw voorzien van een directe ruimtelijke relatie met het park.

De maat en schaal van de parkruimtes sluit aan bij die van de woningclusters nodigt uit tot het in gebruik nemen van het park

concept ruimte 4

plankaart

legenda

5

6

promenade

hellingbaan

C-C B-B A-A

D-D

legenda

patroon

meubilair

7

vellingkant

deklaag beton

kitvoeg kleur lichtgrijs

standaard profilering plaat

detail kitvoeg:

samenstelling patroon promenade platen: 50 % grijze basisplaat (type 1) 30 % grijze basisplaat met 90 cm uitgewassen basaltdeklaag (type 2) 20 % grijze basisplaat met deklaag voorzien van staalsplitlaag (type 3)

19 cm

in kopse kanten plaat voorziening opnemen ter bevestiging van cortensstalen zij-afwerking

rechte profilering plaat bij montage cortensafwerking

technische omschrijving promenade platen: fabrikaat : B.V. De Meteoor of gelijkwaardig merk : Esticon® kwaliteit : De bedrijfsvloerplaten van beton voldoen aan beoordelingsrichtlijn 1104 van KIWA N.V. te Rijswijk (KOMO certificaat nr. K2392/05) specificaties: deklaag afwerking deklaag betonkwaliteit wapening afmeting randafwerking hijsvoorziening belastbaarheid (type N) opmerking toleranties lengte en breedte dikte hulpstukken voorzieningen opmerkingen

type 1 deklaag afwerking deklaag type 2 deklaag afwerking deklaag

type 3 deklaag afwerking deklaag opmerking

: : : : :

zie onder voor diverse typen zie onder voor diverse typen B60, volgens NEN 5950 kruisnet FeB 500 HKN lengte x breedte x dikte (in mm) 1995 x 1995 x 140 : vellingkant 5x5 mm : Niet voorzien, plaat dient met een vacuüminstallatie te worden geplaatst : Maximale belasting volgens NEN 6788-95 tot klasse 45, aslast van vrachtverkeer tot 15,0 ton : Aan de hand van een berekening, moet door de leverancier worden aangetoond, dat de plaat en de daarin aangebrachte wapening voldoet aan de genoemde verkeersklasse en veiligheid. : kromte en scheluwte: max. 5 mm : max. -3 mm tot +3 mm : max. -1 mm tot +5 mm : pasplaten worden meegeleverd met de leverancier : platen bij trappen voorzien van rechte zijkant met montagevoorziening voor cortensafwerking : De leverancier levert tekeningen, berekeningen, documentatie en advies voor een compleet uitvoeringsplan - De platen dienen gelegd te worden, met behulp van afstandhoutjes, met een voeg van 5mm. Na het leggen worden de voegen voorzien van een kitvoeg. Legvoorschriften zijn op aanvraag beschikbaar bij BV De Meteoor.

- indien er zich kleine luchtbellen, onderlinge kleur-, structuurverschillen of eventuele kalkuitslag voordoen kunnen deze geen reden tot afkeur zijn : hoog gehalte slijtvaste kwarts, kleur “standaard” grijs : gebezemd, bij verwerking platen draaien met bezemrichting in lengterichting van de promenade

detail cortensafwerking bij traptreden

type 1

type 2

: hoog gehalte Basalt, kleur “standaard” grijs (niet voorzien van pigment) : over een breedte van 1,1 m gebezemd, overige 0,9 m uitgewassen waardoor basalt zichtbaar wordt, bij verwerking platen draaien met bezemrichting in lengterichting van de promenade : hoog gehalte slijtvaste kwarts en ingestrooid met staalsplit, kleur bij levering “standaard”grijs, na verloop van tijd zal het staalsplit oxideren en de deklaag een bruine kleur geven : vlak afgewerkt : door het toevoegen van het staalsplit valt deze deklaag buiten het KOMO certificaat

type 3

8

doorsneden promenade

maaiveld + 16.60m

landart

beek

promenade

landart

beek

promenade

doorsnede A-A

maaiveld + 16.70m

doorsnede B-B

promenade bij cluster

9

maaiveld + 16.80m

landart

beek

promenade

doorsnede C-C

detail

beek

promenade

landart

doorsnede D-D

promenade zuid

10

details promenade

detail A-A

detail B-B

P-garage

detail C-C 11

in kopse kanten platen voorziening opnemen ter bevestiging van cortensstalen zij-afwerking

P-garage

detail hellingbaan A-A in kopse kanten platen voorziening opnemen ter bevestiging van cortensstalen zij-afwerking

A

A

stalen liggers ter ondersteuning van platen

detail hellingbaan B-B B

B

verloop hellingbaan

detail aansluiting maaiveld - promenade: gras langs randen kort houden

cortens roosters

overgang beek bij aansluiting promenade op padenstelsel 12

meubilair promenade

4 m zonder leuning

8 m zonder leuning

8 m met leuning

doorsnedes

variatie lengtes

zitbanken

inpassing in promenade platen

prullenbak

merk Bammens kleur RAL 9007, RVS beugel

merk Grijsen, type Plane houtsoort Lariks / Cumaru

verlichtingsarmatuur merk Bega, type IP 65 kleur zilver

13

rooster P-garage

plantenbakken cortensstaal doorsnede

detail

roosters P-garage

inpassing plantenbak in promenadeplaten bij ontluchtingsrooster parkeergarage

variatie lengtes plantenbakken

inpassing plantenbak en fietsenrekken in promenadeplaten bij vleugelschool

assortiment prairieplanten voor plantenbakken 14

watertheater plein

watertheater speelelementen watergordijnen 26m

8m

10m

houten podium

P1

12m

P2

10m

6m

6m

6m

P3 watermuziek

P4 6m

Een plein dat overdag een watertheater vormt voor spelende kinderen en ´s avonds getransformeerd kan worden tot theater en ontmoetingsplek voor de buurtbewoners. Het waterplein is onderdeel van de kilometer lange promenade die de verschillende parkdelen en een aantal belangrijke parkfuncties met elkaar verbindt.

Waar de promenade de landart oversteekt is het waterspeelplein gesitueerd. Dit is het hart van het park, samen met het aanliggende voorzieningencluster. Het plein richt zich trapsgewijs tot het niveau van de beek, op het pleinniveau bevinden zich enkele houten podia.

Vanuit de gecombineerde wens om het plein te gebruiken voor buurtevenementen, schoolplein, theater en het tastbaar maken van de beek, is voor het ontwerp van de speelelementen gekozen voor het thema watertheater. Dit komt tot uiting in een drietal kenmerkende theaterelementen: de coulissen in de vorm van het watergordijn, de orkestbak in de vorm van watermuziek en het theaterspel, in de vorm van de speel- en springelementen in het waterbasin. De trappen vormen onderdeel van het speelterrein, maar kunnen ook gebruikt worden als tribunes om het theater in het water of op de houten podia te aanschouwen.

overkapping podia

15

watertheater

watergordijn

watermuziek

watergordijn

watermuziek

houten podia en overkapping

watertheater

witte markeringen op wand te gebruiken als voetbaldoel

16

speelelementen watertheater plein 50 cm makelijk stappen layout blokken: 100 cm max. een beetje springen

overloop + filter

multi-functie paal

1

watertap 1

gordijn 1

watertap 2

gordijn 2

2

het pontje

podium 1

3 springfontein

4

5

rooster overloop + filter

waterpodium

podium 2

watertheater speelelementen

Het watertheater plein en de speelelementen zullen nader worden gedetailleerd en getoetst op het Attractiebesluit.

watertap 1 RVS

gordijn 1

2%0.5% verloop verloop

leem bodem met 30 mm grind deklaag

houten RVS bak bak 2% (cumaru verloop onbehandelt) watertap 2 RVS

RVS sleuf

0.2% verloop

cortens ondersteuning gordijn 2

leem bodem met 30 mm grind deklaag

doorsneden watergordijnen en waterpodium

17

stap 3

stap 1

stap 2

50 cm

waterbasin niet permanent water

25 cm

loop 3

50 cm loop 2

25 cm

RVS pomp evt. op de beekbasin angesloten

50 cm loop 1 houtenbakken bakkenvan 50 x 210 cm met verbeton schillende invullingen van metal, hout en kunststof om geluid te produceren als het water er langs lopt handvat 1-2 en 3

RVS waterbak

houten dek + 30 cm vanaf plein

RVS schuiven

200 cm 200 cm

inloop beek met filter waterorgel voor kinderen en alle muziek liefhebbers

watermuziek bewerkte houten bodem voor gewluid en visueel effekt beweging en water klik klak splash

rotatie+water tue-tjece-tue-tjece-tue...

loop 1

standaard houtenbak 210x50x10 cm van 20 mm planken onbehandelt cumaru (FSC) RVS pomp evt. water vanuit beek

waterorgel

hout+water metaal+water

klok-klok klak-plok-...

ting-ling-ting-ting...

loop 2

RVS watertank met 3 deuren (en compartimenten) de handmatig door de kinderen worden bedient

bamboe+water poek-poek-splash.....

waterval

drup-drup-drup...

loop 3 doorsneden watermuziek bakken18

doorsnedes en details watertheater plein

profiel 1

detail 2a

detail 2b

profiel 2

detail 3

detail 1b

detail 4

profiel 3

19

profiel 4

waterpeil rooster/filter

detail 1a

waterinlaat doorstroom beek

rooster/filter

detail 1a

detail 1b

overgang beek - waterbasin met speelelementen

waterpeil en fluctuaties rooster/filter

rooster/filter

detail 2a inloop beek bij waterplein

detail 2b inloop beek

waterpeil

detail 3 cortens rand met landart

detail 4 overgang waterbasin - landart

20

overkapping podium

podia met overkappingen

varianten overkapping en podiumindeling

toelichting Twee houten podia krijgen de mogelijkheid deze te overkappen, met zeilen in verschillende formaten die aan de aanwezige palen kunnen worden opgehangen. Deze zijn ook te gebruiken om zelfgemaakte decors aan te bevestigen of ballonnen tijdens een verjaardagsfeestje.

De zeilen kunnen in diverse configuraties worden bevestigd afhankelijk van de gebeurtenis op het podium. Er wordt onderzocht of onder het podium een opslagruimte gerealiseerd kan worden voor de doeken en een elektra aansluiting voor aanvullende verlichting en muziek. De werkgroep Zuiderpark festival en de vleugelschool zullen in ieder geval gebruik gaan maken van deze podia.

21

+ 490 cmcm + 490 staal palen hogte en dikte als verlichtings palen kleur als verlichtingspal RAL 9007

rubber band stalen ring canvas doek kleur wit

+ 300 cmcm + 300

+ 100 cmcm + 100

+ 10 + 10cmcm detail bevestiging doek

variatie zeilafmetingen materialisatie zeilen: witte translucente doek van een dikke kwaliteit te vergelijken met zeildoek, de metalen bevestigingsogen van RVS (316) en de opspanbanden van zwart rubber

afmetingen en detail bevestigingspalen

C

A

x1

D

E

x1

x3 B

x1

beeld waterspeelplein

x3

22

hoofdentrees park

noordentree

Z U I D

aanzicht vertikale entreeplaten

doorsnede noordentree

plan noordentree

zuidentree

23

Rijnstraat

plan zuidentree

doorsnede zuidentree

beeld zuidentree

24

hagen en toegangen

2 1

3

4

18

5

6

17

7

16

15

8

toelichting De haag rondom het park bestaat uit een beukhaag van 200 cm breed en een hoogte van 100 cm aflopend tot 80 cm aan de parkzijde.

Er zijn 3 soorten entrees: S, M en L. L zijn de twee hoofdentrees die verbonden zijn met de promenade aan de noord- en zuidzijde van het park. M zijn de entrees die via het padenstelsel van circuits toegang bieden tot het park. M entrees zijn 2m breed. S zijn de entrees die in de loop van de tijd zichtbaar worden doordat het gebruik van het park op bepaalde plekken shortcuts zal doen ontstaan. S entrees kunnen maximaal 1m breed worden.

9

10

11

legenda 12

25 13

14

grijze basisplaat met nummer uitgewassen uit basaltdeklaag

40

100 cm

100 cm

bovenaanzicht M entree

grijze basisplaat breedte 1m wordt neergelegd waar informele doorgangen zijn ontstaan

doorsnede M entree

grijze basisplaat breedte 2m tussen beton L-stukken kitvoeg in naden

doorsnede beuken haag

80 cm

breedte haag 200 cm 100 cm

doorsnede S entree

hoogte straatzijde 100 cm hoogte parkzijde 80 cm

26

landart

betonblokken afwateringsfunctie

A-A

B-B

betonblokken speelelementen

betonblokken afwateringsfunctie

legenda

27

woningbouw nader te bepalen

1:1

plateau gemaaid gras

1:1

doorsnede plateau masten

uitvoeren als zachte ronde glooing landart gemaaid gras met witte bollen

doorsnede rand landart aanzetten met bomen

bodemopbouw landart aanpassen aan infiltratiemogelijkheden hemelwater

permeabele buis

19 graden

detail beton blokken in landart, overloop afwatering bebouwingsrand

28

beek

basisprofiel beek 75 cm breed 25 cm houten beschoeiing waterdiepte tussen 15-25 cm stromend van zuid naar noord bodem leem met grindmengsel

basin op het waterplein als buffer voor het waterspelen

principe doorsnede beek

A-A

aanzicht doorgang onder de weg is belangrijk

principe afmetingen duiker

legenda

29

kruin weg

betonelement duiker R8

doorsnede beek doorvoer bij weg

aanzicht beekdoorvoer bij weg

detail beekdoorvoer bij weg

doorsnede beek en beheersstrook

kruin weg

aanzicht beek onderdoorgang bij weg

30

paden en circuits

A-A

bank en kijkrichting

boomstambank met cortensondersteuning

B-B

C-C

legenda

31

doorsnede 150 cm ternair pad

50

250 cm

50

kip

ternair

kip

doorsnede 250 cm ternair pad

doorsnede 300 cm ternair pad met bank

32

meubilair en plekken mini honden uitlaatplek - 3 “brandhydranten” 8 meter uit elkaar

maxi honden uitlaatplek en renveld honden - 6 “brandhydranten” op 10 meter uit elkaar

bloemperk - prairieplanten

mini honden uitlaatplek - 3 “brandhydranten” 8 meter uit elkaar picknickplek - 3 roze picknicktafels

skatebaan - reeds aangelegd

ouderen “hangplek” - banken Café - schemerlampen

vrij trapveld - 2 gele doelen

mogelijk trafohuisje - bekleden gekleurde klimwand elementen maxi honden uitlaatplek en renveld honden - 6 “brandhydranten” 10 meter uit elkaar

mogelijk Cruijfcourt - blauw hekwerk - 2 oranje doelen - 2 parkbanken - 2 infoboards

maxi honden uitlaatplek en renveld honden - 5 “brandhydranten” 10 meter uit elkaar RAL 2000

RAL 1023

RAL 3020

RAL 4003

mini honden uitlaatplek - 3 “brandhydranten” 8 meter uit elkaar

legenda

speellandschap - reeds aangelegd

mini honden uitlaatplek - 3 x “brandhydranten” 10 meter uit elkaar

33

1

1

3

rododendrons

1

1

2

1

ouderenhangplek

houtsnippertapijt met opsluitband verlichting

ruimtelijke afbakening beplanting met Rhododendron

stoel of bank met houten zitting

Rhododendron

. m 10

honden uitlaat plek

ruimtelijke afbakening door paden

3

Prunus spinoza

8 m.

ruimtelijke afbakening beplanting met Prunus spinoza

34

bestaande bomen

foto 3

foto 2 foto 4

legenda foto 1

te kappen bomen

foto 5

35

nieuwe bomen

fruitbomen hoogte 5-10m: Prunus serrulata “Taihaku� (appel witbloeiend) Pyrus nivalis (sneeuwpeer) voorjaar witbloeiend / najaar rood-oranje blad berken hoogte 15-20m: Betula pendula Betula utilis subsp. jacquemontii (himalayaberk) voorjaar lichtgroen / najaar geel blad eiken hoogte 20-40m Quercus robur (zomereik) Quercus palustris (moeraseik) voorjaar groen / najaar bruin en rood blad oostkant park: 25% berken 75% eiken

over 50 jaar is het beeld volgroeid, daarna vormen de eiken de nieuwe dragers van het park

legenda westkant park: 10% fruitbomen 40% berken 50% eiken

eiken (quercus robur en quercus palustris) berken (betula pendula en betula utilis subsp. jac.) fruitbomen (pyrus nivalis en Prunus serrulata of malus toringo var. sargentii)

van eiken

36

onderbeplanting

(*)

(*)

stramien 1.5 x 1.5 m plantsoorten bij mini HUP’s (*): - Prunus spinoza

bermmengsel - gras/planthoogtes 30-50 cm - zomer bloeiend met veel witte bloemen

stramien 1.5 x 1.5 m - op termijn verdunnen naar 3 x 3 m - planthoogtes max. 1,0-1,5 m plantsoorten: - Salix purpurea gracilis - Salix elaeagnos angustifolia - Cornus alba sibirica stramien 1.5 x 1.5 m plantensoort bij ouderhangplek: - Rhododendron (roze)

gemaaid gras binnen circuits - grashoogte 7 cm

stramien 1.5 x 1.5 m - op termijn verdunnen naar 3 x 3 m - planthoogtes max. 1,0-1,5 m plantsoorten: - Salix purpurea gracilis - Salix elaeagnos angustifolia - Cornus alba sibirica

bermmengsel - gras/planthoogtes 30-50 cm - zomer bloeiend met veel witte bloemen

gemaaid gras binnen circuits - grashoogte 7 cm

stramien 1.5 x 1.5 m - op termijn verdunnen naar 3 x 3 m - planthoogtes max. 1,0-1,5 m plantsoorten: - Salix purpurea gracilis - Salix elaeagnos angustifolia - Cornus alba sibirica stramien 1.5 x 1.5 m plantsoorten bij mini HUP’s: - Prunus spinoza

stramien 1.5 x 1.5 m - verdunnen naar 3 x 3 m - planthoogtes max. 1,0-1,5 m plantsoort bij speellandschap: - Salix purpurea gracilis - Salix elaeagnos angustifolia - Cornus alba sibirica

legenda

37

38

fragment grid 8 x 8m

onderbeplanting bermmengsel met witte bloemen

bomenraster grid 8 x 8m: berken en fruitbomen

fragment grid 8 x 8m en verdichtingen van 5 x 5m

bomenraster 5 x 5 m: eiken en bestaande bomen

bomenraster 8 x 8 m: berken en eiken

onderbeplanting grid 1.5 x 1.5m: Salix en Cornus op termijn gridsgewijs uitdunnen naar 3 x 3m 39

fragment gemaaid gras binnen circuits

bermmengsel met witte bloemen

gemaaid gras

bomenraster grid 8 x 8m: berken en eiken

fragment bomenkamers bij woningbouw

landart gemaaid gras met witte bollen

(Ornithogalum umbellatum, Leucojum vernum, Ipheion)

bomenkamers: 75% eiken en 25% berken en specials (groepsgewijs mengen)

40

park rond voorzieningencluster

B-B

+17.15

C-C

bestaande boomgroep zuidzijde cluster

+16.70m

+16.60 legenda

+16.45

te kappen bomen

+16.45 +16.30

A-A

41

verharding rond voorzieningencluster

legenda

42

verhard plein peil +16.70m

bestaande bomen in gras peil +16.45m

6m zone glazenwasinstallatie gras versterkt met kunststofvezel, Netlon

parkeerterrein bij voorzieningencluster vanaf 1e Wormenseweg

43

half verhard plein peil +16.60m

nieuwe bomen peil +16.45m

aansluiting woningbouw peil +16.30

cortens plint

principe doorsnede heuvel op parkeerplaats

bestrating

voeg aansluiten bij tenairzand

voorzieningencluster in park vanaf Marchantstraat

44

Een park vol kleur en spanning met veel ruimte om te beleven en ontdekken.

Een centrale openbare ruimte met plek voor activiteiten en rust.

Veel plezier!

Marjan Ketner en Christina Olsen

45

plankaart

46

colofon Definitief Ontwerp Parkdelen noord, midden en zuid 20-04-2007 opdrachtgever:

Gemeente Apeldoorn Afdeling Groen Jos van Nuenen

projectleider:

Theo Straatsma

ontwerp:

Ketner Olsen Rochussenstraat 313b 3023 DG Rotterdam 010 8424442

team:

Christina Olsen Marjan Ketner

in samenwerking met:

Esther van de Wiel Karsten Orth Jeroen van Hagen

47

Ketner Olsen