EDEBİYAT
648-milsanat-104-109
2/26/13
3:20 PM
Page 6
“Rowling iyi bir hikaye anlatıcısı” yazdığı ilk roman olunca, beklentilerin ve merakın yüksek olması doğaldı elbette. Bir de üstüne bu yasaklarla çevrili, gizemli ön sessizlik dönemi eklenince tüm zamanların en başarılı kitap pazarlama operasyonlarından biri de yaşanmış oldu haliyle.
MAHLASLA YAYIMLAMA Aslında, utangaçlığıyla bilinen Rowling’in kendinden beklenmeyecek bir cesaretle, bir yetişkin romanını kaleme almayı soyunduğunu söyleyebiliriz rahatlıkla. Çünkü başarı garantili Harry Potter’larını yazdığı sürece başarı-takdir-tanınırlık üçlüsünden oluşan güven verici bir halkayla yaşamanın rahatlığı içindeki Rowling’in, bu halkanın dışına adımını atar atmaz haklı ya da haksız bir saldırıya uğraması neredeyse kaçınılmaz görünüyordu. Nitekim bir parça öyle de oldu. Eleştirmenler, bunca yıl hakkında övgünün dışında bir şey yazamamış oldukları, bu neredeyse dünya dışı bir güçle ani bir başarı kazanmış yazara karşı birikmiş duygularını bir anda boca etmekten çekinmediler yazılarında. Başta New York Times’ın efsanevi eleştirmeni Michiko Kakutani olmak üzere bir grup eleştirmen Rowling’in ilk yetişkin romanını bir hayli hırpaladılar, bir başka grup “Eh fena değil ama işte” şeklinde yuvarlak yorumlarda bulundular. Hayranları ve sadık yetişkin okurları ise romanı hayli başarılı buldu. Onlar için yaygın kanı ‘meyve veren ağaç taşlanır’ şeklinde. Kitaptan bir hayli hoşlanıp, onu ‘Dickensvari’ bulduklarını söyleyen eleştirmenler de mevcut yine bu arada. Bence en doğru ve hakkaniyetli yorum ise kalan azınlıktaki eleştirmenlerden geldi “Bizce gayet başarılı bir roman, tek handikapı JK Rowling imzasıyla çıkmış olması... Eğer bir başkası yazmış olsaydı büyük ihtimalle şimdi tebrik ve övgüleri kabul ediyor olurdu!” Zaten Rowling’in çevresindekiler de bu durumun farkında olsa gerek kitabı önce mahlas bir adla yayımlamasını önermiş. O ise gelecek tüm eleştirileri karşılamaya hazırlıklı bir şekilde, kendi adını kullanmayı yeğlemiş. “Çok şükür faturalarımı nasıl ödeyeceğimi düşünmeyecek kadar çok para kazanıyorum, dolayısıyla bu kitabın başarısı için de kaygılanmamak gibi bir lükse sahibim,” diye düşünmüş. Gelelim bizde de bu ay içinde “Boş Koltuk” adıyla Doğan Kitap tarafından yayımlanacak olan “Casual Vacancy”ye... “Casual Vacancy”, kısaca küçük bir İngiliz kasabasında yaşanan ani bir ölümün, diğer kasaba sakinleri üstündeki etkilerini anlatıyor diyebiliriz. Öykü sarsıcı bir şekilde Barry Fairbrother’ın ani ölümüyle başlıyor. Aynı zaMilliyet SANAT Mart 2013
“CASUAL Vacancy”yi Türkçede okurla buluşturacak olan Doğan Kitap’ın Yayın Direktörü Deniz Yüce Başarır ile konuştuk... ● “Boş Koltuk”u yayımlama süreciniz nasıl başladı ve gelişti? J. K Rowling’in bir yetişkin kitabı yazdığını duyar duymaz ajansına ilgilendiğimizi duyurduk. Bu işin en kolay ve en normal kısmıydı. Sonrasında süreç hiç alışık olmadığımız bir biçimde ve çok heyecanlı bir şekilde gelişti. Tekliflerin ne şekilde ve hangi tarihte gönderilmesi gerektiği gibi detaylar ajans tarafından belirlendi ve tüm yayıncılara iletildi. Kitabın alımını takip eden süreç de farklı bir deneyim yaşattı bize. Bu süreçte izlememiz gereken yol tüm detaylarıyla tarafımıza iletildi. Metin, kitabın İngilizcede yayımlanacağı gün özel bir şifreyle gönderildi. Güvenlik nedeniyle (Almanya, Avustralya, Kanada, Fransa hariç) hiçbir yabancı yayıncıya bu tarihten önce gönderim yapılmadı. Metin elimize geçince çevirmenimize ilettik. Kitabın Türkçe adı, kapağı, pazarlama planı dahil pek çok konu onaydan geçti. Frankfurt Kitap Fuarı’nda tüm yabancı yayıncılar için düzenlenen kutlama kokteylinde ajans sahibi de dahil olmak üzere tüm yetkililerle tanıştık. Yani Rowling’in yayıncı ailesi olarak bir bütün olduk diyebiliriz. ● Ön çalışma süreci hakkında neler söyleyebilirsiniz? Çevirmen seçimi de çok hassas bir konuydu. Ne de olsa JK Rowling, “Harry Potter” serisiyle ve çok iyi çevirilerle tanışmıştı Türk okurlarla. Hem bizim rahat çalıştığımız, güvenebileceğimiz biri hem de Türkçeye çok hakim bir çevirmen
manda kasaba meclisinin üyelerinden biri olan Barry’nin meclisteki dengeci pozisyonu ortadan kalkınca kasabanın muhafazakar eski sakinleriyle, onların nefret ettiği, kasabanın yeni yerleşime açılan bölgesinde yaşayan düşük gelirli insanlar arasındaki görünmeyen savaş ve yıllara dayalı nefret bir anda su yüzüne çıkıyor. Boş kalan koltuk için kıyasıya bir mücadele başlıyor. Bu durumdan da ebeveynlerden çocuklara dek herkes etkileniyor. Görünürde son derece iyi ve düzgün insanların yaşadığı kasabada
108
bulmamız gerekiyordu. Bu aşamada aklımıza Dost Körpe geldi. Ve onunla iletişime geçtik. Kitabın edit edilme süreci de çok önemli elbette. İngiliz edebiyatına en yatkın editörlerimizden biri olan Handan Akdemir üstlendi bu zor görevi. Çok yoğun bir okuma süreci geçti. Çünkü bizde kitaplar, doğal olarak, birkaç kez okunuyor. Ben de okuyorum ve görüşlerimi muhakkak söylüyorum. Bizim için önemli olan yazarın dilini korumak ama bu arada da Türkçenin inceliklerine de hakim olmak. ● Türkiye baskısı orijinal baskı, cilt ve fiyat bakımından nasıl olacak? Kitap orijinal kapağıyla çıkacak Türk okurların da karşısına. Belli sayıda sert kapaklı da basılacak. Fiyatıyla ilgili henüz bir şey söylemem mümkün değil. Tabii ki sert kapaklı daha pahalı olacaktır. ● Siz kitap hakkında ne düşünüyorsunuz? Ben romanı çok severek okudum. Rowling’in daha ilk sayfasından itibaren istediği atmosferi çok etkili ve sağlam bir biçimde yarattığını düşünüyorum. Gerçekçi, sert ama çok akıcı bir roman “Boş Koltuk”. İnsani zaaflarımızı, iktidarla olan inişli çıkışlı, itiş kakışlı ilişkimizi, küçük yerlerde yaşamanın o dayanılmaz kısıtlılığını, insanların birbirlerine karşı ne kadar zalim olabildiklerini çok vurucu bir şekilde anlatıyor. “Harry Potter” serisinden çok başka bir dünya var bu romanda. Ama yine çok sağlam bir dünya var. Ben “Harry Potter” serisinin ilk kitabına özellikle çok vakıfımdır. Çünkü romanı sesli kitap olarak baştan sona okumuştum. Ve yazarın hikaye anlatıcılığına yüksek sesle okurken bir kez daha hayran kalmıştım. Bence bu yazarın değişmez bir özelliği.
kapalı kapılar ve maskeli yüzler ardında yaşananlar tüm çıplaklığıyla anlatılırken, öykünün sonunda bir anlamda hemen herkes payına düşen cezayla da karşılaşmış oluyor. Tabii arada kalan ise her zamanki gibi en masumlar ve suçsuzlar! Rowling’in yıldızı Harry Potter serisinde bir grup çocuğun hikayesi, özellikle ana karakter Harry’nin üstünden anlatılıyordu. “Casual Vacancy”de ise öne çıkan tek bir karakter yok. Sırayla tanıştığımız ve eşit derecede etkilendiğimiz pek çok karakter, hiçbi-