GUREERROAK 2018komaiatza

EUSKALOHITUREN ALDIZKARIA

DBH1B- KOIKASLEAK

AURKIBIDEA: Eu sk al t r adizioak 1. Egu zk ilor ea (1. et a 2. or r iak ) 2.Ar bizu k o San Joan ak ( 3. or r ia) 3. Lau bu r u an (4. et a 5. or r iak ) 4. Zeledon (6. or r ia) 5.San t a Ageda (7. et a 8. or r iak ) 6. Zior dik o San Joan ak (9. or r ia) 7. M om ot xor r ok (10. et a 11. or r iak ) 8. Ar abak o San Joan ak (12. et a 13. or r iak ) 9. Alt sasu k o San Joan ak (14. or r ia) 10. San Fer m in (15. or r ia) 11. Her r i Kir olak (16. or r ia) 12. San t o Tom as (17. et a 18. or r iak ) 13. Don ost iko Dan bor r ada (19. or r ia) 14. San t a Lu cia ( 20. or r ia) 15. Esk u pilot a (21. or r ia) 16. Olen t zer o (22. et a 23. or r iak ) 17. Don iban e et a Ar aiako San Joan ak (24. or r ia)

EGUZ K I -LOREA Eu sk al m it ologian in dar h an dia du en sin boloa da et a basa k ak t u sar en lor e leh or r a ir u dik at zen du . An t zin a, ber e ar giaz izpir it u ak ,ek ait zak et a best e edozein ar r isk u u xat zek o gait asu n a zu ela u st e zen . Jak in n ah i du zu zer gat ik du en in dar h an dia? Zu k er e at ean n ah i al du zu bat ? Bak ar r iak E.H sin ist en du t e? Galder a h or iek er an t zu n n ah i ba dit u zu ir au r ezazu ar t ik u lu in t er esgar i h au .

CARLINA ACAULIS Carlina Acaulis edo Eguzki- lorea landare loredunen espezie botaniko bat da, Asteraceae (landare loredunen familiarik handiena) familiako Carlina generoko belarkara. Astalarra, basalarra edo kardalora izenak ere baditu. 5 eta 30 cm arteko altuera har dezake.

IZENAK Erderaz ?ajonjera?, ?angelica ? carlina?, ?camaleón?, ?canduncho?, ?carasol?, ?cardabela?, ?cardina?, ?cardineta?, ?cardito?, ?cardo ajonjero?, ?cardo ajonjero blanco?, ?cardo de San Pelegrín?, ?cardo dorado?, ?cardonerita?, ?cardonerito?, ?cardo rizado?, ?cardullo?, ?carlina?, ?carlina angélica?, ?carnunquera?, ?peine?? en catalán ?cardiguera?, ?carlina?? y Euskeraz ?eguzkilore?, ?astalarr ?, ?basalarr ?, ?kardalora?, baina bere izen zientifikoa Carlina acaulis da. Ikusten duzuenez izen asko ditu baino izen ezagunena Euskal Herrian Egu zk i lor ea da

ZUK ERE ETXEAN BAT NAHI BADUZU... Lorea bera da egun babestua. Naturan basati ateratzen da, baina hartzea debekatua dago.

Hauen zalea da Marga Pesos arrasatearra eta berari esker askoketxean eduki dezakete. Eguzki loreekiko zaletasunak bultzatuta, Gorbeia mendian hauek haztea erabaki zuen Marga Pesosek. Lehen uzta iaz jaso zuen eta aurten loreak salgai jarriko ditu. Etxean eduki nahi dutenei aukera emateaz gain, hainbat produktu sortu dituzte landarea baliatuta. Beraz badakizue zer egin Egu zk i lor e bat zu en et xeet an n ah badu zu e.Jatorriz, eguzki- lore freskoa erabiltzen zen eta egun batzuetan lehortzen joaten zen guztiz lehortu arte. Beti etxeetako ateetan jartzen da, orokorrean San Ju an egu n an edo u r t e ber r i egu n ean , garai berria inauguratzeko izpiritu txarrik gabe.

KONDAIRAK ETA SINISKERAK Bere itxura eguzkia irudikatzen zuenez,sineskeren arabera, etxeak baserriak eta bordak, sorgin eta izpiritu edo izaki gaiztoez babesteko asmoz ateetan jartzeko ohitura zegoen, bestalde sorginkeria, aztikeria eta madarikazioen aurkako babeslea ere ba omen zen eta gaur egun oraindik baserri giroko leku askotan jarri ohi da.Sineskera horien arabera, eguzki-lorearen babes ahalmena San Joan eguneko goizaldean urte osoan baino indartsuagoa izan ohi zen. Sineskera hau orokorrean Mendebaldeko Europako herrialde askotan jasotzen da: adibidez, Pirinio mendietako bi alboetan, Aragoin bai eta Alpeetako eskualdean ere, betiere sorgin eta izaki gaiztoen inguruko babesle gisa. Hori sinesten dute urrengo kondairarengatik. Duela milaka urte, gizakiak ilunpean bizi zirenean, Zezensuzkoaren itxuran lurraren erraietatik ateratzen ziren jeinuek,zaldi hegalariek, sorginek edo herensuge handiek gizakia izutzen zuten. Lurrari etengabe ari zioten laguntza eskatzen eta egun batean horrela erantzun zien:

-Semeok, laguntzeko esaten didazue eta hori egingo dut. Izaki argitsu bat sortuko dut eta Ilargi deituko diozue. Ala egin zuen, ilargia sortu zuen. Hasieran ez ziren sorginak ez ezer ez ziren leizeetatik ateratzen baina denbora bat pasata, ateratzen hasi ziren berriz ere. Berriro joan ziren laguntza bila eta honetan izaki argitsuagoa sortu zuen, horrela gaua ilargia irudikatuko zuen eta eguzkia eguna. Handia eta argitsuagoa izan arren, azkar gizakiak ohitu ziren baina sorginak ez ziren ohitu eta orduan bakarrik gauean ateratzen ziren.

Honetan argitasunari eta beroari esker loreak jaio ziren. Gizakia berriz ere lurrarengana joan zen laguntza eske, gauerako laguntza eske. Orain lore eder bat sortu zuen lurrak eta sorginak hori ikustean eguzkia dela pentsatuko dira eta joango dira. Hemen daukazu bidiotxo labur bat, oso ondo azaltzen duena EguzkiLorearen kondaira.

INFORM AZIOAREN ETA IRUDIAREN JATORRIA: ht t ps:/ / w w w.f lor esyplan t as.n et / egu zk ilor e-sim bolo-y-leyen da/ h t t ps:/ / eu .w ik ipedia.or g/ w ik i/ Egu zk i-lor e h t t p:/ / w w w.r est au r an t ejolast ok i.com / egu zk ilor e-u n a-t r adicion -par a-ah u yen t ar -los-m alos-espir it u s/ h t t ps:/ / w w w.bizk aiat alen t .eu s/ eu / pais-vasco-t e-esper a/ sen as-de-iden t idad/ r epr esen t an -algu n os-sim bolos/ :h t t ps:/ / w w w.ber r ia.eu s/ paper ekoa/ 1845/ 040/ 001/ 2017-01-10/ egu zk i_lor ea_au r r er a_egit eko_ in dar r a_em at en _dizu n _ik u r _bat _da.h t m h t t ps:/ / eu .w ik ipedia.or g/ w ik i/ Egu zk i-lor e_lu ze h t t p:/ / w w w.h ir u .eu s/ eu / cu lt u r a-vasca/ egu zk i-lor e h t t ps:/ / eu .w ik ipedia.or g/ w ik i/ Egu zk i-lor e_lu ze

IraiaAgirre

Ek h iĂą e Azpeit ia

ARBIZUKO SAN-JUANAK Euskal Her r i osoan San Juan bezper a Antzinetik ospatzen da udako solstizioar i ongi etor r ia emateko. K r istauek festa hau mantendu zuten baina izena eta ospatzeko er a aldatu zuten. Ber az gaur egun San Juan festa bezala ezagutzen dugu kr istauek ezar r i zuten moduan. ARBI ZUK O SAN-JUANAK Ar bizun San Juan bezper a ospatzen da eta her r iko festekin lotzen da zazpi eguneko j aiak eginez. Ekainaren 23-tik 29-r a San Juan j aiak ospatzen dir a. OSPAK I ZUNAK Festako hasier a ar r atsaldeko 18:30-ingur u hasten dir a.Txupinazoa her r iko plazan leher tu ondoren, ar bizuar r ak festan mur giltzen dir a. Ur tero legez, eta ohitur ar i j ar r aituz, San Joan er mitar a igotzen dir a her r itar r ak bezper ak ospatzer a. Apaiza gidar i dutela, udalbatza eta gainontzeko ar bizuar r ak bezper ak entzuter a j oaten dir a. Behin eginkizun hor i bukatuta, her r iko kintoek Ar bizuko M ar ia L onbrenen zaldiya zor tzikoa dantzatzen dute baselizako atar ian.Euskal Her r iko beste her r i askotan bezala, festetan, sabela beteta eta eztar r ia bustita edukitzea ezinbestekoa da ar bizuar rentzat. Hor regatik, zor tzikoa bukatutakoan, sailetan bildu eta ar r atsaldekoa egiten dute er mita ingur uko zelaietan. Her r iak ar doa, gazta eta ogia eskaintzen du, eta kuadr illa bakoitzak bere ar r atsaldekoa er amaten du. Ongi aseta, eta Jaiak her r iko txar angaren er r itmoar i. j ar r aituz, ar bizuar rek baselizatik her r ir ako bidea egiten dute. San Joan bezper a izanik, her r ian ezin da sua faltatu. K ale Nagusian bar na her r itar rek suak pizten dituzte. Her r itar r ak suak saltatzen ibiltzen dir a ar imak gar bitzeko eta espir itu txar r ak uxatzeko. Suan saltoka ibili ondoren, her r iko kuadr illak afaltzer a j oaten dir a elkar teetar a. Afal ondoren j endeak festak disfr utatzen j ar r aitzen dute.

FESTAREN JARRAI PENA Ekainak 24an dianarekin esnatzen dir a her r ian.San j oan baselizar a igotzen dir a udalbatza,eguar diko meza nagusia entzuter a.Ondoren,aate-a egiten dute her r iko pazan.Festak ir auten duten egun guztietan egiten den zer bait da.Hamaiketakoa her r iko taldeek j ar tzen dute; txandaka prestatzen dute,eta udalak ar doa eta gazta j ar tzen du.M ahaiak eta aulkiak kaler a ater a eta kalean egiten dituzte otor duak ar bizuar rek.Bai goizez bai ar r atxaldez

umeentzako, helduentzako eta gazteentzako ikuskizunak, kontzer tuak e.a egoten dir a.

INFORM AZIO ITURRIAK: / w w w.ber r ia.eu s/ paper ek oa et a n ik jak in dak o in f or m azioa

Lau bu r u a Lauburua t xikit at ik ikusi dugun ikur horiet ako bat da. Ant ziniako euskal m it ologiako lau buru dit uen ikur oso garrant zit sua. Baina, lauburua Euskal Herrian bakarrik ezagut uko da? Et a Euskal Herrian bakarrik ez bada ezagut zen, m unduko zein leukt an ezagut uko da? Et a zein izango da leuku bakoit zeko esanaia? Hori dena jakin nahi

Lau bu r u ar en esan ah ia: Omenaldi onaren seinale da eta gaizkiaren eragina urruntzen duen eguzkia irudikatzen du; horregatik, landutako harrietan lauburua ikus daiteke, etxe eta baserri askotan (Euskal Herriko etxe tradizionalak) atetan ikusita. Ateak, armairuak, kaxak, hilobiak, ainguruen sinbolo gisa erabiltzen dira eta bitxietan baita erabiltzen dira, zintzilikarioak, eskumuturrekoak eta belarritakoak egiteko.

Lau bu r u a M u n du an : Lauburua euskal mitologiaren ikurra da eta kultura askotan ohikoa da, Ekialde Urrunetik, Pazifikoko Uharteetatik eta Europako zati handi batetik. Lauburua ere beste herri batzuek erabiltzen zuten, "Labaro" izenarekin kantabriar eta asturiar herrietan. Galiziar jendeak "Tetrasqueles" deitzen zioten eta "Cuatrefuellas" bezela ezagutzen zuten aragoiarrak.

Zer da?

Lauburua, antzinako ikur mitologikoa da eta kultura askotan ohikoa da, Ekialde Urrunetik, Pazifikoko Uharteetara eta Europako beste lekuetaraino. Erromako armadako euskal legionburuak inportatu zituen zenbait zeltak herrialde zeltiarretako kanpainen ondoren, litekeena da eguzki erritoan sortutako sinbolo bat izatea, hau da, Europako ia guztietan, eta "kontagio" batek herri batetik bestera igortzen duena. Zeltak, etruskoak, erromatarrak, naziak eta kristauak ere erabiltzen zituzten.

Lau bu r u ar en jat or r ia

Nola er abilt zen da?

Euskal Herria Indiarekin lotu da svastika erabiltzeagatik, baina Indian gurutzea zuzena da eta gure herrialdean, ostera, kurbatua. Gurutze gamatu zuzena gutxitan agertu da euskaldunon artean. Kurbatua, ostera, oso maiz eta Euskal Herriko lurraldearen hedapen osoan. India aipatu da svastika zuzenaren jatorrizko herrialde gisa, baina ez da horren frogarik; bestalde, batez ere deigarria da Kolon aurreko Amerikan ere, garai hartan, erabiltzen zutela. Indonesian gaur egun zorte oneko sinbolo lagungarri gisa erabiltzen da.

Lauburua normalean eguzki bidearen norabidean erabiltzen da, hau da, ekialdetik mendebaldera. Teoria batzuen arabera, zentzu onean aginpide onaren seinale da eta kontrako txarrez kontrakoa.

ITURRIAK: https://santuariodelalba.wordpress.com/2016/10/19/el-lauburu/ https://es.wikipedia.org/wiki/Lauburu https://www.google.es/search?q=lauburua&rlz=1CAACBA_enES761ES761&source=lnms&tbm= isch&sa=X&ved=0ahUKEwjJoNvH0ofbAhVHuhQKHYpMA2QQ_AUICigB&biw=844&bih=605&safe =active&ssui=on#imgrc=BHmUuZNZX-tdcM: https://www.google.es/search?q=lauburua&rlz=1CAACBA_enES761ES761&source=lnms&tbm= &sa=X&ved=0ahUKEwjJoNvH0ofbAhVHuhQKHYpMA2QQ_AUICigB&biw=844&bih=605&safe=a ctive&ssui=on#imgrc=a8IcV24QU-VLYM http://platayacero.es/es/content/13-historia-del-lauburu

Olat z Bados Gan u za

Joseba Belt r an de Her edia

Zeledon Zeledon da per t son ai bat ber a, zer u t ik jeist en den ean at er k iar ek in ir ek it zen (ast en ) dir a Gazt eizk o f est a k .

Non et a n oiz ospat zen da Festak Zeledonen jeitsieraren baina egun bat lenago asten dira hau da Abuztuaren lauan. Festa hau Gazteizkoa baina ere dago.

Zeledon en Hist or ia Zeledon pertsonaia Zeledonio Altzola festazalearen omenez sortu zen. Jatorriz Zalduendokoa zen Zeledonio; urtero Andre Maria Zuriaren festetan parte hartzen zuen, eta ingurukoak parte hartzera bultzatzen zituen. Horrela, bada, ezagun-ezaguna egin zen Gasteizen bertan, jaietako protagonista bihurtzeraino. Hil zenean, ordea, jaietako zerbait falta zela sumatu zuten batek baino gehiagok. Tradizioa 1957an hasi zen,Gasteizko gazte batzuek (Jesus Jimenez, Sedano, Luis Maria Sanchez Iñigo, Lopez de Ipiña, Madinabeitia, Jose Luis Isasi, Perez de San Roman, Lopez Guereña eta Azpiazu) San Migel elizatik udaletxeko teilatura Zeledon irudikatzen zuen panpina bota zutenean. Harrezkero, urtero egiten da.

Zeledon Celedónek gogora ekartzen digu Celedonio Alzolarengandik Zalduendo de Álava (Araba) eta urteko urterik Vitoria-Gasteizeko Zinemaldiko jaiak direla eta horietako protagonista izanik eta herritar guztiei eta bisitariei gonbitea eman diezazkieten. .1957an, 9 lagunek blusak Celedónen izaera irudikatu zuten, soka baten bidez jaurti zuten panpina bat asmatu zuten eta pertsona berberak izango lirateke, José Luis Isasi pertsona hori izanik. Celedón jatorriz San Migel dorretxetik Espainiara edo Plaza Berrira jaiten zen.

Informazioa: https://es.wikipedia.org/wiki/Celed%C3%B3nhttps://es.wikipedia.org/wiki/Celed%C3%B3n "Baina berridatzita" Bideoak: Youtubetik :https://www.youtube.com/watch?v=8euQeZOBRVo

2018-05-12

SANTA AGUEDA Santa Aguedaren informazio gehigo jakin nahi baduzu hemen daukazu. Ospakizunaren jatorria, ospakizunaren informazio orokorra eta Santa Aguedako koplaren hitz edatuenak. Baita ere, Santa Aguedako kopla osoaren bideo bat letrarekin kopla osoa entzun nahi baduzu. Informazioa nondik atera dudan jakin nahi baduzu informazio iturriak bigarren orrialdean daude. Irakurri! Eta gozatu!

Ospakizunaren j ator r ia.

Santa Aguedako koplak.

Santa Agueda izena Agueda izeneko kristau santu emakumezko batetik etortzen da.

Hauek dira koplaren hitz edatuenak: Zorion, etxe hontako denoi!

Tradizioak dionenez, Quinciano gobernadoreak berarekin ezkondu arteko onik ez omen zuen, baina Aguedak nahi ez eta mendeku gisa kartzelatu zuen. Bularrak moztu eta hil arteko torturak sufritu izan zituen. Handik gerora, Eliza Katolikoak saindu izendatu eta otsailaren 5a aukeratu zuen bera omentzeko.

Oles egitera gatoz,

Batzuek diotenez, marinelek eta itsasgizonek ekarri zuten neska horren historiaren berri euskal portuetara, eta hortik zabaldu omen zen gure lurralde osora. I nfor mazio orokor r a. Euskal Herrian eta Espainiako zenbait tokitan ospatzen da Santa Agueda, otsailaren 5ean.

aterik ate ohitura zaharra aurten berritzeko asmoz. Ez gaude oso aberats diruz, ezta ere oinetakoz. Baina eztarriz sano gabiltza, ta kanta nahi degu gogoz. Santa Ageda bezpera degu Euskal Herriko eguna, etxe guztiak kantuz pozteko aukeratua deguna. Santa maitea gaur hartu degu gure bideko laguna. Haren laguntzaz bete gentzake egun hontako jarduna.

Ohitura da egun horretan herrietan kopla zaharrak kantatu, makilekin lurra joaz erritmoa markatzen eta kintoak diru eskean joaten dira jantzi tradizionalekin. Antzina, mutil gazteak soilik ibil zitezkeen eskean, baina XX. mendeko azken hamarkadez geroztik 18 urteko neska-mutilak parte artzen dute kinto bezela.

Egilea: Naroa Carabias

In f or m azio it u r r iak : Ospakizun jatorriaren informazioa wikipediako artikulu batetik atera dut: https://eu.wikipedia.org/wiki/Santa_Agata_jaia#Kanpo_loturak

Informazio orokorraren informazioa wikipediako artikulu berdinatik eta beste toki bateko artikulu batetik atera dut: https://eu.wikipedia.org/wiki/Santa_Agata_jaia#Kanpo_loturak https://info7.naiz.eus/eu/info_i7/20180124/nondik-dator-agate-deuna-ospatzeko-ohitura

Santa Aguedako koplak wikipediako artikulu bedinetik artu dut: https://eu.wikipedia.org/wiki/Santa_Agata_jaia#Kanpo_loturak

Santa Aguedako argazkia internetetik atera dut: https://es.wikipedia.org/wiki/%C3%81gueda_de_Catania

Santa Aguedako abestiaren bideoa youtubetik atera dut: https://youtu.be/jWT7dp5T75Q

Egilea: Naroa Carabias

Zior diko San Ju an su ak San juan suak, Ziordiko san juan suak ederrak dira ez galdu aukera, leku polita eta janaria ematen dute hobeto baino hobetoagoa da!

Noiz? Ziordin san juan suak ekainaren 23 an egiten dira Zer egit en da? Afari bat parke batean txopera bat dagoela eta, odolkiak, txorizoa, pintxoak, ardoa, kokakola, kas, ura... jateko eta edateko banatzen ditu udalak. Hori baino lehen bi suteak egiten dira, bat handia eta beste bat jendea saltatzeko. Beti joaten gara jende asko. Leh en egit en zu t en san ju an ak Lehen joaten zen mendian dagoen batueko iturrira.

Autorea: Oier gartzia Informazio iturria: mire ama.

M om ot x or r oak : Oso famatuak dira Altsasuko inauteriak, bereziki pertsonai batzuk, momotxorroak. Jakin nahi ahal duzu pertsonai hauei buruz zerbait gahiago?

Sor r er a

Zer dir a?

Ez dago pertsonai hauen sorrerari buruzko data zehatzik. 1930eko hamarkadan galdu zen tradizioa baina 1990ekoan berreskuratu egin zen.

Altsasuko inauterietako pertsonai nagusiak dira.

It xu r a Bizkarrean larrua daramate. Ator txuria odolez zikindua eta praka urdinak. Buruan saski handi bat ipuruko eta adarrekin eta saskitik zintzilik zaldi ilea aurpegia estaliz. Gerrian, joareak zalaparta haundia sortuz. Oinetan, artilezko galtzerdiak eta zatak eramaten dituzte. Eskuan sardea jendea zirikatzeko, hau ere, odolez zikindua.

Gau r egu n

M om ot xor r oen dan t za

Altsasutik kanpo ere, pertsonai famatuak bihurtu dira eta jende asko etortzen da inauterietako astearte arratsaldean momotxorroak ikustera. Urteak pasata, pertsonai gehiago sortzen joan dira iĂąauteriak aberastuz.

Momotxorroek dantza propio bat dute, "Momotxorroen Dantza" izenekoa. Herrian zehar egiten duten ibilbideko zenbait tokitan dantzatzen dutena. Amaieran, Foruen enparantzan ezkilak jotzean, buruko saskia kendu eta aurpegia erakusten dute.

Informazio iturriak: Wikipedia, Altsasuko udalaren web-gunea eta urtetan zehar nik dakidana. Argazkia: Dantzan Bideoa: Guaixe

Lar r ait z Goik oet xea

SAN JUAN SUA araban Oh ik oa del lek u et an : Jai hau asko ezagutzen da araban eta gehien ospatzen den batekoa da. hori aparte, herri hauetan asko ezagutzen da:

-

Gazteiz Araia .Agurain Lantziego

Euskal Herriak, beste kultura askorekin gertatzen zaigun bezala, eguzkia jauretsi zuen eta, jaungoikotzat hartuz, zegozkion laudakizun eta gurtzapenak egiten zizkion.

Or ainaldian eta lehenaldian: Gaur egun gas-biltegi bat dagoen orubean eraiki zuten gure arbasoek orain ez den baseliza zaharra, bere gurtzapenak egin ahal izateko. Baseliza zahar hori "San Juan Astobizako" izendapenaz agertzen zaigu aspaldiko idazkietan, alde horretako izena hartuz. Bere egoera txarra zela , eta ikusirik bertako zoladura bustintsuegia zela oinarri on bat egiteko, erabaki zen gaurko baseliza dagoen tokian eraikitzea. 1.895 urteaz ari gara.

OHITURAK: Badirudi, erroztapen haundiko ohitura izan zela gure herriaren lehenengo garaietatik; ekandu horren aztarnen adibide, artzain txabolena dugu, zeren saroe askotan berdinki orientaturik bait daude. Gauza bera dugu Erdi Aroko hilobietan, burua mendebaldean eta oinak ekialdean jarriz. Era eta jarrera berean trikuharri eneolitikoak ditugu; guzti honek, ohikuntza hau beste herrietako sinismen eta mito antzekoez sortua izan zela iradokitzen digu.

Noiz ospatzen da eta ze j ai daude: Ekainaren 24-ean da eta ohikoena da ikastoletan eta herrixkeetan egitea. ere, ohikoa da udako festetara ongietorria ematea festa honekin. Araban, 3 egun lehenago festa haundia egoten da gazteizen eta

Joel gon zalez

San Ju an su ak Eu r opa osoan ospat u izan den jaia h au zah ar -zah ar r a da,et a badir u di lot u r ik dagoela paleolit o ar oan k on t in en t ea popu lat u zu en h er r i ibilt ar i,,eh izt ar i et a bilt zaile zah ar h ar ek in . Eu sk al h er r ian er e h er r i ask ot an ospat zen da San Ju an f est ak .

Aim ar Gr acia

San j uan suen j ator r ia Aspalditik ospatzen da j ai hau Ekainaren 24an .I par hemisfer ioko her r ialdeak uda hasier a ospatzeko egiten da. Ur teko gaur ik motzena delako. Egun hau ospatzeko, san j uan bezper an suak pizten dir a. Suarekin, ur te osor ako j endea gauza txar retatik

Altsasuko san Juan suak .Ar r atsaldeko 6ak alder a kuadr ila guztiak helkar tzen dir a Altsasuko puntu desber dinetan. 2 hegun lenago har tzen dute mater ialak:kar toia, paper a,hegur rezko paleak. Eta gero montatzen dugu hor ren montoi bat eta gauko 8 etan sua ematen diogu.Eta hor hegoten dir a sua saltoak ematen igual 11 ke ta r aino saltoka eta hur rengo egunean etxeko atetan landare batzuk j ar tzen dir a.Zeren lehengo gar aian esaten zuten alej atzen zuela espir ituak eta

San f er m in Oso famatuak dira San ferminak mundu guztian.Eta pertsona asko joaten dira ikustera, jakin nahi ahal duzu nola ospatzen diren San ferminak. Non ospat zen dir a San ferminak Iru単an ospatzen dira.Jende asko joaten da Iru単ara egun oietan pasatzera ongi lagunekin eta ikustera enzierroak eta toreroak.

Zein ospak izu du t e Ir u 単 ek o per t son ak ? Iru単eko pertsonak ospakizun asko dituzte nola enzierroak, toreroak eta beste batzuk gehio.

En zier r oak :

Txu pin azoa :

Enzierroak egiten dira San ferminak asten direnean eta asten den ordua da goizeko 7:00 izaten da baina egoteko gero ikusten nola sartzen diren zezenak estadiora egon bear zara lenago 6:30 ordu orretan gutxi gora bera.

Txupinazoa da egiten dute esateko asten direala San Ferminak eta egiten dute 12:00 zergatik lla mundu guztia esnatuta dagoela.Eta ospaki zun au egiten dute momentu ortan artu bere zapi guztiak eta astindu. ETA AZKENIK.

Tor er oak :

Rek or t ador eak :

Toreroak dira enzierroko zezenak iltzen dituztenak eta baita izaten dute iru sarda metalezkoak eta gero dute iztzeko beingoz dute ezpata bat.Baina sartzeko ezpatak ez dira sartu bear naiduzun tokitik sartu bear da bere birkar ezurratik.

Egiten dutena oiek dira zezenak. rekortatu san ferminak

Hegoi Lak u n t za

HERRI KIROLAK Eu sk aldu n ok dau k agu jolas f am at u bat , et a jolas h or i h er r k ir ola da. Noiz ot e sor t u zen ? Her r i k ir olar en bar r u an h ain bat jolas dau de, jak in n ah i du zu e zein dir en jolas or iek ? jak in n ah i badu zu ir ak u r r i dibu lgazio ar t ik u lu a h au . Sega jok oa Her r i k ir olak Euskadiko landa eremuetan ohitura tradizionalak egiten dituzten kirol ezberdinak sartzen dira. Kirol horiek guztiak landa-jardueretan jatorria izan da. Horrela, pertsona desberdinen arteko lehiaketa batetik kirol jarduerara bihurtu da jarduera jakin batean trebezia handiagoa izan dezan.Esate baterako, egurrez hornitzeko erregistroak mozteaz gain, aizkolariak edo cortadores de tronkos sortzen dira;Eraikuntzako arroka handiak mugitzen diren jardueratik, harrien altxamendua dago, etab.

Sega-jokoa, segalari proba edo segalaritza sega erabiliz denbora jakin batean (orokorrean ordubete) ahalik eta belar gehien moztean oinarritzen den herri kirolada.

Har r i jasot zailea Harri-jasotzea harri bat lurretik hartu eta sorbaldaraino jasotzean datzan herri kirola da. Jarduera honetan dabilen kirolariari harri-jasotzaile deritzo.

Hainbat jolas daude, adibidez Sok at ir a Aizk or a pr oba Aizkora proba edo aizkolaritza herri kirol mota bat da. Helburua enbor bat edo gehiago aizkoraz ahalik eta denbora gutxienean moztea da, eta banaka, binaka edo taldeka lehiatu daiteke. Enborra zutik edo etzanda egon daiteke.

Sokatira herri kirolabat da. Partaide ezberdinek osatutako bi taldeak soka baten alde bietan jarrita, sokalari bakoitzak bere aldera tira egin behar du. https://eu.wikipedia.org/wiki/Herri_kirol Jon Lopez

SANTO-TOM AS Gustatzen al zaizu txistorrora? Gustatu ala ez aurten ezin zara festa honetara etorri gabe gelditu! Ez daukazu aitzakirik ez etortzeko. Ze produktu salduko ote dira? Egingo ote da lehiketarik? Nundik ote dator azoka hau egitearen ohitura? Aurten bertara joateko informazio guztia hemen aurkituko duzu!

Santo-Tomaseko azokaren historia Jai hau XIX. mendetik urtero-urtero ospatzen da eta urteak pasa ahala ohitura hori tradizio bilakatu da. Horrela hasi ziren azoka hau egiten: Garai batean baserri gehienak ez ziren baserritarrenak, hau da, alokairuan zituzten. Baserritarrek urtero ordaindu behar zuten baserriaren errenta. Errenta hori urte amaieran ordaintzen zen eta epea San Tomas egunera arte luzatzen zen. Abenduaren 21-ean baserriko produktu onenak hartu eta hirira joaten ziren baserritarrak, jabeari errenta ordaintzera. Hirira zihoazela aprobetxatuz, baserriko produktuak saltzen zizkieten hiritarrei eta horrela poliki-poliki azoka sortzen joan zen.

Azokako produktuak Azokan barazkiak, futak, esnekiak... saltzen dira. Baina azokako produkturik ohikoena txistorra da. Hala ere, badago beste izar bat: txerria. Goizean ikusteko egon den txerria egunaren bukaeran zozketatu egiten da. Gainera saltzen diren produktu guztiak, bertako baratzetakoak izan ohi dira.

Nun egiten da azoka? Azoka hau Euskal Herriko hiri eta herri askotan egiten da. Baina Donosti eta Bilbokoak dira ezagun eta jendetxuenak. Azoka egiten den beste leku batzuk hauek dira: Lekeitio, Zaldibar, Hondarribi, Azpeitia eta Usurbil dira. Aldiz, Arrasaten azoka egiten dute., baina abenduaren 21-ean egin ordez abenduaren 22-an egiten dute.

Ze lehiaketa egiten dira? Lehiaketa bat baino gehiago antolatzen dira, adibidez: baserritar jantziaren lehiaketa, ezti lehiaketa, fruta eta barazki lehiaketa.... Baina ala ere, Euskal Herriko txistorra txapelketa da ospetsuenetarikoa.

Beraz badakizu, aurten, animatu zaitez parte hartzera!

Miren Murua

INFORMAZIO ITURRIAK: Informazioa: https://www.hiru.eus/eu/cultura-vasca/feria-de-santo-tomas https://eu.wikipedia.org/wiki/San_Tomas_jaia Argazkiak: Aragazkia 1: http://www.diariovasco.com/noticias/200712/21/Media/M3-3097833--390x230.jpg Argazkia 2: http://www.diariovasco.com/noticias/200912/21/Media/M3-5745006--647x231.JPG

M addalen

Donost iako Danborrada Aurten ezin zara gelditu honera etorri gabe! Non egiten da danborrada? Nortzuk hartzen dute parte? Ze instrumentua jotzen dute? Ze jantzi motak daude? Nori bururatu zitzaion Donostiko haurren danborrada egitea? Guzti horren berri edukiko duzu hemen! Anima zaitez!

Non egit en den Dan bor r ada Danborrada da urtero Urtarrilaren 20an Donostiak bere zaindariaren eguna ospatzeko egiten duen jaialdia. Jaia 00:00etan hasten da Konstituzio plazan, hiriko bandera igotzeko ekitaldiarekin. Orduan, Gaztelubide elkarteko eta beste danborrada batzuetako kideak Sarriegiren doinuak jotzen hasten dira. Ondoren, doinu horiek egun osoan entzungo dira hirian. In st r u m en t u a Donostian bi danborrekin jotzen da

Jan t zi m ot ak Hasieran, parte-hartzaileak mozorrotuta ateratze ziren, eta geroago, hiriko militarren uniforme berdinak janzten hasi ziren. Lehendabizi, Independentzia Gerran parte hartu zuten Gipuzkoako batailoien uniformeak imitatu zituzten, eta, beraz, frantses estiloak ziren. Danborradako parte-hartzaileen

Par t aideak Egun horretan ia ezinezkoa da Danborradarik ez ikustea; 125 konpainiek( bakoitzak 20-50 danbor jotzaile eta 50-100 barril jotzaile ditu eta haiekin musika banda, banderadun bat eta kantinerak irteten dira) ematen diote bizitasuna hiriari, bere abesti eta dantzarekin.

Bu r u r at u zit zaio per t son ar i Don ost ik o h au r r en dan bor r ada egit ea Euskal billera elkartearen eskutik iritsi zen. Elkartea 1901. urtean sortu zen, eta 1906tik helduentzako danborradan parte hartu izan du. Elkarteko zenbait kidek haurren danborrada bultzatzearen aldeko apustua egin zuten, eta, azkenerako, 1927. urtean sortu zuten

Informazio-iturriak:Googeletik atera ditut: "San Sebastian eguna:danborrada

San t a Lu cia Santa Lucia jaialdi nazionala eta erlijioaren ezaugarrien urteko ospakizuna da,Jaialdi honen antolakuntza, 1970. eta 1991. urteen artean hasi zenetik, jaialdi Nazionala izendatu zuten, Argentinako lurralde osoan eta inguruko herrialdeetan izan zuen eraginagatik. Gehiago jakin nahi duzu? Segi irakurtzen...

Zer dir a? Onarpen ezagunaren ospakizuna da, zorrotz erlijioari lotzen zaionak, narrazioaren edo santuaren zentratzen du, lau eguneko dantzarekiko santuagatik.

zer adier azt en du ? Lucia "argitsua" eta "argi betea" esan nahi du, eta horregatik zati batzuetan gaur egungo santua irudikatzen da, eskuan lanpara piztuta, ebanjelioaren hitzez hitz egiten duten haurtzain gogoangarri horiek bezala.

Non egit en da? Santa Lucia ospakizun nazionala erlijio-ezaugarrien urteko ospakizuna da, Santa Luziaren, San Juan probintziaren, Argentinan, abenduaren lehenengo erdian ospatzen dena.

Zer egit en da? Abestiak, ohiko baserriak, janari tipikoak, eskulanak eta industriak erakustea eta kultur programa bat egiten da.

Lander Peral Iturria: https://es.wikipedia.org/wiki/Fiesta_Nacional_de_Santa_Luc%C3%ADa https://sanctoral.com/es/santoral/santa_lucia.html

Esk u pilot a Euskal Herrian zaletasun handia esku pilotan aritzeko. Ia herri guztietan daude Frontoiak eta esku pilota ikasteko eskolak. Hoietatik pilotari asko atera dira .

Esku pilotaren histor ioa Euskal Herrian, pilota jokoa XVIII. mendean hasi zen herrietan praktikatzen. Pilotaren aurrekariak erromatar inperiaren azken garaietan aurki daitezke. Baina badira beste datu historiko batzuk, eta nahiko fidagarriak gainera, pilotaren hasiera Behe Erdi Aroan kokatzen dutenak.

Esk u pilot ar en m odalit at eak Pilotan aritzeko modalitate ezberdinak daude. Gehien jokatzen dena eskuz da.

Frontoiei dagokionez bi mota ditugu.Bata frontoi laburra da onek Honek 36 m-ko luzera eta 11 m-ko zabalera du gutxi gorabehera.

Esku pilota, ezaugarri ezberdineko frontoietan jokatzen da. Bi pilotari Iker Pires edo bi bikote elkarren kontra aritzen http://www.euskalpilota.or g/pub/ dira. Pilotariak txandaka jotzen diote aurreko paretaren kontra. Alde batek modalidades.asp?idioma=eu huts egiten duenean besteak puntua http://goian.tieneblog.net/?p=2719 hartzen du. Gainera, beste arau batzuk ere badaude , adibidez ezkerrean pareta dago eta eskuinean marra bat dago eta ateratzen badu falta da .

Olen t zer o Ir at i Ru bio

Nor da opar iak ek ar tzen dizk igu n per tson aia? Ol en tzer o ar tzaia da zen bait tok itan , n ek azar ia beste batzu tan eta ik azk in a beste batzu en u stez. Bak ar r ik ek ar tzen dizk igu opar iak ? Ez ber e em aztear ek in etor tzen da. Nol ak oa da? Gizon tr ipau n di bat da. Nor da Olen t zer o? Ol en tzer o ar tzaia da zen bait tok itan , n ek azar ia beste batzu tan eta ik azk in a beste batzu en u stez. Azk en jen til a del a diote batzu k , Kr istor en jaiotza zabal tzer a etor r ia; u r teak egu n bain o begi bat geh iago du en gizon a del a er e esan da, 366 begi ditu en gizon a del a.

Bah al du lagu n t zailer ik ? XX. m en dek o bu k aer atik M ar i Dom in gi M r i Dom in gi per tson aia fem en in oa izan du l agu n . Batzu en u stez Ol en tzer or en em aztea da

Nolak oa da olen t zer o? Txapel a bu r u an , pipa ah oan , potol oa, bizar r a eta baser r itar r ez jan tzita joaten da, zak u a bizk ar r ean eta astoa.

Ze abest i abest en dir a?

Non ospat zen da? Ezagu n en etak oen ar tean , Aita Noel , H ir u Er r ege M agoak eta San ta Cl au s dau de.Eu sk al H er r ian , Ol en tzer o da aben du ar en 24an Egu ber r ia ir agar tzek o ar du r a du en a

Ol en tzer or en tr adizioa, batez er e, Gabon etan abesten dir en k an tu en bidez tr an sm ititu da. H or ietak o batzu etan bu r l azk o itxu r atzat h ar tzen du te Ol en tzer o, eta beste batzu etan , oh or agar r itzat

Nola jan zt en da jen dea olen t zer o egu n ean ? Ol en tzer o egu n ean jen dea baser r itar r ez jan zten da. Nesk ak : Bi soin ek o ar am aten ditu zte bat gain ean eta beste bat azpian bol u m en a em atek o, goik o gon ar en gain ean m an dal a bat, goik o al dean ator r a eta batzu k ator r ar en gain ean txal ek oa eta batzu tan zapia bu r u an . M u til ak : M aoizk o pr ak ak er am aten ditu zte bak al dean , ator txu r i bat eta ator r ar en gain ean k aik iu a eta bu r u an txapel a.

http://www.nafar roakoikastolak.net/olentzero/infor mazioa/ohitur ak.htm http://www.santur tzieus.com/gelairekia/testuak/ir ak/olentzero.htm https://www.hir u.eus/eu/cultur a-vasca/olentzero

https://www.naiz.eus/media/asset_publics/resources/000/457/398/publication_news_landscape/j an https://i.pinimg.com/or iginals/c9/19/3b/c9193b157aa99e80ab93f42ae282568c.j pg

SAN JUANAK San Juan edo sanjoanak.Antzinako duen jai garrantzitzua da. Ipar hemisferiok udako soltizioaaren hasiera dela eta ekainaren 24 an ospatzen dena, bereziki Europan . Hala ere, udako benetako solstizioa, urte osoko egunik luzeena, ekainaren 21 edo 22an izaten da. Jatorri paganoa duen antzina-antzinako tradizioa da, birsorkuntza-errituak biltzen dituena;ERDI AROZ geroztik,SAN JOAN .Bataitzailea kristao santuaren izena darama.

DONIBANEKO SANJOANAK Donibane jaiko ekitaldi ezagunena Don iban e su a da, hainbat aldaerekin, Donibane eguneko bezperako gauean piztu ohi dena, baina bestelako erritu eta ohiturak ere biltzen ditu.EUSKAL HERRIAN esaterako, egun horretan iturri, putzu eta erreka batzuetako urez garbitzea, haietako ura edatea nahiz Donibane eguneko goizeko ihintza zapaltzea osasungarria dela sinetsi izan da. Ohikoa da, halaber, etxeko atarian,lizarraren ,erramunaren eta elorri zuriaren adarrak jartzea, tximistatik babestek

SANJOANAK ARAIAN Sanjoanak Araian futboleko kampuan egiten dira.Noramalean 2 ordu gutxi gora behera irauten du. Normalean akelarre bat zimulatzen dute 8 neska zuaren inguruan dantzatzen, aurpegiarekin marraztuta eta zoineko folklorikoak. Ordu eredi daude dantzatzen eta mutil bat aker beltz batez mozorrotuta agertzen da eta zuaren alde batean jartzen da, ezerita larruz egindako ezerleku batez.Hondoren 8 nezka horiek ezkaintzak egiten diote:(janaria,objetu tradizional eta mitologikoak.Gero akerrak beraiekin dantzatzen jartzen ziren gero denak joaten ziren eta publikoa (nai duena) sua saltatzen du eta deseo bat ezkaintzen dio. Eta gainera zuk jartzen du paper batean zer erre nai duen eta sura botatzen du. Gero tradizional kantuak kantatzen dira eta festa amaitzen da. https://eu.wikipedia.org/wiki/Donibane_jaia

ENEKO VICENTE. ETA BESTE INFORMAZIOA ETXETIK

Au r t en ezi n zar a j ai h au et ar a et or r i gabe gel di t u !