GURE ERROAK k u lt u r a-aldizk ar ia

K A O I Z I D A R T L A EU SK

San t a Ageda, San Ju an , Her r i k ir olak , Fest ak , San Kir ik o...

DBH.1 A-ko Ik asleak

2018-k o M aiat za

AURKIBIDEA EUSKAL TRADIZIOAK 1.: Aizkolaritza 2.: Errolda 3.: Olentzero 4.: San Juan 5.: Maiatza 6.: Harri jasoketa 7.: San Guillermo 8.: Zeledon 9.: Ur goiena ur barrena Urdiainen 10.: Manta eguna Urdiainen 11.: Batuekoko festa 12.: Herri kirolak 13.: San Adrian 14.: Momotxorroak Altsasun 15.: Barindanoko erregeak 16.: San Kiriko 17.: San Pedro 18.: Santa Agueda Altsasun

2018/ 05/ 15

AIZKOLARITZA Aizkora proba edo aizkolaritza herri kirol mota bat da. Seguraski noizbait entzungo zenuen ezta? Helburua enbor bat edo gehiago aizkoraz ahalik eta denbora gutxienean moztea da, eta banaka, binaka edo taldeka lehiatu daiteke. Baina nik ez dizut artikulua izorratuko, gehiago jakin nahi baldin baduzu irakur ezazu!

Zer da aizk olar it za ? Aizkora proba edo aizkolaritza herri kirol mota bat da. Helburua enbor bat edo gehiago aizkoraz ahalik eta denbora gutxienean moztea da, eta banaka, binaka edo taldeka lehiatu daiteke. Enborra zutik edo etzanda egon daiteke.

Apu st u ak Euskal herri kirol guztietan gertatzen den bezala, aizkora proben jatorria langileen (baso-mutilen) arteko desafioetan dago. Lehenbiziko apustuak oihanean bertan jokatzen ziren baina denborarekin aizkol jokoa menditik herrira jaitsi zen. Ez zaigu ezer idatzirik ailegatu hasierako apustu hauei buruz.

Hernandorenari nagusitu zitzaion. 1851an Benancio Elorza OĂąaederra "Iru-Erreketa" sortu zen. 1884an Elgoibarren jokatu zuen apustuan 12 kanaerdi moztu behar izan zituen eta 1892an Azpeitian Zelai Luze-ri irabazi zion. XIX. mende bukaeratik aurrera euskal abertzaletasunaren hedapena herri kirol guztientzako lagungarri izan zen. Euskal jaiak antolatzen hasi ziren eta egitarauan aizkolariek ez zuten huts egiten.

h t t ps:/ / eu .w ik ipedia.or g/ w ik i/ Aizk or a_pr oba

Aizkora proben gaineko lehenbiziko erreferentzia idatzia 1802ko ekainaren 7koa da. Egun horretan Hernaniko plazan jokatutako apustuan Ezkurrako Ramon Elizalde Astigarragako

EGILEA:Ar k ait z

Er r olda Hem en Er r olda izen ek o oh it u r ar i bu r u z in f or m azio in t er esgar r ia em an go dizu et . Zer den , n on egit en den ... Er r olda or ain dela 70 u r t e egit en zen t r adizio bat da.Geh iago jak in balin badu zu ir ak u r ezazu beh eh an du zu n gu zt ia.

Zer da Er r olda? Errolda Dorrauko festetan egiten den ohitura bat da. Goizeko 6:00-etan egiten zen, baina oso berandu zenez aldatu dute. Orain arratsaldeko 18:00-etan egiten da. Erroldan etxez-etxe joaten da abesten etxe bakoitza jateko zerbait ematen dute, adibidez: nire amona arrautzak ematen ditu eta nire osaba pastak. Gero bildu duten guztia afaltzeko da. Janaria saski batean botatzen da, kantatzen duten bitartean saskia bi mutil makil batzuekin babesten dute. Lapurtzen baduzu makilarekin jo al izateko eramaten dute makila. Pasaden urtean nire lagun batekin pasta batzuk lapurtu genituen baina makila zuen pertsona batek jarraitu zigun

Noiz et a n on egit en da Er r olda? Errolda Dorrauen egiten da. Dorrao Sakanan dago. Errolda abuztuaren 16an egiten da. Dorrauko festak direlako.

Zer gat ik egit en da

Zer egit en da Er r oldan ?

Er r olda? Errolda egiten da tradizio zahar bat delako. Gende zaharrari oroizpen onak ematen diolako.

Erroldan etxez etxe joaten da abesten. Etxe guztiak badute abesti bat, bakoitzan abesti bat du bizi osorako. Etxe bakoitza jateko zerbait ematen du. Gero bildu duten janari guztiarekin afai bat egiteko.

Or ain dela zen bat egit en da Er r olda? Errolda orain dela 70urte egiten zen.

Erroldako bideoa

Iker Agu delo

In f or m azio-it u r r iak Informazio asko nik atera dut, baina nire amonari esan nion informazio gehiago emateko eta orduan informazio asko gehitu dut. Bideoa nire amaren lagun bati eskatu nion. Argazkia nire amak zeukan.

DONIBANE JAIA Ba al dak izu zer den Don iban e jaia ? Er an t zu n a ezezkoa bada, et or zait ez n ir e ar t ik u lu a ir ak u r t zea! Zer d a? ek ain ar en 23-24ospatzen den ospak izu n pol ita da San Ju an izen ean . Zei n d a ber e jat or r i a? Ek ain ar en 24 an , u dak o sol stizioa ospatzen den festa pagan oa da. N u n op at zen d a? Eu r opan ber ezik i ospatzen den a, Eu sk al h er r ian zeh azk i h er r i den etan ospatzzen da. N ol a osp at zen d a? Ospak izu n a bezper an h asten da Ek ain ar en 23 an , ber tak o gau an su a egiten da eta sal to bat em aten zaio h or r i,.Gain er a beste er r itu bir sor tzail eak egiten dir a: pu tzu eta er r ek a batzu etak o u r ez gar bitzea, ibetak o u r a edatea edo 24k o goizek o ih in tza zapal tzea osasu n gar r ia del a sin etsi izan baita. Oh ik oa da er e, etxek o atar ian l izar r ar en er r am u ar en eta el or r i zu r iar en adar r ak jar tzea, txim istatik babestek o.

Alt sasu k o Don iban e jaia Udalak banatzen duen harriak auzo bakoitzetan jartzen dira. Gero jendea aurrak batez erebasotik zuhaitz adarra ekartzen dute herrira,23 a iristen denean dena prestatzen da eta prest dagoenean

Elkarrizketa batetik informazioa atera dut

Aritz Ayestaran donibane jaiaren bideoa

2018/ 5/ 10

Olen t zer o Gabon gaua, opariak... askok dakigu zer egiten duen olentzero, baina askok ez dakiguna da... noiz sortu zen? zein da bere jatorria? zein dira bere lagunak?...gauza guzti oiek eta olentzeroren sekretu guztiak jakin nahi badituzu testu ahu irakurri. ANIMO!

Gabon gau a Abenduak 24-25 aren gauan gabon gaua da eta Olentzerok opariak ekartzen dizkigu. Olentzerok bere astoarekin etortzen da eta opariak uzten dizkigu etxeetan, baina gaizki portatzen bazara ikatza ekarriko dizu eta oparirik gabe geldituko zara beraz ondo portatu zeren Olentzerok dena daki.

OLENTZEROREN

JATORRIA

Inork ez daki zehazki nondik datorren. Tradizio eta legenda gehienak bezala, ahoz aho eta belaunaldiz belaunaldi iritsi dira gure belarrietara Olentzerori buruzko legendak, eta berari buruz ez da ia ezer idatzi XX. mendera arte.

Olen t zer o. Olentzerok ikatza egiten du basoan eta negua iristean mendietatik herrietara jaisten da. Gizon indartsua eta jale amorratua da.

Olen t zer or en k an t ak .

Olen t zer or en lagu n ak .

Olentzeroren tradizioa, batez ere, Gabonetan abesten diren kantuen bidez transmititu da. Horietako batzuetan burlazko itxuratzat hartzen dute Olentzero, eta beste batzuetan, ohoragarritzat, adibidez, Olentzero joan zaigu...

Olentzerok lagun asko ditu, eta aien artean ezagunenak Argitxo eta Mari domingi dira; Argitxo, mendian bizi den iratxo bat da, kriseilu bat dauka, gendea euskeraz hitz egiten duenean pizten da eta horrela ez denean itzaltzen da . mari domingi, Olentzeroren emaztea da, eta basoan bizi da. artzai bat da eta soroan lan

informazio iturriak: https://mitologiadevasconia.amaroa.com/personajes-mitologicos-de-vasconia/mari-domingi http://www.eitb.eus/eu/hiru3/osoa/991905/zein-da-olentzeroren-jatorria--olentzeroren-jatorria/

Egilea: En eko An du eza

M AIATZA Nondik dator maiatza ospakizuna?, zergatik egiten da maiatza ospakizuna?... alako informazio interesgarria dakartzagu gure testuan Interesa baduzu euskal kulturari buruz segi irakurtzen.

ZER DA M AIATZA?

NON OSPATZAN DA?

Euskal Herriko toki batzuetan ospatzen den festa bat, maiatzaren 1 ean. Maiatzaren 1 egunean mendira joaten da zuhaitza jartzera gero herrira jeisten da eta herrian baita zuhaitz bat

Maiatza Eskal Herriko ospakizuna denez Euskal Herrian ospatzan da baina ez herri guztietan bakarrik batzuetan.

ZERGATIK OSPATZEN DA? Maiatza ospatzen denean esan nahi du maiatza etorri dela, eta honela mendira joaten da herria zuhaitz bat jartzera maiatzaren 1 egunean. In f or m azioa n ir e bu r u t ik ar t u du t et a bait a er e n ir e am ak zer bait esan dit .

ZERTARAKO EGITEN DA? Maiatza etortzean eta zuhaitz mendian jartzerakoan hori esan nahi zuen Urbasara ganadua igo al zela eta honela ganadua zuen jendea Urbasara joaten zen ganadua igotzera.

Igor Barriola Goikoetxea

Har r i-jasot zaileak Har r i bat lur retik har tu eta sor baldar aino j asotzean datzan Her r i kirola da. Jar duer a honetan dabilen kirolar iar i har r i-j asotzaile deitzen zaio.

K irolaren Jator r ia K irol honen j ator r ia histor iaur rean kokatzean da.Gar ai haietan er aikuntzak egiteko toki batetik bester a er aman behar zen. Ondoren,histor ian zehar ez da aipatu har r i-j asoketa. Aipatzen den lehen kirolar ia Ar r teondo deitzen zen. Har r i j asotzaile honek plazetar a er aman zuen kirola, har r iak er akutsiz eta pisua eta for mak adier aziz. Honen aur retik, mutil gazteen ar tean bere indar r a frogatzen zuten er r iko festetan har r iak j asotzen.

Har r i-M otak Bi motatako har r iak daude: homologatuak eta baldar r ak

Botoiari eman eta IĂąaki Perurenaren bideoa ikusiko duzu

Har r i-j asotzaile famatuak I Ăąaki Per urena,Juan Nnanue,Goenatxo,Zelai eta I zeta I I eta M ieltxo Sar alegi

Har r i j asoketaren munduko mar kak M unduko mar ka oberena I Ăąaki per urena 320K j aso zuen bere sor baldan

I nfor mazio itur r iak 1-http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus /eu/har r ij asoketa/ar-76816/ 2-http://www.euskadi.eus/web01-a2kirola/eu/ contenidos/infor macion/her r ikirolak/eu_1324/

Euskal Her r ia kanpoz beste lekuetako har r i j asotzeilekin lehiatzen dir a? L ehiatzen zuten bakar r ik europako ipar aldean

depor te03_e.html 3-http://www.euskonews.com/0045zbk/ gaia4507es.html

Aim ar Ben goet xea

2018-5-15

ZELEDON Kaixo gau r k o ar t ik u lu an Zeledon i bu r u z h it z egin go du gu adibidez. Nor da Zeledon ? Nola sor t u zen ? Zen bat per t son a izan dir a Zeledon h ist or ioan ? et a ar e geh iago gau r k o ar t ik u lu an geh iago jak in n ah i badu zu segi ir ak u r t zen gau r k o ar t ik u lu lilu r agar r i h on et an .

Nor ot e da Zeledon ? Zeledon pertsonai arabatar bat da . Bere jaitsierarekin Vitoriako festak asten dira eta berriz igotzen denean Vitoriako festak bukatzen ohi dira.

Zen bat per t son a izan dir a zeledon ? Lau pertsona izan dira zeledon historioan lehengoa . JosĂŠ Luis Isasi MontalbĂĄn izan zen eta alboko argazkiko Vitoriako zeledonen estatatua vitorian

Nor zen zeledon ben et an ? Caledonio de Altunakoa zen benetasko pertsonaia eta zalduendotik zetorren egun guztiak vitoriako festetara besteak ere gonbidatzen perteartzera festan .

Zer bait k an t at zen da zeledon en jait sier an ? Bai hainbat kanta abesten dira baina esagunena Pasacalles da eta bere leloa hau da " Zeledon si hizo una casa nueba " eta gero hainbat estrofa kanta egiten dira.

Zein t zu k sor t u zu t en per t son aia ? Blusak sortu zuten eta oietako bat lehengo zeledona zen .

Markel Eguren

Nir e am on a Wik ipedia : h t t ps:/ / es.w ik ipedia.or g/ w ik i/ Celed%C3%B3n

SAN GUILLERMO Beheko dibulgazio artikuluan San Guillermoren historia kontatuko dizuet. ?Bidetik gora, bidetik behera? esaten da. Oso dibertigarria da gora igotzea gainera lagunekin edo familiarekin igotzen bazara. Gehiago jakin nahi? Ba segi irakurtzen hemen behekoa!

Zer da?

Noiz egiten da?

San Guillermo eliza bat da mendi tontor batean dagoela eta bidea Obanosen asten da. Or festa bat egiten da nun banatzen da janaria eta ardoa. Gero Anortegiko ermitara oinez joaten da jende guzti batera joaten den festa.

San Guillermo ospatzen da lehenengo osteguna Aste Santuaren ondoren lehen bezala, beti berdin ospatzen da tradizio bat delako Obanosen.

Zer egiten da? San Guillermon lehenengo Obanosen elizan apaiza janaria eta ardoa Santuaren erlikiak dituen zilarrezko buruak bedeinkatua banatzen du. Gero, San Guillermo elizara joaten da eta han erromeria egiten da.

Histor ioa 1965 estreinatu egin zen antzerki koloretsua, ?San Guillermo et Santa Felizia misterioa? izenekoa. Antzerkia Santos Begiristรกin Eguilaz apaizak egin zuen. Orri esker sortu zen eliza.

https://es.wikipedia.org/wiki/Misterio_de_Obanos Elkarrizketa batetik atera dut informazio batzuk

Ir u n e Ecan iz Ech an dia

Ur goien a, u r bar r en a Ondorengo dibulgazio-artikuluan, Urdiainen, Baztanen, Basaburuan, Larraunen eta Uharte Arakilen dagoen urte zaharreko errituari buruz hitz egiten da. Gaia interesgarria da ezta? Denek mahatsak gora eta behera, baina ez genekien hemen Euskal Herrian, Nafarroan bertan erritu oso berezi bat dugula Ur goiena, ur barrena... Orain jakin nahiko duzu gehiago ezta? Jarraitu ezazu irakurtzen eta jakingo duzu noiz sortu zen erritua, nola datzan euskal erritu zaharrak... Bihurtu zaitez Euskal errituen aditu! Noiz ospat zen da? Ur goiena, ur barrena erritu euskalduna da, eta urte zahar egunean ospatzen da Nafarroan. Lehen Urdiainen, Baztanen, Basaburuan, Larraunen eta Uharte Arakilen egiten zen, baina, orain bakarrik Urdianen eta (aurten hasia) Uharte Arakilen.

apaizak eta alkate eta zinegotziek edan eta opilak jan ondoren herriko jendeari ematen zaio, beraiek ere jan eta edateko.

Nola da er r it u ar en pr ozedu r a? Madril eta Zumaiako kanpaikadekin pelmada ematen diguten bitartean, Urdiaingo gazte koadrilak herriko plazako iturriaren bueltan egoten dira, eskuan hamabi mahats izan beharrean, pitxar batekin. Ezkilek jo bezain laster urte berriko lehen ura jasotzen dute pitxarrean, eta korrikan apaizaren etxera joaten dira. Han bilduta egoten da herri osoa "Ur goiena, ur barrena" koplak abesteko zain. Denek batera abestu ondoren hiru aldiz jotzen da apaizaren etxeko atea eta poliki-poliki herriko jendea apaizaren etxean sartzen da, eta han ur berria edalontzietan banatzen da eta

Zer gat ik deit zen da " Ur goien a, u r bar r en a" ? Ur goiena ur barrena beste zibilizazio batzuetan ere ageri da. Uste zuten zeru gainean ura zegoela eta horregatik egiten zuela euria hortik dator ur goiena. Bestalde lur azpian ere laku handi bat zegoela uste zuten eta hortik sortzen zirela iturriak eta hortik dator ur barrena. Eta bi urak elkartzean zorte ona ekartzen zuela esaten denez urte osoa bedeinkatzen zuten.

Ur goien a, u r bar r en ar en leh en beder at zi k oplak -

-

Etxe ontako nagusi jaunak poltxia txintxirrinduna;

Arantzazu, zer dekazu?

poltxia txintxirrinduna;

Ur goiena, ur barrena;

zilarrez ezpataduna.

Ur goiena, ur barrena

-

Urte berri egun ona. -

Etxe ontako nagusi jaunak urre gorrizko bizarra

Etxe onetan sar dayena bakearekin osasuna;

artxek, artxek eman dia neuri errieltxo biko zidarra.

bakearekin osasuna

-

onarekin ondasuna.

erdi erdian klaveliĂąa

-

gure baratzan belar ona

Etxekoandre giltzaria

ark botatzen du usai ona.

iriki zazu ataria,

-

iriki zazu ataria

Izotzetan elurretan

Abenduko gau luzetan

ba dekagu ur berria;

beste guziak ohian eta

ba dekagu ur berria

gu, gaizuok, oinutsetan.

presta zazu gosaria. -

Goien goien ilargia

-

Etxe ontan oilar bi

Eguzu, bada, eguzu

baldin eman nahi ba dezu,

bat bestea dirudi, etxe ontako etxekoandreak

baldin eman nahi ba dezu, bestela despegi gaitzazu.

Ama Birjina dirudi.

In f or m azio-it u r r iak -h t t ps:/ / you t u.be/ VqFXZGx-jdc

-h t t p:/ / w w w.n ot iciasden avar r a.com / 2016/ 12/ 31/ opin ion / car t as-al-dir ect or / u r -go -Her r i t xik i In f er n u h an di t elebist a saioa -Nir e izeba et a Ait t u n e

Ixon e Flor es Zu dair e

2018/ 05/ 14

M ANTA EGUNA Manta eguna, Euskal tradizio bat da, Urdiainen urtero egiten dena. Non ospatzen da? Nola janzten da manta egunaren festan? Zergatik?... Galdera hauei erantzuteko hurrengo informazioa irakurri beharko duzu, eta oso interesgarria irudituko zaizu. Anima zaitez irakurtzera!

Zer da m an t a egu n a? Manta eguna, Euskal tradizio bat da, Urdiainen egiten dena. Urdiain, Nafarroako Ipar Mendebaldean eta Iturmendi eta Bakaikurekin egiten duen muga den herria da.

Noiz ospat zen da m an t a egu n a f est a? Manta eguna festa, urtero egiten da, momotxarro egunean. Urdiaingo gazteak eta helduak, manta egunaz mozorratzen dira, larunbat gauaren hasieratik asten da festa. Informazio gehiena nire amonak esan dit eta beste gauz batzuk nire burutik artu ditut.

Zer egit en du t e? Umeek eta helduek, jendeari makilarekin hankan ematen diote, manta egunaz ez daudelako jantzirik.

Nola jazt en dir a? Buruan, zapi edo trapu zahar bat eramaten dute, burua estaltzeko. Aurpegian, zapi edo maskara bat eramaten dute, begietan eta ahoan bi zuloekin. Gorputzean, bata edo zaku bat daramate, gorputza estaltzeko eta eskuan makil bat eramanten dute.

Haizea Goikoetxea Selva

BATUEKOKO FESTA Kaixo, ni Harri naiz. Batuekoko festa aurketuko dizuet. Dakizuenez Batueko iturria, Olaztiko eta Ziordiko mugan dago. Baina nik Olaztiko Batueko festaren informazioa aurkeztuko dizuet: Noiz ospatzen da batuekoko festa? Zergatik ospatzen da festa berezi hau? Informazio hau eta gehiago jakin nahi baduzu, jarraitu irakurtzen.

Zer da Bat u ekoko f est a? Herri askotan bezala Olaztin ere suak pizten dira San Joan bezperan. Horretaz gain, erromerian joaten da jendea Batuekoko iturrira ekainaren 24tik gertuen dagoen larunbatean. Herritarrak, txistulariek lagunduta, Ziordiko mugan dagoen iturrira gerturatzen dira eta iluntzeraino luzatzen diren bazkari eta meriendetan parte hartzen dute. Tradizio handiko festa dugu hau, oso aspalditik antolatzen baita.

Zer egit en da Bat u ek oko f est an ? Itur bedeinkatu honera joaten dira Olaztiarrak San Joaneko egunean. 10:00-etan hamaiketakoa hartzen dute. Kuadrilendako horren ondorengo egitekoak mahaiak egoki jartzea eta bazkaria prestatzen hastea izanen da. Mahaira 14:30-etan esertzen dira. La Cigarra txarangaren doinuek, 17:30-etan jasoko dituzte denak aulkietatik eta haren airera dantzan eta kantan ariko dira elkartutako guztiak. 19:00-etan sardina jatea antolatzen dute Batuekon. Handik jaitsita, San Migel plazan, disko Nemux ariko da musika jartzen, 23:00etatik 2:00etara.

https://guaixe.eus/sakana/1386951251810-olaztiko-batueko-festa

Harri Landa Lasa

HERRI KIROLAK Hu r r en go t est u an Her r i k ir olei bu r u zk o in f or m azioa dago, Gu zt iok jok o bat dela u st e du gu bain o, Zer t an oin ar r it u ak zeu den ? Badak izu Eu sk al Her r ik o h ain bat t alde au r t en go sok at ir ak o m u n dialet an egon dir ela? Sar ir en bat lor t u k o zu t en ? Or ain er ak ar r i egin zait u ezt a? Zen bat f r oga dau de Her r i Kir olet an ? Galder en er an t zu n ak jak in n ah i badit u zu , segi ir ak u r t zen !

ZER DIRA HERRI KIROLAK?

Last o bot at zea

Her r i k ir olak abelt zain t zan , n ek azar it zan et a ar t isau t zan oin ar r it u t ak o jok oak dir a.

Lok ot x bilt zea Tr on t za Zak u er am at ea Or ga jok oa

ZENBAT FROGA DAUDE? 18 f r oga dau de; Aizk or a pr oba Sega jok oa Har r i jasot zea

In gu de alt xat zea Txin ga-on t zi er am at ea Txin ga er am at ea On t zi er am at ea Har r i zu lak et a

Sok at ir a Gizak i-aber e pr obak Giza pr obak Zaldi pr obak Idi pr obak Ast o pr obak Last o alt xat zea

BITXIKERIAK: Au r t en sok at ir ak o m u n dialak Txin an izan dir a et a Eu sk al Her r ik o h ain bat t aldek par t e h ar t u du t e et a ez h or i bak ar r ik , sar ia ek ar i du t e et xer a!

INFORM AZIO ITURRIAK: TESTUAREN INFORM AZIOA WIKIPEDIATIK ATERA DUT: https://eu.wikipedia.or g/wiki/Her r i_kirol I RUDI AK :

https://www.eke.eus/eu/kultur a/kirolak/euskal_kirolak/zakular iak/zakular ia.j pg, https://ber r iozar.info/wp-content/uploads/2015/05/sokatir a-femenina-ber r iozar.j pg, http://3.bp.blogspot.com/-FpgBuBL xUWs/UM mDuQ6wOI I /AAAAAAAAABU/VY-WBSv6f7c/s1600/aizkolar is1.j pg, https://er r an.tok-md.com/ar gazkiak/vyk/cache/Her r i% 20kirol% 20j okoak_content.j pg

M IREN M INTEGI CLAVER

San Adrian San Adrian Etxarriko ohituretako bat da. Zerbait jakin

nahi

al duzu ohitura honetaz? Ba testu hau irakurri, zergatik ospatzen den, nun eta noiz ospatzen den, nola ospatzen den,nor joaten den eta nola joaten ziren jakin nahi baduzu testu hau irakurri dezakezu . Ospat zek o ar r azoia

Ospat zek o lek u a

Udako solstizioarekin zerikusia

Etxarriko San Adrian ermitan

izan dezake.

ospatzen da (beheko basoan).

Beste aukera bat da aspaldi herri bat han zegoela eta erromeriarekin gogoratzen da.

Ospat ze dat a Ekainak 16an ospatzen da.

Nor joat en zen

Basoa ere lantokia zen, garai

Herriko jende guztia joaten da

horretan zuhaitzak mozten

familiarekin ospatzera.

hasten ziren, eta hori ospatzeko izan daiteke. Eta azken aukera da han agertu zela saindua eta horregatik ospatzen da.

Ospat zek o m odu a Goizeko 09:00etan txistulariak eta alkateak ateratzen dira, sua egitera eta fritada prestatzen dute hamaiketakorako

15:00etan kohetea bota eta bakoitza bere mahaian bazkaltzen du bere bazkaria eramanez, bazkaldu ondoren maietatik pasatzen dira

ardoa eta guzti dohainik egoten da.

txistulariak.Herrira bueltatzeko

11:00 hamaiketakoa artzen

txistulariekin jaisten dira.

dute,dantzariak eta txistulariak egoten dira,

Egilea:Leire santano

Informazio iturriak: Nire osaba :Alfredo Nire amiĂąa:Araceli

MOMOTXORROAK Kaixo denoi! Altsasuko Momotxorroei buruzko artikulu bat prestatu dut, nire helburu nagusia Momotxorroak jende gehiagok ezagutzea da. Oso bereziak dira Altsasuko inauteriak. Gainera Momotxorroekin batera Akerra, Sorginak, Juan tranposo, Maskarita, Matxingaizto eta beste bat odola eramaten duena ateratzen dira. Eskertuko nizuke artikulua irakurtzea, pena merezi duelako!

Zer dir a?

Zer ger t at u zen ?

Momotxorroak, Altsasuko inauterietako pertsonaia tradizionalak dira.

Tradizioa 1930eko hamarkadan galdu zen, baina 1990ekoan berreskuratu egin zen, pertsonaia berriekin eta guzti: sorginak, akerra haiei segika doala, akelarre bat balitz bezala; eta maskaritak, damasko oihalaz egindako tubika, sokekin lotuta, janzten dutenak. Hau ez zen helduen gustukoena izan, hauen inguruan zegoen oroimena lapurrtea, arpilaketa eta gehiegikeria sexuala baitzen.

Nolak oak dir a? Adarrak daramatzate eta aurpegiak oihal-zapiaren azpian ala zaldi ileen azpian ezkutatzen dituzte; odolaz zikindutako izara zuria ardi-larruzko bizkarrekoak, praka urdinak, galtzerdi zuriak eta abarka beltzak jantzita dituztela agertzen dira. Ardi larruan josita edo gerri inguruan ezkilak daramatzate, zarata ateratzeko eta eskuan sardea daramate.

https://eu.wikipedia.org/wiki/Momotxorro

NAROA SATURIO LEZEA

Bar indanoko Er regeak Bar indano her r i oso txikia da hor duan ezin dituzte beste her r i etako ekintza handiak egin, hor regatik Bar indanoko er regetan sute txikiak egiten dituzte baina hor taz gain Bar indanokoer regetan gauza asko egiten dir a, hor ietakoak gauza gehiago j akin nahi baldinbaduzu j ar r aitu ir akur tzen.

Zer egiten da ?

ematen diete Bar indanoko Er regetako egunean her r iko mutil legendak esaten du her r i hain eta neska guztiak elkar tzen dir a eta txikia zenez hoger ak edo suteak egiten zirela her r i hor i ikusteko eta prestatzen dituzte hoger a txikiak her r i hor retako umeak opar i gabe gero gauean sua emateko, hor iek honetaz osatutak daude: makilak, ez ger atzeko hor taz apar te beti beti hoger ar i sua eman ondoren lehen egur r a, paleak eta edozein gauza lor tu zuten dir uarekin denak sua ar tzen duena, geroxeago afaltzen dute Casa Faustina antor tsak prestatzen dituzte gauean pizteko, gauan, zintzar r iak j atetxean eta ur rengo egunean eta edozein gauza soinua ater atzen denak opar iak dituzte. duena er amaten dute dena prestatu dutenean denak plazan biltzen dir a eta etxez-etxe j oaten dir a dir u eskatzen gero her r ir a buelta osoa eman diotenean her r iko puntu altuener a j oaten dir a (hoger ak dauden tokian) eta sua ematen diete Bar indanoko legendak esaten du her r i hain txikia zenez

Noiz ospatzen da ? Ur tar r ilaren bostaren gauan ospatzen dir a eta gero opar iak ur tar r ilaren seian ar tzen edo ar tuko dir a.

Zer tar ako egiten da ? Bar indanoko ume eta ez hain umeak ber aien opar iak ur rengo gauan izateko.

Non egiten da ? Ur basaren beste aldeko her r i txiki txiki batean ospatzen da festa hau.

Elk ar r izket a bat en bidez at er a du t in f or m azioa

Ir at i Silva Nu Ăą ez

SAN KIRIKO San Kiriko Etxarriko patroia da eta haren omenez ospatzen den jaia. Noiz ospatzen da? Non ospatzen da? Nola ospatzen zen garai batean? Nola ospatzen da gaur egun? Galdera guzti horien erantzunak hemengo testuan dituzu. Etorri nirekin jaietara! Bikain pasako duzu! ZER DA SAN KIRIKO JAIA?

NOLA OSPATZEN DA?

San Kiriko Etxarriko patroia da eta haren omenez ospatzen den jaia. Etxarri Aranatzen ospatzen da Ekainaren 13an. Garai batean Santa Kitz alderainoko prozesioa egiten omen zen, bedeinkapenak handik egiteko.

Eguerdian meza egoten da eta hori despedituta, eliza atetik herriko soroak bedeinkatzen dira, uzta ona emateko asmoz. Arratsaldean etxajua noiz lehertzeko zain egoten dira kultur koadrilak, leherketa ondoren mahaian eseri eta afari merendua hasten da. Gero, Andra Mari ermitaren inguruan elkartutako Etxarriarrak jaso eta eraikinaren aurrean jartzen dira, Dantzakia dantzatzera. Bukatzeko, kalejira plazara despeditzen da eta kontzertuekin amaitzen dute eguna.

San Kiriko;nola ospatzen zen garai batean

https://guaixe.eus/etxarri-aranatz/1386950508086-san-kiriko-eta-san-adrian-eskutik https://ahotsak.eus/etxarri-aranatz/pasarteak/etx-009-046/

Lexuri U

SAN PEDRO Dibulgazio ar tikulu hau Altsasuko San Pedro festar i bur uzko ar tikulu bat da. Noiz egiten da? Nola j oaten dir a j antzita? Zer gatik hasi zen festa hor i? Zer ger tatu zen? Zer egiten dute?I nfor mazio hau baino askoz gehiago dago ar tikuluan. K ondair ak esaten duen guztia j akin nahi baduzu? Hobeto ar tikulua ir akur tzea! Animo! Noiz er abak i zu t en f est a h or i egit ea? Euskal Herrian guda bukatu zenean herrietako jendea festa bat ospatu nahi zuten, eta San Pedroko zelaiak aukeratu zituzten. Hor eguna pasatzera geratu nahi zuten. Zer ger t at u zen ? Bi herri leku berean ospatu nahi zuten festa, San Pedron, eta eztabaida asko egon ziren, kondaira bat esaten duen bezala:

Nola joat en dir a jan t zit a?

Kon dair a:

Hermitaren aurrean zelai batean dantza egiten dute.

Altsasun eta Urdiainen guda zibila bukatu zenean bi herriak festa bat ospatu nahi zuten eta biek San Pedroko zelaiak aukeratu zituzten, egun berean, hilabete berean eta hordu berean. Eztabaida asko egon ziren baina azkenean txapelketa bat egin zuten. Txapelketa bukatu aurretik, Dragoi bat agertu zen eta eztabaideekin bukatu zuen.

Normalean jendea txuriz jantzita joaten da, baina ez jende guztia. Zer egit en du t e?

If or m azio it u r r ia: Informazio hau elkarrizketa batekin egin dut.

Saioa Zelaia

ALTSASUKO SANTA AGEDA Altsasuko Santa Agedar i bur uz ar tikulua da. Zer j antzi er amaten dute? Noiz egiten da? Nor tzuk egiten dute? Nola zen lehen Santa Ageda? Zer egiten dute eta mila gauza gehiago. Animo eta beheko ar tikulua ir akur r i!

Noiz eta non egiten da

Zer jantzi eramaten dute?

Santa Ageda Altsasun egiten da, furuen plazan. Santa Ageda Otsailaren 5 asten da eta 10 edo 11 bukatzen da 5 egun irauten du.

Neskak baserritarrez jantzita joaten dira , mutilak tsuriz eta zapiekin .

Zer egiten da ?

Mutilek makila eramaten dute, beraiek apaindutako makila, zinta bordatuak jartzen dituzte eta ere bandeja eramaten dute .Neskak saskiak eramaten dituzte.

5 erritik dirua eskatzen dute eta opilak jasotzen dute gero saltzeko. Ondoren bazkaltzera joaten dira, arratsaldean plazan dantztzen dute, eta urrengo egunean berriro bazkaltzen dute, dantztu . Hori egun guztietan. Zenbat urtekin egiten da ? 18 urtekin egiten da, baina ere beste kinta batzuk bazkaltzen dute.

Zer eramaten da ?

Historia Hasieran emakumeak festa ospatzen zuten ondoren bakarrik soldaduskara joaten ziren gizonak egiten zute. Orain neskak eta mutilak egiten dute.

Zer dantza mota da ? Dantza mota zortzikoa da, zortziko berezia bakarrik santa agedan dantztzen da .

Nundik atera dut Nundik atera dut

MAIA ZUBELZU

EU S KAL TRA DI

ZI OA

K