102
W tajemniczym ogrodzie
Lalki Wypędzeni Starzeńscy przyjeżdżają do Krakowa. Hrabia Antoni pomaga organizować Radę Główną Opiekuńczą. Pomaga zagrożonym wywózką do Niemiec. Tymczasem dziadek Adam bierze Daisy i piechotą rusza na Podole, gdzie przebywa babcia Maria. To tam zostanie zaaresztowany i wywieziony na Sybir. Powojenne władze nie będą dla Starzeńskich łaskawsze. W latach stalinowskich hrabia Adam będzie więziony. Marysi pochodzenie zamknie drogę na medycynę. Pójdzie do szkoły hotelarskiej. Teresa wyprowadzi się do Poznania. Maciej wyjedzie do Belgii. Józef Koryczan wróci do Płazy w 1947 roku. Wyuczy się fryzjerstwa, będzie wbijał pale w dno Zalewu Chechło i na czternaście lat zostanie sołtysem. Wielkie drzewo, które rośnie na środku parku dworskiego, zmarnieje. Poszukiwacze skarbu uszkodzą mu korzenie. Nie znajdą złamanego grosza. W pałacu władze organizują Technikum Rachunkowości Rolniczej, a od 1954 roku – Dom Pomocy Społecznej. Z bogatego wyposażenia wnętrz zostaje jedynie kilka posadzek, barokowy strop i ozdobna klamka. Salę balową zapełniają łóżka pensjonariuszy, które za dnia, na czas zajęć, odsuwa się pod ściany. W romantycznych, nieogrzewanych wieżyczkach umieszcza się gabinet stomatologiczny, izolatkę i malutką, estetycznie wyłożoną zielonymi kafelkami trupiarkę, gdzie przez trzy dni przed pogrzebem przechowuje się ciała zmarłych. Pałac w Płazie; „Architekt” 1905, z. 9
Lalki ludowe tworzone podczas warsztatów zajęciowych prowadzonych przez DPS w Płazie; fot. K. Kobylarczyk (2012)