Alice Brusten alias Nyza Bladel
Maria Catharina Elisabeth Brusten, in het dagelijks leven Alice genoemd, werd geboren om zeven uur ’s morgens op 12 juli 1885 in Wijchmaal, Limburg, als vijfde kind van Pieter Hendrik “Henri” Brusten, die winkelier van beroep was, en van Maria Jonkers. Op het ogenblik van haar geboorte had ze al twee zussen en twee broers. Na haar werden er in het gezin maar liefst nog zeven andere kinderen geboren.
Ze huwde met Mauritius Amandus Ghislenus “Maurice” Van Bladel, die geboren is te Antwerpen op 12 februari 1886, en gebruikte diens achternaam in haar artiestennaam “Nyza Bladel” (ook geschreven als Nisa, Niza en Nysa). Maurice was zoon van Josephus Van Bladel, een houthandelaar geboren in Geel, en Anna Dapsens die geboren was in Doornik. Zijn ouders waren gehuwd in Doornik op 7 juli 1897. Maurice zelf was schrijver en had voor zijn naam als auteur het tussenvoegsel “Van” weggelaten. Hij was dus vooral bekend als “Maurice Bladel”. Boeken van hem waren ondermeer: “Vampires”, “Le Vitrail de Feu”, “Le Temps des Victoires” en een studie over het werk van Georges Eekhoud. Hij schreef tevens gedichten waarvan één getiteld “Ballade”, welk gedicht werd gezongen door Lina Bianchini in het Théâtre Royal Français in Antwerpen. Op de Olympische Spelen van 1920 te Antwerpen won Maurice Bladel - in de toen nog bestaande kunstcategorie literatuur - een bronzen medaille voor zijn gedicht “La Louange des Dieux”. Maurice Van Bladel onderhield ook briefwisseling met de bekende Vlaamse schrijver Michel De Ghelderode.
Nyza Bladel was een leerlinge van Coppine Armand die les gaf aan het conservatorium van Luik. Ze debutteerde op 12 februari 1920 in Tosca in het Théâtre Royal Français in Antwerpen. Ze zong in de Opéra de Lyons in 1922-1924 en in de Brusselse Munt in seizoenen 1926-1927, 1927-1928 en 1928-1930.
Opéra de Lyons
In 1923 nam Nyza Bladel deel aan het concert ter gelegenheid van de inhuldiging van de Bourse du Travail in Nantes. In april 1924 zong Nyza Bladel in de Opera van Monte Carlo de rol van Hélène in “Faust et Hélène” van Lili Boulanger. In datzelfde stuk vertolkte de Ierse tenor John O’Sullivan de rol van Faust en Louis Arnal de rol van Méphisto.
John O’Sullivan
Nyza Bladel trad ook op in Verviers, meer bepaald op 10 april 1926 in “La Juive”, op 17 mei 1926 in “Les Huguenots” en op 24 mei 1926 en 26 januari 1928 vertolkte ze in “L’Africaine” de rol van Sélika. Ook in Toulouse trad Nyza Bladel op in het Théâtre du Capitole in januari 1926 in “Faust”, in “Messaline” en in “Lohengrin” waarin ze de rol van Elsa vertolkte.
Théâtre du Capitole in Toulouse
Robert Pénavayre, president van Classic Toulouse, schreef in juni 2010 in een e-mail aan Ewan Van Minnebruggen: “Vu le niveau d'excellence du Capitole en matière de distribution vocale, Nyza Bladel devait être un soprano de grande qualité”. In de Franse pers werd Nyza Bladel inderdaad enorm geprezen met termen als “stralend” en “duizelingwekkend”. Het publiek was dol op haar wat zich uitte in staande ovaties en bloemen die haar op het toneel werden toegeworpen.
Nog in 1926 trad Nyza Bladel op in het Théâtre Royal Français te Antwerpen in “Aïda”.
De Franse Schouwburg (Théâtre Royal Français) te Antwerpen
In de Brusselse Munt vertolkte ze de rol van Marguerite in 1927 in Charles Gounod’s “Faust”. Het jaar daarna, in 1928, vervulde ze er nog de rol van Béatrix in “Béatrix” van Lilien Ignace, evenals de rol van Donna Anna in Mozart’s “Don Juan”. In deze laatstgenoemdde opera zong ook de Amerikaanse tenor John Charles Thomas mee.
John Charles Thomas en zijn ster op de Hollywood Hall of Fame. Het krantenartikel werd gepubliceerd in “La Gaulois” op 24 mei 1927.
Op 19 oktober 1929 zong Nyza Bladel in “Il Trovatore” en op 26 januari 1930 in “Hérodiade”. In de jaren 1928, 1929 en 1930 vertolkte Nyza Bladel in De Munt de rol van Salomé in het gelijknamige stuk van Richard Strauss. Verder vertolkte ze in de Munt ook de rol van Venus in “Tännhauser”.
Programmaboekje van 1924 van de Opera van Monte Carlo. Nyza Bladel wordt afgebeeld op de linkse pagina, in de rechtse hoek onderaan.
De Munt in Brussel
Nyza Bladel in de rol van SalomĂŠ.
Publiciteit voor optredens in Lyon en Monte Carlo
Op donderdag 9 januari 1930 vertolkte ze in het Grand-théâtre de Bordeaux de rol van Tosca in “La Tosca”, een rol die ze ook in de Munt te Brussel en in het Théâtre du Capitole in Toulouse heeft vertolkt.
Grand-théâtre de Bordeaux
In december 1930 zong ze opnieuw in het Théâtre du Capitole in Toulouse in “Salomé”.
De bovenstaande artikels verschenen beiden in “L’EXPRESS DU MIDI” (editie Toulouse) in december 1930. In “Cavalleria Rusticana” vertolkte Nyza Bladel de rol van Santuzza.
Hilda Sterckx vertelde aan Ewan Van Minnebruggen dat er geen opnamen bestaan van optredens van Nyza Bladel. Hoewel ze werd aangezocht om naar de Verenigde Staten te gaan om opnamen te maken, is dit nooit doorgegaan, naar verluid omdat haar echtgenoot hier niet mee instemde.
Links en boven worden twee krantenknipsels weergegeven uit “Le midi” van 23 januari 1926.
Nog een plaats waar Nyza Bladel heeft opgetreden was in het Théâtre Graslin te Nantes in Frankrijk, in “Des Huguenots”, en wel in de rol van Valentine. De datum van dit optreden is niet bekend.
Théâtre Graslin in Nantes
Naast al de reeds genoemde operahuizen trad Nyza Bladel ook nog op in het Franse Calais. Volgens de familieverhalen zou Alice Brusten opzettelijk sigaren hebben gerookt voor haar stem. Afhankelijk van de rol, gebeurde het soms dat Nyza Bladel vrij schaars gekleed op het podium stond. In het tijdschrift “New Outlook” van 1928 stond geschreven: “Nyza Bladel wore some jewels, a long train and absolutely nothing else.” Volgens Hilda Sterckx zou een man die zijn hand op de schouder van Nyza Bladel legde, dit echter hebben moeten bekopen met een klap van haar in zijn gezicht. Volgens Josée Tyerman, die in haar jeugd een tijd bij haar tante Alice woonde, bevond de woonplaats van Alice zich in de Rue de Liedekerke nr. 112 in Sint-Joost-ten-Noode. De grote woning, die nu een beschermd monument is, werd gebouwd in 1864 in neo-kassieke stijl en werd in 1899 door de architect Léon Govaerts, verbouwd in art nouveau stijl. Léon Govaerts bewoonde de woning zelf. Heden doet de voormalige woning van het echtpaar Van Bladel - Brusten dienst als tehuis voor ouderlingen.
De woning van Maurice en Alice Van Bladel – Brusten.
De woning van Maurice en Alice Van Bladel – Brusten.
Maurice Van Bladel
Maurice Van Bladel overleed op 14 februari 1968 in Sint-Joost-ten-Noode, twee dagen na zijn 82ste verjaardag. Na opvraging van een uittreksel van diens overlijdensakte bij de burgerlijke stand van Sint-Joost-ten-Noode werd gemeld dat deze akte niet meer in het bezit is van deze gemeente maar inmiddels verplaatst is naar de Staatsarchieven in Brussel.
De datum en plaats van overlijden van zijn echtgenote, Alice, is niet gekend. Alice en Maurice hadden geen kinderen.