οδοιπορικό
Γράφει ο Χρήστος Ευαγγελόπουλος
ΛΑΒΔΑ: Το σπίτι του Μανιταριού. Το λογοπαίγνιο(καλαμπούρι) «από πού είσαι, απ’ το χωριό της γυναίκας σου» συνηθίζεται στην περιοχή μας και χρησιμοποιείται χιουμοριστικά η λέξη σώγαμπρος παραπέμποντας στην ίδια ερμηνεία. Κρίνω σκόπιμη αυτή τη μικρή εισαγωγή γιατί σήμερα ταξιδεύω στην διαδρομή για τη Λάβδα και αντιμετωπίζω μία δυσκολία. Να είμαι όσο το δυνατό αντικειμενικός αφού ούτε θέλω να το παίξω καλός, ούτε να φανεί ότι η περιγραφή μου είναι απλή και συνηθισμένη. Ένα κάποιο συναίσθημα το έχω και μια υποχρέωση να ξεπληρώσω συμπεριφορές, βιώματα, εμπειρίες. Γιατί στη Λάβδα αν μπεις σαν φίλος ή συγγενής νοιώθεις -όπως σε λίγα χωριά δυστυχώς συμβαίνει- μία συμπεριφορά και μία ζεστασιά τιμητική, ευχάριστη και κολακευτική. Σε αποκαλούν από καρδιάς «φίλε», «ξάδερφε», «ανεψιέ» και δίνουν στις λέξεις νόημα. Στο πανηγύρι παραχωρώντας θέση να χορέψεις, στις γιορτές να σε βάλουν στην κορυφή του τραπεζιού και σε πιθανή σου υποψηφιότητα να σε ψηφίσουν… μαζικά αψηφώντας κόμματα και χρώματα. Αυτή είναι η μεγαλοσύνη των κατοίκων της Λάβδας. Βίωσα την εκτίμηση τους, ευχαριστώ που μου την χάρισαν απλόχερα. Νοιώθω όμως λίγο άβολα αφού δεν μπορώ να αφιερώσω όλο το κομμάτι στους κατοίκους και στις ομορφιές του χωριού. Προέκυψε το Μουσείο των Μανιταριών. Ευχάριστο ξάφνιασμα που κατάφεραν τα παιδιά του συλλόγου κι έτσι η μοιρασιά πρέπει να είναι δίκαια.
Το χωριό Λάβδα είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1050 μέτρα και απόσταση 35 χιλιόμετρα από τα Γρεβενά. Με τέσσερεις συνολικά ασφαλτοστρωμένες εισόδους από Πανόραμα, Ζιάκα, Αβδέλα και Πολυνέρι, ζει στη σκιά της Βασιλίτσας, δίπλα- δίπλα με βλαχοχώρια χωρίς το ίδιο να είναι βλαχοχώρι. Με ένα και μοναδικό όνομα ΛΑΒΔΑΣ
ή ΛΑΒΔΑ το οποίο οι κάτοικοι αρέσκονται να το χρεώνουν στον ιδρυτή του στρατηγό του Μέγα Αλέξανδρου με αυτό το όνομα. Υπάρχει όμως για το όνομα μία διαφορετική καταγραφή σαν ΛΑΒΔΕΝ σε βιβλίο του Διπλωμάτη- συγγραφέα Fr. Pougeville (1806 )και με χαρακτηρισμό «χωριού στην πλαγιά ενός βουνού που είναι σκεπασμένο με οξιές και έλατα…». Σήμα κατατεθέν ο αιωνόβιος πλάτανος της πλατείας και τεράστιο πλεονέκτημα η θέα και η πρόσβαση στην καταπληκτική φύση της Πίνδου. Οι κορυφές του Κασιαβέλη (1500 μέτρα ), του Ασπρόλευκα (1650) και το Κρεβάτι (1500) εντυπωσιάζουν. Ξεχωριστό όμως κομμάτι
αποτελεί η Βαρή. Μια δασωμένη με οξιά περιοχή με κρυστάλλινα κρύα νερά, σημείο αναφοράς και για τη Λάβδα και για το Πανόραμα. Τοπίο για ξεκούραση, φωτογράφιση και θαυμασμό. Μικροσπηλιές και χαράδρες διάσπαρτες σε διάφορα σημεία δίνουν ένα διαφορετικό ύφος στην περιοχή, ενώ το ποτάμι που αγκαλιάζει το χωριό με την πλούσια χλωρίδα, προσθέτει την δική του πινελιά. Πέτρινες βρύσες ομορφαίνουν το τοπίο, ξεδιψούν τον επισκέπτη και ξυπνούν στους μόνιμους κατοίκους αναμνήσεις με γεγονότα, έθιμα και παραδόσεις. Στο πέρασμα των χρόνων αλλάζουν πολλά στη Λάβδα. Η κτηνοτροφία μειώνεται, οι δασικές εργασίες περιορίζονται και τη θέση τους παίρνουν οι τέχνες, οι επιστήμες και η μετανάστευση. Προκύπτει και το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας, μπαίνουν σε λειτουργία ξενώνες και πολυτελή ξενοδοχεία και άνθρωποι από πολλά μέρη της Ελλάδος στήνουν στη Λάβδα το εξοχικό τους. Θετική σίγουρα εξέλιξη αλλά με αρνητικές προεκτάσεις, αφού ο τουρισμός προσφέρει, αφομοιώνει όμως και αλλάζει την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά ενός τόπου. Ο επισκέπτης γνωρίζει την σημερινή Λάβδα σαν ένα τουριστικό όμορφο χωριό, με καλή παροχή υπηρεσιών, τοπία και διαδρομές και πάνω απ’ όλα με το Μουσείο των Μανιταριών. Μια πρωτοβουλία του πολιτιστικού συλλόγου και ένα αποτέλεσμα που βαθμολογούνται με άριστα. Το πέτρινο σχολείο στην κορυφή μάλιστα του χωριού λειτουργεί από μόνο του σαν η πιο πετυχημένη επι-