Panacea Medical Journal Promotie Versie

Inhoud

Inhoud 4

- Wat is de Panacea Medical Journal?

6

- Interview - prof. dr.

G.J. Ter Horst

8

- Interview - Lisanne de Vos

10 - PMJ zoekt een Editorial Board 10 - Heb jij stukken voor de PMJ?

2

Panacea Medical Journal

Een mateloze fascinatie voor een onderwerp of gewoon deel van je opleiding en vak.

Wat de aanleiding ook is, onderzoek doen is onlosmakelijk verbonden aan geneeskunde.

Wetenschap zorgt er voor dat het vak zich blijft ontwikkelen en is de drijvende kracht achter innovatie. Maar wat houdt het nu eigenlijk in en wat komt er allemaal bij kijken?

Dat is de vraag die mij bezig hield in mijn tweede jaar van de International Bachelor of Medicine Groningen (IBMG). In dit curriculum moeten studenten aan het einde van jaar drie een bachelor thesis geschreven hebben. Hiervoor hebben ze in het eerste blok van jaar drie een ‘elective period’, tien weken waarin ze full time bezig zijn met het project. Ik had ideeën genoeg, maar hoe pak je zo’n groot project aan? Wat ga je uiteindelijk doen, bij wie moet je zijn en waar moet je allemaal aan denken?

Uiteindelijk kreeg ik via een medestudent een ingang. Hij had een mooi idee en wist vooral bij wie hij dit idee kon oppakken.

Het ging over sociale geneeskunde en kwaliteit van leven. Maar dan wel bij blinde mensen in Afrika. Sierra Leone, om precies te zijn.

Een tijd geleden was hij naar een congres geweest over de ‘capability approach’.

Dit is een relatief nieuwe manier van het beoordelen van kwaliteit van leven, kijkend naar iemands vrijheden in plaats van bijvoorbeeld Disability Adjusted Life Years (DALY’s). Samen met een professor van IBMG hebben we de mogelijke onderzoeksvragen en opzetten met de capability approach verkend. Een oude vriend van hem is een arts die regelmatig in een oogkliniek in Sierra Leone werkzaam is.

Toen bleek dat ons idee werkbaar was in die omgeving en we welkom waren met ons project, hebben we besloten

Voorwoord

Voorwoord

er voor te gaan. Daarmee begon het nieuwe hoofdstuk, namelijk de praktische zaken. Hier ging het niet alleen om het gaan naar het buitenland, maar vooral ervoor zorgen dat je jouw onderzoek kan uitvoeren op de plek die je in gedachten hebt. En het is gelukt!

Tijdens de voorbereiding heb ik over dingen nagedacht waarvan ik niet eens wist dat ze bestonden. Ik sprong in een onderwerp waar ik niet veel van wist, maar wel enthousiast over was.

Hierbij merkte ik dat het enthousiasme ervoor zorgde dat het verdiepen in het onderwerp geen last was. Sterker nog, ik begon anderen met veel enthousiasme over het idee te vertellen. En dat is juist het mooie aan onderzoek. Je wordt vanzelf meegezogen in complexe problemen, met vaak een vernieuwend resultaat als prestatie.

Ik heb gemerkt dat het doen van onderzoek heel waardevol is op twee vlakken: wetenschappelijk én persoonlijk.

Niet alleen zorg je ervoor dat de kennis van een onderwerp zich een stukje uitbreidt, je leert er zelf nog meer van.

Daarom ben ik blij dat we als Panacea dit jaar een Medical Journal hebben kunnen realiseren. Ik hoop dat het de lezers zal helpen met de praktische kant van onderzoek, maar ze vooral zal inspireren om onderzoek te gaan waarderen!

Namens het 27e bestuur der M.F.V. Panacea, Joris Jongeneel h.t. Secretaris

Panacea Medical Journal

3

Redactioneel

Wat is de Panacea Medical Journal?

Enige tijd geleden hoorden wij in de wandelgangen dat er veel onduidelijkheid heerst over de stage wetenschap binnen de opleiding geneeskunde. Officieel is de stage wetenschap onderdeel van het derde jaar van de master, wanneer de student al bekend is met het ziekenhuis en een beeld heeft gekregen van alles wat er bij het arts zijn komt kijken. Studenten die aan hun stage wetenschap beginnen hebben dan de nodige ervaring om dit te organiseren en weten wat ze moeten doen.

Het probleem Bezuinigingen vanuit de overheid hebben gezorgd voor strenge maatregelen zoals de harde knip, waardoor er een ‘prop’ bachelor geslaagden is ontstaan, die niet direct door kan stromen naar de master.

Hierdoor is de trend ontstaan om direct na je bachelor te beginnen met je stage wetenschap. De studenten weten echter niet hoe ze dit moeten aanpakken.

Uit contact met de studieadviseurs van onze faculteit merkten we dat veel studenten vragen hebben bij het opzetten en starten van de stage. Deze gaan onder andere over wie het aanspreekpunt is binnen de faculteit, maar ook over het onderwerp van hun stage en wie hen hierbij kan helpen. Daarnaast is de masterstudent geneeskunde vooral gericht op het worden van een goede dokter en niet zo zeer op het doen van onderzoek. Hieruit kunnen we dus concluderen dat studenten behoefte hebben aan praktische informatie, omdat dit een belangrijke keuze op een lastig moment is.

‘Elke editie een aantal tips & tricks voor je stage wetenschap.’

4

De oplossing De Panacea Medical Journal, of kortweg de PMJ (elk zichzelf respecterend blad heeft immers een eigen afkorting). Het idee van een wetenschappelijk blad namens Panacea bestaat al een aantal jaren, maar heeft eigenlijk nooit een concrete vorm aangenomen. Onze collega’s in Rotterdam hebben enkele jaren geleden het ‘Erasmus Journal of Medicine (EJM)’ opgezet, waarna wij hier in Groningen natuurlijk niet achter kunnen blijven. Waar het EJM vooral gericht is op het publiceren van wetenschappelijk onderzoek door hun studenten, wil de PMJ nog iets anders doen voor studenten. Naast de mogelijkheid om je stukken te publiceren in dit blad is het ook een handvat voor de student die wil beginnen aan zijn of haar stage wetenschap. Het is een blad dat de mogelijkheid biedt om onderzoek te publiceren en praktische informatie en inspiratie biedt voor zij die nog met hun stage wetenschap moeten beginnen.

De inhoud Wetenschappelijke artikelen door geneeskundestudenten, tips & tricks voor de student die midden in zijn stage wetenschap staat en praktische informatie voor de student die graag wil beginnen. Het idee is dat studenten, na het afronden van hun stage wetenschap, een short communication insturen naar de Panacea Medical Journal. Hetzelfde geldt voor hen die een bachelor thesis maken in de IBMG of in het nieuwe

Panacea Medical Journal

met prof. Dr. G.J. Ter Horst, coördinator wetenschap en Lisanne de Vos, MD/ PhD student. Zij geven hun mening over onderzoek doen en vertellen over hun ervaringen.

Redactioneel

curriculum (G2020). Er staat een groep studenten, onder begeleiding van professionals, klaar om al deze artikelen te lezen en te beoordelen.

Zij gaan niet op zoek naar het beste verslag, maar juist naar een aantal verslagen dat goed weergeeft wat er in een stage wetenschap of bij een bachelorscriptie allemaal aan bod komt.

Bij deze artikelen komt ook praktische informatie te staan voor studenten die eventueel geïnteresseerd zijn in hetzelfde of een vergelijkbaar onderzoek. Zo is de PMJ enerzijds een leerschool voor studenten die deel uitmaken van het editorial board en anderzijds een mooie plaats om wat terug te zien van alle bloed, zweet en de tranen die je in je wetenschap onderzoek hebt gestopt.

Daarnaast zal er in elke editie een aantal tips & tricks geplaatst worden voor je stage wetenschap, of het nu gaat om een handigheid bij statistiek of een tip voor het schrijven van je conclusie. Tot slot komen er interviews in met mensen die betrokken zijn met onderzoek doen.

In deze editie hebben we interviews

De toekomst In deze editie willen we graag de PMJ onder de aandacht brengen bij de studenten. We gaan beginnen met het vormen van een editorial board en hopen in de zomer van 2015 de eerste officiële versie te drukken. Hiervoor hebben we nog een hoop hulp nodig en vooral een mooi aantal stukken om te kunnen beoordelen. In dit blad is alle informatie te vinden om deel uit te maken van de PMJ, op welke manier dan ook. Als je interesse inmiddels gewekt is, of je hebt een vraag voor ons: stuur dan een mailtje naar PMJ@panacea.nl en we zullen je vraag zo snel mogelijk beantwoorden.

Panacea Medical Journal

5

Interview

Interview prof. dr. G.J. Ter Horst Dhr. Ter Horst is coordinator van het wetenschapsonderwijs van het UMCG. Waarom vindt hij het doen van onderzoek belangrijk? En waar kijkt hij naar als hij een aanvraag stage wetenschap binnen krijgt? Lees het hier!

Wat betekent u voor een student die onderzoek wil doen? Wat is uw rol precies in dit process?

In het UMCG ben ik vooral betrokken bij het mastergedeelte van de opleiding Geneeskunde. Daarnaast ben ik ook bij de bachelor betrokken als compentiecoordinator voor scholar science. Op deze manier ben ik intensief betrokken bij het vormgeven van het nieuwe curriculum. Het is mijn doel om er voor te zorgen dat wetenschap erg betrokken wordt in het nieuwe curriculum. Ik wil graag dat onderzoeken leuk wordt gevonden. Onderzoek doen is soms erg lastig. Naar mijn mening is het doen van onderzoek voor 80% van de tijd problemen oplossen, de andere 20% van de tijd komen er gewenste resultaten uit. Echter, van die 20% is maar 5% van de resultaten te gebruiken. Dit is soms erg frustrerend en zorgt er ook voor dat als je geen fascinatie hebt voor het onderwerp of voor het onderzoek, je het 80% probleem oplossen niet vol houdt.

Wat raadt u toekomstige stage wetenschap studenten aan?

Je moet bij alle onderwerpen kijken die aangeboden worden. Op die manier kan je er achter komen welk onderwerp het dichtste bij je fascinatie ligt. Ook wil ik het iedereen aanraden om pas na zijn coschappen te beginnen aan zijn stage wetenschap. Wat je veel merkt bij het doen van onderzoek is dat je zelf problemen moet oplossen. Soms kom je er zelf uit, maar soms heb je hulp nodig van hogerop. Specialisten hebben het echter vaak erg druk en hebben per dag maar maximaal vijf minuten tijd om te praten. Bachelorstudenten zijn dit meestal nog niet gewend, zij kennen de hectiek van de kliniek nog

6

niet. Oftewel er is sprake van een begeleidingsprobleem in de kliniek. Graag wil ik daarom iedereen een waarschuwing afgeven om zichzelf hier voor te wapenen. Ga op zoek in de directe omgeving van je supervisor en kijk of hierin personen zitten die je wellicht kunnen helpen.

Waar let u op bij het bekijken van een aanvraag Stage Wetenschap?

Er zijn personen die heel serieus en uitgebreid kijken naar de methodologie.

Ikzelf doe dit niet. Hierdoor creëer je naar mijn idee een vreemde situatie.

Ik zou dan moeten zeggen dat de onderzoeksvraag niet goed is, terwijl het niet mijn vakgebied en expertise is.

‘... wil ik het iedereen aanraden om pas na zijn coschappen te beginnen aan zijn Stage Wetenschap.’

Ik kijk daarom oppervlakkig naar het onderzoeksplan. Waar ik wel heel erg op let is of er toestemming is gegeven door de Medisch Ethische Tuchtcommissie (METC). Waarneer dit niet is, zie je vaak dat de studenten deze METC aanvraag nog moeten schrijven of moeten wachten tot dat deze binnen is. Voor het schrijven ben je ongeveer drie maanden bezig en daarna ben je nog drie maanden aan het afwachten of je de toestemming krijgt.

METC toestemming is er om de student te beschermen. Het is de taak van de begeleider om deze toestemming te hebben.

Panacea Medical Journal

Wanneer geeft u verlenging voor de periode stage wetenschap?

Normaal gesproken doe ik niet zo moeilijk over verlenging, indien het gaat over overmacht (ziekte, externe factoren, goede argumenten). De standaard is zes weken verlenging. Wanneer het na deze zes weken extra verlenging nog niet is gelukt, dan komt de student standaard op gesprek. Hier kan, mits valide redenen, nog een keer verlenging uitkomen. Wel wil ik dat de studenten zo min mogelijk vertraging oplopen. Je moet doorgaan met je volgende onderdeel van de studie.

Waarom vindt u het doen van onderzoek belangrijk?

Binnen de Geneeskunde staat onderzoek niet heel erg hoog. Het wordt gezien als een verplichting. Voor de student is het echter essentieel om interesse te hebben voor onderzoek. Je moet er namelijk voor zorgen dat je bekend bent met de laatste kennis en dat je de artikelen op de juiste waarde weet te schatten. We zouden het ook alleen theoretisch kunnen onderwijzen, maar de ervaring leert dat je het zelf moet hebben meegemaakt.

Je moet het hele proces van tegenslagen en het trekken van de juiste conclusies meenemen in het leerproces. Wat we echter merken is dat studenten v贸贸r

de stage wetenschap negatief tegen onderzoek aankijken, maar na hun stage wetenschap zijn ze positief. Hiervoor doe ik het: ik zie het als mijn doel om het zo vriendelijk mogelijk te onderwijzen. Op deze manier maak je studenten namelijk echt enthousiast!

Interview

Verder kijken we of het plan uitvoerbaar is. Soms blijkt uit het plan namelijk al snel dat de student de rol van datatypist uitvoert. Dat is ook geen stage wetenschap. Je moet wel data verzamelen en opschonen. Echter, het verwerken van data is niet het idee van een stage wetenschap.

Ik verwacht een goed niveau van de studenten. Ik lees vele aanvragen per jaar, dus ik heb een redelijk idee van het niveau. Ik lees ook veel verslagen van Biologiestudenten, maar moet eerlijk bekennen dat de verslagen van de Geneeskundestudenten vele malen beter zijn. Van de 425 verslagen die we binnen hebben gekregen, hebben we er maar tien een onvoldoende gegeven. Dit komt vooral omdat Geneeskundestudenten getraind zijn in het schrijven van verslagen en Biologiestudenten niet.

Hoe bent u in deze rol terecht gekomen?

Ik wilde vroeger altijd dierenarts worden, maar ik ben helaas drie keer uitgeloot. Ik heb er toen voorgekozen om biologie in Groningen te gaan doen.

Ik had al sinds de middelbare school een fascinatie voor het brein en ben tijdens mijn studie in contact gekomen met medewerkers bij een promotieonderzoek (neuroanatomisch). Verder heb ik ook het JSM traject gelopen en ben ik studentassistent geweest. Ik ben toen gaan werken bij een farmaceutisch bedrijf en heb gewerkt als project manager voor psychogene farmaca.

Hier heb ik veel geleerd. Hierna ben ik doorgestoormd naar de orale fysiologie, psychiatrie, directeur BCM, anatomie en nog wat andere dingen. Toen kwam het onderwijs. Tot 2007 was ik directeur van de Graduate School. Ik heb echter niet gekozen voor verlenging van mijn contract, dus viel ik terug in mijn rol als onderzoeker. Ik werd toen gevraagd voor deze functie. Eerst voor de bachelor, later voor ook de master. Dit doe ik sinds 2008 en ik ben heel erg tevreden. Ik heb een geweldig team in het OWI waar ik mee samenwerk.

Panacea Medical Journal

7

Interview

Interview Lisanne de Vos, MD/PhD Niet alleen is Lisanne de Vos een enthousiaste betrokkene bij M.F.V. Panacea, ook timmert zij aardig aan de weg op het gebied van onderzoek. Zij doet het MD/PhD-traject in is daar eigenlijk toevallig ingerold zonder het zelf aan te zien komen.

Hoe? Lees het hieronder!

Hoe ben je ooit begonnen met het doen van onderzoek?

In mijn 2e jaar liep ik tijdens mijn beroepsvoorbereiding mee met een enthousiaste arts van de afdeling Interne Geneeskunde, dr. Lefrandt. Het klikte goed en hij bood me toen aan dat ik, mocht ik ooit wat willen met onderzoek, zeker contact met hem kon zoeken.

Het leek me toentertijd helemaal niet interessant, maar tijdens mijn bestuursjaar kwam ik steeds meer in aanraking met onderzoek. Ik heb toen besloten om een halfjaar wat te gaan doen op de afdeling Interne. Dit was meer om uit te sluiten dat ik onderzoek echt nooit wat zou vinden. Tijdens dit project bleek echter dat ik onderzoek en Interne Geneeskunde heel erg leuk vond, dus zo ben ik erin gerold.

Wat hield je project in?

Een half jaar lang heb ik een ochtend per klinisch onderzoek gedaan. Het was vooral een leuk project omdat er veel patiĂŤntencontact was. Tijdens het genereren van de data en het schrijven van het verslag bleek dat er mooie resultaten uit voort kwamen. We kregen toen het idee dat er meer in zat, misschien wel een MD/PhD plek. De aanvraag en het artikel hiervoor heb ik geschreven tijdens mijn M1. Ik heb er nooit spijt van gekregen. Eerst dacht ik geen interesse te hebben in het doen van onderzoek, nu verlang ik ernaar tijdens het lopen van mijn coschappen.

Wat zijn de verschillen tussen onderzoek doen en coschappen lopen?

Ik heb vooral het idee dat je tijdens het lopen van coschappen echt geleefd wordt.

8

Je moet je overgeven aan wat de dag je brengt en hebt weinig tot niets zelf in de hand. Bij het doen van onderzoek is dit juist wel het geval, omdat jĂ­j de persoon bent met de meeste kennis over het onderwerp in kwestie. En ik ben er inmiddels achter dat ik het onderwerp dusdanig interessant vind dat ik verder wil met Interne Geneeskunde.

Hoe past het MD/PhD traject hierin?

Het MD/PhD traject is erg geschikt als je weet welke kant je op wil als arts. Het is namelijk een heel goede combinatie van onderzoek en praktijk. De afwisseling hierin is erg prettig. Je kunt de invulling van het traject zelf indelen. De bedoeling dat je zowel je master als je PhD traject binnen vijf jaar afrondt. Hierin zit de mogelijkheid tot een jaar verlenging als je een deel van je onderzoek doet in het

Ben je geinteresseserd in een MD/PhD-traject?

Het MD/PhD-traject is een combinatie van de coassistentschappen en wetenschappelijk onderzoek. Hiermee kan je binnen 8 jaar zowel de studie geneeskunde als een promotietraject afronden.

Vanaf 2010 hebben 258 studenten een traject gestart. Hiervan hebben 88 studenten dit al succesvol afgesloten.

Voor meer informatie kan je contact opnemen met dr. J.M. van der Mark van der Wouden. j.m.van.der.mark@umcg.nl

Panacea Medical Journal

Hoe kom je in aanmerking voor het MD/PhD traject?

Voor het MD/PhD traject moet je solliciteren via de Junior Scientific Masterclass (JSM). Er wordt verwacht dat je een concreet plan hebt over het verloop van het proces van je onderzoek en het een lopend onderzoek betreft.

Zelf iets opzetten tijdens je MD/PhD is niet haalbaar. Je kunt twee keer per jaar solliciteren en er worden per jaar ongeveer dertig tot veertig studenten aangenomen.

Waar moet een student aan denken die onderzoek gaat doen?

Uit mijn ervaring blijkt dat vroeg beginnen met kennismaken erg kan helpen. Als je pas laat bedenkt dat je wat moet doen en wat dat zou moeten zijn, wordt het allemaal heel lastig. Als onderzoek doen je wat lijkt, ga er dan zo vroeg mogelijk mee beginnen. Op die manier doe je goede contacten op voor als je er later serieus mee aan het werk moet.

Interview

buitenland. Zelf heb ik mijn M1 gelopen, toen een stage wetenschap gedaan, daarna een jaar onderzoek en zit ik nu in M2. Hierna doe ik nog een jaar onderzoek en mijn semi-artsstage en ben ik klaar, als het goed is.

‘... het lijkt alsof je altijd tijd tekort hebt.’ Zelf ben ik er te laat achter gekomen dat het nuttig is om een pilot te lopen bij JSM. Ik heb het idee dat hier weinig over bekend is. Ook heb ik mijn begeleider verteld over de mogelijkheid tot het doen van een MD/PHD traject.

Wat zijn de problemen waar studenten tegenaan kunnen lopen tijdens het doen van onderzoek?

Het belangrijkste punt waar ik tegenaan ben gelopen is dat het lijkt alsof je altijd tijd tekort hebt. Dit komt omdat het lang duurt voordat je iets hebt uitgezocht, een supervisor hebt gevonden, je aanvraag hebt geschreven en het tussentijdse wachten. Het combineren van dit alles met het reguliere masterprogramma biedt wel een goeie uitkomst. Tijdens je coschappen kun bijvoorbeeld prima een aanvraag indienen en wachten op de uitkomst, zodat je na je coschappen direct aan de slag kunt.

Daarnaast kan de begeleiding die je krijgt van je supervisor ook erg tegenvallen.

Gelukkig is dit bij mij niet het geval, dr.

Lefrandt is een enthousiaste begeleider.

Panacea Medical Journal

9

Redactioneel

PMJ zoekt een Editorial Board Panacea Medical Journal zoekt editorial board!

Voor onze eerste definitieve druk van 2015 zijn we op zoek naar een editorial board. Omdat we komend jaar een groot aantal ingezonden onderzoeken verwachten, zoeken we mensen die ons willen helpen om deze stukken uit te zoeken.

De meesten van jullie zullen weinig tot geen ervaring hebben met een taak als deze. Maar wees niet getreurd, want je wordt hierbij ondersteund. De Panacea Medical Journal zal ook begeleiding zoeken van een aantal professionals die de editorial board gaat opleiden en ondersteunen.

Wat moet je kunnen? Niet zo veel. Heb je interesse in onderzoek doen, wil je graag leren hoe je kritisch artikelen leest en heb je een paar uurtjes per maand over om wetenschappelijke artikelen door te lezen? Dan is de editorial board iets voor jou!

Samen met de andere leden van de editorial board zal je, onder begeleiding, alle stukken doorlezen en een selectie maken voor in de PMJ. In de editorial board leer je veel over wetenschappelijk onderzoek, kom je met een onderzoeken en onderzoekers in aanraking en zal je onder professionele begeleiding de wetenschappelijke wereld inrollen!

We willen graag eind januari beginnen met het opzetten van de editorial board dus als je dit leest, stuur gauw een korte motivatiebrief naar PMJ@panacea.nl, waarom jij in de editorial board moet komen!

Heb jij stukken voor de PMJ? Zoals jullie misschien is opgevallen zijn er in deze versie van de PMJ nog geen onderzoeken te vinden. Om in 2015 een versie definitief te kunnen vullen met een aantal onderzoeken, zijn wij op zoek naar jullie stukken. Dus wil jij in de volgende editie verschijnen met jouw onderzoek? Mail je artikel dan naar PMJ@panacea.nl.

Met het afronden van je stage wetenschap schrijf je een artikel. Wij zijn geĂŻnteresseerd in deze artikelen.

Voor de Panacea Medical Journal willen we graag de onderzoeken in een ‘short communication’ vorm ontvangen.

De deadline voor het aanleveren van je short communication is 1 april 2015. Het Editorial Board zal dan een selectie maken uit de ingezonden stukken. Als we jouw ingezonden stuk willen publiceren, zullen we je hier tijdig van op de hoogte stellen en wachten op je goedkeuring.

10

Format Short Communication A short communication is for a concise, but independent report representing a significant contribution.

It is not intended to publish preliminary results. Only if these results are of exceptional interest and are particularly topical and relevant will be considered for publication.

It should be less than 2500 words, and could include two figures or tables.

Panacea Medical Journal

Colofon

Colofon Redactie Joris Jongeneel Dwight Grondel Rianne Hogenbirk Anne-Sophie van den Heerik Oplage 50 Met dank aan Lisanne de Vos Prof. dr. G.J. ter Horst Adres M.F.V. Panacea Antonius Deusinglaan 1 9713AV Groningen 050-3632921 bestuur@panacea.nl PMJ@panacea.nl Panacea Medical Journal

11

Promotieversie Panacea Medical Journal