ETEN VIA EEN SLANGETJE
Terwijl wij ons opwinden over superfood en gluten, zijn duizenden mensen afhankelijk van sondevoeding. “Ik doe een moord voor een biefstuk.”
l
90 LINDA.
1054630_sondevoeding.indd 90
03-02-15 10:08
De maag van Jobke Scharenborg (25) werkt nog maar voor 5 procent.
“Ik was een vijftienjarige puber die alles lustte en ineens minder ging eten. Anderhalf jaar lang wist niemand wat er aan de hand was. Ze dachten aan anorexia; eten lukte gewoon niet meer. Ik juichte toen de dokter vertelde dat mijn maag niet meer functioneerde. Ik zag het vrij rooskleurig in: ’s nachts sondevoeding, overdag knallen op school. Viel dat even tegen. Ik voel me altijd beroerd. Zenuw pijn, misselijkheid, stekende brei naalden in mijn buik. Jarenlang lag ik tijdens het kerstdiner met mijn sonde op de bank. De laat ste jaren eet ik weer mee. Kleine beetjes – meer kan ik niet aan. Dat ik me tien minuten later ziek voel, kan me niet schelen. Ik wil alles doen wat gezonde mensen ook kunnen. Stappen, hardlopen, het leuk hebben met een jongen. Dat kan alleen niet altijd. Impulsief overnachten bij vriendjes is een lastig verhaal, reisjes moeten strak worden gepland. Soms ga ik bewust over mijn grenzen. Fuck it, even niet ziek zijn. Hallo, ik ben 25. De buiten wereld begrijpt het niet: Jobke is moe, misselijk en heeft pijn, maar gaat wél naar de Zwarte Cross. Nou, mag ik alsjeblieft?” BLOUSE WON HUNDRED BROEK GANT
‘FUCK IT, IK BEN 25’ l
LINDA. 91
1054630_sondevoeding.indd 91
03-02-15 10:08
Cees Taai (50) heeft een korte dunne darm, waardoor maar 10 procent van de voedingsstoffen door zijn lichaam wordt verwerkt.
“Ik was 45 toen ik hoorde dat ik voor de rest van mijn leven aan de sondevoeding moest. Ik was op dat moment broodmager. Een zak botten onder een zieke lijk gezicht. Ik wilde heel graag
‘MIJN BUIK IS EEN SLAGVELD’
weer een gezond uiterlijk hebben. Zwaarder worden. Wat dat betreft is sondevoeding een zegen. Ik heb het geluk dat ik daarnaast alles kan eten. Mijn lichaam rea geert er alleen niet op, alles gaat direct naar mijn stoma. Eten is dus puur voor het genot. Er gaat elke dag een zak chips doorheen. Mijn buik ziet eruit als een slag veld: een stoma, een enorme pleister en een groot litteken. En ook nog zo’n plastic knop voor de voeding. Ik voel me verminkt. Gelukkig komt mijn zelfvertrou wen langzaamaan terug. De son devoeding maakt me sterker. Als je beter functioneert, zit het in het koppie ook goed. Ik flirt zelfs weer. Als ik via internet een date probeer te krijgen, speel ik open kaart. Vaak reageren vrouwen die in de verzorging werken. Zij snap pen wat ik doormaak. Op verjaardagen roep ik altijd: ‘Geef mij die hele taart maar, ik word er toch niet dik van.’ Je wilt niet weten hoe jaloers vrouwen me dan aankijken.” JASJE HILFIGER DENIM T-SHIRT FILIPPA K JEANS KOI
l
92 LINDA.
1054630_sondevoeding.indd 92
03-02-15 10:08
Iliano Sugiharto (8) heeft pddnos, een spastische darm, een overgevoelige mond en een lactose-intolerantie.
“Mijn maag zegt: eet dit niet, Iliano. Soms doe ik het toch en dan krijg ik buikpijn. Of ik moet spugen. Toen ik vijf werd, kreeg ik een sonde. Ik had eerst een slan getje door mijn neus. Nu heb ik alleen ’s nachts een slangetje dat aan een knopje in mijn buik zit. Er loopt eten doorheen. Soms zit het knopje in de weg als ik vecht met een vriendje. Het verwisselen van dat knopje doet pijn. Dan huil ik en roep ik naar papa en mama: ‘Haal alles eruit, ik zal echt weer gaan eten.’ Maar ik kan niet alles eten. Een tosti of een pizza gaat wel. En groentesoep of komkommer. En sinds een tijdje lust ik ook wortel. Maar als ik ei ruik moet ik overge ven. Mama en de dokter noemen mij een selectieve eter. De ham van de Albert Heijn lust ik wel, die van de Lidl niet. Soms sta ik te kokhalzen als mama aan het koken is. Ik ging een tijd naar Sofia, dat is een eettherapeut. Zij liet mij van alles proeven. Het heeft een beetje geholpen, maar niet veel. Ik eet nooit graag. Toen ik een baby was, lag ik een tijd in het zie kenhuis omdat ik toen ook al zo
‘ALS IK EI RUIK MOET IK SPUGEN’
slecht at. Ik hoop dat het ooit overgaat. Maar ik weet ook dat ik altijd naar mijn buik moet blijven luisteren.” BLOUSE EN JEANS H&M
l
LINDA. 93
1054630_sondevoeding.indd 93
03-02-15 10:08
Sjaak van Strijp (68) brak een paar keer zijn kaak en verdraagt geen kunstgebit.
“Ik zit nu al twee jaar aan de sondevoeding. Iedere ochtend drie uur aan dat apparaat en ’s avonds nog eens anderhalf uur. Daarnaast eet ik ook nog gema len voedsel. Slappe hap, ziet er niet uit. Sperzieboontjes, gehakt bal, aardappelen: ik gooi het door de blender en daar komt dan mijn avondeten uit. Ik was nooit een grote eter, maar ik hield er wel van. Nu kan ik niets wegkrijgen, want geen tan den, hè. Ik moet het doen met appelmoes en Cup-a-Soup. Als
‘HET ZIET ER NIET UIT’
ik iemand een hartig broodje zie eten, word ik jaloers. Op een verjaardag kan ik geen chips en borrelnootjes eten. Na een uurtje ben ik alweer thuis. Een tijdje terug wilde ik sonde loos op vakantie. Gewoon even niets. Vrijheid. Ik vertikte het naar Curaçao te vliegen met tien liter sondevoeding in mijn koffer. Ik dacht: ik eet gewoon de zachte dingen in dat hotel. Geen succes. Ik werd trillerig en op de laatste dag ging ik tegen de vlakte. Ik was vier kilo afgevallen. ‘Je moet wel goed eten’, zeggen mijn zussen. Makkelijk praten, zij kunnen kauwen. Ik moet zo’n slang in mijn neus waar mensen naar staren. Vooral kinderen kun nen dat goed.” BLOUSE ZARA JEANS H&M
l
94 LINDA.
1054630_sondevoeding.indd 94
03-02-15 10:09
Astrid Boeijer (37) heeft na acht hartinfarcten een versnelde stofwisseling.
“Ik zag er vroeger uit als zo’n Michelin-mannetje. Rond de 91 kilo en heel gezond. Daar is niet veel meer van over. Ik kreeg tot acht keer toe een hartinfarct. Toen
‘KOFFIE MET EEN RIETJE’
ik daarna 21 kilo afviel, dacht ik nog: dat gaat lekker. Maar op een gegeven moment woog ik 35 kilo terwijl ik echt genoeg at. Dan liep ik door de MediaMarkt en hoorde ik achter mijn rug mensen ‘ano
TEKST MERLIJN ENSING EN LISANNE VAN SADELHOFF FOTOGRAFIE ANNALEEN LOUWES STYLING LISA MEGENS VISAGIE ESTHER DIJST
rexiapatiënt’ sissen. Tot op de dag van vandaag weten ze niet hoe het komt dat mijn stofwisseling zo snel is geworden. Wat ze wel weten, is dat ik voor de rest van mijn leven vastzit aan die sonde. Mijn sociale contacten zijn erdoor veranderd. Koffie op het terras is leuk, maar dan wel met een rietje, want die neusson de, hè. Ik was altijd een moeder die spontaan met de kinderen op stap ging. Nu zeggen ze: ‘Je bent wel veranderd, mama.’ Ik kan eten wat ik wil, maar die sondevoeding heb ik nodig. In een restaurant schepte ik een keer bij het lopend buffet eten op. Toen zei iemand: ‘Jij hebt toch je eigen eten bij je?’ Ik had spontaan geen honger meer. Mijn man is geweldig, maar je relatie wordt toch anders. ’s Nachts zit ik aan een apparaat je gekoppeld. Lepeltje-lepeltje lig gen gaat niet meer.” BLOUSE TOMMY HILFIGER JEANS WON HUNDRED KETTING MIMI ET TOI
l
LINDA. 95
1054630_sondevoeding.indd 95
03-02-15 10:09