PRACE POGLĄDOWE
Rycina 1. Badanie planarne, projekcja AP, prawidłowa perfuzja płuc
Rycina 2. Badanie planarne, projekcja PA, prawidłowa perfuzja płuc
Figure 1. Planar study, anterior projection, normal lung perfusion
Figure 2. Planar study, posterior projection, normal lung perfusion
U większości pacjentów podejrzenie zatorowości płucnej wysuwa się na podstawie objawów podmio‑ towych i przedmiotowych w połączeniu z występowa‑ niem czynników ryzyka zatorowości. Niestety mała czu‑ łość i swoistość objawów często nie pozwalają na usta‑ lenie ostatecznego rozpoznania. Dużą rolę w potwierdzeniu rozpoznania odgrywają badania obrazowe: wielorzędowa tomografia kompute‑ rowa (MDCT) oraz scyntygrafia perfuzyjna i wentylacyj‑ na płuc (V/PSCAN). Celem pracy była prezentacja metody SPECT/CT w wykrywaniu zatorowości płucnej.
(kwas dietylenotriaminopentaoctowy), krypton (81mKr). Ba‑ danie scyntygrafii wentylacyjnej przeprowadza się w celu zwiększenia swoistości badania perfuzyjnego w wykrywa‑ niu zatorowości płucnej (niezgodność wentylacyjno‑perfu‑ zyjna, tzw. V/P mismatch, patrz dalej). Przy niedrożności tętnicy płucnej (lub jej odgałęzień) obserwuje się trójkątnego kształtu obwodowe ogniska braku radioaktywności (makroagregaty albumin nie do‑ cierają do naczyń kapilarnych). Trójkątny kształt ognisk (podstawą skierowany do opłucnej) wynika z budowy anatomicznej układu naczyniowego. Scyntygrafia perfuzyjna płuc obrazuje zatem za‑ burzenia perfuzji na poziomie tkankowym (w krążeniu włośniczkowym). W przeciwieństwie do scyntygrafii MDCT uwidacz‑ nia anatomiczny układ tętnic płucnych, pozwala to wy‑ kryć obecność materiału zatorowego do poziomu na‑ czyń subsegmentarnych [6]. Dotychczas w scyntygraficznym wykrywaniu zatoro‑ wości płucnej wykorzystywano badania planarne (ryc. 1 i 2). W tej metodzie obrazowania trójwymiarowy narząd jest odwzorowany na dwuwymiarowym obrazie. Obec‑ nie do użytku klinicznego wprowadza się przestrzen‑ ne metody obrazowania – zintegrowane kamery SPECT z aparatem CT. Dzięki fuzji obrazów SPECT i CT możliwe jest zobrazowanie większej liczby ubytków perfuzji oraz bardziej precyzyjna ich lokalizacja w przestrzeni trójwy‑ miarowej (ryc. 3). Badanie CT służy tylko do lokalizacji anatomicznej zaburzeń w gromadzeniu radioznacznika – w trakcie jego wykonywania nie są podawane związ‑ ki kontrastowe.
Opis metody Scyntygrafia perfuzyjna płuc polega na dożylnym poda‑ niu preparatów albumin makroagregatów (MAA) znako‑ wanych radioaktywnym technetem (99mTc). Makroagre‑ gaty docierają z prądem krwi do krążenia płucnego, po‑ wodując „mikrozatorowość” w naczyniach przedwłoso‑ watych i włosowatych. Ich rozmieszczenie w płucach wykrywane jest w sposób pośredni poprzez pomiar ra‑ dioaktywności za pomocą gammakamery. Makroagre‑ gaty albumin blokują tylko niewielką część naczyń wło‑ sowatych – do badania perfuzyjnego płuc stosuje się 400–500 tys. cząsteczek MAA [5] natomiast w płucach znajduje się ok. 1012 naczyń włośniczkowych. Scyntygrafia wentylacyjna płuc polega na wziewnym podaniu radioznaczników i ocenie ich rozmieszczenia w płu‑ cach za pomocą gammakamery. W badaniu tym stosuje się następujące radioznaczniki: 99mTc‑Technegas®, 99mTc‑DTPA 386
LEKARZ WOJSKOWY 4/2011