Spis treści XI
Wybrane zagadnienia chorób zakaźnych red. Piotr Zaborowski......................................................... 2171
A. Podstawy diagnostyki mikrobiologicznej
Anna Przondo‑Mordarska. ......................................................... 2173
1. Cele i zasady badania mikrobiologicznego............................ 2173 2. Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń bakteryjnych. ............ 2173 3. Diagnostyka zakażeń wirusowych......................................... 2178 4. Diagnostyka zarażeń grzybiczych.......................................... 2178 5. Diagnostyka zarażeń pasożytniczych..................................... 2182 B. Zasady leczenia przeciwdrobnoustrojowego
Waleria Hryniewicz. ................................................................. 2183
1. Wiadomości ogólne. ........................................................... 2183 1.1. Metody leczenia przeciwdrobnoustrojowego......................... 2183 1.2. Zasady wyboru leku. ........................................................... 2184 1.3. Monitorowanie leczenia i przyczyny niepowodzenia............... 2187 1.4. Badanie mikrobiologiczne a skuteczność kliniczna leku.......... 2188 1.5. Oporność bakterii na antybiotyki.......................................... 2188 2. Leki przeciwbakteryjne........................................................ 2191 2.1. Antybiotyki β‑laktamowe..................................................... 2191 2.1.1. Penicyliny........................................................................... 2192 2.1.2. Cefalosporyny..................................................................... 2193 2.1.3. Monobaktamy.................................................................... 2195 2.1.4. Karbapenemy. .................................................................... 2195 2.2. Makrolidy........................................................................... 2195 2.3. Ketolidy.............................................................................. 2196 2.4. Linkozamidy....................................................................... 2196 2.5. Oksazolidynony. ................................................................. 2196 2.6. Fluorochinolony.................................................................. 2196 2.7. Glikopeptydy. ..................................................................... 2197 2.8. Tetracykliny. ....................................................................... 2198 2.9. Aminoglikozydy. ................................................................. 2198 2.10. Kotrimoksazol i trimetoprim................................................. 2199 2.11. Chloramfenikol................................................................... 2199 2.12. Metronidazol...................................................................... 2199 2.13. Streptograminy................................................................... 2200 2.14. Lipopeptydy............................................................................ 2200 3. Leki przeciwgrzybicze.......................................................... 2200 3.1. Azole................................................................................. 2200 3.1.1. Flukonazol.......................................................................... 2200 3.1.2. Itrakonazol......................................................................... 2201 3.1.3. Worykonazol. ..................................................................... 2201 3.1.4. Ketokonazol. ...................................................................... 2201 3.1.5. Pozakonazol............................................................................ 2201 3.2. Inne leki przeciwgrzybicze. .................................................. 2201 3.2.1. Polieny............................................................................... 2201 3.2.2. Echinokandyny. .................................................................. 2202 3.2.3. Analogi nukleozydów.......................................................... 2202 C. Wybrane choroby wirusowe......................................2203 1. Grypa Jacek Mrukowicz, Piotr Sawiec, Andrzej Gładysz. .................. 2203 2. Choroba przeziębieniowa (przeziębienie) Andrzej Gładysz, Piotr Sawiec...................................................... 2209
3. Odra Leszek Szenborn, Piotr Sawiec.......................................... 2210 4. Świnka (nagminne zapalenie przyusznic)
Leszek Szenborn, Bożena Dubiel................................................... 2212
5. Różyczka Leszek Szenborn, Bożena Dubiel. ................................ 2214 6. Ospa wietrzna Ewa Duszczyk, Bożena Dubiel............................. 2215 7. Półpasiec Piotr Zaborowski, Bożena Dubiel. ............................... 2217 8. Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej Piotr Zaborowski, Piotr Sawiec..................................................... 2220
XXX
9. Mononukleoza zakaźna Magdalena Marczyńska, Piotr Sawiec...... 2222 10. Choroby wywołane przez parwowirus B19 Magdalena Marczyńska, Piotr Sawiec. ........................................... 2224
D. Wybrane choroby bakteryjne....................................2227 1. Krztusiec (koklusz) Jacek Wysocki, Bożena Dubiel....................... 2227 2. Tężec Robert Flisiak, Bartosz Szetela, Jacek Mrukowicz.................... 2228 3. Zatrucie toksyną botulinową (botulizm, zatrucie jadem kiełbasianym) Robert Flisiak, Piotr Sawiec....................... 2230 E. Choroby przenoszone przez kleszcze Robert Flisiak. .. 2233 1. Biologia kleszczy................................................................. 2233 2. Nieswoiste metody ochrony przed kleszczami........................ 2233 3. Klasyfikacja chorób przenoszonych przez kleszcze.................. 2235 4. Borelioza z Lyme Jacek Szechiński.......................................... 2235 5. Zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze (syn. środkowoeuropejskie lub wczesnoletnie)....................... 2239 6. Anaplazmoza...................................................................... 2240 F. Parazytozy tkanek........................................................... 2242 1. Toksoplazmoza Małgorzata Paul, Elżbieta Kacprzak..................... 2242 2. Włośnica Karolina Mrówka, Jerzy Stefaniak, Łukasz Pielok............... 2245 3. Wągrzyca (cysticerkoza) Elżbieta Kacprzak, Małgorzata Paul......... 2246 4. Bąblowica.......................................................................... 2248 4.1. Bąblowica jednojamowa (echinokokoza) Jerzy Stefaniak, Krzysztof Kaczmarek.............................................. 2248
4.2. Bąblowica wielojamowa (alweokokoza) 5.
Jerzy Stefaniak, Elżbieta Kacprzak................................................. 2250
Toksokaroza Małgorzata Paul, Jerzy Stefaniak..................................... 2252
G. Choroby tropikalne Piotr Zaborowski............................. 2256 1. Wiadomości ogólne. ........................................................... 2256 2. Inwazje pierwotniaków – pasożytów pozajelitowych. ............ 2258 2.1. Malaria (zimnica) Agnieszka Wroczyńska, Wacław L. Nahorski........ 2258 2.2. Leiszmanioza skórna i trzewna............................................. 2260 3. Choroby bakteryjne.................................................................. 2262 3.1. Dur brzuszny. ..................................................................... 2262 3.2. Riketsjozy........................................................................... 2263 4. Wirusowe gorączki krwotoczne............................................ 2264 4.1. Denga................................................................................ 2265 5. Egzotyczne robaczyce tkankowe........................................... 2265 5.1. Schistosomoza.................................................................... 2265 5.2. Filariozy. ............................................................................ 2266 6. Histoplazmoza.................................................................... 2266 H. Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego
Witold Przyjałkowski................................................................. 2268
1. Fizjologia. .......................................................................... 2268 1.1. Anatomia........................................................................... 2268 1.2. Fizjologia płynu mózgowo‑rdzeniowego. .............................. 2268 2. Badania diagnostyczne........................................................ 2270 2.1. Objawy oponowe................................................................ 2270 2.2. Badanie płynu mózgowo‑rdzeniowego. ................................ 2270 2.2.1. Nakłucie lędźwiowe. ........................................................... 2271 2.2.2. Wyniki. .............................................................................. 2274 3. Ostre ropne zapalenie opon mózgowo‑rdzeniowych. ............. 2274 4. Bakteryjne nieropne zapalenia OUN. .................................... 2281 4.1. Gruźlicze zapalenie opon mózgowo‑rdzeniowych i mózgu...... 2281 5. Wirusowe zapalenia ośrodkowego układu nerwowego. ......... 2283 6. Grzybice ośrodkowego układu nerwowego. .......................... 2287 7. Ograniczone zakażenia mózgu............................................. 2289 7.1. Ropniak podtwardówkowy. ................................................. 2289 7.2. Ropień mózgu. ................................................................... 2290 I. Zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS)
Jacek Gąsiorowski, Brygida Knysz, Andrzej Gładysz............................. 2292