Choroby układu oddechowego
Ryc. II.B.4‑10. Niedodma okrągła
Ryc. II.B.4‑11. Objaw kostki brukowej
zach RTG (ryc. II.B.4‑12A) i TKWR (ryc. II.B.4‑12B). Przyk łady występowania: zaawansowane rozstrzenie oskrzeli, zaawansowane włóknienie śródmiąższowe, zwłaszcza idiopatyczne włóknienie śródmiąższowe. Objaw sygnetu (signet‑ring sign) – oskrzele w prze‑ kroju poprzecznym jest wyraźnie szersze od towarzyszą‑ cej mu tętnicy. Prawidłowo tętnica przebiegająca równo legle do jednoimiennego oskrzela ma podobną średni‑ cę. Zmiana widoczna w obrazach TKWR (ryc. II.B.4‑13). Występowanie objawu: rozstrzenie oskrzeli. Objaw sylwetkowy (silhouette sign) – zatarcie gra‑ nicy tkanki miękkiej (np. serca, aorty, przepony) przez przylegające zagęszczenie miąższowe. Zmiana widoczna w obrazach RTG (ryc. II.B.4‑14). Przykłady występowa‑ nia: granica lewej komory serca na RTG jest niewidocz‑ na, gdy zagęszczenie miąższowe występuje w przylegają‑ cym do serca języczku płuca lewego. Pęcherz rozedmowy (bulla) – okrągława, ostro ogra‑ niczona, cienkościenna przestrzeń powietrzna w płucu, o średnicy >10 mm i grubości ściany <1 mm. Zmiana widoczna w obrazach RTG (ryc. II.B.4‑15A) i TK/TKWR (ryc. II.B.4‑15B). Przykłady występowania: rozedma pęcherzowa. Płacik (lobule) – p. Zrazik. Płytka (syn. blaszka) opłucnowa (plaque) – nie‑ wielkie odcinkowe płasko‑wypukłe zgrubienie opłucnej, często inkrustowane solami wapnia. Zmiana widocz‑
Ryc. II.B.4‑12. Objaw plastra miodu
na w obrazach RTG (ryc. II.B.4‑16A) i TK/TKWR (ryc. II.B.4‑16B). Przykłady występowania: najczęściej azbestoza, gruźlica opłucnej, rzadziej po zapaleniu lub krwawieniu do jamy opłucnej. Pochłanianie (attenuation) – osłabienie energii wiąz‑ ki promieniowania X po przejściu przez materię. W TK współczynnik osłabienia danego obszaru mierzy się w j.H. Pojedynczy guzek płuca (solitary pulmonary nodule – SPN) – pojedynczy cień ogniskowy, zwykle okrągły lub owalny, o średnicy do 3 cm, występujący w pierwotnie niezmienionym płucu. Zmiana widoczna w obrazach RTG (ryc. II.B.4‑17A) i TK/TKWR (ryc. II.B.4‑17B). Przykłady występowania: nowotwory niezłośliwe i złośliwe, zapale‑ nie płuc, choroby ziarniniakowe. Przegrody międzyzrazikowe, syn. międzypłacikowe (interlobular septa) – łącznotkankowe przegro‑ dy występujące pomiędzy zrazikami płuca. Prawidło‑ we przegrody są niekiedy widoczne w obrazach TKWR (ryc. II.B.4‑6). Pułapka powietrzna (air trapping) – występuje w fazie końcowowydechowej, gdy pewien obszar miąższu płuca ma większą przejrzystość od pozostałego. Zmia‑ na obejmująca większy obszar (segment lub płat) jest
541
II