ABC zabiegów w pediatrii Tabela 5. Zalecane sposoby inhalacji w zależności od wieku dziecka (wg wytycznych GINA)4 Wiek (lat)
Leczenie pierwszego wyboru (preferowane)
Leczenie drugiego wyboru (alternatywne)
0–3
inhalator ciśnieniowy z dozownikiem + komora inhalacyjna + maska twarzowa
nebulizacja + maska twarzowa
4–6
inhalator ciśnieniowy z dozownikiem + komora inhalacyjna z ustnikiem
nebulizacja + ustnik
>6
inhalator suchego proszku inhalator ciśnieniowy z dozownikiem aktywowany wdechem pacjenta inhalator ciśnieniowy z dozownikiem + komora inhalacyjna z ustnikiem
nebulizacja + ustnik
zaostrzenie astmy
inhalator ciśnieniowy z dozownikiem + komora inhalacyjna z ustnikiem
nebulizacja + ustnik
inhalatorów proszkowych (fot. 21., tab. 6.). Urządzenie pomaga w wyborze optymalnego inhalatora dostoso‑ wanego do indywidualnych możliwości pacjenta21,22,23. Uzyskanie optymalnych przepływów wdechowych jest szczególnie trudne dla dzieci w wieku 4–10 lat oraz nie‑ których chorych dorosłych ze znaczna obturacją drze‑ wa oskrzelowego. Stąd szczególnie w tych grupach cho‑ rych należy stosować DPI wymagający małego prze‑ pływu wdechowego. Przy wyborze DPI do podawania β‑mimetyku korzystnie jest, jeżeli pomiaru PIFR doko‑ na się także podczas obturacji oskrzeli, w celu potwier‑ dzenia skuteczności podawania leku podczas zaostrze‑ nia astmy. Urządzenie z większą dokładnością wska‑ zuje chorych poprawnie posługujących się Dyskiem niż Turbuhalerem.16,17 Zwraca się szczególną uwagę na potrzebę indywi‑ dualnego doboru inhalatora, tak aby spełniał on nie tylko wymogi lecznicze, lecz był również akceptowa‑ ny przez dziecko i jego rodziców. Niektóre sytuacje kli‑ niczne wymuszają określony sposób podawania leków wziewnych. W przypadku łagodnego i umiarkowanego zaostrzenia astmy oskrzelowej u dzieci i dorosłych zale‑ ca się podania β2‑mimetyku krótko działającego w formie pMDI przez komorę inhalacyjną (dawkę leku dostosowu‑ je się do uzyskanej odpowiedzi klinicznej). W astmie sta‑ bilnej u dzieci w wieku 5–12 lat skuteczność leków poda‑ nych w formie pMDI z komorą inhalacyjną jest porów‑ nywalna do leków podanych z inhalatorów proszkowych. U chorych dorosłych lek w formie pMDI z komorą inhala‑ cyjną (lub bez niej) jest równie skuteczny jak w inhalato‑ rze DPI, choć pacjenci mogą preferować wybrane postaci inhalatorów proszkowych. U dzieci poniżej 5. roku życia brak danych porównujących skuteczności leków w formie pMDI z komorą inhalacyjną vs inhalatory typu DPI5.
Fot. 21. Miernik szczytowego przepływu wdechowego – PIFR (peak inspiratory flow meter, In‑Check‑Dial) – pomaga w doborze inhalatora do indywidualnych możliwości chorego (p. tekst)
Tabela 6. Indywidualne dostosowanie metody leczenia aerozolami na podstawie badania szczytowego przepływu wdechowego inhalator
zalecany optymalny przepływ powietrza (w l/min)
Dysk
30–60
Easy haler
30–60
Novolizer
≥35–50
Turbuhaler
≥60
Aerolizer
≥120
Reasumując, przy wyborze systemu inhalacji do tera‑ pii przewlekłej należy uwzględnić24,25: 1) możliwość generowania przez chorego odpowiedniego wysiłku wdechowego (zmierz szczytowy przepływ wde‑ chowy u dziecka przed wyborem rodzaju inhalatora DPI) 2) zdolność rozumienia i wykonania inhalacji zgodnie z instrukcją dla danego urządzenia 3) preferencje dziecka (i jego rodziców) co do rodzaju inhalatora 4) korzystnie jest, jeśli wszystkie zalecone leki wziew‑ ne podawane są z tego samego rodzaju inhalatora – zmniejsza to ryzyko błędów technicznych podczas inhalacji.
3