PRACE POGLĄDOWE dekompresja struktur kanału kręgowego może być przyczyną utrzymywania się dolegliwości i nieskuteczności leczenia. Natomiast nadmierna dekompresja bez spondylodezy skutkuje powstaniem wtórnej niestabilności kręgosłupa. Jak wynika z danych pochodzących z literatury, stabilizacja jest usprawiedliwiona w przypadku niestabilności potwierdzonej radiologicznie lub gdy niestabilność wystąpi po kilkupoziomowej dekompresji, np. u chorych ze skoliozą. W grupie chorych z potwierdzoną nieprawidłową ruchomością jednostki czynnościowej w badaniach dynamicznych kręgosłupa, zwłaszcza z towarzyszącym ześlizgiem, wykonanie artrodezy wydaje się efektywną formą leczenia. Ujemną stroną wytworzenia artrodezy w zakresie jednostki czynnościowej jest ryzyko wystąpienia przeciążeń sąsiednich segmentów. Nie ma złotego standardu postępowania, dlatego leczenie powinno być zindywidualizowane [15].
Wskazania do wykonania artrodezy za pomocą metod konwencjonalnych
Rycina 1. Badanie RTG kręgosłupa w projekcji AP – stan po stabilizacji transpedikularnej L4‑S1 z odbarczeniem korzeni nerwowych, discektomii L5‑S1 ze stabilizacją TLIF Figure 1. X‑ray spine examination in AP projection – condition after L4‑S1 transpedicular stabilization with nerve root decompression and L5‑S1 discectomy with TLIF stabilization
ze spondylodezą redukuje dolegliwości bólowe związane ze zwyrodnieniem stawów miedzykręgowych, ale kosztem ograniczenia ruchomości kręgosłupa. Powikłaniem rozległej operacji może być deformacja kręgosłupa o typie kifozy, kręgozmyku lub tyłozmyku z nawrotem dolegliwości bólowych. W tej sytuacji konieczne jest usztywnienie kręgosłupa stabilizatorem wewnętrznym mocowanym śrubami do nasad łuków kręgów [14].
Cel stabilizacji kręgosłupa Poza wyeliminowaniem niestabilności w obrębie jednostki czynnościowej istotne jest również zapobieżenie przyszłym zmianom zwyrodnieniowym w postaci ześliz gu lub skoliozy. Zabieg stwarza odpowiednie warunki naturalnym procesom przebudowy kości prowadzącym do zrostu sąsiednich trzonów (spondylodeza). Niepełna
Główne wskazania to przedoperacyjna niestabilność kręgosłupa w przebiegu choroby degeneracyjnej dysku lub jatrogenna niestabilność po nadmiernej dekompresji kanału kręgowego oraz korekcja nieprawidłowego kształtu kręgosłupa (kręgozmyku, ześlizgu bocznego, skoliozy). Przez ostatnie dwie dekady usprawiedliwieniem dla wykonania artrodezy było wyeliminowanie bólu w przypadku rozpoznawanej nadmiernej ruchomości w zakresie jednostki czynnościowej kręgosłupa. Stabilność kręgosłupa podczas zabiegu dekompresji może być naruszona po obustronnym usunięciu ponad 50% wyrostków międzykręgowych lub po jednostronnym usunięciu całego stawu międzykręgowego, a także po usunięciu więzadła podłużnego tylnego i tarczy międzykręgowej [16].
Techniki wykonania stabilizacji Zabieg polega na usunięciu krążka międzykręgowego, oczyszczeniu miejsca po usuniętym dysku oraz wprowadzeniu implantu międzytrzonowego, tzw. klatki, do tej przestrzeni. Stosuje się różne techniki chirurgiczne wykonania artrodezy: tylną lędźwiową stabilizację międzytrzonową (posterior lumbar interbody fusion – PLIF), przezotworową lędźwiową stabilizację międzytrzonową (transforaminal lumbar interbody fusion – TLIF [ryc. 1.– 2.]), przednią lędźwiową stabilizację międzytrzonową (an‑ terior lumbar interbody fusion – ALIF) oraz stabilizację przeznasadową (transpedikularną) [16].
Stenoza kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – patomechanizm, objawy, diagnostyka, leczenie
429