ΡΩΜΑΪΚΑ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ε’ ΤΑΞΗ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2015-2016 27ο Δ. ΣΧ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Καμάρα
NAME OF MONUMENT: Kamara
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 305 μ.Χ.
DATE OF CONSTRUCTION: It was built around 305 A.D. BUILT BY: Caesar Galerius
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Καίσαρας Γαλέριος ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Το τετράπυλο είχε δύο όμοιες όψεις με κεντρικά μεγάλα τόξα πλαισιωμένα από 2 μικρότερα. Ο χώρος ανάμεσα στις 2 κεντρικές καμάρες στεγάζονταν με τρούλο ενώ η υπόλοιπη κατασκευή με δίριχτες στέγες . ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν μια από τις αψίδες του τετράπυλου, το οποίο υψώνονταν στη διασταύρωση της «Βασιλικής Οδού», που ακολουθούσε τη χάραξη της σημερινής Εγνατίας, με την «Πομπική Οδό» από την Ροτόντα προς το ανάκτορο. ΕΞΕΛΙΞΗ : Στο πέρασμα του χρόνου το αρχικό τετράπυλο καταστράφηκε και διατηρήθηκε ένα μόνο τμήμα της δυτικής όψης του με τη μισή κεντρική αψίδα και το ένα μικρό τόξο . ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα είναι χαρακτηριστικό μνημείο της πόλης γνωστό ως «Καμάρα» και διάσημο σημείο συνάντησης των θεσσαλονικέων. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Την Καμάρα στολίζουν μαρμάρινες πλάκες με ανάγλυφα που αφηγούνται τα πολεμικά κατορθώματα του Γαλέριου εναντίων των Περσών .Πέντε μέτρα κάτω από το σημερινό επίπεδο της Εγνατίας οδού βρέθηκαν δύο μικρά τμήματα της Ρωμαϊκής «Βασιλικής οδού».
ARCHITECTURAL FEATURES: The four-arch complex had two identical faces with large central arches , framed by two smaller ones . The space between the two central arches was covered with a dome, while the rest of the structure with gabled roofs. USE IN THE PAST: It was one of the 4 arches of a 4arch complex, which stood at the intersection of the ‘’ Royal Route’’ which followed the development of today’s Egnatia Street with the ‘’procession route ‘’ from the Rotunda to the palace. CHANGE IN TIME: Over the years the original fourarch complex was destroyed and only a part kept on the west side , with half the central arch and a small bow. USE TODAY: Today it is a characteristic monument of the city, known as ‘’Kamara”. SPECIAL FEATURES: Kamara is decorated with marble slobs and reliefs. Five meters below, two small sections of the Roman ‘’ Royal Highway’’ were found.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Ρωμαϊκή αγορά.
NAME OF MONUMENT: Roman forum.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Κατασκευάστηκε στo τέλος του 2ου αι. μ.Χ.
DATE OF CONSTRUCTION: At the end of the 2nd century.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Άγνωστος.
BUILT BY: It is not known who built it.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Αποτελούνταν από τρεις πτέρυγες σε σχήμα Π, γύρω από μια ορθογώνια πλακοστρωμένη πλατεία. Το νότιο τμήμα της πλατείας, λόγω της κλίσης του εδάφους στηρίζονταν σε ημιυπόγεια , διπλή θολοσκεπή στοά. Οι διώροφες πτέρυγες στον τύπο στοάς είχαν διπλή σειρά κορινθιακών κιόνων και μαγαζιά στο βάθος.
ARCHITECTURAL FEATURES: It consisted of three wings, around a rectangular paved square. The southern part of the square because of the slope, was based on a semi-basement, double vaulted arcade. The two-storey wings in the arcade type had a double row of Corinthian columns and shops in the distance.
ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Λειτούργησε ως αγορά και διοικητικό κέντρο της πόλης μέχρι τον 5ο αι. οπότε η διοίκηση μεταφέρθηκε στο ανάκτορο του Γαλέριου. Περιλάμβανε δημόσια βιβλιοθήκη, λουτρά, νομισματοκοπείο & ωδείο.
USE IN THE PAST: It was the commercial, economic and administrative center, which also included large public baths, library, document file ,mint and conservatory [Odeon] until the 5th c. when the administration moved to Galerius palace.
CHANGE IN TIME: Until the 7th c. in the area there ΕΞΕΛΙΞΗ : Στο χώρο της λειτουργούσαν μέχρι τον were workshops of pottery and clay mining pits were 7ου αι. μ.Χ. εργαστήρια κεραμικής και ανοίχτηκαν opened. λάκκοι εξόρυξης. USE TODAY: Today it is an archaeological site. The ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα είναι επισκέψιμος underground section was turned into a museum. αρχαιολογικός χώρος. Σε ένα υπόγειο τμήμα του SPECIAL FEATURES: On the site there are the ruins of δημιουργήθηκε και λειτουργεί μουσείο. a bath, which is one of the oldest surviving constructions dating from the Hellenistic period. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Στο χώρο της υπάρχουν τα ερείπια ενός λουτρού που είναι από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίρια από την ελληνιστική περίοδο.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Ροτόντα.
NAME OF MONUMENT: Rotunda
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Χτίστηκε στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ.
DATE OF CONSTRUCTION: Ιt was built in the early 4thcentury
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Καίσαρας Γαλέριος
BUILT BY: Caesar Galerius
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ:. Είναι ογκώδες κυκλικό κτίριο στεγασμένο με θόλο. Η διάμετρός της είναι 4,5 μέτρα. Ο τεράστιος τρούλος έχει ύψος 30 μ. και το πάχος του εξωτερικού τοίχου φτάνει τα 6,30μ.
ARCHITECTURAL FEATURES: It is a massive circular building
ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Η αρχική χρήση του κτιρίου δεν είναι γνωστή . Ήταν πιθανώς ανακτορικός ναός αφιερωμένος στο Δία. Ήταν κτίριο περίκεντρο σαν το Πάνθεον της Ρώμης. ΕΞΕΛΙΞΗ : Στη Βυζαντινή περίοδο ήταν ναός αφιερωμένος στους Αγίους Ασώματους. Το 1590 μετατράπηκε σε τζαμί ,από το οποίο σώζεται ο μιναρές του. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα είναι επισκέψιμο μνημείο. Κάποιες φορές φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Στα Βυζαντινά χρόνια το εσωτερικό στολίστηκε με υπέροχα ψηφιδωτά (4ος -5ος αιώνας μ.Χ.) πολλά από τα οποία σώζονται σήμερα.
A.D.
with a covered canopy. The thickness of the outer wall is impressive, reaching 6.30 metres.
USE IN THE PAST: The original use of the building is not known. It was probably a palatial temple dedicated to Zeus or the Cabirian gods.
CHANGE IN TIME: The interior was decorated in the early Christian period with brilliant mosaics, many of which are kept today.
USE TODAY: Today it is a monument. Sometimes it hosts cultural events. SPECIAL FEATURES: In the Byzantine period the church was dedicated to the Intangible Saints. In 1950 it was converted into a mosque, from which the minaret has been preserved.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Ωδείο Ρωμαϊκής Αγοράς
NAME OF MONUMENT: Roman Forum conservatory (Odeion)
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Μέσα 2ου αι. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Άγνωστος ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είχε ημικυκλική ορχήστρα, κοίλο στηριγμένο σε θόλους και σκηνή με μνημειακή πρόσοψη. ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν ωδείο όπου πραγματοποιούνταν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. ΕΞΕΛΙΞΗ : Στα μέσα του 4 ου αι. άρχισαν εργασίες για τη μετατροπή τον σε θέατρο, αλλά δεν ολοκληρώθηκαν. Στο τέλος του ίδιου αιώνα, οπότε άρχισε να εγκαταλείπεται η αγορά, μετατράπηκε σε δεξαμενή για τα νερά της βροχής. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα αποτελεί αναστηλωμένο επισκέψιμο μνημείο στον αρχαιολογικό χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς. Φιλοξενεί συχνά πολιτιστικές εκδηλώσεις. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Οι ηθοποιοί και οι θεατές έμπαιναν, όπως και σήμερα, από την ίδια είσοδο: έναν προθάλαμο που βρίσκεται κάτω από το δάπεδο της σκηνής. Σήμερα, το δάπεδο της ορχήστρας καλύπτεται από γυαλί, για να φαίνονται τα στοιχεία της κατασκευής του.
DATE OF CONSTRUCTION: It was built in the 2nd century in place of a pre-existing rectangular conference room of the 1st century. BUILT BY: it is not known who built it. ARCHITECTURAL FEATURES: Like most Roman conservatories it had a semicircular orchestra, mounted hollow domes and stage with a monumental facade. USE IN THE PAST: It was a conservatory where cultural events were held. CHANGE IN TIME: In the middle of the 4th century, works began for its restoration into a theatre, but they were not completed. At the end of the century, when the forum was abandoned, it was turned into a tank for the rain water. USE TODAY: Today it was restored as a monument of the archaeological site of the Roman Agora (forum). It often hosts cultural events. SPECIAL FEATURES: The spectators and the actors entered, like today, from the same entrance, a hall located beneath the floor of the stage. Today the orchestra floor is covered by glass, to let show the details of its construction.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Ανάκτορο του Γαλέριου ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Τέλος 3ου αιώνα
_
NAME OF MONUMENT: Palace of Galerius.
αρχές 4ου DATE OF CONSTRUCTION: It was built in the late 3rd or early 4thcentury.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Καίσαρας Γαλέριος.
BUILT BY: It was built by Caesar Galerius
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είχε κεντρικό αίθριο με περιμετρικές στοές και δωμάτια, βασιλική, λουτρά και κτίριο οκταγωνικής κάτοψης που ήταν πιθανώς αίθουσα θρόνου και αργότερα εκκλησία.
ARCHITECTURAL FEATURES: It had a central patio with galleries and rooms on its perimeter, a basilica, baths and an octagonal building which was probably the throne room and later a church.
ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν ανακτορικό συγκρότημα-κατοικία του βασιλιά αλλά και USE IN THE PAST: It was a palace complex-the emperor’s house but also the administrative διοικητικό κέντρο της Πόλης. center of the city. ΕΞΕΛΙΞΗ : Εξακολούθησε να φιλοξενεί βυζαντινούς αυτοκράτορες και τις οικογένειές τους ως τον 9ο αιώνα. Την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας χτίστηκε πάνω στα ερείπιά του το Λευκό Τέμενος (Αkçe Mescid). ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα αρχαιολογικός χώρος.
είναι
CHANGE IN TIME: It continued to host Byzantine emperors or members of their family who were visiting Thessaloniki until the 9th c., when it was no longer used. During the Ottoman Rule, the White Mosque(Αkçe Mescid) was built on its ruins. επισκέψιμος USE TODAY: Today it is an archaeological site.
SPECIAL FEATURES: Mosaics and marbles are ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Ψηφιδωτά δάπεδα και preserved in various areas of the complex. Part μαρμαροθετήματα σώζονται σε διάφορους χώρους of the complex ended up in its own harbor in του συγκροτήματος. Τμήμα του ανακτορικού Thermaikos Gulf. συγκροτήματος κατέληγε σε δικό του λιμάνι στον Θερμαϊκό κόλπο.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Αγία Αικατερίνη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Τέλη 13ου αιώνα αρχές 14ου αιώνα
THE IDENTITY OF THE MONUMENT NAME OF MONUMENT: Saint Catherine church DATE OF CONSTRUCTION: End of 13th – beginning of 14th century BUILT BY: Unknown
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Δεν είναι γνωστός. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με τρούλο και περίστωο που καταλήγει ανατολικά σε 2 παρεκκλήσια. Στις γωνιές του υψώνονται 4 μικρότεροι τρούλοι. ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν πιθανώς το καθολικό του μοναστηριού του Παντοδύναμου Χριστού. ΕΞΕΛΙΞΗ : Στα χρόνια του σουλτάνου Βαγιαζήτ Β΄ μετατράπηκε σε τζαμί , γνωστό ως «Γιακούπ Πασά Τζαμί». ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Από την απελευθέρωση της Θεσ/νίκης μέχρι σήμερα λειτουργεί ξανά ως εκκλησία. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Στο εσωτερικό του ναού διατηρούνται τοιχογραφίες του 14ου αιώνα που έχουν θέμα την ζωή και τα θαύματα του Χριστού. Οι εξωτερικοί τοίχοι χωρίζονται από έναν κομψό μαρμάρινο κοσμήτη και στολίζονται με τυφλές αψίδες, κόγχες και κεραμικά διακοσμητικά στοιχεία.
ARCHITECTURAL FEATURES: It is a cruciform church with dome and ambulatory ending east in two chapels. In the corners there are four smaller domes. USE IN THE PAST: It was probably the central church of the monastery of Almighty Christ. CHANGE IN TIME: During the reign of Sultan Bayezid II it was converted into a mosque, known as "Yakup Pasha Tzami". USE TODAY: Since the liberation of Thessaloniki until now it has served again as a church. SPECIAL FEATURES: The outer walls are separated by a stylish marble cornice and embellished with blind arches, niches and decorative ceramic items. Inside the temple there are frescoes of the 14th century about the life and miracles of Christ.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕIOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Αγία Σοφία
NAME OF MONUMENT: Saint Sophia church
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Χτίστηκε στα μέσα του 7ου αιώνα. Στη θέση μεγάλης πεντάκλιτης βασιλικής του 5ου αιώνα που είχε καταστραφεί από σεισμό.
DATE OF CONSTRUCTION: It was built in the second half of the 7th century in place of a great five-aisled basilica of the 5th century which was destroyed by an earthquake
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Δεν είναι γνωστό ποιός τον έχτισε.
BUILT BY: Unknown
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι τρουλαία βασιλική με περίστωο και το σχήμα της θυμίζει συμπαγή κύβο.
ARCHITECTURAL FEATURES: It is a domed basilica with an ambulatory and its shape reminds us of a cube.
ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν βυζαντινός ναός αφιερωμένος στη Σοφία του Θεού
USE IN THE PAST: It was a Byzantine church dedicated to the wisdom of God.
ΕΞΕΛΙΞΗ : Ήταν η μητρόπολη ,η «Μεγάλη Εκκλησία» της Θεσσαλονίκης από τον 8ο αιώνα ως τον 1523-4 οπότε έγινε τζαμί. Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας ήταν ο καθεδρικός ναός των καθολικών.
CHANGE IN TIME: It was the metropolis, the "Great Church" of Thessaloniki, from the 8th century until 1523-4, when it became a mosque. During the Frankish rule, it was the cathedral of the Catholics.
ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Από το 1913 μέχρι και σήμερα λειτουργεί ως εκκλησία.
USE TODAY: From 1913 to date it serves as a church.
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Τα κιονόκρανα της βόρειας κιονοστοιχίας είναι αρχαιότερα από το κτίριο. Ίσως ανήκαν στη βασιλική του 5ου αιώνα. Το ψηφιδωτό που στολίζει το μεγάλο τρούλο και παριστάνει την Ανάληψη του Χριστού έγινε λίγα χρόνια μετά το τέλος της εικονομαχίας
SPECIAL FEATURES: The capitals of the northern colonnade are older than the building, as maybe they belonged to the basilica of the 5th century. The mosaic that decorates the large dome and represents the Ascension of Christ was made a few years after the end of Iconoclasm.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Άγιοι Απόστολοι ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Μεταξύ 1310 – 1314
NAME OF MONUMENT: Holy Apostles church DATE OF CONSTRUCTION: It was built between 1310 and 1314
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Ο Πατριάρχης Νήφων Ά και ο μαθητής του Παύλος ηγούμενος της μονής
BUILT BY: Patriarch Nifon the 1st and his apprentice Paul, head of the monastery.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με τρούλο, νάρθηκα και περίστωο που καταλήγει σε δύο παρεκκλήσια στα ανατολικά. Στις τέσσερις γωνίες του περιστώου υψώνονται τρούλοι.
ARCHITECTURAL FEATURES: It is a cruciform church with dome, a narthex and an ambulatory terminating in two chapels in the east. At the four corners of the ambulatory there are domes.
ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν καθολικό μοναστηριού, πιθανώς αφιερωμένο στην Παναγία ΕΞΕΛΙΞΗ : Την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας έγινε τζαμί γνωστό ως ‘Σοούκ Τζαμί’ η ‘Τζαμί του κρύου νερού’. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα λειτουργεί ξανά ως εκκλησία, αφιερωμένη στους Αγίους Αποστόλους. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Οι εξωτερικοί τοίχοι έχουν αψιδωτά, τυφλές κόγχες, μικρούς ημικίονες και πολυάριθμα κεραμικά διακοσμητικά στοιχεία που δημιουργούν ένα πολύ όμορφο σύνολο. Το εσωτερικό του διακοσμούν τοιχογραφίες και ψηφιδωτά εξαιρετικής ποιότητας.
USE IN THE PAST: It was the central church of a monastery probably dedicated to the Virgin Mary. CHANGE IN TIME: In the Ottoman period it was a mosque, known as "I Soouk Mosque" or "Mosque of Cold Water ". USE TODAY: Today it is a church again, dedicated to the Holy Apostles. SPECIAL FEATURES: The outer walls have arches, blind niches, small half-columns and numerous ceramic decorative items. They create a very beautiful set. The interior decoration has frescoes and mosaics of excellent quality.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Άγιος Δημήτριος
NAME OF MONUMENT: Saint Demetrios church
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Xτίστηκε στις αρχές του 5ου αι. ως τρίκλιτη βασιλική πάνω σε ερείπια ρωµαϊκών λουτρών.
DATE OF CONSTRUCTION: It was built in the early 5th century as a 3-aisled Basilica, on the ruins of Roman baths
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Ο έπαρχος του Ιλλυρικού Λεόντιος έχτισε τον ναό, όταν ο άγιος τον έσωσε από βαριά ασθένεια.
BUILT BY: The prefect of Illyricum Leondios built the church when the saint saved him from serious illness.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Μετά από πυρκαγιά το 620 ξαναχτίστηκε ως πεντάκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος. Κάτω από τον ναό βρίσκεται κρύπτη όπου τη βυζαντινή περίοδο ανέβλυζε αγίασμα , ενώ σήμερα στεγάζεται έκθεση αρχαιολογικών ευρημάτων από το ναό.
ARCHITECTURAL FEATURES: After a fire in 620 it was rebuilt as five-aisled basilica with a wooden roof. Beneath the church is a crypt, where in the Byzantine period holy water sprang, while today it houses archaeological finds from the temple.
ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν βυζαντινός ναός αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο, χτισμένη πάνω από το ρωμαϊκό λουτρό όπου μαρτύρησε ο Άγιος . Τα θαύματα του Μυροβλύτη έκαναν τον ναό του προσκύνημα ξακουστό όπου κατέφθαναν προσκυνητές από την Ευρώπη.
CHANGE IN TIME: In 1493 it became a mosque, known as "Kasimie Tzami", while after the liberation it worked again as a church.
ΕΞΕΛΙΞΗ : Το 1493 έγινε τζαμί ,γνωστό ως «Κασιμιέ τζαμί» ενώ μετά την απελευθέρωση λειτούργησε ξανά ως εκκλησία.
USE TODAY: Today it is the most important pilgrimage of the city, dedicated to the patron saint.
ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα είναι το σπουδαιότερο προσκύνημα της πόλης , αφιερωμένο στον πολιούχο της άγιο .
SPECIAL FEATURES: The exterior walls are built with rough stones and bricks testifying the temple’s adventures over the years. It was first burned after an earthquake in 620 and again in the great fire of 1917.
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Οι εξωτερικοί τοίχοι του, χτισμένοι με ακατέργαστους λίθους και πλίνθους , μαρτυρούν τις περιπέτειες του ναού στο πέρασμα του χρόνου . Κάηκε για πρώτη φορά μετά το μεγάλο σεισμό του 620 και για δεύτερη φορά στη μεγάλη πυρκαγιά του 1917.
USE IN THE PAST: It was a Byzantine church, dedicated to Agios Dimitrios.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Άγιος Νικόλας ο Ορφανός
NAME OF MONUMENT: Saint Nikolas “Orphanos”
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Πρώτο τέταρτο του 14ου αιώνα ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Πιθανόν από το Σέρβο ηγεμόνα Μιλούτιν ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι μονόκλιτη βασιλική με περίστωο. Ο κεντρικός χώρος είχε υπερυψωμένη δίρριχτη ξύλινη στέγη, ενώ το περίστωο μονόρριχτη. ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν το καθολικό ενός μικρού μοναστηριού. ΕΞΕΛΙΞΗ : Κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας εξακολουθούσε να λειτουργεί ως εκκλησία. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα λειτουργεί ως επισκέψιμο μνημείο και αποτελεί από την οθωμανική κυριαρχία ως σήμερα μετόχι της μονής Βλατάδων. Γι’ αυτό οι Οθωμανοί δεν το έκαναν τζαμί και το άφησαν στους Χριστιανούς. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Οι τοίχοι είναι χτισμένοι με αργολιθοδομή που ενισχύεται με ξυλοδεσιές. Οι τοιχογραφίες του είναι από τις σημαντικότερες της εποχής και αφηγούνται τη ζωή του Χριστού.
DATE OF CONSTRUCTION: Built in the first quarter of the 14th century. BUILT BY: Probably founded by the Serbian ruler Milutin. ARCHITECTURAL FEATURES: It is a basilica with an ambulatory. The central area has a raised 2sided wooden roof while the ambulatory has a singlesided roof. USE IN THE PAST: It was the central church of a small monastery. CHANGE IN TIME: During the period of Ottoman rule It continued to operate as a church. USE TODAY: Now it serves as a monument. SPECIAL FEATURES: The walls are built with rubble reinforced with wooden frames. Its frescoes are the most important of the era.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Άγιος Παντελεήμονας
NAME OF MONUMENT: Saint Panteleimon church
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: τέλη 13ου με αρχές 14ου αιώνα ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: ο Ισαάκ πρώην μητροπολίτης Θεσ/νίκης Ιάκωβος ,που έγινε μοναχός. Έτσι, ήταν γνωστό ως το μοναστήρι του κυρ Ισαάκ. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με τρούλο και περίστωο, από το οποίο σώζεται το ανατολικό τμήμα, όπου διαμορφώνονται δύο παρεκκλήσια. ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν καθολικό του βυζαντινού μοναστηρίου της Θεοτόκου Περίβλεπτου. ΕΞΕΛΙΞΗ : Μετά το 1548 μετατράπηκε σε τζαμί, γνωστό ως “Τζαμί του Ισαάκ” . Από αυτό σώζονται η βάση του μιναρέ και το μαρμάρινο σιντριβάνι στον περίβολο. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα λειτουργεί ως εκκλησία. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Οι τοίχοι του είναι χτισμένοι με αργολιθοδομή και λίγα κεραμικά διακοσμητικά στοιχεία .Πήρε το όνομα από το παρεκκλήσιο του Αγίου Παντελεήμονα στην κοντινή εκκλησία της Παναγούδας , όπου μετέφεραν τα ιερά σκεύη του στην περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας για να τα διασώσουν.
DATE OF CONSTRUCTION: Built in the late 13th or early 14th century. BUILT BY: Founder of the monastery was Isaac, the former Bishop of Thessaloniki Jacob, who became a monk. So it was known as " Isaac’s Monastery" ARCHITECTURAL FEATURES: It is a cruciform church with dome and ambulatory, of which only the Eastern part is retained, where two Chapels are formed. USE IN THE PAST: It was the central church of a Byzantine monastery of Virgin Mary “Widelyseen”. CHANGE IN TIME: After 1548 it was converted into a mosque, known as "Mosque of Isaac." Only the base of the minaret and the marble fountain in the yard have been preserved. USE TODAY: Now it serves as a church. SPECIAL FEATURES: The walls are built with rubble and few ceramic ornaments. It got its name from the chapel St. Panteleimon in the nearby church “Panagouda”, where they carried the sacred vessels from, in the period of Ottoman rule, in order to save them.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Βυζαντινό Λουτρό
NAME OF MONUMENT: Byzantine bath
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Τέλη 13ου αιώνα έως αρχές 14ου αιώνα
DATE OF CONSTRUCTION: Late 13th to early 14th century.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Δεν είναι γνωστός
BUILT BY: Unknown
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Το εσωτερικό του ακολουθεί τη συνηθισμένη διαρρύθμιση των λουτρών με χώρους ψυχρού, χλιαρού και θερμού νερού, στεγασμένους με θόλους .
ARCHITECTURAL FEATURES: The interior follows the usual layout of baths in areas of cold, warm and hot water, sheltered by domes.
ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν ένα από τα πολλά δημόσια λουτρά της πόλης . ΕΞΕΛΙΞΗ : Την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας το μετέτρεψαν σε διπλό λουτρό για άνδρες και γυναίκες . Το έλεγαν<< Κουλέ Χαμάμ >> από τη γειτονιά όπου βρισκόταν. Λειτούργησε χωρίς διακοπή ως το 1940. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα, μετά την ολοκλήρωση της συντήρησης του, είναι επισκέψιμο μνημείο. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Κάτω από το δάπεδο σώζονται τα υπόκαυστα. Εδώ κυκλοφορούσε ο ζεστός αέρας που θέρμαινε τους χώρους.
USE IN THE PAST: It was one of the many public baths of the city. CHANGE IN TIME: During the Ottoman rule they turned it into a double bath for men and women. They called it "Kule Hammam" from the name of the neighborhood where it was. USE TODAY: Nowadays, after the completion of its maintenance, it is a monument to be visited. SPECIAL FEATURES: Under the floor, there is the hypocaust. Here the hot air was circulating to warm it throughout. Operated without interruption until 1940.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕIOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Επταπύργιο
NAME OF MONUMENT: Eptapyrgio
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Οι βόρειοι πύργοι και τα τείχη τα παλαιοχριστιανικά χρόνια , ενώ το νότιο τμήμα στη μεσοβυζαντινή περίοδο.
DATE OF CONSTRUCTION: The northern towers and walls were built in early Christian times, while in the Mid Byzantine period the southern section was added
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Δεν είναι γνωστό. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι κλειστό πολυγωνικό φρούριο με οκτώ τετράπλευρους και δύο τριγωνικούς πύργους. ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν φρούριο στo βορειοανατολικό άκρο της ακρόπολης , το τελευταίο καταφύγιο σε περίπτωση πολιορκίας της Θεσσαλονίκης.
BUILT BY: Unknown ARCHITECTURAL FEATURES: It is a closed polygonal fortress with eight quadrilateral and two square towers. USE IN THE PAST: It was a fortress on the northeastern tip of the citadel, the last refuge In case of siege of Thessaloniki.
ΕΞΕΛΙΞΗ : Την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας έγινε έδρα και τόπος κατοικίας του οθωμανού διοικητή . Από τον 19ο αι. μέχρι το 1989 λειτούργησε εκεί φυλακή , γνωστή ως Γεντί Κουλέ.
CHANGE IN TIME: In the Ottoman period it was seat and Ottoman residence of the Commander. From the 19th century to 1989 it served as a prison, known as "Yedi Kule".
ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα είναι επισκέψιμο μνημείο.
USE TODAY: Today it is a widely visited monument
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Σε πολλά σημεία των τοίχων του υπάρχουν τόξα ανάγλυφα , Spolia και κεραμικά διακοσμητικά στοιχεία. Η ονομασία του προέρχεται πιθανώς από ένα παρόμοιο συγκρότημα στην Κωνσταντινούπολη.
SPECIAL FEATURES: In many parts of the walls there are bows, reliefs, spolia and decorative ceramic elements. The name probably comes from a similar defensive complex in Istanbul.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Μονή Βλατάδων
NAME OF MONUMENT: “Vlatadon” monastery DATE OF CONSTRUCTION: Built around 1360
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Χτίστηκε γύρω στο 1360. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Αδελφοί Βλατή , Δωρόθεος και Μάρκος. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Το καθολικό της μονής είναι μια παραλλαγή του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρούλο και περίστωο που καταλήγει ανατολικά σε δυο παρεκκλήσια. ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν μοναστήρι αφιερωμένο στον Χριστό. Το μοναστήρι έπαιξε σπουδαίο ρόλο στη ζωή της βυζαντινής πόλης , γιατί από εδώ περνούσε ο αγωγός που έφερνε πόσιμο νερό από τον Χορτιάτη. ΕΞΕΛΙΞΗ : Στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας εξακολούθησε να λειτουργεί ως μοναστήρι. Από τα κτίρια της βυζαντινής περιόδου διατηρείται μόνο το καθολικό. Τα υπόλοιπα κτίρια καταστράφηκαν ενώ στη θέση τους χτίστηκαν νεότερα διαφορετικού χαρακτήρα. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Είναι το μοναδικό βυζαντινό μοναστήρι στη Θεσσαλονίκη που λειτουργεί αδιάκοπα από την ίδρυση του μέχρι σήμερα. Σήμερα έχει καταστραφεί στο μεγαλύτερο μέρος του , εκτός από το καθολικό. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Η είσοδος στο καθολικό της μονής γίνεται μέσω ενός νεοκλασικού προστώου. Την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας λέγονταν «Τσαούς Μοναστήρ» γιατί εκεί οι Οθωμανοί βαθμοφόροι γνωστοί ως τσαούσηδες, έλεγχαν τους σωλήνες υδροδότησης της πόλης από το Χορτιάτη. Κατ’ άλλους , η ονομασία αυτή οφείλεται στον μπέη που έχτισε τον πύργο του γειτονικού επταπυργίου.
BUILT BY: It was built by Vlati brothers, Dorotheos, who was Bishop of Thessaloniki, and Mark. ARCHITECTURAL FEATURES: The monastery is a variant of a cruciform church with a dome and an ambulatory, terminating in two eastern chapels. USE IN THE PAST: A monastery dedicated to Christ CHANGE IN TIME: During the Ottoman rule it continued to serve as a monastery. Of the buildings of the Byzantine period, only the central church has been preserved. The remaining buildings have been destroyed and in their place newer, of different character ones were built. USE TODAY: It is the only monastery in Thessaloniki operating continuously from its foundation to date. SPECIAL FEATURES: Entrance to the church of the monastery is through a neoclassical portico. In the period of Ottoman rule , it was called "Tsaous Monastir" because there, Ottoman rulers, known as “Tsaousides”, controlled the tubes that supplied the city with water coming from Hortiatis. Others believe it took its name from the Ottoman ruler who had his tower built nearby.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Όσιος Δαβίδ
NAME OF MONUMENT: Saint David church
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 5ο αιώνα μ.Χ
DATE OF CONSTRUCTION: Built in the 5th century.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Η παράδοση λέει πως το έχτισε η κόρη του αυτοκράτορα Μαξιμιανού Θεοδώρα. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Η αρχική κάτοψη του κυρίως ναού είχε σχήμα ισοσκελούς σταυρού εγγεγραμμένου σε τετράγωνο. ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν καθολικό του μικρού μοναστηριού του Λατόμου , που ονομάστηκε έτσι από τα λατομεία της περιοχής. ΕΞΕΛΙΞΗ : Tην περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί και αλλοιώθηκε από επεμβάσεις. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Από το 1921 λειτουργεί και πάλι ως εκκλησία αφιερωμένη στον όσιο Δαβίδ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Aπό το αρχικό τετράγωνο κτίσμα του ναού, με την κόγχη στα ανατολικά , σήμερα λείπει όλο το δυτικό τμήμα , ενώ η είσοδος μεταφέρθηκε στη νότια πλευρά. Στο εσωτερικό του, το καθολικό κρύβει έναν σπάνιο καλλιτεχνικό θησαυρό , τοιχογραφίες εξαιρετικής ποιότητας και το περίφημο ψηφιδωτό με τον Χριστό σε παραδεισένιο περιβάλλον που φιλοτεχνήθηκε με τη χορηγία μιας ανώνυμης γυναίκας στην κόγχη . Στην Εικονομαχία κάλυψαν το ψηφιδωτό με κονίαμα και δέρμα βοδιού ώσπου ένας σεισμός το αποκάλυψε σαν από θαύμα στα μάτια ενός μοναχού.
BUILT BY: Tradition says it was built by the daughter of the emperor Maximianos, Theodora. ARCHITECTURAL FEATURES: The original plan of the church was shaped as an equilateral cross inscribed in a square. USE IN THE PAST: It was the small central church of a monastery called Latomou, named after the quarries (latomeia) of the area. CHANGE IN TIME: In the period of Ottoman rule the church was converted into a mosque and altered by interventions. USE TODAY: Since 1921 it has operated again as a church, dedicated to Saint David SPECIAL FEATURES: From the original square of the church building with the niche in the east, now all the western part is missing, while the entrance was moved to the southern side. The mosaics of the building were painted with the sponsoring of an anonymous woman, according to an inscription found below the famous mosaic of the niche with Christ in Paradise.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ Παναγία των Χαλκέων
NAME OF MONUMENT: Panagia Chalkeon church
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Χτίστηκε το 1028 σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή που είναι χαραγμένη στο υπέρθυρο της δυτικής εισόδου ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Τον έχτισε ο Χριστόφορος πρωτοσπαθάριος Λογουβάρδιας, ένας Βυζαντινός αξιωματούχος. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με τρούλο και διώροφο νάρθηκα που στεγάζεται με δύο μικρότερους τρούλους. Ενδιαφέρον στοιχείο η μαρμάρινη διακοσμητική ζώνη που τη χωρίζει σε δύο μέρη. ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν βυζαντινός ναός αφιερωμένος στη Θεοτόκο. ΕΞΕΛΙΞΗ : Στην περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας γύρω στα μέσα του 15ου αι. μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε τζαμί γνωστό ως «Καζαντζιλάρ Τζαμί», δηλαδή των χαλκωματάδων, γιατί βρισκόταν στην εποχή των χαλκουργείων. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα λειτουργεί ως εκκλησία και τη βλέπουμε σε χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με το δρόμο καθώς μετά την πυρκαγιά του 1917 η στάθμη ανέβηκε αρκετά. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: οι τοίχοι είναι χτισμένοι με την τεχνική «της κρυμμένης πλίνθου». Στο εσωτερικό υπάρχει αρκοσόλιο με τον τάφο του κτήτορα. Οφείλει το όνομα της στα εργαστήρια των χαλκωματάδων και το κόκκινο χρώμα της στους τείχους της. Την λένε και «Κόκκινη εκκλησία». Μια επιγραφή στην είσοδο, μας θυμίζει ότι η εκκλησία χτίστηκε στον «πριν βέβηλο τόπο».
DATE OF CONSTRUCTION: It was built in 1028 according to the founder’s inscription carved on the lintel of the west entrance. BUILT BY: Christopher of Lagouvardia. ARCHITECTURAL FEATURES: It is a cruciform church with dome and a two-story vestibule housed with two smaller domes. USE IN THE PAST: It was a Byzantine temple of Virgin Mary. CHANGE IN TIME: In the period of Ottoman rule, around mid-15th c., it was converted by the Ottomans into a mosque, known as "Kazantzilar Tzami "i.e. copper-workers’ mosque, because it was in the area of coppersmiths. USE TODAY: Now it serves as a church. SPECIAL FEATURES: The walls are built with the technique of “the hidden brick”. Inside there is the “arcosolium” (arched grave) of the founder.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙOY
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Προφήτης Ηλίας.
NAME OF MONUMENT: Prophet Elias church
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Κατασκευάστηκε το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα.
DATE OF CONSTRUCTION: Probably built in the second half of the 14th century
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: Δεν είναι γνωστό ποιος το έφτιαξε.
BUILT BY: Unknown
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός με τρούλο. Ωστόσο, η βόρεια και η νότια κεραία του σταυρού απολήγουν σε μεγάλες κόγχες, που λέγονται χοροί όπως σε πολλά καθολικά του Αγίου Όρους ( Αγιορείτικος τύπος). ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν καθολικό μεγάλου μοναστηριού της Άνω Πόλης. ΕΞΕΛΙΞΗ : Την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας μετατράπηκε σε τζαμί γνωστό ως Σεραΐλί Τζαμί, δηλαδή τζαμί του παλατιού εξαιτίας της λαϊκής παράδοσης για την ύπαρξη Βυζαντινού παλατιού στην περιοχή. ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, αφιερώθηκε στον Προφήτη Ηλία.
ARCHITECTURAL FEATURES: It is a cruciform church with dome. However, the north and south of the antenna of the cross end up in large niches called “choroi”, as in many of the central churches of Mount Athos (“Agioritikos” type). It has also got a spacious narthex (“liti”). USE IN THE PAST: It was the central church of a monastery in the Upper Town. CHANGE IN TIME: During the Ottoman rule it was converted into a mosque, known as "Saraili Tzami "i.e. a mosque palace because of the legend about a Byzantine palace in the area. USE TODAY: After the liberation of Thessaloniki, 1912, it was dedicated to Prophet Elias.
SPECIAL FEATURES: The lower part of the ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Το κάτω μέρος των εξωτερικών exterior walls are built with rows of white stones τοίχων είναι χτισμένο με σειρές από λευκές πέτρες alternating with double or triple layers of bricks. που εναλλάσσονται με διπλές ή τριπλές στρώσεις It is the only sample of Athos type architecture πλίνθων. Είναι το μοναδικό δείγμα Αγιορείτικου in Thessaloniki. τύπου στη Θεσσαλονίκη.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
THE IDENTITY OF THE MONUMENT
ΟΝΟΜΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ: Αχειροποίητος
NAME OF MONUMENT: Acheiropiitos
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Χτίστηκε τον 5ο αι. πάνω στα ερείπια ρωµαϊκού λουτρού.
DATE OF CONSTRUCTION: Built in the 5th century on a Roman bath ruins.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ: ∆εν είναι γνωστό ποιος τον έχτισε.
BUILT BY: Unknown.
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική µε νάρθηκα και υπερώα. Στη νότια πλευρά της είναι προσκολλημένο µικρό κτίσµα που λειτουργούσε ως παρεκκλήσι ή βαπτιστήριο.
ARCHITECTURAL FEATURES: It is three-aisled basilica with narthex and galleries. On the south side it is attached to a small building that served as a chapel and baptistery.
ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ: Ήταν βυζαντινός ναός αφιερωμένος στην Παναγία.
USE IN THE PAST: It was a Byzantine church dedicated to the Virgin Mary.
ΕΞΕΛΙΞΗ : Το 1430 οι Οθωµανοί στέγασαν εδώ το πρώτο τζαµί της κατακτημένης πόλης, το «Eσκί» (δηλαδή «Παλαιό») Tζαµί.
CHANGE IN TIME: In 1430 the Ottomans housed here the first mosque of the conquered city, "Eski" (ie "Old") Tzami (i.e. Mosque)
ΧΡΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ: Σήµερα λειτουργεί ως εκκλησία.
USE TODAY: Now it serves as a church.
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Αν και έχει λιτή εξωτερική όψη, το εσωτερικό της κοσµούν πλούσια ψηφιδωτά και περίτεχνα κιονόκρανα από εργαστήρια της Κωνσταντινούπολης. ‘Ενας από τους κίονες του ναού έχει χαραγμένη µία οθωµανική επιγραφή που µμαρτυρά πως ο σουλτάνος Μουράτ κατέλαβε τη Θεσσαλονίκη το 1430.
SPECIAL FEATURES: Although it has a modest exterior, the interior is decorated with rich mosaics and ornate capitals from the workshops of Istanbul. One of the pillars of the temple has carved an Ottoman inscription testifying that Sultan Murat captured Thessaloniki in 1430 .
Εργάστηκαν οι μαθητές: •
Ε1: Π.Αλεξανδρίδης, Ν.Γαλανάκης, Ε. Δάιου, Χ. Θάνου, Δ. Καζαντζή, Σ. Κακνής, Α. Καραγιαννίδης, Α. Κουσκουλή, Α. Κουτουκά, Β. Κυριακίδης, Χ. Κυριακού, Δ. Λιόρα, Β. Μαμογιώργης, Ε. Μεταλλίδη, Σ. Μεταλλίδη, Η. Ντάσιος, Α.Παπαδόπουλος, Γ. Σαρία, Μ. Σαριβασιλιείου, Μ. Σκρέτα, Κ. Στυλιαράς, Σ. Τουλάνος, Γ.Τσαλικίδου, Ε. Τσέτσιλα, Α. Χατζηεμμανουήλ .
•
Ε2: Ε. Αγγελακάκη, Δ. Γαριοφυλλίδου, Α.Γούτας, Μ. Γρηγοράκη, Ε. Θαλασσινού, Α.Ιωαννίδου, Α.Καλτσούνης, Ν.Κόγιος, Α.Κόγιου, Ν. Κουταμάνη, Μ. Κωφού, Δ.Λουλάς, Μ. Μάττα, Σ. Ξυδάς, Α. Πελτέκη, Ε.Σαββίδης, Π. Σιαμπλίδης, Χ. Τσέτη, Δ. Τσέτης, Α. Χάδου, Α. Χατζίδης, Μ. Χρυσοχοίδης
•
Και οι εκπαιδευτικοί: Σοφία Χρηστίδου, Μαρία Στάλια, Αικατερίνη Μπουχώρη