Zelfstandig opsporen en opruimen van ontplofbare oorlogsresten

Wie in Nederland projecten uitvoert met grondverzet, krijgt vrijwel altijd te maken met munitie uit de Tweede Wereldoorlog die nog kan ontploffen. Inmiddels is Martens en Van Oord volledig gecertificeerd om het gehele opsporingsproces van ontplofbare oorlogsresten zelfstandig uit te voeren. We spraken hierover met projectmanager Bart Hubers en senior deskundige OOO Auke van der Velde.

Het hele proces uitvoeren

“We zijn al jaren gecertificeerd voor het zogeheten deelgebied B”, vertelt Bart. “Daarmee mogen we civieltechnische ondersteuning uitvoeren tijdens een opsporingsproces van ontplofbare oorlogsresten. We hebben hier ook ruime ervaring mee, bijvoorbeeld met ons beveiligde zandwielenponton Roeroord en onze Multitool voor het benaderen van verdachte objecten op en in de waterbodem. Sinds 2022 zijn we ook gecertificeerd voor deelgebied A. Door deze uitbreiding mogen we nu het gehele proces van OOO zelfstandig uitvoeren en zijn we dankzij de komst van Auke daarin niet langer afhankelijk van externe bedrijven. De bodem kan milieukundige uitdagingen bevatten die gelijktijdig spelen met de aanwezigheid van ontplofbare oorlogsresten. Doordat wij voor beide disciplines specialisten in huis hebben en we de mogelijkheden van ons materieel kennen, kunnen we na de goede interne afstemming zelfstandig de juiste aanvliegroute kiezen om veilig en efficiënt te werken.”

Onze expertise uitbreiden

“Deze ontwikkeling maakt deel uit van een omvangrijker plan om onze expertise uit te breiden”, vertelt Auke. “Inmiddels hebben diverse collega’s de opleiding tot Assistent Deskundige OOO afgerond en daar bouwen we de komende jaren op voort. Daarnaast hebben we flink geïnvesteerd in nieuw materieel en zijn we bezig met de ontwikkeling van innovaties aan de voorkant en in de uitvoering van het opsporingsproces. Hierdoor kunnen we onze opdrachtgevers nog beter ontzorgen bij het volledige opsporingstraject: van risicoinschattingen en detectie van mogelijke ontplofbare oorlogsresten tot het benaderen en veiligstellen daarvan. Door innovatieve technische oplossingen gebeurt dit steeds vaker zonder de inzet van duikers.”

Specialistische kennis

“Bart: Met deze kennis adviseren we opdrachtgevers al vanaf het voortraject over de beste aanpak, waardoor we binnen projecten de meest verstandige keuzes kunnen maken. De volledige CS-OOO certificering is daarmee een mooie aanvulling op onze bestaande kennis, bijvoorbeeld over specialistisch grondverzet en milieukundige vraagstukken. Niet veel bedrijven in Nederland hebben de expertise om ontplofbare oorlogsresten in de waterbodem op te sporen en te benaderen met daarnaast de expertise om alternatieve oplossingen, zoals beveiligd baggeren, aan te bieden. Mogelijk zetten we deze specialistische kennis op termijn ook vaker in binnen complexe projecten van derden.”

Ontplofbare oorlogsresten bij baggeren in Brabant

Ook in Brabant bestaat het risico dat we ontplofbare oorlogsresten tegenkomen bij het baggeren. Daarom treffen we veiligheidsmaatregelen bij het project Baggeren provinciale vaarwegen. “We scannen eerst de op oorlogsresten verdachte gebieden binnen het werkgebied, van Breda tot aan Dinteloord, om vervolgens veilig te kunnen baggeren in de Mark en de Dintel”, vertelt uitvoerder Jeroen Vermeer.

In eigen beheer

“Voor dit project zetten we ons waterbodemdetectievaartuig in dat we intern ontwikkeld hebben. Voordat we beginnen met de baggerwerkzaamheden, detecteren we daarmee de verdachte gebieden. De hiermee gevonden verdachte objecten worden vastgelegd in een detectierapportage. Op basis daarvan bepalen we hoe we de opsporings- of (beveiligde) baggerwerkzaamheden het veiligste uitvoeren. Als uitvoerder stuur ik het project aan en ben ik het aanspreekpunt voor Auke. Hij geeft als OOOexpert leiding aan het team dat de scans uitvoert en de verdachte objecten in kaart brengt.”

Schroot of munitie?

“Tijdens het benaderen bepalen we wat zo’n verdacht gedetecteerd object is: schroot of munitie? Is het munitie, dan bepaalt Auke of die veilig naar boven kan worden gehaald. Zo ja, dan halen we het object vanaf een ponton naar boven en stellen we deze veilig in onze VTVS, een beveiligde container om explosieven tijdelijk in op te slaan. Zo nee, dan laten we het object liggen en schakelt Auke de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD) in.”

Doorontwikkelen

“Dit is één van de eerste projecten waar we onze OOO-expertise volledig zelfstandig inzetten en doorontwikkelen. Ik vind het interessant om dat van dichtbij mee te maken. Ondertussen heb ik zelf ook de opleiding Assistent Deskundige OOO gevolgd. Een mooie stap in mijn ontwikkeling én binnen die van Martens en Van Oord.”