Imeldazine nr27

Page 1

nr. 27 - 2023

Imelda

Citytrip

Paliseul: ongerepte bossen en gastronomie

Imelda

Dienst Psychiatrie stelt zich voor

Gastronomie

Creatief met soep

Sven Ornelis

“Radio maken is al een passie van toen ik heel jong was.”

a new culture of light

WE BRING LIGHT INTO YOUR LIFE

Imeldazine is een uitgave van: HOSPIzine / Crossmark

v.u. Mario Eggermont

Rijmenamseweg 21, 2820 Bonheiden

Administratie & adverteren: ad@hospizine.be - 015 52 77 60 www.hospizine.be

Coverfoto:

© Joe

BESTE LEZER,

Alweer een nieuw jaar dat aangebroken is, 2023! Voor dat nieuwe jaar wens ik je mooie momenten, hartelijke ontmoetingen, een hoofd vol vertrouwen en positiviteit, bergen geluk en een goede gezondheid voor jou en iedereen die je dierbaar is.

We beginnen ons jaar met een splinternieuw Imeldazine boordevol interessante artikels over onder andere migraine, de aorta en de ziekte van Dupuytren.

In deze editie stelt de dienst Psychiatrie (ook wel PAAZ genoemd) zich voor. Mentale problemen blijken voor velen nog steeds een taboe. Daar willen wij met onze psychiatrische afdeling iets aan doen. Je leest alles over de werking van de PAAZ vanaf pagina 14.

Lachen is gezond wordt wel eens gezegd. Maar is dat ook effectief zo? Op pagina 26 lees je er meer over. Wist je trouwens dat we sinds kort yoga organiseren voor oncologische patiënten? Dokter Sofie De Vuysere nam dit initiatief nadat zij zelf jaren geleden geconfronteerd werd met borstkanker.

Tot slot, neemt onze nieuwe stafmedewerker Prakash Goossens je mee naar zijn geboorteland India. Hij vertelt ronduit over het leven daar en wat de do’s en de don’ts zijn in het land. Wil je liever dichterbij blijven? Dan hebben we ook een artikel over de ongerepte bossen van Paliseul. Gelukkig blijft Den Olm nog dichterbij. Zij maakten een verslag van hun reis naar de Belgische kust afgelopen jaar.

Veel leesplezier, Bart Pardon Algemeen directeur Imelda vzw

Redactie: Brend Van den Broek, Thierry Aerts , Toon Blux, Hilde Pauwels, Dorien Vandenberghe, Kathleen Vermeulen

Freelance journalisten: Maarten Dewil, Kathleen Janssens, Michiel Marynissen, Micha Teuchie, Esther Huybrechts, Ellen Donné, Prakash Goossens, Sofie De Vuysere

Hoofdredactie: Dienst Communicatie

Imeldaziekenhuis, Crossmark

Fotografie: Crossmark, Thierry Aerts, Dorien Vandenberghe

Imeldazine, jaargang 9, nr. 27

Vormgeving: Crossmark Jasper Van den Eijnde, Sanne Van Oudendijck

Druk: Mechelse Drukkerijen

Copyright: Het overnemen van teksten en inhoud uit dit nummer is slechts toegestaan na uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Na te vragen via communicatie@imelda.be

Let the play begin BeoSound Theatre

BEOSOUND THEATRE VERLEGT UW HOME CINEMA GRENZEN

BeoSound Theatre is dé cinematografische innovatie voor 2023. Akoestisch grensverleggend, 12 speakers en evenveel versterkers in één sublieme B&O Soundcenter Resultaat? Een state-of-the-art OLED 4K HDR scher m met een indrukwekkende surround sound.

Geniet van de meest intense filmbeleving. Zonder compromissen. Verkrijgbaar in verschillende afmetingen: 55”, 65” of 77” en verschillende kleur- en standuitvoeringen.

Vanaf €10.300 incl. BTW

www.spelier.be
...en ditmaal in ons zine... 14 26 42 36 40 46 64 54 Sven Ornelis is van veel markten thuis De PAAZ stelt zich voor Paliseul: ongerepte bossen en gastronomie
collectie KMSKA spant de kroon Dokter, hoe bedoel je: lachen is gezond? De aorta Start-to-yoga voor oncologische patiënten Namasté en welkom in Incred!ble India Migraine, niet zomaar hoofdpijn! Personen met dementie op vakantie Creatief met soep De ziekte van Dupuytren 20 58 6 32 5 N˚27 | 2023
Rijke
© Foto: Jo Schutte

SVEN ORNELIS “RADIO MAKEN IS AL EEN PASSIE VAN TOEN IK HEEL JONG WAS”

Sven Ornelis is van heel veel markten thuis. Hij heeft dertig jaar ervaring als radiopresentator van vooral ochtendprogramma’s. In de keuken redt hij zich bijzonder goed; als foodie heeft hij een blog met tips en recepten. Sinds ruim een jaar is er ook Wijn Ornelis.

Creativiteit is de rode draad bij alles wat hij onderneemt.

Tekst: Hilde Pauwels

Sven Ornelis (49) heeft al een behoorlijk lange carrière als radiomaker achter de rug. Momenteel presenteert hij samen met Anke Buckinx de ochtendshow van zender Joe: ‘Sven en Anke’.

Sven Ornelis: “Radio maken is echt wel een passie, het is voor mij het allerbelangrijkste. Het eerste radiostation waarvoor ik werkte, was Radio 2. Commerciële radio was er toen nog niet. Toen Radio Donna in 1992 startte, ging ik daar aan de slag.” Daar werkte hij samen met Erwin Deckers. In 2001 waren er plannen om de allereerste commerciële zender op te richten: Q-Music. Samen gingen ze de uitdaging aan. “Q-Music startten we op met een klein clubje. Ook daar werkte ik mee aan de ochtendshow. Dat was samen met Erwin Deckers, Kürt Rogiers en later met Maarten Vancoillie en Dorothee Dauwe.”

NIEUWE UITDAGING

Vijftien jaar later, in 2016, ging Sven Ornelis naar de zender Joe, een beetje met hartzeer. “Het deed me wel wat om weg te gaan bij Q-Music, maar ik was daar ook realistisch in. Q-Music richt zich tot een jonger publiek. Toen ik er wegging, was ik een veertiger en viel ik eigenlijk al buiten de doelgroep. Bij Joe mikken we op luisteraars van ongeveer 35 tot 55 jaar. Het was een hele uitdaging om Joe wat bij te sturen, maar ik

ben heel blij dat het lukte. Joe was toen een kleine zender, maar groeide uit tot de derde grootste zender van Vlaanderen. We zijn nummer één als het gaat om ochtendshows. Dat is natuurlijk fantastisch, de zender is me zeer genegen. Intussen ben ik zeven jaar bij Joe aan het werk. Het is plezierig, ik wil graag met radio maken doorgaan tot ik met pensioen ga. Ik hoor rondom mij wel eens dat sommigen snakken naar hun pensioen. Bij mij is dat absoluut niet zo, integendeel. Het mag allemaal heel rustig verder gaan, ik wil niet te snel moeten stoppen met werken.”

VROEG UIT DE VEREN

Het ochtendprogramma start om 6 uur ’s ochtends, dat betekent dus dat Sven Ornelis vroeg uit de veren moet. “Ik raakte het gewoon. Al sinds mijn 18de verzorg ik ochtendprogramma’s. Ik heb dus bijna 32 jaar ‘training’ achter de rug. Het is belangrijk om elke middag een siësta te kunnen doen. Tenminste, dat probeer ik toch, maar soms lukt het niet omwille van afspraken. Ik merk dat ik het wel nodig heb. Ook daar werd ik goed in: ik duik in bed en doe de gordijnen dicht. Soms volstaat een korte, verkwikkende powernap. Het gebeurt dat ik twee uur slaap, bijvoorbeeld na een druk weekend. Afgelopen zaterdag ging ik drie keer aan de slag als dj, het werd 5 uur ’s ochtends. Dan moet ik op maandag wel meer recupereren.”

8 Coverstory | Sven Ornelis
© Foto: JOE

DUWTJE IN DE RUG

Veel interesse voor het maken van radio en een ongelooflijke gebeurtenis gaven Sven Ornelis een duwtje in de rug. Toen hij 15 was, schreef hij een brief aan Michail Gorbatsjov, toen president van de Sovjet-Unie. Na een jarenlange Koude Oorlog en een zogeheten IJzeren Gordijn tussen het Westen en de Oostbloklanden, kwam er heel voorzichtig meer toenadering. Sven Ornelis had het in zijn brief over deze evolutie en over vrede. Tot zijn verbazing schreef Gorbatsjov een brief terug. Die kreeg hij overhandigd door de Sovjetambassadeur. “Toen hij op staatsbezoek was in Nederland kon ik hem ontmoeten. Ik kreeg een audientie van 45’. Dat was heel bijzonder. Het ontging de media allerminst. Ook met Michel Follet die toen voor Radio 2 werkte, had ik een interview. Ik vertelde hem dat radio mijn passie was. Als tiener experimenteerde ik met een cassetterecorder en ik maakte intro’s bij platen. Dat was allemaal heel amateuristisch, maar ik voelde toen wel dat het echt iets voor mij was. Michel Follet merkte dat ik er echt wel veel goesting in had en zag misschien ook wel wat talent. Hij gaf me een kans en daar ben ik hem eeuwig dankbaar voor, want zo ging het aan het rollen.” Sven Ornelis leerde veel van Michel Follet en maakte op zijn 18de zijn debuut toen hij in de zomer het programma van Follet ‘Dag en Dauw’ op Radio 2 mocht overnemen.

Nu heeft hij pakken ervaring. “Om goede radio te maken, zijn er heel veel tips en tricks. Je moet ook de stiel onder de knie hebben. Dat kan je allemaal leren. Maar het belangrijkste is om er heel intens en met veel plezier mee bezig te zijn. Het komt erop aan te luiste ren naar wat anderen doen en thuis wat dingetjes uit te proberen. Als je gedreven bent en wat talent hebt, dan is de kans groot dat het lukt.”

VLIEGENDE STUDIO

“Er blijven me heel wat momenten bij. We kregen in de loop der jaren de kans om fantastische dingen te doen. Samen met Kürt Rogiers zat ik wekenlang opgesloten in

een vliegende studio die aan een kraan hing bij Wijnegem Shopping Center. De luisteraars van Q-Music kregen elk uur een vraag voorgeschoteld. Bij een goed antwoord ging de container een meter naar beneden, bij een fout antwoord een meter naar omhoog. Wie het lukte om ons aan de grond te zetten, kon 25.000 euro winnen. Het was heel intens, want we waren er 24/24 u mee bezig. Dan word je moe, maar vanuit die vermoeidheid ontstaan dan de meest hilarische momenten. Je lacht om de onnozelste dingen.” Er werd via sociale media wel al eens opgeroepen om een fout antwoord te geven zodat de presentators een lange tijd geen voet aan de grond zouden kunnen zetten. Door een felle wind dreigde de studio tegen de kraan aan te botsen, maar de veiligheidscoördinator greep in en zorgde dat zoiets niet kon gebeuren.

N˚27 | 2023

Er waren nog wel meer bijzondere locaties. “Toen de film Rundskop voor de Oscars was genomineerd, zonden we uit vanuit Hollywood. Dat vergeet je niet zomaar.”

1,5 EURO RECEPTEN

“Toen ik de brief naar Gorbatsjov schreef, hield de actualiteit me bezig. Nog steeds volg ik alles goed op. Dat is ook nodig omdat we in onze ochtendshow interviews brengen met ministers, met muzieksterren, met sportlui. Ik schrijf ook al jaren columns. Het begon met de jongerenpagina’s van Trouw in Nederland, later schreef ik ook voor Het Laatste Nieuws en nu nog steeds voor De Zondag. Daarvoor haal ik inspiratie uit wat er leeft. Ook heb ik een foodblog die bij de actualiteit aanhinkt. Ik publiceer er eigen recepten en artikels. Omdat de stijgende energieprijzen heel wat mensen zorgen baren, ontwikkel ik o.a. recepten die niet duurder zijn dan 1,5 euro per persoon. Het is jammer

dat mensen niet meer koken of niet meer lekker eten omdat ze zwaar moeten bezuinigen. Ik hoop dat de 1,5 euro recepten een stimulans zijn.”

KWALITEIT PRIMEERT

Sven Ornelis is een allrounder. Hij werkte ook voor televisie en acteerde zelfs al eens.“Op het gebied van muziek heb ik een ruime belangstelling. Bij Joe draaien we vooral klassiekers en hits. Maar ik ben ook een ongelooflijke liefhebber van jazz, klassieke muziek, opera. Ik ga graag naar concerten. Zelfs zogeheten foute muziek mag, als het maar in zijn genre goed is gemaakt. Met koken is het hetzelfde. De culinaire wereld volg ik met veel interesse op. Een sterrenrestaurant is fantastisch, het is leuk om te zien hoe de chef het aanpakt. Maar ik hou evenveel van gerechten uit een brasserie of van grootmoeders keuken. Mijn oma was een fantastische kok, maar is jammer genoeg overleden. Zij gaf het door aan mijn mama die nog steeds als de beste kookt. Heel veel keukens liggen me: Aziatisch, Italiaans, Japans, Spaans. Ook hier komt het er voor mij op aan dat de producten kwaliteitsvol zijn, dat het gerecht goed en met veel toewijding werd gemaakt. Daar kan ik dan volop van genieten.”

WIJN ORNELIS

Sinds ongeveer een jaar is er Wijn Ornelis waar zorgvuldig geselecteerde wijnen worden verdeeld. “Het verhaal groeide vanuit mijn passie voor food. Als we een etentje hebben, kook ik graag heel uitgebreid. Dat kunnen soms acht gangen zijn. Dan vind ik het heel fijn om daar telkens een passende wijn voor uit te zoeken en de gasten te verrassen. Ik ga graag op ontdekking uit. Als je zestig euro voor een fles betaalt, moet het wel een goede wijn zijn. Maar ik vind het een uitdaging om kwaliteitsvolle wijnen te vinden die zowat tien euro of nog minder kosten. Het zette me aan om wijnen aan te kopen en onder een eigen label te branden en te verdelen. We hebben een assortiment uit België, Italië, Frankrijk, Oostenrijk, Spanje. Er komt nu ook een champagne, een Amarone en een Ribera del Duero bij. Ik geef graag tips over

10 Coverstory | Sven Ornelis
© Foto: Bram Laebens

GROEI MEE MET IMELDA

Zorgen voor mensen met je hart en je enthousiasme!

Voel jij de drive om je kennen en kunnen in te zetten in de teams van ons ziekenhuis?

Wil jij groeien in een job, maar ook in wie je bent?

Laat ons dan samen groeien, want samen groeien we sneller!

WWW.WERKEN BIJ IMELDA.BE

welke recepten goed passen bij een bepaalde wijn. Het loopt ontzettend goed en het geeft me veel voldoening. We gingen in oktober 2020 zelfs nog op zoek naar een mooie Wijn Ornelis in Zuid-Afrika. We hebben daar prachtige flessen geproefd en als alles goed gaat, komt er binnenkort eentje in ons assortiment.”

WANDELEN

Al in de jeugdjaren van Sven Ornelis bleek dat hij talent voor schrijven had. Gedichten, een kinderverhaal, culinaire boeken met als noemer ‘Would-be chef’. “Binnenkort komt er een wandelboek aan. Ik probeer elke week zowat 100 km te stappen. Dat helpt me om gezond en fit te blijven. Ik wil ook mijn gewicht op peil houden. Ik woonde zo’n veertien jaar in Rijmenam. Vlakbij het Imedaziekenhuis ligt een mooi natuurgebied waar ik vaak ging wandelen. Ik heb goede herinneringen aan die tijd. Tijdens de lockdowns presenteerde ik enkele maanden vanuit onze woonkamer. Vaak stond ik voor het raam en zag fietsers en wandelaars voorbijkomen. Ook leuk is dat “Sven en Anke” al een paar keer vanuit de Sint-Romboutstoren werd uitgezonden.” De klimtocht naar 97 meter hoog namen ze erbij, het uitzicht en de opgaande zon waren de kers op de taart.

CREATIVITEIT ALS RODE DRAAD

“We kochten in 2013 een appartement in Barcelona. Ik sloot de stad in mijn hart. Omdat ik veel wandel, ken ik veel wijken, straten, leuke plekjes, fantastische markten, goede restaurants. Het speelde al door mijn hoofd om er een kookstudio te beginnen waar toeristen kunnen eten. Wellicht zal ik mijn hele leven projecten opzetten, ik ben graag bezig. De rode draad is creativiteit. Dat geeft me heel veel energie. Ook het ondernemende aspect ligt me goed. Stel dat de ochtendshow bij Joe wegvalt, dan is dat geen drama. Ik ben er zeker van dat ik wel weer iets anders zal vinden dat ik graag doe.”

www.wouldbechef.be • www.wijnornelis.be

Coverstory | Sven Ornelis
“Ik probeer elke week zowat 100 km te stappen. Dat helpt me om gezond en fit te blijven.”
© Foto: Jo Schutte

Te huur: Nieuwe assistentiewoningen Borgerhof met 1 of 2 slaapkamers

Woon je nog graag zelfstandig, maar heb je toch wat extra zorgen nodig?

Dan kan je terecht in een van de 18 assistentiewoningen van Borgerhof.

De assistentiewoningen zijn rustig gelegen in een mooie parkomgeving vlak bij Woonzorghuis Borgerhof. Een ideale plek om zorgeloos van het leven te genieten!

Interesse?

Maak een afspraak met de woonassistent via 015 56 03 50 of borgerhof@borgerstein.be.

Meer info: www.borgerhof.be

Assistentiewoningen BorgerhofKapelweg 11, 2860 Sint-Katelijne-Waver

Iedere woning is voorzien van alle comfort: een volledig ingerichte keuken, een badkamer met inloopdouche, een berging met warmtepomp en mogelijkheid tot aansluiting van een wasmachine en droogkast, vloerverwarming en zonnepanelen, een noodoproepsysteem: 24/24 hulp in noodsituaties. De woonassistent staat steeds voor je klaar voor hulp bij administratie of praktische beslommeringen, een leuke activiteit of gewoon een gezellige babbel.

Borgerhof

13 N˚27 | 2023

DE PAAZ

DE PAAZ STELT ZICH VOOR

PAAZ is de afkorting voor ‘Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis’. In de naam zelf merk je al de uitzonderlijke positie van de afdeling. Het is de enige afdeling die zich doelbewust richt op psychiatrische problematiek binnen het algemeen ziekenhuis. Dit wil zeggen dat het hoofdprobleem een psychisch probleem is, waarmee we natuurlijk niet uitsluiten dat er, verspreid over de andere afdelingen, ook patiënten kunnen verblijven met psychische problemen. Bij hen staat een lichamelijk probleem op de voorgrond.

Tekst: Micha Teuchie (verpleegkundig – en therapeutisch diensthoofd PAAZ), Esther Huybrechts (psycholoog, clientcentered therapeute PAAZ) en Ellen Donné (psycholoog, systeem therapeute PAAZ)

Patiënten worden op de PAAZ steeds op vrijwillige basis opgenomen en zijn vrij hun behandeling op eigen initiatief te beëindigen.

De PAAZ richt zich tot volwassenen (vanaf 18 j.) in crisis (relationeel, slachtoffer van agressie, trauma of acute decompensatie, en/of met een psychiatrische problematiek). De ziektebeelden variëren van stemmingsstoornissen zoals depressie, angststoornissen, ontwikkelingsstoornissen zoals autisme, psychotische stoornissen tot psycho-organische stoornissen en verslavingsproblematieken (met uitzondering van primaire drugsproblematiek).

Naast het opvangen van acute crisissituaties, kunnen patiënten op de PAAZ ook terecht voor een kortdurende behandeling met eventuele doorverwijzing naar ambulante of residentiële hulpverlening.

De opname start meestal via een doorverwijzing van de huisarts of psychiater. Soms worden mensen ook opgenomen vanuit de spoedafdeling. De duur van een opname is erg verschillend van persoon tot persoon en kan variëren van een paar dagen tot meerdere weken.

Tijdens de opname wordt de patiënt begeleid door een multidisciplinair team bestaande uit psychiaters, psychologen, verpleegkundigen, een medewerker van de sociale dienst, een creatieve therapeut en een bewegingsen relaxatietherapeut. Als team trachten wij een veilige, ondersteunende en rustgevende context te creëren binnen dewelke de patiënt vanop afstand naar zijn situatie kan kijken. Van hieruit proberen we een concrete hulpvraag te formuleren. Op basis van deze hulpvraag gaan we samen met de patiënt aan de slag met als doel terug grip te krijgen op de klachten die het dagelijks leven beïnvloeden.

EEN “HOLISTISCHE VISIE”

Hiermee wordt bedoeld dat het psychische, sociale en lichamelijke nauw samenhangen en elkaar beïnvloeden.

Bij deze visie staat ook centraal dat elk mens uniek is en iedereen zijn/haar eigen behoeften heeft die in tijd zijn te onderscheiden. Elkaar leren kennen in de behandeling is daarom een prioriteit. Dit betekent dat we het verhaal van de patiënt achter zijn klachten in kaart brengen en vervolgens de patiënt op een aangewezen tempo begeleiden. Activeren en motiveren bij de ene of vertragen en een adempauze leren inlassen bij de andere. Dit met als doel de patiënt terug in zijn krachten te kunnen zetten.

Onze visie steunt op 4 pijlers:

• Patiëntgerichte zorg

• Herstelgerichte zorg

• Contextgerichte zorg

• Methodisch werken : volgens het KOP-model

1. Patiëntgerichte zorg

Patiëntgerichte zorg is zorg waarbij de voorkeuren, behoeften en waarden van de patiënt worden gerespecteerd en mee in overweging worden genomen. Daarom zetten we tijdens een opname op de PAAZ in op een goede communicatie, het bieden van een luisterend oor, reflectie en uitwisseling tussen de patiënt en de zorgverlener.

Door zorgvuldig de voor- en nadelen van verschillende benaderingswijzen te wikken en te wegen, streven we ernaar dat de benaderingswijze gekozen wordt die het meest aansluit bij de waarden, wensen en behoeften van de patiënt.

2. Herstelgerichte zorg

Het doel is om de krachten die in de patiënt aanwezig zijn aan te spreken. Zo trachten we patiënten invloed te geven in zaken die voor hen belangrijk zijn en kunnen we tijdens de opname op onze PAAZ ondersteuning bieden in het herstelproces. Dit is niet hetzelfde als genezing, waarbij louter de symptomen worden behandeld. Een herstelgerichte aanpak is gericht op het leren omgaan met de gevolgen van psychische moeilijkheden en een nieuwe betekenis geven aan het leven.

1
15 N˚27 | 2023
2

3. Contextgerichte zorg

Psychische moeilijkheden gaan vaak gepaard met moeilijkheden op vlak van relaties met anderen. Wij proberen dan ook samen met de patiënt te kijken hoe we die anderen kunnen/mogen betrekken, zodat na de opname verder kan gerekend worden op de steun en de sterkte die een ander de patiënt kan bieden in het verdere herstel.

4. Methodisch werken: volgens het KOP-model

Omdat elke persoon anders is en dus ook andere noden heeft streven wij naar zorg op maat. Vanaf het eerste contact stemmen we af wat al dan niet helpend is voor die specifieke persoon. Hierbij maken we gebruik van het KOP-model. Volgens dit model zijn onze klachten (K) het resultaat van de omstandigheden waarin we terecht komen (O: bv. het overlijden van een dierbare, hoge werkdruk,…) enerzijds en onze persoonlijke manier van omgaan met deze omstandigheden (P: bv. alcohol drinken, erover praten,…) anderzijds.

Doorheen het gehele proces van de opname op de PAAZ loopt de rode draad van het KOP-model. Op deze manier kunnen we ervoor zorgen dat alle leden van ons multidisciplinair team doelgericht en procesmatig op weg gaan met de patiënt om diens klachten, omstandigheden en persoonlijke copingstijl in kaart te brengen. De behandeling wordt hierop afgestemd en heeft als doelstelling klachten te verminderen en de eigen krachten en hulpbronnen te vergroten.

HET “THERAPEUTISCH AANBOD”

Van bij opname wordt elke patiënt gevolgd door een individuele begeleider. Dit is een verpleegkundige waar de patiënt steeds bij terecht kan voor vragen of ondersteuning. Daarnaast is er een ruim therapeutisch aanbod. Dit bestaat uit individuele contactmomenten met de individuele begeleider, psycholoog en psychiater en uit groepssessies met andere patiënten.

Naast de groepstherapie, waar patiënten kunnen delen en verdiepen wat er in hen leeft, hebben we ook de copingsessies. In de copingsessies worden concrete handvaten aangeleerd (bv. omgaan met piekergedachten, houvasttips bij lastige emoties, hoe zorg dragen voor je lichaam,…). Laten we de assertiviteitstraining ook niet vergeten. Hier leren we op een respectvolle manier opkomen voor onszelf. Er zijn ook de infosessies rond alcoholverslaving en rond slaapproblemen. Verder hebben we psycho-educatiesessies rond thema’s als angst, stress, zingeving,… begeleid door de psycholoog , de spiritueel medewerker, …

Het hoeft niet altijd ‘praten’ te zijn. Ervaren via relaxatie- en ontspanningsoefeningen of net wat actiever via bewegingstherapie is minstens even waardevol. Ook onze creatief therapeut zet in op non-verbale therapie: betekenisvol werken met de handen en materiaal. De betekenis kan van velerlei aard zijn. Sommige mensen vinden rust in creatief bezig zijn, anderen ontdekken er een nieuwe manier om uiting te geven aan of te verwerken wat er in hen leeft, voor nog anderen is het

3 4 16 Imelda | De PAAZ stelt zich voor

een manier om opnieuw te leren verbinden met zichzelf en/of met anderen,… Vaak zijn mensen die op onze afdeling in opname komen ‘het genieten’ in hun leven verloren. Daarom wordt er ook bewust ruimte gemaakt voor genieten. Via creativiteit, maar ook via uitstapjes naar inspirerende plaatsen (bv. fietsen langs de Dijle, op stap naar het Middelheimpark, het kasteel van Horst,…) of andere activiteiten.

Voor vragen op vlak van administratie, werk, vrije tijd, financiën en nazorg staat onze medewerker van de sociale dienst steeds paraat met raad en daad.

Je leest het, een behandeling op de PAAZ mag intensief zijn en tegelijkertijd ‘moet’ dat niet. We maken de puzzel op maat van ieders draagkracht en behoefte. We werken STAP VOOR STAP, altijd in dialoog met de patiënt. Ook de nabije omgeving, zoals familie en eventuele ambulante hulpverleners, worden zoveel mogelijk bij de behandeling betrokken.

De stap terug naar huis vanuit de veilige bubbel van de PAAZ is vaak erg spannend en beangstigend. Om de drempel te verlagen en ook contact te houden met de dagelijkse realiteit stimuleren we mensen wanneer de tijd rijp is om tijdens het weekend naar huis te gaan. Soms is dit heel fijn voor onze patiënten, maar een weekend ‘terug’ thuis doorbrengen kan echter ook erg overrompelend of confronterend zijn. In therapie wordt dan gekeken wat er al goed gaat en wat nog moeilijk loopt. Zo kan stapsgewijs naar ontslag worden toegewerkt.

Een opname op de PAAZ is echter niet altijd voldoende. Metaforisch zien we de opname dan ook als een ‘treinstation’. We spreken niet in termen van ‘genezen’ maar geloven wel in ‘herstellen’. Sommige patiënten zitten reeds op de trein richting herstel. Dit is een reis met vallen en opstaan. Voor deze mensen kan een opname op de PAAZ een ‘tussenstation’ zijn wanneer het even wat moeilijker loopt. Voor anderen is de opname het ‘ beginstation’ omdat ze zich in een crisissituatie bevinden of omdat men

voor het eerst om hulp durft vragen. Omdat het verblijf op de PAAZ maar een momentopname is trachten we tijdens de opname heel erg in te zetten op nazorg zodat de reis naar herstel niet stopt na de opname op de PAAZ. Bijvoorbeeld: een opvolging door een ambulante psychiater of psycholoog. Soms is er meer nodig en kiezen mensen voor dagbehandeling of een langere opname binnen een psychiatrisch ziekenhuis.

Laat ons toch ook onze infrastructuur niet vergeten. Onze afdeling heeft de luxe om mooi in het groen gelegen te zijn, op de gelijkvloerse verdieping met een grote tuin. De connectie met de natuur als houvast is dus snel gemaakt.

Niets bijzonders en toch iets bijzonders… De PAAZ: even durven stilstaan, samen met de ondersteuning van het team, om vervolgens te kiezen hoe je jouw weg en leven verder vorm wil én kan geven.

Wij hopen je geïnformeerd en geïnspireerd te hebben met een beeld over onze afdelingswerking.

17 N˚27 | 2023

Onze artsen stellen zich voor!

DR. STEVEN VEECKMAN

Hoe lang werk je in het Imeldaziekenhuis?

Sinds 2014. Daarnaast ben ik als forensisch psychiater verbonden aan de gevangenis van Mechelen en werk ik ook in een privépraktijk te Huldenberg.

Waar heb je jouw opleiding gevolgd?

Ik studeerde geneeskunde aan de VUB. De verdere opleiding psychiatrie volgde ik hoofdzakelijk in UPC KU Leuven en in het UZ Brussel. Ik volgde nog een bijkomende opleiding tot forensisch psychiater.

Hoe kwam je tot de keuze psychiatrie?

Psychiatrie en psychologie hebben me van kleins af aan geboeid. Ik maakte eerst een omweg als psychiatrisch verpleegkundige, waarbij ik ook enkel jaren werkte op een PAAZ. Vervolgens ben ik geneeskunde gaan studeren met het idee om psychiatrie te gaan doen.

Wat boeit jou in psychiatrie?

Het menselijk gedrag en de interactie tussen mensen vind ik heel interessant. Als psychiater zie je een grote variatie aan mensen met heel uiteenlopende leefomstandigheden, die telkens weer op een andere manier reageren en anders in het leven staan. Je kan ook een hechte therapeutische relatie opbouwen met patiënten, waarbij je veel voor iemand kan betekenen.

Wat is jouw specialisatie?

In ons ziekenhuis zien we een brede waaier aan psychiatrische stoornissen. Zelf ben ik het meest geïnteresseerd in persoonlijkheidsstoornissen en psychotische stoornissen.

DR. AN KOECK

Hoe lang werk je in het Imeldaziekenhuis?

4 september 2006 was mijn eerste werkdag in het Imeldaziekenhuis. Al meer dan 16 jaar dus...

Waar heb je je opleiding gevolgd?

Ik volgde zowel de opleiding tot arts als de specialisatie psychiatrie aan de KU Leuven. Aanvullend behaalde ik er een postgraduaat relatie-, gezins- en systeemtherapie.

Hoe kwam je tot de keuze psychiatrie?

Tijdens het 6e jaar van de opleiding arts, loop je stage binnen meerdere disciplines. Zo liep ik 8 maanden stage in het algemeen ziekenhuis van Duffel, dat toen nog grensde aan een psychiatrisch ziekenhuis. In die periode kwam ik vaak in contact met patiënten met een psychische kwetsbaarheid. Hierdoor groeide mijn interesse in psychische en psychiatrische aspecten en koos ik voor deze specialisatie.

Wat boeit jou in psychiatrie?

18 Imelda | De PAAZ stelt zich voor
Dr. David De Loecker Dr. Steven Veeckman Dr. An Koeck

• Sociale interacties van en met mensen.

• De enorme veerkracht en het doorzettingsvermogen waarover personen beschikken.

• Denkprocessen en -patronen.

• Positieve effecten van behandelingen en therapie.

• De ondersteuning en het respect van de omgeving voor patiënten met psychische aandoeningen.

Wat is jouw specialisatie?

Op onze PAAZ helpen we mensen die op een bepaald moment in hun leven nood hebben aan professionele hulp. Een diverse groep patiënten met uiteenlopende (hulp)vragen. Hierdoor heb ik een brede ervaring opgebouwd in onder andere behandeling van angst, stemmingsproblemen, alcoholverslaving, … Ook de aanvullende opleiding maakt dat ik met mijn ‘therapeutische bril’ mensen probeer op weg te helpen.

DR. DAVID DE LOECKER

Hoe lang werk je in het Imeldaziekenhuis? Sinds augustus 1998.

Waar heb je jouw opleiding gevolgd?

Ik heb mijn opleiding gevolgd in UPC Kortenberg, in Bristol, Engeland en een jaar neurologie op Gasthuisberg.

Hoe kwam je tot de keuze psychiatrie?

Bij het starten van de opleiding geneeskunde had ik nog geen idee waarin ik mij wilde specialiseren. Tijdens de opleiding groeide mijn interesse in de werking van de hersenen, zowel neurologisch als psychologisch.

Wat boeit jou in psychiatrie?

De complexiteit van het menselijk gedrag en de grote invloed van het mentaal welzijn op het algemeen functioneren. De therapeutische mogelijkheden om mentaal lijdende mensen te helpen en levenskwaliteit te verbeteren.

Wat is jouw specialisatie?

Algemene psychiatrische aandoeningen met bijzondere interesse in angst- en stemmingsstoornissen.

HUIDVERBETERINGSINSTITUUT ANTI-AGING EXPERTS

Bij Prestige in Tremelo kan je terecht voor parfums, schoonheidsproducten en sierlijke accessoires. Daarnaast biedt Prestige een waaier aan diverse behandelingen en verzorgingen. Met een jong en dynamisch team en door de combinatie van jarenlange ervaring en doorgedreven opleiding kunnen we voor u de perfecte verzorging en aangepaste producten voorstellen om uw huid optimaal te verzorgen en te doen stralen.

Kwaliteit bieden is ons motto bij elke verzorging. Elke klant, elke man en elke vrouw, mag rekenen op een warm onthaal, persoonlijk advies en professionele aanpak.

Wij hopen u binnenkort te verwelkomen bij Prestige.

MICRONEEDLING

FOTO/LED THERAPIE

RADIOFREQUENTIE (VERSLAPPING)

GESPECIALISEERDE PEDICURE

PERMANENTE MAKE-UP

MICRODERMABRASIE

N˚27 | 2023
BOEK NU UW AFSPRAAK ONLINE Schrieksebaan 14, 3120 Tremelo Tel. 016 53 09 31 | Info@prestigetremelo.be www.prestigetremelo.be

PALISEUL: ONGEREPTE BOSSEN EN GASTRONOMIE

Paliseul is minder goed gekend dan Bertrix of Bouillon, maar is een ideale uitvalsbasis om de regio te verkennen. Ook culinair zijn er toppers. Een aanrader is om met de trein te reizen: het is één van de mooiste trajecten van België.

Tekst: Hilde Pauwels - Foto’s visit Wallonie

leuke wandeling in Maissin: Virée à Chêne (10,45km)

Paliseul ligt in het hart van de Ardennen. Het hoort bij de top tien van de meest aantrekkelijke regio’s van Wallonië. Het is een compact dorp met een gezellig marktplein, een kerk, een kapelletje, enkele winkels en een handvol invalswegen naar de negen gehuchten die deel uitmaken van Paliseul. Op amper tien minuten wandelen, ben je in de ongerepte, pure natuur. Je vindt er 6000 ha bos, dat is bijna de helft van de totale oppervlakte. De toeristische kernen Bertrix en Bouillon zijn vlakbij, maar de charme van Paliseul is dat je er heel veel rust en stilte vindt. Het gaat om een uitgestrekte, dunbevolkte regio. Buurgemeente Daverdisse heeft het minste aantal inwoners per km² van België.

De 31 bewegwijzerde wandelroutes en 9 mountainbike trajecten tonen de mooiste plekjes en hebben startplaatsen in zowat alle gehuchten van Paliseul. Je

ontdekt mooie gebouwen, stenen bruggen, molens, kapelletjes. Paliseul ligt tussen de valleien van de Lesse en Semois, en heeft op haar grondgebied verschillende zijriviertjes en vijvers. De inwoners van Paliseul worden daarom wel eens ‘grenouilles’ of kikkers genoemd. Het verklaart meteen de naam van broodjeszaak ‘Aux delices des grenouilles’ en het lokale, artisanale bier ‘La Grenouillette’.

POËTISCHE WANDELING

De Franse dichter Paul Verlaine (1844-1896) kwam geregeld naar Paliseul om er zijn tante Henriëtte te bezoeken. De dichter had een vrij turbulent leven. Hij was gehuwd, maar knoopte een relatie aan met collegadichter Arthur Rimbaud. In een vlaag van dronkenschap schoot Verlaine op hem, wat een gevangenisstraf opleverde. Hoewel hij als dichter bekendheid genoot,

21 N˚27 | 2023
Bouillon is vlakbij

SPOREN LANGS DE MAAS EN DE LESSE

Lijn 166 wordt wel eens vermeld op het lijstje van mooiste spoortrajecten in België. Het traject verbindt Namen met Libramont. Onmiddellijk na het station van Namen rijdt de trein over de imposante Maas. De stroom meandert, aan de overkant zijn er de steile, beboste hellingen die er in de winter donker uitzien. Een man in een kajak trotseert de vrieskou. Af en toe ontdek je een eilandje in de Maas. Geregeld zijn er fraaie villa’s aan de waterkant, het uitzicht van de bewoners is verzekerd. In Dinant en omgeving zijn er verticale, hoge rotswanden. Het is tijd om even halt te houden. Het station van Dinant ligt vlakbij de Charles de Gaulle brug met aan beide zijden grote, kleurrijke saxofoons, een ode aan Adolphe Sax die het instrument uitvond en in Dinant werd geboren. Hier heb je een mooi uitzicht op de Onze-Lieve-Vrouwekerk die tegen de rotswand aanleunt, het stadje en de citadel. Bij heel wat bakkers kan je Dinantse koek vinden. Die wordt gebakken in mallen met een fraaie tekening. De koekjes zijn daardoor een plaatje, maar wel behoorlijk hard. We stappen weer op de trein. Onderweg brengen maretakken geluk, een kasteel in grijze natuursteen doet aan sprookjes denken. De trein rijdt nu langs de kronkelende Lesse met haar schilderachtige natuur. In Beuraing breekt het landschap open en zie je weilanden en glooiende heuvels. We komen aan in het station van Paliseul dat op wandelafstand van het dorpscentrum ligt.

stierf hij verarmd en eenzaam in Parijs. In Paliseul is een straat en een feestzaal naar hem vernoemd. Verlaine werd geboren in Metz, maar verhuisde met zijn ouders naar Parijs. Hij reisde met de koets naar Paliseul, wat een hele onderneming was. Hij kikkerde op van de wandelingen in de bossen en viste er op forel. In de dorpskern van Paliseul staat een beeld dat een bijl voorstelt, opgedragen aan Verlaine die de bossen koesterde. Hij schreef er gedichten over. De eerste vers van ‘Paysages’ vind je in Paliseul her en der terug: ‘Au pays de mon père on voit des bois sans nombre”. Paul Verlaine was immers aangenaam verrast door de ontelbare bossen in de geboortestreek van zijn vader. Er is een wandelroute van 5,8 km uitgestippeld die een lus maakt rond het dorp en opgedragen is aan de dichter.

BOTER EN ROOM

Carlsbourg is een van de gehuchten die bij Paliseul horen. Het landelijke dorp is vooral gekend om de boter en room. De ontstaansgeschiedenis van het bedrijf is bijzonder. In 1844 werd er in het dorp een christelijke school opgericht. Die werd later uitgebreid met een afdeling landbouw. In 1895 besloot de directeur, een broeder, er met de leerlingen boter te maken. Hij startte een coöperatieve waar driehonderd landbouwers uit de buurt hun melk kwamen leveren. De kwaliteit van de boter is prima omdat de koeien grazen op een zekere hoogte, wat een positieve impact op het weidegras

22 Cultuur | Paliseul

nog een mooie wandeling in Maissin: Les Chaftés Louis (11,25km)

vers geplukte paddenstoelen

heeft. De melk is rijk aan omega 3 en heel goed van kwaliteit. Ook het dorp Our maakt deel uit van Paliseul. Het is een van de mooiste dorpen in de Ardennen. De kerk Saint-Laurent is op een heuvel gebouwd en is een waardevol gebouw. Vroeger was het een bedevaartsoord voor zwaar verbrande patiënten. Hier, maar ook in de andere gehuchten, vind je de typische Ardense architectuur: robuuste huizen in grijze natuursteen.

GASTRONOMIE MET STREEKPRODUCTEN

Paliseul is bijzonder trots op haar ‘terroir’, de vele streekgebonden producten: vis, vlees, wild, fijne vleeswaren, honing, mosterd en boschampignons. In november vindt in Paliseul traditioneel het event ‘Couleurs du sud’ plaats waar wijn en streekproducten uit Wallonië en Zuid-Frankrijk voorgesteld worden. Liefhebbers zijn er welkom om te proeven van tapenades, wijn, geitenkaas, slakken of eendenborst. Elke maand is er ook een markt waar je het aanbod van lokale producenten kan ontdekken.

Gerenommeerde chefs streken er neer om te werken met lokale specialiteiten. Een sterrenrestaurant is ‘Le Gastronome’ in Paliseul. Het heeft één Michelinster

en kreeg afgelopen najaar een score van 15,5/20 van Gault & Millau. Chefs zijn Jean Vrijdaghs en Sébastien Hankard. Allebei volgden ze hotelschool. Ze leerden elkaar kennen via het werk en besloten in 2018 de stap naar een eigen restaurant te wagen. In Paliseul vind je nog meer lekkere keukens waar de lat hoog ligt, maar dan zonder sterren. Op de Grand-Place van Paliseul is er ‘Sur le Pouce’, een brasserie. Er hoort ook een restaurant bij: Le Temps des Saveurs dat streekgerechten aanbiedt. De gerechten worden bereid met verse, seizoensgebonden ingrediënten.

© prov. Luxemburg 23 N˚27 | 2023

NOG MEER STERREN

In Our is er het sterrenrestaurant ‘La Table de Maxime’. Het ligt vlakbij ‘Les Terrasses de l’Our’. Chef in beide restaurants is Maxime Collard. De ‘Terrasses’ hebben de sfeer van een brasserie, met nostalgische vintage meubels. Je kan er de schuimwijn proeven die Maxime Collard zelf creëerde: ‘Roche des Luttons’. Op de kaart vind je gerijpt en gegrild vlees, riviervis, lokale bieren en wijnen. In ‘La Table de Maxime’ ligt het accent op gastronomische ontdekkingsmenu’s. Er zijn de lokale specialiteiten, maar ook kreeft en kaviaar staan er op de kaart. Het restaurant huist in een mooie gerenoveerde boerderij. Gault & Millau kende het restaurant een score van 17/20 toe. Al op zijn 14de had Maxime Collard een passie voor het koken. Hij volgde hotelschool in Libramont en ging daarna onmiddellijk werken in het sterrenrestaurant ‘Les Forges du Pont d’Oye’ in Haby-la-Neuve. Daarna ging hij vijf jaar aan de slag in het gekende ‘De Karmeliet’ in Brugge. Daar was hij twee jaar souschef. Toen hij 25 jaar was, keerde hij terug naar zijn heimat en opende hij ‘La Table de Maxime’. Al een jaar later, in 2010, behaalde hij een eerste Michelinster, in 2018 kwam er een tweede bij. Goed om weten: op al deze locaties zijn er ook gastenkamers.

TREKPLEISTERS IN DE OMGEVING

• Bouillon is bekend om de middeleeuwse burcht van Godfried Van Bouillon, de Semois en de schitterende bosrijke omgeving. De burcht is een echte blikvanger, het ligt hoog boven de Semois.

• Bertrix is een levendig stadje. Elke zaterdagnamiddag vindt er een boerenmarkt plaats: ‘La Ferme du Bijou’.

• Sedan ligt in de Franse Ardennen. Liefhebbers van kastelen vinden hier één van de grootste van Europa. Ook de stad is een bezoekje waard omwille van de fraaie architectuur.

• Charleville Mézières ligt ook in de Franse Ardennen. Het fraaie ‘Place Ducal’ heeft kenmerken van ‘Place des Vosges’ in Parijs. Op het plein vind je 17de eeuwse paviljoens met arcaden. Hier zijn ook restanten van vroegere vestingwerken te zien. Dichter Arthur Rimbaud werd er geboren en heeft er een museum, maar was naar verluidt geen fan van de stad.

24 Cultuur | Paliseul
burcht van Godfried Van Bouillon

Energie als dienstverlening: COGIVA slaat nog groenere vastgoedrichting in door samenwerking met ESCO

COGIVA, specialist in duurzaam vastgoed, springt vol overtuiging op de ESCO-trein voor haar toekomstige projecten. “Wij geloven sterk in het ESCO-verhaal”, zegt managing partner Paul Cordier van COGIVA. “Onze huidige projecten zijn al CO2-neutraal en de BEN-nieuwbouwappartementen zijn voorzien van o.a. zonnepanelen en warmtepompen. Dit is al een hele sprong vooruit tegenover fossiele brandstoffen, maar techniek evolueert snel en er bestaan intussen nog duurzamere oplossingen zoals geothermie. Voor eigenaars van appartementen zijn geothermische installaties echter vrij ingewikkeld.”

ESCO’s of energy service companies bieden hiervoor de oplossing. Een ESCO levert voor het volledige project een collectief energiesysteem met v.b. BEO-velden,

zonnepanelen en warmtepompen. Het grote voordeel? De onderhoudsplanning en -kosten worden overgenomen door de ESCO, waardoor de bewoner de investeringskost niet zelf draagt. Hij wordt volledig ontzorgd en blijft gespaard van de volatiele energieprijzen. Bovendien zijn de energietarieven gunstiger dan deze van een individueel energiecontract.

BEN-specialist met CO2-neutraal-certificaat “Lang voor de BEN-normen standaard werden voor nieuwbouw, werkten wij al volgens de principes van het bijnaenergieneutraal bouwen en wonen”, zegt managing partner Peter Breesch van COGIVA. Dankzij de BEN-normen rekenen bewoners op een lager verbruik, lagere kosten en vermindering van de onroerende voorheffing gedurende

vijf jaar. Peter Breesch: “Onze nieuwste projecten zijn zelfs CO2-neutraal. Met een CO2-neutraal-certificaat verkleinen we de ecologische voetafdruk. Zonder fossiele brandstoffen, met ecologische alternatieven. Altijd met optimaal comfort, winter en zomer. Optimaal wooncomfort, kwaliteit, sterke architectuur, betrokkenheid en ontzorging, dat is wat klanten bij COGIVA vinden.

COGIVA begeleidde Quares Residential Investment bij de aankoop en afwerking van 13 duurzame appartementen in Auweghem te Mechelen. Kanten-klaar en op maat van de investeerder. Ter Aareberg, nieuw energiezuinig woonproject in de levendige dorpskern van Ourodenberg, nabij het centrum van Aarschot. Een perfecte balans tussen rust en dynamiek. In het authentieke dorpscentrum van Heffen wordt Heffena gerealiseerd. Beschermd patrimonium vloeit naadloos over in moderne architectuur en worden samen een duurzaam verhaal voor bewoners en omwonenden.

DOKTER, HOE BEDOEL JE: LACHEN IS GEZOND?

Wetenschappelijke studies hebben herhaaldelijk aangetoond dat lachen gezond is en ook een therapeutisch effect kan hebben. Een gevoel van ‘geluk’ gaat over het algemeen gepaard met een vertraging van de hartslag, wat wijst op een afname van opwinding en angst. Een aantal onderzoeken heeft bovendien aangetoond dat nabootsen (veinzen) van een gezichtsuitdrukking, zoals een glimlach, een effect op ons lichaam kan hebben. Die uitwerkingen op ons gestel zijn vergelijkbaar met een daadwerkelijke emotie. Faken van een (glim)lach kan met andere woorden heilzaam zijn. Dat is dit keer geen ‘fake news’.

Tekst: Toon Blux

In het boek ‘Hoe ouder, hoe beter’ schrijft neurowetenschapper Levitin het volgende: ‘Mensen die tijdens een experiment een glimlach forceerden, voelden zich daadwerkelijk blijer dan mensen die dat niet deden, alleen omdat de lachspier aangespannen was. Het zenuwstelsel blijkt twee kanten op te werken. Het maakt niet uit of hersenen je mond laat glimlachen of je mond je hersenen laat glimlachen.’ Daar wil je meer over weten!

EEN LACH VERBINDT MENSEN

Lachen is een vorm van sociaal gedrag, van aansluiting zoeken met elkaar en van communiceren. Lachen is een brugverbinding tussen mensen. Mensen die samen plezier maken hebben dezelfde kijk op dingen en dat zorgt ook voor teamspirit. Aan de manier van lol hebben kan men zelfs afleiden hoe krachtig de connectie tussen individuen is. Dit gedrag heeft meer met sociale banden dan met humor te maken. Onze taal is dan ook rijk aan samenstellingen zoals: bulderlach, grijnslach, schaterlach, colgateglimlach, lachsalvo, lachrimpel, lachspieren, lachwekkend, lachbui, … Ook het aantal betekenisverwante woorden is uitgebreid: giechelen, monkelen, gniffelen, proesten, glunderen, schateren, … Bij een onbedaarlijke lachbui spreken we zelfs over: zich krom lachen, zich tranen lachen, barsten van het lachen, omvallen van het lachen, zich doodlachen, dubbel liggen, niet meer bijkomen. Wie de opmerking of de grap niet waardeert kan uiteraard ook ‘lachen als een boer die kiespijn heeft’. Er bestaan dus verschillende soorten van lachen. Bij hardop lachen volgen korte lettergrepen elkaar snel op: ha-haha, hi-hi-hi of ho-ho-ho, … Lol hebben heeft onmiskenbaar een functie in het groepsgedrag van mensen.

Naarmate we ouder worden, zouden we ons minder vaak vermaken. Dat is jammer natuurlijk, want leute draagt bij aan een weldadige sociale interactie. Gezonde kinderen lachen zelfs tot vierhonderd keer op een dag, terwijl ouderen soms niet meer dan vijftien keer per dag de lachspieren activeren. Lachen doen we vooral in gezelschap en wel dertig keer meer dan wanneer we alleen zijn. We giechelen en gibberen ook meer als we vertrouwd zijn met iemand die we graag mogen. Volgens professor

Sophie Scott1, een neurowetenschapper, wordt er in het gezelschap van vrienden gemiddeld 10% van de tijd gelachen. Het werkt aanstekelijk. Als één iemand begint, doen anderen spontaan mee. Volgens Sophie Scott was de interactieve rol van lachen van oudsher belangrijk om te overleven in groep2. Samen lachen brengt mensen dichter bij elkaar.

Een grote overzichtsstudie bevestigt bovendien dat ook humor en liefde hand in hand gaan. Voorwaarde is wel dat het niet gaat om negatieve humor, waarbij partners elkaar onderuithalen. En het helpt als je het gevoel van humor van je partner waardeert.

LACHEN ALS MEDICIJN

Dat lachen de gezondheid bevordert, is kennelijk al vanouds bekend. Bij de oude Grieken bijvoorbeeld schreven artsen een bezoek voor aan een komedievoorstelling om het herstelproces te bevorderen. ‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’ was bij Hippocrates een belangrijke component in zijn gezondheidsfilosofie. Bij de vroegere, oorspronkelijke bewoners van Amerika vervulde de traditionele medicijnman eveneens de functie van clown. Henri de Mondeville (circa 1260-1320) was een middeleeuwse chirurg die een aanzienlijk aantal bijdragen leverde aan anatomie en chirurgie, en was de eerste Fransman die een chirurgische verhandeling schreef, La Chirurgie (1306-1320). Tijdens de ingrepen - toen nog zonder anesthetica – leidde hij de patiënten af met humor. Ook later werd in de geneeskunde lachen vaker aanbevolen en succesvol ingezet. Robert Burton (15771640), een Engelse geestelijke en geleerde, gebruikte humor bij de behandeling van psychische aandoeningen. Hij beschrijft zijn werkwijze in 1621 in het boek The Anatomy of Melancholy. Binnen de geneeskunde blijkt lachen dus een lange geschiedenis te hebben. Professor Lode Godderis van de KU Leuven zegt over het effect

1 Scott, S. What do we know about laughter? Huxley Summit 2017, december 2017; zie: https://www.youtube.com/ watch?v=Ow824i0nvRc

2 Scott, S. Why we laugh, TEDXTalks, maart 2015, zie: https://www. youtube.com/watch?v=TKYwGYrVm0o

“Lachen werkt aanstekelijk ... organiseer een epidemie.”
27 N˚27 | 2023
(Susan Thurman)

van lachen het volgende: ‘Het heeft geen bijwerkingen, er zijn geen contra-indicaties en het is gratis. Het enige dat je nodig hebt is een goed humeur en een glimlach.’

Door humor leren mensen ook tegenslagen te relativeren. Zo vormt lachen een buffer tegen angst en stress.

ADEMHALING

Tijdens een lachbui gebruiken we de tussenribspieren om meerdere keren lucht uit de longen te duwen, zonder in de tussentijd in te ademen. Het normale patroon van in- en uitademen wordt dus onderbroken en de druk op de borst wordt zo verhoogd. Door de toename van de druk vertraagt de bloedstroom naar de hersenen en mensen ervaren dit wel eens als ‘niet meer bijkomen van het lachen’.

Lachen werkt fysiek ontspannend: het middenrif werkt steviger, de schouders ontspannen terwijl de buikspieren juist meer opspannen. Na het lachen zijn deze spieren soepeler en voel je de relaxatie.

STOFFEN IN JE LICHAAM

Lachen wordt in onze hersenen gecontroleerd door gebieden in het limbisch systeem. De structuren in het limbisch systeem zijn betrokken bij emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen. Humoristische prikkels activeren de hersengebieden die gevoelig zijn voor emoties en voor beloning. Als je lacht, geven je hersenen verschillende stoffen af aan je lichaam, zoals endorfine, serotonine en andere natuurlijke pijnstillers. Hierdoor voel je je meer ontspannen en krijg je verlichting van fysieke en emotionele pijn. Bovendien wordt in deze situatie de

productie van hormonen zoals cortisol en adrenaline, die bijdragen aan het ontstaan van stress, geremd. Ook geeft lachen je een gevoel van geluk en beloning door de aanmaak van dopamine. Lachen stimuleert het immuunsysteem van het lichaam, verlaagt de bloeddruk en helpt bij het herstellen van ziekte.

De aanmaak van endorfine verhoogt tijdens het lachen. Endorfine is een lichaamseigen chemische stof die ons ondersteunt bij pijn en stress en daarom ook wel ‘gelukshormoon’ wordt genoemd. Hard lachen is een goede pijnstiller, zo blijkt uit een experiment van de universiteit van Oxford. Dit experiment werd uitgevoerd met drie proefgroepen. De mensen die in groep naar de humorfilmpjes hadden gekeken en hard hadden gelachen, konden tot tien procent meer pijn verdragen dan normaal. Endorfine speelt bovendien een rol bij immuunreacties en de T-cellen (afweercellen, lymfocyten). Deze T-lymfocyten bestrijden cellen die besmet zijn met een virus of een infectie. Stress daarentegen verzwakt ons immuunsysteem.

Twee andere ‘gelukshormonen’, zijn de stemmingsverbeterende stoffen serotonine en dopamine. Beide zijn belangrijk bij het ervaren van plezier en voldoening. Lachen verhoogt ook de aanmaak van deze gelukshormonen.

De stresshormonen cortisol en adrenaline worden dus minder aangemaakt tijdens het lachen. Een laag cortisolgehalte zorgt onder meer voor een stabiele suiker- en insulinespiegel en werkt ontstekingsremmend. Adrenaline kennen we van gespannen situaties, waarbij dit vecht- en vluchthormoon de bloeddruk en de hartslag verhogen. Een lager adrenalinepeil brengt rust in het zenuwstelsel en het hart. Omgekeerd reageert ons lichaam, zowel fysiek als psychisch, op stress door het stresshormoon cortisol vrij te geven. Cortisol is wel nuttig om een vecht- of -vluchtreactie op te roepen. Dat kan op korte termijn bruikbaar zijn om ons hachje te redden. Maar de door cortisol opgewekte reactie vermindert het functioneren van het immuunsysteem, het libido en de spijsvertering. Bij stress kan je daarom last krijgen van de maag. Een lange stressperiode is daarom ongezond.

28 Imelda | Dokter, hoe bedoel je?

HELEMAAL JIJ OOK MET XTRA HAAR

Je haar verliezen heeft een impact op je leven. Wij bieden je graag een oplossing. Op jouw ritme, op jouw maat. En helemaal jij.

Samen gaan we op zoek naar wat voor jou veilig, fijn en comfortabel voelt. Dat kan een pruik zijn die zo natuurlijk oogt als je eigen haar. Of een haaraanvulling die je haar voller of kale plekken onzichtbaar maakt. Altijd werken we ze tot in de

puntjes af in ons eigen atelier. Of we creëren ze volledig op maat met onze eigen innovatieve techniek Fillmaze. En jou geven we graag alle tijd, aandacht en discretie. Wees welkom. Bij ons team van ervaren haarspecialisten. En bij jezelf.

X TRA HAIR

286 - 2820 Bonheiden - 0492 73 93 44
Mechelsesteenweg
haaraanvullingen
info@mattiss.be - www.xtrahairbymattiss.be - pruiken en

PATIËNTENVERENIGINGEN

ESPERANZA

Wie zijn jullie?

Wij zijn Esperanza, een lotgenotengroep voor patiënten met/na een gynaecologische kanker. Wij bestaan al 8 jaar en krijgen steun van Kom op tegen Kanker.

Wie steunen jullie?

Vrouwen met of na een gynaecologische kanker en ook hun naasten.

Wat doen jullie?

Wij organiseren maandelijks ergens in Vlaanderen (Leuven, Kortrijk, Antwerpen, Hasselt, Mechelen, Gent, ....) een event. Dat is bijvoorbeeld een lezing, een koffiemoment, een wandeling etc. gevolgd door een praatmoment - dit alles op een informele manier. Wij verzamelen ervaringsverhalen van patiënten en wij nemen video’s op rond belangrijke items met betrekking tot gynaecologische kanker. Wij brengen rond deze tijd een brochure uit rond Seksualiteit en Intimiteit bij gynaecologische kanker en organiseren ook lezingen rond dat

onderwerp. Wij maken deel uit van een Europese organisatie ENGAGe, van patiëntengroepen rond gynaecologische kanker. Zij organiseren webinars rond interessante medische topics en internationale symposia rond de beste praktijken. Wij kijken samen met Kom op tegen Kanker hoe we de psychosociale zorg voor patiënten kunnen verbeteren.

Welke activiteiten organiseren jullie?

Naast de eerdergenoemde events organiseren wij in de grote universitaire ziekenhuizen ook symposia rond gynaecologische kanker en rond psychosociale topics..

Verder hebben we ook een zeer uitgebreide website uitgebouwd met veel categorieën: medische informatie, psychosociale informatie, bewegen, veel ervaringsverhalen en informatieve video’s en een overzicht van alle activiteiten die Esperanza al heeft ingericht.

Hoe kunnen patiënten zich aansluiten?

Door te schrijven naar contacteer.esperanza@gmail.com

Contactgegevens

www.esperanza-lotgenotengroep.be • Facebook: www.facebook.com/Esperanza.Lotgenotengroep 0498 80 39 56 • contacteer.esperanza@gmail.com

30
Imelda | Patiëntenverenigingen

REUMANET

Wie zijn jullie?

ReumaNet vzw is het Vlaamse samenwerkingsplatform van reumapatiëntenorganisaties voor alle mensen, jong en oud, met een reumatische aandoening. ReumaNet zet in op het verbeteren van hun levenskwaliteit zodat zij zich geïnformeerd en gerespecteerd weten en ook mét hun aandoening volop hun plaats kunnen innemen in de maatschappij. ReumaNet werkt hiervoor samen met de lid-organisaties CIB-Liga, VVSA, VLFP, ORKA, RA Liga, Jong en Reuma én met academici, zorgverleners, beleidsmakers en industriële partners in het domein.

Wie (onder)steunen jullie?

We ondersteunen mensen met reumatische aandoeningen en hun omgeving. Daarnaast willen we ook zorgverleners, onderzoekers, de industrie en beleidsmakers helpen om tot een betere zorg voor mensen met reumatische aandoeningen te komen. Er bestaan meer dan 200 verschillende vormen van reuma, en zowat één op vijf Belgen krijgt ook een vorm van reuma. Het gaat hier dus om een hele grote groep mensen.

Wat doen jullie?

Onze belangrijkste doelstellingen situeren zich vooral rond informeren en sensibiliseren, zowel van mensen met reumatische aandoeningen als van het grote publiek. Het is belangrijk dat mensen het belang van een tijdige diagnose kennen: hoe sneller gepast kan behandeld worden, hoe minder kans op blijvende schade door de reuma. Hier vaart uiteindelijk iedereen wel bij. Het is dus cruciaal om niet te lang met vage klachten te blijven lopen en op tijd een arts te contacteren. Ook vinden we het nodig om mensen in staat te stellen hun ziekte zelf in handen te nemen, om mee aan het roer te staan van hun zorgpad. We willen patiënten sterker maken en zelfmanagement

in de verf zetten. We bieden hiervoor heel wat hulpmiddelen aan. Daarnaast willen we ook een sterk platform creëren voor onze lidorganisaties, nauw samenwerken met onze partners en het belang van patiëntexpertise in de verf zetten. Op die manier kunnen wij als organisatie meehelpen aan het verbeteren van de zorg voor mensen met reumatische aandoeningen. We werken nauw samen met de vereniging van reumatologen (KBVR), paramedici (BeHPR) en ook onze Franstalige zustervereniging CLAIR. Samen vormen we het ReumaHuis.

Welke activiteiten organiseren jullie?

We hebben regelmatig webinars en beweegmomenten. Rond Wereld Reuma Dag op 12 oktober organiseren we altijd een ReumaCafé met interessante lezingen. Elk oneven jaar houden we een (virtueel) symposium in de maand oktober. We begeleiden ook mensen die de opleiding tot patiëntexpert willen volgen bij het Patiënt Expertise Centrum. Onze lid-organisaties organiseren daarnaast ook lezingen, oefenmomenten en lotgenotencontact. Een volle agenda, dus.

Hoe kunnen patiënten zich aansluiten?

ReumaNet zelf heeft geen individuele leden. Alle informatie en activiteiten zijn gratis toegankelijk voor iedereen. Onze lid-organisaties hebben wel een ledenbestand. Afhankelijk van welke reumatische aandoening je hebt, kan je aansluiten bij de gepaste vereniging. Je ontvangt dan specifieke informatie, toegespitst op die reumatische aandoening.

Varia

Al onze brochures en folders zijn gratis en te vinden op onze website. Indien gewenst, sturen we papieren versies toe. Je vindt ook boeken en externe brochures in onze bestellijst. In mei zal er een beweegmoment in de provincie Antwerpen plaatsvinden. Houd de website in de gaten voor meer details.

Contactgegevens

ReumaNet, ReumaHuis: Imperiastraat 16, 1930

Zaventem • 0470 329 475 • www.reumanet.be

info@reumanet.be • Op sociale media zijn we te vinden onder ‘ReumaNet’: Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter, YouTube en Spotify.

31
N˚27 | 2023

DE ZIEKTE VAN

DE ZIEKTE VAN DUPUYTREN

De ziekte van Dupuytren is een aandoening van het bindweefsel in de hand, waardoor er abnormale verdikkingen in de handpalm en vingers ontstaan.

Tekst: dr. Kathleen Janssens (orthopedie)

WAAR KOMT DE NAAM VANDAAN?

De ziekte is vernoemd naar een Franse chirurg, baron Guillaume Dupuytren, die de ziekte beschreven heeft en voor het eerst behandelde in 1831. De eerste patiënt was zijn koetsier, vandaar dat de aandoening ook soms ‘koetsiersziekte’ genoemd wordt. Een andere benaming is ‘de ziekte van de Vikingen’, aangezien de ziekte vooral voorkomt in gebieden die zij veroverd hebben en naar geëmigreerd zijn.

Het bindweefsel is gelegen tussen de huid en de buigpezen van de vingers. Als de cellen hiervan samentrekken en verharden worden er knobbels en strengen gevormd.

Deze kunnen op termijn toenemen en aanleiding geven tot kromgetrokken vingers, die niet meer volledig kunnen gestrekt worden. Dit noemen we een contractuur van Dupuytren.

Deze contracturen komen het vaakst voor bij de pink en de ringvinger, maar kunnen aan alle vingers, inclusief de duim voorkomen.

Alhoewel veel mensen denken dat de strengen in hun hand pezen zijn, is dit dus geen peesprobleem.

De ziekte van Dupuytren is een veelvoorkomende erfelijke aandoening. Er zijn momenteel negen genen geïdentificeerd die in verband worden gebracht met een verhoogde vatbaarheid voor de ziekte. De ziekte komt het meest voor bij blanke mannen van middelbare leeftijd. Zelden zien we dit onder de leeftijd van 40 jaar.

Sommige patiënten hebben gelijkaardige knobbels op de rugzijde van de vingers (knuckle pads of Garrod nodulen), op de voetzolen (ziekte van Ledderhose) of verhardingen en scheefstand van de penis (ziekte van Peyronie).

Het verloop van de ziekte valt niet te voorspellen, maar er zijn enkele factoren die het risico op een agressief verloop verhogen. Enkele voorbeelden hiervan zijn het familiale voorkomen van de ziekte, het ontstaan van de ziekte voor de leeftijd van 50 jaar, aantasting van beide handen of meerdere vingers en geassocieerde aandoeningen.

GENEZING?

Er is geen genezing van de ziekte mogelijk. Als de contractuur van de vingers toeneemt, zorgt dit voor toenemende hinder bij het gebruik van de hand. De behandeling is dan ook gericht op het zo goed mogelijk herstellen en behouden van de beweeglijkheid van de vingers.

Zolang de patiënt weinig tot geen beperkingen in handfunctie ervaart, en de hand nog plat op tafel gelegd kan worden (Hueston’s tabletop test), is een behandeling

33 N˚27 | 2023

niet aangewezen. Neemt de contractuur en de functionele hinder toe, is een heelkundige ingreep aangeraden. Maar het blijft belangrijk te beseffen dat er altijd een risico op recidief bestaat.

Indien de ziekte zich beperkt tot één of enkele dunne strengen kan een naaldfasciotomie uitgevoerd worden. Hierbij wordt onder lokale verdoving met een naald de streng op verschillende plaatsen doorgesneden. Het voordeel van deze ingreep is dat er op een minimaal invasieve manier met een korte herstelperiode een groot functioneel gewin bekomen wordt. Het nadeel is dat de strengen sneller terugkomen dan indien deze weggesneden worden zoals bij een klassieke ingreep.

De naaldfasciotomie wordt tegenwoordig terug meer gebruikt, omdat de Xiapex-behandeling niet meer beschikbaar is. Inspuitingen in de streng met het enzym collagenase (Xiapex) zorgden ervoor dat de streng afgebroken werd. Na manipulatie van de vinger kon deze terug gestrekt worden. Dit succesvolle product is enkele jaren geleden van de markt gehaald omwille van commerciële redenen.

Als de aandoening uitgebreider is, is een fasciectomie aangewezen. Dit is een operatieve verwijdering van de knobbels en strengen. Deze ingreep kan onder locoregionale verdoving gebeuren. Tijdens de operatie worden meestal zigzag incisies gemaakt. De strengen blijven langer weg dan bij een naaldfasciotomie, maar de aandoening kan steeds terugkomen. De herstelperiode duurt langer en er

is een risico op wondgenezingsproblemen, letsels van de bloedvaten of zenuwen en stijfheid.

Mogelijks is een meer uitgebreide ingreep noodzakelijk, met een transplantatie van huid van de hand of onderarm. Soms wordt een deel van de wonde opengelaten.

Na de ingreep wordt een wattenverband aangelegd. Na enkele dagen wordt dit verkleind.

Sommige patiënten krijgen na de ingreep een afneembaar strekapparaat op maat aangemeten, om de vingers met tussenpozen recht te houden. Een specifieke revalidatie bij een handkinesitherapeut is noodzakelijk om de mobiliteit van de vingers zo snel mogelijk te herwinnen.

DIENST ORTHOPEDIE

Route 343

Dr. Hans Casteur

Dr. Erik Fiévez

Dr. Kathleen Janssens

Dr. Benjamin Mattelaer

Dr. Bas van Dun

Dr. Lise Van Gestel

Secretariaat: 015 50 55 18

Afspraken: 015 50 51 11

34 Imelda | De ziekte van Dupuytren

Uw

Als erkend Belgisch makelaar staat Second Home Spanje klaar voor iedereen die vastgoed wil kopen in Spanje. Vergeet niet dat het beroep van vastgoedmakelaar in Spanje niet is erkend. Er zijn daar geen specifieke vereisten voor mensen die vastgoed verkopen. Dat in schril contrast met België waar ons beroep streng gereglementeerd is. In België moet je de juiste opleiding hebben voltooid en over het bijhorende diploma beschikken. Daarnaast moet de erkende makelaar zijn jaarlijkse lidgeld betalen en een aantal verplichte opleidingsuren volgen. Last but zeker not least moet de erkende makelaar in België beschikken over een beroepsaansprakelijkheidsverzekering en een gewaarborgde derdenrekening, niet onbelangrijk als je geld overmaakt voor je aankoop in Spanje!

Christophe woonachtig in Bonheiden en erkend vastgoedmakelaar sinds 1997, weet als geen ander waar je bij je aankoop van vastgoed moet op letten, ook in Spanje! Met onze beroepsethiek en jarenlange ervaring staan wij onze klanten bij voor een zorgeloze, veilige aankoop

“INVESTEREN IN VASTGOED IN SPANJE IS IN DE EERSTE PLAATS INVESTEREN IN JEZELF, JE FAMILIE, JE LEVENSKWALITEIT EN GEZONDHEID! ZORG DAT JE HET DOET MET DE JUISTE MAKELAAR.”

Christophe Dobbelaere OPRICHTER

VRAGEN OF HULP NODIG?

Aarzel dan niet en neem contact op met:

Christophe Dobbelaere +32 (0)478 34 34 21

christophe@second-home-spanje.be

Intro
APPARTEMENT IN URBANISATIE LIMONERO 3 2 149 m2 HALFOPEN BEBOUWING LO PAGAN 3 3 128 m2 MODERNE VILLA BENIJOFAR 2 2 121 m2 LUXE DESIGN APPARTEMENT IN URBANISATIE MADROÑO 3 2 200 m2 APPARTEMENT ESTEPONA (MARBELLA) 2/3 ? ? m2 LUXUEUZE VILLA DAYA NUEVA 3 2 90 m2
We presenteren u een greep uit ons uitgebreid aanbod van huizen en appartementen.
erkend Belgisch makelaar voor vastgoed in Spanje!
al onze aanbiedingen op www.second-home-spanje.be
Bekijk

RIJKE COLLECTIE KMSKA SPANT DE KROON

Het vernieuwde Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen is sinds september 2022 terug open voor het publiek en lokt heel wat bezoekers. Een van de paradepaardjes is de uitgebreide verzameling werken van James Ensor.

Tekst: Hilde Pauwels - Foto’s: KMSKA

Het duurde maar liefst elf jaar om het KMSKA te verbouwen en te renoveren. Het resultaat mag er wezen. Zo kwam er een nieuw hagelwit volume bij waardoor er 40% meer tentoonstellingsruimte werd gerealiseerd. Aan de basis hiervan ligt Dikkie Scipio van KAAN Architecten. Hij slaagde erin het oude, historische gedeelte te verweven met de nieuwbouw. Het is het grootste museum van Vlaanderen. De collectie bestaat uit 8400 werken, vooral uit België en de Zuidelijke Nederlanden. Toppers zijn de moderne kunstwerken van onder meer Rik Wouters, Henri de Braekeleer en René Magritte. Er is ook werk van internationale kunstenaars te zien, zoals Titiaan, Alechinsky, Modigliani, Rodin, Chagall. Belangrijk is ook het eigen restauratieatelier en de erkenning als wetenschappelijke instelling. Onderzoekers bestuderen materialen en technieken met een focus op Rubens, Ensor en Antwerpse barok.

KINDVRIENDELIJK

Er is ook aan de kids gedacht. Christophe Coppens ontwierp tien objecten, gebaseerd op details uit

kunstwerken. De man is operaregisseur en kunstenaar. ‘De 10’ zijn verrassende installaties en sculpturen die kinderen en hun familie ongetwijfeld zullen aanspreken. Ze zijn groot en klein, hangen aan een muur of staan in een zaal. Voor kinderen is het leuk om ernaar op zoek te gaan. Ze kunnen zich erin verstoppen of erop klimmen. Je kan bij het onthaal een opdrachtenboekje en kleurpotloden krijgen. Sowieso worden alle bezoekers, jong en oud, gestimuleerd om te tekenen. Het is een manier om details in kunstwerken te ontdekken. Er zijn ook rondleidingen met een tekenaar-gids mogelijk.

JAMES ENSOR

Het KMSKA heeft een belangrijke collectie werken van James Ensor (1860-1948) in haar bezit. In het vernieuwde museum worden drie zalen aan zijn werk besteed. Hij is bekend van schilderijen met carnavalsmaskers en skeletten, maar zijn oeuvre is veel rijker. Zijn eerste grote werken maakte hij op twintigjarige leeftijd. Het impressionisme was toen in zwang: het spelen met licht, kleur en vorm die je vrij kon gebruiken.

37 N˚27 | 2023
Inkomhal met wenteltrap KMSKA

Er was ook de irrationele invloed van het symbolisme. Het had een invloed op James Ensor, maar hij ontwikkelde een eigen stijl. Hij schilderde en etste stillevens, portretten, landschappen. Ook op andere terreinen liet hij zich gelden. Hij was de auteur van pamfletten, voordrachten en brieven. En hij componeerde muziekstukken.

BIJZONDER LICHT

Het begon allemaal in Oostende, waar hij geboren werd. Het is een stad die hij een warm hart toedroeg, vooral omwille van het bijzondere licht. De zee was voor heel wat werken inspirerend: ‘Sloepen’, ‘Grijze zee’, ‘De roeier’. Zijn vader was een belezen man met interesse in kunst, zijn moeder had een winkel met onder meer souvenirs, schelpen en carnavalsmaskers. Met zijn vader liep het minder goed af. Hij was naar de Verenigde Staten getrokken, op zoek naar fortuin, maar dat draaide uit op een fiasco. Hij keerde berooid terug en raakte aan de drank. In Oostende stond hij al vlug bekend als dronkenlap. Tot aan zijn dood zakte hij steeds verder weg. Toen zijn vader stierf, was James zelf 27, in zijn werken neemt hij de klasse die zijn vader verstoten had, geregeld op de korrel.

JONG TALENT

Het talent van James Ensor kwam al op jonge leeftijd tot uiting. Eerst kreeg hij in Oostende privéles, op

16-jarige leeftijd ging hij les volgen aan de Brusselse Academie. De opleiding zegde hem niet zoveel, wel bloeide hij open door zijn bezoeken aan culturele bijeenkomsten. Hij keerde terug naar Oostende en ging aan het werk in een atelier met uitzicht op de daken van Oostende en de zee. Langzamerhand kreeg Ensor meer naambekendheid en kon hij deelnemen aan verschillende tentoonstellingen. Hij werd lid van de avant-gardische kunstenaarsvereniging ‘Les XX’. Niet alle critici waren hem gunstig gezind, maar hij zette door.

LEEFWERELD

James Ensor duikt vaak zelf op in zijn werken, bijvoorbeeld in het schilderij ‘Ensor voor zijn schildersezel’. Er zijn ook schilderijen die verband houden met zijn leefwereld. Zijn zus Mitche was gehuwd met een ChineesEngelse zakenman. Die woonde in Berlijn en ze verhuisde naar daar. Het koppel kreeg een dochter, maar het huwelijk liep spaak. Mitche en haar dochter keerden terug naar Oostende. Kenners vermoeden dat het doek ‘De intrige’ verwijst naar de scheiding, maar er zijn twijfels. Het kan ook om een groep carnavalsvierders gaan. Of om een man die bespot wordt door vrouwen. In ‘Verbazing van het masker Wouse’ liet hij zich inspireren door het atelier op zolder van de woning waar hij opgroeide. Het is niet duidelijk of het om een persoon

De Tien - Christophe Coppens
38 Kunst | Rijke collectie KMSKA spant de kroon
Stairway To Heaven KMSKA

Carnaval de BincheJames Ensor (1924)

Dromerij - Rik Wouters (1907)

gaat, dan wel om een masker. Verspreid op de grond liggen voorwerpen die aan carnaval doen denken.

RESTAURATIE

Een van de werken die werden gerestaureerd, is ‘De oestereetster’. Ook hier is de dame zijn jongere zus, Mitche. Ze stond wel vaker model. Het schilderij zat onder een dikke, vergeelde vernislaag, maar de kleuren werden hersteld zoals de schilder het had bedoeld. In dit schilderij zijn kleuren heel belangrijk. Ensor gebruikte pigmenten die tot de verbeelding spreken: vermiljoenrood, loodwit, bruine aarde, kobaltblauw, Pruisisch blauw, synthetisch ultramarijn en chroomgeel. Auteur Emile Verhaeren was vol lof over het schilderij, maar het werk viel niet bij iedereen in goede aarde en bleef jarenlang onopgemerkt.

KRITISCHE ZIN

Hoewel James Ensor niet op de barricaden stond, geeft hij in zijn werk soms kritiek op wat hij in de samenleving observeert. Hij hekelde sociale wantoestanden en was onder meer begaan met de moeilijke levensomstandigheden van de Oostendse vissers. In 1887 was er een opstand van de vissers waarbij rijkswachters hardhandig tekeergingen. Er vielen twee doden. Het werk ‘De gendarmen’ toont de slachtoffers en grimmige rijkswachters. Het is te zien in het Oostendse MuZEE. Een

van zijn bekendere werken is ‘De Intocht van Christus te Brussel’. Christus zit op een ezel en wordt toegejuicht. Er zijn veel gemaskerde personages, zo drijft hij de spot met notabelen. Het schilderij hangt in het J. Paul Getty Museum in Los Angeles. Naarmate de loopbaan van James Ensor vorderde, kochten ook andere musea werken van hem. Emile Verhaeren schreef in 1908 een eerste grondige monografie over Ensor, Rik Wouters maakte een borstbeeld van de schilder.

(Bron: KMSKA en ‘Ensor’, Xavier Tricot, uitgave van De Standaard en Ludion.)

ENSORHUIS OOSTENDE

Fijn is dat het huis waar hij woonde en werkte tot aan zijn dood, in originele staat is gebleven en openstaat voor publiek. Een Ensorwandeling stuurt je app-gewijs door Oostende en doet alle locaties aan die van belang waren in James Ensors werk en leven. Het is een interactieve wandeling waar je Ensor hoort vertellen over zichzelf, zijn vrienden en Oostende. www.ensorstad.be

39 N˚27 | 2023

START-TO-YOGA

START-TO-YOGA VOOR ONCOLOGISCHE PATIËNTEN

Als (ex)kankerpatiënte ontdekte ik hoe yoga mij de rust en mentale kracht gaf om er tijdens en na mijn ziekzijn terug bovenop te komen. Ik besloot mijn ervaring, als (ex)patiënte en yoga teacher te delen met mensen met én na kanker. Dichterbij jezelf komen, meer stabiliteit vinden in jezelf tijdens of na een moeilijke periode en leren loslaten: dit zijn de doelen van mijn Startto-yoga-lessenreeks.

Tekst: dr. Sofie De Vuysere (Medische beeldvorming)

De tweede lessenreeks start-to-yoga voor (ex-) kankerpatiënten loopt alweer op zijn einde. Een volgende lessenreeks voor voorjaar 2023 staat al ingepland. Ik ben met deze yoga-lessen begonnen in september 2022 en het is duidelijk een succes. Tot nog toe werden er alleen start-to-yogalessen voorzien maar de vraag en het enthousiasme van de patiënten zijn zo groot dat er vanaf februari 2023 ook opvolglessen worden gepland.

Het is voor mij – als (ex)kankerpatiënt in combinatie met mijn medische opleiding als arts/radiologe - een bijzondere situatie om deze lessen

te kunnen aanbieden aan lotgenoten. Ik begrijp honderd procent wat het is om deze ziekte en de behandeling ervan door te maken, de weerslag ervan op je lichaam op korte en lange termijn, alsook de mentale impact en de impact op je verdere leven.

Al langer beoefen ik yoga, maar vanuit een bijzondere interesse in de yoga filosofie volgde ik in 2021 een Yoga Teacher Training. Dat maakt van mij een erkend yoga lesgever maar heeft mij vooral een inzicht gegeven in de manier waarop yoga inwerkt op ons lichaam.

40 Imelda | Start-to-yoga voor oncologische patiënten

De fysieke bewegingen die we bij yoga beoefenen (asana’s) helpen ons lichaam te stretchen en leniger te maken alsook krachtiger. In tegenstelling tot actieve sporten, waar vaak gewerkt wordt op kracht of uithouding en vaak dezelfde spiergroepen worden gebruikt, brengt yoga ons lichaam meer in balans. De yoga-lessen met de op elkaar volgende houdingen worden zorgvuldig samengesteld in de juiste volgorde en de juiste intensiteit. Ieder werkt binnen zijn eigen mogelijkheden en beslist zelf om een rustmoment in te lassen indien nodig. Er is geen competitie tegenover de anderen maar het gaat om zelfontplooiing waarbij de eigen grenzen aangevoeld en gerespecteerd worden.

De belangrijkste focus is evenwel de adem. Zonder adem geen yoga. De asana’s worden uitgevoerd op het ritme van de ademhaling. De les start met het observeren van onze ademhaling en deze terug te brengen naar een diepe rustige buik-ademhaling. Daardoor switchen we bewust vanuit het actieve sympatische zenuwstelsel waarin we dagelijks functioneren naar het parasympatisch zenuwstelsel. We komen zowel lichamelijk als mentaal tot rust. Door het parasympatische zenuwstelsel te activeren gaan de stresshormonen dalen, verbetert de spijsvertering, wordt de immuniteit geactiveerd en het bewustzijn vergroot. Dit helpt het lichaam enerzijds te herstellen van ziekte en stressoren en anderzijds krachtiger te maken. Tegelijk vergroot het bewustzijn, staat men meer stil bij emoties en wordt men sterker in het maken van de juiste keuzes naar de toekomst. De lichamelijke maar ook mentale grenzen worden hierdoor beter gerespecteerd en bewaakt.

Naast dit alles is het van onschatbare waarde om deze patiënten op een ontspannen en gezonde manier samen te brengen. Er worden nieuwe contacten gelegd, ervaringen en kwaaltjes gedeeld en tips doorgegeven.

Patiënten komen ook met vragen rechtstreeks naar mij, waarbij ik hun kan geruststellen of al dan niet doorsturen naar de juiste artsen. Ik voel me één van hen, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje, wat voor een bijzonder verbonden gevoel zorgt.

Deze Yoga-reeksen van telkens 5 lessen blijken ideaal om tijdens en/of na de kankertherapie te volgen, dit zelfs jaren later.

De Start-to-yoga bestaat uit een reeks van vijf lessen. Telkens ligt de focus op een ander thema. Elke sessie duurt ongeveer een uur en gaat door op maandagen, in de namiddag in The Yoga Bar te Haacht en ‘s avonds in het Imeldaziekenhuis. Na elke les wordt er bij een tasje thee nog even nagepraat. De volgende reeks start op maandag 27 februari 2023.

Inschrijven kan door de QR-code te scannen of via deze link: https://forms.gle/ rGjRJDHeSe79ZFiQ8

41 N˚27 | 2023
dr. Sofie De Vuysere tijdens de start-to-yoga

DE AORTA

De aorta of grote lichaamsslagader transporteert al het bloed dat door ons hart wordt gepompt. Zo zal hij gedurende een mensenleven het enorme aantal van 2 miljoen liter bloed transporteren! Een klein wonder dat hij dit vaak zonder problemen doet.

Tekst: dr. Michiel Marynissen (hartchirurgie)

In sommige gevallen kan hij ten gevolge van overdruk, bepaalde ontstekingen, infecties of erfelijke aandoeningen op een bepaald moment in het leven tekens van “slijtage” beginnen vertonen. Meestal spreken we dan over dilatatie of verwijding. Pas vanaf het overschrijden van anderhalf keer de normale diameter spreken we van een aneurysma. Deze verwijdingen kunnen bij elk bloedvat optreden en in elke zone van de aorta. Zolang dit in het eerste, stijgende stuk van de aorta plaatsvindt ligt het binnen het bereik van de hartchirurg en is een behandeling mogelijk.

Een verwijding of aneurysma is een eerder zeldzame aandoening die meestal geen klachten geeft en bijgevolg toevallig ontdekt wordt door een arts. De behandeling bestaat in eerste plaats uit het stoppen met roken. Het roken van tabak heeft namelijk een negatief effect op de bloedvaten. Daarnaast is ook een regelmatige bloeddrukcontrole noodzakelijk zodat de druk die op de aorta staat gemeten kan worden.

Vanaf bepaalde diameters wordt het risico op het optreden van scheurtjes in de binnenbekleding van de aorta echter steeds groter. Aangezien dit een levensbedreigende aandoening is met noodzaak aan dringende chirurgie (“de hartslagaderbreuk”) kiezen we vanaf 45 à 55mm, afhankelijk van de risicofactoren, voor een preventieve behandeling. Deze behandeling bestaat uit een ingreep die steeds zeer precies op maat

DIENST HARTCHIRURGIE

Route 343

Secretariaat: 015 50 61 97 •

Afspraken: 015 50 51 11

van iedere individuele patiënt gepland wordt. Het doel hierbij is echter steeds hetzelfde: het verwijde deel van de aorta wegnemen en vervangen door een kunststofprothese.

Een aneurysma net aan de aortaklep veroorzaakt vaak een belangrijk lek van deze klep. Hierdoor kan het nodig zijn om deze klep te herstellen en de kransslagaders opnieuw in te hechten. In vergelijking met een klepvervanging weten we dat een aortaklepherstel bij de juiste patiënten de overleving en de levenskwaliteit kan verbeteren. Bij een belangrijke verwijding van de aorta ter hoogte van de aftakking van de hoofd- en halsvaten kan het nodig zijn om tijdens de operatie het lichaam af te koelen tot 26°C. Op deze manier kan de chirurg alle slagaders op een veilige manier aansluiten op de prothese.

De gebruikte chirurgische protheses ter hoogte van de aorta en de hoofd- en halsvaten zijn bovendien tegenwoordig geschikt om naadloos aan te sluiten op stents (versteviging aan de binnenkant van de bloedvaten). Zo kunnen eventuele toekomstige verwijding meer stroomafwaarts op een minimaal invasieve manier verder behandeld worden.

Na deze operatie is er, bij behoud van de aortaklep, geen zware bloedverdunning aangewezen. De patiënt mag na een periode van een 6-tal weken alle activiteiten terug hernemen.

Dr. Herbert De Praetere, Dr. Luc Haenen en Dr. Michiel Marynissen
N˚27 | 2023

IN ONS ZIEKENHUIS

DR. NIKOLAS DE MEURECHY

Mond-kaakaangezichtchirurgie

sinds 1 oktober 2022

Graag stel ik me voor als nieuwe mond-, kaak- en aangezichtschirurg binnen het Imeldaziekenhuis. In 2015 studeerde ik af als arts aan de KU Leuven, waarna ik aan diezelfde universiteit begon aan de studies tandheelkunde (2018). Tijdens de opleiding tandheelkunde haalde ik ook een postgraduaat ‘Expertise Mondheelkunde, Orale Pathologie en Implantologie’ aan de VUB (2017). Voor mijn specialistische opleiding trok ik vervolgens naar de VUB, onder de vleugels van gerenommeerd professor Maurice Mommaerts, waar ik 3 jaar verbleef. Eén opleidingsjaar bracht ik door

DR. GERALD GHEYSENS Medische Beeldvorming

sinds 1 januari 2023

Met genoegen stel ik me voor als jongste lid binnen het team van radiologen in het Imeldaziekenhuis, waar ik vanaf 1 januari aan de slag zal gaan.

In 2017 studeerde ik af als arts aan de KU Leuven, waarna ik aan dezelfde universiteit begon aan de specialisatie tot radioloog. De eerste 2 jaar van het assistentschap werkte ik op de dienst Medische beeldvorming in Imelda en de overige 3 jaar werkte ik in UZ Leuven. Ik behaalde het Europees diploma in de radiologie en verkreeg mijn erkenning in juli 2022.

in het Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg. Waar het UZ Brussel een zeer rijke voedingsbodem bood om me te verdiepen en te bekwamen in de orthognatische heelkunde met driedimensionele planning, waarbij er naast de occlusie bijzondere aandacht voor het gelaatsprofiel werd besteed, kon ik me in Tilburg verder doorontwikkelen in de implantologie. Daarnaast ving ik tijdens mijn opleiding een doctoraatsonderzoek aan de Vrije Universiteit Brussel aan, omtrent de prothetische behandeling van het kaakgewricht, hetwelke kortstondig afgerond zal worden. Ik streef ernaar om steeds de beste en meest onderbouwde zorg, in overleg met de patiënt en doorverwijzer, aan te bieden. Goede patiëntenzorg en open communicatie draag ik dan ook hoog in het vaandel, waarden die zowel in het hele MKA-team, alsook door het Imeldaziekenhuis worden uitgedragen. Tot snel!

Vanaf augustus t.e.m. december 2022 volgde ik in Nederland een fellowship in het Leidens Universitair Medisch Centrum bij prof. Verbist, waar ik mij toelegde op hoofd-hals radiologie. Naast mijn tewerkstelling in Imelda ben ik vanaf januari 2023 ook 1 dag per week consulent op de dienst hoofd-hals radiologie in UZ Leuven.

Imeldaziekenhuis staat voor kwaliteitsvolle zorg in een aangename omgeving en ik maak hier graag deel van uit. Hoewel ik als radioloog mijn rol in het zorgproces vooral ‘achter de schermen’ vervul, zie ik mezelf als een betrokken collega. Ik draag samenwerking hoog in het vaandel en sta steeds open voor overleg. Al tijdens mijn assistentschap beleefde ik een erg aangename en leerrijke periode in dit ziekenhuis en ik ben verheugd dat ik nu ook mijn loopbaan hier kan verderzetten.

44 Imelda | Nieuwe artsen NIEUWE
ARTSEN

DR. QUINTEN ROGGEMAN

Neus-keel-oorziekten sinds 21 december 2022

VAN COMMUNICATIE

Meer weten?

Het is met veel plezier dat ik mezelf voorstel als nieuw staflid Neus-, Keel- en Oorziekten, Gelaat- en Halschirurgie in het Imeldaziekenhuis, waar ik vanaf 21 december 2022 het team zal versterken.

Ik genoot mijn opleiding Geneeskunde aan de KU Leuven, waar ik in 2016 mijn diploma behaalde. Tijdens mijn specialisatie tot NKO-arts werkte ik gedurende drie jaar als assistent in het GZA-ziekenhuis Sint-Augustinus te Wilrijk, waarna ik mijn opleiding afrondde met twee universitaire jaren in het Universitair Ziekenhuis Leuven, campus Gasthuisberg. Ik werd erkend als NKO-specialist in juli 2021. Al vroeg in mijn assistentschap ontwikkelde zich een bijzondere interesse voor het deeldomein van de otologie. De complexe pathologie, het minutieuze chirurgische werk en het vaak positieve verhaal van gehoorherstel trokken mij sterk aan. Daarom volgde ik na afloop van mijn assistentschap nog een verdiepend jaar als fellow otologie, aan het European Institute for ORL-HNS van het GZA-ziekenhuis Sint-Augustinus.

Ik ken het Imeldaziekenhuis al lange tijd als een ziekenhuis met een hoogstaande reputatie, zin voor innovatie en bovendien een aangename en stimulerende werksfeer. Zorg op maat van de patiënt en goede communicatie draag ik hoog in het vaandel. Ik kijk dus met veel zin uit naar mijn start als nieuw staflid. Patiënten kunnen bij mij terecht voor diagnostiek en behandeling van neus-, keel- en oorproblematiek bij kinderen en volwassenen, met in het bijzonder chronische oorpathologie en (midden-)oorheelkunde. Hopelijk tot snel!

Ontdek onze solide marketingen communicatietools op www.crossmark.be

Communicatiestrategie, grafisch ontwerp, webdesign,..

Meer weten? Ontdek ons op crossmark.be

N˚27 | 2023

NAMASTÉ EN WELKOM IN INCRED!BLE

INDIA

INDIA INCRED!BLE

Tekst: Prakash Goossens (strategisch beleidsmedewerker algemene directie)

Incred!ble India, ze zeggen dat je er of een hekel aan hebt, of er helemaal weg van bent. Het is een verschrikkelijk cliché, maar het punt met clichés is dat ze meestal een kern van waarheid bevatten. In mijn geval is het een constante afwisseling tussen die twee. Het ene moment voel je je fantastisch; alles is prachtig, kleurrijk, lekker en het andere moment voel je je verschrikkelijk en wil je niets liever dan zo snel mogelijk wegwezen uit de goorheid en drukte. Duizend-en-een verhalen zijn er over dit complexe land India geschreven.

INDIA IS ZO GROOT ALS WEST-EUROPA

India is één van de meest uitdagende landen om te reizen. Het is er soms ranzig, druk, chaotisch en arm maar tegelijkertijd ook zo kleurrijk en levendig met alle bijzondere rituelen, spirituele plekken en landschappen die variëren van woestijn tot Himalaya tot goudgele stranden en dichtbegroeide jungles. Voordat je naar India gaat moet je één ding beseffen: India is geen land dat je in één reis kan bezoeken. India is in oppervlakte

Ashram = (Sanskriet) Term in het hindoeïsme voor de plek (klooster, gebouw) waar een goeroe leeft met zijn volgelingen.

Mantra = (Sanskriet) een woord of een zinwaaraan in het hindoeïsme en boeddhisme mystieke en spirituele kracht wordt toegeschreven. Mantra’s worden vooral gebruikt in meditatie, kunnen hardop gezegd of gezongen worden of alleen in het eigen hoofd gereciteerd. Door de voortdurende herhaling van de mantra kan een soort trance optreden, waardoor men op een hoger spiritueel niveau kan komen.

Mindfulness = (Sanskriet) Het is een meditatievorm en betekent letterlijk: ‘de dingen zien zoals ze werkelijk zijn’. Mindfulness betekent ook bewust je aandacht ergens op richten, op het hier en nu, en niet oordeelt over wat je verder gewaar wordt.

Yoga = (Sanskriet) Ten eerste Indiase filosofie, gebaseerd op de wetten van waarneming en bewustwording, met als doel de eenheid van het geziene en het ongeziene, van lichaam en geest. Ten tweede het uitvoeren van ademhalings- en lichaamsoefeningen om tot bewuste ontspanning te komen en daardoor de (geestelijke) gezondheid te bevorderen. Het is deze tweede interpretatie die in het Westen populair is.

zo groot als West-Europa! Er leven in India wel drie keer meer mensen dan in West-Europa en wij vinden dat er in België al te veel volk op een beperkte oppervlakte leeft! Alles is een kwestie van perspectief.

INDIA EN DE INDIANEN! INDISCH EN INDIAAS: WAT IS HET NU?

India en Europa, dat gaat over kruiden en textiel. Weet je nog dat Europeanen een vlottere weg zochten om naar India te reizen en zo de gevaarlijke Kaap de Goede Hoop in het zuidelijkste punt van Afrika probeerden te vermijden? Je kent zeker nog de begrijpelijke vergissing van Christoffel Columbus in 1492 wanneer hij vanuit Portugal richting het westen voer en in de Caraïben aankwam. Hij dacht dat hij in India terechtkwam. Wat een grote verwarring: indianen! De Indiërs kennen zelf die historische verwarring niet.

Een andere verwarring in het Nederlands is dat de Nederlanders Indië gebruiken om Indonesië aan te geven. Correct is dus, als het over India gaat, te spreken over Indiaas en niet Indisch.

47 N˚27 | 2023
VERKLARENDE WOORDENSLIJST

‘Indien men mij vroeg onder welke hemel de menselijke geest zijn kostbaarste gaven het volst heeft ontwikkeld, het diepst heeft gepeinsd over de grote levensvragen en antwoorden gevonden heeft die belangwekkend zijn zelfs voor hen die Plato en Kant van buiten kennendan zou ik wijzen op India. En als ik mij afvraag aan welke gedachtewereld wij Europeanen, die bijna uitsluitend gevoed zijn met de gedachten van de Grieken en Romeinen, en van slechts één Semitisch ras, het Joodse, een tegenbeeld kunnen ontlenen dat nodig is om ons innerlijk leven voller, rijker, breder en waarachtiger menselijk te maken, en dat niet voor dit leven alleen, maar ook voor het eeuwige daarna - dan wijs ik opnieuw op India.’

(Max Müller, 1882 Cambridge)

DE BEATLES IN INDIA

Europa heeft een fascinatie voor India: vroeger voor de kruiden nu voor de spiritualiteit: goeroes, boeddhistische monniken, yoga, ademhalingsoefeningen, mantra’s, mindfulness, flowerpower … Zelfs de Beatles zochten hun verlichting in India. In Rishikesh (Noord-India) staat de ashram waar de Beatles in de jaren 60 verbleven en deelnamen aan een meditatieprogramma. Zij schreven hier in totaal zo’n 30 liedjes, waaronder het prachtige en bekende lied ‘Blackbird’. Het merendeel van de nummers, die de Beatles schreven in Rishikesh verscheen op het White Album. Hoewel de ashram nu niet meer in gebruik is, is het fijn om te bezoeken.

DE HEILIGE WITTE KOE, VEGETARISME EN KASTEN

In India speelt spiritualiteit een grotere rol in de samenleving dan in Europa. Vooral het hindoeïsme (80%) drukt een sterke stempel op de belangrijkste momenten in het leven van de Indiërs. Het samenleven van mensen met verschillende religies en kasten is niet evident en af en toe zijn er gewelddadige godsdienstoorlogen, die zelfs in het Indiase parlement letterlijk worden uitgevochten.

Het land staat bekend om haar vele heilige dieren die vurig vereerd worden. De hindoefilosofie stelt dat planten, dieren en mensen, allen levende organismen

zijn die innig met elkaar verbonden zijn. Zij worden in verband gebracht met de 33 miljoen goden. De witte koe wordt vergeleken met “Aditi”, de moeder der goden. Wanneer een koe op de weg loopt, dien je dan ook te wachten tot deze uit zichzelf ervoor kiest om uit de weg te gaan. Naast de witte ‘heilige’ koe worden ook de aap, slang, olifant, rat en de tijger gezien als heilige dieren.

Als je gelooft dat dieren heilig zijn, dan ga je die ook niet zomaar opeten. Het is echter niet zo dat alle hindoes vegetarisch zijn. Integendeel. Slechts 20 procent eet strikt vegetarisch. Het vegetarisme in India heeft zowel een historische (sociaal) als een religieuze oorsprong. Indiërs zijn al meer dan 3000 jaar landbouwers en om te vermijden dat de mensen gans de veestapel te snel zouden opeten dienden ze een manier te vinden om mensen te overtuigen niet aan overdadige vleesconsumptie te doen. Hier hebben de hindoepriesters de landbouwers geholpen door de dieren als rijdier van de goden te beschouwen en de witte koe als de ‘Moeder’ te zien. Je gaat toch niet zomaar je Moeder opeten? Zo werd het verboden om nog koeien te slachten en is vegetarisme de basis geworden van de Indiase keuken. Toch zal je merken dat je overal in India vlees op je bord kunt krijgen vnl. kip of lam en dit bij christenen, moslims en sikhs.

DO’S & DON’TS OP CULTUREEL VLAK:

• Doe je schoenen uit voordat je een huis, winkel of tempel binnengaat.

• Bedek je hoofd als je tempels of andere heilige plaatsen bezoekt.

• Kleed je bescheiden. Het is gebruikelijk om schouders en benen te bedekken.

• Sommige tempels in India staan het niet toe om lederen artikelen mee naar binnen te nemen. Je kunt ze opslaan in de tempelgarderobe.

• Voel je niet beledigd als Indiërs je vrij persoonlijke vragen stellen zoals, hoeveel verdien je? Ben jij getrouwd? Heb je kinderen? Ze zijn gewoon een beetje nieuwsgierig en willen interesse tonen.

• Wanneer je iets oppakt of eet, gebruik dan altijd je rechterhand. Je linkerhand is onrein en wordt gebruikt tijdens een bezoek aan het toilet.

• Onderhandelen over prijzen. Schaam je niet. Het is een speelse manier om in contact te komen met de lokale mensen. De belangrijkste regel: blijf vriendelijk. Mocht je er niet uitkomen, loop dan weg met een glimlach. Ook dat hoort bij het spel.

• Wijs niet met je vinger naar een persoon. Het wordt gezien als een teken van ergernis.

• Schud geen handen met iemand van het andere geslacht, tenzij de andere het initiatief neemt.

• Fotografeer geen vrouwen zonder toestemming.

49 N˚27 | 2023

ENKELE WEETJES:

Kip Vindaloo: één van de pikantste gerechten van India komt uit Portugal!

Vindaloo is een Indiase curry die populair is in de regio van Goa en bekendstaat als een zeer pittig gerecht. De naam ‘Vindaloo’ komt van het Portugese vinho (wijn) en alho (knoflook). Vindaloo is afgeleid van het Portugese gerecht carne de vinha d’alhos, een gerecht met vlees gemarineerd in wijn en knoflook. De wijnazijn is niet bekend in India dus werd dat vervangen door gefermenteerde palmwijn. En om de “fusion” compleet te maken werden er lokale specerijen aan toegevoegd, waaronder ironisch genoeg ook de chilipepers. Ironisch omdat chili door de Portugezen vanuit Zuid-Amerika ook weer in India werd geïntroduceerd!

Indiase wijn: de SULA

India en alcohol is een niet-alledaagse combinatie want de hindoes, de moslims, de jaïns en de boeddhisten drinken in principe geen alcohol. Toch zie je dat geleidelijk aan deze principes afbrokkelen. De alcoholconsumptie van alcoholische dranken is sinds 2010 spectaculair gestegen. Door een hogere levensstandaard verlooft de middenklasse zich aan westerse invloeden waaronder dus alcohol.

Belgen zijn vooral geoefend in het drinken van Europese, Australische, Zuid-Afrikaanse en Amerikaanse wijnen. Er zijn echter opkomende wijngebieden in Azië. Zo zette India de eerste stappen sinds 1996 in deze sector. Het belangrijkste gebied voor de wijnbouw is gelegen op 150 km van de wereldstad Mumbai. Een microklimaat zorgt voor goede omstandigheden om aan wijnbouw te doen. In 1996 plantte Rajeev Samant de eerste wijndruiven in Nashik (niet zo ver van Mumbai) en tegenwoordig is deze regio niet alleen de belangrijkste wijnbouwregio van India: tot 80% van de Indiase wijn wordt hier geproduceerd.

Zijn ‘Sula’-merk bestaat uit een uitstekende (rosé) schuimwijn, witte wijn en rode wijn. Je kan deze Indiase wijnen slechts bij één importeur in België vinden nl. bij Bert De Clerck in het Kortrijkse.

50 Onderweg | Namasté en welkom in Incred!ble India

Karma: niet zomaar het (nood)lot ondergaan

Een belangrijk thema in het hindoeïsme is reïncarnatie, een cyclus van leven en sterven waarbij een mens opnieuw geboren wordt. In welke toestand die persoon terugkomt op aarde, als mens of dier, wordt bepaald door het karma. Heeft iemand goed geleefd en veel goede daden en gedachten gehad, dan wordt deze persoon herboren als een beter mens of als iemand met een hogere positie of status. Mensen die echter een slecht leven hebben geleid, keren bij reïncarnatie terug als een lager persoon, een verworpene of zelfs als dier.

Het begrip karma werd in de negentiende eeuw door de theosofie (een esoterische wijsbegeerte die allerlei religieuze gedachten met elkaar combineert) in het Westen geïntroduceerd. De vroegste vermelding in de Nederlandse taal komt uit 1893. Na de Tweede Wereldoorlog, zeker vanaf de jaren 1960, toen hippies zich verdiepten in de leer van het hindoeïsme, werd karma bekend onder een breder publiek. Ook bij yoga en allerlei meditatietechnieken speelt het begrip karma tegenwoordig een rol.

REIZEN NAAR INDIA

De eerste les als je naar India gaat: geduld, heel veel geduld, kalm blijven en de drang die je voelt om alles onder controle te willen houden even opzij zetten. Pas als je dat kunt, kan je heerlijk genieten van India.

India kan je niet in één reis bevatten. Zelfs als je drie maanden hebt, zijn er plekken die je niet kunt bezoeken. Als je beperkt bent in tijd, kies dan één gebied. Wanneer het kan, reis dan vooral met de trein. Dit is de meest comfortabele en vooral meest gezellige manier van reizen. Reizen met de trein in India is een belevenis. Na Rusland en China heeft India het grootste spoorwegnet ter wereld, en de Indiërs maken er dankbaar en veelvuldig gebruik van. In de trein zie je het echte leven van de Indiërs want alle religies, kasten, jong en oud en dieren komen er samen. Bovendien praat iedereen met jou want Indiërs zijn bijzonder sociaal en nieuwsgierig..

De Taj Mahal is een adembenemende must-see. Niet enkel de architecturale pracht maar ook de lichtinval fascineerden me grenzeloos. De Taj Mahal als een van de wereldwonderen, wordt gezien als het symbool van de liefde. Een keizer liet dit mausoleum in de 16de

51 N˚27 | 2023

eeuw bouwen voor zijn geliefde keizerin. Niet enkel de architecturale pracht maar de lichtinval fascineerden me grenzeloos. Eigenlijk kan je een hele dag aan de Taj Mahal zitten om die dans van lichtkleurschakeringen te bewonderen. Als je dit monument gaat bezoeken, onthoud dan dat het niet te bezichtigen is op een vrijdag. Die dag is namelijk voorbehouden enkel voor moslims.

Als je niet houdt van warm weer, is het best om India tussen november-februari te bezoeken. Tijden de winter schommelt de temperatuur tussen de 20 en 30°C.

Vergeet niet dat je als westerling met de blanke huid zelf ook een attractie bent voor de Indiër. Ze willen allemaal met je op de foto zeker als je blond haar en blauwe ogen hebt, ben je als een koning(in) voor hen!

Prakash is geboren in India (Kerala 1977) en opgegroeid in België (Turnhout). Hij studeerde rechten en internationale politiek in Brussel en Leuven en werkte voor de koepel van het katholiek onderwijs en voor Fracarita International (de Broeders van Liefde). Hij reisde zowel professioneel als privé meerdere keer naar zijn geboorteland. Hij geeft lezingen en begeleidt reizen van het Davidsfonds naar India. Tevens is hij sterk begaan om het lot van meisjes en vrouwen in India. Dat heeft hem ertoe aangezet om een vzw (Side by Side India) op te richten.

Momenteel werkt hij als strategisch beleidsmedewerker voor de algemeen directie in het Imeldaziekenhuis.

Prakash geeft lezingen en begeleidt reizen naar India:

• Er is een lezing gepland voor NEOS in Bonheiden op 25 april 2023 in de namiddag in de Ludwinazaal. Meer informatie bij Neos vzw.

• Er is een reis gepland naar Rajasthan (India) met het Davidsfonds in het najaar van 2023. Meer informatie bij Davidsfonds.

Meer informatie: prakashgoossens@gmail.com en www.sidebyside-india.org

Onderweg | Namasté en welkom in Incred!ble India Prakash

ONZE TROEVEN

Gratis schatting | Persoonlijke aanpak Dossier samenstellen van A tot Z Professionele foto’s | Publiciteit Onderhandelingen & bezichtigingen Correcte afhandeling

WIJ

Wij zijn een vastgoedkantoor gespecialiseerd in de verkoop en verhuur van residentieel vastgoed.

Wij doen dit met passie voor het vak én met een hart voor de regio waarin we werken.

Onze makelaars zijn stuk voor stuk locals die de streek door en door kennen.

BERGSTRAAT 184 HEIST-OP-DEN-BERG

MECHELSESTEENWEG 27E SINT-KATELIJNE-WAVER

DORP 4A

Wij maken graag tijd voor jou 0479 01 01 01 |

53 N˚27 | 2023 AD
ZIJN VAN HIER!
BONHEIDEN
KOM GERUST BIJ ONS LANGS
info@cm-vastgoed.be | cm-vastgoed.be Tel. 015 33 73 33 • info@ve-advocaten.be • Karabiniersstraat 15, 3191 Schiplaken Advocaten www.ve-advocaten.be

OP VAKANTIE MET PERSONEN MET DEMENTIE: DO OR DON’T? ERVARINGEN VANUIT WOONZORGCENTRUM DEN OLM

De verhuis naar een woonzorgcentrum betekent voor vele mensen bewust of onbewust een confrontatie met de laatste fase in hun leven. Het moeten afscheid nemen van een vertrouwde thuisomgeving is voor de meesten onder hen dan ook geen gemakkelijke beslissing en sluit vaak aan op een moeilijkere periode met tal van gezondheidsperikelen.

Daarenboven wordt in de praktijk het participeren aan het maatschappelijk leven veel enger. De beweegwereld wordt er vaak beperkt tot de contouren van het domein van het woonzorgcentrum. Gelukkig reikt de belevingswereld in de herinnering van mensen veel verder dan deze grenzen.

Zo onder meer zijn de vroegere vakanties, waarin mensen zich hebben kunnen ontspannen en het familiegevoel ook wat konden aanscherpen, mooie herinneringen uit het verleden. Het kunnen genieten van de vele vakantiefoto’s en -verhalen van medewerkers, kinderen en kleinkinderen geeft tevens inspiratie tot het herbeleven van en mijmeren over hun eigen vakanties in binnen- en buitenland.

‘Maar mocht het nog eens kunnen…’ misschien hebben ook zij nog wel goesting om nog eens een vakantieervaring te mogen opdoen.

En daar wilden we iets aan doen in Den Olm. Omdat wij in onze visie vertrekken vanuit de mogelijkheden van mensen, en niet vanuit hun beperkingen, werd in 2019 een aanzet genomen om vakantie ook mogelijk te maken voor bewoners van Den Olm.

PROEFDRAAIEN IN ROME

In dat jaar werden we immers uitgenodigd door het Vaticaan om met het Regenboogkoor van Den Olm naar Rome te gaan. We stonden meteen voor een dilemma: goesting? Natuurlijk! Verantwoord om met mensen met dementie het vliegtuig op te stappen en te vertrekken naar een grote drukke stad met 1000 terrassen? Gemengde gevoelens…

Maar de unieke gelegenheid om op privé-audiëntie te mogen gaan bij paus Franciscus I en enkele optredens in Rome te mogen verzorgen met ons Regenboogkoor deed de slinger overslaan in een beslissing: we doen

54 Imelda | Den Olm
Tekst: Dirk Van Herpe (adjunct-directeur ontwikkeling)

dit, zij het mits een goede voorbereiding, het verzamelen van de benodigde budgetten en de participatie van mantelzorgers en een omkadering van medewerkers. Een belangrijke invalshoek voor ons was om de maatschappelijke beeldvorming over dementie bij te sturen en de inclusie-principes te kunnen uitrollen voor deze doelgroep. De expertise die we hadden opgebouwd de afgelopen jaren zou ons daarbij helpen.

• Schuldgevoelens over een te vroege verhuis naar het woonzorgcentrum maakten plaats voor confrontatie en aanvaarding dat het dementieproces verder gevorderd was dan eerst gedacht bij een aantal partners en dat een verlengd verblijf thuis zeer moeilijk zou zijn geweest.

• Het lotgenotencontact bracht mantelzorgers dichter bij elkaar en er was veel ruimte en begrip om emoties met elkaar te delen. Ook bij terugkomst bleven mensen elkaar vinden.

Dankzij fundraising konden we deze reis gratis aanbieden aan bewoners en medewerkers-begeleiders. De verblijfskosten in een woonzorgcentrum zijn al dermate hoog dat we dit als uitgangspunt hadden gesteld vooraf.

En zo vertrokken we in april met 14 mensen met dementie, hun mantelzorgers, een zorgteam, een medisch team en een cameraploeg voor een trip van 5 dagen naar Rome. Een voorwaarde was dat de mantelzorger ’s nachts in het hotel de kamer deelde met de bewoner en dat er een nachtelijke supervisie door het zorgteam aanwezig was in de gang van de vleugel van het hotel die we hadden afgehuurd.

Omdat we veronderstelden dat de vliegtuigreis voor vele mensen het moeilijkste traject zou worden, zorgden we voor iedere persoon voor een koptelefoon met hun voorkeurmuziek. Sommige mensen hadden immers nog nooit in een vliegtuig gezeten.

• Gezellig tafelen samen tot ’s avonds laat betekende een contrast met de klassieke avondrituelen van het woonzorgcentrum waar mensen vaak na het avondmaal teruggebracht worden naar hun kamer.

• Het niet overladen van het programma en inbouwen van rustmomenten is een vereiste, willen we de mensen zelf niet overprikkelen met indrukken in een vreemde omgeving.

• De impact en schoonheid van kunst op het welbevinden (bezoek van het museum Villa Borghese) was op ieders gezicht gewoon af te lezen.

• Het samen zingen in de foyer van het hotel bracht een sfeer van warme gezelligheid, ook bij het hotelpersoneel en de andere gasten.

• Het minder bezig zijn met “zorg” en het zich meer kunnen focussen op het “wonen en leven” was voor de zorgequipe een eyeopener om dit ook toe te passen in hun dagelijkse werkomgeving.

De ervaringen van deze reis namen we mee naar een ander project.
55 N˚27 | 2023

DUS WE GINGEN NAAR ZEE…

Met deze reis was de toon gezet. De vrijwel unanieme positieve ervaring van alle reisgenoten zorgde ervoor dat we op zoek gingen naar een nieuw project, maar dan wel dichter bij huis. Wanneer we spreken over vakantie in eigen land, dan komen twee locaties onmiddellijk op de voorgrond: de Ardennen en de Kust. En het werd de zee. Mede dankzij een budget dat we ter beschikking kregen van Toerisme Vlaanderen, konden we in 2021 opnieuw een vakantie aanbieden aan een aantal bewoners.

De locatie “Polderwind” te Zuienkerke, een “Rode Kruishotel” en gelegen tussen Brugge en Blankenberge, werd vastgelegd als bestemming. De inrichtende macht had immers in 2020 hun visie en doelstellingen via de Alzheimerliga getoetst aan de doelgroep voor mensen met dementie.

OOK IN 2022 HEBBEN WE DIT KUNNEN HERHALEN.

Tussen 9 en 16 september gingen er 2 groepen van telkens 8 bewoners met begeleider op reis naar zee. Onder begeleiding van een zorgteam genoten deze mensen van een deugddoende vakantie in een oase van rust aan de oever van een prachtig meer.

Er werden wandelingen gemaakt op de dijken van De Haan en Blankenberge. De verbondenheid met de buitenwereld deed zichtbaar deugd.

Op het domein zelf konden wandelingen rond het meer gemaakt worden, werd een zangnamiddag georganiseerd, werd een boeiende demonstratie van politiehonden bijgewoond en last but not least werd genoten van een lekkere maaltijd. Van verveling was er geen sprake.

“We zagen veel positieve effecten van deze reis. Bewoners bloeien opnieuw een beetje open. Er wordt aandachtig de krant gelezen in het gezelschap van een familielid. Het samen eten toverde bij velen een glimlach op het gezicht. Er werden nieuwe contacten gelegd en we deelden verhalen en ervaringen. We hadden een geweldige tijd aan ’t zeetje. Herinneringen die we meedragen in ons hart” (Tine De Roy, orthopedagoog)

“De uitstap naar hotel Polderwind in Zuienkerke was in meer dan één opzicht geslaagd. Niet in het minst omdat ik heb kunnen vaststellen hoe liefdevol en

56 Imelda | Den Olm

zorgzaam het begeleidend personeel met onze ouders omging, een dikke pluim voor hen! Daarenboven heb ik ook veel plezier beleefd aan die enkele dagen die ik dankzij Den Olm samen met mijn moeder en de andere mantelzorgers heb doorgebracht. Dit is voor herhaling vatbaar!” (Patrick

Wellicht heeft de aandachtige lezer zelf de vraag kunnen beantwoorden die in de titel van dit artikel werd gesteld. Natuurlijk biedt dit een meerwaarde voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. En omdat vakantie een basisrecht voor iedereen is, drijft dit ons verder in het verkennen van gelijkaardige initiatieven in de toekomst.

De grote uitdaging vormt uiteraard om de kostprijs ervan te kunnen beheersen, zeker binnen het huidig klimaat van inflatie en hoge energiekosten.

Tot slot nog een aantal tips (www.dementieonline.nl) voor wie een vakantie overweegt samen met een persoon met dementie.

1. Probeer eerst een vakantie in eigen land

Gaat u in Nederland op vakantie, dan is de reistijd korter en de omgeving bekender dan wanneer u naar het buitenland gaat. Dat is prettig voor degene met dementie, maar ook voor uzelf, omdat het minder spannend is. Zorg, als u op vakantie gaat met iemand met dementie, altijd voor een calamiteitenplan met telefoonnummers van mensen die u kunt bellen in een noodsituatie.

2. Wissel activiteiten en rust af

Mensen met dementie vinden het lastig om te wennen aan nieuwe situaties. Een vakantie in een nieuwe omgeving kan daardoor veel energie vragen. Zorg daarom voor een niet te vol programma en las voldoende rustmomenten in. Reist u met de auto, stop dan regelmatig op een parkeerplaats en beperk de afstand die u per dag aflegt.

3. Kies een geschikte accommodatie

Gaat u al jaren naar een vaste vakantiebestemming?

Blijf dit dan doen en maak gebruik van de voorzieningen die er zijn, zoals de invalidendouche. Kiest u een nieuwe vakantiebestemming, dan kan het handig zijn om een appartement te huren. Dat kunt u herkenbaar ‘aankleden’. Bovendien zijn de aparte woon- en slaapkamer prettig bij het creëren van rustmomenten.

4. Ga samen met anderen op vakantie

Misschien kunt u op vakantie gaan met familie of vrienden. Zij kunnen dan af en toe de zorg van u overnemen. Het Vakantiebureau biedt bijvoorbeeld speciale vakanties aan voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Zo gaat u toch samen op vakantie, maar kunt u af en toe de zorg uit handen geven.

5. Foto’s als hulpmiddel

Normaal bestaat een vakantie uit de voorbereiding (voorpret), de vakantie zelf, en de verhalen en foto’s achteraf (napret). Iemand met dementie leeft echter vooral in het hier en nu. Foto’s kunnen daarom een handig hulpmiddel zijn. Bekijk van tevoren foto’s van de accommodatie, maak tijdens de reis zelf veel foto’s en bekijk deze achteraf. Zo kunt u toch samen van het hele proces genieten.

57 N˚27 | 2023
Op reis gaan? Wat raden wij aan.

CREATIEF MET SOEP

Soep is misschien wel het populairste gerecht wereldwijd. Op winterse dagen is een stevige, dampende soep hartverwarmend. In de zomer kan een koude gazpacho heel verfrissend zijn. Soepbedelingen speelden in crisistijden vaak een cruciale rol. Nu is het hip om samen in een soepbar of bij een foodtruck soep te drinken.

Tekst: Hilde Pauwels

Met soep kan je alle kanten uit. Tomatensoep en een winterse pompoensoep horen bij de toppers, maar je kan ook de wereld in je bord halen. Met noedels, kokos, curry of bamboescheuten waan je je in Thailand. Voeg je er graag bonen, maïs en zoete aardappel aan toe, dan ga je de richting van Mexico uit. Een oosterse sfeer creëer je met linzen, kikkererwten en specerijen als gember, koriander en komijn. Je kan ook kiezen voor een maaltijdsoep zoals minestrone met witte bonen, pasta, een stevige bouillon en tal van groenten.

In de winter staat er steevast erwtensoep op het menu, al gekend in de Griekse oudheid. Ook uiensoep gaat terug tot de oudheid. In Parijse bistro’s is het altijd wel te vinden. De basis zijn uien, bouillon, brood en flink wat geraspte kaas. Het werd soms beschouwd als armensoep omdat de ingrediënten goedkoop zijn. Uiensoep diende vaak als ontbijt voor arbeiders die zware fysieke arbeid deden. En het was naar verluidt een opkikker voor feestgangers die iets te lang in cabarets waren blijven hangen.

GEZOND

Soep is gezond en bevat weinig calorieën. Let wel, alles hangt af van de bereidingswijze. Je kiest best voor een ontvette bouillon en weinig boter of room. Zoutarme bouillonblokjes verdienen de voorkeur. Om de soep op smaak te brengen, kan je heel wat kruiden gebruiken

zoals look, paprika, bascilicum of dragon. Aardappelen binden de soep, maar kan je vervangen door pompoen of knolselder die minder calorieën bevatten. Je kan de soep afwerken met fijngesneden peterselie of bieslook. Een pluspunt is dat soep de maag al een stukje vult en je dus minder van het hoofdgerecht eet. Prima dus voor wie een dieet volgt. Mijd dan zeker de toevoeging van room, garnalen, zalm, spek en andere ingrediënten die de soep extra cachet geven, maar behoorlijk vet of zout zijn.

EEUWENOUD

Soep is van alle tijden. Greet Draye van het Centrum voor Agrarische Geschiedenis (CAG) deed er onderzoek naar. “Wellicht is het een van de oudste gerechten ter wereld. Al heel lang werd er op vuurtjes een mengeling van water, groenten en eventueel wat vlees gekookt. Zowel rondtrekkende nomaden als mensen met een vaste woonplaats gingen er mee aan de slag.” In de middeleeuwen had men het over ‘potagie’. Daarmee doelde men op soep, maar ook op hutsepot. Er kwamen receptenboeken uit, bijvoorbeeld over hoe je soep met schapenvlees kon maken.

ARM EN RIJK

“De kookboeken waren gericht tot de hogere inkomensklasse. Armere mensen hadden niet het geld om een boek te kopen, of ze konden niet lezen. Ze maakten

59 N˚27 | 2023

weliswaar ook soep, maar niet met dure kruiden of bijzondere groenten. Het ging bij hen vooral over wortelen, rapen en koolsoorten. Aardappelen kende men toen nog niet. Soep werd beschouwd als gezond en als voeding om te herstellen bij ziekte. Er werd bijvoorbeeld vleesbouillon gemaakt om aan te sterken.” Greet Draye vertelt hoe het woord restaurant tot stand kwam. Het is te danken aan soep. In de 18de eeuw kwamen er in het straatbeeld in Frankrijk zogeheten restaurateurs. Dat waren plekken waar vermoeide reizigers of zieken konden recupereren met medicinale vleesbouillons die ‘restaurants’ werden genoemd. Later werd de naam ook gebruikt als een plaats waar je kon eten.

HONGERSNOOD

“In de 18de eeuw verandert de eetcultuur. De kloof tussen arm en rijk wordt steeds groter en dat zie je ook in soep weerspiegelt. In de rijkere klasse wordt soep iets dat je als voorgerecht eet. Er werd in verschillende gangen gegeten. Soms at men twee soorten soep, gevolgd door verschillende hoofdschotels en desserten. Het waren geen stevige soepen, wel lichtere varianten. De ingrediënten waren luxueus; zoals asperges. De maaltijdsoep werd iets voor de armere klasse. Midden de 19de eeuw werd er minder soep gegeten. De bevolking nam fel toe en er was veel armoede. De landbouw kon niet voldoende produceren en dat trof vooral de lagere inkomensklasse. Er waren toen ook mislukte oogsten. Zelfs soep kwam niet meer op tafel, de maaltijden waren beperkt tot brood en wat aardappelen. Tegen het eind van de eeuw verbeterde de situatie en zie je weer bouillon en soep opduiken.”

VLEESEXTRACT

Op het einde van de 19de eeuw komen er bouillonblokjes met vleesextracten op de markt. Liebig was de eerste producent. Er werd ook steeds nadrukkelijker gesteld dat groenten essentieel zijn omwille van de vitamines. Maar toen kwam de Eerste Wereldoorlog. Op het platteland hadden veel mensen een moestuin waardoor ze konden overleven. Vooral in steden was er hongersnood. Daar werden er soepbedelingen georganiseerd, vaak door rijke mensen of door buitenlandse hulporganisaties. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was er een Britse handelsblokkade. Er was een enorme nood aan levensmiddelen. Volkskeukens zorgden voor openbare soepbedelingen, aan scholen werd soep bezorgd en er kwamen restaurants met goedkope maaltijden. Soep was ook bij natuurrampen een redmiddel. In 1906 was er een zware overstroming. Kallo was zwaar getroffen en stond enkele weken onder water. Het Rode Kruis zorgde voor drinkwater en ook soep.

WEDSTRIJD!

Wil je graag kans maken op een exemplaar van ‘Soep Van Boom’? Scan dan deze QR-code en neem deel aan onze wedstrijd.

60 Gastronomie | Creatief met soep

HET BOEK ‘SOEP VAN BOOM’

Wendy Van Boom is de achterkleindochter van Eulalia die het in Antwerpen bekende bedrijf Soep Van Boom oprichtte: “Als mensen mijn naam horen, vragen ze me vaak of ik iets te maken heb met Soep Van Boom. Ik ben dus familie. Omdat ik merkte dat het verhaal nog steeds leeft, stapte ik naar uitgeverijen. C. de Vries-Brouwers reageerde positief en bracht het boek uit. Daarin vertel ik het verhaal van mijn familie, maar dan in romanvorm.”

De familie Van Boom woonde in de Stuivenbergwijk in Antwerpen en leed net als veel mensen honger tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze dronken water om het hongergevoel te stillen. Ze hadden een beenhouwerij. Met rantsoenbonnen kon men af en toe een stuk vlees kopen. Eulalia stapte naar het stadsbestuur om een lening te vragen. Daarmee wou ze voedzame soep maken voor de buurt. Ze kreeg 250 frank waarmee ze een soepketel, schenkels en andere ingrediënten kocht.

LOTERIJ

“Enkele maanden later had ze geld genoeg om de lening terug te betalen. Het stadsbestuur gaf aan dat het een schenking was. Maar Eulalia wou dat het geld voor andere armoedeprojecten zou worden gebruikt, het was immers nog steeds oorlog. Het stadsbestuur was danig

onder de indruk en zorgde ervoor dat ze aan scholen soep kon leveren. Zo ontstond ‘Soep Van Boom’. Over Eulalia hoorde ik niets dan goeds. Wel was ze streng, maar dat moest wel aangezien ze tien kinderen had. Die fietsten rond met de soep. In de jaren ’50 werd haar zoon Jules actief in het bedrijf en kwam er een boost. Wie een liter soep kocht, kreeg een tombolalotje waarmee een van de vijftig auto’s te winnen was. Het waren nieuwe wagens zonder nummerplaat. Hij stalde de auto’s aan de Boerentoren op de Meir. Hij kreeg voor alle wagens een boete omdat ze zonder nummerplaat op de openbare weg stonden. Later wilde hij in het Sportpaleis een grote show organiseren, maar die kon wegens brandveiligheid niet doorgaan. De topjaren 1950-1970 waren gigantisch. Met meer dan honderd bestelwagens werd soep geleverd in Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Limburg. In de jaren ’80 werd het bedrijf stopgezet en het pand verkocht aan de stad Antwerpen. Nu zijn er sociale woningen, maar de poort met een ossenkop bleef behouden als beschermd monument. Er was elk jaar een wedstrijd ‘De Vette Os’ die ze telkens wonnen. Met het boek kan ik het verhaal van de Soep Van Boom doorgeven.”

Soep Van Boom - Een Antwerpse legende. Wendy Van Boom. Uitgeverij C. de Vries-Brouwers, 25,90 euro

61 N˚27 | 2023

VAN 14-17 FEBRUARI 2023

Gedurende een hele week verkopen we potten soep van 1 liter voor onze fiets- en loopploegen van Kom op tegen Kanker.

Kom vanaf dinsdag 14 februari, tussen 10 en 19 uur, zeker eens langs in ons soepkraam aan de hoofdingang van het ziekenhuis.

DEZE SOEPEN MAG JE

VERWACHTEN:

Dinsdag 14/2: Tomatensoep met balletjes

Woensdag 15/2: Groentesoep met aardpeer, pastinaak en wortel

Donderdag 16/2: Preisoep

Vrijdag 17/2: Winterse tomatensoep met room

Koop onze overheerlijke soep en steun het goede doel! Alle opbrengst gaat rechtstreeks naar de Imeldalopers en –fietsers van Kom op tegen Kanker.

GEMAKKELIJKE SOEP

“Er kwam ook soep in blik en in poedervorm op de markt. Het was niet meteen een succes. Vanaf de jaren ’50 veranderde dat. Er werd meer reclame gemaakt en vrouwen gingen buitenshuis werken, waardoor ze minder tijd hadden. In de jaren ’70 was er ook diepvriessoep. Voor vrouwen waren deze snelle soepen heel handig. Het zelf maken van soep ging nooit verloren en werd de afgelopen jaren zelfs heel populair. Er kwamen heel wat kookboeken. Ook ontstonden er soepbars waar je artisanaal bereide soep kan eten. In het straatbeeld zag je een lange tijd ook soepventers. Soep wordt nog steeds gelinkt aan gezondheid, dat is in de loop der jaren nooit veranderd. Het is wel zo dat Belgen niet de grootste soepeters zijn. De Nederlanders doen het wellicht beter met hun winterse snert, een dikke erwtensoep waarin je lepel blijft rechtstaan.”

Hiernaast vind je alvast enkele recepten.

NJAM! SOEP

In het boek staan 50 lekkere soeprecepten van topchefs die geregeld op het kookkanaal njam! te zien zijn, zoals Roger van Damme, Johan Segers, Jan Buytaert, Dominique Persoone, Dagny Ros Asmundsdottir, Peppe Giacomazza. Uitgegeven door Studio 100. 9,99 euro

SOEPWEEK T.V.V. KOM OP TEGEN KANKER
62 Gastronomie | Creatief met soep

ERWTENSOEP MET PESTOCROUTONS

Ingrediënten voor 4 personen

600 gr erwtjes • 1,5 l kippenbouillon • 2 sneetjes oud brood • 1 el pesto • 4 el olijfolie • peper • zout

Bereiden

• Zet een kookpot op het vuur en doe hier 2 el olijfolie in. Pel de ajuinen, snijd in vier en doe ze bij in de stoofpot. Laat even stoven en voeg er dan de diepvrieserwtjes aan toe. Laat nog enkele minuten stoven.

• Bevochtig met de kippenbouillon en laat zo’n 25 min. koken. Snijd intussen de sneetjes brood in vierkantjes en bak de croutons goudbruin in wat olijfolie met de pesto. Kruid met zout.

• Mix de soep, breng op smaak met peper en zout. Serveer met de pestocroutons.

MAROKKAANSE SOEP MET HARISSA EN KIKKERERWTEN

Ingrediënten voor 4 personen

500 gr wortelen • 1 blik tomaten • 2 uien • 1,5 l groentebouillon • 2 el olijfolie • 0,5 kl komijnpoeder 0,5 kl currypoeder • 1 kl harissa (of naar smaak) • 100 gr. kikkererwten uit blik • zout

Bereiden

• Pel de uien en snijd in grove stukken. Verwijder de uiteindes van de wortelen en snijd in stukken.

• Verhit de olijfolie in een grote kookpot en voeg de stukken ui toe. Laat even aanstoven. Voeg dan de stukken wortel en het blik tomaten toe en laat even meestoven.

• Voeg de bouillon toe en laat koken tot alles mooi gaar is. Mix de soep en breng op smaak met het komijnpoeder, zout en de harissa.

• Bak de kikkererwten in een pannetje met wat olijfolie en currypoeder. Werk de soep af met wat fijngesnipperde bladpeterselie.

Recepten: njam! • Foto’s: Roos Mestdagh

63 N˚27 | 2023

MIGRAINE,

MIGRAINE, NIET ZOMAAR HOOFDPIJN!

Zeg niet zomaar hoofdpijn tegen migraine. Migraine is de meest voorkomende neurologische aandoening die daarenboven een bijzonder grote socio-economische impact heeft door het bijhorende werkverlet. Eén op vijf van de Belgen krijgt ooit te maken met migraine, waarbij vrouwen 3 maal vaker getroffen worden dan mannen. De diagnose wordt naar schatting in ongeveer 1 op 2 van de patiënten miskend en weggezet als gewoon hoofdpijn. Dit terwijl een goede diagnose kan leiden tot een adequate aanpak van de aanvallen en een goede preventie ervan.

Tekst: dr. Maarten Dewil (neurologie) 21% van de mensen heeft in het verleden last gehad van migraine.

DE INTERNATIONALE WETENSCHAPPELIJKE CRITERIA SPREKEN VAN MIGRAINE ALS:

1. Je minstens 5 keer een hoofdpijnaanval hebt gehad die beantwoordt aan onderstaande kenmerken (ongeacht over welke periode je deze aanvallen doormaakte).

2. Een migraineaanval duurt minstens vier uur tot maximaal 72 uur als je de hoofdpijn niet behandelt.

3. Je hoofdpijn is gekenmerkt door minstens twee van de vier volgende karakteristieken:

a. De pijn beperkt zich tot één zijde van het hoofd

b. De intensiteit van de pijn is matig tot ernstig

c. De pijn is bonzend, kloppend

d. De pijn neemt toe als je beweegt (stappen, lopen, trappen opgaan, bukken)

4. Tijdens de aanval heb je last van misselijkheid of braken en/of vind je licht en lawaai storend.

Symptomen

misselijkheid hoofdpijn

slaperigheid duizeligheid

MIGRAINE IS MEER DAN HOOFDPIJN ALLEEN.

De pijn wordt vaak voorafgegaan door vage klachten van overprikkelbaarheid, toegenomen eetlust, dorst, ophouden van vocht, veel plassen, vermoeidheid en overmatig geeuwen. Deze zijn het gevolg van de eerste veranderingen ter hoogte van de hersenstam en kunnen de migraineaanval soms enkele dagen voorafgaan. Deze klachten worden in een deel van de mensen gevolgd door een aura . Een aura is de wetenschappelijke benaming voor alle neurologische verschijnselen die het gevolg zijn van voorbijgaande elektrische overprikkeling van de hersenschors. Het meest voorkomende aura zijn flikkerende lichtjes, gekleurde lijntjes en kantelen, maar ook complexe beelden in beide ogen met nadien soms wegvallen van het zicht. Een aura duurt gemiddeld enkele minuten tot maximaal een uur. Naast visuele symptomen kunnen er ook spraakmoeilijkheden, gevoelsveranderingen en zelfs krachtsverlies optreden. Na het verdwijnen van de aura komt de aanvalsfase met de kloppende, bonzende hoofdpijn op die vrij intens is. Na enkele uren tot drie dagen trekt de hoofdpijn weg, maar klagen mensen nog vaak van een nasleep van opnieuw vage symptomen van vermoeidheid, concentratieproblemen en prikkelbaarheid.

65 N˚27 | 2023

Redenen

weer sterk fysieke activiteit

Preventie

genetische aanleg stress

premenstrueel syndroom Helder licht leeftijd alcohol

Een migraine aanval kan niet alleen uit het niets ontstaan, maar wordt vaak ook uitgelokt. Klassieke triggers zijn hormonale veranderingen, slaaptekort, bepaalde voedingsmiddelen, sterke geuren, intens licht, inspanning en alcohol. Het herkennen en erkennen van deze triggers kan voor een deel van de mensen al een vermindering van het aantal aanvallen betekenen.

Het herkennen van migraine is van belang, omdat er momenteel heel wat behandelingsmogelijkheden zijn. We kunnen niet alleen de aanval zelf adequaat behandelen, maar ook therapieën instellen om het aantal aanvallen per maand zo goed mogelijk te verminderen. Al te vaak horen we dat mensen meer dan 10 tot 15 dagen per maand pijnmedicatie innemen. Dit kan leiden tot het ontstaan van een ander type hoofdpijn: medicatieovergebruik hoofdpijn. We raden aan om steeds goed te noteren wanneer en welke medicatie je inneemt voor het onderdrukken van de hoofdpijn.

Raadpleeg daarom steeds je huisarts of neuroloog bij klachten van hoofdpijn. Een vroegtijdige en correcte diagnose kan resulteren in het instellen van een efficiente behandeling en het terugwinnen van een hoofdpijnvrij leven.

gezond dieet

drink veel water fysieke activiteit

wandelen in de frisse lucht slaap 7-8 uur

DIENST NEUROLOGIE

Route 232

Dr. Maarten Dewil

Dr. Laurens Dobbels

Dr. Patrick Vermylen

Afspraken: 015 50 51 11 of via de app ‘mynexuzhealth’

Dr. Maarten Dewil
66 Imelda | Migraine, niet zomaar hoofdpijn!

Di 14 tot vr 17 februari 2023

Soepweek

Kom iedere dag aan de hoofdingang van het ziekenhuis een literpot verse soep kopen ten voordele van Kom op tegen Kanker.

Imelda

Za 25 februari 2023

Start Week van de Vrijwilliger

Zo 19 maart 2023

100km-run van Kom op tegen Kanker

Alle supporters voor onze 4 loopteams zijn welkom in Deinze! Meer info vind je op www.de100kmrun.be

... de Imeldacollega’s afgelopen kerst ruim 6500 kerstkaarten aan elkaar verstuurden? Met de Imeldakerstkaarten stuurden ze hun collega’s binnen en buiten de dienst een dankjewel voor de fijne samenwerking, een goede moed voor wie een extra steuntje nodig had of een wens voor een mooi nieuw jaar.

Ma 27 maart 2023

Bloed geven

Van 17.30 tot 21.00 uur – Kapel Imeldaziekenhuis

Inschrijven vooraf is nodig. Dit kan via de website www.rodekruis.be

... recentelijk werd gestart met de bouw van een nieuw Slaaplabo. Dit slaaplabo wordt een gebouw van ongeveer 200 m2 waarbinnen 6 patiëntenkamers, 2 consultatieruimtes en een verpleegpost zijn voorzien.

67 N˚27 | 2023
Eventkalender

DIESEL, BENZINE, HYBRIDE OF ELEKTRISCH.

Kasper kijkt graag met u vooruit.

{g)
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.