Imeldazine nr. 23 by HOSPIzine

nr. 23 - 2022

Imelda Gastronomie

Heerlijke veggie- en vegan-keuken

Imelda

De dienst Oncologie/ Hematologie stelt zich voor

Cultuur Verborgen parels in Leuven

Günther Neefs “Ik wil graag mijn stem laten horen”

BESTE LEZER, 2022 is van start gegaan! Laten we hopen op minder corona en meer reguliere zorg, zoals we dit gewoon waren voor 2020. Ik wens jullie alvast een gelukkig en gezond 2022 toe. Geniet van de kleine dingen des levens en koester de momenten met je naasten. In dit Imeldazine stellen onze oncologen en hematologen zich aan je voor. Kanker is een ziekte die vraagt om een multidisciplinaire aanpak en laat onze dienst Oncologie/ Hematologie daar nu net heel goed in zijn. Daarnaast stelt ook ons Palliatief Support Team zich voor. In ons woonzorgcentrum Den Olm kwam niemand minder dan Eddy Merckx de gloednieuwe duofiets inrijden. Deze fiets werd samen met hogeschool Thomas More ontwikkeld speciaal voor onze bewoners met dementie. Incontinentie bij vrouwen is een taboe. Uroloog Christophe Orye geeft in zijn artikel een overzicht van de mogelijke oplossingen voor dit probleem. Gynaecoloog Jan Baekelandt heeft het dan weer over zijn specifieke vNOTES-techniek die bijna 10 jaar bestaat en heel wat vrouwen geholpen heeft. Wat die operatietechniek precies inhoudt, kom je te weten op pagina 48. Tot slot stellen twee nieuwe stafleden zich aan je voor. Zij versterken sinds oktober ons artsenkorps. En je zag het natuurlijk al, Günther Neefs staat op onze cover. Deze bekende Mechelaar nam even de tijd voor ons bij een kopje koffie. Mijn beste wensen voor het nieuwe jaar en veel leesgenot! Bart Pardon, Algemeen directeur Imelda vzw

Imeldazine, jaargang 8, nr. 23 Imeldazine is een uitgave van: HOSPIzine / Crossmark v.u. Mario Eggermont Rijmenamseweg 21, 2820 Bonheiden

Redactie: Thierry Aerts , Toon Blux, Hilde Pauwels, Dorien Vandenberghe, Kathleen Vermeulen Freelance journalisten: Jan Baekelandt, Christophe Orye, Dirk Van Herpe, Heidi van den Bulck, Karin Geebelen en Evelyne Smeyers

Administratie & adverteren: ad@hospizine.be - 015 52 77 60 www.hospizine.be

Hoofdredactie: Dienst Communicatie Imeldaziekenhuis, Crossmark

Coverfoto: © Günther Neefs

Fotografie: Crossmark, Thierry Aerts, Dorien Vandenberghe en Peggy Vermoesen

Vormgeving: Crossmark Jasper Van den Eijnde, Sanne Van Oudendijck, Druk: Drukservice Impressa Copyright: Het overnemen van teksten en inhoud uit dit nummer is slechts toegestaan na uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

favoriete Stream 1 jaar gratis uw er playlists in Netflix series & Deez ® ting concept ons Spelier unique ren

...en ditmaal

in ons zine... 6

Günther Neefs, 30 jaar op de planken 26 20

Nieuwe artsen in ons ziekenhuis 38

Waarom werken in het Imeldaziekenhuis? 48

Dienst Oncologie en Hematologie

Heerlijke veggie- en vegan-keuken

Dementievriendelijke duofiets

Technopolis, absoluut de moeite

Dokter, hoe bedoel je: “healing environment”? 52

10 jaar vNOTES in het Verborgen parels Imeldaziekenhuis in Leuven N˚23 | 2022

Urineverlies bij vrouwen 58

Voorstelling Palliatief Support Team 5

GÜNTHER NEEFS “BLIJFT MET PASSIE HOGE OGEN GOOIEN” Günther Neefs staat 30 jaar op de planken. Hij geniet volop van muziek, maar heeft ook een passie voor auto’s. Heel snel haalde hij de top tien, platina... Het publiek draagt hem op handen. Daarnaast zet hij zich hard in voor G-sporters. COVID-19 is ook voor hem een hinderpaal, maar tijdens de lockdown leerde het gezin Neefs darts spelen. Tekst: Hilde Pauwels

WELKE PLANNEN HEB JE VOOR 2022? Günther Neefs: “Ik breng in januari een nieuwe single uit. Ik sta momenteel 30 jaar op de planken, maar omwille van corona kon ik daar niet volop voor gaan. Ik hoop dat het in 2022 wel mogelijk is, weliswaar gaat het dan om 31 jaar. We konden de show ‘30 jaar onderweg’ wel al een keer brengen en we merkten dat het aansloeg. Fans vinden het heel fijn dat ik een schets van mijn loopbaan breng. Het gaat om herinneringen die soms op de achtergrond geraakten. Er kwamen ook mensen op af die me niet kennen, voor hen is het vaak een ontdekking. We opteerden voor een compacte bezetting met drie formidabele muzikanten. Het is een heel strak, maar sterk concept.”

HOE BEGON JOUW LOOPBAAN? “Ik had twee passies en die zijn er nog steeds: auto’s en muziek. Ik begon mijn carrière als autoverkoper. Nog steeds schrijf ik voor Primo TVgids stukjes over auto’s. Elke maand kan ik een wagen uittesten, het is echt mijn ding. Maar professioneel haalde muziek de bovenhand. Ik startte met Nederlandstalige nummers. Een belangrijke eerste grote mijlpaal was ‘Special Request I’, een selectie van tijdloze grooves en ballads van blanke en zwarte stemmen uit diverse genres. Het was een succes, de cd haalde moeiteloos platina en er volgde een tweede editie. Nu breng ik vooral Nederlandstalige en Engelstalige songs, ik hou van de afwisseling.”

‘ROOTS 66’ SPREEKT TOT DE VERBEELDING, HOE WAS DE ERVARING? “Dat was in 2018, heel leuk! Samen met Guy Depré was ik een maand onderweg om de legendarische Route 66 in de VS te volgen, goed voor 5500 km. De route loopt van Chicago tot Los Angeles. In Chicago is jazz en soul ontstaan, we eindigden met de wereld van filmmuziek in L.A. De roadtrip was ongelooflijk. Het resulteerde in een cd en een dvd, want er was een filmploeg mee. Ook brachten we een vinylplaat uit. Met ‘Roots 66’ gingen we op tour. Er waren vorig jaar nog een drietal optredens gepland, maar die vielen door corona weg. In april zijn weer veel concerten op komst.”

ZIJN ER ANEKDOTES DIE JE BIJBLIJVEN? “Absoluut. We ontmoetten Jay Leno, een grote meneer, die een passie voor oude wagens heeft. In de loop der jaren begon hij oldtimers te verzamelen. Sommige wagens zijn nu een fortuin waard. We kregen de kans om bij hem op bezoek te gaan, wat niet vanzelfsprekend was. Guy Depré drong echt wel aan, het lukte ons. We werden er ontvangen als koningen. We hadden hoogstens op een half uurtje rondleiding gerekend. We bleven er uiteindelijk zowat drie uur. De man was heel sympathiek en voor mij als autoliefhebber was het natuurlijk fantastisch.”

HEB JE ZELF INTERESSE IN OLDTIMERS? “Dat zal ik niet ontkennen, ik volg het op de voet. De coronaperiode bracht me op het idee om in Spanje een oldtimer te kopen en naar hier te brengen, maar dat kon niet. Ik heb er momenteel drie, maar het zijn niet de meest waardevolle wagens. Vroeger had ik meer oldtimers, maar we wilden een huis kopen en ik verkocht er enkele. Om klimaatredenen is het ook moeilijker geworden om er mee rond te rijden, denk aan de uitstoot. Maar met zo’n oldtimer rijd je pakweg 50 km, dat is dus heel beperkt.”

Coverstory | Günther Neefs

WAT BLIJFT JE BIJ VAN DE VS? “Ik leerde Chicago beter kennen, het is echt wel een boeiende stad. Op Route 66 zie je soms kilometerslang niemand passeren, wat indrukwekkend is. Sommige situaties zijn bizar. Je stopt bijvoorbeeld aan een supermarkt en daar zie je een pick-up met wapens in de achterbak. Dat is ginds legaal, maar het blijft vreemd. Het is een speciaal, gevarieerd land. Eigenlijk heb je dat in België ook. Er is de zee, de Ardennen, de Kempen… Hoe klein ons land ook is, we kennen veel verschillende omgevingen. In de VS is dat nog veel sterker. Er is het legendarische Hollywood. Bij Las Vegas denk je: wat gebeurt er hier? Het is bijzonder om te zien hoe mensen soms op zoek zijn naar een dromerij, want dat biedt Las Vegas wel. Er is bijvoorbeeld een kopie van Venetië gemaakt. Je kan ook gaan gokken en zien hoe mensen opeens veranderen en opgaan in het spel. Nu, gokken is absoluut niets voor mij, zelfs een lotje van de loterij is niet mijn ding.”

MET ‘ROOTS 66’ BRACHT JE HEEL WAT MUZIEKGENRES SAMEN. SPRINGT ER VOOR JE IETS UIT? “Net de mix is heel fijn. Jazz en soul kennen hun oorsprong in Chicago. Er is filmmuziek. Texas is dan weer de bakermat van country, een genre dat me echt wel ligt. We namen de vinylplaat rootsgewijs op, vandaar de naam. We gingen met live muzikanten naar de studio en namen alles gevoelsmatig op. De plaat straalt dat ook uit. Het was een leuke ervaring. In Europa zijn er amper acht perserijen. In België is er alleen Discomat. Zaakvoerder Tom Willems kocht destijds de perserij van Rocco Granata. Die dateert van de jaren ’50. De kwaliteit is nog steeds heel goed. Een plaat wordt met de hand gemaakt. Het is pure nostalgie, er mag ook wel een kraakje op te vinden zijn. Platen gooi je nooit weg. Het is iets voor verzamelaars die graag in vinylshops op zoek gaan. Bij het afscheid van Rob de Nijs kregen we een dubbele vinylplaat cadeau. Er is de hoes, er zijn de vele foto’s van vroeger. Dat is heel waardevol.”

N˚23 | 2022

JE WERKT GEREGELD MET ANDERE MUZIKANTEN SAMEN, HEEFT DAT EEN REDEN? “Ik schrijf graag samen met verschillende muzikanten, de interactie is boeiend. ‘Viva la vida’ schreef ik samen met Udo. Met Ronny Mosuse realiseerde ik destijds ‘Günther 21’, een Nederlandstalige plaat. Mooi is dat Ronny Mosuse zowat alle instrumenten inspeelde, hij is een schitterende muzikant en verzorgde ook de productie. Hij woonde toen 500 meter verderop, wat het gemakkelijk maakte om vaak te overleggen. Een plaat maken is best wel arbeidsintensief, maar heel fijn. Je vertrekt van een wit blad en je kan heel creatief zijn. ‘Roots 66’ vertrok van een vaag idee, maar werd gaandeweg heel concreet. We namen een filmploeg mee, we gingen praten met Ford en konden met een Ford Mustang rondrijden. Het is een iconische wagen die vaak in films te zien is. Het groeiproces van een project is boeiend.”

HET CORONAVIRUS BLIJFT ONS PARTEN SPELEN. HOE GING HET TIJDENS DE LOCKDOWN? “Ik verveelde me alleszins niet. Onze oudste zoon ging alleen wonen, we hielpen hem met alles wat we zelf konden doen. Weet je, in het begin was de lockdown fantastisch. Dertig jaar lang sta ik op de planken, ik was steeds onderweg. Door de lockdown viel plots alles stil. Ik besefte opeens dat ik dertig jaar lang van hot naar her was gerend, het was behoorlijk druk. De lockdown voelde als een verademing en een rustpunt. We leerden darts spelen, in de tuin legden we ons toe op Kubb, we kookten meer en probeerden gerechten uit. Dat lukte een maand, twee maanden… maar dan kreeg ik heel veel goesting om terug te beginnen. Je kan niet blijven stilzitten. Ik was dus heel blij dat we

DE ITALIAANSE KEUKEN KAN JE DUIDELIJK BEKOREN. WAT EET JIJ NOG GRAAG? “Alle keukens vind ik lekker. Ik ga graag op restaurant, het hoeft helemaal niet duur te zijn. Het is prettig als je leuke plekjes ontdekt of tips krijgt. Brussel is bij uitstek een multiculturele stad, daar is het aanbod heel divers. Ook in andere steden zoals Mechelen, Gent en Antwerpen zie je steeds meer variatie, geïnspireerd op andere culturen. Ik ga graag naar Spanje. Daar kan je in lokale restaurants heel lekker eten. Rioja-wijn hoort ook bij mijn favorieten.”

JE GEEFT VAAK VEEL OPTREDENS OP KORTE TIJD. HOE BLIJF JE FIT? alles terug konden hernemen. Ik denk hierbij ook aan de fans. Die waren heel tevreden dat ze terug naar de concerten konden komen. Dat gaf me een extra boost om terug op te treden. De band en ik voelden dat we het niet verleerd waren. We repeteerden de nummers wel, maar we merkten dat alles nog steeds goed zat. Dat gaf een heel positief gevoel. Nu slaat de vijfde golf toe en is er een nieuwe variant. Er zijn opnieuw annuleringen. Het is voor niemand leuk, we zullen er ons moeten doorspartelen.”

IN WELKE MATE HOU JE BIJ HET PLANNEN REKENING MET HET CORONAVIRUS? “We maken plannen, maar met het besef dat het misschien niet mogelijk zal zijn. Met een groep vrienden gaan we regelmatig skiën. In de paasvakantie willen we graag in Italië de Mille Miglia rijden. Vroeger was dat een autorace van duizend mijl. Het vertrekpunt is Firenze. We willen het graag ook culinair aanpakken. De Italiaanse keuken is fantastisch, denk bijvoorbeeld ook aan Barolo-wijn. Italië heeft bovendien op cultureel vlak heel wat te bieden. We maken nu wel al reservaties, maar het is afwachten hoe het met de pandemie gesteld zal zijn.”

“Tijdens de lockdown startte ik met lopen; elke dag 5 km. Dat blijf ik tot nu toe volhouden, weer of geen weer. Voor mijn conditie is dat prima, maar het helpt ook om mijn hoofd leeg te maken. Net voor de lockdown had ik een elektrische fiets gekocht, die kwam heel goed van pas. De lockdown had als voordeel dat we met z’n allen meer gingen wandelen en sporten. We ontdekten dat onze eigen regio heel wat moois te bieden heeft en dat is een enorm pluspunt.”

HOE BEREID JE JE VOOR OP EEN OPTREDEN? “Op de plaatsen waar we optreden, wordt vaak een maaltijd voorzien. Het valt me op dat er meer en meer gezond wordt gekookt. Ik doe ook geen ademhalingsoefeningen of zo. Na al die jaren ben ik vertrouwd met het optreden. Vroeger had ik behoorlijk wat stress, dat is nu verminderd. Er is wel een gezonde dosis adrenaline voor ik begin, maar dat hoort erbij. Het is ook zo dat ik samenwerk met muzikanten, de geluidsman, de lichttechnicus. We streven naar hetzelfde doel: het publiek een fijne avond bezorgen. Meestal voelen we een band met het publiek. Soms gaat het nog verder en is er een soort van magie of extase. Dan voel je dat je het publiek volledig in de hand hebt. Daar halen we enorm veel energie uit, wat ons motiveert voor een volgend optreden.”

Coverstory | Günther Neefs

‘AS GAU PAUST’ IS WELLICHT ALLEEN VOOR MECHELAARS TE VERSTAAN, WAT BETEKENT HET? “De vertaling van ‘As gau paust dat de paus oep au paust, paust dan ma gau eet anders’ luidt ‘als je denkt dat de paus aan jou denkt, denk dan maar gauw iets anders’. Het kwam heel toevallig tot stand. Je kan het zien als een carnavalslied. Ik nam deel aan ‘De laatste show’ met Mark Uytterhoeven. Er waren alleen Mechelaars. Mark kreeg het idee om een liedje in het dialect te schrijven. Na mijn liveoptreden in ‘De laatste show’ kreeg ik zoveel enthousiaste reacties dat we een cd-single uitbrachten. Het Mechels dialect klinkt voor een buitenstaander misschien vreemd, maar de A-klank spreken we perfect uit.”

BEN JE EEN MECHELAAR IN HART EN NIEREN? “Dat is zo. Ik ben geboren in Mechelen. Weliswaar verhuisden we toen ik klein was enkele jaren naar Deurne, maar we keerden terug. Momenteel woon ik in Hofstade, op 500 meter van Mechelen. Voor alles wat we doen, richten we ons op Mechelen. De ligging is perfect, ideaal als je voor optredens alle kanten uit moet. Het is een aangename provinciestad waar veel beweegt. We merken dat sommige Brusselaars in Mechelen komen wonen omdat het ginds te duur geworden is en omwille van de files.”

KV Mechelen. Hij zet zich volledig in voor G-sporters, mensen met een beperking of kwetsbaarheid. Hun enthousiasme is heel aanstekelijk, ik doe het dan ook met heel veel plezier. Er mag meer voor hen worden gedaan, want we beseffen niet hoeveel mensen in die situatie verkeren.”

LIEDJES VAN JE VADER ZIJN NOG STEEDS POPULAIR, DENK AAN ‘LAAT ONS EEN BLOEM’. WAS HIJ BEGAAN MET HET MILIEU? “Mijn vader was pas 43 toen hij overleed. Hij liet een ongelooflijk rijk palmares na, waar ik heel fier over ben. Zijn liedjes worden nog vaak op de radio gedraaid. ‘Laat ons een bloem’ is nog steeds heel actueel. Mijn vader was echt wel een natuurliefhebber. Ik zie hem nog altijd rondlopen met een verrekijker. Hij kon alle vogels en planten benoemen. We hadden een buitenverblijf in Vorselaar, daar speelden we met een bootje op een vijver, we konden ravotten in de natuur tussen de koeienweiden. Deze herinneringen blijven me bij.”

JE ZET ZICH OOK IN VOOR HET GOEDE DOEL. WAT DOET JE PRECIES? “Ik was jarenlang peter van Projecten voor Afrika. Ik ben best wel fier dat we een en ander konden realiseren, zoals het bezorgen van een ziekenwagen en een broodmachine, het uitbouwen van een kippendorp, een schooltje, een dokterspraktijk enzovoort. Ik ben nu geen peter meer, maar blijf het initiatief steunen. Wel werk ik nu samen met Piet den Boer, ooit een straffe voetballer bij

N˚23 | 2022

Meer info over Günther vind je op zijn website: www.guntherneefs.be.

HOE KUNNEN ONZE ONCOLOGEN EN HEMATOLOGEN

JOU HELPEN?

De dienst algemene medische oncologie/hematologie werd 21 jaar geleden opgericht door dokter Wynendaele en is daardoor een relatief jonge dienst in ons ziekenhuis. Intussen werken we met een team van drie medisch oncologen en twee hematologen. Er zijn ook 2 assistenten in opleiding. Tekst: dr. Heidi van den Bulck, medisch diensthoofd algemene oncologie/hematologie

In tegenstelling tot onze collega’s van heelkunde en radiotherapie kunnen we als medisch oncologen/hematologen geen indrukwekkende technieken of spectaculaire toestellen aan je voorstellen. Onze belangrijkste taken zijn het diagnosticeren en in kaart brengen van kwaadaardige aandoeningen, het toedienen van systemische behandelingen en het opvolgen en begeleiden van patiënten nadien. Medisch oncologen behandelen vooral de vastweefseltumoren zoals de borst- en gynaecologische tumoren, urologische tumoren, huidtumoren en tumoren van het centraal zenuwstelsel. Gezwellen van de longen en het maag-darmstelsel worden door de collega’s van longziekten en maag-darmziekten behandeld in ons ziekenhuis. Hematologen zijn gespecialiseerd in het diagnosticeren en behandelen van bloedziekten en ziekten van de lymfeklieren (zoals hodgkin en non-hodgkin lymfomen).

DIAGNOSE/STADIËRING Om een diagnose te stellen en de uitgebreidheid of stadium van een tumor vast te stellen is er nauwe samenwerking nodig met collega’s van de medisch-technische diensten zoals nucleaire geneeskunde, medische beeldvorming, pathologische ontleedkunde en het labo. Ook doen we een beroep op de technische vaardigheden van de radiologen, de chirurgen en de collega’s van endoscopie om op een veilige manier biopsieën te nemen. We besteden dan ook veel tijd aan het multidisciplinair overleg (MOC) waarbij het dossier van elke patiënt met collega’s van verschillende disciplines besproken wordt. Ook de huisarts is een belangrijke bron van bijkomende informatie, zeker als een patiënt andere (medische, psychische of sociale) problemen heeft die de behandeling kunnen beïnvloeden.

N˚23 | 2022

SYSTEMISCHE THERAPIE De geschiedenis van de systemische therapieën is terug te brengen tot het gebruik van mosterdgas in de Tweede Wereldoorlog. Artsen stelden vast dat bij soldaten die met mosterdgas in aanraking kwamen het aantal witte bloedcellen sterk gedaald was. In 1946 werd uit mosterdgas het allereerste chemotherapeuticum ontwikkeld. Maar de eerste noemenswaardige resultaten met chemo waren er pas in de jaren 60. Vanaf toen was er, naast de lokale behandelingen met heelkunde en/of radiotherapie, ook systemische therapie ter beschikking in de strijd tegen kanker. Gelukkig is er de laatste jaren op korte tijd een revolutie in de systemische behandelingen opgetreden waardoor onze mogelijkheden sterk uitgebreid zijn. Een grondige kennis van deze producten en van hun mogelijke nevenwerkingen is noodzakelijk om onze patiënten op een veilige en goede manier te kunnen behandelen.

CHEMOTHERAPIE Chemotherapie is vermoedelijk de meest gekende systemische behandeling van kanker. Er zijn intussen meer dan 50 verschillende soorten chemotherapie ontwikkeld die vooral het genetisch materiaal van snel delende cellen, zoals kankercellen, treffen. Maar chemo kan ook de gezonde, snel delende cellen van ons lichaam beschadigen zoals de haarcellen, de cellen van het maag-darmsysteem en onze bloedcellen. Hierdoor kunnen nevenwerkingen optreden zoals haarverlies, maag-darmklachten en een daling van de bloedcellen. Gelukkig is er een hele evolutie opgetreden in de ondersteunende behandelingen zoals betere anti-emetica tegen misselijkheid en braken, laserbehandeling van aften en kan haarverlies bij een aantal patiënten vermeden worden door het gebruik van een ijskap (haarkoeling).

IMMUUNTHERAPIE

HORMONALE THERAPIE Sommige soorten kanker zoals borstkanker en prostaatkanker zijn gevoelig voor geslachtshormonen. Dit betekent dat deze hormonen de groei van kankercellen kunnen bevorderen. Hormonale therapie is eerder een anti-hormonale therapie en heeft als doel om de productie van deze hormonen te onderdrukken of om ervoor te zorgen dat geslachtshormonen niet meer kunnen binden aan de tumorcellen. Deze medicijnen worden meestal onder vorm van perorale medicatie of injecties toegediend. De meeste nevenwerkingen zijn dan ook ten gevolge van de lagere geslachtshormoonspiegels zoals warmteopwellingen, last in de gewrichten en osteoporose.

“TARGETED THERAPY” Omstreeks 1999 kwamen de eerste doelgerichte behandelingen ter beschikking. Deze producten richten zich specifiek tegen een bepaald eiwit op de tumorcel. Dit eiwit is meestal betrokken bij de celgroei, celdeling of bij de bloedvatvorming in tumorweefsel. Omdat gezonde cellen deze eiwitten vaak niet of in mindere mate hebben, zijn de nevenwerkingen vaak minder uitgesproken. Er zijn twee grote groepen binnen de doelgerichte therapie: de tyrosinekinase-inhibitoren (“mibs”), die meestal als een dagelijkse pil worden ingenomen, en de antistoffen (“mabs”), die via een infuus of een onderhuidse inspuiting worden toegediend. Een nieuwe evolutie die nog volop in ontwikkeling is, zijn de “antibody-drug conjugates” waarbij men chemotherapie koppelt aan een doelgerichte antistof zodat de chemo meer selectief de tumorcellen gaat aanvallen.

Een andere grote doorbraak op het gebied van kankerbehandelingen was er een tiental jaren geleden met de opkomst van immunotherapie. Immunotherapie is erop gericht om onze natuurlijke immuniteit te stimuleren om kankercellen beter te herkennen, aan te vallen en op te ruimen. Er werd reeds lang onderzoek uitgevoerd naar de ontwikkeling van immunologische behandelingen met vaccinaties en toediening van interleukines, maar vaak met beperkt succes. In 2018 ontvingen de professoren James Allison en Tasuku Honjo de 109de Nobelprijs voor Geneeskunde voor hun jarenlange onderzoekswerk dat aan de basis ligt van het ontwikkelen van de ‘checkpointinhibitoren’ of blokkers, medicijnen die zich het best laten uitleggen als ‘een rem op een rem’. Checkpointinhibitoren voorkomen dat kankercellen de T-cellen, de immunologische cellen die betrokken zijn bij de verdediging tegen kankercellen, afremmen. De nevenwerkingen van immuun-therapie treden op als het immuunsysteem te hard gaat werken en er een afweerreactie tegen de gezonde organen ontstaat.

PD-1 en PDL-1 checkpointinhibitoren verhinderen de interactie tussen de tumorcellen en de immuuncellen.

Imelda | Dienst Oncologie/Hematologie

ooit gedacht dat dit een pruik is Met ons vakmanschap en assortiment creëren we een kapsel in bijna elke gewenste snit, haarkleur en textuur. We zoeken samen naar de oplossing waar jij je mooi en veilig mee voelt. Dat kan een pruik zijn die zo natuurlijk oogt als je eigen haar, maar ook een onzichtbaar deelpruikje of haaraanvulling, die je haar voller of langer maakt Onze pruiken en haaraanvullingen bieden een hoog draagcomfort, zowel in Europees of Oosters natuur haar als in synthetisch haar.

Mechelsesteenweg 286 - 2820 Bonheiden - 0492 73 93 44 - info@mattiss.be www.xtrahairbymattiss.be

Onze oncologen en hematologen stellen zich graag aan je voor! Dit noemen we een auto-immuunreactie. Deze kan onder andere gericht zijn tegen de huid, darmen, longen, het hart, de gewrichten en het zenuwstelsel waardoor huidafwijkingen, diarree, kortademigheid, gewrichtspijnen en vermoeidheid kunnen optreden. De meeste patiënten verdragen deze behandelingen goed maar we moeten steeds alert blijven voor de nevenwerkingen, ook al wordt de behandeling reeds langere tijd zonder problemen toegediend.

Hoe lang werk je in Imeldaziekenhuis?

Spijtig genoeg werkt immunotherapie niet voor alle soorten kankers even goed. Daarom worden deze behandelingen vaak gecombineerd met andere sys-

Tijdens mijn laatste jaar opleiding op de dienst (Gezwelziekten) mocht ik vanaf september 2000 een halve dag per week mee naar het Imeldaziekenhuis,

temische behandelingen.

om samen met dr. Johan Wildiers het consulentschap te ondersteunen. Vanaf 1 augustus 2001 startte ik er mijn loopbaan als medisch oncoloog.

OPVOLGING Ook het opvolgen van onze patiënten zowel in de curatieve als niet-curatieve setting behoort tot ons dagelijks werk. We kunnen in ons ziekenhuis beroep doen op een heel team van verpleegkundigen, oncocoaches, oncodiëtisten, psychologen, sociaal en spiritueel werkers en het Palliatief Support Team (PST). Zij staan allemaal klaar om de patiënten te ondersteunen waar kan en nodig is. De laatste jaren is ook het belang van revalidatie na een kankerbehandeling sterk onder de aandacht gekomen. Onze collega’s van fysische revalidatie hebben hiervoor KADANS en KADANS+ ontwikkeld maar ook individuele therapie is mogelijk. Zo mogelijk maken we gebruik van onze ligging in een groene en bosrijke omgeving om het welzijn van onze patiënten te verbeteren. Na het lezen van dit artikel heb je waarschijnlijk wel gemerkt dat de behandeling van oncologische en hematologische patiënten vooral teamwerk is waarbij we nauw samenwerken met andere collega’s in en buiten het ziekenhuis, de huisartsen, de verpleging, de paramedische disciplines en de logistieke medewerkers om onze patiënten zo goed mogelijk te behandelen, te informeren en ook op te vangen bij problemen.

DR. WIM WYNENDAELE

Waar volgde je jouw opleiding? Na 3 jaren aan de KULAK begon het echte studentenleven aan de KU Leuven waar ook de lessen/ practica en stages steeds boeiender werden. Voor mijn opleiding inwendige geneeskundige/medische oncologie was ik assistent in Tielt, Leuven en Maastricht. Gedurende 2 jaar heb ik mijn klinische opleiding onderbroken om te doctoreren op het Laboratorium Experimentele Oncologie. Hoe kwam je tot de keuze medische oncologie? Vanuit mijn bekommernis om echt zieke mensen te helpen, voelde ik vanaf het begin van mijn klinische opleiding aan dat er een grote nood was aan kankerspecialisten. Na stages op diensten hematologie en oncologie heb ik voor medische oncologie gekozen omwille van het breed spectrum aan ziektebeelden alsook het multidisciplinair karakter van deze discipline. Wat boeit jou in de medische oncologie? De dagelijkse zorg voor de patiënten die een ernstige ziekte hebben, zowel op de raadpleging, het dagziekenhuis als de hospitalisatie-afdeling. Ook de wekelijkse patiëntenbesprekingen zijn steeds een

Imelda | Dienst Oncologie/Hematologie

boeiende uitdaging om voor elke nieuwe diagnose

Wat boeit jou in hematologie?

of evolutie de best mogelijke strategie te bepalen. Tevens vind ik opleiding van zorgverleners in de oncologie erg belangrijk alsook het samenwerken met de verschillende actoren die samen zorgen voor de patiënt. Het is een medische discipline die actief werkt aan preventie, diagnose, behandeling en opvolging van patiënten met kwaadaardige aandoeningen. Zij wordt gekenmerkt door een snelle verandering van de behandelingsmogelijkheden ondersteund door een wetenschappelijke (r) evolutie.

De vooruitgang die er is in de kennis over de verschillende aandoeningen tot op moleculair niveau, leidt tot nieuwe therapieën. Dit zorgt ervoor dat we steeds goed bij moeten blijven om de patiënten die bij ons terechtkomen de beste behandeling te kunnen aanbieden. Dit is een uitdaging maar maakt het zeker boeiend.

DR. VINCENT MAERTENS Hoe lang werk je in Imeldaziekenhuis? Ik ben sinds 2009 werkzaam in het Imeldaziekenhuis. Waar volgde je jouw opleiding? Ik volgde mijn opleiding tot arts eerst aan de KULAK en nadien aan de KU Leuven. Een heel boeiende periode was de 4 maanden stage die ik volgde in Guayaquil, Ecuador. Voor mijn specialisatie inwendige geneeskunde kwam ik terecht in het AZ Groeninge in Kortrijk en het AZ Sint Jan in Brugge. Daar had ik het geluk al te kunnen meedraaien op de diensten hematologie/oncologie. Mijn laatste specialisatiejaren en subspecialisatie hematologie volgde ik in UZ Leuven. Hoe kwam je tot de keuze hematologie? Al tijdens mijn opleiding tot arts interesseerde de pathofysiologie van de verschillende aandoeningen mij. Dit leidde mij tot de inwendige geneeskunde. De docent van het vak hematologie aan de KU Leuven, professor Bogaerts, was een heel bevlogen persoonlijkheid en wakkerde mijn interesse aan. Wanneer ik dan tijdens de specialisatiejaren het vak hematologie in de praktijk kon beoefenen, bleek dit de goede keuze te zijn.

N˚23 | 2022

Wat is jouw specialisatie? Hematologie is al een relatief kleine subdiscipline. De eerste jaren in het Imeldaziekenhuis was ik de enige hematoloog zodat van subspecialisatie geen sprake was. Ik behandel dus onder andere beenmergaandoeningen (zoals multipel myeloom en myeloproliferatieve ziektes) en lymfeklieraandoeningen.

DR. HEIDI VAN DEN BULCK

Hoe lang werk je in Imelda? Ik ben tijdens mijn opleiding interne geneeskunde een jaar assistent geweest in het Imeldaziekenhuis. In 2005 ben ik er als medisch oncoloog gestart. De goede samenwerking tussen de artsen, de mogelijkheid tot hoog kwalitatieve zorg in een ziekenhuis omgeven door natuur trokken mij erg aan. De eerste jaren heb ik mijn werk in het Imeldaziekenhuis gecombineerd met een consulentschap in het Sint-Maartenziekenhuis (campus Rooienberg) en het AZ Heilige Familie in Rumst. Dit was zeer boeiend en ik leerde zo verschillende artsen en diensten kennen, maar de werkdruk werd uiteindelijk zo groot dat ik na een aantal jaren uitsluitend in het Imeldaziekenhuis ben gaan werken. Waar volgde je jouw opleiding? Ik heb mijn opleiding geneeskunde aan de KU Leuven gevolgd. Mijn verdere opleiding heb ik gekregen in het Damiaanziekenhuis te Oostende, het Imeldaziekenhuis en het UZ Gasthuisberg. Tot 2020 was ik ook consulent op de dienst Medische Oncologie in UZ Gasthuisberg waar ik vooral patiënten met urologische tumoren behandelde.

Hoe kwam je tot de keuze medische oncologie? Tijdens mijn stagejaren geneeskunde bleek al snel dat mijn interesse vooral lag bij interne geneeskunde: inzicht krijgen in de werking van onze interne organen en pathofysiologie; ziektebeelden verklaren door anamnese, klinisch onderzoek, labogegevens en beeldvorming te combineren en op basis van deze gegevens een behandeling uitwerken,… Het feit dat ik op jonge leeftijd in mijn nabije omgeving een aantal keer met kanker geconfronteerd werd, heeft mij (onbewust) beïnvloed om voor medische oncologie te kiezen. Wat boeit jou in oncologie/hematologie? Oncologie is een discipline binnen de interne geneeskunde waarbij er een brede internistische kennis nodig is, er wetenschappelijk veel vooruitgang geboekt wordt en er ook een intens contact is met de patiënten en hun familie. Deze combinatie van wetenschappelijke uitdagingen met een zeer menselijke benadering maakt dat het voor mij een boeiende discipline blijft. Oncoloog zijn kan je bovendien niet in je eentje, je maakt deel uit van een hecht team dat als doel heeft om patiënten die getroffen worden door een zeer ernstige en vaak levensbedreigende ziekte te ondersteunen. Er is ook een nauwe samenwerking met de eerste- en derdelijnszorg. Wat is jouw specialisatie? Samen met mijn collega’s behandel ik vooral patiënten met borst- en gynaecologische tumoren, urologische tumoren en huidtumoren. Ook heb ik interesse in de behandeling van tumoren van het centraal zenuwstelsel. Verder heb ik een aantal jaren geleden een postgraduaat Palliatieve Zorg en een PALM opleiding gevolgd omdat ik het ook belangrijk vind om patiënten die niet meer te genezen zijn te kunnen begeleiden.

DR. HELENA MAES

Hoe lang werk je in Imelda? Ik startte hier op 1 september 2016, de dag nadat ik afstudeerde als klinisch hematoloog. Het Imeldaziekenhuis

was in het begin onbekend terrein voor me gezien ik hier nooit stage liep. Ik voelde me echter snel thuis door het warme onthaal, collegiale sfeer en goede samenwerking met andere disciplines. Waar volgde je jouw opleiding? Mijn opleiding tot arts volgde ik aan de KU Leuven waarvan ik mijn vierde jaar volbracht aan de universiteit van Valencia met het Erasmus-uitwisselingsprogramma. Mijn assistentschap tot algemeen internist startte ik in het AZ Sint-Lucas te Brugge, nadien zette ik dit voort te UZ Leuven met opleiding intensieve zorgen in het Stuivenbergziekenhuis te Antwerpen. De verdere bekwaming tot klinisch hematoloog volbracht ik in het UZ Leuven onder de supervisie van een zeer bekwaam en enthousiast team waarbij ik nog steeds terecht kan voor overleg. Hoe kwam je tot de keuze hematologie? Reeds tijdens mijn opleiding tot arts was ik erg geboeid door het vak hematologie. Het wordt vaak als een moeilijke materie beschouwd. Het is echter een mooi samenhangend systeem waarbij alle radertjes in elkaar passen. Reeds als coassistent maakte ik kennis met de dienst Hematologie en begon de passie voor deze discipline te groeien. Tijdens mijn tweede jaar assistentschap kon ik me zowel op klinisch als wetenschappelijk vlak verder verdiepen in de hematologie en was de keuze voor verdere specialisatie snel gemaakt. Wat boeit jou in hematologie? De discipline boeit me omwille van verscheidene redenen. Het is een brede discipline waarbij je steeds een algemeen internistische kijk moet behouden en waarbij zowel goedaardige als kwaadaardige aandoeningen aan bod komen. De multidisciplinaire samenwerking om tot een diagnose en behandeling te komen maken het werk zeer interessant. Tevens is het een discipline in volle evolutie. Door klinische studies zijn er veel nieuwe behandelingen beschikbaar waardoor de prognoses voor hematologische aandoeningen sterk verbeterd zijn tijdens het laatste decennium. Als laatste, sta je zeer dicht bij je patiënt. De arts-patiëntrelatie is belangrijk in de onco-hematologie om in onderling overleg therapeutische keuzes te maken.

Imelda | Dienst Oncologie/Hematologie

Wat is jouw specialisatie? Binnen de hematologie beperk ik me niet tot een bepaald subdomein gezien we in de tweedelijnszorg zo breed mogelijk onze zorg willen aanbieden. Wel heb ik een bijzondere interesse voor de pathofysiologie en behandelingsmogelijkheden van de aandoening ‘multiple myeloma’ (= ziekte van Kahler), mede gezien ik hierover mijn masterproef maakte. Verder ben ik betrokken bij het project van Kom op tegen Kanker om AYA-zorg te verbeteren, namelijk zorg voor Adolescents and Young Adults met kanker (patiënten van 16 tot 35 jaar). Dertien ziekenhuizen in Vlaanderen werken mee aan dit project, waaronder ook het Imeldaziekenhuis.

DR. JULIE VAN DIEVEL

Hoe lang werk je in Imelda? Ik ben als derde medisch oncoloog de laatste die het onco/hemato-team mocht komen versterken, ondertussen al 4 jaar geleden, sinds 1 september 2017. Ik was echter al wat vertrouwd met het ziekenhuis. Als stagiaire (6de jaar geneeskunde) roteerde ik 3 maanden op de verschillende internistische afdelingen en ook als assistent werkte ik tijdens mijn 3de opleidingsjaar 1 jaar in Imelda. Waar volgde je jouw opleiding? Ik ben opgeleid aan de KU Leuven. Tijdens mijn assistentschap ben ik onder andere werkzaam geweest in UZ Leuven, AZ Nikolaas in Sint-Niklaas, Jessaziekenhuis in Hasselt en het Imeldaziekenhuis in Bonheiden. Hoe kwam je tot de keuze oncologie/hematologie? Als assistent mocht ik roteren op de dienst Hematolgie in UZ Leuven en Oncologie/Hematologie in Bonheiden. De variatie tussen dagziekenhuiscontacten voor het toedienen van therapieën, consultaties waarbij zowel diagnoses gesteld werden als patiënten worden opgevolgd, en de acute opnameafdeling,

N˚23 | 2022

spraken me aan. Ook de nauwe contacten met de patiënt en zijn naasten en de multidisciplinaire samenwerkingen deden me voor oncologie kiezen. Voorts is het een continu evoluerende discipline, waarbij je soms letterlijk elke dag iets bijleert! Wat boeit jou in oncologie/hematologie? De variatie in pathologie en de intensieve arts-patiëntencontacten. Eerst en vooral zien we patiënten met diverse tumoren van verschillende orgaansystemen, elk met specifieke aandachtspunten, van diagnose tot behandeling en opvolging. We zien ook patiënten in verschillende ziektestadia, van curatieve tot palliatieve en terminale setting. We dienen actieve therapieën toe, wat de laatste jaren een snel en continu evoluerend landschap is met de komst van veel nieuwe therapeutische opties voor onze patiënten. Bovendien staan we ook in voor de opvang van allerlei complicaties veroorzaakt door therapie of onderliggende aandoening. We doen dit natuurlijk niet alleen, we werken nauw samen met veel verschillende disciplines. Multidisciplinaire overleg is dan ook essentieel. Wat is jouw specialisatie? Als algemeen medisch oncoloog behandelen we in principe veel verschillende kankertypes, letterlijk van kop tot teen. Als consulent in UZ Leuven neem ik elke vrijdag deel aan de multidisciplinaire borstraadpleging, waardoor ik specifieke interesse heb in de borstpathologie. Ook de uro-oncologie is een interessegebied met ook een relatief groot aantal patiënten. Daarnaast zie ik natuurlijk ook patiënten met huidtumoren, gynaecologische tumoren en hoofd-halspathologie.

DIENST ONCOLOGIE/ HEMATOLOGIE Route 132 Afspraken: 015 50 51 11 Secretariaat: 015 50 46 25

ONTDEK DE HEERLIJK

VEGGIE- EN VEGANKEUKEN

Veggie en vegan zijn in de keuken goed ingeburgerd. Aan lekkere ingrediënten is er geen gebrek. Ook wie wel nog vlees eet, schakelt meer en meer over op plantaardige producten. Door het grote aanbod kan je heel gevarieerd eten en het milieu vaart er wel bij. Tekst: Hilde Pauwels

Foto: © Sarah Van Looy

Omage is an homage to fromage, but we make it plant based. www.omage.be

Het is een trend: we eten minder vlees of we laten het helemaal achterwege. Enkele decennia geleden was je nog een buitenbeentje als je aangaf vegetariër te zijn, nu is het een evolutie die zich steeds nadrukkelijker doorzet. Er zijn steeds meer louter vegetarische restaurants, maar ook in andere horecazaken vind je vegetarische gerechten op de kaart. Er komen heel wat kookboeken uit en online vind je veel verleidelijke, kleurrijke recepten. De keuze aan ingrediënten wordt steeds groter, waardoor het veel gemakkelijker wordt vlees of vis achterwege te laten. Het idee dat we bij zware inspanningen niet zonder vlees kunnen, is achterhaald. De legendarische sprinter en verspringer Carl Lewis werd in 1990 vegetariër, daarna veganist. Hij liep een jaar later op de wereldkampioenschappen van 1991 een wereldrecord op de 100 meter en gaf aan dat dit deels te danken was aan zijn veganistisch voedingspatroon. Ook tennisster Martina Navratilova liet zien dat vlees geen must is bij topsport.

MILIEUWINST Vegetariërs eten geen gedode dieren, dus geen vlees, vis of week- en schaaldieren. Veganisten gaan nog een stapje verder. Zij mijden ook alle van dieren afgeleide producten, zoals eieren en kaas. Flexitariërs beperken hun vleesconsumptie tot enkele dagen per week. Er zijn verschillende motieven om over te stappen naar vegan of veggie. We zijn kritischer geworden over onze voeding en onze levensstijl verandert. Sommigen zetten de stap om gezondheidsredenen, anderen zijn gekant tegen de grootschaligheid van de vleesindustrie en wijzen

N˚23 | 2022

op het dierenwelzijn. Ook het milieu is een belangrijke factor. De veehouderij zorgt wereldwijd voor 14,5 procent van de uitstoot van broeikasgassen, aldus de organisatie FAO van de Verenigde Naties. Er wordt ook veel bos gekapt om veevoeder te telen. De veeteelt heeft bovendien een hoog waterverbruik. Met de huidige klimaatcrisis is dat geen goede zaak. Plantaardige producten die in de omgeving geteeld worden, zijn een duurzaam alternatief.

EVENWICHTIG Een evenwichtig voedingspatroon is essentieel. Hierover kan je advies vragen aan de huisarts of een erkend diëtist. Zeker als je zwanger bent of met een medisch probleem kampt, is dat aangewezen. Sowieso volstaat het niet om vlees of vis zomaar te bannen, bepaalde voedingsstoffen zoals eiwitten of vitamine B12 moet je elders halen. Je schakelt best niet al te drastisch over naar een ander voedingspatroon, je kan het geleidelijk opbouwen. Je hoeft ook niet per se helemaal anders te koken. Lasagne zonder gehakt kan perfect, het is heel lekker en zo krijg je kinderen mee. Er zijn bijvoorbeeld ook plantaardige burgers en worst te verkrijgen met de structuur van vlees, zo heb je de ‘bite and feel’.

VOORRAADKAST Je voorraadkast zal er wellicht enigszins anders uitzien. Alle ingrediënten zijn natuurlijk ook prima voor wie graag vlees eet. Groenten en fruit zijn een must, daar bestaat geen twijfel over. Peulvruchten horen

er ook bij, denk aan kikkererwten en linzen. Ook noten, zaden en pitten mogen niet ontbreken. Volkoren graanproducten verdienen de voorkeur. Voor op de boterham zijn er verschillende spreads op basis van groenten of notenpasta’s. Goede vleesvervangers zijn onder meer tofu en tempeh, iets minder gekend. Tofu heeft soja als basis en is vrij zacht van textuur. Je kan er alle kanten mee uit: bakken, frituren, verwerken in salades of sauzen. De smaak is neutraal, dus je kan naar eigen wens kruiden. Ook tempeh heeft soja als basis, maar heeft door een andere bereidingswijze een stevigere structuur. Ook met tempeh kan je veel kanten op, zoals bakken in de pan, verwerken in soep of in een stamppot. Vooraf goed marineren is aan te raden om er meer smaak aan te geven.

Wok met pindasaus

TRENDS Meer en meer zijn er in de winkelrekken zeegroenten te vinden, ze hebben een bijzondere zilte smaak. Zeewier en algen worden door topchef Seppe Nobels dé groente van de toekomst genoemd. Ook lamsoor en zeesla zijn heel lekker. Je kan er heel veel mee doen: in een omelet, in een pasta met vis, in een salade. Neri De Meester lanceerde Omage, een veganistisch alternatief voor camembert. Ze heeft verschillende variëteiten, gebaseerd op cashewnoten, brazielnoten, pompoenpitten en cashewnoten met gerookte paprika. Het is een goede oplossing voor wie geen dierlijke producten zoals zuivel of kaas op het menu wil. Het is sowieso een aanrader voor wie een origineel alternatief wil.

(recept EVA vzw)

Ingrediënten voor 4 personen Ingrediënten voor 4 personen: 100 g elleboogjesmacaroni • 3 wortelen • 1/2 bloemkool • 200 g prinsessenbonen • 300 g spitskool • 1 ajuin • 3 el kokosolie • 3 el pindakaas • 2 el kerriepoeder • zout • 400 g rijst Extra info Kooktijd: snel • Moeilijkheidsgraad: voor starters • Type: hoofdgerecht Allergie: glutenvrij, sojavrij en suikervrij • Bron: Veggie voor starters 1 Schil de wortelen. Snijd de wortelen in reepjes en de bloemkool in schijfjes. Snijd de spitskool fijn. Pel en snipper de ui. 2 Breek de boontjes doormidden. Breng water aan de kook, voeg de boontjes toe en kook ze beetgaar. Giet ze af. 3 Verwarm ondertussen 2 eetlepels kokosvet in de wok, voeg de wortelen toe en roerbak ze tot ze bijna beetgaar zijn. Voeg de bloemkool toe en roerbak ze mee. Voeg 5 minuten later ook de spitskool toe. 4 Verwarm intussen 2 dl water, los de pindakaas erin op en voeg het kerriepoeder toe. 5 Verhit de rest van het kokosvet in een andere pan en bak de ui flink aan. Voeg de gare boontjes bij de gewokte groenten, kruid af met zout en giet de pindasaus over de groenten. Strooi de gebakken ui over het gerecht en serveer met rijst.

Eten & drinken | Heerlijk veggie en vegan

Intro

Uw erkend Belgisch makelaar voor vastgoed in Spanje!

We presenteren u een greep uit ons uitgebreid aanbod van huizen en appartementen.

2/3

? m2

128 m2

APPARTEMENT ESTEPONA (MARBELLA)

HALFOPEN BEBOUWING LO PAGAN

200 m2

149 m2

LUXE DESIGN APPARTEMENT IN URBANISATIE MADROÑO

LUXUEUZE VILLA DAYA NUEVA

APPARTEMENT IN URBANISATIE LIMONERO

90 m2

121 m2

MODERNE VILLA BENIJOFAR

Bekijk al onze aanbiedingen op

www.second-home-spanje.be

Als erkend Belgisch makelaar staat Second Home Spanje klaar voor iedereen die vastgoed wil kopen in Spanje. Vergeet niet dat het beroep van vastgoedmakelaar in Spanje niet is erkend. Er zijn daar geen specifieke vereisten voor mensen die vastgoed verkopen. Dat in schril contrast met België waar ons beroep streng gereglementeerd is. In België moet je de juiste opleiding hebben voltooid en over het bijhorende diploma beschikken. Daarnaast moet de erkende makelaar zijn jaarlijkse lidgeld betalen en een aantal verplichte opleidingsuren volgen. Last but zeker not least moet de erkende makelaar in België beschikken over een beroepsaansprakelijkheidsverzekering en een gewaarborgde derdenrekening, niet onbelangrijk als je geld overmaakt voor je aankoop in Spanje! Christophe woonachtig in Bonheiden en erkend vastgoedmakelaar sinds 1997, weet als geen ander waar je bij je aankoop van vastgoed moet op letten, ook in Spanje! Met onze beroepsethiek en jarenlange ervaring staan wij onze klanten bij voor een zorgeloze, veilige aankoop.

“INVESTEREN IN VASTGOED IN SPANJE IS IN DE EERSTE PLAATS INVESTEREN IN JEZELF, JE FAMILIE, JE LEVENSKWALITEIT EN GEZONDHEID! ZORG DAT JE HET DOET MET DE JUISTE MAKELAAR.” Christophe Dobbelaere OPRICHTER

Dries

VRAGEN OF HULP NODIG? Aarzel dan niet en neem contact op met: Christophe Dobbelaere +32 (0)478 34 34 21 christophe@second-home-spanje.be

Ontdek recepten met de Tiptoh producten op www.tiptoh.eu VAN PIONIERS NAAR PROFESSIONALS. EVA vzw (Ethisch Vegetarisch Alternatief) werd in 2000 opgericht door enkele enthousiaste vrijwilligers. Ze namen initiatieven zoals een V-day en schreven restaurantgidsen. Door de groeiende belangstelling konden er later betaalde medewerkers in dienst genomen worden, wat voor een nieuwe dynamiek zorgde. Bovendien evolueerde de tijdsgeest en kwam er meer interesse voor een ander voedingspatroon. Het concept van Donderdag Veggiedag raakte ingeburgerd. Momenteel is EVA vzw de tweede grootste vegetarische organisatie in Europa. Op de website kan je gratis publicaties met tips downloaden en meer dan duizend recepten vinden. www.evavzw.be

GELE SPLITERWTEN Ook voor melk zijn er verschillende alternatieven. Sommige dranken worden gemaakt op basis van soja, haver, rijst of kokos. Ze mogen geen melk genoemd worden omdat deze benaming voorbehouden is aan melk van dieren. Sinds kort is er een variant met erwten als ingrediënt. De Belgische ondernemers Arnaud Muylaert en Louis Curtil lanceerden onlangs Tiptoh op basis van gele spliterwten. Dat betekent allerminst dat de drank een geel kleurtje heeft. Tiptoh smaakt zoals de klassieke koemelk. Er zijn momenteel drie varianten. De ‘Original’ en ‘Unsweetened’ zijn neutraal van smaak, met een licht melkachtig aroma. Je kan ze voor alles gebruiken waarvoor je anders melk zou gebruiken: in koffie, in sauzen, voor pannenkoeken

Verse lasagne met spinazie en venkel-saffraansaus

(recept EVA vzw)

Ingrediënten voor 4 personen Ingrediënten voor 4 personen: 250 g verse lasagnevellen • 2 gele paprika’s • 2 rode paprika’s • 2 aubergines • 350 g verse spinazie • 1 venkel • 1 portie saffraan • 1 ajuin • 1 teentje knoflook • 75 g pijnboompitten • 1 tl Provençaalse kruiden • olijfolie • peper en zout Extra info Kooktijd: gemiddeld • Moeilijkheidsgraad: voor enthousiastelingen • Type: hoofdgerecht • Allergie: sojavrij en suikervrij • Bron: Donderdag veggiedag kookboek • Auteurs: Miki Duerinck en Kristin Leybaert 1 Snijd de gele paprika’s en de venkel in kleine stukjes, stoof ze vijf minuten in wat olie en voeg dan water toe zodat de groenten net onderstaan. Kruid met saffraan, peper en zout en laat alles goed doorkoken tot de groenten zeer gaar zijn. Mix dit alles zodat je een consistente gele saus krijgt. 2 Kook de lasagnevellen in gezouten water en verwarm de oven voor op 180 °C. 3 Pel en snipper intussen de ui en de knoflook. Snijd de rode paprika’s en de aubergines in stukjes en hak de spinazie grof. Stoof de ui glazig in wat olie en voeg de knoflook toe. 4 Doe de rode paprika en de auberginestukjes erbij. Kruid met Provençaalse kruiden, peper en zout. Voeg nog wat olie toe en bak de groenten tot ze gaar zijn. 5 Voeg de spinazie toe en bak die zeer kort even mee. 6 Neem een ovenschotel en leg afwisselend laagjes gele saus, groenten, lasagnevellen, saus, groenten, pasta enzovoort. Eindig met een laagje saus en strooi de pijnboompitjes over het gerecht. 7 Zet de lasagne 15 minuten in de oven om goed warm te worden.

Eten & drinken | Heerlijk veggie en vegan

et cetera. Er is ook de ‘Chocolate’ die echt wel naar chocolademelk smaakt. “Met Nutri-Score A zit de voedingswaarde heel goed. Tiptoh lost bovendien een probleem op dat andere plantaardige drinks en koemelk nog niet konden oplossen. Het is vrij van alle grote allergenen en stoffen die intolerantie veroorzaken, zoals gluten, soja, noten, koeieneiwit en lactose. Nog een voordeel: erwten vergen veel minder water om te verbouwen en we halen ze uit Europa”, aldus het duo. Als het van hen afhangt, eten we binnenkort yoghurt en ijsjes gemaakt van gele spliterwten.

Groenteragout met seitan

ELLEMIEKE VERMOLEN BRACHT ONLANGS HET BOEK ‘LEKKER GEZOND’. HET MAKKELIJKE FAMILIEKOOKBOEK’ UIT. Je vindt er recepten om kinderen gezond te leren eten, dus met veel groenten. Niet alle gerechten zijn vegetarisch of veganistisch, maar het boek biedt heel wat inspiratie voor gezonde ontbijten en maaltijden. Het is ook een prima boek voor ouders die druk in de weer zijn met werken, het zijn recepten die niet veel tijd vergen. Kosmos Uitgevers, 25,29 euro.

(recept EVA vzw)

Ingrediënten voor 4 personen Ingrediënten voor 4 personen: 1 ajuin • 400 g wortelen • 1 prei, het groen ervan • 2 teentjes knoflook • 4 stukjes gedroogd eekhoorntjesbrood • 1 dl witte wijn • 2 laurierblaadjes • 200 g sjalotten • 250 g champignons • 150 g seitan • 1 snee brood • 12 gedroogde pruimen • olijfolie • 1 tl tijm • 1 el sojasaus • 1 tl mosterd • peterselie • peper en zout Extra info Kooktijd: gemiddeld • Moeilijkheidsgraad: voor starters • Type: hoofdgerecht • Allergie: suikervrij • Bron: Veggie voor starters 1 Maak eerst de groentebouillon. 2 Pel de ui. Snijd de ui, 1 wortel en de prei in grote stukken. Pel en plet de knoflook. 3 Giet 1 l water in een kookpot en voeg de groenten, de knoflook, het eekhoorntjesbrood, de witte wijn, laurier, peper en zout toe. Laat de bouillon minstens 15 minuten koken. Zeef de bouillon. 4 Pel de sjalotjes en snijd de grote in 6 en de kleine in 4 stukken. Snijd de wortels in de lengte door en snijd ze vervolgens in schuine stukken. Snijd de champignons in 4 stukken. Snijd de seitan in dobbelstenen en het brood in stukjes. Ontpit de pruimen en snijd ze in 4 stukken. 5 Verwarm wat olijfolie en stoof de sjalot glazig op een zacht vuur. Voeg de wortels en tijm toe en zet het deksel op de pan. Laat de wortel stoven tot hij beetgaar is. 6 Voeg de champignons toe en laat ze 5 minuten meestoven met het deksel op de pan. 7 Voeg nu de seitan, de pruimen, het brood, de sojasaus en de mosterd toe en overgiet alles met de groentebouillon. Kruid met peper en zout en laat alles nog 5 minuten rustig doorstoven. Voeg eventueel nog wat groentebouillon toe. 8 Hak de peterselie fijn en bestrooi de ragout met de peterselie.

N˚23 | 2022

NIEUWE ARTSEN IN ONS ZIEKENHUIS AP. DORIEN VAN DEN BOSSCHE Klinische biologie sinds 1 oktober 2021

Graag stel ik me voor als nieuwe klinisch bioloog in het Imeldaziekenhuis in Bonheiden. Ik behaalde mijn diploma farmaceutische wetenschappen aan de KU Leuven in 2014. Tijdens deze studie bracht ik vele boeiende uren door in het laboratorium. De keuze voor de specialisatie klinische biologie was hierop een logisch vervolg. Tijdens mijn specialisatiejaren

DR. ALEX VAN HOORN

Urgentiegeneeskunde sinds 1 oktober 2021

Na mijn studies geneeskunde aan de VUmc Amsterdam doorliep ik initieel een chirurgisch traject (algemeen, abdominale, vaat en trauma) tot een carrièreswitch naar de anesthesie. In 2015 verhuisde ik samen met mijn vrouw, inmiddels met twee kinderen, naar Brussel en volgde in het UZ en AZ Middelares mijn anesthesie-opleiding. Daarna volgde ik in UZ Brussel een fellowship Intensieve zorgen welke effectief is afgerond eind september 2021. Gedurende de anesthesie-opleiding en fellowship IZ met mijn chirurgische achtergrond ontwikkelde ik een bijzondere interesse voor urgentiegeneeskunde en was ik wisselend fulltime en parttime aanvullend actief als resident op de spoeddienst van Imelda. Sinds 1 oktober 2021 ben ik naast deeltijds staflid

(2014-2019) liep ik stage in de klinisch laboratoria van het AZ Groeninge in Kortrijk, het Imeldaziekenhuis in Bonheiden, het AZ Delta in Roeselare, het UZ Leuven in Leuven en het AZ Sint-Lucas in Gent. Tijdens dit traject heb ik de focus voornamelijk gelegd op de subdiscipline hematologie. Tot mijn aanstelling in het Imeldaziekenhuis, werkte ik als klinisch bioloog bij de Dienst voor het Bloed van Rode Kruis Vlaanderen waar ik me verder heb bekwaamd in de immuunhematologische diagnostiek en transfusiegeneeskunde. Ik ben enthousiast deel uit te maken van het team van klinisch biologen binnen het Imeldaziekenhuis. Ik zal me hierbij voornamelijk toeleggen op de hematologische diagnostiek.

urgentiegeneeskunde in Imelda, ook deeltijds actief als anesthesist-intensivist in het UZ Brussel. Mijn keuze voor parttime urgentiegeneeskunde is weloverwogen; en kent reeds een geschiedenis alvorens en tijdens de opleiding tot anesthesiologie-intensivist. Gedurende de opleiding anesthesie en fellow IZ ben ik tot de conclusie gekomen dat voor mij het deel urgentiegeneeskunde ontbrak. Het specialisme waarin mijn hands-on karakter en ervaringen vanuit de chirurgie, anesthesie en Intensieve zorgen samenkomen en floreren in zowel de acute situaties als ook de minder acute momenten. Daarnaast voel ik mij thuis in de brede geneeskunde die urgentiegeneeskunde biedt op intellectueel, collegiaal multidisciplinair en op menselijk vlak. Voor mij belangrijk in de keuze voor Imelda en de dienst Spoed zijn de prettige ervaringen als assistent en resident. Een gedegen organisatie, kundige opgeleide verpleegkundigen en artsen, hartelijke werksfeer en een intrinsieke drang naar de beste medische, maar ook niet-medische kwaliteitsvolle zorg. Kortom een mij passende mentaliteit en visie waaraan ik voor Imelda wil bijdragen.

Imelda | Nieuwe artsen

DIERENSPECIAALZAAK

Met onze kennis en uitgebreide ervaring hebben wij de beste producten voor uw huisdier in ons assortiment. Naast voeding voor honden, katten en andere huisdieren, bieden we u een groot assortiment accessoires aan.

www.jestandpets.be Mechelsesteenweg 360, 2820 Bonheiden • info@jestandpets.be • Tel. 015 55 05 43

DEMENTIEVRIENDELIJKE SOS DUOFIETS UNIEKE SAMENWERKING TUSSEN THOMAS MORE EN WZC DEN OLM Tekst: Dirk Van Herpe (Adjunct-directeur ontwikkeling)

“Kunnen fietsen” was de grote wens van Jacques, één van de bezoekers van het dagcentrum van WZC Den Olm in Bonheiden. Om dit mogelijk te maken voor hem, en de andere bewoners, ging ons woonzorgcentrum op zoek naar studenten die hen konden helpen een dementievriendelijke fiets te bouwen. Met veel enthousiasme ging Thomas More Hogeschool, campus De Nayer, op deze vraag in. Drie jaar lang werkten studenten aan de realisatie van een prototype. Sinds enkele jaren investeren we in bewegingsprojecten voor mensen met dementie. Zo gaan we om de 14 dagen zwemmen, werd een wandelclub opgericht en werden er onlangs fitnesstoestellen geplaatst op ons domein. Mensen met dementie laten fietsen was al langer een uitdaging voor ons woonzorgcentrum. De trigger van het verhaal gaat terug naar het voorjaar van 2018. Jacques, een bezoeker van ons centrum voor dagverzorging , heeft dementie en drukt aan de medewerkers de wens uit te willen fietsen. Onze zorgequipe raadt dit af omwille van het valgevaar door zijn evenwichtsproblemen. Maar Jacques wil per se fietsen en wordt onrustig door het negatieve antwoord. Hij laat onze directie komen en wijst hen op de slogan die ophangt boven de ingang van het woonzorgcentrum: “Fijn dat je fietst”. Zijn boodschap was kort en duidelijk: “Ofwel mag ik fietsen, ofwel halen jullie die slogan weg”. Een

N˚23 | 2022

Jacques

belofte wordt gemaakt: dat ons woonzorgcentrum er alles zal aan doen om Jacques te laten fietsen. Na enkele testritten stelden we, in samenwerking met de sportdienst Berentrode van Bonheiden, een tandem ter beschikking. Hiermee maakt Jacques tijdens dat voorjaar wekelijks - onder begeleiding - zijn fietstocht door Bonheiden. Maar ook andere bezoekers van het centrum voor dagverzorging stelden de vraag te mogen fietsen. De besturing van de aanwezige rolstoelfiets in Den Olm bleek voor niet-geoefende begeleiders te zwaar om te hanteren. Daarom werd door een multidiscipinaire werkgroep een project uitgeschreven voor het ontwerpen van een dementievriendelijke fiets. Thomas More, campus De Nayer, zette zijn schouders mee onder dit project. Gedurende drie jaar werkten studenten mee aan de realisatie van een prototype dat beantwoordde aan de geformuleerde kwaliteitseisen. Het project triggerde hen meteen. Op basis van een projectomschrijving van eisen en wensen konden de studenten dit onderwerp kiezen voor hun bachelorproef. Zij hebben de markt verkend en zijn met veel enthousiasme begonnen aan de bouw van de fiets.

Het was geen evident parcours, maar na drie jaar waren ze fier om een prototype te kunnen afleveren aan ons woonzorgcentrum, mede dank zij de adviezen van fietsenontwerper Tri-Bike in Putte. Op 7 oktober 2021 stelden de school en ons woonzorgcentrum met trots hun duofiets voor, een fiets op maat voor mensen met dementie. De fiets werd ingereden door niemand minder dan Eddy Merckx. Samen met Willy Vekemans, wiens echtgenote in ons woonzorgcentrum woont, Jos De Schoenmaeker, Jos Spruyt, Fons De Wolf en Rudy De Bie, werd deze fiets voorgesteld aan de bewoners van Den Olm. “Bewegen is goed voor iedereen en ik voel mij gelukkig dat men op deze manier ook de kans biedt aan mensen met dementie om op de fiets terug buiten te komen. Het verhaal van mijn vriend Willy, wiens echtgenote reeds enkele jaren dementie heeft, greep me zodanig hard aan, dat ik onmiddellijk “ja” gezegd

hebben tegen dit nobele initiatief. En uiteraard ook omdat fietsen belangrijk is voor iedereen”, aldus Eddy Merckx. De voorbije drie jaar waren meer dan de bouw van een dementievriendelijke fiets. Duo-fietsen bestaan uiteraard al op de markt en het ontwerp van een fiets kan men ook niet blijven uitvinden.

Studenten laten hun creatie zien.

Het mooie aan het verhaal was om te zien hoe een groep jonge studenten kennis heeft gemaakt met mensen met dementie en vooral geleerd heeft te kijken naar hun mogelijkheden. Te vaak wordt de nadruk gelegd op wat deze mensen niet meer kunnen, terwijl er nog zoveel is dat ze wel nog kunnen. Wij van Den Olm zijn ongelooflijk dankbaar voor de inspanningen van Thomas More en de vele studenten die hieraan hebben meegewerkt. Het is een prachtig ontwerp geworden van een fiets waardoor de bewoners

Imelda | Dementievriendelijke duofiets

Eddy Merckx en zijn kompanen werden met veel enthousiasme onthaald

binnenkort samen kunnen fietsen met een familielid, vriend of een medewerker van het woonzorgcentrum. Elke fietstocht is een mogelijkheid om samen herinneringen op te halen, om geluiden en geuren te herkennen en om te genieten van de natuur in het fietsvriendelijke Bonheiden. Dat Eddy Merckx persoonlijk de fiets kwam inrijden, kon op veel enthousiasme rekenen van de bewoners die hem kwamen aanmoedigen, zoals in zijn gloriejaren. Zijn naam behoort tot het collectieve geheugen van mensen. Voor de gelegenheid etaleerden we diverse quotes van oudwielrenners langs het domein, zodat de mensen nog herinneringen konden ophalen aan de heroïsche helden van de wielersport. Op 15 juni 2018 overleed Jacques, onverwacht. Dit artikel werd een beetje ter nagedachtenis aan hem

N˚23 | 2022

geschreven. Mensen zoals hij helpen mee bakens verzetten in het leven. Dankzij Jacques zullen nog vele mensen van ons woonzorgcentrum in de toekomst kunnen genieten van dit unieke samenwerkingsproject. Samen met Thomas More hebben we inmiddels een vervolgtraject afgesproken voor een nieuw ontwerp om de fiets nog meer te verfijnen op basis van de ervaringen die we zullen inventariseren gedurende de volgende maanden. Fijn dat je fietst!

TECHNOPOLIS WETENSCHAP IN LEVENDE LIJVE

Een bezoek aan Technopolis in Mechelen is absoluut de moeite. Wetenschappelijke items worden aan de hand van uitdagingen en proeven uitgelegd. Kinderen vinden het fantastisch, maar ook volwassenen steken er heel wat van op. Tekst: Hilde Pauwels / Foto’s: Technopolis

Auto opheffen

Vliegsimulator

Technopolis laat je op een heel aantrekkelijke manier kennismaken met allerlei fenomenen die een wetenschappelijke achtergrond hebben. Leuk is vooral dat het er speels aan toegaat. Jonge kinderen ontdekken er een heel andere wereld. Je zal maar eens een auto kunnen opheffen of in een vliegsimulator stappen. De opdrachten zijn leuk, voor de liefhebbers is er steeds een wetenschappelijke verklaring. Hoe kan je biljarten zodat je altijd scoort? Dan kies je voor een ellipsvormige biljarttafel. In welke richting je de biljartbal ook stoot, hij zal altijd de andere bal raken. Het gaat om een patroon van geometrische lijnen, eigen aan een ellips. Er is ook een stukje biologie. Een plastic pop laat zien waar onze ingewanden zich bevinden. Je kan ze eruit halen en dan proberen de pop te reconstrueren.

BLIKSEMAFLEIDER Twee jongens staan bij een glazen bol. Als ze hun hand erop leggen, fungeert die als bliksemafleider. Je ziet de bliksemschichten van het centrum van de bol naar hun hand vliegen en dat vinden ze grappig. Ze voelen er uiteraard niets van. De flitsen hebben een lichtpaarse kleur. In de plasmabol zit een centrale elektrode met een heel hoge spanning ten opzichte van de aarde. Door aanraking ontstaat er een bepaalde reactie die een soort bliksem veroorzaakt. Een waaghals van zo’n tien jaar durft het aan om op een behoorlijke hoogte over een stalen kabel te fietsen, uiteraard is hij heel goed beveiligd. Het blijft toch wel spannend en je hebt best geen hoogtevrees. Wie ervan droomt om bij de brandweer te gaan, kan zich langs een buis naar beneden laten glijden. Je krijgt goede raad: je ‘omhelst’ best de buis zonder je handen op de buis te plaatsen, want de wrijving kan pijnlijk zijn. De buis is niet heel hoog en onderaan ligt een dik, stevig kussen. Dus mocht je toch vallen, dan is er een zachte landing.

N˚23 | 2022

KETTINGREACTIE Een gigantische installatie heeft meer dan 45 huis-, tuinen keukenspullen die kriskras door elkaar lijken te staan. Hoe kan je een kettingreactie tussen allerlei voorwerpen tot stand brengen? Kan je vanop enkele meter afstand met een golfbal een dominoblokje raken? Kan je met een strandbal van 50 gram een knalpot van vijf kilo in beweging zetten? Hoe dan ook, alle spullen kunnen vallen, wegrollen of omhoogschieten. Het oogt alleszins indrukwekkend. Ook een installatie met metalen bollen – kogels - houdt verband met reactie. Ze hangen netjes op een rij. Vraag is of ze kunnen tellen. Je kan het uitproberen door de eerste kogel weg te nemen uit de rij en dan los te laten zodat hij op de rij botst. Aan het andere eind reageert de laatste kogel door ook uit de rij te vliegen en dan terug te keren. Daardoor gaat de eerste kogel weer uit de rij, de beweging herhaalt zich. Door wrijving treedt er energieverlies op zodat het proces uiteindelijk stilvalt. Kunnen de kogels tellen? Ja, want als je het uitprobeert met twee bollen, vliegen er aan het andere eind twee bollen uit de rij.

BRUGGEN BOUWEN De houten blokken dagen uit. De opdracht luidt om er een brug mee te bouwen. Daarvoor kan je twee hulpstukken gebruiken. Maar wat gebeurt er als je de hulpstukken wegneemt? Is de brug dan zo sterk dat je erover kan stappen? Ja. Het gaat om een boogbrug. De drukkrachten worden gelijkmatig links en rechts verdeeld. De steunpunten vangen de krachten op, je hebt de hulpstukken dus niet meer nodig. Ook de tangrams kennen veel bijval. Een tangram is een Chinese puzzel die uit zeven stukjes bestaat. Je kan de blokjes in de vorm van een vierkant leggen, maar er

De Proeverij

MIJLPALEN

ook figuren mee vormen, zoals een konijn of iemand die loopt. Het komt erop aan alle stukjes te gebruiken. Het klinkt eenvoudig, maar dat is het allerminst, er komt heel wat inzicht bij kijken. Een vader laat zijn kleuter met de blokjes experimenteren, naast hen is er een tienermeisje geconcentreerd in de weer om de blokjes weer op de juiste plaats in het vierkante frame te leggen.

ZEEKRACHT Heel knap is de expo ‘Zeekracht’. Hier wordt stilgestaan bij hernieuwbare energie en nieuwe voeding. Is een onderwaterboerderij met aquacultuur in de toekomst mogelijk? Technisch is de expo een hoogstandje. Als je binnenstapt, lijk je onder water te zijn. Vissen zwemmen over en weer. Bij de wanden word je uitgenodigd om te bewegen, dan gebeurt er vanalles. Zo kan je meebewegen met de zee en golven veroorzaken die energie kunnen opwekken. We maken kennis met het windmolenpark op zee. België is op dat vlak koploper. Een windturbine kan tot 260 meter hoog zijn, hoger dan eender welk gebouw in ons land. Waar zou jij op zee een windmolenpark bouwen? De locatie komt erop aan, want het kan niet in een vaarroute, niet in een visgebied of in een beschermd natuurgebied. De technieken worden steeds meer op punt gesteld, het is nu mogelijk om de ecosystemen in zee te beschermen en overtollige energie op te slaan.

Fijn is dat Technopolis ook aandacht heeft voor mijlpalen in de geschiedenis van de wetenschap. De oerknal is bedacht door de Belgische priester Georges Lemaître. Hij was een natuurkundige, astronoom en wiskundige, verbonden aan KU Leuven. In 1933 stelde hij in Californië zijn theorie over het ontstaan van het heelal voor. Aanvankelijk was er heel wat scepsis, er werd smalend over de ‘big bang’ gesproken. Albert Einstein reageerde wel enthousiast. Beide wetenschappers kenden elkaar van een ontmoeting in 1927. Toen al had Lemaître het over het uitdijende heelal. We lezen ook hoe in 2008 de ‘Large Hadron Collider’ in gebruik werd genomen. Deze deeltjesversneller heeft een omtrek van maar liefst 27 kilometer. De wetenschappers hebben een fiets nodig om de afstand te overbruggen. Het gaat om een project van CERN, de Europese Organisatie voor Nucleair Onderzoek. Het is de krachtigste deeltjesversneller ter wereld. De lat ligt hoog; wetenschappers willen een antwoord vinden op huidige vragen in de natuurkunde. Deeltjes botsen met lichtsnelheid tegen elkaar. Kan men zo meer te weten komen over de krachten die in het heelal spelen? Er wordt ook geprobeerd om de oerknal zo goed mogelijk na te bootsen, de inzichten van Georges Lemaître komen goed van pas.

IN HET BOS Naast Technopolis is er Insectopia. In het stukje bos is een route uitgestippeld die je laat kennismaken met insecten. Leuk, want je hoort heel wat gezoem. De insecten zijn flink uitvergroot zodat je ze goed kan observeren. Ze kunnen ook bewegen. De weetjes

Technopolis

Bij Prestige in Tremelo kan je terecht voor parfums, schoonheidsproducten en sierlijke accessoires. Daarnaast biedt Prestige een waaier aan diverse behandelingen en verzorgingen. Met een jong en dynamisch team en door de combinatie van jarenlange ervaring en doorgedreven opleiding kunnen we voor u de perfecte verzorging en aangepaste producten voorstellen om uw huid optimaal te verzorgen en te doen stralen. Kwaliteit bieden is ons motto bij elke verzorging. Elke klant, elke man en elke vrouw, mag rekenen op een warm onthaal, persoonlijk advies en professionele aanpak. Wij hopen u binnenkort te verwelkomen bij Prestige.

Microneedling Foto/led therapie

Radiofrequentie (verslapping) Gespecialiseerde pedicure

Permanente make-up Microdermabrasie

Schrieksebaan 14, 3120 Tremelo | Tel. 016 53 09 31 | www.parfumerie-prestige.be

ONZE TROEVEN Gratis schatting | Persoonlijke aanpak Dossier samenstellen van A tot Z Professionele foto’s | Publiciteit Onderhandelingen & bezichtigingen Correcte afhandeling

WIJ ZIJN VAN HIER!

KOM GERUST BIJ ONS LANGS Wij maken graag tijd voor jou BERGSTRAAT 184 HEIST-OP-DEN-BERG

“

MECHELSESTEENWEG 27E SINT-KATELIJNE-WAVER

Wij zijn een vastgoedkantoor gespecialiseerd in de verkoop en verhuur van residentieel vastgoed. Wij doen dit met passie voor het vak én met een hart voor de regio waarin we werken. Onze makelaars zijn stuk voor stuk locals die de streek door en door kennen.

DORP 4A BONHEIDEN

0479 01 01 01 | info@cm-vastgoed.be | cm-vastgoed.be

Insectopia Insec

zijn verrassend. Insecten zijn kleine dieren, maar hebKMSKB, De Brussel / foto: Odile Keromnesheeft 70 ben heel wat in hun ©mars. kolibrievlinder tot 80 vleugelslagen per seconde. Hij heeft een roltong in de vorm van een buis die hij kan uitrollen. Zo zuigt hij nectar uit bloemen. De veenmol is een krekel die ondergronds leeft en brede voorpoten heeft zodat hij goed kan graven. De eitjes worden per nest in een soort ‘kinderkamer’ gelegd, het is een ondergronds hol met zowat de grootte van een kippenei.

RECORDS De Europese hoornaar is de grootste wespensoort van België, hij vangt wespen en vliegen als eten voor zijn larven, zelf leeft hij van plantensappen. Er is ook de Aziatische reuzenhoornaar. De larven zijn een delicatesse in Japan. Het is de grootste wespensoort ter wereld. Hij kan verschillende keren steken en dat heb je maar liever niet, want het is heel pijnlijk. Gelukkig komt hij niet voor in Europa. Hij is niet te verwarren met de Aziatische hoornaar die wel in België voorkomt.

Die kan agressief uit de hoek komen als je in de buurt komt van zijn nest. Hij is vooral berucht omdat hij honingbijen lust. Het ‘vliegend hert’ is de grootse kever van België, hij heeft een voorkeur voor het sap van eiken en beuken. Het mannetje heeft lange kaken die op een gewei lijken, vandaar de naam. Nog een record staat op naam van de mestkever. Hij is zo sterk dat hij wel 1.141 keer zijn eigen gewicht kan trekken. Dat stemt overeen met een volwassene die 80 wagens kan meesleuren.

DOEBOEKJE In het doeboekje voor kinderen kan je onder meer ontdekken met welk insect jij overeenstemt. Eet je graag stoofvlees met frietjes, draag je graag kleren met felle kleuren en probeer je de bus vliegensvlug in te halen als die op het punt staat weg te rijden? Dan kom je uit bij een lieveheersbeestje. Vind je het maar niets om te lopen voor de bus? Dan lijk je meer op een bidsprinkhaan.

MEER TECHNOPOLIS In de shop kan je pakketten met experimenten kopen waarmee je thuis aan de slag kan. Ook online heeft Technopolis een aanbod: elke dag zijn er proefjes, blogposts met het antwoord op bizarre vragen en video’s. www.technopolis.be/nl/proefjes/voor-bezoekers/

INFO Alle info over tickets, groepsbezoeken, het plannen van een event vind je op de website www.technopolis.be

Technopolis

Volvo Vermant Saloncondities

De nieuwe Volvo C40 nu vanaf € 47.800 Dit jaar is er geen Autosalon op de Heizel, maar wel bij Volvo Vermant! Kom bijvoorbeeld de nieuwe Volvo C40 ontdekken, de eerste Volvo die alleen maar als 100% elektrische wagen zal bestaan. De C40 is een crossover met een verbijsterende lijn. Bovendien is hij gemaakt voor deze tijden: Google geïntegreerd, geen dierlijk leer, 420 km autonomie en van 0 naar 100 km/u in minder dan 5 seconden. De toekomst ziet er goed uit.

Kom hem nu ontdekken in onze showrooms en geniet van uitzonderlijke Saloncondities.

22 KWH/100KM I 0 G CO2/KM (WLTP)

Contacteer uw verdeler voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig.

Afgebeeld model ter illustratie. Milieu-informatie KB 19/03/2004: www.volvocars.be

WAAROM WERKEN IN HET IMELDAZIEKENHUIS? WEL, CINDY, MAARTJE EN ESTHER VERTELLEN JE GRAAG WAAROM Cindy, verpleegkundige dienst Medische beeldvorming Technische kennis in combinatie met hartelijke zorg voor patiënten: “Ik doe mijn job zo graag en kan dit doen met heel fijne collega’s: op deze dienst wil ik blijven werken tot ik met pensioen ga!” Cindy is 28 jaar verpleegkundige, waarvan de laatste vier jaar op onze dienst Medische beeldvorming. Wat maakt Medische beeldvorming voor Cindy dé ideale dienst om als verpleegkundige te werken? • De techniciteit en diversiteit van de job: je kan

je in veel technische aspecten specialiseren: MRI, RX… en je krijgt er de ruimte om zelf te kiezen waarin je je specialiseert. • De combinatie van het technische en het sociale:

in de supertechnische omgeving die medische beeldvorming is, is het sociale aspect bijzonder belangrijk. Patiënten zijn vaak onzeker en ongerust voor het onderzoek en de mogelijke diagnose. Door hen goed te ontvangen en te begeleiden maak je echt het verschil. Dat ik mensen op die manier kan helpen zorgt ervoor dat ik na mijn werk met een goed gevoel naar huis ga. • De combinatie gezin/werk: op de Medische beeld-

vorming werk je vooral overdag wat maakt dat ik dit goed kan combineren met mijn gezin.

Wat maakt werken in Imelda voor Cindy bijzonder? • Het fijne mul-

tidisciplinaire team waarin ik kan werken: de samenwerking met collega’s, artsen en andere diensten, zoals Spoed. • De goede ontvangst en begeleiding bij mijn start

op de dienst en de steun die ik van collega’s krijg. Daarnaast krijg je als verpleegkundige in het team veel inspraak. Mensen die op onze dienst beginnen, blijven er ook, dat bewijst wat een bijzonder team we hebben. • De leuke activiteiten die het ziekenhuis organi-

seert: de Imeldafuif, de quiz... momenten waarop we ons als collega’s samen amuseren.

Imelda | Vacatures

Maartje en Esther, verpleegkundigen dienst Geneeskunde 3 Een groot verschil kunnen maken met kleine dingen in een hecht team waar graag en goed wordt samengewerkt: “Werken in Imelda maakt me goedgezind: er is een grote collegialiteit en een leuke sfeer, je krijgt veel waardering van je leidinggevende, van patiënten en hun familie én ik werk dicht bij huis. Zelfs mijn vriend merkte na mijn eerst week in Imelda op hoe gelukkig ik was in mijn nieuwe job!” Esther werkt 5 jaar en Maartje bijna 1 jaar op Geneeskunde 3. Wat maakt Geneeskunde 3 voor Esther en Maartje dé ideale dienst om als verpleegkundige te werken? • Patiënten blijven vaak voor een langere periode op

onze afdeling, wat maakt dat we een intense band met hen opbouwen. We moedigen hen aan in elke klein stapje dat ze kunnen zetten, focussen op wat ze wel nog kunnen. De dankbaarheid die we hiervoor zien bij patiënten en familie is deugddoend. •

Helaas overlijden heel wat patiënten op onze afdeling, we doen er alles aan om hen en de familie te begeleiden in een mooi afscheid nemen.

• Een groot verschil kunnen maken met kleine din-

gen. Als RCU (Respiratory Care Unit of de coronaafdeling) was geen bezoek mogelijk bij onze patiënten, toch contact maken met familie via de tablet zorgde voor ontroerende momenten. • We leggen een heel traject af met onze patiënten.

Ze komen vaak nadien nog langs op de afdeling, vertellen hoe het nu met hen gaat en bedanken voor wat we voor hen hebben gedaan. • We werken met een jong enthousiast team dat erg

aan elkaar hangt, met een leidinggevende waar je steeds bij terecht kan, die je helpt wanneer je het nodig hebt.

Wat maakt werken in Imelda voor Esther en Maartje bijzonder? • De leuke hartelijke sfeer die er binnen ons team

en in het ziekenhuis is, de fijne samenwerking binnen onze dienst en met andere diensten. • Dat je er nooit alleen voor staat, dat je steeds kan

terugvallen op collega’s. • De goede communicatie. • Dat je dichtbij huis kan werken in een mooie

groene omgeving

ZIN GEKREGEN OM ONZE IMELDATEAMS TE VERVOEGEN?

Neem dan een kijkje op www.werkenbijimeld a.be en solliciteer voor een van de open staande vacatures. Vind je niet meteen de juiste vacature? Solliciteer dan spontaa n. Dan contacteren wij jou me t eventuele mogelijke functies. To t binnenkor t?

N˚23 | 2022

DOKTER, HOE BEDOEL JE:

IN EEN RUSTIGE, GROENE OMGEVING HERSTEL JE BETER? Tekst: Toon Blux

e Britse verpleegstersopleidingen, die vanaf 1860 ontstonden, waren een direct gevolg van de Krimoorlog (1853 – 1856). Verpleegsters Florence Nightingale (1820 - 1910) en Mary Seacole (1805 – 1881) werden door hun werk tijdens deze oorlog nationale heldinnen. Na haar thuiskomst trok Florence zich terug uit het publieke leven. Haar tijd op de Krim had een lichamelijke tol geëist, maar geestelijk was ze nog uiterst scherpzinnig. Ze bleef zich inzetten voor een betere wereld, waarbij verpleging en hygiëne naar een hoger niveau werden gebracht. In 1858 gaf ze haar eerste boek uit met adviezen omtrent verpleging. Daarnaast schreef ze veel over hoe ziekenhuizen en verpleegkunde verbeterd konden worden. Haar theorie gaf aan hoe een ziekenkamer ‘therapeutisch’ kon zijn door het optimaliseren van rust, warmte, schone lucht en licht.

HEALING ENVIRONMENT Het concept van Nightingale vind je vandaag de dag deels terug onder de noemer ‘healing environment’. Het idee erachter is dat de zorgomgeving een verschil kan maken in hoe snel de patiënt geneest of zich aanpast aan een aandoening. We spreken van een healing environment (helende omgeving) als een gebouw en zijn omgeving bijdragen aan het fysiek, mentaal en sociaal welbevinden van gebruikers. Voor ziekenhuizen en woonzorgcentra zijn deze gebruikers patiënten, bewoners, personeel, bezoekers, …. Het concept healing environment houdt dus verband met de omgevingsbeleving door mensen. Een studie uit 1984 door dokter Roger Ulrich wees uit dat patiënten, na een wegname van de gal

N˚23 | 2022

In diezelfde tijdsperiode ontwikkelde Pasteur de theorie dat de oorzaak van veel ziekten een minuscuul levend wezen was, een ‘micro-organi sme’. Zijn “theorie van de ziekteverwekker” of “microbe-theorie” is een van de belangrijkste ontdekkingen in de medische geschiedenis. Hij bestudeerde de inenting met het pokkenvirus wat uiteindelijk, op zijn initiatief, leidde tot de ontwikkeling van een vaccin en vaccinatie. Hij introduceerde nieuwe concepten als sterilisatie van instrumenten en wondverbanden. Zorgin stellingen waren qua architectuur dan ook meer gericht op veiligheid, infectiebestrijding en technologische kennis en kunde. De typische ziekenhuiskamer was vroeger doorgaans wit geschilderd met een minimum aan decoratie en meubilair.

(cholecystectomie), minder complicaties hadden, minder pijnmedicatie gebruikten en eerder ontslagen werden als hun kamer uitzicht had op de natuur. Bij patiënten die uitkeken op een bakstenen muur, verliep het herstel na cholecystectomie minder vlot. Sindsdien zijn er veel meer studies gevolgd, die de impact van verschillende omgevingsfactoren op het genezingsproces analyseerden. Door een ‘helende omgeving’ te voorzien vermindert de stress bij zowel de patiënt, de bewoner, de bezoeker als de hulpverlener. Daardoor verminderen ook problemen zoals medische fouten en het onvermogen om zich te concentreren. Maar hoe werkt een helende omgeving nu echt? Is daar wel een wetenschappelijk bewijs voor? En welke factoren hebben hier invloed op het

genezingsproces? Een reeks studies heeft inmiddels aangetoond dat verschillende aspecten van de fysieke omgeving, zoals gereduceerd geluid, uitzicht en toegang tot groene buitenruimten, gerelateerd kunnen worden aan betere resultaten op het gebied van de gezondheid en herstel. Zo zijn de slaap en de oriëntatie beter, is er minder agressie en gestoord gedrag, is er meer sociale wisselwerking en een algemene toename van de tevredenheid, zowel van patiënten als familie en medewerkers. Bij het ontwerpen van een gezondheidsinstelling wordt door ontwerpers een beroep gedaan op Evidence-Based Design (EBD). EBD is wetenschappelijke onderzoeksmethode waarbij geprobeerd wordt

ONTWERPFACTOREN

het verband te leggen tussen één geïsoleerde maatregel in de fysieke zorgomgeving en de gezondheid of het welbevinden van de patiënt, om zo te kunnen linken aan gezondheidsuitkomsten. Het ontwerp van een zorginstelling en zorgomgeving is tegenwoordig dan ook gebaseerd op eerdere ervaringen. Na realisatie van het gebouw wordt er een evaluatie uitgevoerd om na te gaan of het ontwerp ook daadwerkelijk het beoogde effect heeft op de gezondheid en het welzijn van patiënten en/of het personeel. De bewijzen over de voordelen van helende omgevingen stapelen zich op. Bij de volgende ontwerptussenkomsten bij ziekenhuizen zijn er verbeteringen voor de gezondheidsuitkomst bewezen in degelijke en herhaalde studies:

GEZONDHEIDSUITKOMST

éénpersoonskamers

vermindering van in het ziekenhuis opgelopen infecties beter slapen door de patiënt verbeteren van de vertrouwelijkheid en de privacy voor de patiënt verbeterde communicatie met patiënten en familieleden toegenomen tevredenheid bij de patiënt

uitzicht op natuur

vermindering van pijn vermindering van stress bij de patiënt

toegang tot daglicht

vermindering depressie

geschikte verlichting

vermindering depressie

geluidsreducerende afwerkingen

vermindering van stress bij de patiënt

plafond-liften in de kamer

afname verwondingen bij personeel

Imelda | Dokter hoe bedoel je?

STRESS EN OMGEVING Wie voor een onderzoek of een opname naar het ziekenhuis gaat zal zeker stress ervaren. Tijdens zo’n (acute) stresservaring komen stresshormonen vrij. Ze stimuleren reflexen, ze verhogen de hartslag, de bloeddruk en ze zorgen ervoor dat er extra energie vrijkomt in de spieren zodat je op de situatie kan reageren door te ‘vluchten’ of te ‘vechten’. Als je lichaam te vaak of te langdurig deze stresshormonen aanmaakt kan dat leiden tot verschillende aandoeningen zoals: diabetes, hart- en vaataandoeningen, problemen met de spijsvertering, vermoeidheid en depressie. De ruimtelijke omgeving kan een rol spelen in de beleving van de gebruiker ervan. Een omgeving kan de stressfactor aanzwengelen, maar de omgeving kan ook ontspannend werken en zo het genezingsproces bevorderen.

EEN ‘HELENDE OMGEVING’ IN DE PRAKTIJK: ENKELE VOORBEELDEN Het ‘uitzicht door een raam’ is breed bestudeerd vanuit verschillende perspectieven. Het raam is de toegangspoort voor frisse lucht, daglicht en geluiden. Doorheen het raam kunnen we het ritme van dag en nacht waarnemen en de wijziging van de seizoenen observeren. Een raam zorgt voor afleiding en contact met de buitenwereld. Dat laatste is erg belangrijk als je zelf niet naar buiten kan.

N˚23 | 2022

Contact met de natuur: Intuïtief hebben we al de indruk dat de natuur ons gezonder maakt. In de middeleeuwen werden verpleegzalen al rond een binnentuin aangelegd om patiënten maximaal te laten profiteren van het uitzicht en het daglicht. Studies hebben sterk bewijs geleverd dat contact met de natuur stress aanzienlijk kan verminderen, woede en angst kan verminderen en aangename gevoelens kan verhogen. Alleen al het uitkijken op natuur kan een positief effect hebben op de gezondheid. Naast de positieve effecten van uitkijken op natuur in het ziekenhuis of op het werk, wordt er ook nog altijd meer wetenschappelijk bewijs gevonden dat wonen in een groene omgeving gezond is. Zo blijkt dat mensen uit een groene buurt, ongeacht inkomen en opleiding, hun eigen gezondheid positiever beoordelen dan mensen in een groenarme buurt. De groene omgevingen van het Imeldaziekenhuis en Den Olm dragen dus bij tot het welbevinden van de gebruikers. Natuurgeluiden, zoals van vogels, zachte wind of water, dragen bij aan stressverlichting bij patiënten in ziekenhuizen en bewoners van woonzorgcentra. Ook bij bewegen in de natuur, zoals wandelen, fietsen of sporten, blijkt dat mensen zich krachtiger en positiever voelen, meer energie hebben en minder spanning, angst en depressieve gevoelens ervaren dan wanneer ze deze oefeningen binnen of in de stad uitvoeren.

De open plek in het Imeldabos

Minder lawaai: In een typische ziekenhuisomgeving zijn geluiden van zoemers, alarmen, machines, telefoons, stemmen bijna onverbiddelijk aanwezig en erg storend. Voor patiënten zijn deze geluiden verre van aangenaam. Iedereen kent het wel: bij ongewenste geluiden worden we wel eens humeurig. Het lijkt daarom aannemelijk dat geluidsoverlast in een zorginstelling kan leiden tot stress bij de patiënt. Maar het goede nieuws is dat het mogelijk is om het geluidsprobleem aan te pakken en een omgeving voor patiënten te creëren die van betere kwaliteit is. Zowel door de geluidsbronnen te verminderen als door de geluidsisolatie te verbeteren, met geluidsabsorberende plafonds en vloerbedekking, kan de geluidshinder gereduceerd worden.

Frisse lucht: Het concept van frisse lucht en ook zonlicht werd onder meer toegepast bij de bouw van de sanatoria voor het herstelverblijf van patiënten met tuberculose. Met frisse lucht bedoelt men vaak ventilatie en dit bevordert de gezondheid. Ventileren is het voortdurend (dag en nacht) verversen van de lucht. Je voert verse buitenlucht aan en voert vervuilde lucht af. Het geeft lucht om goed te kunnen ademen en het kan de luchtvochtigheid verhogen of verlagen. Bovendien is het noodzakelijk om de ruimte te verwarmen of koel te houden. Er zijn bewijzen dat ventilatie geassocieerd wordt met een goede gezondheid.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) noemt ventilatie ook als belangrijke factor om te voorkomen dat het virus dat COVID-19 veroorzaakt zich binnen kan verspreiden.

Daglicht: We vertellen niets nieuws als we zeggen dat zonlicht gezond is voor de mens. Ons lichaam maakt vitamine D aan, en we voelen ons vrolijker. Tegenwoordig lijken er ook bewijzen dat mensen door daglicht minder last hebben van depressieve gedachten. Of nabootsing van daglicht - het gebruik van daglichtlampen - bevorderlijk werkt lijkt aantoonbaar, maar er moet nog meer onderzoek naar worden verricht.

Voldoende ruimte: Als patiënt of bewoner is het belangrijk dat er voldoende ruimte beschikbaar is om bijvoorbeeld bezoek te ontvangen of familie mee te nemen naar een onderzoek ter ondersteuning. Ook de medewerkers van de zorginstelling hebben nood aan een functionele ruimte om behoorlijk te kunnen functioneren. En uiteraard is het belangrijk dat de verschillende ruimtes, zoals de wachtruimte, de kamer en de patiëntenkamer voldoende privacy garanderen. Om te genezen blijven de vertrouwde medische kennis en praktijk onmisbaar. Maar een rustige, groene omgeving vermindert de stress en bevordert zo het genezingsproces.

Imelda | Dokter, hoe bedoel je?

Communicatiestrategie, grafisch ontwerp, webdesign,.. Meer weten? Ontdek ons op crossmark.be

TE HUUR: PRAKTIJKRUIMTE OF KANTOOR - NABIJ IMELDA ZIEKENHUIS RIJMENAM-BONHEIDEN IDEAAL VOOR MEDISCH BEROEP REEDS MEER DAN 20 JA AR!

Woondromen waarmaken

•

016 53 00 45

www.immomarina.be Contacteer ons voor een gratis schatting en advies!

HP 1600 €/MND + 150€ PROVISIE • EPC 410

URINEVERLIES BIJ VROUWEN, MEERDERE EFFICIËNTE OPLOSSINGEN Ongewild urineverlies is jammer genoeg een frequent probleem dat nog steeds in de taboesfeer hangt, veel patiënten leven met een schaamtegevoel. Dit is helemaal niet nodig gezien het probleem vaak goed kan worden opgelost. In ons ziekenhuis worden verschillende behandelingen aangeboden die elk hun voordelen hebben. Tekst: dr. Christophe Orye (uroloog)

Er bestaan verschillende soorten van urineverlies, elk met hun specifieke behandeling. De juiste diagnose stellen is cruciaal om zo een efficiënte behandeling te kunnen geven. De twee meest voorkomende types van urineverlies zijn stressincontinentie en aandrangincontinentie. Stressincontinentie, ook wel inspanningsgebonden urineverlies genoemd, is het onvrijwillig verliezen van urine bij een verhoogde druk in de buik. Typisch wordt stressincontinentie uitgelokt door hoesten, lachen, niezen, persen maar ook bij rechtkomen, wandelen en lopen. Het is een veelvoorkomend probleem bij vrouwen en het risico neemt toe met de leeftijd. Andere risicofactoren zijn vaginale bevallingen, overgewicht, suikerziekte, longziekten en voorgaande chirurgie in het bekken. Hoe actiever de patiënt is hoe meer het probleem op de voorgrond kan treden. ‘Urgency-incontinentie’ of aandrangincontinentie is het onvrijwillig samentrekken van de blaas met urineverlies tot gevolg. Dit gaat meestal gepaard met een gevoel van aandrang. Patiënten die last hebben van

aandrangincontinentie gaan vaak veelvuldig naar het toilet zowel overdag als ’s nachts. Wanneer de twee types van urineverlies bij één patiënt voorkomen spreken we van urineverlies van het gemengde type. Voor elk type urineverlies is er een specifieke behandeling. Indien je een behandeling krijgt die dient voor een ander type urineverlies, zal er geen verbetering zijn van de klachten. Het is dus belangrijk om te achterhalen over welk type urineverlies het gaat alvorens er een behandeling kan gestart worden. De diagnose wordt gesteld aan de hand van een gesprek over hoe het urineverlies verloopt, zoals de omstandigheden en de hoeveelheid urineverlies. Nadien zal er, indien nodig, een klinisch onderzoek plaatsvinden en eventueel technische onderzoeken. Indien het niet duidelijk is over welk type urineverlies het gaat of een behandeling bijvoorbeeld niet werkt, kan gebruikgemaakt worden van een plasdagboek en of een urodynamisch onderzoek. Als de diagnose gesteld wordt, zullen we samen met de patiënt de mogelijke behandelingen overlopen. Vooreerst kan het aanpassen van de levensstijl soms al een gunstig effect hebben op urineverlies.

Imelda | Urineverlies bij vrouwen

VOOR

STRESSINCONTINENTIE Voor stressincontinentie is de eerste behandeling die kan voorgesteld worden bekkenbodem-spieroefeningen onder leiding van een kinesist met bijzondere bekwaming in de bekkenbodem. Indien deze behandeling niet volstaat kan er gekozen worden voor een tweedelijnsbehandeling. De meest gangbare is een bandje van kunststof dat onder het plaskanaal geplaatst wordt. Dit is een chirurgische behandeling waarbij er een incisie wordt gemaakt onder het plaskanaal en hierlangs een netje wordt ingebracht. Daarnaast bestaat er ook een medicijn dat de kracht van de sluitspier kan verhogen en zo kan bijdragen aan continentie. Een alternatief dat sinds kort in ons ziekenhuis wordt aangeboden, is het injecteren van een bulking-middel type Bulkamid. Tijdens deze behandeling wordt op vier plaatsen in het plaskanaal een vloeistof geïnjecteerd die voor 97,5 % uit water bestaat. Het voordeel van deze behandeling is dat ze minder invasief is dan een netje en dat deze behandeling nauwelijks risico’s heeft op complicaties . 66% van de patiënten is met dit bulking-middel verlost van hun probleem. Het is wel belangrijk te vermelden dat de behandeling met een bulking-middel niet terugbetaald is. Het kost je als patiënt ongeveer € 1.200. Hoewel de ingreep met het kunststof-bandje bij meer patiënten (95%) tot succes leidt, zijn we er toch van overtuigd dat het bulking-middel voor sommige patiënten de behandeling naar keuze kan zijn: patiënten die bijvoorbeeld liever geen netje wensen of een iets minder invasieve behandeling verkiezen. Het bulkingmiddel kan ook nog toegediend worden indien een patiënt al een netje heeft maar nadien toch nog blijvend urineverlies heeft bij inspanning.

N˚23 | 2022

Als laatste mogelijkheid kan er ook nog chirurgie toegepast worden met lichaamseigen weefsel. Hiervoor werken we samen met andere centra.

AANDRANGINCONTINENTIE De behandeling voor aandrangincontinentie is meer gebaseerd op medicatie, dit om de blaas niet onvrijwillig te laten samentrekken. Als eerste behandeling wordt hier meestal gestart met een anticholinergica of een beta-3-mimetica. De bedoeling van deze producten is om de patiënt minder frequent te laten urineren en dus op tijd het toilet te kunnen bereiken en zo de incontinentie te behandelen. Deze producten zijn ook meestal niet terugbetaald en kunnen ook enkele nevenverschijnselen veroorzaken. Tweedelijnsbehandeling hier bestaat meestal uit het injecteren van Botox in de blaas of het plaatsen van een pacemaker voor de blaas. Voor deze laatste behandeling werkt Imelda ook samen met andere centra. Een nadeel van Botox is de kostprijs, aangezien het ook niet terugbetaald wordt. Jammer genoeg is Botox geen definitieve oplossing, het effect neemt af na 6 à 12 maanden. Als urologen zijn wij ervan overtuigd dat een probleem zoals ongewild urineverlies geen issue meer mag zijn. Wij doen er dan ook alles aan om de juiste behandeling te vinden en daarmee de levenskwaliteit van de patiënt te verhogen.

DIENST UROLOGIE Route 341 Dr. Hendrik-Jan Florin • Dr. Thibault Meert Dr. Christophe Orye • Dr. Hendrik Plancke Secretariaat: 015 50 61 85 Afspraken: 015 50 51 11

10 JAAR VNOTES IN HET IMELDAZIEKENHUIS Reeds 10 jaar gebruikt ons ziekenhuis de toen nieuwe techniek vNOTES voor minimaal invasieve chirurgie. Via vNOTES kunnen de meeste gynaecologische operaties uitgevoerd worden zonder enig zichtbaar litteken. vNOTES wordt in de volksmond dan ook soms ‘scarless surgery’ genoemd. Daarbij komt ook nog eens dat wij wereldwijd het referentiecentrum zijn. Artsen van over de hele wereld van o.a. New York University, Camargo Cancer Center in Brazilië en Westmead Hospitals in Australië worden hier in Bonheiden opgeleid sinds 2016 door onze gynaecoloog Jan Baekelandt, die de techniek mee ontwikkelde. Maandelijks worden operaties met vNOTES vanuit ons ziekenhuis wereldwijd gelivestreamd. Tekst: dr. Jan Baekelandt (gynaecoloog)

HOE HET BEGON Vroeger werden buikoperaties uitgevoerd door een grote insnede in de buikwand te maken. Een eerste grote evolutie in gynaecologische chirurgie kwam er in de jaren 90 met de introductie van de laparoscopie (of sleutelgatchirurgie); hierbij konden dezelfde buikoperaties uitgevoerd worden door 3 of 4 kleinere insneden in de buikwand in plaats van door 1 grote insnede. Zo werden dezelfde operaties veel minder invasief voor de patiënten die sneller herstelden en minder lang in het ziekenhuis moesten blijven. Sinds een aantal jaren kunnen deze laparoscopische ingrepen ook met behulp van een operatierobot uitgevoerd worden.

OPSTART VNOTES vNOTES is een tweede evolutie in de gynaecologische chirurgie. Dankzij deze nieuwe techniek kunnen dezelfde operaties uitgevoerd worden zonder enig litteken te maken in de buikwand. Hierdoor herstellen patiënten nog sneller, hebben ze minder pijn na de operatie, kunnen ze sneller het ziekenhuis verlaten en hebben ze geen zichtbare littekens meer. vNOTES is een acroniem voor ‘vaginal Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery’: endoscopische heelkunde via natuurlijke toegangsweg. Bijna alle gynaecologische operaties kunnen via vNOTES uitgevoerd worden. De meest frequent uitgevoerde vNOTESoperatie is de hysterectomie, het ver-wijderen van de baarmoeder. Sinds het invoeren van vNOTES wordt in ons ziekenhuis, als eerste centrum in België, hysterectomie routinematig via dagziekenhuis uitgevoerd. Ook voor operaties aan de eierstokken en aan de eileiders wordt vNOTES intussen routinematig gebruikt: voor het behandelen van cystes, voor buitenbaarmoederlijke zwangerschappen, voor sterilisaties en voor het verwijderen van eierstokken. Daarnaast biedt vNOTES ook een minder invasief alternatief voor het behandelen van bekkenbodemverzakkingen (of prolaps), voor baarmoedergezwellen (fibromen) en voor kankeroperaties.

N˚23 | 2022

Om toegang tot de buikholte te krijgen wordt bij vNOTES geen insnede in de buikwand gemaakt. Via een kleine insnede in de vagina wordt een soort condoom in de vagina ingebracht waarlangs we een endoscopische camera en instrumenten in de buikholte inbrengen. Op deze manier wordt de minst invasieve natuurlijke toegangsweg gebruikt om onder de visuele controle van een vergrotende camera met fijne endoscopische instrumenten operaties in de buikholte uit te voeren.

IMELDA ALS REFERENTIECENTRUM Als gynaecoloog stond ik mee aan de wieg van de ontwikkeling van de vNOTES-techniek: ik startte mijn onderzoek naar vNOTES in 2012. In 2013 introduceerde ik vNOTES in de klinische praktijk in ons ziekenhuis als eerste centrum in Europa. Intussen heb ik meer dan 2000 vNOTES-operaties uitgevoerd. Veel vNOTEStechnieken werden in ons ziekenhuis wereldwijd als eerste ontwikkeld, uitgevoerd en gestandaardiseerd om aan te leren aan andere chirurgen. Imelda is nu het wereldwijde referentiecentrum voor vNOTES-opleiding. Sinds 2016 zijn meer dan 1000 gynaecologisch chirurgen opgeleid via het vNOTEStrainingspad dat door ons ziekenhuis werd ontwikkeld. Initieel werden de ‘early adopters’ uit de USA, Europa, Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en Australië in Imelda opgeleid. Intussen zijn er over de verschillende continenten opleidingscentra gestart met het opleiden van chirurgen volgens de operatietechnieken die in het Imeldaziekenhuis werden gestandaardiseerd.

klinisch wetenschappelijk onderzoek kon ik rekenen op de steun zowel klinisch als wetenschappelijk van het hele team gynaecologen van het Imeldaziekenhuis en een zeer toegewijd team van anesthesisten, verpleegkundigen, studiesecretaressen en enkele externe methodologie experten.

VOORDELEN De wetenschappelijke resultaten tonen aan dat patiënten die via vNOTES geopereerd worden meerdere voordelen ervaren, naast het feit dat ze geen zichtbare littekens overhouden aan hun operatie: kortere operatieduur, meer patiënten die via dagziekenhuis behandeld kunnen worden, kortere hospitalisatieduur, minder pijn na de operatie, lager gebruik van pijnstillers en minder postoperatieve complicaties. Dit maakt het een win-winsituatie. dr. Jan Baekelandt

Ik gaf al meer dan 100 internationale presentaties over vNOTES en maandelijks worden er vanuit ons ziekenhuis wereldwijd ook operaties gelivestreamd. Van 2013 tot oktober 2019 bleef ons ziekenhuis het enige centrum in België waar vNOTES werd uitgevoerd. Sinds 2019 werden in ons ziekenhuis 35 andere Belgische gynaecologisch chirurgen opgeleid die nu vNOTES in hun ziekenhuizen uitvoeren. In de laatste 2 jaar zijn ook de meeste grote Belgische universitaire ziekenhuizen gestart met het aanbieden van vNOTES aan hun patiënten. In 2018 promoveerde ik met een doctoraatsproefschrift over vNOTES en ben ik nu ook als gastdocent werkzaam aan de KU Leuven, waar ik de introductie van vNOTES in UZ Leuven mee begeleidt. In ons ziekenhuis werden de eerste twee gerandomiseerd gecontroleerde studies uitgevoerd die vNOTES met laparoscopie vergelijken. Voor het

DIENST GYNAECOLOGIEVERLOSKUNDE Route 79 Dr. Baekelandt Jan Dr. Bosteels Jan Dr. De Rop Carine Dr. Delattin Philippe Dr. Dufraimont Els Dr. Lannoey Els Dr. Pelckmans Sofie Dr. Roggen Nele Dr. Vercammen Lynn Dr. Verhelst Stefanie Afspraken: 015 50 51 11 Secretariaten: 015 50 61 94 of 015 50 61 89

Imelda | 10 jaar vNotes

Inspireer je zintuigen. De volledig elektrische Kia EV6.

Met een rijbereik tot 528 km brengt de Kia EV6 jou waarheen je maar wil, terwijl zijn grote binnenruimte en geavanceerde rijhulpsystemen zorgen voor een ongeëvenaarde rijbeleving. Dankzij zijn snellaadtechnologie kan hij opladen van 10 tot 80% in amper 18 minuten. Zo heb je meer tijd over om inspiratie op te doen. Maar ook zakelijk scoort de Kia EV6, want hij is 100%(1) fiscaal aftrekbaar. Ontdek hem in onze showroom in Mechelen en Antwerpen-Zuid en geniet van inspirerende Saloncondities op alle Kia modellen.

Kia Vermant Antwerpen Zuid Boomsesteenweg 4 2630 Aartselaar Tel : 03 870 70 70 Kia Vermant Mechelen Generaal De Wittelaan 8 2800 Mechelen Tel : 015 27 77 77 www.vermant.be

58 kWh = 16,6 kWh/100 KM • 77,4 kWh = 16,6 - 17,2 kWh/100 km • 0 g CO2/KM (WLTP) Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig. (1) Gebaseerd op de geldende wetgeving op 01/01/2021. Kia is niet verantwoordelijk voor eventuele wijzigingen in de regelgeving. * 7 jaar garantie of 150.000 km (wat het eerst wordt bereikt, zonder kilometerbeperking gedurende de eerste 3 jaar). ** De getoonde afbeelding is ter illustratie en kan worden gewijzigd. V.U.: Kia Vermant, Generaal de Wittelaan 8, 2800 Mechelen

VERBORGEN PARELS

IN LEUVEN

Leuven heeft verschillende toppers, zoals het stadhuis en de Sint-Pieterskerk. Het is een fijne stad met heel wat verhalen. De jonge studentensfeer zorgt voor een levendige dynamiek. De universiteit is echt wel aanwezig in de stad. Een meerdaags bezoek is een aanrader, want er is veel te zien en te doen. Wil je Leuven echt ontdekken, ga dan voor een geleide wandeling! Tekst: Hilde Pauwels

De rondleiding ‘Hoogtepunten en verborgen hoekjes’ is verrassend, zelfs als je de stad kent. Soms wandel je achteloos voorbij een gebouw waar een bijzonder verhaal aan verbonden is. Of soms zijn leuke plekjes nauwelijks of niet te vinden. Sebastiaan Cloet, geschiedkundige en geboren en getogen in Leuven, gidst ons. Hij kent heel wat doorgangen die je de stad op een andere manier laten ontdekken. Soms lijken deuren gesloten, maar vind je daarachter rustpunten, rariteiten of leuke weetjes. ‘Hoogtepunten en verborgen hoekjes van Leuven’ is een rondleiding van Leuven Leisure.

LETTERS Niet te missen is de universiteitsbibliotheek op het Ladeuzeplein. Je kunt met een audiotour de toren bezoeken, waar je een panoramisch uitzicht hebt. In het weekend is ook de schitterende leeszaal toegankelijk voor bezoekers. De oorspronkelijke Leuvense universiteitsbibliotheek werd tijdens WO I door de Duitse bezetter in brand gestoken. Amerika kwam met geld over de brug voor een nieuwe bibliotheek. Sebastiaan Cloet duwt in de inkomhal een houten deur open, we staan plots in een rustige binnentuin. Tegen een gevel staan gebeeldhouwde letters van zowat een meter hoog. “Die hadden aan de voorgevel van de bibliotheek moeten komen. De tekst was in het Latijn, vrij vertaald is de leuze ‘Door Duits geweld geveld, met Amerikaans

N˚23 | 2022

geld hersteld’. Maar de universiteit vond het te uitdagend, zij had goede banden met Duitse universiteiten. De letters waren gemaakt, maar werden nooit op het gebouw geplaatst. Een deel werd verkocht aan de stad Dinant voor een oorlogsmonument daar, dat de Wehrmacht in WO II opblies. De letters die je nu in deze binnentuin ziet, werden teruggevonden in de kelders van het stadhuis.”

VERBRANDE BOEKEN “Verbrande boeken waren aanwezig bij het ondertekenen van het Verdrag van Versailles na WO I. Ze golden als bewijs voor wat Duitsland in Leuven had aangericht. Vraag is waarom Leuven zo hard werd aangepakt, net als bijvoorbeeld Aarschot en Dinant. In Leuven werd zowat de hele binnenstad in de as gelegd. De Duitsers waren bang dat hier veel francs-tireurs waren, scherpschutters die hen zouden aanvallen. Dat konden gewone burgers zijn. De Duitsers hadden misschien stress, maar het was wellicht ook zo dat ze zelf verhalen uitvonden om eigen wangedrag te rechtvaardigen. Wat er in Leuven precies is gebeurd, kunnen we moeilijk achterhalen. Hoe dan ook, op 25 augustus 1914, enkele dagen na de bezetting van de stad, zeiden de Duitsers dat er op hen was geschoten. Het brandstichten deden ze systematisch: ze sloegen huis na huis de vensters stuk en gooiden benzine of een fosfortablet naar binnen. Het was pure terreur. Nog steeds zie je in Leuven gevels met een tegel ‘1914’ die eraan herinnert dat het om een heropgebouwd pand gaat.”

SYMBOLIEK In het midden staat Maria, symbool van de KU Leuven en hier tegelijk afgebeeld als de Romeinse godin van wijsheid en van oorlog, Minerva. Met haar rechtervoet staat ze op de Duitse adelaar, en ook haar zwaard houdt het destructieve beest in bedwang. Naast de antiDuitse retoriek, zit het bibliotheekgebouw vooral ook vol Amerikaanse symboliek. Toen het gebouw op 4 juli 1928 werd ingewijd, had de VS 48 staten. Later kwamen Alaska en Hawaï erbij. Tot aan het balkon boven is de toren 48 meter hoog, de beiaard telde 48 klokken, en vier uurwijzerplaten met elk 12 sterren, één aan elke zijde van de toren, maakt dezelfde rekensom.

KOSTBARE HANDSCHRIFTEN “Mijn vader werkte er op de afdeling van de kostbare oude handschriften. Ik ging hem soms opzoeken. Zo kon ik bladeren in het 16de eeuwse boek van Andreas Vesalius over de bouw van het menselijk lichaam. Dat was heel bijzonder. Een ingekleurd exemplaar is zowat een miljoen dollar waard. Dat de universiteit vandaag over zulke kostbare werken beschikt, is zeker niet vanzelfsprekend te noemen. Na alle oorlogsellende en vernieling, heeft zij veel boeken opnieuw aangekocht, en vanuit de hele wereld zijn boeken aan de KU Leuven geschonken. Helaas herhaalde de geschiedenis zich: het nieuwe bibliotheekgebouw werd op haar beurt in brand gestoken in mei 1940, opnieuw door de Duitse bezetter. En opníeuw schonken de voorname universiteiten in de wereld, kostbare boeken.”

Aan de voorgevel van de bibliotheek zijn beelden te zien die verwijzen naar de landen die WO I wonnen.

MIDDELEEUWSE MUUR We wandelen door het stadspark en nemen het pad dat omhoog klimt, langs restanten van de middeleeuwse muur uit ongeveer 1150. “De stad was veel kleiner dan vandaag. Er waren elf poorten en een dertigtal torens. Maar in de periode 1100-1300 was Leuven een voor die tijd grote stad, met een paar tienduizend inwoners, en minstens politiek belangrijker dan Brussel en Antwerpen. De hertog van Brabant resideerde hier. Nadien trad een periode van verval op, maar door de universiteit (°1425) werd Leuven wel een belangrijk kenniscentrum. Met de opkomst van de bierindustrie kwam er een heropleving. Het is niet toevallig dat AB-InBev, de grootste speler ter wereld, haar hoofdkwartier in Leuven heeft. Je kunt de stad vandaag makkelijk en correct samenvatten als centrum van kennis en van bier. Het stadspark is ontstaan uit een samenbrengen van tuinen van verdwenen universitaire colleges. Ooit waren er zowat zeventig, maar tijdens de Franse Revolutie

Cultuur | Verborgen parels in Leuven

Een doorsteekje leidt ons van het stadspark naar de achterkant van de faculteit Economie, een plaats waar je anders niet zou komen. “Hier passeer je ook langs enkele van de nog bestaande historische collegegebouwen. Die werden dikwijls gebouwd vanuit de nalatenschap van vermogende personen die er veelal arme studenten uit hun eigen regio tijdens hun studietijd onderdak wilden bieden. Je steekt hier bijvoorbeeld de straat over, en je komt in het prachtige Van Dalecollege, oorspronkelijk voor studenten uit Aalst en Antwerpen. Anders dan de collegetraditie van Oxford en Cambridge, waren colleges in Leuven in principe geen plaatsen waar lessen werden gegeven; die werden de eerste eeuwen van de universiteit in de lakenhal, nu universiteitshal, ingericht.”

werden er heel wat afgebroken. De Franse bezetter vond een katholieke universiteit, kort gezegd, pure nonsens. Het stadspark is populair bij studenten, op mooie dagen is er op het grasveld soms nauwelijks nog een vrij plekje te vinden”, vertelt Sebastiaan.

RARITEITEN

N˚23 | 2022

Op een muur van de oude muziekkapel in het park is een walvis geschilderd, niet toevallig. We komen bij het Museum van Dierkunde waar het skelet van een Groenlandse walvis hangt, het dateert van 1880. Er zijn ook opgezette dieren, zoals vogels en een vos. Opmerkelijk zijn de menselijke foetussen en de Siamese varkenstweeling met één kop en twee lijven. Er is ook de coelacanth, een vis waarvan wetenschappers eerst alleen de fossielen vonden en dachten dat het dier was uitgestorven, tot er een levend exemplaar werd gevonden. Liefhebbers van schelpen zullen zeker ook hun gading vinden. Het museum is op weekdagen vrij te bezoeken, op afspraak kan ook.

HEMELBOL

GROOT VERDRIET

De universiteit heeft momenteel een paar honderd gebouwen in het centrum van de stad in bezit. We staan bij het Chinees instituut, verbonden aan de Onderzoeksgroep Sinologie. Hier worden o.a. belangrijke Chinese gasten ontvangen. Heel wat Chinese jongeren komen naar Leuven om te studeren. Er hangt ook een mooi verhaal aan vast. “De West-Vlaming Ferdinand Verbiest kwam in de jaren 1600 in Leuven studeren. Hij werd een jezuïet en missionaris. De man reisde naar China, maar de keizer maakte het hem lastig omwille van zijn katholieke geloof en zette hem zelfs gevangen. Maar de keizer ontdekte dat Ferdinand Verbiest ook een wetenschapper was, bekwaam in astronomie. Het is voor ons vandaag moeilijk voor te stellen, maar in die tijd waren beslissingen van heersers dikwijls afgestemd op astronomische verschijnselen of andere zichtbare of tastbare aardse gebeurtenissen. Wanneer zich, bijvoorbeeld kort na een zonsverduistering of een aardbeving een politieke crisis voordeed, dan was het idee dat na een nieuwe beving of verduistering zich misschien een nieuwe crisis zou voordoen.” Ferdinand Verbiest raakte na verloop van tijd goed bevriend met de keizer en kreeg zelfs een adellijke titel als mandarijn. In Peking is er het plein van de Hemelse Vrede, Tiananmen. Daar vond in 1989 een bloedbad plaats waarbij vreedzame protestanten omkwamen. “Er is nog steeds het gebouw van het keizerlijke observatorium met op het dak een gigantische hemelbol die Ferdinand Verbiest maakte. Een kopie staat hier in de binnentuin. De toen bekende sterren staan er op afgebeeld. We weten niet hoe het heelal eruitziet. Is het een bol? Je moet je inbeelden dat je midden in de bol zit en naar buiten kijkt.”

Vanaf 1920 worden meisjes toegelaten aan de universiteit. Dat gebeurde schoorvoetend. “De universiteit werd door religieuze mannen geleid. De toenmalige rector, die ook bisschop was, zei in zijn openingsspeech van het academiejaar dat vrouwen toch maar beter een studierichting zouden kiezen die past bij hun zwakke geaardheid, dus geen medische of exacte wetenschappen. De vrouwelijke studenten deden dat dus nadrukkelijk wel en slaagden ook. In de Naamsestraat was er tot de jaren 1970 in het Atrechtcollege, een ‘peda’ voor alleen vrouwen. Ze werden streng door nonnen bewaakt. Je vindt in de voortuin een gigantische Japanse Honingboom die naar verluidt enorm groeide door de tranen van de meisjesstudenten. Zij moesten immers om 19u in de peda zijn en namen bij de boom afscheid van hun vriendjes die wel van het stadsleven konden proeven. Nog steeds wordt het de ‘Boom van ’t Groot Verdriet’ genoemd. Ook voor jongens was het leven in de colleges heel streng: het kwam erop aan veel te bidden en veel te studeren. De maaltijden waren vaak heel sober. Leuven was vroeger streng katholiek en behoudsgezind, een heel verschil met het vrije studentenleven dat nu voor heel wat sfeer zorgt!”

TOPPERS VAN LEUVEN • Stadhuis in gotische stijl • Sint-Pieterskerk met meesterwerken van Dirk Bouts • Universiteitsbibliotheek: vol van geschiedenis, panoramisch uitzicht • Oude Markt: dé uitgaansbuurt • Vaartkom: trendy buurt • Groot Begijnhof: werelderfgoed • Kruidtuin: één van de oudste botanische tuinen van het land • Museum M: vaste collectie en uitgelezen tentoonstellingen • Bierproeverij: in Leuven en de omgeving vind je verschillende brouwerijen.

www.visitleuven.be

RENÉE EN FONSKE

PATER DAMIAAN Een andere doorsteek brengt ons naar de SintAntoniuskapel met mooie glasramen. We gaan binnen langs de zijkant. Pater Damiaan ligt er begraven in de crypte. In Vlaanderen werd hij in 2005 verkozen tot grootste Belg. Hij was missionaris en werkte op Molokai in Hawaï bij mensen met melaatsheid. De man kreeg de ziekte ook en werd op het eiland begraven, maar de Belgische koning Albert vroeg in 1935 aan de Amerikaanse president Roosevelt om het lichaam hier te kunnen begraven. Hij werd verscheept met de Mercator, de boot die nu in Oostende ligt. Toen hij zalig werd verklaard in 1995, wilde men in Molokai een fysiek aandenken. Zijn rechterhand werd toen naar ginds gestuurd.

LEGE NIS Als je het infokantoor van de dienst Toerisme binnengaat, zie je een glazen deur. Die geeft uit op een binnentuin. Daar zie je hoe sober de achtergevel van het stadhuis is met weinig ramen, terwijl de voorkant echt wel veel decoratie heeft. Er werd blijkbaar bespaard. “Een klein detail: er ontbreekt een beeld. Leopold II werd weggehaald toen er commotie was omwille van zijn misdaden. Rechts van de nu lege nis staat nog altijd Napoleon die, zeg maar, een even grote crimineel was. Eigenlijk wist nauwelijks iemand dat Leopold II daar stond. Als historicus vind ik het weghalen van het beeld jammer, stelt Sebastiaan. Je kunt er misschien beter de aandacht op vestigen zodat over de wantoestanden in Congo wordt gepraat. Laat hem staan en verf hem rood!” In de binnentuin staat een praatpaal die je wegwijs maakt in het Leuvens dialect. Als je let op de straatnaamborden van de stad zie je dikwijls ook de naam in het dialect. De Eikstraat in ‘Leive’ heet bijvoorbeeld ook Oëkestroike, de Boekhandelstraat verandert in Bukandelstroot.

N˚23 | 2022

Sebastiaan maakt een doorsteek via een universiteitsgebouw waar studenten verzamelen en wachten op de les. “Je wordt niet verondersteld om door de gebouwen van de universiteit te gaan, maar het is wel handig en je proeft meteen ook de sfeer. Ik studeerde in Leuven en vond dat een heel fijne tijd.” Renée is een standbeeld van een meisjesstudente die braaf naar de les gaat, het staat in de Naamsestraat. Fonske is de verpersoonlijking van een ondeugende jongensstudent op het Rector De Somerplein. De universiteit had aan de Brugse kunstenaar Jef Claerhout gevraagd om een ludiek beeld te maken, maar was bij de onthulling niet helemaal tevreden. Het beeld stelt ‘Fons Sapientiae’ voor, de bron van de wijsheid. De kunstenaar had het dubbel opgevat: de student leest een boek, maar giet ook bier in zijn hersenpan. “In de jaren 1970 was dat wat te vrijgevochten. Het beeld belandde in een kast. Toen de KU Leuven 550 jaar bestond werd het vanonder het stof gehaald en aan de stad geschonken bij de heraanleg van het plein. Eeuwenlang is het de gewoonte dat de stad en de universiteit elkaar bij een verjaardag geschenken geven. Fonske was ongewenst, nu heeft iedereen hem in het hart gesloten.”

ONTDEK DE STAD MET LEUVEN LEISURE • ‘Hoogtepunten en verborgen hoekjes van Leuven’. Elke zaterdag van 15u-17u. 10 euro per persoon. • Leuven Leisure heeft een ruim aanbod om de stad te verkennen: te voet, met de fiets – fietsverhuur mogelijk – of al varend met een kajak, kano of vlot. • Je kan voor je groep een programma op maat aanvragen. • Arrangementen zijn mogelijk voor wie enkele dagen in de stad wil verblijven. www.leuvenleisure.be en www.beerhop.be

VOORSTELLING

PALLIATIEF SUPPORT TEAM (PST)

Als palliatief supportteam ondersteunen we onze patiënten, de familie en collega zorgverleners met als doel een zo groot mogelijke levenskwaliteit te geven aan patiënten met een ongeneeslijke ziekte. Hoe we dit doen en waarvoor je bij ons terecht kan, lichten we graag toe. Tekst: Karin Geebelen en Evelyne Smeyers

Z orgenvreters!

Wanneer patiënten op een bepaald moment geconfronteerd worden met een levensbedreigende ziekte is behandelen met als doel genezing soms niet meer mogelijk. Op dat ogenblik verschuift de aandacht naar een goede palliatieve zorg en worden wij als palliatief supportteam ingeschakeld. Palliatieve zorg is een totaalzorg waarin onze patiënten en hun omgeving centraal staan, onze doelstelling is het leven zo comfortabel mogelijk te maken. De zorg wordt zoveel mogelijk afgestemd op de individuele noden en wensen van de patiënt en zijn/haar omgeving. Palliatieve zorg beperkt zich dus zeker niet enkel tot de laatste levensfase. Een eerste stap hierin is in gesprek gaan met onze patiënt.

WERKING PST Het is niet gemakkelijk om te spreken over thema’s als levenseinde en vroegtijdige zorgplanning, na te denken en beslissingen te nemen over je toekomstige medische zorg en behandeling. Als leden van het PST bespreken we deze thema’s elke dag, maar voor velen is dit moeilijk en is de drempel hoog om hierover in gesprek te gaan. Een van onze belangrijkste doelstellingen is patiënten en hun omgeving helpen om over deze belangrijke zaken te spreken. We voelen en zien vaak dat patiënten opgelucht zijn wanneer er over hun wensen en verlangens rond levenseinde gesproken wordt. Hierin komen regelmatig hun angsten, zorgen en ongerustheden naar boven. Het geeft vaak gemoedsrust dat zaken zijn besproken en hun wensen zijn neergeschreven. Het is opvallend te zien hoe mensen naar aanleiding van onze levenseindegesprekken gaan praten over hun manier van leven en wat hierin voor hen belangrijk was. Het is voor ons verrijkend en verrassend hoe mensen ons meenemen in hun levensverhaal. Dit is het mooie aan ons werk, dat we in een job die vaak als “triest” wordt gezien heel veel warmte en levenswijsheid meekrijgen.

N˚23 | 2022

WAT HOUDT ONZE ZORG IN? Als PST geven we aandacht en zorg op heel wat vlakken: • We geven informatie over beslissingen rond het levenseinde – vroegtijdige zorgplanning. • We bespreken palliatieve zorgmogelijkheden zoals pijn- en symptoomcontrole, palliatieve sedatie en uitwerking van euthanasie. • We geven psychologische begeleiding aan patiënten en familie. Belangrijk hierbij is dat we alle betrokken personen de begeleiding en steun geven die ze nodig hebben. Naast de gesprekken geven we ook informatie aan patiënten en hun omgeving. Brochures die een extra houvast zijn, naast de mondelinge toelichting, betreffende levenseindemogelijkheden. Voor de opmaak van wilsverklaringen maken we vaak gebruik van de brochures van LEIF (www.leif.be), waarin een overzicht staat van mogelijke beslissingen en documenten die men kan gebruiken om deze beslissing op papier te zetten.

Carton, v.l.n.r. Karin Geebelen, dr. Saskia n Bulck Evelyne Smeyers en dr. Heidi van de

ZORGENVRETERS EN DE WAAKDOOS: INITIATIEVEN BINNEN ONS PST? WIE ZIJN WE? We zijn een multidisciplinair team dat bestaat uit artsen, verpleegkundigen, een psychologe, een sociaal werker en een spirituele zorgverlener. Wij volgden een bijkomende specialisatie in palliatieve zorgen en proberen vanuit onze eigen specialisatie onze patiënten en hun omgeving zo goed mogelijk te ondersteunen. Als PST werken we ook samen met andere deskundigen in functie van de zorgnood van onze patiënt (o.a. diëtisten, kinesisten …). Ons PST bestaat uit een kernteam en een breder ondersteunend team. Het kernteam staat in voor de dagelijkse werking, daarnaast hebben we maandelijks overleg met het ondersteunend team. Wie maakt deel uit van ons kernteam? • Karin Geebelen: palliatief coördinator • Evelyne Smeyers: psychologe • Dr. Heidi van den Bulck: voorzitter PST • Dr. Saskia Carton: ondervoorzitter PST • Dirk Aerts: sociaal werker, diensthoofd Patiëntenbegeleiding Wie zijn de lelden van het ondersteunend team? • Liesje Van der Auweraer: hoofdverpleegkundige Geneeskunde 5 • Wendy De Boeck: hoofdverpleegkundige Geneeskunde 2 • Anja Wauters: hoofdverpleegkundige Geneeskunde 1 • Inge Bogaerts: hoofdverpleegkundige Geriatrie 2 • Joep Bronneberg: spiritueel zorgverlener We werken ook nauw samen met de anesthesisten van de pijnkliniek, dr. Ilse Le Roy en dr. Loïc Delplanque.

Als PST hebben we een aantal initiatieven genomen ter ondersteuning van onze patiënten en hun familie. • Sinds kort gebruiken we zorgenvreters binnen ons PST. Dit om kinderen te helpen bij het verwerken van emoties die de ziekte van iemand die hen dierbaar is met zich meebrengt. De zorgenvreters zijn knuffels die de zorgen, de angsten of onzekerheden van hun eigenaars “opeten”. Hun mond is een rits waar je letterlijk of figuurlijk alles kan instoppen. Kind kunnen een tekening maken of een briefje schrijven met wat hen dwarszit, waar ze schrik van hebben of wat hen droevig maakt. Dit kunnen ze toevertrouwen aan het zorgenvretertje. De ouder of grootouders kan nadien bekijken wat er op staat en hierover in gesprek gaan met hun (klein)kind. Het van zich afschrijven of tekenen van angsten kan op zich al zorgen dat ze een stuk minder worden. De zorgenvreters worden aan de patiënt voorgesteld door de psychologen en palliatief coördinator, hierbij geven we toelichting en begeleiding over het gebruik ervan. De zorgenvreters waren er niet geweest zonder de hulp van heel wat vrijwilligers, die de poppetjes maken. Een oprecht dankjewel aan ieder van hen voor het enthousiasme en het vele werk dat hier al werd in gestoken. De vele positieve reacties van patiënten die al een zorgenvreter kregen voor hun (klein)kind, moedigt ons en de vrijwilligers aan om ze nog meer te gebruiken in onze werking. • Enkele jaren geleden werd gestart met maken van waakdozen. Waken is een emotionele en intensieve tijd, waarin we familie en naasten willen helpen. De waakdoos is gevuld met allerlei materialen die zorgen voor troost, comfort en ondersteuning. In de doos zitten voorwerpen die gebruikt kunnen worden in de zorg voor de stervende zoals aromatische oliën, gedichtenboekjes … Een fleecedeken, schrijfmateriaal, wenskaarten en toiletgerief kunnen worden gebruikt voor het welbevinden van de personen die waken.

Imelda | Voorstelling Palliatief Support Team

HOE KAN JE ONS BEREIKEN? Karin, onze palliatief coördinator, kan je tijdens de kantooruren bereiken op het nummer 015 50 57 44. Wanneer ze niet aanwezig is, word je automatisch doorgeschakeld met een psycholoog van ons PST. Buiten de kantooruren en in het weekend kan je een boodschap inspreken op het antwoordapparaat, van zodra we aanwezig zijn, nemen wij contact met jou op. Je kan ons ook mailen op pst@imelda.be. Weet je graag nog meer over ons PST? Bekijk dan onze webpagina waarop ook links te vinden zijn naar brochures en externe sites met meer info.

CONTACT PST - verpleegkundige: 015 50 57 44 PST - psychologe: 015 50 47 48 E-mail: pst@imelda.be

Scan deze QR-code voor onze webpagina

Hoe zit het met mijn loopbaan na kanker?

rs GR te AT ge I S sp re k

Bij Let’s Goos kan je terecht voor loopbaanbegeleiding na langdurige afwezigheid op het werk. Het is niet altijd vanzelfsprekend om weer aan de slag te gaan. Dat weten we maar al te goed.  Ik mag weer gaan werken. Wat nu?  Wat zijn de risico’s?  Welke werkaanpassingen zijn mogelijk?  Hoe ga ik het gesprek aan met mijn werkgever?  Hoe voel ik me daarbij?

Van out naar in, en weer helemaal mee. Het kan hoor, wees gerust. Twijfel niet om ons te contacteren. We helpen je graag.

www.letsgoos.be • 014 14 02 91

N˚23 | 2022

Imelda

Eventkalender 28 maart, 27 juni en 26 september

Bloed geven 2022 Telkens van 17.30 tot 20.30 uur in de Kapel van ons ziekenhuis. Inschrijven vooraf is verplicht via de website www.rodekruis.be.

… ergotherapeute Caroline De Schutter en neuropsychologe Dorien Timmers een cognitief trainingsprogramma uitgewerkt hebben dat zich richt op (jong)volwassenen en ouderen met milde cognitieve haperingen ten gevolge van een aandoening of ziekte (zoals CVA, MS, parkinson...) of waarbij de cognitieve klachten secundair ontstaan zijn aan bijvoorbeeld een behandeling met chemotherapie, een burn-out…? In 10 sessies krijgen de deelnemers inzichten in de oorzaken van vergeetachtigheid of concentratieverlies en leert men allerlei strategieën aan om beter te leren omgaan met de cognitieve veranderingen, denk maar aan geheugenstrategieën of tips om je aandacht te verbeteren. De sessies gaan door in kleine groepjes van 4 à 5 personen zodat er ook samen geoefend kan worden. Elke sessie duurt 1 uur en wordt eenmaal per week aangeboden. Patiënten kunnen in aanmerking komen voor het programma indien ze intern doorverwezen worden door één van de neurologen. Voor meer informatie over het programma kan je contact opnemen met de therapeuten via het e-mailadres bolwerk@imelda.be.

… ons diabetesteam 16 educatieve filmpjes maakte om aan de patiënten in de wachtzaal te tonen? Van zwangerschapsdiabetes tot knobbels op de schilklier en van de voetkliniek tot het gebruik van een insulinepomp. Alles wordt klaar en duidelijk uitgelegd. Je vindt alle filmpjes terug op onze website www. imelda.be/zorgaanbod/medischespecialismen/endocrinologie of via deze QR-code.

… dat er op het hoogtepunt in de vierde golf van de coronacrisis tot 500 wissers per dag werden verwerkt door ons labo? Deze stalen zijn afkomstig van drie verschillende lijnen. De eerste zijn de spoedgevallen. Een tweede lijn bestaat uit de preoperatieve screenings en een derdelijn is de overflow van testen die we krijgen via Somedi in Heist-op-den-Berg. Dat medisch centrum analyseert de stalen die via de huisartsen binnenkomen.

Imelda | Wist je dat...

a new culture of light

occ_PA_sospeso_neutral_MVLVerlichting_BE_210x297_210927_cgi.indd 1

27.09.21 16

Imelda | Wist je dat...