Vooraf

“Als een monument kon vertellen …”

Vooraf

Toen in 1988 bekend werd dat 1 Para de traditie van de herdenkingen in Peer en Meeuwen (SAS Lt. Freddy Limbosch en SAS Sgt. Jean Melsens) niet kon verderzetten werd SAS Jaak Daemen door de SAS Senior Club (SAS Kolonel Eddy Blondeel en zijn strijdmakkers), gevraagd om de fakkel over te nemen. Sindsdien werd SAS Jaak Daemen (hierna Jaak genoemd) de drijvende kracht achter de coördinatie van beide herdenkingen. Vanaf 1992 zal zijn goede vriend, Kolonel SBH b.d. André Wolfs, hem bij zijn taak bijstaan.

Het verhaal van de monumenten van SAS Lt. F. Limbosch en SAS Sgt. J. Melsens

Sinds 2003 vergezel ik, Marc Daemen, mijn vader, steevast als zijn vaste chauffeur, naar diverse herdenkingen en activiteiten. Ik kreeg de kans om vele uren met vader te praten over zijn rijke SAS-verleden. Het intrigeerde me hoe hij betrokken werd bij de organisatie van diverse herdenkingen en waarom hij dat zovele jaren is blijven doen.

1948

Vader trouwde op 25 mei 1948 met zijn jeugdliefde Lucie Diels. Hij verliet het SASkader in 1949 en vertrok met zijn gezin, als militair, voor het ministerie van Koloniën naar Belgisch-Congo. Hij zou daar helpen bij de uitbouw van het kader van de ‘Force Publique’. Na een 20-jarige loopbaan in Belgisch-Congo en Burundi ging hij met pensioen. Eenmaal terug in België bouwde hij een tweede loopbaan uit. Eerst als verzekeringsagent en later werkte hij als area manager voor Sunair op de Canarische eilanden en het Italiaanse Rimini. In 1979 keerde hij definitief terug naar België en nam opnieuw contact met zijn SAS-strijdmakkers. Hij nam deel aan de vele bijeenkomsten en vergaderingen en herdenkingen.

1979

Hij vertelde mij: “Wat de herdenkingen betreft… die zijn er altijd al geweest in de een of andere vorm.” Op de agenda van de SASveteranen, later SAS Senior club (*), stond in de jaren 80 elk jaar de herdenking Hotton-Bure op de agenda, alsook 21 juli in Brussel en de viering op 11 november. Dat was het. De herdenking Hotton-Bure gold als het herdenkingsmoment van alle gesneuvelde SAS-strijdmakkers. Het was echter een wens

van Kolonel Blondeel om voor elk van zijn gesneuvelde SAS-mannen een jaarlijkse herdenking te organiseren op de plek waar ze sneuvelden. Hij vond dat ze blijvend recht hadden op een jaarlijkse herdenking en op ons respect.

(*) SAS Senior Club: dit is altijd een feitelijke vereniging geweest met als voorzitter Kolonel Blondeel. Het doel van de vereniging was om de ‘anciens’ bij elkaar te brengen, herinneringen te bewaken, gesneuvelde strijdmakkers te herdenken. Om de leden te informeren bestond er een informatieblad: vanaf juli 1946 tot april 1950 is dat Who dares Wins, vervolgens Flash News, Para 40-45 vanaf 1981 en SAS Veterans News vanaf januari 1988. Jaak zal samen met SAS Paul Marquet van SAS Veterans News de eindredactie verzorgen tot het laatste nummer in 2008.

Bijlage 1 SAS VETERANS NEWS 1994 Nr. 4 pagina 4

Tijdens diverse vergaderingen groeide dit plan. Een inventaris werd opgemaakt van SAS graven en monumenten. Kolonel Blondeel vroeg onder andere aan Jaak om mee zijn schouders te zetten bij de organisatie van zulke herdenkingen. En zo geschiedde want Kolonel Blondeel kreeg het grootste respect van zijn mannen.

Bijlage 2 Para 40-45 Nr. 27 2/1987 pagina 38

1988

Gezien hij in Leopoldsburg woonde, lag het voor de hand dat Jaak initiatief zou nemen rond de herdenkingen in Peer en Meeuwen. 1 Para die een jarenlange traditie had met in Peer en Meeuwen jaarlijks bloemen leggen, meldde in 1988 dat daar een einde aan zou komen. Door de vele reorganisaties werden weekendprestaties niet meer mogelijk. Kolonel Blondeel wenst de continuïteit van de herdenkingen in de toekomst verder garanderen en vraagt Jaak om dit verder uit te werken.

Bijlage 3 SAS VETERANS NEWS 1988 1 pagina 15 10/09/1988

Jaak zal ervoor zorgen dat hij vanuit de schoot van de SAS-veteranen de fakkel overneemt. Hij neemt contact met eerste schepen Maria Vandereycken-Roemers (*) van de stad Peer en start de gesprekken (er was in die tijd nog geen ANPCV regionale in Limburg). Hij doet dit ook met de verantwoordelijken van de gemeente Meeuwen. Hij slaagt erin om zich van de medewerking van de twee gemeenten te verzekeren. Jaak zal, als afgevaardigde van de SAS-veteranen, de organisatie van de beide herdenkingen coördineren. De beide gemeenten zullen mettertijd zorgen voor de nodige budgetten om uitnodigingen te versturen, transport (bussen) te voorzien voor de verplaatsing tussen het kerkhof in Peer en het monument in de Limboschstraat, de receptie alternerend in Peer en Meeuwen te organiseren enz. Dat is een grote verdienste van Jaak. Hij wordt daarom op 7 september 2019 door beide gemeenten gehuldigd. Hij mag een mooi uniek aandenken in ontvangst nemen, namelijk een stuk uit de Calibansteen (het monument) dat gepolijst werd en op een sokkel gezet. Ook voor zijn inzet als lid van het Geheim Leger sinds 1942 krijgt hij die dag een oorkonde uit de handen van de voorzitter van de KUVGL (Koninklijke Unie der Verbroederingen van het Geheim Leger) de heer Van Isterdael. (*) Mevr. Maria Vandereycken-Roemers was schepen van Peer van 1 januari 1982 tot 3 april 1995. Van 4 april 1995 tot 1april 2001 was ze voorzitster van het OCMW en van 18 april 2001 tot 31 mei 2003 opnieuw schepen. Marc Daemen had op 20 april 2020 een gesprek met haar.

1989

Het was ook Jaak die in september 1989 het voorstel deed om op elk graf van een gesneuvelde SAS en elk monument SAS een SAS-wing aan te brengen.

Bijlage 4 Para 1989 Nr. 9 pagina 3 1993

In 1993 wordt er samen met Kolonel Blondeel beslist dat het fonds (Belgian Airborn SAS Fund) (*) enkel de SAS-wings geplaatst op graven of monumenten van gesneuvelde SAS in actie zal terugbetalen.

Bijlage 5 Para 1993 Nr. 2 pagina 2