4. ÜNİTE 5.2. Kur’an Kâmil İnsan Modeli Sunar Yaratılış gayesine uygun yaşayan, güzel ahlaklı ve erdemli insana kâmil (olgun) insan denir. Kâmil insan Allah’ın emir ve yasaklarına uyar, Peygamberimizin davranışlarını ve sözlerini kendine örnek alır.
Kâmil insan kavramından ne anlıyorsunuz?
Allah insanı mükemmel bir şekilde yaratmış, onu üstün özelliklerle donatmıştır. Nitekim Tîn suresinin 4. ayetinde şöyle buyurmuştur: “Doğrusu, biz insanı en güzel bir biçimde yarattık.” Allah mükemmel olarak yarattığı insanın erdemli bir hayat sürmesini ister. Bunun için öncelikle Peygamberimiz Hz. Muhammed’in yüce bir ahlak üzere olduğunu bildirir ve inananların onu örnek almasını öğütler. Bu konuda Yüce Allah şöyle buyurur: “Ant olsun ki Allah’ın Resulünde sizin için güzel bir örnek vardır…”1 Hz. Muhammed’in hayatını örnek alan kişi kâmil insan olur. Kâmil insan Allah’a karşı sorumluluklarını bilir, insanlara ve diğer varlıklara iyi davranır. Allah’a inanır ve ona ibadet eder. Sadece ondan yardım ister. Verdiği nimetlerden dolayı Allah’a şükreder. Allah’ın emir ve yasaklarına titizlilikle uymaya çalışır. Kâmil insan, anne babasına iyi davranır. İnsanlara iyilik yapar ve onları hor görmez. Çevresine karşı duyarlıdır. Bütün canlılara karşı merhametlidir. Kötülükler karşısında hemen öfkelenmez, sabırla onların üstesinden gelmeye çalışır.2 Kâmil insan aynı zamanda takva sahibi kimsedir. Allah’a karşı gelmekten ve günah işlemekten sakınır. İyi ve yararlı işler (amel-i salih) yapar. Böyle insanları Allah sever ve ödüllendirir. Kur’an’da bu durum şöyle ifade edilmiştir: “O takva sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar; öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever.”3
LİSTELEYELİM “Rahman’ın kulları, yeryüzünde tevazu ile yürürler ve kendini bilmez kimseler onl onlara laf attığında ‘Selam!’ der (geçerler). Geceleri Rablerine secde ederek ve kıyama durarak geçirirler.” “(Onlar), harcadıklarında ne israf ne de cimrilik ederler; ikisi arasında orta bir yol tutarlar. Yine onlar, Allah ile beraber başka bir tanrıya yalvarmazlar, Allah’ın haram kıldığı cana haksız yere kıymazlar ve zina etmezler…” “(Onlar), yalan yere şahitlik etmezler, boş sözlerle karşılaştıklarında vakar ile geçip giderler. Kendilerine Rablerinin ayetleri hatırlatıldığında, ayetleri duymazlıktan ve görmezlikten gelmezler. Onlar, ‘Rabb’imiz! Bize göz aydınlığı eşler ve nesiller bağışla. Bizi takva sahiplerine önder kıl!’ derler.” Furkân suresi, 63, 64, 67, 68, 72, 73 ve 74. ayetler. Yukarıdaki ayet meallerine göre olgun insanın özelliklerini listeleyiniz. • İsraftan kaçınırlar. • .......................................................................................... • .......................................................................................... • .......................................................................................... 1 Ahzâb suresi, 21. ayet. 2 bk. Lokman suresi, 12-19. ayetler. 3 Âl-i İmrân suresi, 134. ayet. 112