3. ÜNİTE • Hutbeye niyet edilmelidir. • Hutbe okunurken en az bir kişinin hazır bulunması gerekir. Bu nedenle cemaatin bir kısmı hutbe esnasında hazır bulununca diğerleri sonradan katılırsa hutbeyi dinlemiş sayılır ve cuma namazı geçerli olur. Hutbenin sünnetlerini şöyle sıralayabiliriz: • Hatip abdestli olmalı ve hutbeden önce minberin önünde bulunmalı. • Minbere çıktığında oturmalı ve bu esnada müezzin iç ezan okumalı. • Hatip her iki hutbeyi de ayakta okumalı ve hutbe okurken yüzünü cemaate dönmeli. • Hutbeye sessiz bir şekilde euzü besmele çekerek ve açıkça Allah’a hamt ile başlamalı. • Kelime-i şehadet ve Peygambere salavat okumalı. • Hutbede öğütlere yer vermeli ve Kur’an’dan en az bir ayet okumalı. • İki hutbe arasında oturmalı. • İkinci hutbede de hamt ve salavat okumalı. • Her iki hutbeyi de kısa tutmalı. Hutbenin sünnetlerini terk etmek mekruhtur. Hutbe sessizce ve dikkatlice dinlenilmelidir. Hutbe okunurken konuşmak ve konuşan birini uyarmak tahrimen mekruhtur. Peygamberimiz, bu konuda şöyle buyurmuştur: “Cuma günü, imam hutbe okurken, sen (yanı başında konuşan) arkadaşına: ‘Sus!’ desen boş laf etmiş olursun.”1 Ayrıca hutbe esnasında namaz kılmak da mekruhtur.2
PAYLAŞALIM Bir cuma hutbesini dinleyerek gözlemlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
3. Hutbe Hazırlanması İle İlgili Hususlar Hatip, cuma ve bayram günleri için önceden bir hutbe hazırlar. Bu hutbeyi birkaç kez okuyarak gözden geçirir. Hazırladığı hutbenin, kısa, uyarıcı, yapıcı, eğitici, müjdeleyici, yanlış inançları düzeltici ve düşündürücü olmasına dikkat eder. Ayrıca hutbenin, şahısları kötüleyici ve millî birliği zedeleyici sözlerden uzak olmasına özen gösterir. Kur’an’ın,
È ǟȂÌ ǸÈ ÌdzơȁÈ ÊƨǸÈ ǰÌ ƸÊ ÌdzƢÊƥ ǮÈ ŏƥǁÈ DzȈÊ ...ƨÊ ÈǼLjÈ ƸÈ Ìdzơ ÊƨǜÊ Ê ƦLJÈ ȄÈdzÊƛ ǝÉ ƽÌ Éơ “Hikmet ve güzel öğütle Rabb’inin yoluna çağır...”3 ayeti ve Hz. Peygamberin uygulamaları hutbenin hazırlanması ve sunulmasında bizler için birer örnektir. 1 Buharî, Cuma, 36; Müslim, Cuma, 11. 2 Türkiye Diyanet Vakfı İlmihâli, (Heyet), C 1, s. 302. 3 Nahl suresi, 125. ayet. 50