DİYANET VAKFI İLMİHALİ 6- NAMAZ

yapabilir. Hanbelîler de hastalık sebebiyle meşakkat söz konusu olduğunda cem'i caiz görmüşler ve emzikli kadını, istihâze kanı gören kadını, özür sahibi kişileri ve her vakit için abdest almaktan âciz olan kişileri de aynı hükümde tutmuşlardır. Şâfiîler'e göre ise hastalık sebebiyle cem' caiz değildir.

4. İhtiyaç, Meşguliyet ve Sıkıntı. İhtiyaç ve sıkıntı sebebiyle cem' genelde caiz görülmemiştir. Cem' konusunda en geniş görüşe sahip olan Hanbelî mezhebinde sıkıntı ve meşguliyetin cem'i caiz kılacağı söylenmektedir.

Hanbelî fakihi Ebû Ya'la'nın bu hususta getirdiği ölçü şudur: “Cumanın ve cemaatle namazın terk edilmesini caiz kılan her sebep, cem'i de caiz kılar”, îbâzî mezhebine göre ise, namazın vaktinde kılınmasında sıkıntı doğuran her mazeret cem' için bir sebep teşkil eder. İbn Şîrîn, İbn Şübrüme, Eşheb gibi ünlü âlimler ve bazı Şafiî fakihleri, bir sebep olmaksızın cem' yapılmasını da -itiyat haline gelmemesi şartıylacaiz görmüşlerdir. Saîd b. Müseyyeb'in de bu yönde bir fetvası bulunmaktadır.

Mezheplerin cem' konusunda görüş ayrılığına düşme sebepleri üç noktada toplanabilir: