8.ÜNİTE 1. Dinî Çoğulculuk NOT EDELİM Felsefi anlamda plüralizm yani dinî çoğulculuk, bütün dinlerin insanları kurtuluşa ulaştırma konusunda eş değerde olduğu fikrine dayanır. Arnold Toynbee, John Hick ve W. Cantwel Smith gibi düşünürlerin savunduğu bu fikre göre bütün dinler insanı Tanrı’ya götüren eşit yollardır.
Dinî çoğulculuk (plüralizm), farklı dinlere mensup insanların birbirlerinin haklarına saygı göstererek bir arada barış içinde yaşamalarına denir. Çoğulculuk, özünde farklılıkların zenginlik kabul edildiği ve ötekilerin haklarının hukuki teminat altına alındığı bir hoşgörü ortamıdır. Böyle bir ortamda kimse kimseye inancı, yaşayışı ve kültürü nedeniyle baskı yapamaz, kimse farklılığından dolayı eleştirilemez ve kınanmaz.
(Kürşat Demirci, Yahudilik ve Dinî Çoğulculuk, s. 18.)
İçinde yaşadığımız dünya farklı din, kültür ve etnik kökene sahip insanların bir arada yaşamak zorunda kaldığı çok kültürlü bir dünyadır. Günümüzde iletişimin kolaylaşması, bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler nedeniyle dünyamız adeta küresel bir köy hâline dönüşmüştür. Bu nedenle farklı inanç ve kültürlere mensup insanların birlikte yaşamaları ve aynı havayı teneffüs etmeleri kaçınılmaz olmuştur. Böylece yemesi, içmesi, giyimi, konuştuğu dili ve inançlarıyla birbirinden farklı olan insanların farklılıklarını koruyarak barış içinde yaşama anlayışı doğmuştur. Bu anlayış genel olarak dinî çoğulculuk olarak tanımlanmaktadır. Dinî çoğulculuk tüm inançlara saygı ve hoşgörü ile yaklaşmayı gerektirir. Her insan, mensubu olduğu dinin en doğru ve mükemmel din olduğuna inanır. Ancak bu tabii durum insanların farklı inanç sahiplerine hoşgörü ile bakmasına engel değildir. Zira inançlar, insanların akli çabalarına ve Farklı inanç sahiplerinin bir arada hoşgörü içinde yaşaması toplumsal barış hür iradelerine dayalı kendi açısından önemlidir. tercihleridir. Bu sebeple farklı inançlara hoşgörü çerçevesinde bakmak hem insani hem de dinî bir zorunluluktur. YORUMLAYALIM “Sizin dininiz size, benim dinim banadır.” (Kâfirûn suresi, 6. ayet.)
“Allah’tan başkasına tapanlara (ve putlarına) sövmeyin; sonra onlar da bilmeyerek Allah’a söverler.” (En’âm suresi, 108. ayet.)
Yukarıdaki ayetlerden hareketle İslam’ın dinî çoğulculuğa bakışını yorumlayınız. 164