0000 260299 BM Seks#34F9FC.book Page 106 Monday, August 25, 2008 12:19 PM
106 kapittel 10
arbeidsdagen allereie tidleg på 1900-talet. Ho hadde sjølv røynsle som butikkarbeidar, som måtte stå det meste av arbeidsdagen (Bjørg Aase Sørensen, personleg melding). I Sverige hadde Alva Myrdal tatt til orde for sekstimarsdagen alt i 1950-åra, men først i 1970-åra vart det ein større debatt. Dei sosialdemokratiske kvinnene i Sverige vedtok krav om sekstimarsdag i 1972. Ei offentleg utgreiing om sekstimarsdag for småbarnsforeldre kom i 1975, men vart avvist av både SAF (den svenske arbeidsgivarforeininga), som meinte det vart for dyrt, og av svensk LO som meinte at arbeidstidsforkortinga måtte gjelda for alle (Hirdmann 2007). Kvinnene var i ferd med å gå ut i lønnsarbeid, og arbeidstidsordningane dei møtte, passa dårleg så lenge samfunnet forventa at dei samstundes skulle ha hovudansvaret for barn og heim som før. Men beredskap mot nedgangstider og arbeidsløyse var også med blant grunnane når store delar av kvinnerørsla gjekk samla ut med kravet om sekstimarsdag. Sekstimarsdag skulle gi plass til fleire i arbeidslivet (Lønnå 1996). Det var brei politisk semje. Også Høyrekvinnene fatta vedtak om sekstimarsdag, men ikkje med lønnskompensasjon. «Samordningsgruppa for sekstimersdagen», med representantar for fagforeiningar, kvinneorganisasjonar og politiske parti med sekstimarsdagen på programmet, dreiv aktivt opplysningsarbeid. På LO-kongressen både i 1977 og 1981 kom det fleire framlegg om sekstimarsdag, men framlegga under slagordet «Vi vil leve hver dag» vart sette opp mot lågare pensjonsalder, lengre ferie og lengre svangerskapspermisjon. Mellom partia var det også usemje om lønnskompensasjon, mens dette ikkje var noko stridsspørsmål i LO. I 1983 markerte nokre kvinner i Oslo, organiserte i Norsk Tjenestemannslag, for første gong kravet om kortare arbeidsdag med å «ta sekstimarsdagen» på den internasjonale kvinnedagen 8. mars. Med nylaga fane gjekk dei frå jobben etter seks timar, og samla seg utanfor Stortinget. Tilsvarande markeringar vart haldne 8. mars fleire stader dei følgjande åra. I 1986 slutta Heismontørenes fagforening seg til aksjonen ved å gjennomføra ein to timars politisk streik 7. mars (8. mars var ein laurdag det året). Seks timars normalarbeidsdag med full lønnskompensasjon vart endeleg vedtatt på LO-kongressen i 1985 som eit punkt på handlingsprogrammet. Da hadde forbund som samlar minst 40 prosent av medlemmene og om lag