Rubriek
Spoor zoek en
Adres: Essen 7, Haren Gevonden spoor: Kloostermoppen
De zomerse regen van 2010 laat de rode fundering glimmen en spoelt het zand weg, dat de stenen zo lang heeft toegedekt. Voor het eerst sinds de middeleeuwen bereikt het zonlicht deze fundamenten, waarop in dat jaar het klooster van Essen werd gebouwd. Het was een Cisterciënzer nonnenklooster, dat tussen 1215 en 1590 haar gloriejaren beleefde. Jonge vrouwen van ‘goeden huize’ traden toe tot de orde, vaak op aandrang (en op kosten) van hun families, opdat uit hun naam werd gebeden. Deze orde aan de rand van Haren was zelfvoorzienend, men had vee en verbouwde groenten. Jonge meisjes kregen er onderwijs, oude van dagen werden er verzorgd. Tijdens oorlogen zochten hongerige huursoldaten vaak hun toevlucht tot het klooster en plunderden de voorraden. Tijdens die dreiging zochten de nonnen hun toevlucht in een Refugium in de binnenstad van Groningen. Ook gaan er verhalen, dat wolven de streek rond Essen onveilig maakten. Rond 1590 hield het klooster op te bestaan tijdens de reformatie. De
nonnen vluchtten naar Groningen, het klooster raakte daarna in verval. Brokstukken en kloostermoppen werden gebruikt voor de bouw van huizen in Essen, maar ook om de Hereweg te verstevigen. Van het klooster zijn geen afbeeldingen bekend. We moeten het doen met verhalen en voorwerpen die in de aarde verstopt zijn. In de jaren 70 heeft de heer B. Seffinga, die nagenoeg op de plek van het klooster woonde, informatie verzameld en daarbij maakte hij gebruik van artikelen in de Groninger Volks Almanak. Ook vond Seffinga in Essen voorwerpen in de bodem en zo zette hij thuis een officieus informatiecentrum op poten. Door gezondheidsproblemen heeft de Essenaar zijn materiaal en kennis moeten overdragen aan Annemiek Bos, die er als vierjarig meisje kwam wonen en hier haar jeugd doorbracht. “Mijn vader was nertsfokker en mijn moeder lerares”, zegt ze. “In mijn jeugd werd over het klooster niet veel gesproken. Door de heer Seffinga ging het verhaal pas echt voor mij leven, ik woon immers al mijn hele leven op de resten van het klooster. Hij is van groot belang
geweest bij het levend houden van de kloosterverhalen, ik ben hem er dankbaar voor”, aldus Annemiek. In haar tuin heeft zij een informatiecentrum gebouwd en ingericht. Aan de muren afbeeldingen en informatieve teksten, in vitrines liggen de bodemvondsten, zoals aardewerk, menselijke botjes (kerkhof) en knikkers van klei. En natuurlijk kloostermoppen en puin in overvloed. Zie ook www.kloosteryesse.nl. De stichting zoekt donateurs om het informatiecentrum te kunnen uitbreiden. Contact: 050-5350121.
Opgraven Het échte spoorzoeken is in juli 2010 begonnen. Provinciaal archeoloog Henny Groenendijk doet proefgravingen. Grondwerker Jan van der Es uit Onnen schraapt met zijn shovel behendig en fijngevoelig laagjes aarde, waarna de onderzoekers met open ogen en metaaldetectoren beginnen te speuren. Groenendijk legde de sporen bloot van de fundering van een bijgebouw (wellicht stallen). De sporen bestaan uit gele aarde. Voorts diepte hij een fundering op met kloostermoppen. Ten oosten van Annemiek’s woning vond hij sporen van de vermoedelijke kerk, met daar omheen resten van het kerkhof. En zo worden opnieuw stukjes van de kloostergeschiedenis prijsgegeven aan het zonlicht van 2010. n
Haren de Krant speurt naar oude foto’s van Haren, Onnen, Noordlaren, Glimmen.
Bijzondere pantoffels bij Pater
Het seizoen van de pantoffels breekt weer aan. Johan Pater (schoenhersteller) aan de Meerweg heeft zich toegelegd op superpantoffels, die speciaal geschikt zijn voor ouderen. Ze zijn voorzien van klitteband, zodat zelfs mensen met een moeilijke motoriek ze zelfstandig kunnen aandoen. Ze zijn ook geschikt voor moeilijke voeten en voor voeten in bandages of steunkousen. Volgens Johan Pater is er nóg een belangrijk voordeel. “Ze zijn voorzien van sterke zolen, zodat de kans op valpartijen kleiner wordt.” De prijs van deze pantoffels is 69,95, goed voor jarenlang pantoffelplezier. n
Nieuw interieur Hairdesign
Miranda, eigenaresse van Kapsalon Hairdesign aan de Brinkhorst, heeft de afgelopen zomer een nieuw gezicht aan haar salon gegeven, een volledig nieuw interieur. De salon heeft meer capaciteit voor de behandelingen gekregen en de kapsters meer werkruimte. Verder wilde ze een opener sfeer creëren, zodat de mensen van de Brinkhorst de salon beter kunnen zien. De salon is transparanter, overzichtelijker geworden zonder balie, waarbij de klant naast de kapster op informele wijze kan afrekenen. De nieuwe stoelen zijn qua design en comfort uitgekozen.Ook de wasnunits met electrische voetensteun zijn een extra luxe geworden. Het vertrouwde stoplicht blijft onveranderd voor diegene die zonder afspraak binnen afzienbare tijd kan worden geholpen. Binnenkort heeft Hairdesign weer wat nieuws te melden, zegt Miranda. n
Peter Winterwerp en zoon Duco maakten website
Al jaren kun je bij het Total tankstation in Haren een aanhanger huren. Je loopt naar binnen en zegt wat je nodig hebt en even later koppel je een aanhanger achter je auto je rijdt weg. Heel simpel. “Toch komt er iets meer bij kijken”, aldus Peter Winterwerp. “We vragen mensen onder meer naar witte nummerplaten, rijbewijzen, naar wat ze gaan vervoeren, of ze een open of dichte aanhanger mee willen, en geven een aantal ‘regels’ mee’. Hierdoor wordt het allemaal iets bewerkelijker dan het op het eerste gezicht lijkt. En dat kon best sneller”. Zijn zoon Duco was het helemaal met hem eens. Duco, die HBO-ICT studeert en zijn eigen computerbedrijfje ‘Duco’s computerservice’ heeft, wilde wel helpen om een website te maken voor de verhuur van aanhangers. De koppen werden bij elkaar gestoken, ideeën op tafel gelegd en soms even hard van tafel geveegd, maar uiteindelijk kreeg alles vorm en resulteerde in de website www.budgetkar.nl. Mooi staaltje van samenwerking tussen vader en zoon! n
Lekebroeders (conversen) onderhielden het land, bakten de stenen en zorgden voor waterbeheersing rond het klooster (er was ook een gracht, die nog intact is). Het klooster bezat landerijen in Groningen, Haren en in de provincie Drenthe. Tijdens de Reformatie in 1594 vluchtten de nonnen naar het Refugium in de stad Groningen en vervielen hun bezittingen aan de Stad en Lande. In 1219 zou er een wonder zijn gebeurd. Tijdens een mis in de kerk had een lekebroeder gezien hoe het beeld van Maria en Christus in beweging kwam. Christus nam de kroon van Maria’s hoofd en zette die op. Ook zou er een niet te doven kaars hebben gebrand. Door deze wonderen kwam waarschijnlijk een stroom bedevaartgangers op gang, die het klooster van Yesse wilden bezoeken. Zeker is dat niet.
Uit de schoenendoos gevist!
> W i n ke l n ieuws ! <
Uniek plaatje uit plm. 1933. Dit ‘werkhuis’ heeft gestaan aan de Onnerweg ter hoogte van de huidige nummers 19 t/m 25. Tegenover de Molenkampsteeg. Nauwelijks te zien is het ventje bij het hek, Piet Venema, zijn ouders hadden aan de overkant een kwekerij.
echtpaar Duits, die werden ‘baas en vrouw’ genoemd. Er was ook een paar stuks vee om te verzorgen. Er was een gemeenschappelijke woonkamer. Deze informatie afkomstig van Egbert Vos uit Haren, die heeft gesproken met de genoemde Piet Venema, die thans in Ochten woont.
Het werkhuis is rond 1937 afgebroken. Hier woonden ‘onvermogende mannen’, die door de NH kerk werden onderhouden. We zouden het nu misschien een ‘gezinsvervangend tehuis’ noemen. Of: ‘begeleid wonen’. Hier woonden o.a. Abel Fiening, die in een invalidenkarretje reed. Ook woonde er de blinde Gerrit (achternaam onbekend). De beheerders waren het
Heeft u ook foto’s uit de schoenendoos met een mooi verhaal? Mail dan de redactie@harendekrant. nl of zend deze aan: Haren de Krant, Schweitzerlaan 2, 9728 NP Groningen. n
Kerstboom Grote Markt komt uit Haren
De omstreden kerstboom die naar nu blijkt op kosten van de gemeente Groningen zal worden geplaatst op de Grote Markt, staat nu nog geworteld in Harense bodem. De redactie weet inmiddels in welke tuin de boom groot werd. Begin december zal de boom worden omgezaagd en met een kraanwagen over het huis worden getild. De redactie houdt u op de hoogte. n 7