Η γλώσσα του σώματος

Η Γλώσσα του σώματος

Α’ΛΤΚΔΗΟΤ Α’ Σεηξάκελν ΓΔΛ Σήλνπ ΢ρνιηθό έηνο:2014-2015

Ζ ΓΛΧ΢΢Α ΣΟΤ ΢ΧΜΑΣΟ΢ ΤΠΔΤΘΤΝΖ ΚΑΘΖΓΖΣΡΗΑ: ΞΖΡΟΣΑΓΑΡΟΤ ΝΑΤ΢ΗΚΑ ΠΔ05 ΜΑΘΖΣΔ΢ ΠΟΤ ΠΡΑΓΜΑΣΟΠΟΗΖ΢ΑΝ ΣΖΝ ΔΡΔΤΝΑ: Γεζύπξεο Γηάλλεο Γεκεηξνπνύινπ Παξαζθεπή Νηακαζθίλ Αληξεέα- Λνξεάλα Παγαλήο Φίιηππνο Παγαλή Φξαγθίζθα Παγαλέιε Φιώξα Πεξηβνιαξάθε Μαξία ΢εκαληήξε Βαξβάξα ΢ηώηνπ Γεσξγία ΢θιαβνύλνπ Μαξία ΢νπξάλεο Κσλζηαληίλνο Υαξαθαίδε Ησάλλα Υξεζηίδεο Μάξηνο

1

Η Γλώσσα του σώματος

ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πξόινγνο…………………………………………………………………….. 4

Κεθάιαην πξώην 1.1 Ηζηνξηθό…………………………………………………………………….5 1.2 Οξηζκόο…………………………………………………………………….6 1.3 Γιώζζα ζώκαηνο: έκθπηε ή επίθηεηε…………………………………...7 1.4 Δπίθηεηα ζεκάδηα………………………………………………………….9 1.5 Έκθπηα ζεκάδηα…………………………………………………………..11 Κεθάιαην δεύηεξν 2.1 Ζ νκνξθηά θαη ε ζεκαζία ηεο…………………………………………….13 2.2 Ζ ππνθεηκεληθόηεηα ηνπ θάιινπο………………………………………...13 2.3 Γηαθνξεηηθά πξόηππα νκνξθηάο αλά ηνπο αηώλεο θαη αλά ηνπο Πνιηηηζκνύο……………………………………………………………………..14 2.4 Ζ εμέιημε ηνπ καθηγηάδ ζηε ρώξα καο…………………………………….15 2.5 ΢εκεξηλά πξόηππα νκνξθηάο: ε ηερλεηή νκνξθηά………………………17 2.6 Ζ ζπκκεηξία ζην πξόζσπν………………………………………………..19

2.7 Ζ έιιεηςε απηνεθηίκεζεο θαη απηνπεπνίζεζεο…………………………..19 2.8 Ζ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο θαη ε ελδπκαζία…………………………………20 2.9 Γηαθνξεηηθά ζηπι ληπζίκαηνο θαη ε ζεκαζία ηνπο……………………….21 2

Η Γλώσσα του σώματος

Κεθάιαην ηξίην 3.1 Ζ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο ζην θιεξη……………………………………….23 3.2 Καηνπηξηζκόο θαη δεκηνπξγία ζπκπάζεηαο……………………………..27 3.3 Ο δσηηθόο ρώξνο θαη νη δώλεο εγγύηεηαο……………………………….29

Κεθάιαην ηέηαξην 4.1 Σα θξύδηα…………………………………………………………………31 4.2 Σα κάηηα…………………………………………………………………..32 4.3 Κηλήζεηο κε ηα ρέξηα……………………………………………………...37 4.4 Οη παιάκεο θαη ε ρεηξαςία……………………………………………….46 4.5 Σα πόδηα θαη πώο απνθαιύπηνπλ απηό πνπ ζέιεη ν λνπο…………...47

Κεθάιαην πέκπην

5.1 ΢πκβνπιέο γηα ζπλέληεπμε πξόζιεςεο……………………………….51

Δπίινγνο……………………………………………………………………53

3

Η Γλώσσα του σώματος

Κανείς θνηηός δεν μπορεί να κραηήζει κάηι κρσθό. Όηαν ηα τείλη ζιωπούν μιλούν ηα δάκησλα ηων τεριών.

Sigmund Freud

Πξόινγνο

Ζ εξγαζία κε ζέκα «Ζ Γιώζζα ηνπ ζώκαηνο, ή ε εμσιεθηηθή επηθνηλσλία» απνηειεί πξντόλ έξεπλαο θαη αλαδήηεζεο ησλ καζεηώλ ηεο Α’ Λπθείνπ ηνπ ΓΔΛ Σήλνπ ζην πιαίζην ηνπ καζήκαηνο ηεο δηεξεπλεηηθήο εξγαζίαο- project. Κξηηήξηα γηα ηελ επηινγή ηνπ ζέκαηνο, ήηαλ ε ζρεηηθά άγλσζηε εμσιεθηηθή επηθνηλσλία- (άγλσζηε ζε γλσζηηθό επίπεδν), ζε ζπλδπαζκό κε ηνλ θαζνξηζηηθό ξόιν πνπ παίδεη ζηελ δηαπξνζσπηθή επηθνηλσλία. Θεσξήζακε όηη κε ηελ επθαηξία ηεο εξγαζίαο νη καζεηέο ζα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ θαη ζα απνθσδηθνπνηήζνπλ βαζηθέο αξρέο πνπ δηέπνπλ ηελ εμσγισζζηθή επηθνηλσλία θαη ελδερνκέλσο ζα κπνξέζνπλ λα ηελ ρξεζηκνπνηήζνπλ πξνο όθεινο ηνπο ζε επαγγεικαηηθέο ή πξνζσπηθέο θαηαζηάζεηο. Σν ζέκα εληάζζεηαη ζηνλ θύθιν Αλζξσπηζηηθέο, Κνηλσληθέο Δπηζηήκεο θαη Φπρνινγία. Πεξηγξαθή κεζόδνπ πνπ αθνινπζήζεθε:      

Δξγαζία ζε νκάδεο ζηελ νινκέιεηα θαη εμαηνκηθεπκέλε εξγαζία γηα θάζε καζεηή Αλαδήηεζε πιεξνθνξηώλ ζην δηαδίθηπν Βηβιηνγξαθηθή έξεπλα Γξαπηέο ζπλεληεύμεηο ζην ζρνιείν θαη ζηελ ηνπηθή θνηλσλία Παξαθνινύζεζε νπηηθναθνπζηηθνύ πιηθνύ Γεκηνπξγία ηαηλίαο κηθξνύ κήθνπο.

4

Η Γλώσσα του σώματος

1.1 Ηζηνξία ηεο κειέηεο ηεο εμσγισζζηθήο επηθνηλσλίαο Ζ πξώηε επηζηεκνληθή κειέηε κε ιεθηηθήο επηθνηλσλίαο γξάθηεθε από ηνλ Κάξνιν Γαξβίλν ζην βηβιίν ηνπ "Ζ έθθξαζε ησλ ζπλαηζζεκάησλ ζηνλ άλζξσπν θαη ηα δώα" (1872). Τπνζηήξημε πσο όια ηα ζειαζηηθά απνηππώλνπλ κε αθξίβεηα θαη αμηνπηζηία ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπο ζην πξόζσπό ηνπο. Χζηόζν, ζηελ ηζηνξία ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο, ππάξρνπλ πξσηνπόξνη ησλ νπνίσλ ην ελδηαθέξνλ εθδειώζεθε πνιύ λσξίηεξα. Ο Francis Bacon ήηαλ έλαο Άγγινο θηιόζνθνο, πνιηηηθόο θαη επηζηήκνλαο πνπ έγξαςε γηα ηε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο (Divine and Human δεκνζηεύηεθε ην 1605).” Ο Αξηζηνηέιεο κε κεγάιε καεζηξία θαη ηέρλε κίιεζε γηα ηα πξάγκαηα ηνπ ζώκαηνο, αιιά όρη γηα ηηο θηλήζεηο ηνπ ζώκαηνο, νη νπνίεο δελ είλαη ιηγόηεξν θαηαλνεηέο γηα ην ζώκα, αιιά θαη πην ρξήζηκεο. Γηαηί νη θηλήζεηο ηνπ ζώκαηνο απνθαιύπηνπλ ηελ πξόζεζε θαη ηελ ηάζε ηνπ πλεύκαηνο γεληθά. Δπηπιένλ απνθαιύπηνπλ ηελ παξνύζα δηάζεζε, ηελ ςπρηθή θαηάζηαζε θαη ηε ζέιεζε.” Ο Francis Bacon ήηαλ ν πξώηνο πνπ αζρνιήζεθε κε ηε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο από κηα εκπεηξηθή νπηηθή. Δπηπιένλ, ήηαλ ν πξώηνο πνπ θαηνλόκαζε ηνλ πξώην εηδηθό γηα ηελ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο. Ήηαλ ν βαζηιηάο James the First ν νπνίνο αζρνιήζεθε επίζεο κε ηελ απνθσδηθνπνίεζε ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο . Υαξαθηεξηζηηθά ν βαζηιηάο έιεγε: «΋πσο ε γιώζζα κηιάεη ζην απηί, έηζη ε ρεηξνλνκία κηιάεη ζην κάηη». Δηδηθέο ρεηξνλνκίεο, όπσο καξηπξά ην «εγρεηξίδην ξεηνξηθήο» ξσκατθώλ ξεηόξσλ, θαζώο θαη ε γεληθόηεξε ζηάζε θαη θίλεζε νιόθιεξνπ ηνπ ζώκαηνο, ππήξμαλ αληηθείκελα κειέηεο ήδε από ηνπο θιαζζηθνύο ρξόλνπο. ΢ηελ Κιαζηθή Ρώκε, ε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο ειέγρνληαλ απζηεξά. Οη πεξηνξηζκέλεο θηλήζεηο ζεσξνύηαλ έλδεημε ελόο εύθξαηνπ θαη απην-ειεγρόκελν ραξαθηήξα – πνπ απαηηνύληαλ από έλαλ ππνδεηγκαηηθό Ρσκαίν αξηζηνθξάηε θαη ξήηνξα. Ζ ζπζηεκαηηθή κειέηε ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο είλαη έλα ζρεηηθά ζύγρξνλν πεδίν .Πξάγκαηη, ηόζν αθαδεκατθά όζν θαη από ηελ πιεπξά ηνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ επξύηεξνπ θνηλνύ ηνπνζεηείηαη ρξνληθά ζην ηειεπηαίν ηέηαξην ηνπ 20νπ αηώλα. Από ην 1970 θαη κεηά εξεπλεηέο πξνεξρόκελνη από δηαθνξεηηθνύο ρώξνπο όπσο αλζξσπνιόγνη, δσνιόγνη, ςπρνιόγνη, γισζζνιόγνη κειέηεζαλ θαη νξηνζέηεζαλ ην πεδίν πνπ νλόκαζαλ «γιώζζα ηνπ ζώκαηνο» .

5

Η Γλώσσα του σώματος

1.2 Οξηζκόο Ζ εμσιεθηηθή επηθνηλσλία ή γιώζζα ηνπ ζώκαηνο είλαη ε επηθνηλσλία πνπ επηηπγράλεηαη ρσξίο ηελ αληαιιαγή γισζζηθώλ κελπκάησλ. Δπεξεάδεη ηε ζπκπεξηθνξά, ηα ζπλαηζζήκαηα θαη ηε λνεηηθή θαηάζηαζε θάπνηνπ άιινπ κέζσ κε ιεθηηθώλ θαλαιηώλ. Αλ ζθεθηνύκε όηη ε πξώηε εληύπσζε γηα θάπνηνλ ζρεκαηίδεηαη πνιύ πξηλ εθείλνο κηιήζεη, ζα θαηαλνήζνπκε ηε δύλακε θαη ηε ζεκαζία ηεο κε ιεθηηθήο επηθνηλσλίαο. Σν κεγαιύηεξν πνζνζηό επηθνηλσλίαο επηηπγράλεηαη κέζσ κε ιεθηηθώλ αληηδξάζεσλ, αθνύ νη εθθξάζεηο ηνπ πξνζώπνπ πξνδίδνπλ ηηο πξνζέζεηο , ελώ νη ιέμεηο επηιέγνληαη ζπλεηδεηά γηα θάζε πεξίζηαζε. Ζ ηθαλνπνηεηηθή εμσιεθηηθή επηθνηλσλία θαζνξίδεη ηελ πνηόηεηα ησλ ζρέζεσλ θαη ηελ ηθαλνπνίεζε πνπ ζα αληιήζνπκε από απηέο. Σα κε ιεθηηθά κελύκαηα εθπέκπνληαη από ηηο εμήο βαζηθέο πεγέο: ηε γεληθή παξνπζία ελόο αλζξώπνπ. Οη κνξθαζκνί ηνπ πξνζώπνπ, ην βιέκκα, νη θηλήζεηο, νη ρεηξνλνκίεο, ην ληύζηκν, ε εμσηεξηθή εκθάληζε, ε ζηάζε ηνπ ζώκαηνο. ηνλ πξνζσπηθό ρώξν ηνπ αηόκνπ: είηε αλαθεξόκαζηε ζε ζπίηη, ή ζε επαγγεικαηηθό ρώξν, ηα ζηνηρεία πνπ κεηαδίδνπλ ηα κε ιεθηηθά κελύκαηα είλαη ε ηνπνζεζία, ε αξρηηεθηνληθή θαη δηαθόζκεζε ηνπ ρώξνπ, ν θσηηζκόο ηα ρξώκαηα αθόκα θαη νη κπξσδηέο. ηνλ πξνζσπηθό δσηηθό ρώξν ηνλ νπνίν θαηαιακβάλεη ην άηνκν , θαζώο θαη ηελ απόζηαζε πνπ ππάξρεη αλάκεζα ζε δύν, ή πεξηζζόηεξνπο ζπλνκηιεηέο. Ζ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο είλαη ην πξώην κέζν επηθνηλσλίαο ησλ βξεθώλ θαη ησλ κηθξώλ παηδηώλ θαη παξακέλεη ην βαζηθό κέζν επηθνηλσλίαο ζην βαζίιεην ησλ δώσλ. Ννκίδνπκε όηη νη ελήιηθνη άλζξσπνη δελ ρξεζηκνπνηνύλ πιένλ απηό ην θαλάιη επηθνηλσλίαο επεηδή έρεη αλαπηπρζεί πιήξσο ε νκηιία ζηνλ άλζξσπν. Ζ πξαγκαηηθόηεηα όκσο είλαη ηειείσο δηαθνξεηηθή. Δξεπλεηέο έρνπλ απνδείμεη όηη ζην πιαίζην δηαπξνζσπηθώλ ζρέζεσλ κόλν ην 7% από απηά πνπ αληηιακβάλεηαη ν ζπλνκηιεηήο ζρεηίδεηαη κόλν κε ηηο ιέμεηο! Σν ππόινηπν 93% ηεο επηθνηλσλίαο βαζίδεηαη ζε εμσιεθηηθά κελύκαηα, ή αιιηώο ζηε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο. ΋ηαλ ζπλαληάκε αλζξώπνπο γηα πξώηε θνξά, βγάδνπκε γξήγνξα ζπκπεξάζκαηα ζρεηηθά κε ηελ θηιηθή ηνπο δηάζεζε,ή κε, ην θύξνο ηνπο θαη ηελ εξσηηθή ηνπο δηαζεζηκόηεηα κέζσ ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο. Ζ νκηιία ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα λα κεηαθέξεη πιεξνθνξίεο, ελώ ε γιώζζα ηνπ 6

Η Γλώσσα του σώματος

ζώκαηνο ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα εθθξάζεη ηηο δηαπξνζσπηθέο δηαζέζεηο θαη ζε θάπνηεο πεξηπηώζεηο απνηειεί ππνθαηάζηαην ησλ ιεθηηθώλ κελπκάησλ. Σα ιόγηα θαη νη θηλήζεηο γίλνληαη ηαπηόρξνλα, έλα θαιά εθπαηδεπκέλν άηνκν κπνξεί λα θαηαιάβεη πνηα θίλεζε θάλεηο έλαο άλζξσπνο απιώο θαη κόλν αθνύγνληαο ηελ θσλή ηνπ. Δίκαζηε έλα είδνο πξσηεπόλησλ- ν Homo Sapiens άηξηρνη πίζεθνη πνπ έκαζαλ λα πεξπαηνύλ λα δύν άθξα θαη δηαζέηνπλ έλαλ επθπή. εμειηγκέλν εγθέθαιν. ΋κσο όπσο θαη ηα άιια δσηθά είδε, θπξηαξρνύκαζηε αθόκα από βηνινγηθνύο λόκνπο πνπ ειέγρνπλ ηηο ελέξγεηεο, ηηο αληηδξάζεηο, ηηο ρεηξνλνκίεο θαη ηε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο καο. Σν ζπλαξπαζηηθό είλαη πσο ην δών πνπ ιέγεηαη άλζξσπνο ζπάληα αληηιακβάλεηαη όηη νη ζηάζεηο, νη θηλήζεηο θαη νη ρεηξνλνκίεο ηνπ καο ιέλε κηα ηζηνξία ηελ ώξα πνπ ε θσλή ηνπ κπνξεί λα ιέεη κηα άιιε .

1.3 Γιώζζα ηνπ ζώκαηνο: έκθπηε ή επίθηεηε Σν γεγνλόο όηη ηώξα πηα κπνξνύκε λα εθθξάζνπκε ηε ραξά καο κε ηηο ιέμεηο δελ καο ζηακαηά από ην λα ρακνγειάζνπκε, ην όηη έρνπκε εθεύξακε θαξάβηα δελ καο ζηακαηά από ην λα θνιπκπάκε. Ζ «πείλα» καο γηα ηελ θίλεζε είλαη δπλαηόηεξε από πνηέ άιινηε. Σν πην ζεκαληηθό αλζξώπηλν «γελεηηθό ράξηζκα» είλαη ε δπλαηόηεηα ηνπ λα καζαίλεη από ην πεξηβάιινλ ηνπ. Ξέξνπκε πσο ε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο δηαθέξεη από πνιηηηζκό ζε πνιηηηζκό, όκσο όινη νη άλζξσπνη αλήθνπκε ζην ίδην είδνο. Απηό ζεκαίλεη όηη, νη θηλήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνύκε καζαίλνληαη θαζώο κεγαιώλνπκε ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πεξηβάιινλ. ΋κσο, πσο μέξνπκε πσο λα ρακνγειάζνπκε ή πσο λα ζπλνθξπσζνύκε; Δίλαη θάηη ην νπνίν κάζακε; Ή θάηη ην νπνίν είλαη έκθπην; Παξόια απηά, αθόκε θαη άλζξσπνη γελλεκέλνη θσθάιαινη ρακνγεινύλ, κπνξνύλ λα θιάςνπλ επίζεο, ρσξίο λα αθνύλ ην θιάκα ηνπο. Οπόηε απηέο νη θηλήζεηο είλαη έκθπηεο. Μα… Δίκαζηε ζίγνπξνη γηα απηό; Αθόκε θαη νη θσθάιαινη κπνξνύλ λα πηνζεηήζνπλ κηα θίλεζε κόλν θαη κόλν γηαηί ηελ «είδαλ» αγγίδνληαο ην πξόζσπν θάπνηνπ. Ζ κόλε ιύζε πνπ καο έκεηλε γηα λα απνδείμνπκε αλ ε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο είλαη έκθπηε, είλαη λα βξνύκε θνηλέο θηλήζεηο αλάκεζα ζε δηαθνξεηηθέο θνπιηνύξεο. Πνιινί εξεπλεηέο παξαηήξεζαλ πσο αθόκε θαη Ηλδηάλνη ηνπ Ακαδνλίνπ, πνπ δελ έρνπλ δεη πνηέ ζηε δσή ηνπο άιινπο αλζξώπνπο, πξαγκαηνπνηνύλ παξόκνηεο θηλήζεηο κε εκάο. Οη εξεπλεηέο πνπ έρνπλ κειεηήζεη δηάθνξα είδε δώσλ θαζώο θαη ηνλ άλζξσπν ζεσξνύλ πσο θάπνηεο θηλήζεηο είλαη έκθπηεο. ΋κσο έλα αίζζεκα 7

Η Γλώσσα του σώματος

δελ είλαη κηα βεβαηόηεηα. Πνιινί ππνζηεξίδνπλ ηελ άπνςε ηεο έκθπηεο ζπκπεξηθνξάο γηα πνιηηηθνύο ιόγνπο, θαζώο εμεγνύλ ηνλ πόιεκν ζαλ θάηη θπζηθό θαη ζαλ κηα έκθπηε αλάγθε. Κάζε δών είλαη παιεύεη αιιά δελ θάλεη πόιεκν. Θα ήηαλ παξάμελν αλ νη άλζξσπνη ήηαλ ηα κόλα ζειαζηηθά πνπ δελ είραλ πξνγξακκαηηζηεί λα παιεύνπλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπο. ΋κσο ε απηόάκπλα είλαη θάηη δηαθνξεηηθό από ηνλ πόιεκν. Έηζη θαηαιήγνπκε ζην όηη, νη έκθπηεο ηάζεηο γηα ηε βία δελ είλαη πξνγξακκαηηζκέλεο κε ηνλ ηξόπν πνπ παξνπζηάδνληαη ζήκεξα. Από κειέηεο ζηε θπζηνινγία ηνπ αλζξώπνπ δηαπηζηώζεθε όηη έρνπλ αλαπηπρηεί δύν κεραληζκνί νη νπνίνη είλαη ππεύζπλνη γηα ηελ εθδήισζε ηεο κε ιεθηηθήο επηθνηλσλίαο ησλ αλζξώπσλ. Ο πξώηνο απνηειείηαη από πξσηόγνλα θέληξα ηνπ θαηώηεξνπ εγθεθάινπ (δεκηνπξγνύλ ηηο απζόξκεηεο, αλεμέιεγθηεο θαη αζπλείδεηεο κε ιεθηηθέο αληηδξάζεηο). Ο δεύηεξνο κεραληζκόο απνηειείηαη από αλώηεξα θέληξα ηνπ εγθεθάινπ (ειέγρνπλ ηηο εθθξάζεηο θαη ηηο ζπκπεξηθνξέο πνπ ππαθνύνπλ ζηνπο θνηλσληθνύο θαλόλεο). Σα πξσηόγνλα θέληξα ηνπ θαηώηεξνπ εγθεθάινπ επζύλνληαη ζρεδόλ απνθιεηζηηθά γηα ηνλ ηξόπν επηθνηλσλίαο ησλ δώσλ. Καη ζηνπο αλζξώπνπο όκσο ε δξάζε ησλ θαηώηεξσλ εγθεθαιηθώλ θέληξσλ είλαη πνιύ ζεκαληηθή θαη δελ ζηακαηά νύηε όηαλ ελεξγνπνηνύληαη ηα αλώηεξα εγθεθαιηθά θέληξα.

8

Η Γλώσσα του σώματος

1.4 Δπίθηεηα ζεκάδηα Οη δηαθνξέο ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο ζε δηαθνξεηηθέο θνπιηνύξεο

Ζ ΓΛΩ΢΢Α ΣΟΤ ΢ΩΜΑΣΟ΢ ΢Δ ΓΗΑΦΟΡΔΣΗΚΔ΢ ΚΟΤΛΣΟΤΡΔ΢ ΋ινη καο, μέξνπκε πώο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηα κέιε ηνπ ζώκαηόο καο γηα λα ζηείινπκε κελύκαηα αιιά πνιινί, αθόκε, δελ έρνπλ ζπλεηδεηνπνηήζεη όηη άλζξσπνη πνπ δνπλ ζε δηαθνξεηηθά κέξε ηνπ θόζκνπ “κηινύλ” δηαθνξεηηθή γιώζζα ηνπ ζώκαηνο. Μηα θίλεζε πνπ ζηελ θνπιηνύξα καο ζεκαίλεη “λαη” ζε κηα δηαθνξεηηθή θνπιηνύξα κπνξεί λα ζεκαίλεη “όρη”, κηα ρεηξνλνκία πνπ ζε κία θνπιηνύξα ζεκαίλεη “αληίν” ζε κηα άιιε θνπιηνύξα κπνξεί λα ζεκαίλεη “θαιώο ήξζεο”.

Γλέθνληαο ην θεθάιη -΢εκαίλεη “λαη” ζε θάπνηεο θνηλσλίεο -΢εκαίλεη “όρη” ζε θάπνηα κέξε ηεο Διιάδνο, Γηνπγθνζιαβίαο, Βνπιγαξίαο θαη Σνπξθίαο. “Πεηώληαο” ην θεθάιη πξνο ηα πίζσ -΢εκαίλεη “λαη” ζηελ Σατιάλδε, ζηηο Φηιηππίλεο θαη ζηελ Ηλδία Ληθλίδνληαο ην θεθάιη αξγά, κπξόο-πίζσ -΢εκαίλεη “λαη, αθνύσ” ζηεο πεξηζζόηεξεο Αζηαηηθέο θνπιηνύξεο. Ζ “ζπλάληεζε” ησλ καηηώλ -Δλζαξξύλεηαη ζηελ Ακεξηθή, ζηνλ Καλαδά θαη ζηελ Δπξώπε.

-Θεσξείηαη όκσο αγέλεηα ζηηο πεξηζζόηεξεο ρώξεο ηεο Αζίαο θαη ηεο Αθξηθήο.

΢εθώλνληαο ηα θξύδηα 9

Η Γλώσσα του σώματος

-΢εκαίλεη “λαη” ζηελ Σατιάλδε θαη ζε θάπνηεο Αζηαηηθέο ρώξεο -΢εκαίλεη “γεηα” ζηηο Φηιηππίλεο Σν θιείζηκν ηνπ καηηνύ -΢εκαίλεη “κνηξάδνκαη ην κπζηηθό κνπ καδί ζνπ” ζηελ Ακεξηθή θαη ζηελ Δπξώπε -Έλα είδνο θιεξη ζε άιιεο ρώξεο

Σα θιεηζηά κάηηα - ΢εκαίλεη “Βαξηέκαη ή λπζηάδσ” ζηελ Ακεξηθή - ΢εκαίλεη “Αθνύσ, ζπγθεληξώλνκαη” ζηελ Ηαπσλία, ζηελ Σατιάλδε θαη ζηελ Κίλα Αθνπκπώληαο ηα απηηά

-΢εκαίλεη “Γελ ζε αθνύσ” ζηνπο πεξηζζόηεξνπο πνιηηηζκνύο Σξαβώληαο ηα απηηά -΢εκαίλεη “Δίζαη ζηελ θαξδία κνπ” γηα κηα Ηλδηάληθε θπιή Υηππώληαο ηε κύηε -΢εκαίλεη “Μπνξείο λα κε εκπηζηεπηείο/όια είλαη θαιά” ζηελ Μεγάιε Βξεηαλία -΢εκαίλεη “Πξόζερε” ζηελ Ηηαιία

Πηέδνληαο ηα κάγνπια

-Δίλαη κηα ρεηξνλνκία επαίλνπ ζηελ Ηηαιία -΢εκαίλεη “Απηό είλαη ηξειό” ζηε Γεξκαλία Ζ κίκεζε ηνπ ήρνπ ηνπ θηιηνύ

10

Η Γλώσσα του σώματος

-Πξνζειθύεη ηελ πξνζνρή ζηηο Φηιηππίλεο ελώ έηζη κπνξείο λα θαιέζεηο ηνλ ζεξβηηόξν ζην Μεμηθό ΢ε θάπνηνπο πνιηζκνύο ην λα ρξεζηκνπνηείο ειεύζεξα ηα ρέξηα ζνπ είλαη θάηη ην ειθπζηηθό ελώ ζε Ηαπσληθέο πόιεηο ζεσξείηαη αγέλεηα. ΢ηελ Ακεξηθή, ην λα ζεθώλεηο ην ρέξη ζνπ κε ηνλ δείθηε ηνπ ρεξηνύ ζνπ ζεθσκέλν πάλσ από ην θεθάιη είλαη έλαο ηξόπνο λα δεηήζεηο πξνζνρή, ζηελ Ηαπσλία ζεσξείηαη αγέλεηα θαη ζηελ Γεξκαλία ζεκαίλεη “δύν”. ΢ηελ Κίλα γηα λα θαιέζεηο ηνλ ζεξβηηόξν, απιά αλαπνδνγύξηζε ην άδεην πνηήξη ζνπ. Σν δεμί ρέξη ζηελ Μηθξά Αζία ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα παξνπζηάζεηο δώξα, γηα λα δεηήζεηο πξνζνρή , ελώ ην αξηζηεξό ρέξη ζεσξείηαη αθάζαξην.

1.5 Έκθπηα ζεκάδηα

ΓΛΩ΢΢Α ΣΟΤ ΢ΩΜΑΣΟ΢: ΓΗΑΦΟΡΔ΢ ΜΔΣΑΞΤ ΣΖ΢ ΓΤΝΑΗΚΑ΢ ΚΑΗ ΣΟΤ ΑΝΓΡΑ Τπάξρνπλ δηαθνξέο ζηελ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο ησλ δύν θύιισλ. Κάπνηεο δηαθνξέο νθείινληαη ζηελ θύζε, είλαη “πξνγξακκαηηζκέλεο” από ηελ γέλλεζε ηνπ αλζξώπνπ. ΋κσο άιιεο δηαθνξέο καζαίλνληαη κέζσ εκπεηξίαο θαη δηαθέξνπλ πνιύ από πνιηηηζκό ζε πνιηηηζκό. Γηα παξάδεηγκα, νη γπλαίθεο, γεληθά είλαη πην πηζαλόλ λα δείμνπλ θαιιηεξγεκέλεο θηλήζεηο θαη λα δείμνπλ πην πνιύ αίζζεκα. Οη άλδξεο, από ηελ άιιε πιεπξά, γεληθά δείρλνπλ θηλήζεηο δύλακεο, δηεθδίθεζεο θαη απηνπεπνίζεζεο. ΢ηελ ζεκεξηλή θνηλσλία απηέο νη γεληθέο ηάζεηο είλαη πην πνηθίιεο από πνηέ άιινηε. Απηό ζπκβαίλεη ιόγσ ηεο αύμεζεο ηεο απνδνρήο θαη ηεο άλεζεο πνπ θάζε θύιν δείρλεη κε άηππεο θηλήζεηο ηνπ ζώκαηνο ζε δηάθνξεο θαηαζηάζεηο. Παξά απηή ηελ αύμεζε ζηελ ειεπζεξία ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο ππάξρνπλ αθόκε θάπνηεο γεληθέο δηαθνξέο κεηαμύ ηνπ άλδξα θαη ηεο γπλαίθαο όπσο: Οη δηαθνξέο ζηελ ιήςε κελπκάησλ - Οη γπλαίθεο ηείλνπλ λα είλαη θαιύηεξεο ζηε ιήςε κελπκάησλ ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο, εηδηθά όηαλ πξόθεηηαη γηα λα 11

Η Γλώσσα του σώματος

παξαηεξήζνπλ αζπλέπεηεο κεηαμύ ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο θαη ηεο ιεθηηθήο γιώζζαο. Οη δηαθνξέο ζηελ απνζηνιή κελπκάησλ - Οη άλδξεο έρνπλ ηελ ηάζε λα είλαη ιηγόηεξν εηδηθεπκέλνη ζηε ρξήζε ιεπηήο γιώζζα ηνπ ζώκαηνο γηα λα επεξεάζνπλ ηελ επηθνηλσλία Τπάξρνπλ θπζηθνί ιόγνη γηα απηέο ηηο δηαθνξέο. Γηα παξάδεηγκα, νη γπλαίθεο αληηιακβάλνληαη κελύκαηα ρξεζηκνπνηώληαο κέρξη 16 δηαθνξεηηθά κέξε ηνπ εγθεθάινπ ηνπο ηαπηόρξνλα ελώ άλδξεο γηα λα πξνζδηνξίζνπλ κελύκαηα ρξεζηκνπνηνύλ 6 έσο 7. Θεσξείηαη όηη ην πιενλέθηεκα ησλ γπλαηθώλ ζηελ αληίιεςε ησλ εμσιεθηηθώλ κελπκάησλ έρεη λα θάλεη κε ηελ αλαηξνθή ησλ παηδηώλ. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ πξώησλ ρξόλσλ ηεο δσήο ηνπ αλζξώπνπ ε επηθνηλσλία είλαη κόλν ζσκαηηθή θαη γηα απηό ην ιόγν νη γπλαίθεο είλαη θαιύηεξα εμνπιηζκέλεο βηνινγηθά, έηζη ώζηε λα κπνξνύλ λα επηθνηλσλνύλ θαη λα εμππεξεηνύλ ην βξέθνο ηνπο. Δπηπιένλ, ππάξρεη ε αληίιεςε όηη νη γπλαίθεο πνπ έρνπλ αλαζξέςεη πνιιά παηδηά γίλνληαη αθόκα θαιύηεξεο ( θαηά κέζν όξν πάληα) ιόγσ αθξηβώο ηεο εμάζθεζεο ηνπο κε ηελ αλαηξνθή ησλ παηδηώλ.

12

Η Γλώσσα του σώματος

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2

2.1 Ζ νκνξθηά θαη ε ζεκαζία ηεο

Σν θάιινο νδεγεί ζηελ επηηπρία! Οη όκνξθνη άλζξσπνη είλαη πην επηηπρεκέλνη; Απηό αιεζεύεη ελ κέξεη. H νκνξθηά ξηκάξεη κε ηελ επηηπρία. Σν όκνξθν κάο θαίλεηαη θαιό θαη επεξεάδεη ηελ άπνςε πνπ έρνπκε γηα ηνλ θόζκν. Βξεηαλνί θαη Ακεξηθαλνί επηζηήκνλεο, κειεηώληαο κε εκκνλή ηηο πξνθαηαιήςεηο θαη ηηο δηαθξίζεηο, εδώ θαη είθνζη ρξόληα, έρνπλ αζρνιεζεί εθηελώο κε ηελ επίδξαζε ηνπ θάιινπο ζηε ζθέςε θαη ζηε ζπκπεξηθνξά. Σα ηεζη δεηνύλ από νκάδα αλζξώπσλ λα αμηνινγήζνπλ ην θάιινο ησλ κειώλ άιιεο νκάδαο, ηελ νπνία βιέπνπλ ζε θσηνγξαθία. Οη όκνξθνη καζεηέο ζηηο θσηνγξαθίεο απηέο εμαζθαιίδνπλ ζπλήζσο θαιύηεξνπο βαζκνύο ζην ζρνιείν από ηνπο άζρεκνπο ζπκκαζεηέο ηνπο. Οη όκνξθνη καζεηέο ηηκσξνύληαη επίζεο πνιύ ζπαληόηεξα απ' όηη νη ππόινηπνη. απηό πνιιέο θνξέο έξρεηαη από ην ππνζπλείδεην, δηόηη έξεπλα έγηλε θαη ζηα κηθξόηεξα παηδηά, ηα νκνξθόηεξα παηδηά ζεσξνύληαη σο θαιύηεξα, εμππλόηεξα, ζε αληίζεζε κε ηα πην άζρεκα πνπ πνιιέο θνξέο βγαίλνπλ ζην πεξηζώξην. ΢ηνλ επαγγεικαηηθό ρώξν, νη άζρεκνη άλζξσπνη πξνζιακβάλνληαη ζπαληόηεξα από όηη όκνξθνη κε αλάινγα πξνζόληα, ελώ νη ζηαδηνδξνκίεο ηνπο είλαη ιηγόηεξν ιακπξέο θαη ηα πνζνζηά απνιύζεώλ ηνπο θαηά πνιύ πςειόηεξα. Δπηζηεκνληθέο κειέηεο έδεημαλ όηη όκνξθνη ππνςήθηνη γηα πξόζιεςε κπνξνύλ λα γίλνπλ αληηθείκελν πξνηίκεζεο έλαληη άζρεκσλ ππνςεθίσλ κε πεξηζζόηεξα πξνζόληα. Γεδνκέλνπ ηνπ ξόινπ πνπ παίδεη γηα ηελ εμέιημε ελόο αηόκνπ είλαη θαηαλνεηή ε ηεξάζηηα πξνζπάζεηα πνπ θαηαβάιιεηαη ζηηο δπηηθέο θνηλσλίεο πξνθεηκέλνπ λα βειηησζεί ε θπζηθή εκθάληζε. ΢ηε ζπλέρεηα ηνπ θεθαιαίνπ πξνζπαζήζακε λα βξνύκε ηνλ «νξηζκό» ηεο νκνξθηάο, θαζώο θαη λα πεξηγξάςνπκε θάπνηεο από ηηο πξνζπάζεηεο θαιισπηζκνύ, αλά ηνπο αηώλεο θαη ηνπο πνιηηηζκνύο.

2.2 Ζ ππνθεηκεληθόηεηα ηνπ θάιινπο

Ση είλαη όκνξθν; Tη δελ είλαη; Δίλαη γλσζηό ην ξεηό "Beauty is in the Eye of the Beholder". ΢ε ειεύζεξε 13

Η Γλώσσα του σώματος

κεηάθξαζε νκνξθηά εμαξηάηαη από ηνλ πνηνλ/α ηελ θνηηάδεη. Οη γεληθεύζεηο ζηνπο "θαλόλεο" ηεο γπλαηθείαο νκνξθηάο, είλαη κάιινλ απνηπρεκέλεο, αθνύ ζην πέξαζκα ησλ αηώλσλ, ηα πξόηππα νκνξθηάο έρνπλ ηόζν αιιάμεη, ζκηιεπηεί αλάινγα κε ηηο επηηαγέο άιινηε ησλ νηθνλνκηθό-θνηλσληθώλ ζπλζεθώλ, άιινηε αλάινγα κε ηα ήζε, άιινηε ζπκπιένληαο κε ηε κόδα, πνπ ην πγηέο βιέκκα πξνο ηελ νκνξθηά, είλαη εηεξνθαζνξηδόκελν. Οη γπλαίθεο, θαηαπηεζκέλεο κέζα ζην πέξαζκα ησλ αηώλσλ, έθαλαλ απίζηεπηεο ζπζίεο ελίνηε, γηα λα θαηέρνπλ ηελ πνιππόζεηε νκνξθηά. Άπεηξεο ζπζίεο έθαλε ην γπλαίθεην θύιν ζην θπλήγη ηεο νκνξθηάο. Κνξζέδεο πνπ δελ αθήλαλ ηα πλεπκόληα λα ρνξηάζνπλ αλαπλνή, παλύςεια ηαθνύληα πνπ δεκηνπξγνύλ πξόβιεκα κεηά από ζπρλή ηνπο ρξήζε, ζνπηηέλ πνπ πίεδαλ γηα λα θαίλεηαη ην ζηήζνο πην κεγάιν, ή ζειθηηθό, ζηελόηαηα παληειόληα, θξέκεο κε πδξάξγπξν γηα άζπξν δέξκα, όια ηα έρνπκε θάλεη γηα ηελ νκνξθηά! Καη ηα θάλνπκε αθόκε. Γηαηί παίδεη ξόιν θαη ν εηεξνθαζνξηζκόο ηεο νκνξθηάο, πνπ ζπλήζσο, ζηνπο δηθνύο καο θαηξνύο, νξίδεηαη από ηα ΜΜΔ, ηα γπλαηθεία πεξηνδηθά, ηνπο image makers όπσο θαη δεκηνπξγνύο κόδαο;

2.3 Γηαθνξεηηθά πξόηππα νκνξθηάο αλά ηνπο αηώλεο θαη ηνπο πνιηηηζκνύο Ο ΚΑΛΛΩΠΗ΢ΜΟ΢ ΢ΣΖΝ ΑΡΥΑΗΑ ΔΛΛΑΓΑ: Σα θαιιπληηθά ηνπ πξνζώπνπ μεθίλεζαλ από ηνπο αλαηνιηθνύο ιανύο θαη από εθεί ηα πήξαλ αξγόηεξα νη Διιελίδεο. ΢ηελ Αζελά ηνπ 5νπ αηώλα, νη γπλαίθεο ιεύθαηλαλ ην πξόζσπν ηνπο κε έλα ιεπηό ζηξώκα θεξνπζίηη πνπ ην έιεγαλ ςηκύζησλ:Από ηόηε θαζηεξώζεθε ζηελ ειιεληθή γιώζζα ν νξηζκόο απηόο γηα λα ππνδειώλεη ην νπνηνδήπνηε θηηαζίδη. Δθηόο, από απηό ην κάιινλ απαξαίηεην θνθθηλάδη ησλ ρεηιηώλ. Σν ξνπδ ηεο επνρήο ήηαλ ην κίιηνλ, έλα κίλην πξνζώπνπ ή ην θύθσλ, παξαζθεύαζκα από θύθηα, ή ε έγρνπζα από ηε ξίδα ηνπ νκώλπκνπ θπηνύ, ή ν παηδέξσο από ηελ ξίδα ελόο αγθαζηνύ. Εσγξάθηδαλ ηα θξύδηα κε θνύκν, ηα βιέθαξα κε ζηίκκη, αληηκόλην ζε ζθόλε, ηα καηόθιαδα, είηε κε άζβνινλ κηα εηδηθή ζβνπληά,ή κε έλα κείγκα από αζπξάδη απγνύ θαη γόκα. Ο ΚΑΛΛΩΠΗ΢ΜΟ΢ ΢ΣΖΝ ΑΡΥΑΗΑ ΡΩΜΖ: ΢ηελ αξραία Ρώκε έρνπκε έλα βαξύ καθηγηάδ, όρη όκσο θαη πνιύ θνκςό. Μηα ηέηνηα εκθάληζε Ρσκαίαο ήηαλ έλδεημε επγελνύο θαηαγσγήο. Γηα ηελ απόθηεζε ηνπ ιεπθνύ ρξώκαηνο, ρξεζηκνπνηείηαη κείγκα από ιεπθό κόιπβδν θαη μύδη. Γηα ην ξνπδ ζηα κάγνπια ρξεζηκνπνηείηαη ην εξπζξό κίλην κνιύβδνπ (πιηθό πνπ ζηηο κέξεο καο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε θαηαζθεπή κπαηαξηώλ ή 14

Η Γλώσσα του σώματος

αληηζθσξηθήο κπνγηάο!). Οη Ρσκαίεο επίζεο θάλνπλ ην καθηγηάδ ζηα κάηηα ηνπο κε θνρόι, πνπ ήηαλ ηξηκκέλνη θξύζηαιινη γαιελίηε. Ο ΚΑΛΛΩΠΗ΢ΜΟ΢ ΢ΣΖΝ ΑΡΥΑΗΑ ΑΗΓΤΠΣΟ: ΢ύκθσλα κε παξαζηάζεηο από λανύο, ηάθνπο αιιά θαη από δηάθνξα θείκελα πνπ έρνπλ ζσζεί, θαίλεηαη όηη ε ηέρλε ηνπ θαιισπηζκνύ ήηαλ πνιύ ζεκαληηθή γηα ηνπο αξραίνπο Αηγύπηηνπο. Ο θαιισπηζκόο πεξηιάκβαλε πεξίηερλα θνζκήκαηα αξσκαηηθά έιαηα, πεξνύθεο θαη έληνλν καθηγηάδ. ΋ζν κεγαιύηεξν θύξνο είρε έλα πξόζσπν, ηόζν πην πεξίηερλν ήηαλ ην βάςηκν θαη ην ληύζηκό ηνπ. Οη Αηγύπηηεο ηόληδαλ ην πεξίγξακκα ησλ καηηώλ ηνπο κε καύξν θνι, πνπ ην έθηηαρλαλ από κνιπβδνκεηάιιεπκα θαη λεξό. Έηζη, ηα κάηηα ηνπο θαίλνληαλ κεγαιύηεξα θαη πξνζηαηεύνληαλ από ηνλ ήιην. Σα κάγνπια θαη ηα ρείιε ηα έβαθαλ κε θόθθηλε ώρξα. Φνξνύζαλ ζηα ρείιε ηνπο θόθθηλε ζεξαπεπηηθή αινηθή θαη έβαθαλ επίζεο θόθθηλα ηα λύρηα ησλ ρεξηώλ θαη ησλ πνδηώλ ηνπο. Υξεζηκνπνηνύζαλ εηδηθέο θξέκεο γηα λα έρνπλ θσηεηλό πξόζσπν αιιά θαη γηα λα απνθύγνπλ ηηο ξπηίδεο. Πξσηνπνξηαθό ξόιν έπαημε ε βαζίιηζζα ηνπ Νείινπ Κιενπάηξα πνπ ήηαλ κηα από ηηο πην όκνξθεο γπλαίθεο ηεο ηζηνξίαο. Ο ΚΑΛΛΩΠΗ΢ΜΟ΢ ΢ΣΖΝ ΚΗΝΑ: ΢ηελ Κίλα, νη γπλαίθεο γηα ζρεδόλ 1000 ρξόληα, ήηαλ "ππνρξεσκέλεο" λα κέλνπλ αλάπεξεο, αθνύ ην πξόηππν ηεο νκνξθηάο επίηαζζε ηα "δεκέλα" πόδηα, πνπ κόλν κε λόκν θαηόξζσζε ε Γεκνθξαηία ηεο Κηλάο λα πεξηνξίζεη ηε βάξβαξε απηή ζπλήζεηα, ην 1949.Σα νζηά ησλ πνδηώλ ζπάδνληαλ από ηε κηθξή ειηθία, θαηόπηλ δέλνληαλ ζθηρηά. ,θαη απηή ε δηαδηθαζία ζπλερηδόηαλ αδηάθνπα, κέρξη ε γπλαίθα λα απνθηνύζε ηα ιεγόκελα "πόδηα κε ην ζρήκα ηνπ ισηνύ". Ο ΚΑΛΛΩΠΗ΢ΜΟ΢ ΢ΣΟ ΒΤΕΑΝΣΗΟ: Σα ινπηξά γηα ηνπο Βπδαληηλνύο ήηαλ ρώξνη θαζαξηόηεηαο αιιά θαη θνηλσληθήο ζπλαλαζηξνθήο , ηδίσο γηα ηηο γπλαίθεο. Άιεηθαλ ην ζώκα κε ιάδη, θξαζί ή αξσκαηηθέο νπζίεο γηα λα πξνθπιαρζνύλ από εμαλζήκαηα. Σελ ηεξνηειεζηία νινθιήξσλε ε απάιεηςε κε κύξα. Σηο ππεξεζίεο απνηξίρσζεο πνπ πξνζθέξνληαλ ζηα ινπηξά αλαδεηνύζαλ αθόκε θαη κνλαρνί. Μόλν σο έλδεημε πέλζνπο ή ζε πεξηπηώζεηο δηαπόκπεπζεο έθνβαλ νη γπλαίθεο ηα καθξηά ηνπο καιιηά. Πνηθίιν κήθνο είραλ ηα καιιηά ησλ αλδξώλ πνπ ζηε δηάζεζε ηνπο είραλ θαη πεξνύθεο, ηα πξνθόκηα. Οη θνκςεπόκελνη μπξίδνληαλ παξά ηηο αληηξξήζεηο ηεο εθθιεζίαο. . Ζ βαθή ησλ καιιηώλ ήηαλ θάηη ζπλεζηζκέλν γηα άληξεο θαη γπλαίθεο. Οη πεξηζζόηεξνη άληξεο μάλζαηλαλ ηα καιιηά ηνπο θαζώο νη Βπδαληηλνί , παξόηη ζεσξνύζαλ ην μαλζό ρξώκα γπλαηθείν ην πξνηηκνύζαλ από ην καύξν.

15

Η Γλώσσα του σώματος

2.4 Ζ εμέιημε ηεο νκνξθηάο ζηε ρώξα καο ΣΟ ΜΑΚΗΓΗΑΕ ΢ΣΗ΢ ΓΔΚΑΔΣΗΔ΢ ΣΩΝ ’20, ’30, ’40 1920 Μεηά ηε ιήμε ηνπ Α’ Παγθόζκηνπ Πόιεκνπ νη γπλαίθεο αξρίδνπλ λα γίλνληαη αλεμάξηεηεο θαη απηό θαίλεηαη ζην εγσθεληξηθό θαη πξνθιεηηθό ηξόπν ληπζίκαηνο κε ηελ ηδηαηηεξόηεηα ηεο ρισκήο επηδεξκίδαο. Σα κάηηα ζρεδόλ κνπηδνπξσκέλα από ζθνύξεο ζθηέο , ηα ρείιε ζε ζθνύξνπο ηόλνπο θαη ιεπηά θπξίσο θξύδηα.

1930 ΢ε αληίζεζε κε ην ’20 πξσηαγσληζηηθό ξόιν παίδνπλ ηα πιαηηά ρείιε ζε θπζηθά ρξώκαηα, ηα βγαικέλα έληνλα θξύδηα, νη ςεύηηθεο βιεθαξίδεο θαη θόθθηλα λύρηα. Αιιά επηθξαηνύζε αθόκα ε βαξηά πνύδξα θαη ην ξνπδ θάησ από ηα κήια.

1940 Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Β’ Παγθόζκηνπ Πνιέκνπ, ην καθηγηάδ δελ ρξεζηκνπνηνύηαλ ζρεδόλ θαζόινπ. Δθηόο από ην θόθθηλν θξαγηόλ πνπ ήηαλ ζύκβνιν επνρήο, ην ππόινηπν πξόζσπν βαζηδόηαλ ζε θπζηθή εκθάληζε . Χζηόζν είραλ επηινγέο ζε πεξηζζόηεξα ρξώκαηα θξαγηόλ ην θνξαιιί θαη ην πνξηνθαιί. Σέινο νη γπλαίθεο έβαθαλ ηα πόδηα ηνπο γηα λα δώζνπλ ηελ αίζζεζε ηνπ θαιζόλ, δεκηνπξγώληαο αθόκα θαη ηε ξαθή πίζσ κε καύξν κνιύβη. ΣΟ ΜΑΚΗΓΗΑΕ ΢ΣΗ΢ ΓΔΚΑΔΣΗΔ΢ ΣΩΝ ’50, ’60, ’70 1950: Ίζσο ε πην θνιαθεπηηθή δεθαεηία γηα ηε γπλαίθα. Φπζηθόο ηόλνο ζην ξνπδ , ηνληζκέλα θξύδηα ζε γξακκή ηόμνπ, κπιε eye-liner, κσβ κάζθαξα ή ζην ρξώκα ηνπ ραιθνύ θαη απαιή πξάζηλε ζθηά. Σα ρείιε βάθνληαη ζε απνρξώζεηο θόθθηλνπ θαη πνξηνθαιί. ΋πσο θαη άξρηζαλ λα βάθνπλ ηα καιιηά ηνπο κε επηθξαηέζηεξν ην μαλζό.

1960: Σν καθηγηάδ είλαη έληνλν κε ςεύηηθεο ηεξάζηηεο βιεθαξίδεο θαη κάζθαξα, ελώ νη ζθηέο είλαη ρξσκαηηζηέο ( γαιάδην, πξάζηλν, κσβ ). Σα ρείιε είλαη απαιά ζε απνρξώζεηο ξνδαθηλί θαη ξνδ- πεξιέ. Σα καιιηά είλαη είηε θνληά είηε πνιύ καθξηά.

1970: Οη ςεύηηθεο βιεθαξίδεο ζπλερίδνπλ λα ρξεζηκνπνηνύληαη ελώ ε κπιέ θαη ε πξάζηλε ζθηά ζηα κάηηα θπξηαξρνύλ. Σα ρείιε ηνλίδνληαη κε ιηπ-γθινο. Πξνο ην ηέινο ηεο δεθαεηίαο, ε εκθάληζε ηνπ punk δίλεη έκθαζε ζην έληνλν eyeliner ελώ ηα λύρηα βάθνληαη καύξα. Σα καιιηά είλαη καθξηά κε ρσξίζηξα ζηε κέζε έρνπλ αληαύγεηεο ή πεξκαλάλη. ΣΟ ΜΑΚΗΓΗΑΕ ΢ΣΗ΢ ΓΔΚΑΔΣΗΔ΢ ΣΩΝ ’80 - ’90 ΢ηε δεθαεηία ηνπ ’80 ε εκθάληζε ησλ punk έδσζε ηε ζέζε ηεο ζηελ gothic εκθάληζε, κε πξόζσπα ιεπθά καθηγηαξηζκέλα , έληνλα ζθνύξα κάηηα θαη καιιηά κε 16

Η Γλώσσα του σώματος

αξθεηό δειέ γηα λα ζηέθνληαη όξζηα. Ζ αηεκέιεηε εκθάληζε, κε ην ακαθηγηάξηζην πξόζσπν θαη ηα αηεκέιεηα καιιηά, έγηλε δεκνθηιήο γηα ηνπο λένπο αλζξώπνπο. Πξνο ην πξώην κηζό ηνπ ’90(1990-1994) ήηαλ ζηε κόδα ηα ρνληξά ρείιε. Γλσζηά κνληέια όρη κόλν έβαθαλ ηα ρείιε ηνπο γηα λα θαίλνληαη κεγαιύηεξα όζν ην δπλαηόλ γηλόηαλ, αιιά έθαλαλ θ ελέζεηο ζηιηθόλεο γηα λα δώζνπλ κηα πξεζκέλε εκθάληζε ζην επάλσ ρείινο.

2.5 ΢εκεξηλά πξόηππα νκνξθηάο: ε ηερλεηή νκνξθηά Οη δηάζεκνη άλζξσπνη πξέπεη λα δείρλνπλ λένη θαη όκνξθνη γηα πάληα. Απηή είλαη ε δνπιεηά ηνπο, γη' απηό ρξεζηκνπνηνύλ θαιιπληηθά θαη αλ ρξεηαζηεί θαηαθεύγνπλ θαη ζηελ πιαζηηθή ρεηξνπξγηθή. Σν απνηέιεζκα είλαη άλζξσπνη πνπ κνηάδνπλ πνιύ κεηαμύ ηνπο, άλζξσπνη πνπ είλαη ζπλήζσο μαλζνί θαη απίζηεπηα αδύλαηνη. ΢ε απηό ην πξόηππν αγσληνύλ λα κνηάζνπλ θαη πνιινί θνηλνί ζλεηνί. Κάπνηε ην πξόζσπν ησλ αλζξώπσλ ήηαλ θαζνξηζκέλν, ήηαλ κηα ζεηξά ραξαθηεξηζηηθώλ πνπ απνηεινύζαλ ηνλ θαζξέθηε ηεο ςπρήο. Οη άλζξσπνη γελληόληνπζαλ, δνύζαλ, γεξλνύζαλ θαη πέζαηλαλ κε απηό. Σώξα ην πξόζσπν είλαη θηλεηή γηνξηή: είλαη πεδίν κάρεο, όπνπ ην δέξκα θαη ηα νζηά πιάζνληαη αλάινγα κε ηα πνιηηηζηηθά θαη αηζζεηηθά πξόηππα ηεο επνρήο. ΢ήκεξα, ν νξηζκόο ηεο νκνξθηάο γίλεηαη όιν θαη πην ζπγθεθξηκέλνο, ελώ ε ηερλνινγία ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα ππεξεηήζεη ηα αηζζεηηθά πξόηππα, κε απνηέιεζκα ηα πξόζσπα λα απνθηνύλ νκνηνκνξθία. ΢ηνλ δεκόζην βίν, κάιηζηα, νη άλζξσπνη κνηάδνπλ όιν θαη πεξηζζόηεξν ν έλαο κε ηνλ άιινλ. ΢ην ζπιινγηθό ππνζπλείδεην ππάξρεη έλα ζηαζεξό παξάδεηγκα, ην νπνίν αλαγλσξίδεηαη σο ην πξόζσπν ηεο επνρήο καο. ΢ύκθσλα κε απηό, ην πξόζσπν πεξηιακβάλεη ζαξθώδεο πάλσ ρείινο, ζκηιεκέλα θξύδηα, ηέιεηα ιεπθή νδνληνζηνηρία. Σν ζώκα πνπ «ζπλνδεύεη» έλα ηέηνην πξόζσπν είλαη εμαηξεηηθά ιεπηό, θαη αλ πξόθεηηαη γηα γπλαίθα, θέξεη πινύζην ζηήζνο. Αλ θάπνηνο ζηηο κέξεο καο δελ ηθαλνπνηεί απηά ηα αθύζηθα πξόηππα, αληηκεησπίδεηαη ζαλ «θάπνηνο πνπ έρεη εγθαηαιείςεη ηνλ εαπηό ηνπ». ΢ηγά ζηγά έρεη αξρίζεη λα δεκηνπξγείηαη θαη αλάινγν πξόηππν γηα ηνπο άλδξεο.

O «Κηλεκαηνγξαθηθόο Αλδξαο», πξέπεη λα δηαζέηεη πξόζσπν κε ηελησκέλν θαη ειαθξώο καπξηζκέλν δέξκα, πεγνύλη ηνληζκέλν ,απνθαζηζηηθό βιέκκα, ιεπθή ίζηα νδνληνζηνηρία.

17

Η Γλώσσα του σώματος

Ζ «θηλεκαηνγξαθηθή γπλαίθα»: Ζ Μέξηιπλ Μνλξόε ελζαξθώλεη ηελ ηδαληθή εηθόλα ηεο. Ξαλζηά, πξόζσπν κσξνπδηαθό, κε κεγάια κάηηα πνπ παξαπέκπνπλ ζηελ παηδηθόηεηα θαη ηελ αλάγθε πξνζηαζίαο από ηνλ άλδξα, ζαξθώδε πξνηεηακέλα ρείιε πνπ δεκηνπξγνύλ εξσηηθνύο ζπλεηξκνύο, αλαζεθσκέλα θξύδηα πνπ δείρλνπλ έθπιεμε, απνξία θαη αλάγθε πξνζηαζίαο, θαζώο θαη πόδεο εξσηηζκνύ κε αγγίγκαηα ζην ζώκα ζην πξόζσπν θαη ηα καιιηά. ΢ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960, όηαλ ε Μέξηιηλ Μνλξόε έθαλε πιαζηηθή ζην πεγνύλη ηεο, ήηαλ ε επνρή πνπ ε πιαζηηθή ρεηξνπξγηθή αξρίδεη λα θεξδίδεη έδαθνο. Γηαηί όκσο νη δηάζεκνη άλζξσπνη -θαη ώο έλα βαζκό θαη νη ππόινηπνη από καο- ζέινπλ λα κνηάζνπλ ζε κηα ζπγθεθξηκέλε εηθόλα; Καηά κία άπνςε, όινη ζήκεξα ζέινπλ λα δείρλνπλ ίδηνη γηαηί κπνξνύλ λα ην πεηύρνπλ. Σν πξόηππν, γηα παξάδεηγκα, ηεο θνύθιαο Μπάξκπη είλαη επξέσο απνδεθηό θαη ζπαλίσο ακθηζβεηείηαη. Σν Υόιηγνπλη ππήξμε πάληα ν πιαλήηεο ησλ μαλζώλ γπλαηθώλ, παξόηη ζηηο δεθαεηίεο ηνπ 1930 θαη ηνπ 1940 θπξηαξρνύζαλ νη θαζηαλέο. ΢ήκεξα πάλησο, νη πεξηζζόηεξνη από ηηο εζνπνηνύο, παξνπζηάζηξηεο ηεο ηειεόξαζεο, ηξαγνπδίζηξηεο, κνληέια, ζύδπγνη πνδνζθαηξηζηώλ θαη απιέο θνζκηθέο, είλαη μαλζέο. Σα μαλζά καιιηά γίλνληαη πξόηππν θαη πξναπαηηνύκελν όζσλ επηζπκνύλ λα απνθηήζνπλ γξήγνξε θήκε. Δπηπιένλ, πξνθεηκέλνπ λα είλαη θνκςέο, νη γπλαίθεο πεξηνξίδνπλ ην ζσκαηηθό ηνπο βάξνο ζην ειάρηζην, παξόηη ηα αληίζεηα επηρεηξήκαηα πξνβάιινληαη επί δεθαεηίεο. Τπνινγίδεηαη όηη θαηά κέζν όξν, ηα κνληέια, νη εζνπνηνί θαη νη ρνξεύηξηεο είλαη θαηά 95% πην αδύλαηεο απ' όηη ν κέζνο άλζξσπνο. Σν 2000, ην 89% ησλ πιαζηηθώλ επεκβάζεσλ ζηηο ΖΠΑ έγηλαλ ζε γπλαίθεο, ελώ ην 85% ησλ ρεηξνπξγώλ ήηαλ άλδξεο. ΢ηε Βξεηαλία εθηηκάηαη όηη ην 90% ησλ «αζζελώλ» είλαη γπλαίθεο.

18

Η Γλώσσα του σώματος

2.6 Ζ ζπκκεηξία ζην πξόζσπν Οη εμειηθηηθνί ςπρνιόγνη ππνζηεξίδνπλ όηη ππάξρεη έλα πξόηππν νκνξθηάο πνπ ζεσξνύκε ειθπζηηθό, ην νπνίν βξίζθεηαη πέξαλ ηνπ πνιηηηζκνύ θαη ησλ εζληθώλ ραξαθηεξηζηηθώλ. Γηα λα ραξαθηεξίζνπκε, επί παξαδείγκαηη, όκνξθν έλαλ άλζξσπν, ηα κάηηα καο πξέπεη λα δηαθξίλνπλ ζπκκεηξία. Τπάξρεη έλαο θαλόλαο, ε Υξπζή Σνκή πνπ δηαηύπσζε ν Δπθιείδεο ην 300 π.Υ., ν νπνίνο εθθξάδεη αλαινγίεο πνπ αζπλείδεηα καο πξνθαινύλ επραξίζηεζε. Ζ ζεκεξηλή αηζζεηηθή δηακνξθώλεηαη από δηάθνξνπο νηθνλνκηθνύο, θνηλσληθνύο θαη πνιηηηζηηθνύο παξάγνληεο. Χο έλα βαζκό, πάλησο, ην κάηη δελ μεγειηέηαη. «Φαίλεηαη όηη έρνπκε κηα θπζηθή απέρζεηα πξνο ηελ ηερλεηή νκνξθηά», ιέεη ν θιηληθόο ςπρνιόγνο Οιηβεξ Σδέηκο. H θύζε δελ δεκηνπξγεί ηξαβεγκέλα ζηόκαηα νύηε κεζήιηθεο ρσξίο δάξεο γύξσ από ηα κάηηα. ΋ζν όκσο πην πνιύ ην κάηη καο εθπαηδεύεηαη λα εθηηκά ην ηερλεηό, ηόζν πην πνιύ επσθεινύληαη κύξηεο όζεο βηνκεραλίεο -ηεο κόδαο, ηεο νκνξθηάο, ηεο δίαηηαο, ηεο πιαζηηθήο ρεηξνπξγηθήο, ηεο ςπραγσγίαο.

2.7 Ζ έιιεηςε απηνεθηίκεζεο θαη απηνπεπνίζεζεο Σν εξώηεκα πνπ ζπλδέεηαη άκεζα κε όια απηά είλαη γηαηί δείρλνπκε ηέηνηα απνζηξνθή πξνο ηα ζεκάδηα ηεο γήξαλζεο. Σν ηδεώδεο ηεο μαλζηάο, ιεπηήο λέαο ζεσξείηαη ηόζν ζεκαληηθό, ίζσο γηαηί νη θνηλσλίεο καο είλαη όιν θαη γεξαηόηεξεο, θαη όιν θαη πην γθξηδνκάιιεο, όιν θαη πην παρύζαξθεο. Δίκαζηε αλίθαλνη λα αληηκεησπίζνπκε ηηο ζπλέπεηεο ηεο ηξίηεο ειηθίαο Πξνθεηκέλνπ λα δείρλνπκε γέξνη, πξνηηκάκε κηα εηθόλα ηειείσο ηερλεηή. Γηα ηνπο εζνπνηνύο, όια απηά έρνπλ δηαθνξεηηθέο δηαζηάζεηο. Από ηε κία, ε θαξηέξα ηνπο εμαξηάηαη από ηελ εκθάληζή ηνπο, από ηελ άιιε παξαθνινπζνύλ θη απηνί κε ακεραλία ηνλ εαπηό ηνπο ζηελ κεγάιε νζόλε παξαηεξώληαο γηα ην θάζε ςεγάδη θαη ιεπηνκέξεηα ΢ηελ θηλεκαηνγξαθηθή βηνκεραλία, ην botox, ζεσξείηαη ζρεδόλ ηόζν θνηλό όζν θαη ην κέηθ-απ. Σν θαγεηό έρεη κεηαηξαπεί ζε ζέκα ηακπνύ. Βνπιηκηθνί θαη αλνξεμηθνί απνθξύπηνπλ ην πξόβιεκά ηνπο. H ζπδήηεζε ησλ ζεμνπαιηθώλ πξνηηκήζεσλ έρεη γίλεη πνιύ επθνιόηεξε απ' όηη ε θνπβέληα γηα ην ηη θαη πόζν ηξώκε. Πνιινί είλαη εθείλνη πνπ πεξλνύλ ηε δσή ηνπο ζθεθηόκελνη ζπλερώο ην θαγεηό. Πνηνο άιισζηε ζα ηνικνύζε λα παξαδερζεί όηη δελ κπνξεί λα ζπγθξαηεζεί ζην ηξαπέδη; 19

Η Γλώσσα του σώματος

Ση καο ιέλε, όκσο, ηα ζύγρξνλα ζώκαηα; ΋ηη όπνηνο ειέγρεη ην ζώκα ηνπ, ειέγρεη ηε δσή ηνπ θαη ην ίδην ηνπ ην κέιινλ. Σν ζώκα ηεο γπλαίθαο δελ είλαη πηα ζώκα κάλαο, ελώ ην ζώκα ηνπ άλδξα δελ ζπκβνιίδεη πιένλ ηε ξώκε. H θνηλσλία καο εμειίρζεθε από ην παξαγσγηθό ζην επηθνηλσληαθό ζηάδην. Σν πξόβιεκα είλαη όηη νη πεξηζζόηεξνη άλζξσπνη ζπγρένπλ ηελ νκνξθηά κε ηε γνεηεία θαη αδπλαηνύλ λα αγαπήζνπλ ηνλ εαπηό ηνπο εάλ δελ ηνπο αξέζεη απηό πνπ βιέπνπλ ζηνλ θαζξέθηε. Θα ήηαλ θαιύηεξν εάλ έιεγαλ ζηνλ εαπηό ηνπο: «Γελ κνπ αξέζνπλ όια επάλσ κνπ, αιιά αγαπάσ ηνλ εαπηό κνπ».

2.8

Ζ

γιώζζα

ηνπ

ζώκαηνο

θαη

ε

ελδπκαζία

Σα δύν θύια, αγόξηα θαη θνξίηζηα πξνζπαζνύλ λα ληπζνύλ κε έλαλ ηξόπν, πνπ λα ηνπο θάλεη λα ληώζνπλ πην όκνξθνη, ειθπζηηθνί, δπλαηνί θαη άλεηνη. Αλ θαη ηα ξνύρα δελ δεκηνπξγνύλ ηελ πξνζσπηθόηεηα, κπνξνύλ όκσο λα ηελ αλαδείμνπλ. Σν ληύζηκν απνηειεί κεγάιν θνκκάηη ηνπ εαπηνύ καο. Σελ δεκόζηα εηθόλα καο, κε ηελ νπνία ζρεκαηίδεη γλώκε ν πεξίγπξόο καο.Ζ εληύπσζε ελόο ξνύρνπ ιεηηνπξγεί ην πνιύ δέθα ιεπηά ζην κπαιό όζσλ καο βιέπνπλ, γεγνλόο όκσο είλαη όηη νη ελδπκαηνινγηθέο καο επηινγέο θαζξεθηίδνπλ ηνλ εζσηεξηθό καο θόζκν θαη ηε δηάζεζε ηεο ζηηγκήο.Σν ληύζηκν απνηειεί κνλαδηθό θαη θαζεκεξηλό ηξόπν έθθξαζεο ηνπ εαπηνύ καο. Αθόκα θαη όηαλ λνκίδνπκε όηη θνξάκε όηη βξνύκε κπξνζηά καο, ζηε πξαγκαηηθόηεηα θνξάκε απηό πνπ εθθξάδεη ηελ ςπρηθή καο θαηάζηαζε εθείλε ηελ ζηηγκή. Σν ύθνο ηνπ ληπζίκαηνο ζπλδέεηαη άκεζα κε ην ζηπι ηνπ αλζξώπνπ. Σν πξνζσπηθό ζηπι ζηα ξνύρα καο εθθξάδεη θαη επηβεβαηώλεη ηελ κνλαδηθόηεηα ηεο πξνζσπηθόηεηαο ηνπ θαζέλα. Κάπνηεο θνξέο όκσο κέζα από ιάζνο ελδπκαηνινγηθέο επηινγέο πξνβάιινπκε θάηη άιιν από απηό πνπ είκαζηε, ίζσο θάηη πνπ λνκίδνπκε ή ζα ζέιακε λα είκαζηε. Αζπλείδεηα ή ζπλεηδεηά ην ληύζηκν απνηειεί θαηεμνρήλ κέζν ηεο εξσηηθήο επηθνηλσλίαο, πνπ ρξεζηκνπνηνύκε γηα λα δειώζνπκε ηα ζηνηρεία πνπ ζέινπκε λα δείμνπκε ζηνπο ππνςήθηνπο ζπληξόθνπο. Ή αθόκε θαη γηα λα ζηείινπκε κήλπκα αλσηεξόηεηαο πξνο αληαγσληζηέο ηνπ ίδηνπ θύινπ. Σν ζηπι ησλ ξνύρσλ, ην πόζν ζηελά ή καθξηά είλαη, ην ρξώκα ην ρηέληζκα ησλ καιιηώλ, ηα παπνύηζηα, ε εκθάληζε από ηελ θνξπθή σο ηα λύρηα, γεληθά όια απηά πξνδίδνπλ πνιιά γηα ηνλ ραξαθηήξα καο. Χζηόζν, έλαο κεγάινο ηνκέαο ζηελ ελδπκαζία είλαη ηα ρξώκαηα. Σα ζθνπξόρξσκα ρξώκαηα δίλνπλ ηελ εληύπσζε ηεο θαηάζιηςεο, ηνπ πέλζνπο, θάπνηνπ εζσζηξεθή αλζξώπνπ, αλαζθαιή, ή απιεζίαζηνπ, ίζσο θαη επηζεηηθνύ. Από ηε άιιε πιεπξά ηα ζθνύξα ρξώκαηα δειώλνπλ απιώο επαγγεικαηηζκό. Αληίζεηα, ηα θσηεηλά ρξώκαηα δειώλνπλ αγλόηεηα, αηζηνδνμία, θαζαξόηεηα θαη δίλνπλ ηελ 20

Η Γλώσσα του σώματος

αίζζεζε ηνπ θηιηθνύ αηόκνπ. Σν θόθθηλν είλαη σο γλσζηό ρξώκα ηνπ πάζνπο, θαη ηεο πςειήο απηνεθηίκεζεο, ην γαιάδην ρξώκα ηνπ πλεύκαηνο, ην θίηξηλν ρξώκα ηεο ελέξγεηαο θαη δεκηνπξγηθόηεηαο. ην πξάζηλν ηεο ειπίδαο θαη ηεο εξεκίαο ελώ ην κπιε εκπλέεη εκπηζηνζύλε. Πξνηείλεηαη όκσο λα θνξάκε ρξσκαηηζηά ξνύρα γηα λα αληηκεησπίζνπκε ηα αξλεηηθά ζπλαηζζήκαηα, λα ληώζνπκε πην αηζηόδνμνη θαη λα κεηαδίδνπκε ζεηηθή ελέξγεηα ζηνλ πεξίγπξν καο.

2.9 Γηαθνξεηηθά ζηπι ληπζίκαηνο θαη ε εξκελεία ηνπο Ζ ελδπκαζία είλαη πινύζηνο δείθηεο ζεκάησλ θαζώο είηε εζειεκέλα είηε αζέιεηα κεηαθέξνπκε πιεζώξα κελπκάησλ ζην πεξηβάιινλ. Παξαθάησ αθνινπζεί κηα ζύληνκε παξνπζίαζε θάπνησλ βαζηθώλ «ζηπι» θαζώο θαη ε εξκελεία ηνπο. Με ην ύθνο ληπζίκαηνο Casual, ζηέιλεηε έλα κήλπκα απηνπεπνίζεζεο θαη ελόο άλεηνπ, επηθνηλσληαθνύ αλζξώπνπ πνπ είλαη αλνηρηόο λα κηιήζεη. Φαίλεηαη πσο ππάξρεη ηζνξξνπία ζηελ δσή ζαο. Σν ζπκβαηηθό ύθνο, ε πξνηίκεζε ζην απιό ληύζηκν ρσξίο ππεξβνιέο θαη ηδηαηηεξόηεηεο, ελαιιαγέο ζρεδίσλ θαη ρξσκάησλ, δειώλεη έλαλ εζσζηξεθή ραξαθηήξα, πνπ ηνπ αξέζεη λα κελ πξνθαιεί, νύηε λα είλαη αληηθείκελν ζρνιηαζκνύ. Ζ εηθόλα απηνύ ηνπ ραξαθηήξα είλαη θάπσο απξόζσπε θαη απζηεξή. Σν επαγγεικαηηθό ύθνο ελδπκαζίαο εκπλέεη ζηγνπξηά, δπλακηζκό, επαγγεικαηηθή επηηπρία θαη ζεβαζκό. Αλ όκσο ην ληύζηκν δελ πξνζαξκνζηεί ζσζηά ζε πεξηζηάζεηο θαη ειηθία, ηόηε δείρλεη ζαλ ζηνιή εξγαζίαο. Δθηόο δνπιεηάο ην ληύζηκν απηό απνπλέεη απόζηαζε από ηελ δσή θαη ηνπο αλζξώπνπο. Δπηπιένλ, ηηο γπλαίθεο πνπ επηιέγνπλ απηό ην ληύζηκν νη άληξεο ηηο αληηκεησπίδνπλ σο ςπρξέο θαη απόκαθξεο παξνπζίεο. Σν επηδεηθηηθό ύθνο ληπζίκαηνο πνπ πάεη ζύκθσλα κε ηελ κόδα θαη ε εκκνλή κε ηα αθξηβά ξνύρα θαη ηηο επώλπκεο εηαηξίεο, ππνδειώλνπλ κηα θξπθή αλαζθάιεηα από ηελ πιεπξά ησλ αηόκσλ πνπ ην πηνζεηνύλ. Αληίζεηα ην ζηπι Gothic εθθξάδεη ηύπν εθθεληξηθό θαη ζθνηεηλό, ζηπι κε κειαγρνιηθή δηάζεζε θαη έληνλε αξλεηηθόηεηα. Σα άηνκα πνπ ην επηιέγνπλ είλαη ζπλήζσο ζηνηρεία αληηδξαζηηθά θαη αλππάθνπα. Υαξαθηεξηζηηθό ηνπο είλαη λα πξνθαινύλ κε ηα ξνύρα ηνπο θαη λα δείρλνπλ ηελ νξγή θαη ηνλ ζπκό ηνπο γηα ηελ θνηλσλία.

21

Η Γλώσσα του σώματος

Σέινο ην ζηπι απεξηπνίεην, παξαηεξείηαη όηαλ ην ζέκα εκθάληζε έρεη πάςεη λα είλαη ζεκαληηθό, όηαλ ηα ξνύρα είλαη παιηά, θζαξκέλα, ηζαιαθσκέλα ή ηειείσο απεξηπνίεηα. Απηό δείρλεη έλαλ ραξαθηήξα πνπ δελ έρεη ράζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ κόλν από ηελ εκθάληζε, αιιά θαη γηα ηελ δσή, γηα ην παξόλ αθόκα θαη ην κέιινλ. Πνιιέο θνξέο απηή ε εηθόλα πξνβάιιεηαη από αλζξώπνπο πνπ δηαιέγνπλ λα δείρλνπλ έηζη ζέινληαο λα εμσηεξηθεύζνπλ ηελ αξλεηηθή δηάζεζε, απηά ζπλδένληαη άκεζα κε ζπκπηώκαηα ςπρηθήο δηαηαξαρήο.

22

Η Γλώσσα του σώματος

Κεθάιαην 3 3.1 Ζ Γιώζζα ηνπ ζώκαηνο ζην θιεξη

Η γλώζζα ηοσ ζώμαηος απνηειεί ηελ αξρέγνλε παγθόζκηα γιώζζα επηθνηλσλίαο κεηαμύ ησλ αληξώλ θαη ησλ γπλαηθώλ θαη ηαπηόρξνλα ην θπξίαξρν επηθνηλσληαθό εξγαιείν ζηνλ ζύγρξνλν θόζκν. Το θλερη είλαη έλα είδνο αιιειεπίδξαζεο κε βηνινγηθέο θαηαβνιέο, θαζώο ζθνπό έρεη ηελ αλεύξεζε ηνπ θαηάιιεινπ ζπληξόθνπ. Έλα από ηα ζεκαληηθά ζεκεία ζην θιεξη είλαη ε εμσηεξηθή εκθάληζε, κε ηελ νπνία ην άηνκν έρεη ηελ δπλαηόηεηα λα δεκηνπξγεί πεξηζζόηεξεο γλσξηκίεο, αθνύ είλαη ην πξώην πξάγκα πνπ ην ειθύεη. ΋ινη ζέινπκε λα βξηζθόκαζηε δίπια ζε αλζξώπνπο πνπ είλαη ειθπζηηθνί. Βέβαηα, ε θπζηθή έιμε δελ εμαξηάηαη κόλν από ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξνζώπνπ ή ηνπ ζώκαηνο, αιιά θαη από ηελ ζπκπεξηθνξά, ηελ πξνζσπηθόηεηα, αιιά θαη ηνλ ηξόπν πνπ ληπλόκαζηε θαη θηλνύκαζηε. Ζ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο ζην θιεξη είλαη ρξήζηκν εξγαιείν γη' απηό θαη πεξηιακβάλεη δηάθνξεο θηλήζεηο όπσο γηα παξάδεηγκα ε ζηάζε ηνπ ζώκαηνο κε ηελ νπνία ν θαζέλαο κπνξεί λα εθθξαζηεί θαη λα δειώζεη ηηο πξνζέζεηο ηνπ. Σν θάζε θύιν εθθξάδεηαη δηαθνξεηηθά. ΋ζνλ αθνξά ηε γπλαίθα νη βαζηθόηεξεο θηλήζεηο πνπ θάλεη όηαλ θιεξηάξεη είλαη νη εμήο:  Σν ζηαύξσκα ησλ πνδηώλ κε ην νπνίν ην άηνκν δείρλεη ηελ θαηεύζπλζε πνπ ηνλ ελδηαθέξεη.

23

Η Γλώσσα του σώματος

 Σν παηρλίδη κε ηα καιιηά πνπ έρεη ηελ ηάζε λα δεκηνπξγεί έλα εξσηηθό παηρλίδη γηαηί πηζηεύεη όηη κε απηόλ ηνλ ηξόπν δείρλεη πην ειθπζηηθή.  Ζ έθζεζε ηνπ θαξπνύ είλαη θαη απηή κηα εξσηνγελήο δώλε ηνπ γπλαηθείνπ ζώκαηνο .Γηα απηό ην ιόγν νη γπλαίθεο ζηνιίδνπλ ηνλ θαξπό κε βξαρηόιηα θαη βάδνπλ ην άξσκά ηνπο ζε εθείλε ηελ πεξηνρή.  Ζ απνθάιπςε ηνπ ιαηκνύ θαζώο γέξλεη ην θεθάιη πξνο ηα πίζσ θαη πξνο ηνλ αλαζεθσκέλν ώκν δείρλεη λάδη θαη δεκηνπξγεί ζηνλ άληξα ηελ ηάζε λα ηελ πξνζηαηέςεη.  Σν γπλαηθείν ζηήζνο είλαη πόινο έιμεο γηα ην αλδξηθό θύιν, γηα απηό θαη νη γπλαίθεο ην ηνλίδνπλ θνξώληαο απνθαιππηηθά ξνύρα θαη ζηνιίδηα πνπ ηξαβνύλ ηελ πξνζνρή. ΋ζν αθνξά ηνπο άληξεο νη βαζηθόηεξεο θηλήζεηο πνπ θάλνπλ όηαλ θιεξηάξνπλ είλαη νη εμήο:  Οη θηλήζεηο ηεο αιαδνλείαο θαη θαιισπηζκνύ, όπσο ην ζηξώζηκν ηεο γξαβάηαο είλαη έλα από ηα ζήκαηα πνπ εθθξάδεη ν άληξαο γηα λα δηεθδηθήζεη ηε γπλαίθα πνπ επηζπκεί.  Ζ έθζεζε ηνπ ζεκείνπ ζύγθιηζεο ησλ κεξώλ (θαβάινπ) είλαη ην ζεκείν πνπ νη πεξηζζόηεξνη ζέινπλ λα πξνβάιινπλ. Έηζη ηνπνζεηώληαο ηα ρέξηα ηνπο ζηε δώλε ή ζηηο ηζέπεο ηνπ παληεινληνύ ηνπο ηνλίδνπλ εθείλν ην ζεκείν θαη δειώλνπλ δηαζέζηκνη.  Οη άληξεο βάδνληαο ηα ρέξηα ηνπο ζηνπο γνθνύο δειώλνπλ εηνηκόηεηα. ΢ηε δηαδηθαζία ηνπ θιεξη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λ λα ηνλίζεη ην κέγεζνο ηνπ ζώκαηνο, αιιά θαη λα δείμεη ηελ εηνηκόηεηα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άληξα λα εκπιαθεί ζε ζρέζε κε κία γπλαίθα.  Ο άληξαο πνπ θαπλίδεη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ην ηζηγάξν ηνπ γηα λα δώζεη έκθαζε ζηελ αξξελσπόηεηά ηνπ. Έηζη, ν ηξόπνο πνπ ην θξαηάεη είλαη ηειείσο δηαθνξεηηθόο από ηνλ ηξόπν πνπ ην θξαηάεη κία γπλαίθα.

24

Η Γλώσσα του σώματος

΋κσο ππάξρνπλ θαη θνηλά ζήκαηα εξσηνηξνπίαο αλάκεζα ζηα δπν θύια, ηα νπνία είλαη πέληε: 1. Βιέκκα 2. Υακόγειν 3. ΢ηάζε ηνπ ζώκαηνο 4. Άγγηγκα 5. Κάπληζκα

΋ζν αθνξά ην θιεξη , ηα μάηια θαηέρνπλ έλα βαζηθό ξόιν έηζη ώζηε κνλάρα κε έλα βιέκκα θάπνηνο-α κπνξεί λα δείμεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ πξνο ην άηνκν πνπ ηνλ ειθύεη. Μόλν όηαλ θνηηάδεηε έλα άηνκν ζηα κάηηα κπνξείηε λα έρεηε κηα νπζηαζηηθή βάζε γηα λα επηθνηλσλήζεηε καδί ηνπ. Γηα παξάδεηγκα όηαλ ληώζνπκε έληνλν εξσηηθό πόζν ε θόξε ηνπ καηηνύ αξρίδεη λα δηαζηέιιεηαη έσο θαη ηέζζεξηο θνξέο από ην αξρηθό ηεο κέγεζνο. Σα αλνηρηόρξσκα κάηηα ίζσο θαίλνληαη πην ειθπζηηθά επεηδή κπνξεί θάπνηνο λα δηαθξίλεη πην εύθνια ηελ δηαζηνιή ηεο θόξεο ηνπο. ΋ηαλ καο αξέζεη θάπνηνο/α επηδηώθνπκε λα δηαζηαπξώλνπκε ην βιέκκα καο κε ην δηθό ηνπ/ηεο. ΢ηελ αληίζεηε πεξίπησζε απνθεύγνπκε ην βιέκκα ηνπ άιινπ. Θεσξείηαη όηη όηαλ ην άηνκν θξαηά ζηαζεξό ην βιέκκα ηνπ ηνπιάρηζηνλ 3 δεπηεξόιεπηα πάλσ ζε έλα άιιν θαη κεηά θνηηάδνληαο εθδειώλεη ζεμνπαιηθό ελδηαθέξνλ, ελώ κε ηελ απόηνκε δηαθνπή αθήλεη ην πξόζσπν πνπ θνηηάδεη λα απνδεηά πεξηζζόηεξα. Κηλώληαο ηα βιέθαξά αξγά θαη ζθόπηκα πξνο ηα θάησ θαη κεηά επαλαθέξνληαο ην βιέκκα πξνο ηα πάλσ, ζαλ λα παίδεηο θξπθηνύιη, δεκηνπξγείηαη κηα ζρέζε νηθεηόηεηαο κε ην αληίζεην θύιν. Σν ρακήισκα ησλ βιεθάξσλ κε ηαπηόρξνλν αλαζήθσκα θξπδηώλ, θνηηώληαο πξνο ηα πάλσ θαη κηζαλνίγνληαο ηα ρείιε, είλαη κηα δέζκε θηλήζεσλ πνπ νη γπλαίθεο ρξεζηκνπνηνύλ εδώ θαη αηώλεο γηα λα δείμνπλ εξσηηθή ππνηαγή. Το βλέμμα κπνξεί λα είλαη ακνηβαίν ή όρη. ΋ηαλ είλαη ακνηβαίν, ζπλήζσο δελ δηαξθεί πάλσ από έλα δεπηεξόιεπην, κηα θαη ε δηέγεξζε πνπ δεκηνπξγεί απηή ε επαθή δελ ην επηηξέπεη. Αλ δηαηεξεζεί γηα κεγαιύηεξν 25

Η Γλώσσα του σώματος

ρξνληθό δηάζηεκα, κπνξεί λα πξνθαιέζεη έληαζε, ελώ εθθξάδεη επηζεηηθόηεηα, θόβν ή ζεμνπαιηθή δηάζεζε. Έηζη νη εξσηεπκέλνη όρη κόλν κπνξνύλ λα θνηηάδνπλ ν έλαο ηνλ άιιν ζηα κάηηα γηα πεξηζζόηεξν ρξόλν από ηνλ ζπλεζηζκέλν, αιιά ην επηδηώθνπλ , αθνύ ηνπο δηεγείξεη αθόκα πεξηζζόηεξν. ΋ηαλ ην βιέκκα είλαη κηθξήο δηάξθεηαο, ζπλήζσο ππνδειώλεη όηη δελ ππάξρεη νηθεηόηεηα θαη όηη ην άηνκν εθθξάδεη ληξνπαιόηεηα ή ππνηαγή. Σν βιέκκα ζε θαλνληθέο δόζεηο δείρλεη όηη ην άηνκν ελδηαθέξεηαη, ληώζεη αζθαιέο θαη ραιαξό. Ζ δηάξθεηα ηεο επαθήο κε ην βιέκκα εμαξηάηαη από ηελ νηθεηόηεηα εθείλσλ πνπ ην αληαιιάζνπλ, από ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ έρεη ν έλαο γηα ηνλ άιινλ θαη ην ρώξν ζηνλ νπνίν βξίζθνληαη. ΋ηαλ ην βιέκκα δελ είλαη ακνηβαίν, δηαηεξείηαη πεξίπνπ από δπν έσο εθηά δεπηεξόιεπηα πξνηνύ θάπνηνο από ηνπο δπν έρεη έληνλε ηελ επηζπκία λα ην απνζύξεη. Ζ δηαθνπή ελόο παξαηεηακέλνπ βιέκκαηνο κεηώλεη ην επίπεδν άγρνπο θαη έληαζεο. ΋ζν πην κεγάιεο δηάξθεηαο είλαη κηα ηέηνηα καηηά ηόζν πηζαλό είλαη θαη ν άιινο ηνλ νπνίν θνηηάκε λα καο ην αληαπνδώζεη θαη λα ηνπ πξνθαιέζνπκε έληνλα ζπλαηζζήκαηα. Ηδηαίηεξα εάλ ην επίκνλν βιέκκα ζπλνδεύεηαη από έλα απζεληηθό ρακόγειν θαη κηα αλνηρηή θαη ζεηηθή ζηάζε ηνπ ζώκαηνο, ηόηε ηα ζπλαηζζήκαηα ζα είλαη κάιινλ ζεηηθά. Έρεη δεκηνπξγεζεί ε εληύπσζε όηη όζν πεξηζζόηεξε επαθή γίλεηαη κε ηα κάηηα κεηαμύ δπν ζπλνκηιεηώλ ηόζν πην απνηειεζκαηηθή είλαη ε επηθνηλσλία ηνπο. Χζηόζν, ηειηθά ζεκαζία έρεη κάιινλ ε πνηόηεηα θαη όρη ε δηάξθεηα ηεο επαθήο κε ην βιέκκα. ΋ζν πην νηθεία ληώζνπκε κε θάπνηνλ θαη όζν πεξηζζόηεξν καο αξέζεη ηόζν πην ζπρλά ηνλ θνηηάδνπκε. Αληηζηξόθσο, βέβαηα, όζν πην ζπρλά ρξεζηκνπνηνύκε ην βιέκκα καο ηόζν πην αξεζηνί γηλόκαζηε ζηνπο γύξσ καο, αθνύ ζεσξνύκαζηε πην θνηλσληθνί, εμσζηξεθείο θαη κε κεγαιύηεξε απηνπεπνίζεζε.

26

Η Γλώσσα του σώματος

3.2 Άιιεο κνξθέο εγγύηεηαο όρη απαξαίηεηα εξσηηθέο. Ο θαηνπηξηζκόο θαη ε δεκηνπξγία ζπκπάζεηαο

Οη άλζξσπνη πνπ ληώζνπλ παξόκνηα ζπλαηζζήκαηα, θηλνύληαη ζην ίδην κήθνο θύκαηνο θαη ζπκπαζνύλ ν έλαο ηνλ άιινλ, αξρίδνπλ λα κηκνύληαη ν έλαο ηηο εθθξάζεηο ηνπ πξνζώπνπ, ηε ζηάζε ηνπ ζώκαηνο, ηνλ ηόλν ηεο θσλήο θαη ηηο ρεηξνλνκίεο ηνπ άιινπ. Απηή ε ζπγρξνληζκέλε αθνινπζία θηλήζεσλ νλνκάδεηαη θαηνπηξηζκόο ή θαζξέθηηζκα. Μηα από ηηο πην αμηνζεκείσηεο κνξθέο θαηνπηξηζκνύ είλαη ην ληνπέην κεηέξαο βξέθνπο όηαλ ε ζρέζε είλαη αξκνληθή θαη δελ ππάξρεη έληαζε. Αληίζεηα όηαλ θάπνηνο ιέεη όηη δελ ληώζεη θαιά κε έλα άιιν άηνκν αζπλαίζζεηα αλαθέξεηαη ζηελ έιιεηςε ηνπ θαηνπηξηζκνύ θαη ηνπ ζπγρξνληζκνύ. Οξηζκέλνη εξεπλεηέο ππνζηεξίδνπλ όηη ν θαηνπηξηζκόο είλαη βαζηά εγγεγξακκέλνο ζην DNA καο θαη όηη ιεηηνπξγεί αθόκα θαη ζε θπηηαξηθό επίπεδν! ΋πσο ζπκβαίλεη θαη κε ηα πεξηζζόηεξα όξγαλα ηνπ ζώκαηνο ε θαξδηά θαίλεηαη λα δηαηεξεί θπηηαξηθέο αλακλήζεηο ,έηζη όηαλ θάπνηνο αζζελήο δέρεηαη κόζρεπκα θαξδίαο, απηό ηνπ επηηξέπεη λα ληώζεη νξηζκέλα από ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπ δόηε. Αθόκα πην αμηνπεξίεξγν είλαη όηη νξηζκέλνη δέθηεο κνζρεύκαηνο πηνζεηνύλ ηηο ρεηξνλνκίεο θαη ηηο ζηάζεηο ηνπ δόηε, αθόκα θαη αλ δελ ηνλ έρνπλ δεη πνηέ! Σν ζπκπέξαζκα είλαη από όηη θαίλεηαη πσο ηα θύηηαξα ηεο θαξδηάο, δίλνπλ εληνιή ζηνλ εγθέθαιν ηνπ ιήπηε λα κηκεζεί ηε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο ηνπ δόηε. Αληηζέησο, όζνη πάζρνπλ από απηηζκό αδπλαηνύλ λα κηκεζνύλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ άιισλ θαη απηό δπζθνιεύεη αθάληαζηα ηελ επηθνηλσλία ηνπο. Ο θαηνπηξηζκόο αλάκεζα ζηα δπν θύιια δελ είλαη ν ίδηνο, ππάξρνπλ ζεκαληηθέο δηαθνξέο! Έρεη αλαθαιπθζεί όηη κηα γπλαίθα αξθεηέο θνξέο πην πνιιέο πηζαλόηεηεο λα θαζξεθηίζεη κηα άιιε γπλαίθα, παξά έλαο άλδξαο ηηο θηλήζεηο ελόο άιινπ άλδξα. Οη γπλαίθεο θαζξεθηίδνπλ ηελ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο ησλ αλδξώλ, άιια νη άλδξεο δηζηάδνπλ λα θαζξεθηίζνπλ γπλαηθείεο ρεηξνλνκίεο ή ζηάζεηο, εθηόο αλ εξσηνηξνπνύλ. Σν πσο νη γπλαίθεο κπνξνύλ λα «δνπλ», λα αληηιεθζνύλ ην ςέκα ή ηα πιεγσκέλα αηζζήκαηα ήηαλ πάληα θάηη πνπ εμέπιεηηε ηνπο άλδξεο. Απηό ζπκβαίλεη επεηδή νη εγθέθαινη ησλ αλδξώλ δελ είλαη θαιά εθνδηαζκέλνη γηα δηαβάδνπλ ηηο κηθξνιεπηνκέξεηεο ζηελ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο ησλ άιισλ θαη δελ θαηαγξάθνπλ ζπλεηδεηά ηηο αθνινπζίεο ζηνλ θαηνπηξηζκό ηνπο. Οη πεξηζζόηεξνη άλδξεο ηξνκάδνπλ ζηελ ζθέςε όηη ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύλ αλάινγεο εθθξάζεηο πξνζώπνπ ηελ ώξα πνπ αθνύλε, αιιά 27

Η Γλώσσα του σώματος

όπνηνο άλδξαο εμαζθεζεί ζε απηό ζα έρεη κεγάια νθέιε. Οη πην πνιινί άλδξεο θνβνύληαη όηη αλ θαζξεθηίζνπλ ηηο εθθξάζεηο πξνζώπνπ κηαο γπλαηθάο ελώ κίια εθείλε ζα ηνπο πεξάζεη γηα ζειππξεπείο, άιια ζηελ πξαγκαηηθόηεηα εθείλε ζα ην εθιάβεη απηό σο δείγκα ζηνξγηθόηεηαο, εμππλάδαο θαη ειθπζηηθόηεηαο. Ζ αλέθθξαζηε κάζθα πνπ επηζπκνύλ λα θνξάλε νη άληξεο όηαλ αθνύλε ηνπο επηηξέπεη λα έρνπλ ηνλ έιεγρν ηηο θαηάζηαζεο, άιια απηό δελ ζεκαίλεη όηη δελ έρνπλ θαη ζπλαηζζήκαηα. Οη άλδξεο κπνξνύλ λα ληώζνπλ εμίζνπ δπλαηά ζπλαηζζήκαηα κε ηηο γπλαίθεο, άιια απνθεύγνπλ λα ην δείμνπλ δεκνζίσο. Καηνπηξηζκόο κπνξεί λα ππάξμεη αλάκεζα ζε άηνκα πνπ είλαη ή θίινη ή ζπλεξγάηεο ή ζπγγελείο ή θαη δεπγάξη, γηα παξάδεηγκα δπν άλζξσπνη πνπ δνπλ καδί γηα κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα θαη έρνπλ θαιή ζρέζε, αξρίδνπλ λα κνηάδνπλ κεηαμύ ηνπο. Απηό ζπκβαίλεη επεηδή θαζξεθηίδνπλ ν έλαο ζπλερώο ηηο εθθξάζεηο ηνπ άιινπ, πξάγκα πνπ κε ηνλ θαηξό ηνλίδεη ηνπο κπο ζηηο ίδηεο πεξηνρέο ηνπ πξνζώπνπ, αθόκα θαη δεπγάξηα πνπ κπνξεί λα κελ κνηάδνπλ εκθαληζηαθά, κπνξεί ζε κηα θσηνγξαθία λα έρνπλ βγεη παξόκνην ,κόλν θαη κόλν επεηδή ρξεζηκνπνηνύλ ην ίδην ρακόγειν. ΢ύκθσλα κε ζρεηηθέο έξεπλεο έλαο γάκνο είλαη πηζαλόηεξν λα απνηύρεη όηαλ ν έλαο ζύδπγνο όρη κνλό δελ θαζξεθηίδεη ηεο εθθξάζεηο επηπρίαο ηνπ άιινπ, άιια θάλεη θαη εθθξάζεηο πεξηθξνλήζεηο. Μάιηζηα ε αξλεηηθή απηή ζπκπεξηθνξά επεξεάδεη θαη ηνλ ρακνγειαζηό ζύδπγν, αθόκα θαη όηαλ δελ αληηιακβάλεηαη ζπλεηδεηά ηη αθξηβώο ζπκβαίλεη. Δπίζεο ε θσλή κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο κέζσ θαηνπηξηζκνύ. Ο ηνληζκόο θαη ε ρξνηά ηεο θσλήο ,αθόκα θαη ε πξνθνξά ζπγρξνλίδνληαη επίζεο ζηελ δηαδηθαζία ηνπ θαηνπηξηζκνύ γηα λα εδξαηώζνπλ θνηλέο αληηιήςεηο θαη λα ππάξμεη ζπκπάζεηα. Απηό είλαη γλσζηό σο «ξπζκόο» θαη κπνξεί λα θαίλεηαη ζαλ δπν άλζξσπνη λα ηξαγνπδνύλ ληνπέην. ΢πκπεξαζκαηηθά, αλ ζέιεηε λα θάλεηε θάπνηνλ λα ζαο ζπκπαζήζεη, ή λα ηνλ γνεηεύζεηε κηκεζείηε ηνλ! Πξνζνρή όκσο! Αλ ην άηνκν πνπ κηκείζζε είλαη αλώηεξν ηεξαξρηθά, θαη πξαγκαηνπνηεί δέζκε θηλήζεσλ πνπ δείρλνπλ αλσηεξόηεηα θαη ππεξνρή κελ ηνλ/ηελ αθνινπζήζεηε. Θα έρεηε αληίζεην απνηέιεζκα θαζώο ζα ζεσξεζείηε αζεβείο.

28

Η Γλώσσα του σώματος

3.3 Ο δσηηθόο ρώξνο θαη νη δώλεο εγγύηεηαο

Σα πεξηζζόηεξα δώα έρνπλ έλα ρώξν γύξσ από ην ζώκα ηνπο ηνλ νπνίν δηεθδηθνύλ σο πξνζσπηθό. Ο πξνζσπηθόο ρώξνο κπνξεί λα δηαζηέιιεηαη ή λα ζπζηέιιεηαη αλάινγα κε ηηο επηθξαηνύζεο ζπλζήθεο. Έλα ειεύζεξν δών ζεκαδεύεη ηνλ ρώξν απηόλ νπξώληαο ή αθνδεύνληαο γύξσ από ηα όξηα ηνπ. ΋πσο θαη ηα πεξηζζόηεξα δώα , έηζη θαη ν θάζε άλζξσπνο έρεη ηε δηθή ηνπ πξνζσπηθή «θπζαιίδα» πνπ ηνλ πεξηβάιιεη θαη ε νπνία θηλείηαη καδί ηα νπ. Ο δσηηθόο ρώξνο θαζνξίδεηαη από πνιηηηζκηθνύο παξάγνληεο. Δλώ θάπνηνη πνιηηηζκνί είλαη ζπλεζηζκέλνη ζηνλ πεξηνξηζκέλν ρώξν , ζε θάπνηνπο άιινπο νη άλζξσπνη πξνηηκνύλ ηνπο αλνηρηνύο ρώξνπο θαη ην λα θξαηνύλ απνζηάζεηο κεηαμύ ηνπο. Έξεπλεο δείρλνπλ όηη νη θξαηνύκελνη ζηηο θπιαθέο θαίλεηαη λα έρνπλ αλάγθε κεγαιύηεξνπ δσηηθνύ ρώξνπ από όηη νη πεξηζζόηεξνη άιινη άλζξσπνη θαη απηό έρεη σο απνηέιεζκα νη θξαηνύκελνη λα γίλνληαη επηζεηηθνί όηαλ θάπνηνο ηνπο πιεζηάδεη.

Οη δώλεο εγγύηεηαο θαη νη απνζηάζεηο ηνπο 1. Ζ Εώλε Οηθεηόηεηαο 15-45 εθ. : είλαη ε πην ζεκαληηθή , αθνύ ην άηνκν ηελ πξνζηαηεύεη ζαλ λα ήηαλ ηδηνθηεζία ηνπ . Δπηηξέπνπκε λα κπνπλ ζε απηήλ κόλν εθείλνη κε ηνπο νπνίνπο έρνπκε ζηελή ζπλαηζζεκαηηθή επαθή (εξαζηέο γνλείο θ.η.ι.)

2. Ζ Πξνζσπηθή Εώλε 46-1,22: ε απόζηαζε πνπ θξαηάκε από ηνπο άιινπο ζε πάξηη, θνηλσληθέο εθδειώζεηο θαη θηιηθέο ζπγθεληξώζεηο.

3. Ζ Κνηλσληθή Εώλε 1,23-3,60: ε απόζηαζε πνπ θξαηάκε από αγλώζηνπο θαη αλζξώπνπο πνπ δελ γλσξίδνπκε θαιά.

4. Ζ Γεκόζηα Εώλε πεξηζζόηεξν από 3,60: ε απόζηαζε πνπ έρνπκε όηαλ απεπζπλόκαζηε ζε κηα κεγάιε νκάδα αηόκσλ , θαη αηζζαλόκαζηε άλεηα. ΋ιεο απηέο νη απνζηάζεηο έρνπλ ηελ ηάζε λα κεηώλνληαη αλάκεζα ζε δύν γπλαίθεο θαη λα απμάλνληαη αλάκεζα ζε δύν άλδξεο. Δπίζεο, απμάλνληαη όζν πην βόξεηα γεσγξαθηθά βξίζθεηαη κηα ρώξα θαη κεηώλνληαη πξνο ην λόην – θαηά κέζν όξν πάληα.

29

Η Γλώσσα του σώματος

3.4 Πξαθηηθέο εθαξκνγέο ησλ δσλώλ Έλα άηνκν κπαίλεη ζηε Εώλε Οηθεηόηεηαο θάπνηνπ άιινπ γηα δύν ζπλήζσο ιόγνπο :είηε ν εηζβνιέαο είλαη ζηελόο ζπγγελήο ή θίινο ή πξνζπαζεί λα πξνζεγγίζεη ηνλ άιιν εξσηηθά, είηε είλαη ερζξηθόο θαη εηνηκάδεηαη λα επηηεζεί. Δπεηδή αλερόκαζηε κε δπζθνξία ηνπο αγλώζηνπο πνπ εηζβάιινπλ ζηελ Πξνζσπηθή ή Κνηλσληθή Εώλε καο, ε παξείζθξεζε ελόο αγλώζηνπ ζηε Εώλε Οηθεηόηεηαο πξνθαιεί νξγαληθέο κεηαβνιέο ζην ζώκα καο. Ζ θαξδηά ρηππά γξεγνξόηεξα , ε αδξελαιίλε απειεπζεξώλεηαη ζην αίκα , ελώ ην αίκα κεηαθέξεηαη θπξίσο ζηνλ εγθέθαιν θαη ζηνπο κπο , πξνεηνηκάδνληαο ην ζώκα γηα θπγή ή κάρε.

3.5 Γηαηί ηα πιήζε εμαγξηώλνληαη, ή γηαηί θνηηάκε θάησ ζην αζαλζέξ;

Έλαο εμαγξησκέλνο όρινο ή κηα νκάδα δηαδεισηώλ πνπ κάρεηαη γηα έλα θνηλό ζθνπό δελ αληηδξνύλ κε ηνλ ίδην ηξόπν όπσο έλα κνλαρηθό άηνκν όηαλ δέρεηαη εηζβνιή ζηελ πεξηνρή ηνπ. ΢ηελ πξαγκαηηθόηεηα , κάιηζηα , ζπκβαίλεη θάηη ηειείσο δηαθνξεηηθό. Καζώο ε ππθλόηεηα ηνπ πιήζνπο απμάλεη , ην θάζε άηνκν έρεη κηθξόηεξν δσηηθό ρώξν θαη αξρίδεη λα αηζζάλεηαη ερζξηθά. Ζ αζηπλνκία πξνζπαζεί λα δηαιύζεη ην πιήζνο , έηζη ώζηε ην θάζε άηνκν λα αλαθηήζεη ηνλ δσηηθό ηνπ ρώξν θαη λα εξεκήζεη. Μία από ηηο βαζύηεξεο αλάγθεο ηνπ αλζξώπνπ είλαη ε επηζπκία γηα θαηνρή γεο. Απηή ε παξόξκεζε πξνθαιείηαη από ην γεγνλόο όηη ε ηδηνθηεζία γεο καο πξνζθέξεη ηελ ειεπζεξία ρώξνπ πνπ ρξεηαδόκαζηε. ΋ηαλ έλα άηνκν δηεθδηθεί έλαλ ρώξν ή κηα πεξηνρή αλάκεζα ζε αγλώζηνπο ην θάλεη πάληα κε πξνβιέςηκν ηξόπν. ΢πλήζσο αλαδεηά ηνλ κεγαιύηεξν δηαζέζηκν ρώξν αλάκεζα ζε δύν άιινπο δηεθδηθεί ηελ πεξηνρή ζην θέληξν ηνπο.

30

Η Γλώσσα του σώματος

4ν Κεθάιαην ΢ε απηό ην θεθάιαην ζα αλαιύζνπκε πην αλαιπηηθά πώο εθπέκπνληαη κελύκαηα από ην ζώκα, από ηελ θνξθή σο ηα πόδηα θαη από ηα θξύδηα σο ηα πέικαηα!

4.1 Σα θξύδηα είλαη ην πην δσηηθό ζεκείν γηα ηελ αλαγλώξηζε ηεο έθθξαζεο θαη ηεο δηάζεζεο. Απηή ε θίλεζε είλαη έλαο ραηξεηηζκόο εμ’ απνζηάζεσο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε όιν ηνλ θόζκν, επηβεβαηώλνληαο πσο πξόθεηηαη γηα κία έκθπηε θίλεζε. Δπηπιένλ αλαζεθώλνληαη γξήγνξα γηα θιάζκαηα ηνπ δεπηεξνιέπηνπ θαη κεηά πέθηνπλ μαλά, κε ζθνπό λα ηξαβήμνπλ ηελ πξνζνρή ζην πξόζσπν ώζηε λα γίλεη αληαιιαγή μεθάζαξσλ κελπκάησλ. Πξόθεηηαη γηα έλα ζήκα πνπ αλαγλσξίδεη ηελ παξνπζία ηνπ άιινπ θαη ζρεηίδεηαη κε αηζζήκαηα θόβνπ θαη έθπιεμεο. Σν αλαζήθσκα ησλ θξπδηώλ δελ πξαγκαηνπνηείηαη ζε αγλώζηνπο ή ζε άηνκα πνπ δελ καο ειθύνπλ-δελ ζπκπαζνύκε. Σα ςειά θξύδηα δίλνπλ κία ππνηαγκέλε όςε, ελώ ηα ρακειά θξύδηα δίλνπλ επηζεηηθό ύθνο θαη ηα ζηξακκέλα πξνο ηα κέζα θξύδηα δείρλνπλ απζεληία θαη ελδηαθέξνλ. Σν αλαζήθσκα ησλ θξπδηώλ Απηή ε θίλεζε είλαη έλαο ραηξεηηζκόο εμ απνζηάζεσο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη παληνύ από αξραηόηαησλ ρξνλώλ. Σν αλαζήθσκα ησλ θξπδηώλ είλαη παγθόζκην. Σα θξύδηα αλαζεθώλνληαη γξήγνξα γηα θιάζκα ηνπ δεπηεξόιεπηνπ θα κεηά πέθηνπλ μαλά, κε ζθνπό λα ηξαβήμνπλ ηελ πξνζνρή ζην πξόζσπν ώζηε λα γίλεη αληαιιαγή μεθάζαξσλ κελπκάησλ. Ζ κόλε θνπιηνύξα πνπ δελ ην ρξεζηκνπνηεί είλαη ε ηαπσληθή, όπνπ ζεσξείηαη απξεπέο ή αγελέο θαη έρεη μεθάζαξα ζεμνπαιηθό λόεκα. Πξόθεηηαη γηα έλα αζπλαίζζεην ζήκα πνπ αλαγλσξίδεη ηελ παξνπζία ηνπ αιινύ θαη πηζαλώο ζρεηίδεηαη κε αηζζήκαηα θόβνπ θαη έθπιεμεο. Γελ αλαζεθώλνπκε ηα θξύδηα καο ζε αγλώζηνπο πεξαζηηθνύο ή ζε άηνκα πνπ δελ ζπκπαζνύκε , θαη όζνη δελ θάλνπλ απηή ηελ θίλεζε ζε έλαλ αξρηθό ραηξεηηζκό ζεσξνύληαη σο πηζαλώο επηθίλδπλνη.

31

Η Γλώσσα του σώματος

4.2 ΢ήκαηα κε ηα κάηηα Ζ νπηηθή επαθή ξπζκίδεη ηε ζπδήηεζε θαη πξνζθέξεη ζεκάδηα θπξηαξρίαο ή δεκηνπξγεί ηε βάζε γηα λα ππνςηαζηνύκε έλαλ ςεύηε. ΢ηηο θνηλσληθέο επαθέο καο, πεξλάκε ην κεγαιύηεξν κέξνο ηνπ ρξόλνπ θνηηάδνληαο ην πξόζσπν ηνπ αιινύ θαη έηζη ηα ζήκαηα κε ηα κάηηα καο βνεζνύλ ζεκαληηθά λα δηαβάζνπκε ηε δηάζεζε θαη ηηο ζθέςεηο θάπνηνπ. Σα κάηηα ίζσο λα είλαη ηα πην απνθαιππηηθά θαη αθξηβή από όια ηα ζήκαηα επηθνηλσλίαο πνπ εθπέκπνπλ νη άλζξσπνη επεηδή απνηεινύλ εζηηαθό ζεκείν ηνπ ζώκαηνο θαη νη θόξεο ιεηηνπξγνύλ αλεμάξηεηα από ηνλ ζπλεηδεηό καο έιεγρν

Οη δηαζηειιόκελεο θόξεο Οη θόξεο δηαζηέιινληαη ή ζπζηέιινληαη θαζώο ε δηάζεζε ζαο αιιάδεη από ζεηηθή ζε αξλεηηθή θαη ην αληίζεην. ΋ηαλ θάπνηνο ελζνπζηάδεηαη, νη θόξεο ησλ καηηώλ ηνπ κπνξεί λα δηαζηαινύλ αθόκα θαη ηέζζεξηο θόξεο ην αξρηθό ηνπο κέγεζνο. Καηά ηνλ ίδην ηξόπν, κηα ζπκσκέλε ή αξλεηηθή δηάζεζε θάλεη ηηο θόξεο λα ζπζηέιινληαη. Σα αλνηρηόρξσκα κάηηα ίζσο λα θαίλνληαη πην ειθπζηηθά, επεηδή κπνξεί λα δηαθξίλεη θάλεηο πην εύθνια ηε δηαζηνιή ηεο θόξεο ηνπο. ΢ε γεληθέο γξακκέο ην κέγεζνο ηεο θόξεο απμάλεηαη όηαλ νη άλζξσπνη βιέπνπλ θάηη πνπ ηνπο εξεζίδεη. . Σν κεγάισκα ησλ καηηώλ Οη άλζξσπνη δείρλνπλ ηελ θπξηαξρία θαη ηελ επηζεηηθόηεηα ηνπο πξνο ηνπο άιινπο ρακειώλνληαο ηα θξύδηα ελώ αληίζεηα, ην αλαζήθσκα ησλ θξπδηώλ πξνδίδεη ππνηαγή. Αληίζηνηρα ηα άηνκα πνπ ζπλεζίδνπλ λα αλαζεθώλνπλ ηα θξύδηα ζεσξνύληαη ππνηαθηηθά, ελώ όζνη ηα ρακειώλνπλ ζεσξνύληαη επηζεηηθνί. Οη γπλαίθεο κεγαιώλνπλ ηα κάηηα ηνπο αλαζεθώλνληαο ηα θξύδηα θαη ηα βιέθαξα γηα λα δεκηνπξγήζνπλ έλα « κσξνπδίζηηθν » πξόζσπν. Απηό έρεη ηζρπξή επίδξαζε ζηνπο άλδξεο επεηδή απειεπζεξώλεη νξκόλεο ζηνλ εγθέθαιν πνπ απμάλνπλ ηελ επηζπκία ηνπο λα πξνζηαηέςνπλ θη λα ππεξαζπηζηνύλ ηηο γπλαίθεο. Οη γπλαίθεο βγάδνπλ ηα θξύδηα ηνπο θαη ηα μαλαδσγξαθίδνπλ ςειόηεξα ζην κέησπν γηα λα θαίλνληαη πην ππνηαγκέλεο επεηδή, αλαίζζεηα , γλσξίδνπλ πσο απηό αξέζεη ζηνπο άλδξεο. Οη άλδξεο πνπ πεξηπνηνύληαη ηα θξύδηα ηνπο ην

32

Η Γλώσσα του σώματος

θάλνπλ από ην πάλσ κέξνο πξνο ηα θάησ, γηα λα θάλνπλ ηα κάηηα ηνπο λα θαίλνληαη πην ζηελά θαη πην απηαξρηθά

Σν βιέκκα από ρακειά Σα ρακήισκα ηνπ θεθαιηνύ θαη ην θνίηαγκα πξνο ηα πάλσ είλαη άιιε κηα θίλεζε ππνηαγήο πνπ αξέζεη ζηνπο άλδξεο επεηδή θάλεη ηα κάηηα λα θαίλνληαη κεγαιύηεξα θαη ηελ γπλαίθα λα κνηάδεη κε παηδί. Απηό ζπκβαίλεη επεηδή ηα παηδηά είλαη κηθξόηεξα από ηνπο ελήιηθεο θαη πεξλνύλ ηνλ πεξηζζόηεξν ρξόλν ηνπο θνηηάδνληαο πξνο ηα πάλσ , θαη απηό πξνθαιεί κηα πξνζηαηεπηηθή αληίδξαζε ηόζν ζε άλδξεο όζν θαη γπλαίθεο. Ζ ζπκπεξηθνξά ηνπ βιέκκαηνο Μόλν όηαλ θνηηάδεηε έλα άηνκα ζηα κάηηα κπνξείηε λα έρεηε κηα νπζηαζηηθή βάζε γηα λα επηθνηλσλήζεηε καδί ηνπ. Αλ θαη νξηζκέλνη άλζξσπνη καο θάλνπλ λα ληώζνπκε άλεηα όηαλ κηιάκε καδί ηνπο, θάπνηνη άιινη καο λα ληώζνπκε δπζάξεζηα θαη θάπνηνη κνηάδνπλ αλαμηόπηζηνη. Αξρηθά απηό έρεη λα θάλεη κε ην πόζε ώξα καο θνηηάδνπλ θαηάκαηα θαζώο κηιάκε. ΋πσο ζπκβαίλεη κε ηηο πεξηζζόηεξεο ρεηξνλνκίεο θαη θηλήζεηο ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο ε ρξνληθή δηάξθεηα θαηά ηελ νπνία έλα άηνκν θνηηάδεη θάπνηνλ άιιν θαζνξίδεηαη από ηνλ εθάζηνηε πνιηηηζκό. Πάληα λα ιακβάλεηε ππόςε ηηο πνιηηηζκηθέο ζπλήζεηεο πξηλ θαηαιήμεηε ζε ζπκπεξάζκαηα. ΋ηαλ δπν άλζξσπνη ζπλαληηνύληαη θαη αιιεινθνηηάδνληαη γηα πξώηε θνξά, ζπλήζσο ην πθηζηάκελν πξόζσπν απνζηξέθεη ην βιέκκα ηνπ πξώην. Γηαθνξεηηθά, ην ζπλερέο θνίηαγκα κπνξεί λα ζεσξεζεί σο πξόζθιεζε ή δηαθσλία όηαλ ν αλώηεξνο εθθξάδεη ηε γλώκε ηνπ ή ηελ άπνςε. ΋ηαλ κηιάκε δηαηεξνύκε 40% κε 60% επαθή κε ην βιέκκα ηνπ αιινύ, θαη 80% επαθή όηαλ αθνύκε. Αμηνζεκείσηε εμαίξεζε ζε απηόλ ηνλ θαλόλα απνηεινύλ ε Ηαπσλία θαη θάπνηεο ρώξεο ηεο Αζίαο θαη ηεο λόηηαο Ακεξηθήο όπνπ ε παξαπεηακέλε επαθή ησλ βιεκκάησλ ζεσξείηαη επηζεηηθή ή πξνζβιεηηθή. Οη Ηάπσλεο ζπλήζσο θνηηάδνπλ αιινύ ή θνηηάδνπλ ηνλ ιαηκό ηνπ άιινπ, πξάγκα πνπ κπνξεί λα ελνριήζεη ηνπο δπηηθνύο θαη ηνπο επξσπατθνύο πνπ αγλννύλ ηηο ζπλήζεηεο ηνπο. ΢πρλά νη ςεύηεο θνηηνύλ ζηα κάηηα Πνιινί ζπζρεηίδνπλ ην ςέκα κε ηελ απνζηξνθή ηνπ βιέκκαηνο. Οη πεξηζζόηεξν δηαηζζεηηθνί εγθέθαινη ησλ γπλαηθώλ θαηάθεξλαλ θαιύηεξα από εθείλνπο ησλ αλδξώλ λα εληνπίδνπλ αιιαγέο ζηελ ρξνηά ηεο θσλήο, δηαζηνιή 33

Η Γλώσσα του σώματος

ηεο θόξεο θαη άιιεο ελδείμεηο πνπ πξόδηδαλ ηνλ ςεύηε. Απηό δείρλεη όηη ην βιέκκα από κόλν ηνπ δελ είλαη αξθεηό σο ζεκάδη ςεύδνπο θαη ζα πξέπεη λα παξαηεξείηε θαη ηηο ππόινηπεο ρεηξνλνκίεο θαη θηλήζεηο. ΋ηαλ ην βιέκκα θάπνηνπ αηρκαισηίδεη ην δηθό ζαο ζεκαίλεη δπν πξάγκαηα: είηε όηη ζαο βξίζθεη ελδηαθέξνληεο ή ειθπζηηθνύο νπόηε ζα έρεη θαη δηεζηαικέλεο θόξεο, είηε όηη είλαη ερζξηθόο απέλαληη ζαο απέλαληη ζαο νπόηε νη θόξεο ηνπ ζα έρνπλ ζπζηαιεί. Οη γπλαίθεο ηα θαηαθέξλνπλ θαιά ζην λα εξκελεύνπλ ηα ζήκαηα ησλ θνξώλ θαη κπνξνύλ λα μερσξίζνπλ ην ελδηαθέξνλ από ηελ επηζεηηθόηεηα, αιιά νη άλδξεο πζηεξνύλ ζεκαληηθά. Απηόο είλαη ν ιόγνο γηα ηνλ νπνίν ν κέζνο άλδξαο δελ κπνξεί λα μέξεη αλ κηα γπλαίθα είλαη έηνηκε λα ηνλ θηιήζεη ή λα ηνλ ραζηνπθίζεη.

Πιάγην βιέκκα Σν πιάγην βιέκκα ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα δείμεη ελδηαθέξνλ, αβεβαηόηεηα ή ερζξόηεηα. ΋ηαλ ζπλδπάδεηαη κε ειαθξώο αλαζεθσκέλα θξύδηα ή ρακόγειν, θαλεξώλεη ελδηαθέξνλ θαη ζπρλά ρξεζηκνπνηείηαη σο ζήκα εξσηνηξνπίαο , θπξίσο από ηηο γπλαίθεο. Αλ πάιη ζπλδπάδεηαη κε ρακεισκέλα θξύδηα, απιαθσκέλν κέησπν ή άθξεο ησλ ρεηιηώλ ζηξακκέλεο πξνο ηα θάησ θαλεξώλεη θαρύπνπηε, ερζξηθή ή επηθξηηηθή ζηάζε.

Παξαηεηακέλν βιεθάξηζκα Έλαο άλζξσπνο αλνηγνθιείλεη ηα βιέθαξα έμη κε νθηώ θνξέο ην ιεπηό θαη ηα κάηηα θιείλνπλ θάζε θνξά κνλό γηα έλα δέθαην ηνπ δεπηεξόιεπηνπ. ΋κσο όηαλ θάπνηνο βξίζθεηαη ππό πίεζε γηα παξάδεηγκα όηαλ ιέεη ςέκαηα , ν ξπζκόο απηόο ελδερόκελνο λα απμεζεί δξακαηηθά. Σν παξαηεηακέλν βιεθάξηζκα είλαη κηα αζπλαίζζεηε πξνζπάζεηα ηνπ εγθέθαινπ ηνπ ζπλνκηιεηή ζαο λα ζαο δηώμεη από κπξνζηά ηνπ επεηδή έρεη βαξεζεί ή έρεη ράζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ ή ζαο ζεώξεη θαηώηεξν ηνπ. Οη ππεξνπηηθνί ηύπνη κπνξεί επίζεο λα γείξνπλ ην θεθάιη πίζσ θα λα ζαο ξίμνπλ έλα βιέκκα πνπ είλαη γλσζηό σο «θνίηαγκα αθ’ πςεινύ» ην θάλνπκε επίζεο θαη θάπνηνη πνπ πηζηεύνπλ όηη ε άμηα ηνπο δελ αλαγλσξίδεηαη. Δίλαη κηα θίλεζε θπξίσο ησλ δπηηθώλ , θαη εηδηθά ησλ άγγισλ, νη όπνηνη ζεσξνύλ πσο αλήθνπλ ζηελ αλώηεξε θνηλσληθή ηάμε. ΢ηε δηάξθεηα κηαο ζπδήηεζεο , είλαη ζεκάδη όηη δελ ηα παηέ θαιά θαη πξέπεη λα επηρεηξήζεηε κηα λέα πξνζέγγηζε.

34

Η Γλώσσα του σώματος

Μάηηα πνπ παίδνπλ εδώ θη εθεί

΋ηαλ ηα κάηηα θνηηάδνπλ εδώ θαη εθεί κπνξεί λα θαίλεηαη όηη ην άηνκν απιώο παξαηεξεί ηη ζπκβαίλεη κέζα ζην δσκάηην, αιιά ζηελ πξαγκαηηθόηεηα αλαδεηά εμόδνπο δηαθπγήο απνθαιύπηνληαο ηελ αλαζθάιεηα ηνπ ζρεηηθά κε όζα ζπκβαίλνπλ. ΋κσο επεηδή μέξνπκε όηη ε απνζηξνθή ηνπ βιέκκαηνο πξνδίδεη έιιεηςε ελδηαθέξνληνο γηα ηνλ ζπλνκηιεηή καο θαη ρξεζηκνπνηνύκε ην ζθηγκέλν ρακόγειν γηα λα πξνζπνηεζνύκε ελδηαθέξνλ .Απηή ε ζπκπεξηθνξά κνηάδεη κε εθείλε ησλ ςεπηώλ πνπ απμάλνπλ ηελ νπηηθή επαθή γηα λα θαλνύλ πεηζηηθνί. Ζ ΓΔΩΓΡΑΦΗΑ ΣΟΤ ΠΡΟ΢ΩΠΟΤ . Σν θνηλσληθό βιέκκα. Πεηξάκαηα ζρεηηθά κε ην βιέκκα έδεημαλ όηη ζηε δηάξθεηα θνηλσληθώλ ζπλαληήζεσλ ηα κάηηα ηνπ παξαηεξεηή θνηηάδνπλ ζε κηα ηξηγσληθή πεξηνρή πάλσ ζην πξόζσπν ηνπ ζπλνκηιεηή αλάκεζα ζηα κάηηα θαη ζην ζηόκα. . Σν βιέκκα νηθεηόηεηαο. ΋ηαλ νη άλζξσπνη πιεζηάδνπλ ν έλαο ηνλ άιινλ από απόζηαζε , θνηηάδνπλ γξήγνξα αλάκεζα ζην πξόζσπν θαη ζην ππόινηπν ζώκα ηνπ αιινύ ώζηε λα αληηιεθζνύλ ζε πνην θύιν αλήθεη ην πξόζσπν θαη ζηελ ζπλερεία κηα δεύηεξε θνξά γηα λα θαζνξίζνπλ πόζν ιίγν ή πνιύ ηνπο ελδηαθέξεη. Απηό ην βιέκκα πεγαίλεη από ηα κάηηα κέρξη θάησ από ην ζαγόλη ζηα ρακειόηεξα ζεκεία ηνπ ζώκαηνο ηνπ αιινύ. ΢ηηο ζηελέο επαθέο, ε ηξηγσληθή πεξηνρή νξηνζεηείηαη αλάκεζα ζηα κάηηα θαη ζην ζηήζνο , ελώ ζε κεγαιύηεξεο απνζηάζεηο αλάκεζα ζηα κάηηα θαη ην ππνγάζηξην ή αθόκα πην ρακειά Άλδξεο γπλαίθεο ρξεζηκνπνηνύλ ην βιέκκα γηα λα δείμνπλ ελδηαθέξνλ ν έλαο ζηνλ άιινλ θαη όζνη ελδηαθέξνληαη αληαπνδίδνπλ ην ίδην βιέκκα.

35

Η Γλώσσα του σώματος

Σν εμνπζηαζηηθό βιέκκα. Ζ επίδξαζε πνπ έρεη απηό ην βιέκκα ζηνπο άιινπο είλαη θάηη πνπ πξέπεη λα δεη θάλεηο γηα λα πηζηέςεη. ΋ρη κνλό θάλεη ηελ αηκόζθαηξα πνιύ ζνβαξή αιιά κπνξεί θαη λα βξαρπθπθιώζεη εληειώο θάπνην βαξεηό άηνκν γηα λα γίλεη απηό ζα πξέπεη λα είλαη ην βιέκκα θαξθσκέλν ζπλερώο ζε απηή ηελ πεξηνρή. ΢Δ ΠΟΗΟ ΚΑΝΑΛΗ ΔΗ΢ΣΔ ΢ΤΝΣΟΝΗ΢ΜΔΝΟΗ; Οη θηλήζεηο ησλ καηηώλ κπνξεί λα απνθαιύςνπλ ηη έρεη θαηά λνπ, αλ ζπκάηαη θάηη πνπ είδε άθνπζε, κύξηζε, γεύηεθε ή άγγημε. Με απιά ιόγηα αλ έλα άηνκν ζπκάηαη θάηη πνπ είδε, ηα κάηηα θηλνύληαη πξνο ηα πάλσ. Αλ ζπκάηαη θάηη πνπ άθνπζε, θνηηάδεη ζην πιάη θαη γέξλεη ην θεθάιη ζαλ λα αθνπγθξάδεηαη. Αλ ζπκάηαη θάπνην ζπλαίζζεκα θνηηάδεη θάησ πξνο ηα δεμηά. ΋ηαλ πάιη κνλνινγεί από κέζα ηνπ θνηηάδεη θάησ θαη ζηα αξηζηεξά. Δίλαη δύζθνιν λα δηαβάζεη θάλεηο ηέηνηεο θηλήζεηο. ΣΟ ΣΡΑΒΖΓΜΑ ΣΟΤ ΒΛΔΜΜΑΣΟ΢ Οη γπλαίθεο δηαηεξνύλ κεγαιύηεξε άκεζε νπηηθή επαθή από ηνπο άλδξεο ζηελ δηάξθεηα ησλ παξνπζηάζεσλ, εηδηθά όηαλ δελ κηινύλ. Χζηόζν, όηαλ νη γπλαίθεο κηινύλ, απνζηξέθνπλ ην βιέκκα πεξηζζόηεξν από όηη νη άλδξεο. Οη άλδξεο θνηηάδνπλ πεξηζζόηεξν ηηο γπλαίθεο από όηη νη γπλαίθεο ηνπο άλδξεο, θαη νη άλδξεο έρνπλ κηθξόηεξε άκεζε νπηηθή επαθή όηαλ αθνύλε άιινπο άλδξεο λα κηινύλ παξά όηαλ αθνύλ γπλαίθα.

36

Η Γλώσσα του σώματος

4.3 Κηλήζεηο κε ηα ρέξηα

Κηλήζεηο ρεξηώλ ΢θίηζα από: Allan Pease “Ζ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο”

37

Η Γλώσσα του σώματος

Tα ρέξηα έρνπλ 27 νζηά θαη απνηεινύλ έλα πνιύ εθθξαζηηθό κέζν ηεο αλαηνκίαο καο. Μεηά από ην πξόζσπν ηα ρέξηα είλαη πηζαλώο ε πινπζηόηεξε πεγή ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο. Αμίδεη επίζεο λα ζεκεησζεί όηη νη ρεηξνλνκίεο κε ηα ρέξηα πνηθίιινπλ ζεκαληηθά κεηαμύ πνιηηηζκώλ θαη έλα «αζών» ζήκα κε ην ρέξη κπνξεί λα ζαο βάιεη θπιαθή ζε κηα άιιε ρώξα. Έλα ζήκα κε ην ρέξη κπνξεί λα είλαη κηθξό όκσο κπνξνύκε λα ην αληηιεθζνύκε κε ην ππνζπλείδεην καο.

38

Η Γλώσσα του σώματος

39

Η Γλώσσα του σώματος

40

Η Γλώσσα του σώματος

41

Η Γλώσσα του σώματος

42

Η Γλώσσα του σώματος

43

Η Γλώσσα του σώματος

44

Η Γλώσσα του σώματος

45

Η Γλώσσα του σώματος

4.4 Οη παιάκεο θαη ε ρεηξαςία Ο ηξόπνο πνπ θάλνπκε κηα ρεηξαςία, ε νπηηθή επαθή θαη όιε ε ζηάζε ηνπ ζώκαηόο καο δελ ζεσξνύληαη κόλν θάπνηεο απιέο θηλήζεηο ξνπηίλαο. Οη θηλήζεηο απηέο απνηεινύλ έλα είδνο κε γισζζηθήο επηθνηλσλίαο, πνπ ππνβνεζνύλ όια όζα ζέιεηε λα εθθξάζεηε, αθόκα θαη απηά πνπ ελδερνκέλσο πξνζπαζείηε λα θξύςεηε. Ζ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο είλαη κηα μερσξηζηή κνξθή επηθνηλσλίαο, πέξαλ ησλ νξίσλ ησλ ιέμεσλ θαη ηεο γξακκαηηθήο. Ο ηδηαίηεξνο ηξόπνο κε ηνλ νπνίν ραηξεηάκε θάπνηνλ κπνξεί λα πεη πεξηζζόηεξα πξάγκαηα από έλα απιό «θαιεζπέξα» ή «ραίξσ πνιύ». ΋ηαλ ζθίγγνπκε ην ρέξη θάπνηνπ θαη νη παιάκεο καο ελώλνληαη απόιπηα, ηόηε ζεκαίλεη όηη είκαζηε εηιηθξηλείο θαη θηιηθνί. Αλ όκσο ζθίμνπκε πνιύ ην ρέξη ηνπ άιινπ, ηόηε ππνδειώλνπκε άγρνο θαη αλαζθάιεηα. Αθεηέξνπ δε, όηαλ θάπνηνο καο πξνζθέξεη ην ρέξη ηνπ κε ηελ παιάκε πξνο ηα θάησ, ίζσο λα ζέιεη λα καο εθθξάζεη ηελ θπξηαξρία ηνπ. Αλ πάιη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρεηξαςίαο, θάπνηνο θέξεη θαη ην άιιν ρέξη, από ηελ θάησ πιεπξά ησλ ρεξηώλ, ηόηε κπνξεί λα ζέιεη λα καο ππνζηεξίμεη θαη λα καο θαηεπλάζεη. Οη εθηεζεηκέλεο παιάκεο έρνπλ ζπλδπαζηεί κε ηελ εηιηθξίλεηα θαη ρξεζηκνπνηνύληαλ παιηά γηα λα δειώζνπλ όηη ην άηνκν δελ έθξπβε όπιν. Ζ θιαζζηθή θίλεζε ησλ πνιηηηθώλ πνπ πξνζπαζνύλ λα θεξδίζνπλ ηελ εκπηζηνζύλε καο είλαη λα έρνπλ εθηεζεηκέλν ην εζσηεξηθό ηεο παιάκεο πξνο ηα κέζα. Ζ ζεθσκέλε εθηεζεηκέλε παιάκε ρξεζηκνπνηείηαη αθόκε από ηνπο αζηπλνκηθνύο ( ςειά ηα ρέξηα ) θαη είλαη πξνζθηιήο ραηξεηηζκόο ησλ πνιηηηθώλ, γηα λα δείμνπλ όηη δελ έρνπλ ηίπνηα λα θξύςνπλ θαη είλαη αθίλδπλνη. Ζ παιάκε ζηξακκέλε πξνο ηα θάησ ( κε εθηεζεηκέλε παιάκε ) δειώλεη εμνπζία θαη πξνζκνλή ππνηαγήο. Ο θιαζζηθόο ραηξεηηζκόο ηνπ Υίηιεξ κε ηελ παιάκε θιεηζηή θαη πξνο ηα θάησ ήηαλ ην ζύκβνιν ηεο απόιπηεο εμνπζίαο θαη ηπξαγλίαο. Αλ ν Υίηιεξ ρξεζηκνπνηνύζε γηα ηνλ ραηξεηηζκό ηνπ ηελ ζέζε ηεο εθηεζεηκέλεο παιάκεο, πξνο ηα πάλσ θαη ειαθξά αλνηρηή, όπσο ραηξεηάκε από καθξηά δελ ζα ηνλ έπαηξλε θαλείο ζηα ζνβαξά. Αλ ζθεθηνύκε ηε ζπλνιηθή ζηάζε ζώκαηνο ηνπ Υίηιεξ, ζα δηαπηζηώζνπκε όηη ζπκβόιηδε ηελ άθακπηε θαη ζθιεξή θηινζνθία ηνπ γηα ηνπο αλζξώπνπο. Σν πνηνο ζα μεθηλήζεη ηελ ρεηξαςία είλαη ζεκαληηθό. Ζ ρεηξαςία είλαη κηα έλδεημε εκπηζηνζύλεο θαη θαιώο νξίζκαηνο, νπόηε αλ δελ ληώζνπκε εππξόζδεθηνη θάπνπ, θαιό είλαη λα κελ ηελ μεθηλάκε εκείο, γηαηί κπνξεί λα ζεσξεζεί σο έλδεημε πίεζεο. Παξαηεξήζηε όηη δελ καο αξέζεη λα δίλνπκε ρεηξαςία ζε θάπνηνλ πνπ δελ ζπκπαζνύκε ή δελ ηνλ μέξνπκε θαη εκθαλίδεηαη ζηελ πόξηα καο λα καο πνπιήζεη θάηη.

46

Η Γλώσσα του σώματος

4.5 Σα πόδηα θαη πώο απνθαιύπηνπλ απηό πνπ επηζπκεί ν λνπο

΋ζν πην καθξηά από ηνλ εγθέθαιν βξίζθεηαη έλα ζεκείν ηνπ ζώκαηνο, ηόζν ιηγόηεξν αληηιακβαλόκαζηε ηη θάλεη. Μεηά ην πξόζσπν καο, αληηιακβαλόκαζηε ιηγόηεξν ηα ρεξηά καο ύζηεξα ην ζηήζνο θαη ην ζηνκάρη καο, αθόκα ιηγόηεξν ηα πόδηα καο ελώ ζρεδόλ αγλννύκε ηα πέικαηα καο. ΋ια απηά ζεκαίλνπλ όηη ηα πόδηα θαη ηα άθξα ηνπο απνηεινύλ κηα ζεκαληηθή πεγή πιεξνθνξηώλ ζρεηηθά κε ηελ δηάζεζε θάπνηνπ, επεηδή νη πεξηζζόηεξνη δελ αληηιακβάλνληαη ηη ηα θάλνπλ θαη πνηέ δελ ζα ζθέθηνληαλ λα πξνζπνηεζνύλ θάπνηεο θηλήζεηο ηνπο, όπσο θάλνπλ κε ηηο εθθξάζεηο ηνπ πξόζσπνπ ηνπο. Έλα άηνκν κπνξεί λα δείρλεη ζπγθξνηεκέλν θαη ςύρξαηκν , ελώ ηελ ηδία ώξα ην άθξν ηνπ πνδηνύ ηνπ ρηππά λεπξηθά ην πάησκα ή ξίρλεη κεξηθέο θόθηεο θινηζηέο ζηνλ αέξα , απνθαιύπηνληαο ηνλ εθλεπξηζκό ηνπ επεηδή δελ κπνξεί λα μεθύγεη. Σν λεπξηθό θνύλεκα ησλ αθξώλ ησλ πνδηώλ είλαη απόπεηξα ηνπ εγθέθαινπ λα θύγεη καθξηά από απηό πνπ βηώλεη.

Σα θάησ άθξα θαλεξώλνπλ ηελ αιήζεηα

Μηα ζεηξά από πεηξάκαηα κε δηεπζπληέο εηαηξηώλ , ζηνπο νπνίνπο δόζεθαλ νδεγίεο γηα λα πνπλ πεηζηηθά ςέκαηα ζε κηα ζεηξά ζηεκέλσλ ζπλεληεύμεσλ. Γηαπηζηώζεθε όηη νη δηεπζπληέο αλεμαξηήησο θύινπ , είραλ δξακαηηθά απμεκέλν αξηζκό αζπλαίζζεησλ θηλήζεσλ ησλ θάησ αθξώλ ηελ ώξα πνπ έιεγαλ ςέκαηα. Οη πεξηζζόηεξνη πξνζπαζνύλ λα πξνζπνηεζνύλ κε ςεύηηθεο εθθξάζεηο θαη επηρεηξνύζαλ λα ειέγμνπλ ηα ρεξηά ηνπο ελώ ςεύδνληαλ, αιιά αγλννύζαλ ζρεδόλ παληειώο ηη έθαλαλ ηα πόδηα ηνπο θαη εηδηθά ηα άθξα ηνπο. Σα απνηειέζκαηα είλαη όηη όηαλ νη άλζξσπνη ιέλε ςέκαηα, όρη κόλν απμάλνληαη νη θηλήζεηο ησλ θάησ αθξώλ ηνπο, αιιά θαη νη παξαηεξήζεηο έρνπλ πεξηζζόηεξεο πηζαλόηεηεο λα ηνπο αλαθαιύςνπλ αλ κπνξνύλ λα δνπλ νιόθιεξν ην ζώκα ηνπ ςεύηε. Απηό εμεγεί θαη γηα πνηό ιόγν πνιιά δηεπζπληηθά ζηειέρε αηζζάλνληαη άλεηα κόλν όηαλ θάζνληαη πίζσ από έλα ζύκπαγεο γξαθείν πνπ θξύβεη ην θάησ κέξνο ηνπ ζώκαηνο ηνπο.

Ο ζθνπόο ησλ πνδηώλ 47

Η Γλώσσα του σώματος

Σα πόδηα εμειίρηεθαλ ζηνλ άλζξσπν γηα λα εμππεξεηνύλ δπν ζθνπνύο: λα ηνλ κεηαθηλνύλ κπξνζηά , ώζηε λα βξίζθεη ηξνθή θαη λα ηνλ απνκαθξύλνπλ από ηνλ θίλδπλν. Ο αλζξώπηλνο εγθέθαινο είλαη πξνγξακκαηηζκέλνο γηα λα πξαγκαηνπνηεί ηνπο δπν απηνύο ζθνπνύο: λα θηλνύκαζηε δει. πξνο απηό πνπ επηζπκνύκε θαη λα απνκαθξπλόκαζηε από εθείλν πνπ δελ ζέινπκε. ΢πλεπώο, ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίν έλα άηνκν «βάδεη» ηα πόδηα ηνπ δείρλεη θαηά πόζν πξόθεηηαη λα ζπλερίζεη ή λα εγθαηαιείςεη κηα ζπλνκηιία. Πόδηα αλνηρηά θαη όρη ζηαπξσκέλα απνθαιύπηνπλ κηα δεηθηηθή ή απηαξρηθή ζηάζε, ελώ ηα θιεηζηά θαη ζηαπξσκέλα απνθαιύπηνπλ επηθπιαθηηθόηεηα ή αβεβαηόηεηα. Μηα γπλαίθα πνπ δελ ελδηαθέξεηαη γηα έλαλ άλδξα ζηαπξώλεη ηα ρεξηά ζην ζηήζνο θαη ζηαπξώλεη θαη πόδηα ώζηε λα βιέπνπλ καθξηά ηνπ , ελώ κηα γπλαίθα πνπ ελδηαθέξεηαη , ζα αλνίμεη ην θνξκί ηεο θαη ζα ην ζηξέςεη πξνο ην κέξνο ηνπ.

ΟΗ ΣΔ΢΢ΔΡΗ΢ ΒΑ΢ΗΚΔ΢ ΟΡΘΗΔ΢ ΢ΣΑ΢ΔΗ΢ Πξνζνρή Απηή είλαη κηα ηππηθή ζηάζε πνπ δείρλεη νπδέηεξε δηάζεζε , ρσξίο επηζπκία ηνπ άηνκνπ γηα λα κείλεη ή λα θύγεη. ΢ε ζπλαληήζεηο άλδξα θαη γπλαίθαο , ηε ρξεζηκνπνηνύλ πεξηζζόηεξν νη γπλαίθεο, αθνύ νπζηαζηηθά θξαηνύλ κε απηήλ ηα πόδηα θνιιεκέλα καδί. Οη καζεηέο ηε ρξεζηκνπνηνύλ όηαλ κηιάλε ζηνλ δάζθαιν , νη ππαμησκαηηθνί όηαλ κηινύλ ζηνπο αμησκαηηθνύο , νη ππάιιεινη όηαλ κηινύλ ζηνπο εξγνδόηεο.

Με ηα πόδηα αλνηρηά Απηή είλαη θπξίσο αλδξηθή ζηάζε θαη κνηάδεη κε όξζηα επίδεημε ηνπ θαβάινπ. Ο άλδξαο θξαηά ηα πόδηα ξηδσκέλα ζηαζεξά, δειώλνληαο μεθάζαξα όηη δελ έρεη δηάζεζε λα θύγεη. Υξεζηκνπνηείηαη σο ζήκα θπξηαξρίαο από ηνπο άλδξεο επεηδή ηνλίδεη ηελ πεξηνρή ησλ γελλεηηθώλ νξγάλσλ , δίλνληαο ζηνλ άλδξα κηα δπλακηθή εκθάληζε. Οη άλδξεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε αζιεηηθνύο αγώλεο ζηέθνληαη ηε κηζή ώξα ζε απηή ηε ζέζε ν έλαο απέλαληη ζηνλ άιινλ , θηηάρλνληαο δηαξθώο ηε ζέζε ηνπ θαβάινπ ηνπο. Απηέο νη θηλήζεηο δελ έρνπλ θακία ζρέζε κε θαγνύξα απιώο επηηξέπνπλ ζηνπο άλδξεο λα ηνλίδνπλ ηνλ αλδξηζκό ηνπο θαη λα δείρλνπλ αιιειεγγύε σο νκάδα, θάλνληαο όινη ηελ ίδηα ελεξγεία.

48

Η Γλώσσα του σώματος

Σν έλα πέικα κπξνζηά

Σν βάξνο ηνπ ζώκαηνο κεηαηνπίδεηαη ζηνλ έλαλ γνθό, αθήλνληαο ην κπξνζηηλό πέικα ζηξακκέλν πξνο ηα εκπξόο .Πηλάθεο πνπ έγηλαλ ζηελ δηάξθεηα ηνπ Μεζαίσλα δείρλνπλ ζπρλά άλδξεο ηεο αλώηεξεο ηάμεο λα ζηέθνληαη ζε απηή ηε ζηάζε, έηζη ώζηε λα επηδεηθλύνπλ θαιύηεξα ηα παπνύηζηα θαη ην εθαξκνζηό παληειόλη ηνπο. Απηή ε ζηάζε απνηειεί πνιύηηκε έλδεημε γηα ηηο άκεζεο πξνζέζεηο ηνπ άηνκνπ , επεηδή δείρλεη κε ην πόδη πνπ βιέπεη κπξνζηά πξνο ηελ θαηεύζπλζε πνπ ζα ήζειε λα πάεη, ελώ ε ηδία ε ζηάζε θάλεη ην άηνκν λα κνηάδεη έηνηκν λα πεξπαηήζεη. ΋ηαλ βξηζθόκαζηε κε παξέα , ζηξέθνπκε ην κπξνζηηλό πόδη πξνο ην πην ελδηαθέξνλ ή ειθπζηηθό πξόζσπν , αιιά όηαλ ζέινπκε λα θύγνπκε , ην πόδη καο δείρλεη πξνο ηελ πιεζηέζηεξε έμνδν.

΢ηαπξσκέλα πόδηα

΢ε κηα ζπγθέληξσζε αλδξώλ θαη γπλαηθώλ θάπνηνη ζηέθνληαη κε ηα ρέξηα θαη ηα πόδηα ζηαπξσκέλα. ΢ηέθνληαη επίζεο ζε κεγαιύηεξε απόζηαζε κεηαμύ ηνπο από ηε ζπλεζηζκέλε. Αλ ην άηνκν θνξά ζαθάθη ή παιηό , θαηά πάζα πηζαλόηεηα ζα είλαη θνπκπσκέλν έηζη ζηέθνληαη νη πεξηζζόηεξνη άλζξσπνη όηαλ βξίζθνληαη αλάκεζα ζε αγλώζηνπο. Δλώ ηα αλνηγκέλα πόδηα δείρλνπλ δεθηηθόηεηα ή θπξηαξρία , ηα ζηαπξσκέλα πόδηα θαλεξώλνπλ κηα θιεηζηή , ππνηαγκέλε ή ακπληηθή ζηάζε θαζώο ζπκβνιηθά αξλνύληαη νπνηαδήπνηε πξόζβαζε ζηα γελλεηηθά όξγαλα.

Ζ επξσπατθή ζηάζε ζηαπξώκαηνο ησλ πνδηώλ ΋ηαλ έλα άηνκν ζηαπξώλεη ηόζν ηα ρεξηά όζν θαη ηα πόδηα , έρεη απνζπξζεί ζπλαηζζεκαηηθά από ηε ζπδήηεζε θαη είλαη κάηαην λα πξνζπαζήζεηε λα ην πείζεηε όζν παξακέλεη έηζη.

49

Η Γλώσσα του σώματος

΢ηνλ επηρεηξεκαηηθό πεξίγπξν, αλαθαιύπηνπκε όηη νη άλζξσπνη πνπ θάζνληαη έηζη κηινύλ ιηγόηεξν , απνξξίπηνπλ πεξηζζόηεξεο πξνηάζεηο θαη κπνξνύλ λα ζπκεζνύλ ιηγόηεξεο ιεπηνκέξεηεο ηεο ζπδήηεζεο από όηη πνπ θάζνληαη κε ηα ρεξηά θαη ηα πόδηα ζε αλνηρηή ζηάζε. Σν κπιέμηκν ησλ πνδηώλ Ζ θίλεζε απηή είλαη ζρεδόλ απνθιεηζηηθά γπλαίθεηα θαη ραξαθηεξηζηηθή ησλ ληξνπαιώλ γπλαηθώλ. Σν πάλσ κέξνο ηνπ άθξνπ ηνπ πνδηνύ ηπιίγεηαη γύξσ από ην άιιν πόδη γηα λα εληζρύζεη κηα αίζζεζε αλαζθάιεηαο θαη λα δείμεη όηη ε γπλαίθα έρεη απνζπξζεί ζην θαβνύθη ηεο ζαλ ρειώλα αλεμάξηεηα κε ην πόζν ράιαξα δείρλεη ην πάλσ κέξνο ηνπ θνξκηνύ ηεο .

Πόδηα παξάιιεια κεηαμύ ηνπο Δμαηηίαο ηεο δηακόξθσζεο ησλ γπλαηθείσλ νζηώλ ζηα πόδηα θαη ηνπο γνθνύο, νη πεξηζζόηεξνη άλδξεο δελ κπνξνύλ λα θαζίζνπλ κε απηόλ ηνλ ηξόπν θαη έηζη ε ζηάζε έρεη γίλεη έλα ηζρπξόηαην ζεκάδη ζειπθόηεηαο . Γελ είλαη πεξίεξγν ην όηη πάλσ από ην 86 % ησλ αλδξώλ πνπ ζπκκεηείραλ ζηηο δεκνζθνπήζεηο καο ςήθηζε ηε ζηάζε απηή σο ηελ πην ειθπζηηθή ζηάζε θαζίζκαηνο γηα κηα γπλαίθα.

50

Η Γλώσσα του σώματος

Κεθάιαην 5 ΢πκβνπιέο γηα ζπλεληεύμεηο εξγαζίαο Θεσξνύκε όηη έλαο από ηνπο βαζηθόηεξνπο ηνκείο εθαξκνγήο ησλ κπζηηθώλ ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο είλαη νη επαγγεικαηηθέο ζρέζεηο, κε ηδηαίηεξε έκθαζε ηηο ζπλεληεύμεηο γηα πξόζιεςε. Γηα απηό ην ιόγν θιείλνληαο ηελ εξγαζία, παξαζέηνπκε θάπνηεο βαζηθέο ζπκβνπιέο- παξαηεξήζεηο Ζ κε ιεθηηθή επηθνηλσλία κπνξεί λα παίμεη θαη απηή ην ξόιν ηεο. ΢πγθεθξηκέλα, ε εμσιεθηηθή επηθνηλσλία επεξεάδεη ζεκαληηθά ην κήλπκα πνπ ζέινπκε λα κεηαθέξνπκε είηε ζηηο δηαπξνζσπηθέο είηε ζηηο επαγγεικαηηθέο ζρέζεηο. Δάλ ινηπόλ παξά ηελ κεησκέλε δήηεζε πνπ επηθξαηεί ηνλ ηειεπηαίν θαηξό ζηελ αγνξά εξγαζίαο, θαηαθέξεηε ηειηθά λα εμαζθαιίζεηε ηελ πνιππόζεηε ζπλέληεπμε γηα κηα ζέζε πνπ ζαο ελδηαθέξεη, πέξα από ηελ πξνεηνηκαζία, ηηο γλώζεηο ζαο γηα ην ζέκα, είλαη ζεκαληηθό λα είζηε πξνεηνηκαζκέλνη γηα λα θεξδίζηε ηηο εληππώζεηο. Δίλαη ζεκαληηθό ζπκπεξηθνξά ζαο λα απνπλέεη ζηαζεξόηεηα. Άλζξσπνη πνπ παξνπζηάδνπλ απηνπεπνίζεζε, ηζνξξνπία, άλεζε θαη είλαη θύξηνη ηνπ εαπηνύ ηνπο δίλνπλ ζπλήζσο ζεηηθή εηθόλα ζε ζπλεληεύμεηο. Γηα απηό ην ιόγν είλαη ζεκαληηθό λα κπνξείηε λα ειέγμεηε ζπκπεξηθνξέο πνπ πξνδίδνπλ ηε λεπξηθόηεηα ζαο. Γηα παξάδεηγκα, απνθύγεηε λα παίδεηε κε ηα καιιηά ζαο ή λα θάλεηε λεπξηθέο θηλήζεηο. Πξηλ ηε ζπλέληεπμε, θαληαζηείηε πσο ζα κηινύζαηε ή ζα ζηεθόζαζηε εάλ ζέιαηε λα απνπλεύζεηε απηνπεπνίζεζε θαη ηζνξξνπία ή εάλ είραηε ηελ ζηγνπξηά όηη ε ζπκβνιή ζαο ζα ήηαλ πξαγκαηηθά ρξήζηκε ζηε ζπγθεθξηκέλε επηρείξεζε. Πώο ζα ήηαλ ν ηόλνο ηεο θσλήο ζαο; Πώο ζα ζηεθόζαζηε; Ση έθθξαζε ζα είραηε ζην πξόζσπν ζαο; Δάλ ε λεπξηθόηεηα θαη ην άγρνο είλαη ηόζν έληνλα πνπ ζαο «δέλνπλ ηα ρέξηα», δνθηκάζηε λα εξεκήζεηε ειέγρνληαο πξώηα από όια ηελ αλαπλνή ζαο. ΋ηαλ αγρσλόκαζηε, ε αλαπλνή καο γίλεηαη γξήγνξε θαη απηό κπνξεί λα θαζξεπηίδεηαη ζηνλ ηξόπν πνπ κηιάκε. Γνθηκάζηε λα πάξεηε κεξηθέο βαζηέο αλαπλνέο. Πξηλ ηε ζπλέληεπμε, γίλεηε ν «εκςπρσηήο» ηνπ εαπηνύ ζαο. Θπκεζείηε ζηηγκέο ζην παξειζόλ όπνπ ληώζαηε απηνπεπνίζεζε, εξεκία ή ηελ αίζζεζε ηεο επηηπρίαο. Θπκεζείηε ηα επηηεύγκαηα ζαο θη αθήζηε ηνλ εαπηό ζαο λα ληώζεη ηα ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα πνπ απνξξένπλ από απηέο ηηο αλακλήζεηο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο ζπλέληεπμεο, είλαη ζεκαληηθό ε κε ιεθηηθή ζαο ζπκπεξηθνξά λα απνπλέεη ελδηαθέξνλ. Κξαηήζηε θαιή νπηηθή επαθή κε ηνπο ζπλνκηιεηέο (όρη όκσο πνιύ έληνλε) θαη απνθύγεηε λα θνηηάδεηε ηξηγύξσ. Δπίζεο, ζθεθηείηε, όηαλ αθνύηε θάηη εμαηξεηηθά ελδηαθέξνλ πώο είλαη ε ζηάζε ηνπ ζώκαηνο ζαο; Κάπνηεο θιαζζηθέο ζεσξίεο κε ιεθηηθήο επηθνηλσλίαο, πξνηείλνπλ όηη ην «θαζξέπηηζκα» θαη ην «ηαίξηαζκα» ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο ηνπ 51

Η Γλώσσα του σώματος

ζπλνκηιεηή, δεκηνπξγνύλ ηελ αίζζεζε ηεο νηθεηόηεηαο θαη ηεο ζπκπάζεηαο γηα ην πξόζσπν κε ην νπνίν επηθνηλσλνύλ. «Καζξέπηηζκα» είλαη ε δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία εάλ π.ρ. ν έλαο ζπλνκηιεηήο αγγίμεη ην θεθάιη ηνπ κε ην δεμί ρέξη, ηόηε ν δεύηεξνο «θαζξεπηίδεη» ηελ θίλεζε απηή, αγγίδνληαο ην θεθάιη ηνπ κε ην αξηζηεξό ρέξη. ΢ην «ηαίξηαζκα», ην έλα κέινο απιώο κηκείηαη ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ άιινπ, γηα παξάδεηγκα, ζηαπξώλεη ηα πόδηα ηνπ εάλ ην άιιν έρεη θη απηό ζηαπξσκέλα πόδηα. Δλώ όκσο ζπρλά αλαθέξεηαη όηη νη δύν απηέο ηερληθέο βνεζνύλ ζεηηθά ηε κε ιεθηηθή επηθνηλσλία, εάλ δελ έρνπκε εμαζθεζεί θαηάιιεια, ίζσο ε όιε δηαδηθαζία λα έρεη ην αληίζεην απνηέιεζκα. Δίλαη ζίγνπξα εμαηξεηηθά δύζθνιν λα ζθεθηόκαζηε ηελ απάληεζε κηαο εξώηεζεο, λα κηιάκε θαη λα «κηκνύκαζηε» ηε γιώζζα ηνπ ζώκαηνο θάπνηνπ άιινπ ηαπηόρξνλα. Αλη’ απηνύ, κπνξείηε λα «παίμεηε» ην εμήο παηρλίδη ζην κπαιό ζαο: Τπνζέζηε όηη απηή δελ είλαη ε πξώηε θνξά πνπ γλσξίδεηε ηνλ εξγνδόηε, ίζσο είλαη έλαο παιηόο ζαο γλσζηόο. Πξνζνρή: ρξεζηκνπνηείζηε ηελ ππόζεζε απηή γηα λα ειέγμεηε ηε κε ιεθηηθή ζαο ζπκπεξηθνξά. Γηα παξάδεηγκα, πώο ζα επεξεαδόηαλ ε ζηάζε ηνπ ζώκαηνο ζαο εάλ ν εξγνδόηεο ήηαλ ήδε γλσζηόο; Ο ηόλνο ηεο θσλήο; Απνθύγεηε λα δείμεηε ππεξβνιηθή νηθεηόηεηα κε ηα ιόγηα ζαο κηαο θαη απηό κπνξεί λα εθιεθζεί αξλεηηθά. Γείμηε εθθξαζηηθόηεηα θαη ζεηηθόηεηα Ζ θσλή ζαο είλαη πνιύηηκν εξγαιείν κε ην νπνίν κπνξείηε λα θάλεηε ηηο απαληήζεηο λα αθνύγνληαη θνξηηζκέλεο κε ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα. Μηα κνλόηνλε θσλή είλαη θνπξαζηηθή θαη εγείξεη ζπλαηζζήκαηα αδηαθνξίαο αθόκα θη αλ απηό πνπ ιέηε είλαη ζεκαληηθό. Ζ έθθξαζε ηνπ πξνζώπνπ είλαη θη απηή ζεκαληηθή θαη είλαη ζεκαληηθό λα ρακνγειάηε όρη όκσο ππεξβνιηθά ή ζε ζηηγκέο πνπ δελ είλαη θαηάιιειεο.

52

Η Γλώσσα του σώματος

Δπίινγνο

Ζ ζπλεηδεηή ρξήζε ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο, θαζώο θαη ε απνθσδηθνπνίεζε ηεο είλαη πνιύηηκα όπια ζηε θαξέηξα πνιιώλ επαγγεικαηηώλ όπσο νη πσιεηέο, νη επηρεηξεκαηίεο, νη εζνπνηνί , νη πνιηηηθνί , νη εθπαηδεπηηθνί, νη δηαθεκηζηέο θ.α. Δίλαη επίζεο, εμίζνπ ζεκαληηθή ζηε δηαπξνζσπηθή δσή, ηδηαίηεξα ζε θαηαζηάζεηο πνπ είλαη ζεκαληηθή ε πξώηε ζεηηθή εληύπσζε. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθό ην απόθζεγκα πνπ ηνλίδεη όηη «ζηε δσή δελ ππάξρεη δεύηεξε επθαηξία γηα κηα θαιή πξώηε εληύπσζε»… Ζ γιώζζα ηνπ ζώκαηνο είλαη ε πην ήξεκε, κπζηηθή θαη κάιινλ ε πην ηζρπξή γιώζζα. Με ηελ εμνηθείσζε κε βαζηθά κε ιεθηηθά ζεκάδηα , κπνξνύκε λα βειηηώζνπκε ηε δπλαηόηεηα καο λα αληηιεθηνύκε ηη πξάγκαηη ελλννύλ νη γύξσ καο, θαη ηη πξνβάιινπκε εκείο πξνο απηνύο. Ζ ζηάζε, ε ζέζε θαη ε θίλεζε ηνπ αλζξώπνπ καο ιέλε ζπρλά πεξηζζόηεξα από απηό πνπ ιέεη ην ίδην ην άηνκν κέζσ ηνπ ιεθηηθνύ θαλαιηνύ. Οη εηδηθνί ππνζηεξίδνπλ όηη ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίν αληηκεησπίδνπκε ηνλ θόζκν αληαλαθιάηαη ζηηο βαζηθόηεξεο ζηάζεηο ηνπ ζώκαηνο πνπ πηνζεηνύκε. Θεσξεηηθά ε αιιαγή ζσκαηηθήο ζηάζεο, επηθέξεη αιιαγή ζηελ αληηκεηώπηζε θαη ηελ αληίιεςε ηνπ θόζκνπ έζησ θαη πξνζσξηλά. Απηή ζα ήηαλ θαη ην κεγαιύηεξν επίηεπγκα κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο. Αλ ,δειαδή, ράξε ζηηο λέεο πιεξνθνξίεο νη καζεηέο πνπ πινπνίεζαλ απηή ηελ έξεπλα κπόξεζαλ λα αληηιεθζνύλ θαη ίζσο αθόκα θαη λα ηξνπνπνηήζνπλ ηηο δηθέο ηνπο «αξλεηηθέο» ζηάζεηο ηνπ ζώκαηνο.

53

Η Γλώσσα του σώματος

Η΢ΣΟΓΡΑΦΗΑ-ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ www.nacadu.ksu.edu www.slidesshare.net www.bodylanguageexpert.co.uk Wikipedia www.encyclopidia.com www.allaboutbodylanguage.com www.in2life.gr 222.artivist.gr Allan+Barbara Pease Σν απόιπην βηβιίν ηεο γιώζζαο ηνπ ζώκαηνο Peoplewatching Desmond Morris Ζ ζησπειή γιώζζα ησλ ζπλαηζζεκάησλ, Διέλε Παπαδάθε- Μηραειίδε

54