Οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου. Από το αμπέλι... στο κρασί

ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΣΗΝΟΤ

Οίνοσ ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου. Από το αμπέλι… ςτο κραςί

Ερευνθτικι εργαςία : Α΄ Σετραμινου Β΄ τάξθ Γενικοφ Λυκείου Σινου Τπεφκυνθ κακθγιτρια : Γαβριιλ Αφροδίτθ ΢χολικό ζτοσ : 2017-2018 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟ΢……………………………………………………………………………………… 5 ΚΓΦΑΛΑΙΟ 1. ΣΟ ΚΡΑ΢Ι ΢ΣΟΝ ΚΟ΢ΜΟ 1.1 Ιζηορηθή ακαζθόπεζε ηοσ οίκοσ………………………………………………… 6 1.2 Οηκοποίεζε ζηεκ Αρταία Γιιάδα…………………………………………………6 1.3 Γμπόρηο οίκοσ…………………………………………………………………………………8 1.4 Η ηζηορία ηοσ θραζηού ζηεκ Ιηαιία…………………………………………… 9 1.5 Η ηζηορία ηοσ θραζηού ζηε Γαιιία…………………………………………… 10 1.6 Η ηζηορία ηοσ θραζηού ζηεκ Ιζπακία………………………………………… 11 1.7 Η ηζηορία ηοσ θραζηού ζηεκ Αργεκηηκή…………………………………… 13 1.8 Η ηζηορία ηοσ θραζηού ζηης Η.Π.Α…………………………………………… 15 1.9 Η ηζηορία ηοσ θραζηού ζηε Υηιή…………………………………………………16 1.10 Η ηζηορία ηοσ θραζηού ζηεκ Ασζηραιία………………………………… 17 1.11 Μπιε θραζί………………………………………………………………………………… 19 1.12 Πράζηκο θραζί……………………………………………………………………………19 1.13 Πορηοθαιί θραζί……………………………………………………………………… 20 ΚΓΦΑΛΑΙΟ 2. ΔΙΑΔΙΚΑ΢ΙΑ ΟΙΝΟΠΟΙΗ΢Η΢ 2.1 ΢σγθομηδή…………………………………………………………………………………… 21 2.2 Θραύζε…………………………………………………………………………………………22 2.3 Ο δηατωρηζμός ηοσ τσμού…………………………………………………………23 2.4 Η θαηεργαζία ηοσ μούζηοσ……………………………………………………… 23

3

2.5 Λεσθή οηκοποίεζε…………………………………………………………………… 23 2.6 Ροδέ οηκοποίεζε……………………………………………………………………… 23 2.7 Γίδε θραζηώκ…………………………………………………………………………… 24 2.8 Ποηθηιίες θραζηώκ……………………………………………………………………26 2.9 Οηκοποηήζημες ποηθηιίες θραζηώκ………………………………………… 29 2.10 Παραγωγή θραζηού ακά ηοκ θόζμο…………………………………… 33 2.11 Ποηθηιίες δηεζκείς………………………………………………………………… 35 2.12 Ποηθηιίες ζηεκ Γιιάδα………………………………………………………… 35 ΚΓΦΑΛΑΙΟ 3. ΣΟ ΚΡΑ΢Ι ΢ΣΟ ΥΡΙ΢ΣΙΑΝΙ΢ΜΟ ΚΑΙ ΢ΣΗ ΛΑΙΚΗ ΜΑ΢ ΠΑΡΑΔΟ΢Η 3.1 Ο ρόιος ηοσ θραζηού ζηο τρηζηηακηζμό………………………………… 43 3.2 Σο αμπέιη θαη ηο θραζί ζηε ιαϊθή μας παράδοζε……………… 45 3.3 Παροημίες θαη έζημα με ηο θραζί………………………………………… 46 ΠΗΓΓ΢ ΑΠΟ ΣΟ ΔΙΑΔΙΚΣΤΟ……………………………………………… 52

4

ΠΡΟΛΟΓΟ΢ Ν νίλνο ζεκέιην ηνπ δηαηξνθηθνχ ζπζηήκαηνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ θαη ζπλεπψο ηνπ αξραηνειιεληθνχ πνιηηηζκνχ καδί κε ηα άιια δπν „‟ηεξά‟‟ πξντφληα , ην ςσκί θαη ην ιάδη ζπγθξνηεί ην ηξίπηπρν ηεο πνιηηηζηηθήο ηαπηφηεηαο ησλ Διιήλσλ. Ρν θξαζί δηαηεξνχζε θαη εμαθνινπζεί λα δηαηεξεί άξξεθηε ζρέζε κε ηελ θνπιηνχξα ηνπ Έιιελα. Σαξαθηεξηζηηθφ απηήο ηεο βαζηάο ζρέζεο είλαη θαη ε ζαθήο πξνζπάζεηα πνπ έθαλε ε νξζφδνμε ζξεζθεία, απφ ηα πξψηα αθφκε ρξφληα ηεο ζηνλ Διιαδηθφ ρψξν, λα εληάμεη ζην ζξεζθεπηηθφ ηειεηνπξγηθφ ηεο αιιά θαη ζηελ εηθνλνγξαθία ηεο ην θξαζί σο θχξην ζεκείν αλαθνξάο ηνπ ηππηθνχ ηεο. Ζ κχεζε ζην θξαζί είλαη κηα κεγάιε πξφθιεζε. Ζ αλαθάιπςή ηνπ αλνίγεη λέεο γεπζηηθέο δηαδξνκέο θαη θαιιηεξγεί ηδηαίηεξα ελδηαθέξνπζεο εκπεηξίεο.

5

ΚΕΥΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ ΢Ξ ΙΠΑΡΘ Ρ΢ΞΜ ΙΞΡΛΞ 1.1 ΘΡ΢ΞΠΘΙΗ ΑΜΑΡΙΞΟΗΡΗ ΢ΞΣ ΞΘΜΞΣ Πην βάζνο ησλ πξντζηνξηθψλ ρξφλσλ ράλνληαη ηα ίρλε ηεο ακπέινπ. Ζ ακπεινπξγία γλσζηή απφ ηνπο πξντζηνξηθνχο ρξφλνπο, μεθίλεζε απφ ηελ Αζία. Πηελ Διιάδα ζχκθσλα κε ηε κπζνινγία ηελ έθεξε ν Βάθρνο απφ ηηο Ηλδίεο. Απφ ηνλ Διιαδηθφ ρψξν ε θαιιηέξγεηα ηεο ακπέινπ επεθηάζεθε θαη ζηελ ππφινηπε Δπξψπε, αξρηθά ζηε Πηθειία θαη ζηα παξάιηα ηεο λνηίνπ Ηηαιίαο απφ Έιιελεο επνίθνπο, θαη ζηε ζπλέρεηα ζηελ Ηζπαλία θαη ηε κεζεκβξηλή Γαιιία, φπνπ ην εζληθφ πνηφ ήηαλ ν δχζνο απφ θξηζάξη, θαη απφ ηνπο Οσκαίνπο θαηαθηεηέο ζηε βφξεηα Γαιιία, Γεξκαλία, Νπγγαξία, Βξεηαλία θαη αιινχ. Νη πξψηνη θάηνηθνη ηνπ Διιαδηθνχ ρψξνπ δελ γλψξηδαλ ηελ ηέρλε ηεο νηλνπνίεζεο. ΢πάξρνπλ ελδείμεηο γηα ηελ θαηαλάισζε νίλνπ, εηζαγφκελνπ απφ ηε Κηθξά Αζία, ηε Βαβπισλία, θαη ηελ Αίγππην. Γηα ηελ εηζαγσγή νίλνπ απφ ηελ Αζία θαη ηελ Αίγππην αξρηθά, θαη αξγφηεξα ηελ ακπεινθαιιηέξγεηα θαη ηελ παξαγσγή νίλνπ ζηελ Διιάδα καξηπξνχλ ηα αξραηνινγηθά επξήκαηα, νη ζρεηηθέο αλαθνξέο ζε αξραία θείκελα, ηα ζθεχε νηθηαθήο ρξήζεο, απνζήθεπζεο, θαη κεηαθνξάο ηνπ νίλνπ, θαη νη παξαζηάζεηο ζε ακθνξείο, πίζνπο, αγγεία.

1.2 ΞΘΜΞΟΞΘΗΡΗ Ρ΢ΗΜ ΑΠΤΑΘΑ ΕΚΚΑΔΑ

Ζ θαιιηέξγεηα ηεο ακπέινπ θαη ε παξαγσγή νίλνπ ζηελ Διιάδα μεθηλάεη απφ ηνλ 15ν αηψλα π.Σ. Νη αξραίνη κλεκνλεχνπλ κε επαίλνπο ηνπο νίλνπο ηεο Καξψλεηαο ζηε Θξάθε (κε καξψλην νίλν κέζπζε ν Νδπζζέαο ηνλ

6

Θχθισπα Ξνιχθεκν), ηεο Ιέζβνπ, ηεο Θάζνπ, ηεο Θσ, ηεο Ξάξνπ, ηεο Σίνπ, ηεο Ηθαξίαο (ζηελ πφιε Ξξηάκε ηεο Ηθαξίαο νξηζκέλνη απνδίδνπλ θαη ηνλ πεξίθεκν «ηακαηηθφ θαη πνιχηξνθν» Ξξάκλεην νίλν). Νη αξραίνη Έιιελεο δελ μερψξηδαλ ηνλ νίλν κφλν ζε παιαηφ θαη λέν, αιιά θαη ζε ιεπθφ. Νίλν θαηαζθεχαδαλ φρη κφλν απφ ζηαθχιηα, αιιά θαη απφ ζηαθίδεο θαη απφ άιια πξντφληα φπσο ζχθα, ξφδηα, κήια, απίδηα, θπδψληα, θνίληθεο. Δπίζεο θαηαλαιψλνπλ αξσκαηηζκέλνπο νίλνπο κε πξνζζήθε ξεηίλεο, πίζζαο, ίσλ, ξφδσλ, αιιά θαη αλαθαηεκέλνπο κε αιάηη ή ζαιάζζην χδσξ θαζψο θαη αλαθαηεκέλνπο κε θξίζηλν αιεχξη θαη ηξηκκέλν ηπξί θαη παξαζθεπάδνπλ ζηαθηδίηε νίλν (απφ ζηαθίδεο), θαη ζίξαηνλ νίλν ηνλ νπνίν βξάδνπλ θαη παίξλνπλ ην ζίξαηνλ. Νη αξραίνη ππνςηάδνληαλ θαη ηελ χπαξμε νηλνπλεχκαηνο ζηνλ νίλν, παξαηεξψληαο θάπνηα εχθιεθηε νπζία ζε απηφλ, ρσξίο λα θαηαθέξνπλ λα ηελ απνκνλψζνπλ. Αλαηξέρνληαο ζηηο παιαηφηεξεο γξαπηέο καξηπξίεο γηα ηελ ηζηνξία ηνπ νίλνπ πξψην νηλνπνηφ ζπλαληάκε ην Λψε, ν νπνίνο θχηεςε ακπέιη, έζηπςε ηα ζηαθχιηα, ήπηε ην ρπκφ ηνπο, θαη αθνχ κέζπζε, μεγπκλψζεθε. Ν Λψε ήπηε ην ρπκφ, θξαζί φκσο δελ ήπηε, φπσο δελ είρε πηεη θαη ν Φαξαψ, ζηε γλσζηή ηζηνξία κε ηελ Ησζήθ, ηνπ νπνίνπ ν νηλνρφνο νλεηξεχηεθε θιήκα κε ζηαθχιηα απφ ηα νπνία θφβεη θαη ζηχβεη γηα λα ηα πξνζθέξεη ζηνλ θχξηφ ηνπ. Έηζη θαη ζηελ αξραία Διιάδα ε εθρχκσζε ησλ ζηαθπιηψλ γίλεηαη ή κε ηα ρέξηα ρξεζηκνπνηψληαο φρη κφλν ηα δάρηπια, αιιά θαη ηνπο πήρεηο θαη ηνπο αγθψλεο, αθνχ πξψηα αθαηξνχζαλ ηα θνηζάληα, νπφηε ην γιεχθνο πνπ παξαγφηαλ κε απηφλ ηνλ ηξφπν, θαη ιεγφηαλ θάξκα, ήηαλ αλψηεξεο πνηφηεηαο θαη ιακβαλφηαλ ν εθιεθηφηεξνο νίλνο, γηαηί νη παηεκέλνη θαη ζπαζκέλνη βφζηξπρνη πξνζδίλνπλ ρνξηψδε γεχζε ζηνλ παξαγφκελν νίλν θαη ππνβαζκίδνπλ ηελ πνηφηεηα ηνπ, ή κε ηα πφδηα ζε ιελνχο (παηεηήξηα). Απηφο ν ηξφπνο εθρχκσζεο, βαζηζκέλνο ζηε κπτθή δχλακε ηνπ αλζξψπνπ δηαξθεί επί αηψλεο, θαη κφλν ζηνπο λεψηεξνπο ρξφλνπο ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηα κεραληθά πηεζηήξηα. Γηα ηελ απνβνζηξχρσζε ησλ ζηαθπιηψλ ρξεζηκνπνηνχζαλ ζνπξσηήξηα δειαδή πήιηλνπο εζκνχο ή πιεγκέλα ζρνηληά ή ξερά παλέξηα απφ ιπγαξηά, πνπ ηνπνζεηνχζαλ πάλσ ζε ιεθάλεο, θάδεο, δεμακελέο, θαη κέζα ζε απηά ρψξηδαλ ηηο ξάγεο απφ ηνπο βνζηξχρνπο θαη ηηο έζιηβαλ κε ηα ρέξηα. Θαζψο έζπαδε ν θινηφο ησλ ξαγψλ, ν ρπκφο πνπ έξξεε πεξλνχζε απφ ηηο νπέο ζην ρψξν ππνδνρήο, θαη έηζη δηαρσξηδφηαλ απφ ηα ζηεξεά ππνιείκκαηα ησλ ζηαθπιηψλ. Αλ φκσο νη νπέο ήηαλ κεγάιεο, ηφηε πεξλνχζαλ καδί κε ην ρπκφ θαη νη ζπαζκέλεο ξάγεο, θαη ηφηε ν παξαγφκελνο νίλνο πξνεξρφηαλ απφ γιεχθνο εκπινπηηζκέλν θαηά ηελ δχκσζε κε ρξσζηηθέο, αξψκαηα, θαη άιια ζπζηαηηθά ησλ ζηεξεψλ κεξψλ ηεο ξάγαο θαη ηνπ θινηνχ ηεο. Άιιε αξραία ηερληθή γηα ηελ εθρχκσζε ησλ ζηαθπιηψλ, ήηαλ ην ζαθθίδεηλ, ην ζνχξσκα κέζα ζε χθαζκα ή πθαζκάηηλνπο ζάθθνπο, πνπ γηλφηαλ είηε κε ηε κπτθή δχλακε ησλ ρεξηψλ ή ησλ πνδηψλ, είηε κε ηε βνήζεηα δχν μχιηλσλ ξάβδσλ θαη κε πεξηζηξνθή ηνπ ζάθνπ, είηε κε ηελ αλάξηεζε ηνπ ζάθθνπ ζε δχν μχιηλνπο νξζνζηάηεο θαιά ζηεξεσκέλνπο ζην έδαθνο, θαη ζηελ ζπλέρεηα ζηξίςηκν θαη ζηχςηκν. Ν ζάθθνο απηφο ήηαλ έλα είδνο πηεζηεξίνπ, ην πην απιφ θαη ην απφ πην παιηά γλσζηφ φξγαλν εθρχκσζεο, ρξεζηκνπνηείηαη δε θαη ζήκεξα ζε θησρά

7

κέξε, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ζε ρσξηά ηεο Θνξζηθήο, φπνπ ν ζάθθνο νλνκάδεηαη saccula, γεγνλφο πνπ δείρλεη φηη ε αξρέγνλε απηή ηερληθή έθζαζε εθεί απφ ηελ Διιάδα. Ρν πάηεκα ησλ ζηαθπιηψλ κε ηα πφδηα ζηελ αξρή γηλφηαλ κέζα ζε δεμακελή έθζιηςεο ηεο νπνίαο ηα θαηαθφξπθα ηνηρψκαηα έθζαλαλ κέρξη ηνπο αζηξαγάινπο ησλ παηεηάδσλ, αιιά κε ην ρξφλν εμειίρζεθε ζε ππεξπςσκέλν νηθνδφκεκα (δεμακελή) κε έλαλ ή πνιινχο θξνπλνχο εθξνήο ηνπ γιεχθνπο ζε κηθξφηεξε δεμακελή. Νη κεηαγελέζηεξνη ρψξνη έθζιηςεο ζηαθπιηψλ, κηθξέο παξαιιαγέο παξνπζίαζαλ.

1.3 ΕΛΟΞΠΘΞ ΞΘΜΞΣ Ρν εκπφξην ηνπ νίλνπ θαηαξρήλ ήηαλ εηζαγσγηθφ, αθφηνπ φκσο ε ειιεληθή γε άξρηζε λα δίλεη πινχζηα θαη εθιεθηή νηληθή παξαγσγή, αλαπηχρζεθε ηφζν ην εμαγσγηθφ φζν θαη ην εκπφξην κε κεηαθνξά θξαζηψλ απφ ειιεληθέο πφιεηο ζε άιιεο ειιεληθέο πφιεηο ζηηο νπνίεο δελ αξθνχζε ε ληφπηα παξαγσγή. Ζ κεηαθνξά ηνπ νίλνπ γηλφηαλ κέζα ζε ακθνξείο, νη νπνίνη ήηαλ δηαθνζκεκέλνη κε εηθφλεο ζρεηηθέο κε ην πεξηερφκελν, κε πινία θπξίσο, απφ ηε Θάζν, ηε Καξψλεηα, ηε Ιήκλν, ηε Σίν, ηε Πάκν, ηελ Ηθαξία, ηε Ιέζβν, ηελ Πθφπειν, ηε Λάμν, ηελ Θχζλν, ηελ Ξάξν, ηελ Θσ, ηελ Σαιθηδηθή. Γηα ην εκπφξην ηνπ νίλνπ νη αξραίνη είραλ κέηξν ηνλ ακθνξέα, ηνπ νπνίνπ ππνδηαίξεζε ήηαλ ν ρνπο (12 ρφεο=1 ακθνξέαο), ηνπ ρνφο ππνδηαίξεζε ήηαλ ε θνηχιε (12 θνηχιεο=1 ρνπο), θαη ηεο θνηχιεο ν θχαζνο (6 θχαζνη=1 θνηχιε). Νη ηηκέο ηνπ νίλνπ δελ ήηαλ πςειέο αθφκε θαη γηα ηηο αλψηεξεο πνηφηεηεο. Ζ απεηθφληζε ζηαθπιηνχ ζε αξραία λνκίζκαηα δείρλεη ην κέγεζνο ηεο δηάδνζεο ηνπ ζρεηηθνχ πξντφληνο θαη απνηειεί θαηά θάπνην ηξφπν θαη δηαθήκηζε ηνπ πξντφληνο.

ΡΣΛΟΞΡΘΑ Πηελ αξραία Διιάδα ν νίλνο ήηαλ απαξαίηεηνο ζηηο θηινζνθηθέο θαη θνηλσληθέο ζπδεηήζεηο πνπ ζπλήζσο γηλφηαλ ζηα ζπκπφζηα, φπνπ νη ζπκκεηέρνληεο αληάιιαζζαλ ηδέεο γηα πνηθίια ζέκαηα. Ρν αξραίν ζπκπφζην άξρηδε απφ ηελ εζπέξα θαη ηειείσλε ην πξσί. Ζ ζπλάζξνηζε γηλφηαλ ζε ζπίηηα, ζπκκεηείραλ κφλν

8

άλδξεο πνπ ζπδεηνχζαλ ηξψγνληαο μαπισκέλνη ζε αλάθιηληξα ηνπνζεηεκέλα έηζη ψζηε λα βιέπνπλ ηα πξφζσπά ηνπο. Ρν δείπλν ζεσξείην δεπηεξεχνλ, δηαξθνχζε ιίγν, θαη κεηά απφ απηφ, αθνχ θαζάξηδαλ ην πάησκα, ην ρψξν γεληθά, θαη ηα ρέξηα ηνπο, άξρηδε ν πφηνο, ν νπνίνο εμαθνινπζνχζε κέρξη ην πξσί, θαη θαηά ηνλ νπνίν δηεμαγφηαλ ε ζπδήηεζε. Πηελ αξρή νη ζπκπφηεο έπηλαλ ιίγν άθξαην νίλν θαη κεηά άξρηδε ε νηλνπνζία κε θεθξακέλν νίλν. Ρν «παξά πνηψλ θηινζνθείλ» είλαη παλάξραην ειιεληθφ έζηκν. Ν Όκεξνο, πεξηγξάθεη ην ιατθφ ζπκπφζην ζηελ Ξχιν γλσζηφ σο «δείπλν ησλ ζεψλ» (Νδχζζεηα Γ? ζη. 5-9, 43-50, 339-341). Ν Ξιάησλαο ζηνλ Ξξσηαγφξα ζπληζηά ζηνπο «θαινχο θαγαζνχο» ζπκπφηεο λα δηαζθεδάδνπλ κε εππξέπεηα αθφκε θαη αλ έρνπλ πηεη πνιχ «θνζκίσο, θαλ πάλπ πνιχλ νίλνλ πίσζηλ». Θαη πάιη ν Ξιάησλαο ζεκεηψλεη ηελ πξφηαζε ηνπ Ξαπζαλία, ζην ζπκπφζην πνπ έγηλε ζην ζπίηη ηνπ λεαξνχ πνηεηή Αγάζσλνο, «κε δηα κέζεο πίεηλ, αιιά πξνο εδνλήλ». Πην ζπκπφζην ησλ επηά ζνθψλ, εθηφο απφ ηα ζπκπνζηαθά πξνβιήκαηα πνπ ηέζεθαλ ζε απηφ, ν Ξινχηαξρνο θαηαγξάθεη θαη ηνπο ιφγνπο ηνπ Κλεζίθηινπ, αλαθεξφκελνπο ζηνλ ηξφπν πνπ θαηαλαιψλεηαη ν νίλνο, ζαπκάζην αμίσκα ηζφλνκεο θαη δεκνθξαηηθήο πνιηηείαο: «Καθάπεπ ηον οίνον μη πλουηίνδην μηδέ παπιζηίνδην, αλλ’ εξ ίζου πάζιν ώζπεπ εν δημοκπαηία νέμεζθαι και κοινόν είναι».

1.4 Η ΘΡ΢ΞΠΘΑ ΢ΞΣ ΙΠΑΡΘΞΣ Ρ΢ΗΜ Θ΢ΑΚΘΑ Πηελ Ηηαιία βξίζθνληαη κεξηθέο απφ ηηο παιαηφηεξεο νηλνπαξαγσγηθέο πεξηθέξεηεο ηνπ θφζκνπ. Νη Δηξνχζθνη θαη νη Αξραίνη Έιιελεο αζρνινχληαλ κε ηελ νηλνπαξαγσγή πνιχ πξηλ νη Οσκαίνη αλαπηχμνπλ ην ζχζηεκα ησλ δηθψλ ηνπο ακπειψλσλ, ζηνλ 2ν π.Σ. αηψλα. Ζ ακπεινπξγία θαη ε νηλνπνηία ησλ Οσκαίσλ ήηαλ εμαηξεηηθά θαιά νξγαλσκέλε, κε παξαγσγή ζε κεγάιε θιίκαθα θαη ρξήζε ηερληθψλ απνζήθεπζεο φπσο ε ρξεζηκνπνίεζε βαξειηνχ θαη ε εκθηάισζε. Γχν ρηιηάδεο ρξφληα κεηά, ε Ηηαιία βξίζθεηαη ζηελ πξσηνπνξία θαη ηελ εκπξνζζνθπιαθή ηεο Ξαγθφζκηαο Νηλνπνηίαο. Δίλαη κία απφ ηηο πιένλ ζεκαληηθέο δπλάκεηο κε παξαγσγή πνπ ην 2005 έθηαζε ην έλα πέκπην ηεο παγθφζκηαο. Γελ είλαη θαζφινπ ηπραίν, ινηπφλ φηη ε θαηαλάισζε θαη ε απφιαπζε θξαζηνχ είλαη ηδηαίηεξα αγαπεηέο ζηελ ρψξα-πεξηζζφηεξν απφ νπνπδήπνηε αιινχ ζηνλ θφζκν. Νη Ηηαινί είλαη νη κεγαιχηεξνη θαηαλαισηέο

9

θξαζηνχ, κε επίδνζε 59 ιίηξα θαηά θεθαιήλ εηεζίσο φηαλ ν κέζνο Ακεξηθαλφο (παξά ηηο ηφζν πνιιέο θαη ζεκαληηθέο νηλνπαξαγσγηθέο πεξηνρέο) θαηαλαιψλεη κφιηο 7.7 ιίηξα εηεζίσο. Πηελ Ηηαιία ππάξρνπλ κεξηθέο απφ ηηο πην ζεκαληηθέο πνηθηιίεο ζηαθπιηνχ θαη παξάγνληαη κεξηθά απφ ηα θαιχηεξα θαη πην απνιαπζηηθά θξαζηά ηνπ θφζκνπ.

1.5 Η ΘΡ΢ΞΠΘΑ ΢ΞΣ ΙΠΑΡΘΞΣ Ρ΢Η ΓΑΚΚΘΑ Ζ εμέιημε ηεο γαιιηθήο θνηλσλίαο κπνξεί λα δηαβαζηεί κέζα απφ ηελ εηθφλα ελφο παιαησκέλνπ θξαζηνχ ηνπνζεηεκέλν ζε κηα ηζηνξηθή θαξάθα! Λενθεξκέλν απφ ηνπο Οσκαίνπο, βειηησκέλν απφ ηνπο κνλαρνχο, δεκνθηιέο απφ ηελ επαλάζηαζε, ην ακπέιη ζηελ Γαιιία έρεη ζπληθαζηεί κε ηελ δσή ησλ θαηνίθσλ ηεο! Κεγάινη εξαζηηέρλεο ηνπ θξαζηνχ, νη Γαιάηεο δελ ελδηαθεξφληνπζαλ θαζφινπ γηα ην ακπέιη κέρξη ηελ θαηάθηεζή ηνπο απφ ηνπο ξσκαίνπο ηνλ 2ν αηψλα πξηλ απφ ηελ επνρή καο. Γηα λα ηθαλνπνηήζνπλ ηηο αλάγθεο ηνπο, αγφξαδαλ απηφ ην αθέςεκα πνιχ αθξηβά απφ ηηαινχο εκπφξνπο, φπνπ νη λφκνη ηεο ακπεινθαιιηέξγεηαο είραλ λνκνζεηεζεί εδψ θαη πνιχ θαηξφ. Έηζη φηαλ νη ξσκατθέο ιεγεψλεο εηζέβαιιαλ ζηελ Γαιαηία , έθεξαλ καδί ηνπο θαιιηεξγεκέλεο πνηθηιίεο απφ ηηο ρψξεο θαηαγσγήο ηνπο.

10

1.6 Η ΘΡ΢ΞΠΘΑ ΢ΞΣ ΙΠΑΡΘΞΣ Ρ΢ΗΜ ΘΡΟΑΜΘΑ

H Ηζπαλία δηαζέηεη ην κεγαιχηεξν ακπειψλα ηεο Δπξψπεο. Ζ παξαγσγή ηεο βέβαηα δελ είλαη αληίζηνηρε, αθνχ πνιιά απφ απηά ηα ακπέιηα απνδίδνπλ ειάρηζηα, ιφγσ θαηξηθψλ ζπλζεθψλ ή θαιιηεξγεηηθψλ κεζφδσλ. Δλψ, παξάιιεια, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ην πξντφλ ηνπο δελ κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί «θξαζί» ζχκθσλα κε ηελ Θνηλνηηθή λνκνζεζία θαη πεγαίλεη θαηεπζείαλ γηα απφζηαμε. Έηζη, ε ηζπαληθή νηλνπαξαγσγή είλαη γεκάηε αληηζέζεηο: ε πξσηνπνξία ζπλππάξρεη κε ηελ νπηζζνδξφκεζε, νη δηεζλείο πνηθηιίεο κε ηηο γεγελείο, νη ιακπεξνί παξαγσγνί κε ηνπο παιηνκνδίηηθνπο ζπλεηαηξηζκνχο, πνπ δηαθηλνχλ αθφκε ηεξάζηηεο πνζφηεηεο θξαζηνχ. Ρα ηζπαληθά θξαζηά κφιηο πέξπζη άξρηζαλ λα έρνπλ αμηνπξεπή εθπξνζψπεζε ζηελ ειιεληθή αγνξά. Κέρξη ηφηε κφλν νξηζκέλα απιά sherry, έλα-δπν πνιχ εκπνξηθά αθξψδε (Cava), ηα θξαζηά ηνπ Torres θαη θακηά μέκπαξθε Rioja έθηαλαλ σο εδψ. Ρψξα πηα φκσο ε θαηάζηαζε είλαη αξθεηά δηαθνξεηηθή. Πηε ρψξα καο έξρνληαη κεξηθά απφ ηα κεγαιχηεξα νλφκαηα ηνπ ηζπαληθνχ ακπειψλα: απφ ηηο Bodegas Lan θαη Muga ηεο Rioja κέρξη ηα δηακάληηα ηεο πιένλ κνληεξλαο θαη αλεξρφκελεο νηλνπαξαγσγηθήο δψλεο ηεο ρψξαο, ηεο Ribera deI Duero. Ξξφθεηηαη βέβαηα γηα ην ζξπιηθφ Vega SiciIia , κηα βφκβα ζπκππθλσκέλσλ αξσκάησλ θαη γεχζεσλ απφ bIend ηζπαληθψλ θαη γαιιηθψλ πνηθηιηψλ (Cabernet Sauvignon θαη Tinto Fino θπξίσο) κέρξη ηα ζξπιηθά θξαζηά ηνπ AIejandro Fernandez (Pesquera) πνπ απνδεηθλχνπλ πεξίηξαλα ην δπλακηθφ ηεο γεγελνχο Tinto Fino (κηαο πνηθηιίαο πνπ είλαη πην γλσζηή σο TempraniIIo, αθνχ έηζη νλνκάδεηαη ζηελ πεξηνρή ηεο Rioja).

11

ΓΕΣΡΘΓΜΩΡΘΑ Torres Atrium Las Torres Merlot Cosecha 1999

Σξψκα βαζχ καπξνθφθθηλν. Γιπθχηαηα καχξα θξνχηα, θνλθηηαξηζκέλα θαη παζπαιηζκέλα θνκςφηαηα κε γιπθά κπαραξηθά. Πηε γεχζε είλαη πινχζην, κε εμαηξεηηθή δνκή θαη κε ηαλίλεο πνπ κνπδηάδνπλ άςνγα ην ζηφκα -ζαλ ζηδεξέληα γξνζηά κε βεινχδηλν γάληη! (Γηαλνκή: Γέλθα Δκπνξηθή). Βαζκνινγία: 88/100

12

Torres Gran Coronas Cabernet Sauvignon Reserva 1997 Σξψκα καπξνθφθθηλν κε θαθεηηέο απνρξψζεηο. Γνεηεπηηθά αξψκαηα καχξεο ζνθνιάηαο, θαθέ, καχξσλ θεξαζηψλ θαη δηάρπησλ κπαραξηθψλ. «Πηφκα» γεκάην, κε φκνξθεο βεινχδηλεο ηαλίλεο, πιεζσξηθφ θαη ζεξκφ αιθνφι θαη σξαία επίγεπζε. (Γηαλνκή: Γέλθα Δκπνξηθή). Βαζκνινγία: 86,2/100

1.7 Η ΘΡ΢ΞΠΘΑ ΢ΞΣ ΙΠΑΡΘΞΣ Ρ΢ΗΜ ΑΠΓΕΜ΢ΘΜΗ Ζ νηληθή ηζηνξία ηεο Αξγεληηλήο έρεη ηηο ξίδεο ηεο ζηα κέζα ηνπ 16νπ αηψλα κε πξψηε αλαθνξά ζε θχηεπζε ακπειψλσλ ην 1557. Ξαξ‟ φια απηά ζε πνηνηηθφ επίπεδν ε ρψξα είλαη λεφθεξηε θαη κφιηο ηα ηειεπηαία ρξφληα άξρηζε λα θηλεί ην ελδηαθέξνλ. Ζ παξαγσγή νίλνπ κέρξη πξφζθαηα ζηεξηδφηαλ ζε δχν πνηθηιίεο ηθαλέο γηα ρακειήο πνηφηεηαο ή κέηξηα θξαζηά. Δδψ θαη δχν δεθαεηίεο πεξίπνπ άξρηζε λα γίλεηαη κία ζεκαληηθή ζηξνθή πξνο ηελ παξαγσγή θξαζηψλ κε πνηνηηθέο πξνδηαγξαθέο. Πήκεξα ην 35% ηεο παξαγφκελεο πνζφηεηαο είλαη θζελφ ρακειήο πνηφηεηαο θξαζί. Ζ ζπλνιηθή έθηαζε ησλ ακπειψλσλ είλαη πεξίπνπ 210.000 εθηάξηα θαη ε παξαγσγή θξαζηνχ θηάλεη ηα 15 εθαηνκκχξηα εθαηφιηηξα γεγνλφο πνπ θαηαηάζζεη ηελ Αξγεληηλή σο παξαγσγφ ζηελ πέκπηε ζέζε παγθφζκηα. Ζ θαηαλάισζε αλά θάηνηθν θαη αλά έηνο πνπ παιαηφηεξα έθζαλε ηα 90 lt ζήκεξα έρεη πέζεη πεξίπνπ ζηα 30 lt. Θπξηφηεξεο νηλνπαξαγσγηθέο πεξηνρέο είλαη:

13

Μεντόηα (Mentoza) Δίλαη ε κεγαιχηεξε νηλνπαξαγσγηθή δψλε θαη απφ απηή πξνέξρεηαη πάλσ απφ ην 60% ηνπ Αξγεληίληθνπ θξαζηνχ. Βξίζθεηαη δπηηθά ηνπ Buenos Aires ζηνπο πξφπνδεο ησλ Άλδεσλ. Ξαξά ην γεγνλφο φηη νη βξνρέο ζηε Κεληφδα είλαη ζρεδφλ αλχπαξθηεο ε ακπεινθαιιηέξγεηα είλαη δπλαηή ράξε ζηα λεξά πνπ θαηεβαίλνπλ απφ ηηο Άλδεηο. Παλ Σνπάλ (San Juan) Δίλαη ε δεχηεξε (βφξεηα ηεο Κεληφδα) κεγάιε ακπεινπξγηθή δψλε ηεο Αξγεληηλήο. Κε θιίκα ζεξκφηεξν απφ ηελ πξνεγνχκελε ραξαθηεξίδεηαη απφ θξαζηά πςειφβαζκα θαη καιαθά αιιά θαη απφ κεγάιεο πνζφηεηεο ρακειήο πνηφηεηαο πνπ απεπζχλνληαη ζηελ εγρψξηα θαηαλάισζε.

Ρίο Νζγκρο (Rio Negro) Ξνηνηηθή ακπεινπξγηθή δψλε ζηα Λφηηα ηεο Κεληφδα ε νπνία παξάγεη κφιηο ην 5% ηνπ Αξγεληίληθνπ θξαζηνχ. Δπλνείηαη θπξίσο ράξε ζηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο (ςπρξφ θιίκα) πνπ επηθξαηνχλ ζηελ πεξηνρή.

14

1.8 Η ΘΡ΢ΞΠΘΑ ΢ΞΣ ΙΠΑΡΘΞΣ Ρ΢ΘΡ ΗΟΑ Όζν πξφζθαηε-ζε ζρέζε κε εθείλελ ηεο Δπξψπεο-είλαη ε ηζηνξία ησλ Ζλσκέλσλ Ξνιηηεηψλ, ηφζν καθξφρξνλε είλαη ε ηζηνξία ηεο νηλνπνηίαο ηνπο. Ρν πξψην εκπνξηθά επηηπρεκέλν νηλνπνηείν ησλ Ζλσκέλσλ Ξνιηηεηψλ ηδξχζεθε ζην Cincinati ηνπ Ohio γχξσ ζην 1830.Ζ επνρή αθκήο ηεο California θαη ησλ άιισλ ζήκεξα γλσζηψλ-νηλνπνηεηηθά-πνιηηεηψλ ηεο ρψξαο έρεη ηηο βάζεηο ηεο ζηε ιήμε ηεο επνρήο ηεο πνηναπαγφξεπζεο θαη ηελ αιιαγή γεπζηηθψλ πξνηηκήζεσλ ησλ Ακεξηθαλψλ θαηαλαισηψλ. Ζ κεηάβαζε απφ ηελ καδηθή πξνηίκεζε γηα ηα γιπθά θαη εληζρπκέλα θξαζηά πξνο ηα μεξά θαη αθξψδε θξαζηά θαγεηνχ δελ ήηαλ νχηε εχθνιε νχηε γξήγνξε. Πήκεξα νη Ζλσκέλεο Ξνιηηείεο είλαη ε ηέηαξηε ζε κέγεζνο παξαγσγήο νηλνπαξαγσγηθή ρψξα ζηνλ θφζκν κεηά ηελ Γαιιία, ηελ Ηηαιία θαη ηελ Ηζπαλία. Ζ νηλνπαξαγσγή φκσο ηεο California κφλεο ηεο είλαη ηφζε ψζηε λα είλαη δηπιάζηα απφ ηελ παξαγσγή νιφθιεξεο ηεο Απζηξαιίαο. Θξαζί έζησ θαη ζε κηθξέο “λεζίδεο, παξάγεηαη ζε φιεο ηηο Ξνιηηείεο αιιά νη ηέζζεξηο ζεκαληηθφηεξεο είλαη ε California, ε πνιηηεία ηεο Λέαο ΢φξθεο, ε πνιηηεία ηεο Washington ζην Βνξξά θαη ην επίζεο Βνξεηλφ Oregon κε ηα εμαηξεηηθά ζήκεξα θξαζηά απφ Pinot Noir.H California θαηά πνιινχο απνηειεί ηνλ ηφπν φπνπ παξάγεηαη ε επηηνκή ηνπ Ακεξηθαληθνχ ζηπι θξαζηνχ: ζθνπξφρξσκν θαη πςειφβαζκν, απφ πνιχ ψξηκα ζηαθχιηα, κε πςειφ αιθννιηθφ βαζκφ, πνιχ θξνπηψδε αξσκαηηθά θαη γεπζηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη πνιχ παρηά, ιηπαξή γεχζε βαζεηά επεξεαζκέλε απφ ηα γιπθά αξψκαηα ηνπ βαξειηνχ απφ Ακεξηθαληθή δξπ. Σαξαθηεξηζηηθά εχγεπζηα είλαη θαη ηα άζπξα θξαζηά (θπξίσο Chardonnay), κε πνιχ ψξηκν θξνχην, έληνλν βαξέιη κε ζαθή βνπηπξάηε ιηπαξφηεηα θαη ζπρλά

15

απαληψκελε γιπθχηεηα απφ ηα αδχκσηα ζάθραξα. Πηελ California παληαρνχ παξνχζεο είλαη νη πνηθηιίεο ζηαθπιηνχ Γαιιηθήο πξνέιεπζεο θπξίσο απφ ην Bordeaux) θαη ηε Βνπξγνπλδία (Chardonnay). Ππλππάξρνπλ κε ην ζεσξνχκελν σο ηνπηθή εξπζξή πνηθηιία Zinfandel πνπ πξέπεη λα είλαη ζπγγελήο ηνπ Ηηαιηθνχ Primitivo. Νη ςαγκέλνη σζηφζν νηλνπνηνί ρξεζηκνπνηνχλ, ζε αξθεηά κηθξφηεξα πνζνζηά, πνηθηιίεο ζηαθπιηνχ ηεο Θνηιάδαο ηνπ Ονδαλνχ, ηεο Ηηαιίαο αιιά θαη άιισλ ρσξψλ εκπινπηίδνληαο ην “ςεθηδσηφ” ηεο Ακεξηθαληθήο ακπεινπξγίαο κε πξφζζεηε πνηθηιία πξνζσπηθνηήησλ θαη ζηπι.

1.9 Η Ι΢ΣΟΡΙΑ ΣΟΤ ΚΡΑ΢ΙΟΤ ΢ΣΗ ΥΙΛΗ Όπσο ζε φιεο ζρεδφλ ηηο ρψξεο ηεο Ιαηηληθήο Ακεξηθήο, ε ακπειννηληθή ηζηνξία ηεο Σηιήο είλαη πνιχ παιηά ράξε ζηε ζρέζε κε ηνπο Ηζπαλνχο απνίθνπο. Ζ πξψηε Vitis Vinifera θπηεχηεθε ζηε ρψξα ην 1554. Ζ Σηιή δηαζέηεη φιεο ηηο επλντθέο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ χπαξμε ακπεινπξγίαο θαη νηλνπνηίαο πςειήο πνηφηεηαο θαη γηα εδαθνινγηθνχο ιφγνπο αιιά θαη ράξε ζηελ επλντθή επίδξαζε ηεο ηεξάζηηαο νξνζεηξάο ησλ Άλδεσλ ζηα Αλαηνιηθά ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο αχξεο ηνπ Δηξεληθνχ σθεαλνχ ζηα Γπηηθά. Νη εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο ηεο θάλνπλ ηνπο ακπειψλεο λα δίλνπλ έλα πξνθίι Κεζνγεηαθνχ ηχπνπ κε ραξαθηεξηζηηθά πνπ θπκαίλνληαη κεηαμχ Bordeaux θαη Λφηηαο Ηζπαλίαο. Ζ καθξά ηζηνξία ηεο Σηιήο ζηελ ακπεινπξγία θαη ηελ νηλνπνηία θαη ν ζεηηθφο θαη επλντθφο ζπλδπαζκφο ηεο κε εμαηξεηηθέο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο δελ είρε κέρξη πξφηηλνο θαηαιήμεη ζε ζεηηθφ απνηέιεζκα θαη έηζη ηα ηνπηθά θξαζηά παξέκελαλ άγλσζηα θαη ήηαλ πνηνηηθά αδηάθνξα. Ζ Αλαγέλλεζε ηνπ νηληθνχ ηνπίνπ ηεο ρψξαο άξρηζε κφιηο ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1980 θαη βνεζήζεθε πνιχ απφ ην γεγνλφο φηη ε Σηιή αθνινπζνχζε αλέθαζελ ην Γαιιηθφ κνληέιν ακπεινπξγίαο θαη νηλνπνηίαο. Ζ πξνηίκεζε πξνο ηηο δηεζλείο πνηθηιίεο ζηαθπιηνχ θπξίσο Γαιιηθήο πξνέιεπζεο είλαη πιένλ ζαθήο, ηα θνηλφηνπα απνηειέζκαηα ηνπ Carmenere θαη ηνπ Torontes είλαη ζήκεξα παξειζφλ θαη ε Σηιή είλαη δηάζεκε ράξε ζην Cabernet Sauvignon-ην Merlot-ην Chardonnay θαη ην Sauvignon Blanc. Πηελ

16

παξνχζα θάζε κε έλα λέν κεγάιν πνηνηηθφ άικα πνπ ζπκπίπηεη κε ηελ “αλαθάιπςε” λέσλ ακπεινπξγηθψλ πεξηνρψλ, εμαηξεηηθά απνηειέζκαηα αξρίδεη λα δίλεη ην Syrah ελψ ην Pinot Noir δελ θαίλεηαη θαηάιιειν γηα ηηο ζπλζήθεο ηεο ρψξαο. Ζ επηηπρία ηεο Σηιηαλήο πξνζπάζεηαο ζηελ νηλνπνηία θαη ε “πξναγσγή” ηεο ζε ηζρπξή εμαγσγηθή δχλακε ήηαλ ηφζν κεγάιε πνπ ε ρψξα απφ ηα 12 νηλνπνηεία πνπ είρε ην 1995 έθηαζε ηα 70 ην 2005 ηα νπνία ζήκεξα είλαη πνιχ πεξηζζφηεξα. Κε θπβεξλεηηθφ δηάηαγκα ηνπ 1994, νη νηλνπνηεηηθέο πεξηθέξεηεο ηεο Σηιήο είλαη ηέζζεξηο: Atacama, Coquimbo, Aconcagua θαη Valle Central (κε ηηο ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο ππνπεξηνρέο ηεο Maipo, Rapel, Curico, Maule).Κε ην αθφκα κεγαιχηεξν πνηνηηθφ άικα ηεο παξνχζαο πεξηφδνπ θαη ηελ θαηεχζπλζε πξνο ηελ παξαγσγή θξαζηψλ terroir, έρεη αξρίζεη λα θαίλεηαη ε πνιχ κεγάιε ζεκαζία ησλ πεξηνρψλ Elqui, Limari, Leyda θαη Bio Bio.

1.10 Η Ι΢ΣΟΡΙΑ ΣΟΤ ΚΡΑ΢ΙΟΤ ΢ΣΗΝ ΑΤ΢ΣΡΑΛΙΑ Ζ Απζηξαιία κία απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο θαη κεγαιχηεξεο νηλνπαξαγσγηθέο ρψξεο ηνπ Λένπ Θφζκνπ θαηαηάζζεηαη ηέηαξηε παγθνζκίσο ζε κέγεζνο εμαγσγψλ θξαζηνχ πνπ αγγίδνπλ ηα 760 εθαηνκκχξηα ιίηξα εηεζίσο. Ξαξάιιεια φκσο έρεη θαη εηήζηα εγρψξηα θαηαλάισζε 500 εθαηνκκπξίσλ ιίηξσλ θξαζηνχ. Κε βάζε φια απηά δελ είλαη ηπραίν φηη έρεη θαη καθξά ηζηνξία ζηελ νηλνπνηία. Ρα πξψηα θπηά ακπέινπ κεηαθέξζεθαλ απφ ην Αθξσηήξην ηεο Θαιήο Διπίδαο ζηελ πεξηνρή New South Wales ην 1788 αιιά νη πξψηεο πξνζπάζεηεο νηλνπνίεζεο απέηπραλ. Ρα πξψηα θξαζηά ηεο Απζηξαιίαο εκθαλίζηεθαλ γχξσ ζην 1820. Όπσο θαη πνιιέο άιιεο ρψξεο ηνπ Λένπ Θφζκνπ, κέρξη ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1970 ε νηλνπαξαγσγή ηεο Απζηξαιίαο απνηειείην θπξίσο απφ γιπθά θαη εληζρπκέλα θξαζηά. Ζ κεγάιε πνηνηηθή ζηξνθή, ε δηακφξθσζε μερσξηζηνχ-εζληθνχ ζηπι θαη ε θάζεηε αχμεζε ησλ εμαγσγψλ μεθίλεζε ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1980 θαη είρε ζαλ εθαιηήξην ην Ζλσκέλν Βαζίιεην θχξην απνδέθηε ησλ Απζηξαιέδηθσλ εμαγσγψλ πνπ κε απηφ ηνλ ηξφπν ζπληέιεζε ζηελ δεκηνπξγία ηεο θήκεο ηεο ρψξαο. Ζ Απζηξαιία δελ δηαζέηεη γεγελείο πνηθηιίεο ζηαθπιηνχ, γη'απηφ θαη ηα πξψηα θπηά Vitis Vinifera, Γαιιηθήο θπξίσο πξνειεχζεσο, εηζήρζεζαλ απφ ηελ

17

Δπξψπε θαη ηε Λφηηα Αθξηθή. Νη πνηθηιίεο ζηαθπιηνχ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ Απζηξαιία είλαη θπξίσο Shiraz, Cabernet Sauvignon,Chardonnay,Merlot,Semillon,Pinot Noir,Riesling θαη Sauvignon Blanc. Κεξηθέο άιιεο πνηθηιίεο, θπξίσο Ηηαιηθήο πξνέιεπζεο έρνπλ δεπηεξεχνληα ξφιν-πνζνηηθά θαη πνηνηηθά. Ωο ηεξάζηηα ζε έθηαζε ρψξα ,ε Απζηξαιία δηαζέηεη κεγάιε πνηθηινκνξθία θιηκαηνινγηθψλ θαη εδαθηθψλ ζπλζεθψλ θαη ζπλεπψο terroirs, ηα νπνία φκσο γηα ρξφληα δελ αμηνπνηήζεθαλ ηδηαίηεξα. H ρψξα ήηαλ πξνζαλαηνιηζκέλε θπξίσο ζηελ καδηθή παξαγσγή απιψλ θξαζηψλ κε ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ θαζηέξσζαλ ην ηνπηθφ ζηπι: ζηαθχιηα κεγάιεο σξηκφηεηαο απφ αξδεπφκελα ακπέιηα, κε πςειφ αιθννιηθφ βαζκφ, κε ππεξπινχζηα θαη παρηά γεχζε (αδηφξαηα ε ζαθψο γιπθίδνπζα), πνιχ ήπηεο ηαλίλεο ζηα θφθθηλα θαη επθνιφπηνηα απφ ηνλ κέζν θαηαλαισηή. Ζ ρψξα δηαζέηεη εμήληα πεξίπνπ ακπειννηληθέο πεξηνρέο. Ρν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο νηλνπαξαγσγήο ζηε Απζηξαιία ζπγθεληξψλεηαη ζην Λφην θαη ηελ πεξηθέξεηα ηεο Victoria. Ζ Ραζκαλία, κεγάιν λεζί εθηφο ηνπ εδάθνπο ηεο θπξίσο Απζηξαιίαο, απνηειεί ραξαθηεξηζηηθή πεξίπησζε αλαδεηθλπφκελεο πεξηνρήο κε δξνζεξφ θιίκα. Ρν ζεκαληηθφηεξν, δηαρσξηζηηθφ, βήκα γηα ηελ αλάδεημε ηνπ πνηνηηθνχ Απζηξαιέδηθνπ θξαζηνχ έγηλε κφιηο ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2009.Ρν θίλεκα γηα ηελ αιιαγή ηνπίνπ ζηε ζθελή ηνπ θξαζηνχ ηεο Απζηξαιίαο μεθίλεζαλ δψδεθα θεκηζκέλεο νηθνγέλεηεο πνπ θαιχπηνπλ δεθαεπηά ακπεινπξγηθέο πεξηνρέο. Ξνηθηιηαθά εκβιεκαηηθφ “ζήκα θαηαηεζέλ” ηνπ Απζηξαιέδηθνπ θξαζηνχ είλαη ην “Shiraz” πνπ απνηειεί ηελ (κε ηδηαίηεξν θαη “πξνζσπηθφ”/ηνπηθφ νξγαλνιεπηηθφ πξνθίι) ηνπηθή εθδνρή ηνπ Δπξσπατθνχ Syrah. Ξαξάιιεια, εμίζνπ ελδηαθέξνλ ζηπι θξαζηνχ είλαη ην GSM (αθνινπζεί ηα πξφηππα ηνπ Γαιιηθνχ Λφηηνπ Ονδαλνχ) απφ κείγκα Grenache, Syrah θαη Mourvedre. Θαζψο ε Απζηξαιία αθνινπζεί ην δηθφ ηεο ακπειννηληθφ κνληέιν, ειάρηζηα είλαη αθφκα ηα θξαζηά (έζησ θαη πνηνηηθά) πνπ πξνέξρνληαη απφ ζηαθχιηα ηεο ίδηαο πεξηνρήο. Ζ Απζηξαιία παξάγεη επίζεο πνιχ ελδηαθέξνληα άζπξα θξαζηά, ηα νπνία παξνπζηάδνπλ ηα ηειεπηαία ρξφληα θάκςε ζηηο πσιήζεηο θαζψο ε ρψξα ζεσξείηαη θπξίσο παξαγσγφο θφθθηλσλ. Ρν “δηραζκέλν”, απφ άπνςε θπζηνγλσκίαο θαη πνηφηεηαο, ηνπίν ηεο Απζηξαιέδηθεο νηλνπνηίαο κεηαθξάδεηαη ζε πιεζψξα νηλνπνηείσλ ζθνξπηζκέλσλ ζε φιε ηε ρψξα. Ν αξηζκφο ησλ νηλνπνηείσλ ηεο Απζηξαιίαο είλαη αηειείσηνο. Πε επίπεδν πνηνηηθήο παξαγσγήο νη ελ ιφγσ κνλάδεο δελ δηαηξνχληαη, φπσο ζπρλά ζπκβαίλεη ζηελ Δπξψπε, ζε κεγάια / βηνκεραληθά θαη ζε boutique wineries κηθξήο παξαγσγήο. Ππκβαίλεη πνιιά νηλνπνηεία βηνκεραληθνχ κεγέζνπο λα παξάγνπλ εμαηξεηηθά θξαζηά, ελψ αληίζεηα ηα θξαζηά κηθξνχ κεγέζνπο νηλνπνηείσλ κπνξεί λα είλαη πνηνηηθά νπδέηεξα θαη

18

αδηάθνξα. Απφ ηελ πιεζψξα ησλ νηλνπνηείσλ ηεο Απζηξαιίαο, πνιχ γλσζηά-θαη κε κεγάιε πνηνηηθή γθάκα θξαζηψλ-είλαη ηα εμήο: Penfolds, Yalumba, Henschke, Lindemans, Tyrell, Pataluma, Peter Lehman, Jim Barry, Wolf Blass, Rosemount, Jacob's Creek. Όια δηαζέηνπλ νιφθιεξεο ζεηξέο θξαζηψλ ε θαζεκία εθ ησλ νπνίσλ πεξηιακβάλεη αξθεηέο εηηθέηεο. Άιινηε ε θαηάηαμε ησλ θξαζηψλ απηψλ είλαη πνηνηηθή, άιινηε αλά πεξηνρή πξνέιεπζεο ησλ ζηαθπιηψλ θαη άιινηε θαηά πνηθηιία ζηαθπιηνχ.

1.11 ΜΠΛΓ ΚΡΑ΢Ι ΢πάξρεη θφθθηλν θξαζί, ιεπθφ θξαζί, αθφκα θαη ξνδέ θξαζί. Ρψξα φκσο, ράξε ζε έμη λεαξνχο Ηζπαλνχο επηρεηξεκαηίεο, ζε ζπλεξγαζία κε ην Ξαλεπηζηήκην ηεο Σψξαο ησλ Βάζθσλ, ην κπιε θξαζί, είλαη έηνηκν λα ρηππήζεη ηηο επξσπατθέο αγνξέο. Ρν κείγκα πεξηέρεη 11,5% αιθνφι θαη ε απφρξσζή ηνπ είλαη λένλ κπιε ιφγσ ηεο αλζνθπαλίλεο θαη ηεο indigo. Κεηά απφ δχν ρξφληα έξεπλαο θαη αλάπηπμεο, ην κπιε θξαζί ιαλζαξίζηεθε ην πεξαζκέλν έηνο ζηελ Ηζπαλία κε ηελ πψιεζε ηνπ λα γίλεηαη αξρηθά κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηεο εηαηξείαο. Αιιά κέζα ζην επφκελν δίκελν, ην κπιε θξαζί επεθηάζεθε κε ιηαληθέο πσιήζεηο. Ζ νκάδα ζπιινγηθά ήζειε λα θάλεη κηα κηθξή επαλάζηαζε. Ζ έκπλεπζε γηα ην κπιε ρξψκα ήξζε απφ ην Blue Ocean Strategy, έλα βηβιίν πνπ γξάθηεθε απφ έλαλ ζχκβνπιν επηρεηξήζεσλ, γελλεκέλν ζηελ Θνξέα. Ρν κπιε αληηπξνζσπεχεη ηελ θίλεζε, ηελ θαηλνηνκία, ηελ ξεπζηφηεηα, ηελ αιιαγή, θαη ην άπεηξν. Πε γεληθέο γξακκέο, ν ζπληδξπηήο θαη νη ζπλεξγάηεο ηνπ επηδηψθνπλ ηελ πξφζβαζε ζε κηα λέα γεληά θαηαλαισηψλ πνπ αλαδεηνχλ κηα κνλαδηθή εκπεηξία θξαζηνχ.

1.12 ΠΡΑ΢ΙΝΟ ΚΡΑ΢Ι Δδψ θαη ρηιηάδεο ρξφληα νη άλζξσπνη πίλνπλ θξαζί κε έκθαζε ζην εξπζξφ. Ξέξαλ φκσο ηνπ θφθθηλνπ γλσξίδνπκε θπζηθά ην ιεπθφ αιιά θαη ην ξνδέ ελψ παξαζθεπάδεηαη θαη ην κπιε. Ρν 2016 κάζακε πσο ππάξρεη θαη ην κπιε ελψ ζήκεξα πιεξνθνξεζήθακε θαη ηελ χπαξμε ηνπ

19

ππάζινος κπαζιού. Λαη, πξάζηλν θξαζί θαη πξνέξρεηαη απφ ηελ θάλλαβε. Ππγθεθξηκέλα, πξφθεηηαη γηα ην Canna Vine, πξντφλ απφ πςειήο πνηφηεηα καξηρνπάλα πνπ ζπλδπάδεη βηνινγηθή θαιιηέξγεηα καξηρνπάλαο κε ζηαθχιηα. Νη δεκηνπξγνί πεηξακαηίζηεθαλ ζε δχν λέα είδε καξηρνπάλαο, γηα λα βξνπλ ηζνξξνπία κεηαμχ «ηνλσηηθήο θαη ραιαξσηηθήο αίζζεζεο».

1.13 ΠΟΡΣΟΚΑΛΙ ΚΡΑ΢Ι Ρν ποπηοκαλί κπαζί είλαη κηα ζχγρξνλε ηάζε κε ξίδεο ζην παξειζφλ. Ρν πνξηνθαιί θξαζί είλαη ιεπθφ θξαζί πνπ παξάγεηαη αθνινπζψληαο ηε δηαδηθαζία πνπ εθαξκφδεηαη ζην θφθθηλν. Ζ αλαβίσζή ηνπ μεθίλεζε ζηα ζχλνξα Ηηαιίαο – Πινβελίαο θαη ε ηάζε αλαπηχρζεθε γξήγνξα θαη ζηηο δχν πιεπξέο. Ξαηέξαο ηεο λέαο ηάζεο ζεσξείηαη ν Ηηαιν-Πινβέλνο Josko Gravner πνπ ελψ ήηαλ παξαγσγφο θάπνησλ απφ ηα πην επθνιφπηνηα ιεπθά θξαζηά ηεο Ηηαιίαο, απνθάζηζε λα πάςεη λα αθνινπζεί ηηο ζχγρξνλεο νηλνπνηεηηθέο ηερληθέο, δνθηκάδνληαο εθείλεο ηνπ καθξηλνχ παξειζφληνο. Πηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ „90 αλαδήηεζε έκπλεπζε ζηελ αξραία νηλνπνηεηηθή δψλε ηεο Γεσξγίαο.

20

ΚΕΥΑΛΑΙΟ ΔΕΤΣΕΡΟ ΔΙΑΔΙΚΑ΢ΙΑ ΟΙΝΟΠΟΙΗ΢Η΢ 2.1 ΢ΤΓΚΟΜΙΔΗ Ρα θξέζθα θαη πιήξσο σξηκαζκέλα ζηαθχιηα πξνηηκψληαη σο πξψηε χιε γηα ηελ νηλνπνίεζε. O θαηάιιεινο ζπγρξνληζκφο ηεο ζπγθνκηδήο είλαη κεγάιεο ζπνπδαηφηεηαο. Νη ζπζηάδεο ζηαθπιηψλ θφβνληαη απφ ηελ άκπειν θαη ηνπνζεηνχληαη ζε θάδνπο ή ζε θνπηηά θαη έπεηηα κεηαθέξνληαη ζε κεγαιχηεξα εκπνξεπκαηνθηβψηηα γηα ηε κεηαθνξά ζηελ νηλνπνηία. Ρα κεραληθά ζπζηήκαηα ζπγθνκηδήο, βαζηζκέλα ζην ηίλαγκα ησλ θαξπψλ απφ ηηο ζπζηάδεο ή ζην ζπάζηκν ησλ κίζρσλ. Πηελ νηλνπνηία ηα ζηαθχιηα κπνξνχλ λα πεηαρηνχλ άκεζα ζην ζξαπζηήξα ή κπνξνχλ λα μεθνξησζνχλ ζε έλα θξεάηην θαη λα θεξζνχλ ζην ζξαπζηήξα απφ έλα ζπλερέο ζχζηεκα κεηαθνξέσλ.

2.2 ΘΡΑΤ΢Η Tα ζηαθχιηα ζπλζιίβνληαη θαη απνζπάηαη ην θνηζάλη ηνπο ζπγρξφλσο απφ έλαλ ζξαπζηήξα, πνπ απνηειείηαη απφ έλα δηάηξεην θχιηλδξν πνπ πεξηέρεη πηεξχγηα πνπ πεξηζηξέθνληαη κε 600 έσο 1.200 ζηξνθέο ην ιεπηφ. Ρα ζηαθχιηα ζπλζιίβνληαη θαη πέθηνπλ κέζα απφ ηηο νπέο ηνπ θπιίλδξνπ, νη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο κίζρνπο πεξλνχλ απφ ην ηέινο ηνπ θπιίλδξνπ. Έλαο θπιηλδξηθφο ζξαπζηήξαο κπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί. Ζ πξνθχπηνπζα αλαπλνή ζηα θξνχηα θαηαλαιψλεη νμπγφλν θαη παξάγεη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, κε απνηέιεζκα ηελ ζαλάησζε ησλ θπηηάξσλ ηνπ θινηνχ, ν νπνίνο ράλεη ηελ εκη-δηαπεξαηφηεηά ηνπ θαη επηηξέπεη ηελ εχθνιε εμαγσγή ρξψκαηνο. Απηή ε δηαδηθαζία αλαπλνήο είλαη αξγή θαη ζηηο ζεξκέο πεξηνρέο κπνξεί λα νδεγήζεη ζηα θξαζηά ρακεινχ ρξψκαηνο θαη νμχηεηαο, κε δηαθξηηηθφ άξσκα.

21

2.3 Ο ΔΙΑΥΩΡΙ΢ΜΟ΢ ΣΟΤ ΥΤΜΟΤ O ρπκφο είλαη ζπλήζσο δηαρσξηζκέλνο απφ ηνπο θινηνχο θαη ηνπο ζπφξνπο ακέζσο κεηά απφ ηε ζξαχζε. Έλα κεγάιν κέξνο ηνπ ρπκνχ κπνξεί λα εμαρζεί κε ηελ ηνπνζέηεζε ησλ ζπληεηξηκκέλσλ ζηαθπιηψλ ζε έλα θνληέηλεξ πνπ έρεη έλα ςεχηηθν θαηψηαην ζεκείν θαη ζπρλά ςεχηηθεο πιεπξέο. Ζ κάδα ησλ ζπληεηξηκκέλσλ ζηαθπιηψλ νλνκάδεηαη κνχζηνο, έλαο φξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη επίζεο γηα λα αλαθεξζεί ζην κε δπκσκέλνο ρπκφ ζηαθπιηψλ, κε ή ρσξίο ην θινηφ. Tα ζπληεηξηκκέλα ζηαθχιηα ηνπνζεηνχληαη ζε έλαλ πηεζηήξην. Κία νξηδφληηα πξέζα πνπ εθαξκφδεη πίεζε θαη ζηηο δχν άθξεο, αληηθαζηζηά βαζκηαία ηελ παξαδνζηαθή πξέζα. Νη ζπλερείο θνριησηέο πξέζεο επίζεο ρξεζηκνπνηνχληαη, εηδηθά γηα ηνλ απνζηξαγγηζκέλν πνιηφ. Ρα ζπληεηξηκκέλα ζηαθχιηα εηζάγνληαη ζε θχιηλδξν, θαη ν ζσιήλαο φληαο δηνγθσκέλνο πηέδεη ηα ζηαθχιηα ελάληηα ζηηο πιεπξέο ηνπ πεξηζηξεθφκελνπ θπιίλδξνπ θαη αλαγθάδεη ην ρπκφ λα εμαρζεί κέζσ ησλ δηαηξήζεσλ. Γηάθνξεο ζπκπηέζεηο κπνξνχλ λα γίλνπλ ρσξίο εθηελή ρεηξσλαθηηθή εξγαζία.

2.4 Η ΚΑΣΓΡΓΑ΢ΙΑ ΣΟΤ ΜΟΤ΢ΣΟΤ Κέηξα φπσο ε πξνζζήθε δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ θαη ε ειάηησζε ηεο ζεξκνθξαζίαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαζίδεζεο βνεζνχλ ψζηε λα απνηξαπεί ε δχκσζε θαη επηηξέπνπλ ζην αησξνχκελν πιηθφ λα θαζηδάλεη θαλνληθά. Πε πνιιέο πεξηνρέο νη νηλνπνηίεο ππνβάιινπλ ην ιεπθφ κνχζην ζε θπγνθέληξηζε ψζηε λα αθαηξεζνχλ ηα ζηεξεά. Πε απηήλ ηελ δηαδηθαζία κηα ηζρπξή έιθνπζα δχλακε δεκηνπξγείηαη απφ ηελ θπθιηθή θίλεζε. Νη κνχζηνη είλαη κεξηθέο θνξέο παζηεξησκέλνη, αδξαλνπνηψληαο ηα αλεπηζχκεηα έλδπκα πνπ πξνθαινχλ ηελ ακαχξσζε . Ζ πξνζζήθε ελδχκσλ πνπ δηαζπνχλ ηελ πεθηίλε ζηνπο κνχζηνπο γηα λα δηεπθνιχλνπλ ηελ πίεζε.

22

2.5 ΚΕΣΙΗ ΞΘΜΞΟΞΘΗΡΗ Ρν πξψην ζηάδην ηεο ιεπθήο νηλνπνίεζεο είλαη ν εθξαγηζκφο, ν νπνίνο πξαγκαηνπνηείηαη ζην εθξαγηζηήξην. Δδψ νη ξάγεο δηαρσξίδνληαη απφ ηα θνηζάληα ηνπο θαη πεξλνχλ απφ ηηο ηξχπεο ηνπ θπιίλδξνπ, ελψ ηα θνηζάληα βγαίλνπλ απφ ην αληίζεην άθξν θαη απνκαθξχλνληαη. Πηε ζπλέρεηα νη ξάγεο πεξλνχλ αλάκεζα απφ ηνπο θπιίλδξνπο ηνπ ζιηπηεξίνπ, νη νπνίνη επίζεο πεξηζηξέθνληαη. Ζ ηαρχηεηα θαη ε κεηαμχ ηνπο απφζηαζε ξπζκίδνληαη αλάινγα κε ηελ πνηθηιία ησλ ζηαθπιηψλ θαη ην βαζκφ σξηκφηεηάο ηνπο. Έηζη ελψ ζπάδνπλ νη θινηνί απνθεχγεηαη ην ζπάζηκν ησλ θνπθνπηζηψλ πνπ ζα πξφζζεηε ζηπθή γεχζε ζην θξαζί. Νη δχκεο ηνπ θινηνχ έξρνληαη ζε επαθή κε ηνλ ίδην ην ρπκφ. Ρα θξαζηά πνπ πξνέξρνληαη απφ απνιαζπσκέλα γιεχθε έρνπλ θαζαξφηεξν άξσκα. Ρν ρξψκα ηνπο είλαη πην ζηαζεξφ θαη ιηγφηεξν επαίζζεην ζηηο νμεηδψζεηο. Ν θαζαξφο πιένλ ρπκφο κεηαγγίδεηαη ζε δεμακελή φπνπ πξαγκαηνπνηείηαη ε αιθννιηθή δχκσζε. Απηή πξνθαιείηαη απφ ηηο δχκεο, κνλνθχηηαξνπο νξγαληζκνχο πνπ βξίζθνληαη ζηνλ θινηφ ηνπ ζηαθπιηνχ θαη έρνπλ πιένλ πεξάζεη ζην ζηαθπινπνιηφ. Ζ θπξηφηεξε δνπιεηά ησλ δπκψλ είλαη λα κεηαηξέςνπλ ην γιπθφ ρπκφ ηνπ ζηαθπιηνχ θαη πην ζπγθεθξηκέλα ηα ζάθραξά ηνπ, ζε αιθνφιε. Κεηά ην ηέινο ηεο αιθννιηθήο δχκσζεο, φηαλ δειαδή ην ζχλνιν ησλ ζαθράξσλ έρεη κεηαηξαπεί ζε αιθνφιε, ην θξαζί κεηαγγίδεηαη ζηηο δεμακελέο απνζήθεπζεο.

2.6 ΠΞΖΕ ( ΕΠΣΘΠΩΟΗ ) ΞΘΜΞΟΞΘΗΡΗ Ρα ξνδέ θξαζηά παξάγνληαη φπσο θαη ηα ιεπθά κε κνλαδηθή δηαθνξά ηελ ζχληνκε επαθή ηνπ ρπκνχ κε ηα ζηέκθπια νχησο ψζηε λα απνθηήζεη έλα απαιφ ξνδέ θαη φρη έλα ζθνχξν εξπζξφ ρξψκα. Ζ αλάκημε ιεπθνχ θαη εξπζξνχ νίλνπ γηα ηελ παξαγσγή ξνδέ, δελ επηηξέπεηαη ζε θακηά πεξίπησζε (κε εμαίξεζε ηελ παξαγσγή ηεο Πακπάληαο).

23

2.7 ΕΘΔΗ ΙΠΑΡΘΩΜ Νη ηχπνη ησλ θξαζηψλ πξνζδηνξίδνληαη απφ ηα εμήο θξηηήξηα: 1. Ρν ρξψκα ηνπο 2. Ρελ πεξηεθηηθφηεηά ηνπο ζε ζάθραξα 3. Ρελ πεξηεθηηθφηεηά ηνπο ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα 1. ΤΠΩΛΑ Ιεπθφ θξαζί Ρα ιεπθά θξαζηά παξάγνληαη κε ηε κέζνδν ηεο θιαζζηθήο ιεπθήο νηλνπνίεζεο πνπ έρεη σο θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηελ απνπζία εθρχιηζεο θαη ηνλ άκεζν δηαρσξηζκφ ηνπ κνχζηνπ. Δθηφο φκσο απφ ηελ θιαζζηθή νηλνπνίεζε, ππάξρεη θαη ε κέζνδνο ηεο πξνδπκσηηθήο εθρχιηζεο ηνπ ζηαθπινπνιηνχ ζε ρακειή ζεξκνθξαζία γηα κεξηθέο ψξεο, κε ζθνπφ ηε κεγηζηνπνίεζε ηεο παξαιαβήο ησλ αξσκάησλ απφ ηε θινχδα ηνπ ζηαθπιηνχ. Ρα ιεπθά θξαζηά ζπλδπάδνληαη ζπλήζσο κε ιεπθά θξέαηα, πνπιεξηθά, ζαιαζζηλά θαη καθαξνλάδεο. Ονδέ θξαζί Ρα ξνδέ θξαζηά είλαη κηα ελδηάκεζε θαηεγνξία αλάκεζα ζηα ιεπθά θαη ηα εξπζξά θξαζηά. Ξξνέξρνληαη απφ ηηο ίδηεο πνηθηιίεο απφ ηηο νπνίεο πξνέξρνληαη θαη ηα εξπζξά θξαζηά. Όκσο ε παξαγσγή ξνδέ θξαζηψλ γίλεηαη κε εθρχιηζε πνπ δηαξθεί κφιηο κεξηθέο ψξεο. Ρα ξνδέ θξαζηά ζπλδπάδνληαη αβίαζηα κε φια ηα θαγεηά.

24

Δξπζξφ θξαζί Πεκαληηθφ δηαθξηηηθφ θάζε θξαζηνχ είλαη ην ρξψκα ηνπ. Γηα ηα εξπζξά θξαζηά ρξεζηκνπνηνχληαη θπζηθά εξπζξέο πνηθηιίεο θαη αθνινπζείηαη ε εξπζξά νηλνπνίεζε. Δπεηδή νη ρξσζηηθέο νπζίεο (αλζνθπάλεο) ππάξρνπλ ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ζηε θινχδα ησλ θφθθηλσλ ζηαθπιηψλ, γηα λα πάξνπκε θφθθηλν θξαζί, πξέπεη γηα έλα δηάζηεκα λα ζπλππάξρνπλ ζε επαθή κέζα ζηε δεμακελή ηφζν ε θινχδα φζν θαη ν ρπκφο. Ζ δηάξθεηα ηεο εθρχιηζεο είλαη θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο γηα ηελ πνηφηεηα ηνπ θφθθηλνπ θξαζηνχ θαη ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ. Γηα ηελ παξαγσγή θξαζηψλ πνπ ζα θαηαλαισζνχλ θξέζθα ε εθρχιηζε είλαη ζχληνκε. Ρα θξαζηά παιαίσζεο έρνπλ αλάγθε απφ κεγαιχηεξν ρξφλν εθρχιηζεο. Ρα θφθθηλα θξαζηά ζπλδπάδνληαη ζπλήζσο κε θφθθηλα θξέαηα, ζράξαο, θνχξλνπ, αιιαληηθά, θίηξηλα ηπξηά θαη θαπληζηά ηξφθηκα.

2. ΢ΣΟΞΘ ΞΘΜΩΜ ΟΕΠΘΕΙ΢ΘΙΞ΢Η΢Α ΡΕ ΡΑΙΤΑΠΑ Μεξφο νίλνο Νη μεξνί νίλνη, ζχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ ΔΘ 753/2002, δηαθξίλνληαη απφ ηελ πεξηεθηηθφηεηά ηνπο ζε ππνιεηκκαηηθά ζάθραξα ε νπνία δελ ππεξβαίλεη ην αλψηεξν φξην ησλ 4 gr/lt. Ζκίμεξνο νίλνο Νη εκίμεξνη νίλνη, ζχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ ΔΘ 753/2002, δηαθξίλνληαη απφ ηελ πεξηεθηηθφηεηά ηνπο ζε ππνιεηκκαηηθά ζάθραξα ε νπνία δελ ππεξβαίλεη ην αλψηεξν φξην ησλ 12 gr/lt. Ζκίγιπθνο νίλνο Νη εκίγιπθνη νίλνη, ζχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ ΔΘ 753/2002, δηαθξίλνληαη απφ ηελ πεξηεθηηθφηεηά ηνπο ζε ππνιεηκκαηηθά ζάθραξα ε νπνία δελ ππεξβαίλεη ην αλψηεξν φξην ησλ 45 gr/lt. Γιπθφ θξαζί Νη γιπθνί νίλνη, ζχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ ΔΘ 753/2002, δηαθξίλνληαη απφ ηελ πεξηεθηηθφηεηά ηνπο ζε ππνιεηκκαηηθά ζάθραξα ε νπνία είλαη ηνπιάρηζηνλ 45 gr/lt.

25

3. ΟΕΠΘΕΙ΢ΘΙΞ΢Η΢Α ΡΕ ΔΘΞΝΕΘΔΘΞ ΢ΞΣ ΑΜΘΠΑΙΑ Ήζπρνο νίλνο Πχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ ΔΘ 1493/99, νη ήζπρνη νίλνη δελ πεξηέρνπλ θαζφινπ δηνμείδην ηνπ άλζξαθα. Ζκηαθξψδεο νίλνο Πχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ ΔΘ 1493/99, εκηαθξψδεηο ραξαθηεξίδνληαη νη νίλνη ζηνπο νπνίνπο ε πίεζε ιφγσ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα εληφο ηεο θηάιεο ζε ζεξκνθξαζία 20° C είλαη απφ 1 bar σο 2,5 bar. Αθξψδεο νίλνο Πχκθσλα κε ηνλ θαλνληζκφ ΔΘ 1493/99, αθξψδεηο ραξαθηεξίδνληαη νη νίλνη ζηνπο νπνίνπο ε πίεζε ιφγσ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα εληφο ηεο θηάιεο ζε ζεξκνθξαζία 20°C είλαη ηνπιάρηζηνλ 3 bar.

2.8 ΠΟΙΚΙΛΙΓ΢ ΚΡΑ΢ΙΟΤ  Κόκκινεσ ποικιλίεσ

Cabernet Sauvignon Πεπιγπαθή: Φεκηζκέλε γηα ηελ έληνλε γεχζε θαη ην άξσκά ηνπ, ε Cabernet Sauvignon, είλαη κηα κεζηή θαη πινχζηα ζε γεχζεηο θαη αξψκαηα πνηθηιία. Μερσξίδνπλ ε γεχζε απφ ηα θεξάζηα, ηηο ζηαθίδεο θαη ηα αξσκαηηθά βφηαλα. Αλ αθήζεηε γηα ιίγν ην θξαζί λα «θπιήζεη» ζηνλ νπξαλίζθν ζαο ζα ληψζεηε ηελ επίγεπζε απφ βαηφκνπξα, καχξεο ζηαθίδεο, ζκένπξα θαη νμηά (απφ ην δξχηλν βαξέιη), λα ζαο δηαπεξλά. Ρν απνηχπσκα ηεο μεξφηεηάο ηνπ νθείιεηαη ζηελ πςειή πεξηεθηηθφηεηα ζε ηαλίλεο.

Merlot Πεπιγπαθή: Γηαδεδνκέλν, ειθπζηηθφ, πεξηζζφηεξν πξνζηηφ γεπζηηθά θαη κε πην ήπηα γεχζε ζε ζχγθξηζε κε ην Cabernet Sauvignon, ην Merlot θαίλεηαη λα εδξαηψλεηαη γηα ηα θαιά θαη ζηελ Διιάδα σο έλα γιπθφπηνην θξαζί, πνπ

26

ζπλδπάδεηαη εχθνια κε θάζε θαγεηφ. Δίλαη ηδηαίηεξα απαιφ, κε θξνπηψδε ραξαθηεξηζηηθά απφ δακάζθελν ή βαηφκνπξν, αιιά θαη ήπηα γεχζε απφ ζηαθίδα, βαλίιηα ή θαθάν.

Pinot Noir Πεπιγπαθή: Ιεπηφ θαη ληειηθάην ζηε γεχζε ην Pinot Noir πξνέξρεηαη απφ ηε ζξπιηθή πνηθηιία ζηαθπιηψλ πνπ επδνθηκεί ζηε γαιιηθή Βνπξγνπλδία. Ρν ρξψκα ηνπ Pinot Noir πνηθίιεη απφ έληνλν ξνπκπηλί, κέρξη αλνηρηφ θφθθηλν. Αλαδίδεη αξψκαηα θξνχησλ, απφ βχζζηλν, θεξάζη θαη κνχξα. Ππρλά έρεη επίγεπζε απφ πην γήηλα πιηθά, φπσο ηα καληηάξηα. Θαηά ηε δνθηκή ραξαθηεξίδεηαη απφ κέηξην ζψκα, κε ήπηεο ηαλίλεο θαη νμχηεηα.

Syrah Πεπιγπαθή: Ρν θξαζί syrah βγαίλεη απφ ηε ζπγθεθξηκέλε πνηθηιία ζηαθπιηψλ, πνπ έρεη έληνλα ζθνχξν ρξψκα ζηε ζάξθα ηνπ. Ρν ζπγθεθξηκέλν θξαζί έρεη πνιχ ζθνχξν θφθθηλν ρξψκα ζρεδφλ αδηαθαλέο, έληνλε θαη γεκάηε γεχζε, κε πνιιέο ηαλίλεο θαη κεγάιε νμχηεηα θαη αξψκαηα απφ ζνθνιάηα θαη βαηφκνπξν.

 Λευκζσ ποικιλίεσ

Chardonnay Πεπιγπαθή: Δάλ έρεηε θαιεζκέλνπο ή αλ εζείο ζέιεηε έλα πνηήξη ιεπθφ θξαζί, δελ ππάξρεη ακθηβνιία φηη ε ηδαληθή επηινγή είλαη ην Chardonnay. Κε ιεπηή, ξαθηλαξηζκέλε γεχζε, είλαη έλα απφ ηα πιένλ δηάζεκα ιεπθά θξαζηά. Κε πςειή πνηφηεηα, αιιά θαη πξνζαξκνζηηθφηεηα δηαθξίλεηαη γηα ην γεπζηηθφ πινχην θαη ηε θξνπηψδε πνιππινθφηεηά ηνπ. Νη πνηθηιίεο αθζνλνχλ, ππάξρνπλ νη πην ιεπηέο θαζαξέο γεχζεηο, αιιά θαη νη πινχζηεο πεξηζζφηεξν κεζηέο θαη ζχλζεηεο γεχζεηο. Ρηο πεξηζζφηεξεο θνξέο λα πεξηκέλεηε έλα ήπην ζψκα γεχζεσλ απφ κήιν, αριάδη, βαλίιηα ή βνχηπξν.

Sauvignon Blanc Πεπιγπαθή: Δίλαη ην ειαθξχηεξν απφ ηα ιεπθά θξαζηά. Θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ Sauvignon Blanc είλαη ε ηξαγαλή νμχηεηα θαη ην έληνλν άξσκα απφ βφηαλα ή εζπεξηδνεηδή. Φηλεηζάην ιεπθφ θξαζί, δηαθξίλεηαη φρη κφλν απφ έληνλε νμχηεηα, αιιά θαη μεξφηεηα ζηε γεχζε. Πε θάζε πεξίπησζε είλαη έλα πξνζηηφ θξαζί.

27

Reisling Πεπιγπαθή: Ζ ζπγθεθξηκέλε πνηθηιία ζηαθπιηψλ επδνθηκεί ζηελ πεξηνρή ηνπ Οήλνπ. Γεκηνπξγεί θξαζηά αξσκαηηθά, κε θξνπηψδε γεχζε θαη αξψκαηα ινπινπδηψλ. Ρα ζπγθεθξηκέλα θξαζηά έρνπλ έληνλε νμχηεηα θαη είλαη ζπλήζσο μεξά θαη θάπσο γιπθά ζηε γεχζε. Δίλαη απφ ηηο πνηθηιίεο εθείλεο, ε γεχζε ησλ νπνίσλ αιιάδεη αηζζεηά αλάινγα κε ηελ πεξηνρή θαιιηέξγεηαο ησλ ζηαθπιηψλ.

 Ροηζ οίνοι Πεπιγπαθή: Όπσο πξνθχπηεη θαη απφ ην φλνκά ηνπο, φια ηα ξνδέ θξαζηά έρνπλ έλα ραξαθηεξηζηηθφ ξνδέ ρξψκα πνπ νθείιεηαη θπξίσο, ζηελ ηερληθή ηεο νηλνπνίεζεο, θαηά ηελ νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη κεξηθέο κφλν απφ ηηο ρξσζηηθέο ίλεο ησλ θφθθηλσλ ζηαθπιηψλ, ψζηε λα παξαρζεί ην ραξαθηεξηζηηθφ απηφ ξνδ ρξψκα. Πε θάζε πεξίπησζε νη ηερληθέο δηαθέξνπλ θαη ρξεηάδνληαη ηδηαίηεξε ηθαλφηεηα απφ ηνλ νηλνπαξαγσγφ, πνπ ζα ζπλδπάδεη γεχζεηο θαη αξψκαηα θαη ζα δψζεη ην ραξαθηεξηζηηθφ ξνδέ ρξψκα. Ζ δηάδνζή ηνπο μεθίλεζε ηε δεθαεηία ηνπ ‟80, ηφηε πνπ εθηνμεχζεθε ε θήκε ησλ ιεπθψλ θξαζηψλ θαη νη νηλνπαξαγσγνί αλαδεηνχζαλ ηξφπν γηα λα δηνρεηεχζνπλ ζηελ αγνξά ηα απνζέκαηα απφ ηηο θφθθηλεο πνηθηιίεο ζηαθπιηψλ. Ρν απνηέιεζκα ήηαλ ην ξνδέ θξαζί. Πε αξθεηέο πεξηπηψζεηο πάλησο, ην ξνδέ θξαζί πξνέξρεηαη θαη απφ ηελ πξφζκημε ιεπθήο θαη θφθθηλεο πνηθηιίαο ζηαθπιηψλ-θαη φρη απνθιεηζηηθά απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ θφθθηλσλ ζηαθπιηψλ. Νη ρξσκαηηθέο απνρξψζεηο ηνπο πνηθίιινπλ, απφ αλνηθηφ-απαιφ ξνδ κέρξη πην έληνλν. Κπνξνχλ λα είλαη πεξηζζφηεξν ιεπηά ζηε γεχζε, κε έληνλε γιπθχηεηα ή θαη μεξά κε γιπθηά επίγεπζε.

28

2.9 ΟΙΝΟΠΟΙΗ΢ΙΜΓ΢ ΠΟΙΚΙΛΙΓ΢ ΢ΣΑΦΤΛΙΩΝ

Ντεμπίνα Ζ θεκηζκέλε & αλεμεξεχλεηε πνηθηιία ηεο Είηζαο Ζ Ληεκπίλα είλαη κηα θαζαξφαηκε ιεπθή ειιεληθή πνηθηιία θξαζνζηάθπισλ, ληειηθάηε θαη ηξαγαλή. Ρφπνο θαηαγσγήο ηεο, ε φκνξθε Είηζα Ησαλλίλσλ, φπνπ θαιιηεξγείηαη ζηνπο ιφθνπο θαη ζηηο πιαγηέο ησλ έμη ρσξηψλ ηεο θεκηζκέλεο Ακπεινπξγηθήο Εψλεο «Είηζα». Θεσξείηαη κνλαδηθή ζην είδνο ηεο, ράξε ζηα θξνπηψδε, αξηζηνθξαηηθά θαη θηλεηζάηα άξσκαηά ηεο, απφ κήιν, αριάδη θαη ξνδάθηλν, ηα νπνία ζίγνπξα ζαγελεχνπλ θάζε απαηηεηηθφ νηλφθηιν. Κεξηθέο εθαηνληάδεο ρξφληα πξηλ ήηαλ ε βαζηθή γεγελήο πνηθηιία, απφ ηελ νπνία νη ακπεινπξγνί ηεο πεξηνρήο έθηηαρλαλ ην θεκηζκέλν αθξψδεο θαη εκηαθξψδεο θξαζί ηεο Είηζαο, γεγνλφο πνπ ηεο έρεη ραξίζεη ηνλ ηίηιν ηεο ηδαληθήο πνηθηιίαο γηα παξαγσγή.

Μαλαγουηιά Γεκνθηιήο & δειεαζηηθά πνιχπινθε Κηα ειιεληθή ιεπθή πνηθηιία ζηαθπιηψλ κε κεγάιν νηλνινγηθφ ελδηαθέξνλ πνπ γηα πνιιά ρξφληα ήηαλ μεραζκέλε, αιιά ηελ ηειεπηαία 20εηία αλαβίσζε θαη ηψξα βξίζθεηαη ζην απφγεηφ ηεο. Ζ Καιαγνπδηά είλαη πνηθηιία κε πνιινχο θιψλνπο, πνπ απαηηεί ηδηαίηεξε θξνληίδα θαη πξνζνρή θαηά ηελ παξαγσγή θαη ηελ νηλνπνίεζή ηεο.

29

Sauvignon Blanc “Ξνιπηαμηδεκέλε” & πνιπκνξθηθή Ζ πην γλσζηή αξσκαηηθή πνηθηιία ιεπθψλ θξαζνζηάθπισλ δηεζλψο, κε επηθξαηέζηεξν ηφπν θαηαγσγήο ηνλ Άλσ Ιίγεξα. Σάξε ζην πινχζην, αξσκαηηθφ δπλακηθφ ηεο, ζεσξείηαη αλαληηθαηάζηαηε θαη έρεη θαηαθηήζεη ηνλ ηίηιν ηεο “πνιπηαμηδεκέλεο”, θαζψο θαιιηεξγείηαη ζε πάξα πνιιέο ρψξεο ηνπ θφζκνπ. Απφ ηα κέζα ηνπ 1980 έρεη θπηεπηεί θαη παξάγεηαη ζε πνιιέο πεξηνρέο θαη ζηελ Διιάδα. Ρα ηειεπηαία ρξφληα δφζεθε ε δπλαηφηεηα λα θαιιηεξγήζνπκε ην Sauvignon Blanc θαη ζηε δηθή καο πεξηνρή, ζην λνκφ Ησαλλίλσλ θαη ζηα ακπεινηφπηα καο ζηε Είηζα.

Gewürtztraminer Ππλαξπαζηηθά πηθάληηθε & αξσκαηηθή Κηα γάιιν-γεξκαληθή ιεπθή πνηθηιία θξαζνζηάθπισλ κε πνιιά αξψκαηα απφ ινπινχδηα θαη ηδίσο κπαραξηθά. Άιισζηε, Gewürz ζηα γεξκαληθά ζεκαίλεη "κπαραξηθφ". Ρα δξνζεξά θαινθαίξηα θαη νη ήπηνη ρεηκψλεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηα ινθψδε, επηθιηλή εδάθε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο γχξσ απφ ηα Γηάλλελα ραξαθηεξίδνληαη σο ηδαληθά γηα ηελ θαιιηέξγεηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο πνηθηιίαο. Απηφο είλαη θαη ν ιφγνο πνπ ζεσξείηαη ζπληζηψκελε πνηθηιία ζην λνκφ Ησαλλίλσλ.

Cabernet Sauvignon Θνζκνπνιίηηθε & παζίγλσζηε δηεζλψο Ζ πξψηε δηεζλήο πνηθηιία θξαζνζηάθπισλ πνπ θαιιηεξγήζεθε ζηνπο ειιεληθνχο ακπειψλεο, αιιά θαη ε πην γλσζηή εξπζξή γεληθφηεξα είλαη ην Cabernet Sauvignon. Αλ θαη ππάξρνπλ δεθάδεο δηαθνξεηηθέο εθδνρέο ζρεηηθά κε ηελ θαηαγσγή ηεο, έρεη ηαπηηζηεί κε ην Κπνξληφ ηεο Γαιιίαο.

30

Δίλαη αλζεθηηθή θαη πξνζαξκφδεηαη εμαηξεηηθά εχθνια ζε πνηθίινπο ηχπνπο εδαθψλ θαη ζε δηαθνξεηηθέο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο, γεγνλφο πνπ εμεγεί θαη ηελ επξχηαηε εμάπισζή ηεο ζε φιεο ζρεδφλ ηηο ακπεινπξγηθέο δψλεο αλά ηνλ θφζκν. Πηελ Ήπεηξν ην Cabernet Sauvignon, άξρηζε λα θαιιηεξγείηαη πξηλ απφ κεξηθέο δεθαεηίεο. Ρν ηδηαίηεξν θιίκα θαη ηα εδάθε ηεο πεξηνρήο απνδείρζεθαλ επλντθά ηφζν γηα ηελ αλάπηπμή ηνπ, φζν θαη γηα ηελ παξαγσγή πνηνηηθψλ θξαζηψλ.

Merlot Ζ Γαιιίδα “ζπγγελήο” ηνπ Cabernet Sauvignon Κία δηεζλήο θφθθηλε πνηθηιία ζηαθπιηψλ κε θαηαγσγή απφ ηε δπηηθή Γαιιία, πνπ σξηκάδεη λσξίηεξα ζε ζρέζε κε ηηο ππφινηπεο, ελψ έρεη θαη πνιιέο άιιεο ζεηηθέο πιεπξέο.Ρν φλνκά ηεο πξνέξρεηαη απφ ηε γαιιηθή ιέμε “merle”, πνπ ζεκαίλεη θνηζχθη θαη είλαη ην πνπιί ην νπνίν δείρλεη ηδηαίηεξε πξνηίκεζε ζηηο γιπθέο ξψγεο ηνπ Merlot. Θεσξείηαη “ζπγγελήο” αιιά θαη “ηαίξη” ηνπ Cabernet Sauvignon, θαζψο ζπρλά ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα καιαθψζεη ηελ ηαλληθφηεηά ηνπ.

Syrah ι Shiraz Ξνιιά ππνζρφκελε & εληππσζηαθή Κηα αθφκε εξπζξή πνηθηιία ζηαθπιηψλ πνπ έρεη θαζηεξσζεί δηεζλψο σο εμαηξεηηθή θαη ζεσξείηαη απφ ηηο πιένλ ππνζρφκελεο, ράξε ζηελ αμηνζεκείσηε πξνζαξκνζηηθφηεηά ηεο ζε δηαθνξεηηθά εδάθε θαη θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο. Ρα ζηαθχιηα ηεο είλαη πινχζηα ζε αλζνθπαλίλεο, γη‟ απηφ ραξίδνπλ θξαζηά κε ηδηαίηεξα βαζχ θαη ζθνχξν θφθθηλν ρξψκα. Απφ ηελ ίδηα πνηθηιία, κε κηθξήο δηάξθεηαο εθρχιηζε, παξάγνληαη θαη εμαηξεηηθά ξνδέ θξαζηά.

31

Αγιωργίτικο Σαξηζκαηηθή, Διιεληθή & Αμηνδήιεπηε Κηα απφ ηηο θνξπθαίεο ειιεληθέο εξπζξέο πνηθηιίεο, πνπ ζίγνπξα πνιχ ζα ήζειαλ θαη άιιεο ρψξεο λα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ηελ θαιιηεξγνχλ. Γηα ηελ ψξα, ε παξαγσγή θαη ε αμηνπνίεζή ηεο παξακέλεη πξνλφκην ηεο Διιάδαο, άξξεθηα ζπλδεδεκέλν κε ην έδαθνο, ην θιίκα, ηελ παξάδνζε θαη ηελ ηζηνξία καο.

Βλάχικο Ζ ζπάληα & γνεηεπηηθή Ζπεηξψηηζζα Ζ θαη‟ εμνρήλ γεγελήο πνηθηιία εξπζξψλ ζηαθπιηψλ ηεο Ζπείξνπ, πνπ θαιιηεξγείηαη απφ πνιχ παιηά ζηελ πεξηνρή ηεο Είηζαο ζε πςφκεηξν άλσ ησλ 600 κέηξσλ θαη ζε επηθιηλή αζβεζηνιηζηθά εδάθε. Αλαδίδεη κε έληνλν ηξφπν ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ςπρξνχ θιίκαηνο ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ φπνπ παξάγεηαη θαη ηα νπνία ζπλνςίδνληαη ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο, πεξηνξηζκέλεο ψξεο ειηνθάλεηαο θαη ηαθηηθέο βξνρνπηψζεηο . Απφ Βιάρηθν θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ιεπθή ηνπηθή πνηθηιία ζηαθπιηψλ Ληεκπίλα, νη πξψηνη ακπεινπξγνί ηεο πεξηνρήο έθηηαρλαλ ην παξαδνζηαθφ θξαζί ηεο Είηζαο, έλα ραξαθηεξηζηηθφ θαη εμαηξεηηθά δεκνθηιή ξνδέ εκηαθξψδε νίλν.

Μπεκάρι Εσεξή, εχξσζηε & παξαγσγηθή Ζ δεχηεξε ραξαθηεξηζηηθή θαη θπζηθά αμηνζεκείσηε, γεγελήο εξπζξή πνηθηιία ζηαθπιηψλ ηεο Ζπείξνπ είλαη ην Κπεθάξη. Ππκκεηέρεη ζηελ παξαγσγή ηνπ Ρνπηθνχ Νίλνπ Ησαλλίλσλ (ξνδέ εκηαθξψδεο), ελψ ζε ζπλδπαζκφ κε ην Βιάρηθν, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο, απνηεινχλ ην ηδαληθφ δίδπκν γηα ηε δεκηνπξγία μερσξηζηψλ θφθθηλσλ θξαζηψλ, πινχζησλ ζε αξψκαηα βαηφκνπξνπ θαη δακάζθελνπ.

32

2.10 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΡΑ΢ΙΩΝ ΑΝΑ ΣΟΝ ΚΟ΢ΜΟ. Θάζε ρξφλν αλαθαιχπηνπκε πεξηζζφηεξεο ρψξεο πνπ παξάγνπλ θξαζί. Γηα παξάδεηγκα, μέξαηε φηη ππάξρνπλ ακπειψλεο ζηελ έξεκν Gobi; ΢πάξρνπλ 10 ρψξεο πνπ παξάγνπλ ην 80% ηνπ θξαζηνχ ζηνλ πιαλήηε. Αο ξίμνπκε κηα πην πξνζεθηηθή καηηά ζηελ θνξπθή ησλ νηλνπαξαγσγηθψλ πεξηνρψλ ηνπ θφζκνπ. Νη 3 πξψηεο κεγάιεο ακπεινπξγηθέο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ είλαη ε Γαιιία, ε

Ηηαιία θαη ε Ηζπαλία. Ξαξάγνπλ ζρεδφλ ην ήκηζπ ηνπ ζπλφινπ ησλ νίλσλ πνπ παξάγνληαη ζηνλ θφζκν. Γηα λα ζαο βνεζήζνπκε λα θαηαιάβεηε ηνλ φγθν απηέο νη 3 πξψηεο πεξηνρέο παξαγσγήο θξαζηνχ κπνξνχλ λα γεκίζνπλ πηζίλεο 5.127 Νιπκπηαθψλ δηαζηάζεσλ.

Γαλλία : Δλψ ε Γαιιία θαη ε Ηηαιία αληαγσλίδνληαη γηα ηελ θνξπθαία πεξηνρή παξαγσγήο θξαζηνχ ηνπ θφζκνπ ε πξψηε κεηψλεη πιένλ ηελ παξαγσγή θξαζηνχ ηεο θάζε ρξφλν. Ζ παξαγσγή ηεο κεηψζεθε θαηά 11% απφ ην 2007. Πεκαληηθά ζηαθχιηα -Merlot, Grenache Ιζπανία : Ζ Ηζπαλία είλαη ην ζπίηη ηνπ κεγαιχηεξνπ ακπειψλα έθηαζεο ζηνλ θφζκν. Ξαξά ην γεγνλφο απηφ, ε Ηζπαλία έρεη επίζεο πνιχ ρακειφηεξεο απνδφζεηο θξαζηνχ απφ φ, ηη γεηηνληθή Γαιιία θαη ηελ Ηηαιία. Πεκαληηθά ζηαθχιηα -Tempranillo, Airen Απγενηινή : Αξγεληηλή ζπλερίδεη λα απμάλεη ηελ παξαγσγή θξαζηνχ κε ην ρξφλν κε απνηέιεζκα ηνλ πςειφηεξν ξπζκφ αλάπηπμεο (8%) θαη πιένλ ζηεξίδεηαη ζηηο εμαγσγέο θξαζηνχ. Πεκαληηθά ζηαθχιηα -Malbec Chardonnay

33

Γεπμανία : Ρν Γεξκαληθή θξαζί είλαη γλσζηφ γηα ηα αξσκαηηθά ιεπθά θξαζηά, ηα νπνία εμάγνληαη θπξίσο ζηελ Ηζπαλία θαη ηελ Ηηαιία. Πεκαληηθά ζηαθχιηα -Riesling, Müller-Thurgau. Χιλή : Ζ Σηιή είλαη πεξήθαλε γηα ην θφθθηλν θξαζί ηεο πνηθηιίαο Carmenere γλσζηή σο «ρακέλε πνηθηιία» ηνπ Κπνξληφ. Αθφκα, νη εμαγσγηθέο αγνξέο απαηηνχλ παξαδνζηαθέο πνηθηιίεο. Πεκαληηθά ζηαθχιηα -Cabernet, Chardonnay Ιηαλία : Ζ Ηηαιία κπνξεί λα αθνινπζεί ηε Γαιιία, αιιά ππάξρεη κηα απμαλφκελε ηάζε θαη ζηηο δχν ρψξεο νπφηε δελ κπνξνχκε λα έρνπκε θαιχηεξε εληχπσζε. Ζ Ηηαιία κείσζε ηελ παξαγσγή ηεο θαηά ηνπιάρηζηνλ 7% απφ ην 2007.Πεκαληηθά Πηαθχιηα -Sangiovese, Trebbiano. Ηνωμένερ Πολιηείερ :Ρν 90% ηνπ θξαζηνχ απφ ηηο Ζλσκέλεο Ξνιηηείεο είλαη απφ ηελ Θαιηθφξληα. Ζ Θαιηθφξληα έρεη ηνλ κεγαιχηεξν παξαγσγφ θξαζηνχ ζηνλ θφζκν Gallo πνπ βξίζθεηαη ζην Κνληέζην ζηελ Θαιηθφξληα. Πεκαληηθά ζηαθχιηα -Cabernet Sauvignon, Chardonnay Αςζηπαλία : Απζηξαιία βαζίδεηαη θαηά θχξην ιφγν ζηελ εμαγσγηθή αγνξά θξαζηνχ. Γεδνκέλνπ φηη ην ακεξηθαληθφ δνιάξην έρεη απνδπλακσζεί, ε Απζηξαιία επεθηείλεη ηελ εκπνξία θξαζηνχ ζην Σνλγθ Θνλγθ θαη ηελ Αζία. Πεκαληηθά Πηαθχιηα Shiraz, Chardonnay.

South Africa: H Λφηηα Αθξηθή είλαη απφ θαηξφ γλσζηή γηα Chenin Blanc θαη παξάγεη ην κεγαιχηεξν φγθν θνληάθ ζηνλ θφζκν. Πεκαληηθά ζηαθχιηα Chenin Blanc, Colombard. Ποπηογαλία : Ζ Ξνξηνγαιία είλαη γλσζηή γηα ην θξαζί Port, έλα επηδφξπην θξαζί απφ ηε Βφξεηα Ξνξηνγαιία ην νπνίν γίλεηαη κε αλάκεημε δηαθφξσλ πνηθηιηψλ ζηαθπιηψλ. Πεκαληηθά ζηαθχιηα ηνπ -Port, Alvarinho.

34

2.11 ΟΞΘΙΘΚΘΕΡ ΔΘΕΘΜΕΘΡ Κόκκινα κπαζιά Λεςκά κπαζιά Chardonnay - Γαιιία, Θαιηθφξληα, Απζηξαιία, Διιάδα Chablis - Γαιιία Frascati - Ηηαιία Gewurztraminer - Γαιιία (Αιζαηία), Γεξκαλία, Πινβαθία Liebfraumilch - Γεξκαλία Pinot Gris/Pinot Grigio - Γαλλία, Ιηαλία, Όπεγκον Pouilly-Fuissé - Γαιιία Riesling - Γαιιία (Αιζαηία), Γεξκαλία Sauvignon Blanc - Γαιιία, Θαιηθφξληα, Λέα Εειαλδία, Διιάδα Soave - Ηηαιία

Barolo - Ηηαιία Beaujolais - Γαιιία Bordeaux - Γαιιία Burgundy - Γαιιία Cabernet Sauvignon Γαιιία, Θαιηθφξληα, Απζηξ Αθπώδηρ οίνορ αιία, Κνιδαβία, Διιάδα Champagne - Γαιιία Carmenere - Σηιή Cava - Ηζπαλία Chianti - Ηηαιία Prosecco - Ηηαιία Merlot - Γαιιία, Sekt - Γεξκαλία, Πινβαθία Θαιηθφξληα, Νπάζηλγθηνλ, Σηιή, Διιάδα Pinot Noir - Γαιιία, Θαιηθφξληα, Όξεγθνλ Rioja - Ηζπαλία Valpolicella - Ηηαιία Zinfandel – Θαιηθφξληα

Αμπελώνερ ζηην Ελλάδα. Πηελ Διιάδα, θχξηεο ακπειννηληθέο πεξηνρέο είλαη ε Ξεινπφλλεζνο, ε Θξήηε, ε Πηεξεά Διιάδα θαη Δχβνηα, ε Καθεδνλία θαη ε Θξάθε. Πεκαληηθέο ακπεινπξγηθέο εθηάζεηο ππάξρνπλ επίζεο ζηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ θαη ηνπ Ηνλίνπ, ζηα Γσδεθάλεζα θαη ζηε Θεζζαιία.

2.12 ΟΞΘΙΘΚΘΕΡ Ρ΢ΗΜ ΕΚΚΑΔΑ Από κόκκινα ζηαθύλια Αγηαλληψηηθν Αγησξγίηηθν Αεδάλη καχξν Απγνπζηηάηεο Βεξηδακί Βιάρηθν Βντδφκαην Γαιαλφ Γεκηλίηεο

Από λεςκά ζηαθύλια Αγνχκαζηνο Αζήξη Αεδάλη Αξαθιηλφ Αζπξνχδα Αζπξνρηψηηθν Αζχξηηθν Απγνπιάην Βαξδέα

35

Εαινβίηηθν Θεηαθφ Θξάςα Θνιιηληάηηθν Θνιηλδξηλφ Θνηζηθάιη Θξαζάην Ιαδηθηλφ Ιηάηηθν Ιεκληφ Καληειαξηά Καπξάζεξν Καπξάθη Καπξνδάθλε Καχξν Κεζεληθφια Κνζράην Ακβνχξγνπ Κνζρνθίιεξν (δίλεη ιεπθφ θξαζί) Κπεθάξη Λεγθφζθα Μηλφκαπξν* Πηαπξσηφ Ξακίηη Ξαηξηλφ Ξεηξνθφξηζν Ξξεθληάξηθν Οσκέηθν Πκπξλέηθν Πηαπξνρηψηηθν Ππθηψηεο Ρζαξδάλα Φεηδηά Φσθηαλφ Σαξακπξαΐκη

Βειάλα Βηδηαλφ Βνιίηζα Γατδνπξηά Γνπζηνιίδη Γαθληψηηθν Ενπκηάηηθν Θαθνηξχγεο Θαηζαλφ Θνληνθιάδη Καιαγνπδηά Καινπθάην Κνλεκβαζηά Κνζράην Πάκνπ

Σα ςθμαντικότερα ελλθνικά κραςιά Ρν Αγησξγίηηθν ηεο Λεκέαο, ην Αζχξηηθν ηεο Παληνξίλεο, ην Κνζρνθίιεξν ηεο Καληηλείαο θαη ην Μηλφκαπξν ηεο Λάνπζαο απνηεινχλ ηνλ «πνιηνξθεηηθφ θξηφ» ηεο ειιεληθήο παξαγσγήο θξαζηνχ ζηελ πξνζπάζεηα αλαγλψξηζεο θαη εδξαίσζεο ηνπ ειιεληθνχ θξαζηνχ ζην δηεζλέο ζηεξέσκα.

36

Ζ Ιεκληψλα ζεσξείηαη ην «αλεξρφκελν αζηέξη» ησλ ειιεληθψλ θφθθηλσλ πνηθηιηψλ ηα επφκελα ρξφληα. Γίλεη θξαζηά κε εμαηξεηηθά βαζχ, δσεξφ θαη ζθνχξν θφθθηλν ρξψκα. Ξξνέξρεηαη απφ ηε Θεζζαιία θαη πην ζπγθεθξηκέλα απφ ηηο πεξηνρέο ηεο Θαξδίηζαο θαη ηνπ Ρπξλάβνπ, σζηφζν ζήκεξα, ιφγσ θαη ησλ πξνζδνθηψλ πνπ ηε ζπλνδεχνπλ, θαιιηεξγείηαη ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο . Ζ Θπδσλίηζα είλαη ε πην γλσζηή απφ κηα νκάδα «εμαθαληζκέλσλ» θαη αζπλήζηζησλ ιεπθψλ πνηθηιηψλ, πνπ αλαδχζεθε ηελ πξψηε δεθαεηία ηνπ 21νπ αηψλα ζηελ πεξηνρή ηεο Ιαθσλίαο. Πήκα θαηαηεζέλ ηεο ην επίκνλν άξσκα, πνπ παξαπέκπεη ζην γιπθφ θπδψλη. Κε 220 θαηαγεγξακκέλεο πνηθηιίεο θαη πεξηζζφηεξεο απφ 70 λα εκθαλίδνπλ έληνλν εκπνξηθφ ελδηαθέξνλ, ην ειιεληθφ θξαζί κνηάδεη λα βξίζθεη ζηγά - ζηγά ηνλ δξφκν ηνπ πξνο ηελ αλαγλψξηζε. Θχξηνη εθπξφζσπνί ηνπ ην Αγησξγίηηθν ηεο Λεκέαο, ην Αζχξηηθν ηεο Παληνξίλεο, ην Κνζρνθίιεξν ηεο Καληηλείαο θαη ην Μηλφκαπξν ηεο Λάνπζαο. Νη ηέζζεξηο απηέο πνηθηιίεο απνηεινχλ ηνλ «πνιηνξθεηηθφ θξηφ» ηεο ειιεληθήο παξαγσγήο θξαζηνχ ζηελ πξνζπάζεηα αλαγλψξηζεο θαη ζε δεχηεξν ζηάδην εδξαίσζεο ηνπ ειιεληθνχ θξαζηνχ ζην δηεζλέο ζηεξέσκα.

Οι τζςςερισ ποικιλίεσ ΠΟΠ και όςεσ άλλεσ πρζπει να γνωρίηετε.

1. Ρν Αγησξγίηηθν είλαη κηα εξπζξή πνηθηιία, πνπ ζπρλά αλαθέξεηαη σο «πνιπδχλακε», επεηδή κπνξεί λα νδεγήζεη ζε επξχ θάζκα ηχπσλ θαη ζηπι θξαζηψλ, απφ δξνζηζηηθά ξνδέ έσο ζπκππθλσκέλα γιπθά. Ωζηφζν ηα πην γλσζηά ζηπι θξαζηψλ απφ ηελ ελ ιφγσ πνηθηιία είλαη δχν: ηα λεαξά, μεξά θφθθηλα δεμακελήο θαη ηα θφθθηλα πνπ έρνπλ σξηκάζεη ζε βαξέιη ηνπιάρηζηνλ γηα έλα ρξφλν. Ζ ζπγθεθξηκέλε πνηθηιία αλήθεη ζηνλ νίλν ΞΝΞ Λεκέα, ηε κεγαιχηεξε δψλε νλνκαζίαο πξνέιεπζεο θφθθηλνπ θξαζηνχ ζηελ Διιάδα. Ζ Λεκέα είλαη ζπλπθαζκέλε πιένλ κε ην Αγησξγίηηθν ιφγσ παξάδνζεο, κηαο θαη ε πνηθηιία θαιιηεξγνχληαλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή. Δλ ηνχηνηο πιένλ πνιινί παξαγσγνί θαιιηεξγνχλ ηε ζπγθεθξηκέλε πνηθηιία θαη ζε άιιεο πεξηνρέο ηεο Ξεινπνλλήζνπ ή αθφκα θαη ζηε Βφξεηα Διιάδα. Ρέινο ην Αγησξγίηηθν είλαη έλα θξαζί πνπ κπνξεί λα θαηαλαισζεί λέν, παξφηη δηαηεξεί ηε δπλακηθή παιαίσζεο γηα πνιιά ρξφληα.

2. Ρν Μηλφκαπξν πξνζθέξεη εξπζξά, δπλακηθά ξνδέ, αξσκαηηθά αθξψδε, αθφκα θαη γιπθά θξαζηά. Φπηεκέλν ζε θάζε γσληά ηεο Θεληξηθήο θαη ηεο Βφξεηαο Διιάδαο, ην Μηλφκαπξν αλήθεη ζηα εξπζξά θξαζηά ΞΝΞ Λάνπζα,

37

ΞΝΞ Ακχληαην, ΞΝΞ Γνπκέληζζα θαη ΞΝΞ Οαςάλε. Ξνιινί ην νλνκάδνπλ «ειιεληθφ λεκπηφιν», σζηφζν ην Μηλφκαπξν θαηέρεη δίθαηα κηα πςειφηαηε ζέζε ζηηο ειιεληθέο πνηθηιίεο.

3. Ρν Αζχξηηθν είλαη κηα ζπάληα ιεπθή πνηθηιία, απφ ηηο ζπνπδαηφηεξεο ζηε ιεθάλε ηεο Κεζνγείνπ. Ξξνέξρεηαη απφ ηε Παληνξίλε, αιιά εμαπιψζεθε ζε φιε ηελ Διιάδα θηάλνληαο λα ζεσξείηαη απφ ηηο πην ζεκαληηθέο γεγελείο πνηθηιίεο. Γίλεη θπξίσο ιεπθά μεξά θξαζηά, κεξηθά απφ ηα νπνία σξηκάδνπλ ζε βαξέιη. Ωζηφζν νξηζκέλα γιπθά θξαζηά παξάγνληαη απφ ιηαζηφ ζηαθχιη ηεο ζπγθεθξηκέλεο πνηθηιίαο. Ρν Αζχξηηθν θπξηαξρεί ζηνλ νίλν ΞΝΞ Παληνξίλε, σζηφζν έρεη επηρεηξεζεί λα θαιιηεξγεζεί ζηηο πεξηζζφηεξεο ειιεληθέο ακπεινπξγηθέο πεξηνρέο. Απφ άιια λεζηά ηνπ Αηγαίνπ έσο ηε Καθεδνλία, ηελ Θεληξηθή Διιάδα θαη ηελ Ξεινπφλλεζν. Ρέινο, ππάξρνπλ θαη ηα γιπθά Αζχξηηθα, φπσο ην Vinsanto. Όια ηα Αζχξηηθα, ηφζν ηα δεμακελήο φζν θαη απηά πνπ σξηκάδνπλ ζε βαξέιη, παιαηψλνπλ κε αζθάιεηα γηα πέληε ή αθφκα θαη δέθα ρξφληα. Ρα δε γιπθά Αζχξηηθα ν ρξφλνο φρη κφλν δελ ηα ραιάεη, αιιά ηα βειηηψλεη.

4. Ρν Κνζρνθίιεξν, ην πην αξσκαηηθφ απφ φια ηα κέιε ηεο «νηθνγέλεηαο ησλ θηιεξηψλ», αλ θαη δηαζέηεη ξψγεο κε θφθθηλε ή γθξηδσπή θινχδα, ρξεζηκνπνηείηαη ζρεδφλ απνθιεηζηηθά γηα ηελ παξαγσγή μεξψλ ιεπθψλ θξαζηψλ.Ξπξήλαο ηεο θαιιηέξγεηαο ηνπ Κνζρνθίιεξνπ είλαη ε Ξεινπφλλεζνο θαη ηδηαίηεξα ην νξνπέδην ηεο Καληηλείαο, ην νπνίν απνηειεί θαη ΞΝΞ. Ρν Κνζρνθίιεξν δελ ράλεη ηε ραξαθηεξηζηηθή έληνλε κπξσδηά ηνπ αθφκα θαη φηαλ νηλνπνηεζεί κε ηε κέζνδν ηεο Θακπαλίαο, δίλνληαο ιεπηά αθξψδε θξαζηά, ή αθφκα θαη ζηηο ζπάληεο πεξηπηψζεηο πνπ νηλνπαξαγσγνί απνθαζίζνπλ ηελ σξίκαλζή ηνπ ζε βαξέιη.

Ποικιλίερ πος αξίζοςν πποζοσή... Ρν Κπεγιέξη είλαη ιεπθφ ζηαθχιη, πνπ απαληάηαη ζπάληα, ζηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ. Γίλεη θξαζηά ειαθξά, δξνζηζηηθά θαη κε έληνλν άξσκα εζπεξηδνεηδψλ. Ζ Θπδσλίηζα είλαη ε πην γλσζηή απφ κηα νκάδα «εμαθαληζκέλσλ» θαη αζπλήζηζησλ ιεπθψλ πνηθηιηψλ, πνπ αλαδχζεθε ηελ πξψηε δεθαεηία ηνπ 21νπ αηψλα ζηελ πεξηνρή ηεο Ιαθσλίαο. Πήκα θαηαηεζέλ ηεο ην επίκνλν άξσκα, πνπ παξαπέκπεη ζην γιπθφ θπδψλη. Ξξνο ην παξφλ νη κνλνπνηθηιηαθέο εκθηαιψζεηο είλαη ιίγεο θαη φιεο πξνέξρνληαη απφ ηε πεξηνρή δίλνληαο θξαζηά πνπ θαιφ είλαη λα θαηαλαιψλνληαη κέζα ζε ηξία ρξφληα. Ξηζαλφηαηα ε πξψηε χιε γηα ηνλ Βηβιηθφ Νίλν ηεο αξραηφηεηαο, ην ζπάλην Κνχρηαξν, θαιιηεξγείηαη ζηελ θεληξηθή Διιάδα, θαη πην ζπγθεθξηκέλα ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Θήβαο, δίλνληαο θφθθηλα θξαζηά.

38

Ρν Ιηάηηθν είλαη κηα εξπζξή πνηθηιία ηεο Θξήηεο πνπ κπνξεί λα δψζεη εξπζξά μεξά θξαζηά εμαηξεηηθήο θηλέηζαο, αιιά θηάλεη ζην απφγεηφ ηεο ζηα γιπθά θξαζηά. Ζ καθξά παιαίσζε ζε βαξέιη είλαη ζεκαληηθή θαη ζπλήζσο γίλεηαη ζε κεγάια, παιηά βαξέιηα. Ρν Ιηάηηθν απαληάηαη ζε φιε ηελ Θξήηε, αιιά ηα θαιχηεξα θξαζηά ζεσξνχληαη απηά πνπ παξάγνληαη ζην Ζξάθιεην (νίλνο ΞΝΞ Γαθλέο) θαη ην Ιαζίζη (νίλνο ΞΝΞ Πεηεία). Ρν Γνπζηνιίδη ή Βνζηπιίδη είλαη κία ιεπθή πνηθηιία κε ηδηαίηεξν ραξαθηήξα, πνπ θαιιηεξγείηαη ζηα λεζηά ηνπ Ηνλίνπ θαη ζηελ Ξεινπφλλεζν. Ζ Ιεκληψλα, -φρη ην Ιεκληφ- ζεσξείηαη ην «αλεξρφκελν αζηέξη» ησλ ειιεληθψλ θφθθηλσλ πνηθηιηψλ ηα επφκελα ρξφληα. Ζ ελ ιφγσ πνηθηιία δίλεη θξαζηά κε εμαηξεηηθά βαζχ, δσεξφ θαη ζθνχξν θφθθηλν ρξψκα. Ζ Ιεκληψλα πξνέξρεηαη απφ ηε Θεζζαιία θαη πην ζπγθεθξηκέλα απφ ηηο πεξηνρέο ηεο Θαξδίηζαο θαη ηνπ Ρπξλάβνπ, σζηφζν ζήκεξα, ιφγσ θαη ησλ πξνζδνθηψλ πνπ ηε ζπλνδεχνπλ, θαιιηεξγείηαη ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο. Πχκθσλα κε ηνπο εηδηθνχο, ηα θξαζηά πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ελ ιφγσ πνηθηιία σθεινχληαη αλ παιαηψζνπλ ηνπιάρηζηνλ γηα ιίγα ρξφληα ζηε θηάιε, ελψ θηάλνπλ ζην δελίζ ηνπο κέζα ζε δέθα ή θαη πεξηζζφηεξα ρξφληα. Πχκθσλα κε ην ππνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Ρξνθίκσλ, σο «νλνκαζία πξνέιεπζεο» λνείηαη ε νλνκαζία πνπ ηαπηνπνηεί έλα πξντφλ ην νπνίν «θαηάγεηαη» απφ ζπγθεθξηκέλν ηφπν, πεξηνρή ή, ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο, ρψξα, ηνπ νπνίνπ ε πνηφηεηα ή ηα ραξαθηεξηζηηθά νθείινληαη θπξίσο ή απνθιεηζηηθά ζην ηδηαίηεξν γεσγξαθηθφ πεξηβάιινλ θαη φια ηα ζηάδηα ηεο παξαγσγήο ηνπ εθηεινχληαη εληφο ηεο νξηνζεηεκέλεο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο.

39

Οι κύπιερ αμπελοςπγικέρ πεπιοσέρ ηηρ Ελλάδαρ Λεζηά ηνπ Αηγαίνπ Ιήκλνο Ξάξνο Οφδνο Πάκνο Θήξα

Θξήηε Αξράλεο Dafnes Peza Πεηεία

Ήπεηξνο Είηζα

Ηφληα λεζηά Θεθαινληά

Καθεδνλία Ακχληαην Δπαλνκή Γνπκέληζζα Λάνπζα

Ξεινπφλλεζνο Καληηλεία Λεκέα Κνλεκβαζηά-Καιβάδηα Ξάηξα

Θεζζαιία Λέα Αγρίαινο – Οαςάλε - Messenikola

40

Ελλθνικζσ ετικζτεσ κραςιών Μαφροσ κφκνοσ :

Kourtaki {ρετςίνα}:

Apelia {Απζλια, θμίγλυκο, ρόηε, λευκόσ } :

41

Ρομπόλα Κεφαλονιάσ:

Σαμιώτικο :

Μαυροδάφνθ {nama} :

T-oinos {mavro} :

42

ΚΕΥΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ ΣΟ ΚΡΑ΢Ι ΢ΣΟ ΥΡΙ΢ΣΙΑΝΙ΢ΜΟ ΚΑΙ ΢ΣΗΝ ΛΑΙΚΗ ΜΑ΢ ΠΑΡΑΔΟ΢Η

3.1

Ο

ΡΟΛΟ΢

ΣΟΤ

ΚΡΑ΢ΙΟΤ

΢ΣΟ

ΥΡΙ΢ΣΙΑΝΙ΢ΜΟ Γεληθά, ε ζηάζε ηνπ Σξηζηηαληζκνχ απέλαληη ζην θξαζί είλαη ζεηηθή παξά ην γεγνλφο φηη νη πξψηνη Ξαηέξεο ηεο εθθιεζίαο - ιφγσ ηεο παξαθκήο ηεο Οσκατθήο Απηνθξαηνξίαο – ζηξέθνληαλ ζπρλά θαηά ηεο νηλνπνζίαο. Η σπιζηιανική θπηζκεία δέσθηκε και ενζωμάηωζε ζηιρ ηελεηοςπγίερ ηηρ ηο κπαζί, θαζψο θαη θάπνηα απφ ηα δηνλπζηαθά ζχκβνια.

43

Πηελ παξνχζα εξγαζία εμεηάδεηαη ε ιεηηνπξγία ηνπ νίλνπ ζηελ εζηκνηππία ηεο ρξηζηηαληθήο ζξεζθείαο, θαζψο θαη ε ζρέζε ηνπ κε ηε Θεία Δπραξηζηία. Το κπαζί ζηην Παλαιά Διαθήκη Ρν θξαζί ζηελ Ξαιαηά Γηαζήθε κε ηε ινγηθή ηνπ ρξήζε, πάληνηε εζεσξείην καδί κε ην ζηηάξη θαη ην ιάδη, σο δψξν ηνπ Θενχ ζηνπο αλζξψπνπο, πνπ πξνθαινχζε επθξνζχλε θαη ραξά ζηελ θαξδηά ηνπο θαη πξνδηαζέηεη ζεηηθά ηνλ άλζξσπν ζηελ θαζεκεξηλή ηνπ επηθνηλσλία. Το κπαζί ζηην Καινή Διαθήκη Ρν θξαζί φκσο απνθηά ηελ ηεξή ζεκαζία ηνπ ζηνλ Κπζηηθφ Γείπλν φηαλ ν Σξηζηφο έδσζε ζηνπο καζεηέο ην πνηήξη ιέγνληαο «πίεηε εμ απηνχ πάληεο ηνχην γαξ εζηί ην αίκα κνπ ην ηεο θαηλήο δηαζήθεο ην πεξί πνιιψλ εθρπλφκελνλ εηο άθεζηλ ακαξηηψλ». Έηζη ν νίλνο καδί κε ηνλ άξην είλαη ηα κνλαδηθά αγαζά πνπ πξνζθέξνληαη σο δψξα ηεο ζείαο Δπραξηζηίαο. Η Θεία Εςσαπιζηία Ζ Θεία Δπραξηζηία, ή Θεία Θνηλσλία, ή Αγία Θνηλσλία, ή Θεία Κεηάιεςε, ή Γείπλν ηνπ Θπξίνπ απνηειεί ην θπξίαξρν κπζηήξην ή ηειεηή πνιιψλ Σξηζηηαληθψλ εθθιεζηψλ. Θαηά ηελ ρξηζηηαληθή παξάδνζε απνηειεί "ζενζχζηαην κπζηήξην" δηφηη ν ηδξπηήο ηεο εθθιεζίαο Σξηζηφο, ζην κπζηηθφ δείπλν πξνεηθφληζε ην κπζηήξην, φπσο πεξηγξάθεηαη ραξαθηεξηζηηθά ζην θαηά Καηζαίνλ Δπαγγέιην. Ζ Θεία Θνηλσλία κεηαιακβάλεηαη ζπλήζσο κε ςσκί θαη θξαζί, ηα νπνία κεηαβάιινληαη ζε ζψκα θαη αίκα Σξηζηνχ. Απηφο πνπ κεηαιακβάλεη ηε Θεία Δπραξηζηία ζπκκεηέρνληαο ζην κπζηήξην, ζπκκεηέρεη ζην θνηλφ ζψκα ηεο εθάζηνηε εθθιεζίαο. Θαη ζηνλ ρξηζηηαληζκφ ζξεζθεία θαη νίλνο πνξεχηεθαλ αξκνληθά. Ν Σξηζηφο μεθηλά ηα ζαχκαηα κε ηελ κεηαηξνπή ηνπ λεξνχ ζε θξαζί ζηνλ γάκν ζηελ Θαλά. Νη Δπαγγειηζηέο ζηελ πεξηγξαθή ηνπ ζαχκαηνο καο δίλνπλ αμηφινγεο πιεξνθνξίεο γηα ην θξαζί. Ήηαλ ην πνηφ ηεο ραξάο θαη ηεο ζπλαλαζηξνθήο.

44

3.2 ΣΟ ΑΜΠΓΛΙ ΚΑΙ ΣΟ ΚΡΑ΢Ι ΢ΣΗ ΛΑΙΚΗ ΜΑ΢ ΠΑΡΑΔΟ΢Η Ρν ακπέιη καδί κε ην ζηαθχιη θαη ηα παξάγσγά ηνπ ήηαλ γλσζηά αθφκε απφ ηελ παιαηνιηζηθή επνρή. Θνπθνχηζηα ζηαθπιηψλ έρνπλ βξεζεί κεηά απφ αλαζθαθέο ζε θαηνηθίεο πνπ αλάγνληαη ζηελ επνρή ηνπ ραιθνχ. Θαηά ηελ κπζνινγία, ν Πηάθπινο ήηαλ γηνο ηνπ Γηνλχζνπ θαη ηεο Αξηάδλεο, θαη βνζθφο ηνπ βαζηιηά Νηλέα. Ν Πηάθπινο παξαηήξεζε φηη φηαλ έβνζθε ηηο θαηζίθεο ηνπ, θάπνηεο απφ απηέο ηξψγνληαο ηνλ θαξπφ ησλ ακπειηψλ „ηξειαίλνληαλ‟! Ν Πηάθπινο κάδεςε κεξηθά ζηαθχιηα θαη ηα πήγε ζηνλ βαζηιηά ηνπ. Ν Νηλέαο παξαζθεχαζε ηφηε έλα ρπκφ ηνλ νπνίν νλφκαζε „νίλν‟, ελψ ζηνλ θαξπφ έδσζε ην φλνκα ηνπ βνζθνχ ηνπ (ζηαθχιη) πξνο ηηκήλ ηνπ.

45

Απηή ηελ επνρή, απφ ηέιε Πεπηεκβξίνπ σο θαη ηα κέζα Νθησβξίνπ φπσο ζε φιε ηελ Καθεδνλία έηζη θαη ζηελ πεξηνρή ηεο Βηζαιηίαο μεθηλάεη ν ηξχγνο. Ζ γλψζε ηεο θαιιηέξγεηαο ηεο ακπέινπ είλαη δηαδεδνκέλε απφ ηα βάζε ηεο αξραηφηεηαο θαη είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλε κε ηελ ιαηξεία ηνπ Γηνλχζνπ απφ ηνπο αξραίνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο. Γεγνλφο πνπ επηβεβαηψλεη θαη αξραίνο νξγαλσκέλνο ιελφο (παηεηήξη ζηαθπιηψλ) πνπ έρεη βξεζεί ζηελ Ρεξπλή Πεξξψλ αιιά θαη ζε άιιεο πεξηνρέο ηεο Καθεδνλίαο. Ρα παιαηφηεξα ρξφληα ν ηξχγνο είρε πεξηζζφηεξν ηελ κνξθή παλεγπξηνχ παξά κηαο αγξνηηθήο εξγαζίαο. Θαη ζήκεξα φκσο ε φιε δηαδηθαζία απφ ηνλ ηξχγν θαη ην πάηεκα ησλ ζηαθπιηψλ, κέρξη θαη ηελ Ξαξαζθεπή ηνπ παξαδνζηαθνχ ηζίπνπξνπ, απνηειεί κηα επράξηζηε δηαδηθαζία γηα αλζξψπνπο θάζε ειηθίαο πνπ θξνληίδνπλ λα βξίζθνληαη απηέο ηηο εκέξεο ζε φιεο απηέο ηηο πξαγκαηηθέο „ηειεηνπξγίεο‟. Κεηά ην πάηεκα, ηα ζηαθχιηα ζα παξακείλνπλ ζηα βαξέιηα γηα έλαλ πεξίπνπ κήλα, ψζπνπ λα κεηαθεξζνχλ ζηα „θαδάληα‟ γηα ηελ παξαγσγή θαη ηελ απφζηαμε ηνπ ηζίπνπξνπ. Δθεί ζα ζηεζεί ε πξαγκαηηθή γηνξηή θαη ην απνθνξχθσκα ηεο φιεο δηαδηθαζίαο.

3.3 ΟΑΠΞΘΛΘΕΡ ΙΑΘ ΕΘΘΛΑ ΛΕ ΢Ξ ΙΠΑΡΘ

Παροιμίες • Αλ ζεο λα δεηο ηνλ θαιφ άλζξσπν, δέο‟ ηνλ κεζπζκέλν.

• Άλζξσπνο κεζπζκέλνο, γάηδαξνο ζακαξσκέλνο.

• Απφ ηξειφ θαη κεζπζκέλν καζαίλεηο ηελ αιήζεηα.

• Βάιε λεξφ ζην θξαζί ζνπ. (ζπκβηβάζνπ ππνρψξεζε) • Γε βάδεη λεξφ ζην θξαζί ηνπ… (δελ ππνρσξεί - δε ζπκβηβάδεηαη) • Γψζ‟ ηνπ θξαζί λα βγεη ε αιήζεηα.

46

• Έγηλε πίηα…Έγηλε θέζη… (Κέζπζε) • Δίλαη ζθλίπα ζην κεζχζη…

• Δθείλα (Δθεηά) πνπ ζέιεηο λεζηηθφο, ηα θάλεηο κεζπζκέλνο.

• Θαιφ θξαζί, θαθφ θεθάιη.

• Θνπβαιάεη θξαζί θαη πίλεη λεξφ… (Ακείβεηαη ιίγν) • Θξαζί ζε πίλσ γηα θαιφ θη εζχ κε παο ζηνλ πάην.

• Κεζπζκέλν ζηφκα, αιεζηλφ ζηφκα.

• Λα δνχκε ηη ζα βγάιεη ν θάησ πχξνο … (Ρελ θαηάιεμε, ην απνηέιεζκα) • Ν κεζπζκέλνο είλαη ρεηξφηεξνο απ‟ ηνλ ηξειφ.

• Ν ηξειφο είδε ην κεζπζκέλν θαη θνβήζεθε.

• Ό,ηη θξχβεη ε εξεκία ην μεζθεπάδεη ην κεζχζη.

• Όπνηνο δε βάδεη λεξφ ζην θξαζί ηνπ, πιεξψλεη δηπιά ην θαΐ ηνπ.

• Όπνηνο πίλεη βεξεζέ, δπν θνξέο κεζάεη.

• Όζν πίλεη ε πεζεξά, ηφζν δηπινραηξεηά.

• Όζνη πίλνπλ θαη κεζνχλ, ιεζκνλνχλ φζα ρξσζηνχλ.

• Όηαλ κπαίλεη ην θξαζί, βγαίλεη ην κπζηηθφ.

• Όηαλ ν κήλαο δελ έρεη «ξν», ην θξαζί ζέιεη λεξφ.

• Όηαλ νη θίινη ζνπ κεζχζνπλ θαη καιψλνπλ, πάξε ην θαπειάθη ζνπ, πεο ηνπο θαιελχρηα θαη θχγε…

• Ξεξηζζφηεξνη πλίγνληαη ζην πνηήξη παξά ζηε ζάιαζζα.

• Ξίλε παιηφ θξαζί θαη παίξλε παιηφ γηαηξφ.

• Ξίλεη κφλν νίλνλ άθξαηνλ…

• Πε μέλν θξαζί, λεξφ κε βάδεηο… (κελ αλαθαηεχεζαη) Ρν αιεζηλφ κεζχζη, ην ραξαθηήξα δείρλεη.

• Ρν βεξεζέ θξαζί δπν θνξέο κεζάεη.

• Ρν δπλαηφ μίδη η‟ αγγεηφ ην ζρίδεη… (ζπκσκέλνο)

47

Ήζε θαη έζημα Πε πνιιά ρσξηά ηνπ Οεζχκλνπ νη κεξαθιήδεο παξαγσγνί θξαζηνχ εθαξκφδνπλ ηνπο άγξαθνπο λφκνπο θαη ηελ Θπξηαθή ηνπ Λνεκβξίνπ παλεγπξίδνπλ ηνλ Άγην Γεψξγην φπσο ε παξάδνζε απαηηεί θαη κεηά ην ηέινο ηεο ζείαο ιεηηνπξγίαο θαη ηελ αξηνθιαζία γηα ηνλ Άε Γηψξγε δνθηκάδνπλ ηα θξέζθα θξαζηά ηεο ζνδεηάο ηα νπνία είραλ θέξεη απφ ην ζπίηη ηνπο, ζπλνδεία κεδέδσλ θηηαγκέλσλ γηα ηελ πεξίζηαζε. Απηφ δείρλεη φηη αλαβηψλεη έλα πακπάιαην έζηκν: “ην άλνηγκα ησλ πηζαξηψλ, κεηέπεηηα βαξειηψλ θαη αθνινπζεί ε δνθηκή ησλ θξαζηψλ ηα νπνία πιένλ ζα θαηαλαιψλνπλ γηα έλα έηνο ηνπιάρηζηνλ.

1ε Φεβξνπαξίνπ: Έζηκν ηεο γηνξηήο ηνπ Αγίνπ Ρξχθσλνο: Ρελ εκέξα απηή πήγαηλαλ ζηελ εθθιεζία, γηα λα πάξνπλ αγηαζκφ. Κεηά πήγαηλαλ ζηα ακπέιηα θαη κε ηνλ αγηαζκφ ηα ξάληηδαλ. Θαηφπηλ θξπβφηαλ πίζσ απφ ηα θιίκαηα θαη θψλαδαλ: • "πνχ ζαη , πνχ ζαη , Ρξίθαλε, δελ θαίλνκαη απφ ζηαθχιηα». • Ύζηεξα ηξψγαλε, ρνξεχαλε κε ηελ γθάηληα θαη ρνξεχνληαο θηάλαλε ζηελ πιαηεία ηνπ ρσξηνχ, φπνπ ην γιέληη ζπλερηδφηαλ κέρξη ην βξάδπ.

Τραγούδια ζχεηικά με ηο κραζί: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Αθφκα έλα πνηεξάθη (Θάθηα Κέλδξε) Θξαζί (Πνθία Βέκπν) Ξηεο γιπθφ θξαζί (Λίθνο Ξεξδίθεο) Κε κηα γνπιηά ξεηζίλα (Νξέζηεο Καθξήο-Ινπληηάλα) Οεηζίλα κνπ, ξεηζίλα κνπ (Κηράιεο Σειηψηεο) Ρν θξαζί είλαη ε δσή κνπ (Γξεγφξεο Αζίθεο) Κε ην ηξαγνχδη κε ην θξαζί (Λίθνο Ξαπάδνγινπ)

48

8. Θξαζνπίλσ (Γηψξγνο Ρδψξηδεο) 9. Φέξηε κία θνχπα κε γιπθφ θξαζί (Ξφιπ Ξάλνπ) 10. Ξίλσ θαη κεζψ (Κπάκπεο Ρζέξηνο) 11. Θα ζπάζσ θνχπεο (Διεπζεξία Αξβαληηάθε) 12. Κπαίλσ κεζ‟ ην ακπέιη 13. Όια η‟ ακπέιηα ηα „ςαμα (Γηψξγνο Θαςάιεο) 14. Ρν θξαζί (Ρδέλε Βάλνπ) 15. Βάιηε κνπ λα πησ (Καλψιεο Κεηζηάο) 16. Ρα πνηήξηα ηεο παξεγνξηάο (Γηψξγνο Ληαιάξαο) 17. Βάιε κνπ θξαζί λα πησ (Βαγγέιεο Θνληηφπνπινο)

Αινίγμαηα ζσεηικά με ηο κπαζί: 1. Καο ην δίλεη ν παπάο ζηελ εθθιεζηά θαη ην πίλνπλ νη κεγάινη κε ραξά.. Κα πξνζέμεηε θαιά.. ΓΔΛ ην πίλνπλ ηα παηδηά! Ρη είλαη;

2. Φπηεχεηε κε ην θεξί θαη ζέιεη λα αλαξξηρεζεί θαη ζε ζχξκα λα πηαζηεί! Ν θαξπφο ηνπ είλαη γιπθφο θαη δνπκεξφο. Δίλαη απφ κηθξά κπαιάθηα πνπ θάλνπλε ηζακπάθηα! Ρη είλαη;

49

Θξαζί θαη Ιατθά Γξψκελα Ν ιατθφο πνιηηηζκφο ηεο πεξηνρήο ηεο Γξάκαο, φπσο βέβαηα θαη νιφθιεξνπ ηνπ βνξεηνειιαδηθνχ ρψξνπ, παξνπζηάδεη εμαηξεηηθφ ελδηαθέξνλ, φρη κφλν γηα ηνλ πινχην θαη ηελ ελέξγεηα ησλ επηκέξνπο κνξθψλ ηνπ, αιιά θαη γηα ηελ επηβίσζε ή απφερν ζε απηφλ ζηνηρείσλ ηεο αξραηνειιεληθήο θαη βπδαληηλήο παξάδνζεο. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ πξνβάιιεη ην θεθάιαην ησλ εζίκσλ πνπ πιαηζηψλνπλ γηνξηέο θαη δξψκελα ζηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ ή ζε επνρηθά θξίζηκεο ψξεο, φπνπ εθδειψλεηαη ε ζξεζθεπηηθή επζέβεηα παξάιιεια κε ηε ιατθή δνμαζηνινγία ζην επξχηεξν θάζκα ηεο, φπσο κεηαδίδεηαη απφ γεληά ζε γεληά. Ξξέπεη λα ηνληζηεί επαηλεηηθά φηη νη θάηνηθνη ηεο Γξάκαο ηξέθνπλ ηδηαίηεξν ζεβαζκφ γηα ηελ ηνπηθή παξάδνζή ηνπο, ε νπνία παξέκεηλε αθκαία ζηελ αθξηηηθή απηή πεξηνρή θαη ζε θαηξνχο ραιεπνχο, ζθιαβηάο ή επηβνπιήο αιινεζλψλ. Ρν ίδην ζέβνληαη ηελ παξάδνζή ηνπο θαη νη γεληέο ησλ μεξηδσκέλσλ απφ ηελ Αλαηνιηθή Θξάθε, ηνλ Ξφλην θαη απφ ηηο άιιεο πεξηνρέο ηνπ Διιεληζκνχ, πνπ βξήθαλ θηινμελία θαη ζηνξγή ζηελ πεξηνρή ηεο Γξάκαο, ξηδψλνληαο ζ' απηήλ ηε δεχηεξε παηξίδα ηνπο σο δεκηνπξγηθά κέιε ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο. Κε μερσξηζηφ ελδηαθέξνλ εζηκηθά παξνπζηάδνληαη νη κέξεο ησλ Θενθαλείσλ, κε πινχην εθδειψζεσλ θαη δξσκέλσλ, φπνπ θπξηαξρνχλ νη κεηακθηέζεηο θαη καδί κε απηέο θνπδνχληα, ηξαγνχδηα, ρνξνί, παξαζηάζεηο επξεκαηηθέο θαη αλαπαξαζηάζεηο πνηθίιεο. Ππκπξσηαγσληζηέο ζην δξψκελν είλαη νη "Ρζνιηάδεο" κε ηελ εζληθή θνξεζηά θαη νη "Γθηιίγθεο" κε ηελ ηνπηθή γπλαηθεία θνξεζηά. Όινη καδί, κε ιχξεο θαη ληατξέδεο, γπξίδνπλ ζηα ζπίηηα ηνπ ρσξηνχ, δίδνληαο θαη παίξλνληαο επρέο. Αθνινπζεί ην απφγεπκα ηξαλφο θνηλνηηθφο ρνξφο ζηελ πιαηεία ηνπ ρσξηνχ. Κηκεηηθφ φξγσκα θαη εηθνληθή ζπνξά ζηε δηάξθεηά ηνπ θαλεξψλνπλ εκθαλέζηαηα ην ζθνπφ ηνπ δξψκελνπ. Πην ίδην ρσξηφ ηελ επνκέλε, 8 Ηαλνπαξίνπ, γίλεηαη αλαπαξάζηαζε ηνπηθνχ γάκνπ. Ρελ ίδηα κέξα βγαίλνπλ θαη νη "αξθνχδεο", άληξεο κεηακθηεζκέλνη κε νιφθιεξεο πξνβηέο. Αο ζεκεησζεί φηη ε κέξα απηή ζηνλ Βψιαθα είλαη αθηεξσκέλε ζηε "κακκή", ηελ νπνία επηζθέπηνληαη νη κεηέξεο κε δηάθνξα δψξα. Ξξφθεηηαη γηα έζηκν πνπ δηαζψδεη ζηνηρεία απφ αλάινγεο ηειεηέο ηεο αξραηφηεηαο κε έληνλν γνληκηθφ ραξαθηήξα, φπσο ήηαλ ηα Θεζκνθφξηα θαη ηα Αιψα. Πηελ Ξεηξνχζα νη κεηακθηέζεηο γίλνληαη ηελ επνκέλε θαη ηε κεζεπνκέλε ησλ Θενθαλείσλ, 7 θαη 8 Ηαλνπαξίνπ, κε θχξην ζηνηρείν ηνπ γηνξηαζκνχ πνκπηθή πεξηθνξά κε ιχξεο θαη ληαραξέδεο κηαο θακήιαο, εηθνληθήο ζήκεξα, πξαγκαηηθήο παιαηφηεξα. Ρε δεχηεξε κέξα γίλεηαη θαη εδψ παξάζηαζε γάκνπ, ραξίδνληαο θέθη θαη ραξά. Πηνλ Μεξνπφηακν γίλνληαη ζηηο 7 Ηαλνπαξίνπ νη "Αξάπεδεο", κε παξφκνηνλ, φπσο ζην Κνλαζηεξάθη, ηξφπν. Αθνινπζνχλ ηηο απνγεπκαηηλέο ψξεο ηνπηθνί ρνξνί. Αλάινγεο κε ηηο παξαπάλσ είλαη νη κεηακθηέζεηο θαη ζηνπο Ξχξγνπο, ηελ εκέξα ησλ Θενθαλείσλ θαη ηελ επνκέλε, κε δέξκαηα, θνπδνχληα θαη κε νινλχρηην γιέληη. Πηελ Θαιή Βξχζε ηα δξψκελα ησλ εκεξψλ απηψλ παίξλνπλ πεξηζζφηεξν ζπγθξνηεκέλε κνξθή ζηε δηάξθεηα ελφο παλεγπξηθνχ ηξηεκέξνπ κε επξχηεξν

50

εζηκνινγηθφ πιαηζίσκα, πνπ αξρίδεη απφ ηελ παξακνλή ησλ Θενθαλείσλ κε ηειεηνπξγηθφ δείπλν ησλ κειψλ θάζε νηθνγέλεηαο. Ξξσηαγσληζηνχλ ηα "Κπακπνχγεξα", άληξεο κεηακθηεζκέλνη δσφκνξθα, δσζκέλνη βαξηά θνπδνχληα. Δκθαλίδνληαη ακέζσο κεηά ηελ ηειεηή ηνπ αγηαζκνχ θαη κε ηελ εληππσζηαθή κεηακθίεζε θαη ηε ζνξπβψδε παξνπζία ηνπο θπξηαξρνχλ ζε φιν ην ρσξηφ ηελ εκέξα ησλ Θενθαλείσλ, θαζψο θαη ηηο δχν επφκελεο. Πηα δξψκελα ηεο Θαιήο Βξχζεο πξνζδίδεη ηδηαίηεξε δηάζηαζε ε πξφζθαηε απνθάιπςε ζηελ πεξηνρή λανχ αθηεξσκέλνπ ζηε ιαηξεία ηνπ Γηνλχζνπ. Φαίλεηαη, έηζη, έλα δξψκελν κε έληνλν δηνλπζηαθφ ραξαθηήξα λα ιεηηνπξγεί ζην θπζηθφ ηνπ ρψξν. Ρηο κέξεο ηνπ Γσδεθαεκέξνπ ζε ρσξηά φπνπ ππάξρνπλ εγθαηεζηεκέλνη πξφζθπγεο απφ ηνλ Ξφλην (Πηηαγξνί θ.ά.) ζπλεζίδνληαλ νη "Κσκφγεξνη", είδνο ιατθνχ παξαδνζηαθνχ ζεάηξνπ, κε ζθνπφ ςπραγσγηθφ. Ζ αλαπαξάζηαζε γάκνπ απνηειεί ζπλεζηζκέλν ζέκα θαη αγαπεκέλν ζέακα ζηα ιατθά δξψκελα. Ξξηλ φκσο πάξεη ην ζεκεξηλφ ραξνχκελν ραξαθηήξα, ε εηθνληθή ηειεηή γάκνπ απνηεινχζε καγηθή πξάμε, πνπ απέβιεπε ζηελ θαξπνθνξία ησλ ρσξαθηψλ θαη ηελ αχμεζε ησλ θνπαδηψλ. Πηελ ηζηνξηθή αξραηφηεηα ππήξρε ην ζηνηρείν ηνπ ζπκβνιηθνχ ηεξνχ γάκνπ, γηα επφδσζε ηεο ζπγθνκηδήο, εληαγκέλνπ ζηελ επίζεκε δηνλπζηαθή ιαηξεία, θαηά ηε δεχηεξε κέξα ησλ Αλζεζηεξίσλ. Πηηο ζχγρξνλεο αλαπαξαζηάζεηο θπξηαξρεί ην εχζπκν ζηνηρείν, ελψ αθνινπζείηαη γεληθά ε γακήιηα εζηκνινγία ζε φιεο ηηο θάζεηο: μχξηζκα γακπξνχ, ληχζηκν λχθεο, πνπ ζπλήζσο ηελ ππνδχεηαη άληξαο, λπθφπαξκα, απνραηξεηηζκφο ησλ νηθείσλ ηεο, κεηαθνξά ηεο πξνίθαο, γακήιηα πνκπή κε επηθεθαιήο ηα κνπζηθά φξγαλα, ζηέςε, ραηξεηηζκφο ησλ λενλχκθσλ κε πξνζθνξά ραξηνλνκηζκάησλ πνπ θαξθηηζψλνληαη ζην ζηήζνο ηνπο, γακήιην γιέληη.

51

ΟΗΓΕΡ ΑΟΞ ΢Ξ ΔΘΑΔΘΙ΢YΞ http://www.zarariswines.gr/arxaiaellada.html http://www.athinorama.gr/umami/wine/country/?id=41 http://blogs.sch.gr/groups/aeiforia/forum http://istories-me-fantasia.blogspot.gr/2013/10/blog-post_4468.html http://www.wpc.org.cy/thraki_aigaio_kipros/documents/Thriskeia.pdf http://www.wineplus.gr/4/173/445/ http://www.pedramas.eu/index.php/menu-tourismos/2012-08-02-07-5814/2012-07-31-10-02-33.html http: //www. agro.gr http: //www. botilia.gr/el-gr http: //www. krasia.gr.com/mple-krasi

52

ΟΜΑΔΓ΢ ΟΜΑΔΑ Α’: Ακδρηώηε Καιιηόπε Βηδάιε Γιεσζερία Πισηά Υρσζή Ροσγγέρε Μαρία ΢αρρή Γιηζάβεη ΟΜΑΔΑ Β’ : Ροσγγέρες Δεμήηρες ΢οσράκε Γσαγγειία Σαράζε Μαρίκα Σούθα Κιαούκηηα Φηιηππούζε Φραγθίζθα ΟΜΑΔΑ Γ’ : Βαζηιά Φαίε Βηδάιε Γιηζάβεη Μαραγθού Ιωάκκα Ποιστρόκε Ακηωκία Ρήγοσ Ιωάκκα

53

ΓΕΝΙΚΟ ΛΤΚΕΙΟ ΣΗΝΟΤ 54

55