Rubriek: Wederwoord 3. Reactie op de open brief van Michiel Rogiers aan Geert Wilders
I
k zou willen reageren op de open brief van Michiel Rogiers aan Geert Wilders (07-08/ nr.3, Neohumanisme). Eerst en vooral duidt de auteur correct aan dat de term ―vrijheid‖ door Wilders geperverteerd wordt door het bepleiten van een verbod op de Koran. Godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting staan blijkbaar niet in Wilders‘ woordenboek, of enkel wanneer het hem goed uitkomt. De berisping van de auteur was dan ook volledig terecht. Bedenkingen had ik echter bij het lezen van het zijsprongetje in verband met de islam. Ik vind dat de betreffende alinea getuigt van een verregaand etnocentrisme. De islam wordt bekeken als een monoliet die bovendien enkel maar kan fungeren als dictator. Dit is niet alleen onjuist, het is ook een grove belediging tegenover het merendeel van de moslims. Islam wordt in de brief automatisch gelijkgeschakeld aan islamisme, shariawetgeving en in strijd met mensenrechten en zelfs tout court met lijden en onderdrukking. In de brief wordt de islam als religie zélf gezien als onderdrukker, in plaats van de individuen of groepen die onderdrukken in naam ervan. Men moet weten, elke mens wordt geboren en opgevoed in een bepaald waardepatroon. Iederéén is m.a.w. vanaf de geboorte in feite ―geïndoctrineerd‖, niet enkel moslims. Als het over onze eigen waarden gaat, vormt dit echter blijkbaar geen probleem. Onze waarden blijken immers universeel en absoluut. Daarom zouden anderen die nog niet tot onze standaard zijn opgeklommen, geholpen moeten worden om zoals ons te denken, om verlicht te worden. Dit vind ik een fundamenteel fout en denigrerend uitgangspunt. Als je mensen vanuit zo‘n perspectief benadert, is het niet verwonderlijk dat ze zich in hun eigen schelp terugtrekken of weigeren zich aan te passen. De strategie die men moet hanteren is dialoog en overtuiging, niet dwang of ―hulp‖. Uitgaan van een universele rechtvaardigheid vind ik bovendien net niet liberaal en democratisch. Een liberaal gelooft net in het bestaan van verschillende individuele rechtvaardigheden naast elkaar. Door universaliteit als axioma te hanteren schakelt men zichzelf immers gelijk met het uiteenlopende essentialistische gedachtegoed (zoals totalitarisme, religieus of ideologisch fundamentalisme) dat uitgaat van onvervreemdbare waarden die voor iedereen zouden moeten gelden. Een clash of civilizations ontstaat net als ieder zijn eigen gedachten wil opleggen aan de rest. Betekent mijn geloof in de totale waarderelativiteit automatisch onverschilligheid? Natuurlijk niet. Het wil in de eerste plaats zeggen dat behoedzaamheid geboden is wanneer men als mens een uitspraak doet over de waarden van iemand anders. Zo‘n oordeel is immers per definitie niet neutraal. Behalve een excuus aan liberalen zou dus ook een excuus tegenover moslims gepast zijn.
Anthony Baert Lid LVSV Gent
Neohumanisme 2007-2008 nr 2 4 1 38
Pagina 42 38