LVG-visie positionering wijkverpleegkundige zorg LVG pleit voor een wijkverpleegkundige die zelf zorg levert en zorg regisseert De wijkverpleegkundige: • vormt met de huisarts de spin in het web van eerstelijnsgezondheidszorg in de wijk; • is een generalistisch werkende zorgverlener; • werkt verbindend naar andere professionals in de wijk, signaleert problemen op diverse levensgebieden, werkt preventief en levert verpleegkundige en indien nodig ook persoonlijke verzorging; • voert de indicatiestelling uit; • bevordert zelfmanagement/eigen regie van de zorgvrager en inzet mantelzorg; • draagt er zorg voor dat de zorg aansluit bij de zorgvraag; • beschikt over voldoende regelruimte om de taak te kunnen uitvoeren. De wijkverpleegkundige is een onmisbare schakel voor het realiseren van de breed gedragen opvatting om zorg in de buurt te bevorderen. Zodat kwetsbare ouderen, chronisch zieken en mensen met beperkingen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen. Voor 2013 en 2014 worden de gelden van het project ‘Zichtbare Schakel’ gecontinueerd. T/m 2012 liep de financiering van dit project via een aparte subsidieregeling van ZonMW. Voor 2013 en 2014 loopt de financiering via het gemeentefonds. Gemeenten en zorgaanbieders moeten afspraken maken over de inzet van die middelen. Bekostiging In het regeerakkoord worden vanaf 2015 extra middelen uitgetrokken voor wijkverpleegkundige zorg. In 2015 € 50 miljoen, 2016 € 100 miljoen en vanaf 2017 structureel € 250 miljoen per jaar. De middelen hiervoor worden weggehaald bij de tweedelijnsgezondheidszorg. Uitgaande van de gedachte dat door meer wijkverpleegkundige zorg in de eerste lijn er minder verwijzing zijn naar de tweede lijn en dus substitutie kan worden gerealiseerd. In het regeerakkoord staat dat de wijze van bekostigen van de wijkverpleegkundige zorg, via de Wmo of de Zvw, nog nader wordt bezien. In de paragraaf over de Awbz staat dat de Awbzverpleging die overgaat van de Awbz naar de Zvw, onderdeel wordt van de populatiegebonden bekostiging van de huisartsenzorg. Tandem wijkverpleegkundige - huisarts Er is onduidelijkheid en onrust over de voorgestelde opdeling van de Awbz en de daarmee gepaard gaande bezuinigingen op huishoudelijke hulp, begeleiding en persoonlijke verzorging. Iedere knip in het continuüm van verpleging, verzorging, begeleiding en huishoudelijke hulp brengt afstemmingsvragen met zich mee. Dat verhoogt het risico dat de zorgvragende burger met meerdere professionals te maken krijgt. Dat zou ervoor pleiten om het totale palet aan dienstverlening onder te brengen bij gemeenten. Dan is er immers geen sprake van een knip. De LVG is van mening dat dit op grond van de ervaringen in het project ‘De zichtbare schakel’ zeer onwenselijk is. Uit ervaring blijkt dat de wijkverpleegkundige die werkt in nauwe samenwerking met de huisarts juist snel wordt geaccepteerd en zelfs wordt vertrouwd door burgers die wantrouwend staan tegenover hulpverlening. Als wijkverpleegkundigen samen met de huisarts functioneren vanuit de eerstelijnszorg, opent dat letterlijk deuren, waar dat andere hulpverleners niet altijd lukt. Daarbij is het wenselijk om de wijkverpleegkundige een zodanige handelingsruimte te geven, dat zij ook een aantal taken in de sfeer van de persoonlijke verzorging kan uitvoeren in het belang van de patiënt. Dat voorkomt dat er een andere hulpverlener bij de zorgvrager moet
1
komen om die verzorging te verlenen. Om dit op lokaal niveau goed te regelen, dienen gemeenten, zorgverzekeraars, eerstelijnszorgaanbieders en door gemeenten gecontracteerde uitvoerders van de Wmo taken meerjarige contracten af te sluiten over: • • • •
de wijze waarop er wordt samengewerkt; welke groepen burgers op basis van een wijkscan prioriteit dienen te hebben; de inzet van middelen; hoe taken en bevoegdheden tussen partijen worden geregeld.
Op grond van het beschikbare budget is er vanaf 2015 en de jaren daarna een forse uitbreiding van het aantal wijkverpleegkundigen voorzien. Daarvoor is het nodig dat de opleidingscapaciteit toeneemt. Ook moet op grond van de bovengenoemde taakinvulling een update plaatsvinden van het curriculum. De LVG is van mening dat de wijkverpleging alleen succesvol kan worden als deze opereert in nauwe samenwerking met de huisarts. Tegen die achtergrond hoort wijkverpleging thuis in de Zvw en moet onderdeel vormen van de populatiegebonden bekostiging basiszorg eerste lijn. Gemeenten, zorgverzekeraars, eerstelijnszorgaanbieders en door gemeenten gecontracteerde Wmo-uitvoerders moeten meerjarige afspraken maken om geïntegreerde dienstverlening op het continuüm van verpleging, verzorging, begeleiding en huishoudelijke hulp aan burgers te kunnen bieden. Om in 2017 over het benodigde aantal wijkverpleegkundigen te beschikken, is een spoedige uitbreiding van de opleidingscapaciteit noodzakelijk, evenals herijking van het curriculum. November 2012
2