Leadership Ayau 29 Ga Maris

29.3.18

AyAU Alhamis

LEADERSHIP Don Allah Da Kishin Qasa

JARIDAR HAUSA MAI FITOWA KULLUM TA FARKO A NIJERIYA

www.leadershipayau.com Leadership A Yau

29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

LeadershipAyau

No: 115

N150

Savanin DSS Da EFCC: Majalisa Ta Amshi Rahoto Daga Bello Hamza

Majalisar Dattijai ta amshi rahoton kwamitin da ta kafa domin bincikar taqaddamadar da ta auku tsakanin jami’an hukumar EFCC dana DSS ranar 21 ga watan Nuwamba 2017.

Shugaban kwamitin Mista Francis Alimikhena ne ya miqa wa majalisar

rahoton a zaman ta na jiya Laraba.

Sanata Fatima Rasaki ce ta bayyana amincewa da qudurin karvar rahoton.

A watan Nuwamba na shekarar 2017 ne majalisar dattijai ta naxa kwamitin domin binciken rikicin daya varke tsakanin jami’an hukumar yaqi da cin hanci da rashawa EFCC

da hukumar leqen asiri ta qasa DSS a Abuja.

Rikincin dai ya auku ne yayin da jami’an hukumar EFCC suka yi qoqarin cafke tsohon shugaban hukumar leqen asirin DSS Mista Ita Ekpeyong da kuma shugaban hukumar NIA Mista Ayodele Oke. “Jami’an Hukumar EFCC su je gidan

tsohon shugaban hukumar DSS xin ne Mista Ita Ekpeyong domin cafke shi sai jami’an hukumar DSS suka hana su aiwatar da kamun”.

Mista Alimikhena, ya bayyana wa manema labarai cewa, a halin yanzu dai an miqa wa majalisar rahoton, sai majalisa ta tattauna kafin ya iya cewa komai a kan rahoton.

An Kashe Sama Da Mutum 20 A Zamfara 4

Daga hagu zuwa dama: Ministan Sadarwa, AbdurRaheem Adebayo Shittu; Ministan Tsaro, Mansur Xan Ali tare da Ministar Harkokin Mata, Aisha Alhasan yayin taron majalisar Zartaswa wanda aka gudanar jiya a fadar Shugaban Qasa dake Abuja

Abubuwa 12 Da Buhari Makiyaya: Jihar Kwara Ya Shelanta A Taron APC Ta Haramta Kiwon Dare > Shafi na 2

> Shafi na 5

2 LABARAI

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Abubuwa 12 Da Buhari Ya Shelanta A Taron APC Daga Umar A Hunkuyi

Babban batun da Shugaban qasa ya yi shi ne maganan qara tsawon wa’adin Shugaban Jam’iyyar ta APC, Cif John Odigie-Oyegun, wanda aka yi a ranar 17 ga watan Fabrairu 2018. Kai tsaye Shugaba Buhari, ya warware wannan shawarar wanda ga dukkan alamu ba ta yi ma shi daidai ba.

An dai tsaiwaita wa’adin Shugabancin na Oyegun ne har ya zuwa ranar 30 ga watan Yuni 2018.

Ga cikakken jawabin da Shugaba Buhari ya yi a kan shawarar ta Oyegun: 1. Ina farin cikin yi maku barka da zuwa wajen wannan mahimmin taro na masu ruwa da tsakin wannan hamshaqiyar Jam’iyya ta mu.

Kamar kullum. Ina fatan za mu yi amfani da wannan taron na mu domin mu warware duk wani savani da rashin fahimta da ke tsakaninmu, domin shiryawa kare kambin da al’umma suka baiwa wannan Jam’iyyar ta mu ta APC, wanda take riqe da shi a yanzun haka.

2.

Musamman, ina ganin akwai bukatar na yi magana a gurguje a kan rikitaccen lamarin qara tsawon wa’adin Shugabannin Jam’iyyar mu

na Jiha da na Tarayya. Kamar yadda duk muka sani ne, an kawo bukatar hakan a taron iyayen Jam’iyya da muka yi ranar 27 ga watan Maris 2018, inda aka nemi da a qara ma su tsawon wa’adi idan wa’adin su ya cika a watan Yuni na wannan shekarar.

3. Mafiya yawan wakilan da suke wajen wannan taron sun yi na’am da wannan bukatar, duk da shike wasu daga cikin ‘ya’yan Jam’iyyar namu son yi kakkausar suka kan hakan. Wasun mu ma har sun nufi Kotu a kan hakan.

4. A nawa vangaren, na xauki lokaci ne ina nazari da kuma neman shawarwari a kan wannan abu da aka yanke. Amma a qarshe abin da na fahimta shi ne, yin hakan ya savawa tsarin mulkin Jam’iyyar mu, ya kuma savawa tsarin mulkin qasarnan.

Tsarin Mulkin Jam’iyyarmu ta APC 5. A sashe na 17 (1) da sashe na 13 (B) na tsarin mulkin Jam’iyyarmu ta APC, ya iyakance wa’adin zavavvun Shugabanni a shekaru 4 ne, wanda za a iya sake sabunta masu shi bayan an yi wani zaven. A tsarin mulkin Nijeriya na 1999 (wanda aka yi wa kwaskwarima), a sashe na 223, nan ma an bayyana yin zaven Shugabannin Jam’iyya

ne a lokaci bayan lokaci, wanda ba zai wuce shekaru 4 ba.

6. Sannan kuma, sashe na 31 na tsarin mulkin Jam’iyyar mu, ya tanadi cewa, duk wani daga cikin shugabannin da yake son tsayawa a takara ko kuma yake son sake tsaya takarar ko kuma yake neman tsayawa takara a wani matakin na daban, tilas ne ya sauka daga kan muqamin da yake a kai, aqalla wata guda kafin a yi zaven.

7. Kan haka, abin da ya kamata mu yi shi ne, mu sake yin wani sabon zaven, da zaran wa’adin waxanda suke a kai yanzun ya kusa qarewa.

Kwamitin riqon qwarya ba zai iya magance hakan ba, ba kuma zai iya yin aiki a madadin zavavvun shugabanni ba.

8. Don haka, ina ganin matuqar muka kauce ma abin da tsarin mulkin Jam’iyyarmu ya tanada, kila muna jefa nasarar da Jam’iyyar tamu ta samu ne a cikin haxari. Idan har za a iya sukan wa’adin shugabannin Jam’iyyarmu a shar’ance, kenan hakan yana nufin duk wasu muqamai ma da kuma zavukan fidda gwani da za su shirya ana iya sukan sa.

Rarrabe-Rarrabe 9. Wannan ma ba wai

• Buhari muna maganan rarraberarraben da za su taso ne ba, sun ma rigaya sun fara tasowan a cikin Jam’iyyar namu, inda wasunmu ke jin an hana masu ‘yancinsu na neman manyan muqaman, ko kuma ma suna cewa, ba a yin Dimokuraxiyya a cikin Jam’iyyar namu.

10. Don haka, ni ina da ra’ayin mu tsayu ne qyam a kan bin tsarin da Jam’iyyarmu, da ma tsarin mulkin qasa, suka shimfixa mana, a maimakon jefa Jam’iyyarmu cikin babban

haxarin da zai iya laqume ta.

11. Abin sha’awan dai shi ne, mun rigaya mun fitar da jadawalin lokacin da za mu gudanar da babban taron Jam’iyyar namu na qasa, da kuma gabatar da zaven.

Ina ganin ya kamata mu bar komai ya ta fi a kan yadda aka tsara, mu kuma yi qoqarin ganin samun nasarar hakan.

12. Ina qara yi maku barka da zuwa wannan taron, tare da fatan za mu ci gaba da fifita bukatar Jam’iyyar namu da kuma ‘ya’yanta.

Kotu Ta Tilasta Wa Matar Da Ta Yi Yunqurin Kashe Mijinta Biyan Diyya A Kano

Daga Wakilinmu

Wata kotun shari’ar Musulunci da ke zama a birnin Kano mai lamba City 2 Qofar Kudu ta tilasta wa wata matashiya, mai suna Rabi’a Usman Muhammad, wacce a ka yi zargin ta yi yunqurin kashe mijinta Nasir Sa’ad, biyan diyyar wasu maqudan kuxi gare shi, don kashe auren nasu.

Wakilinmu, wanda ya halarci zaman kotun da ke a qarqashin jagorancin Mai Shari’a Ibrahim Sarki Yola, ya ruwaito ma na cewa, an yanke wannan hukunci ne a ranar Litinin xin da ta gabata, 26 ga Maris, 2018.

Tun da fari dai Rabi’a, wacce xaliba ce a jami’ar Bayero da ke Kano, ta shigar da qarar ne domin neman a raba auren bisa hujjar cewa mijin nata ya na zargin ta.

To, amma a yayin da lauyan

tsohon mijin, Barista Naziru Adamu, wanda Barista Kamal K. Maude ya wakilta, ya ke mayar da martani kan batun, ya bayyana wa alqalin kotun cewa, ko kusa ba haka batun ya ke ba, inda ya qara da cewa, abinda ya faru shi ne, wata rana mijin nata ya je makaranta xauko ne sai ya tarar ba ta makarantar alhali a iyaka saninsa karatu ta tafi, kuma har su ka yi waya kafin tahowarsa makarantar ba tare da saninta ba, ba ta sanar da shi za ta je wani waje daban ba.

Ya ce, bayan ta dawo gida mijin ya fahimci ta kasa sanar da shi takamaiman inda ta je, sai ya shaida ma ta cewa, ba zai bar ta ta yi aiki ba, bayan ta kammala karatu, saboda wannan halayya da ta fara nunawa.

Lauyan ya cigaba da cewa, daga nan ne Rabi’a Usman ta qullaci mijin nata ta juya

• Matashiyar da ake zargi da yunqurin kashe ma sa baya, inda shi kuma ya yanke shawarar qara yin wani auren.

A cewar lauyan, gano

hakan da ta yi ne ya sa wata rana da daddare ta xauko wuqa za ta soka ma sa a ruwan ciki, lamarin

da ya kai su ga kiciniya har maqota su ka jiyo, ya na mai tabbatar wa da kotun cewa, xaya daga cikin maqotan nasu, wanda dattijo ne ma, ya sasanta su.

Amma duk da haka a ranar da mjin ya sanar da ita cewa, bayan mijin ya maganar qarin aurensa ta na nan daram kuma ma ta taso, sai ta wanke qafa ta tafi gidansu, inda duk wani qoqarin shiga tsakani da a ka yi ya ci tura. Daga nan ne su ka aiko ma sa da sammancin su na neman kotun ta kashe auren.

Bayan dogon nazari da bin ba’asin dukkan vangarorin biyu da Mai Girma Alqali Sarki Yola ya yi, sai ya yanke hukuncin kashe auren, don gudun abinda ka je ya dawo idan an koma xin, amma kuma sai ya bada umarnin tilasta wa matar da ta fanshi kanta ta hanyar biyan mijin

3

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Ra’ayinmu

Yayin Da Aka Yi Bikin Ranar Mata Ta Duniya…

A ranar Alhamis xin da ta gabata 8 ga watan Maris 2018, xaukacin al’ummar duniya suka gudanar da bikin ranar Mata ta duniya. Ranar 8 ga watan Maris, rana ce da aka keve musaamman domin qara sanar da duniya matsayi, qima da kuma darajar da Allah Ya yi wa Mata. Rana ce, da a kan gudanar da taruka domin yayata irin ci gaban da kuma gwagwarmayar da mata suka yi ko kuma ma suke kan yi a dukkanin sassan duniyar nan.

Tun a farkon wannan qarnin ne aka keve wannan ranar ta 8 ga kowane watan Maris na kowace shekara domin nu na halin da matan ke ciki a jiya da kuma yau, rana ce da gwamnatoci, Qungiyoyin mata, Kamfanoni da ma sauran xaixaiku sukan yi taruka, shirya wasu bukukuwa na musamman, domin su tattauna halin da matan ke ciki saboda mahimmancinsu, a duk faxin duniyar nan.

Ranar mata ta duniya, rana ce da a kan dakatar da komai domin a tsaya a yi dubi da kyau a kan qimar matan, a matsayin su na, Matan aure, Iyaye, manyan ‘yan kasuwa, Shugabanni, ‘yan gwagwarmaya, da makamantan hakan.

Taken ranar ta wannan shekarar shi ne, “Lokaci ya yi: da ya kamata a sami canji a rayuwar mata,” a taqaice kenan, da turanci taken ranar matan ta bana shi ne, “Time is Now: Rural and Urban Activists Transforming Women’s Lives”. Bikin na bana, ya yi karo da yunquri kala-kala da matan ke yi a dukkanin sassan duniyar nan,na ganin sun fitar da kansu daga wasu al’adu ko dokokin da suke tawaye ne a cikin darajar da Allah Ya yi masu.

Suke kuma gwagwarmayar tabbatar da samun ‘yanci wanda ya yi daidai da na kowane mahaluqi a bisa gaskiya da adalci ba kuma tare da nu na wani bambanci ba. A wasu qasashen kamar qasar Amurka da makamantansu, matan sukan gudanar da jerin gwano ne a bisa tituna da kuma bin gidaje a cikin birane da qauyaku, inda suke tunatar da mutane a kan wasu haqqoqinsu da aka tauye masu, musamman a wuraren da a kan bambanta albashin matan da na maza ko abin da ya shafi matsayin su wajen raba muqamai a siyasa da sauran qungiyoyi. Hakanan kuma sukan yi amfani da wannan ranar domin tunatar da al’umma haxarin da ke tattare da cin mutunci, tsagwama, qoqarin raina matsayi, Fyaxe, da duk da a kan yi wa matan.

Mu a nan, muna ganin kamata ya yi Shugabanninmu da sauran masu faxa a ji, su yi amfani da wannan ranar ta wannan shekarar wajen tsayawa tsam da kuma yin dubi bisa hali da kuma yanayin da matan ke ciki musamman

ma matan karkara. Waxanda za mu iya cewa, sune kaso aqalla xaya bisa huxu na al’ummar wannan duniyar tamu.

Tare da wannan ximbin yawan na su, da kuma gagarumar gudummawar da suke baiwa al’umma ta dukkanin fannoni, sai kuma sukan zama abin tausayi, domin kuma za ka taras a duk wani sashe na more rayuwar da suka taimaka wajen daxaxa ta, su ne a baya.

Akwai bukatar xaukan matakai na gaggawa waxanda za su ciyar da rayuwar matan da muke kira da iyayen

al’umma gaba, tilas ne mu baiwa matan gudummawa ta kowane sashe kuma a birane da karkara da ma dukkanin qauyaku. Tilas ne mu zaqulo matan da suka yi dukkanin abin yabo a cikin al’umma domin mu yaba masu kamar yadda a kan yabawa kowa. Tilas ne mu qarfafi mata ‘yan gwagwarmayar fito da haqqi da qimar mata a duk inda suke. Sannan kuma ya zama wajibi ga gwamnatocinmu da su tabbatar da sun gusar da dukkan wani abu mai qarfafa qyama da kuma nu na bambanci ga

EDITA Sulaiman Bala Idris

MATAIMAKIN SHUGABA (NA MUSAMMAN) Christian Ochiama

MATAIMAKIN EDITA Bello Hamza

DARAKTAN SASHE Mubarak Umar

RUKUNIN KAMFANONIN LEADERSHIP SHUGABA Sam Nda-Isaiah

BABBAN MANAJAN DARAKTA Abdul Gombe BABBAN MANAJAN DARAKTAN KADARORI David Chinda MANYAN DARAKTOCIN KAMFANI Dele Fanimo Felicia Ogbonlaiye DARAKTAN KULA DA MA’AIKATA Solomon Nda-Isaiah DARAKTAN KULA DA KADARORIN KAMFANI Zipporah D. Tanko MANYAN MANAJOJI Ibrahim Halilu Femi Adekunle Ebriku John

manufarmu

LEADERSHIP A Yau jarida ce da ake bugawa a Abuja.

Ta yi tsayuwar daka wajen tabbatar da shugabanci da wakilci nagari. Jaridar za ta ci gaba da kare muradun al’umma, ba kare ra’ayi da muradun mahukuntanta kaxai ba.

Da waxannan qudirorin ne muke fatan jama’a za su xora mu kan Mizani.

Haka kuma duk ra’ayoyin masu karatu da muke bugawa, ba manufar kamfanin LEADERSHIP ba ne, ra’ayin masu karatun ne.

Sai dai, ba za mu tava mantawa da dalilin wanzuwarmu a doron qasa ba, wato: Don Allah Da Kishin Qasa!

mata. Kamar yadda ya zama wajibi ga gwamnatocin namu da su yi dukkanin abin da za su iya yi na ganin sun kyautata rayuwar matan, ta hanyar fito da shirye-shirye da kuma wasu ayyukan da za su kyautata rayuwar matan.

Kamata ya yi, wannan rana ta kasance ta shekara ce sukutum, ba ranar 8 ga watan Maris ba kaxai, muna ganin lokaci ya yi da dukkanin mutane a xaixaikun su ne ko gwamnatoci, Kamfanoni, Qungiyoyi da sauran dukkanin al’umma za su yi dukkanin abin da ya dace na ganin sun fitar da haqqin matan gami da kyautata rayuwar su ta hanyar samar masu da dukkan abin da zai iya ciyar da rayuwar ta su gaba.

Kowace al’umma ya kamata ta duba ta ga hanyar da ya kamata ta taimakawa rayuwar matan ta yadda za su mori rayuwar su daidai da sauran mutane.

Mutane da yawa, zaton su shi ne, fifiko yana ga mawadata da kuma masu mulki ne kaxai, wanda lallai ba hakan ne ba.

Wannan zamani ne wanda duniya ta kasance tamkar ta taru ne a cikin xaki guda, musamman kasantuwar hanyoyin sadarwa na zamani da ake da su yanzun, ta yadda duk abin da ya faru a nan duk duniya za ta kasance da masaniya a cikin sa. Wannan ya isa ya nu na mana cewa, ya zama tilas mu guji taka haqqin mata da ma sauran marasa qarfi, domin kuwa dukkanin abin da muka yi tabbas duk duniya tana kallonmu.

Wannan aiki ne da ya hau kan kowa.

Ya wajaba, mata su fito su ma su faxa domin a ji su a kuma saurare su, su kuma yi amfani da hannuwansu wajen yin nu ni da dukkanin halukan da suke ciki ta hanyar rubuce-rubuce, su kuma yi amfani da dubarbarun da Allah Ya huwace masu wajen taimakawa junansu kamar yadda suke taimakawa al’umma bakixayanta.

Su kuma ci moriyar dukkanin kafafen sadarwa wajen yayatawa duniya hali da kuma yanayin da ‘yanuwansu na karkaru da qauyaku ke ciki.

Ya kuma kamata al’umma da ta baiwa matan sarari domin su nu na irin bajintar da Allah Ya yi masu, a makarantu, wuraren aiki, wajen wasanni da dai sauran su. Dukkanin gwamnatoci ya kamata su samar da hanyoyin kare haqqin mata da mutuncin su, musamman mu a wannan nahiyar matan da rigingimu da yaquka suka xaixaita su, suka raba su da gidajen su da kuma iyalan su.

A qarshe muna kira ga gwamnatin tarayya, da ta hanzarta sanyawa a cikin dukkanin tsare-tsaren ta, gami kuma da aiwatar da abubuwan da muka bayar da misalan su dangane da kare haqqi da mutuncin mata.

4 LABARAI

A Yau

Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab 1439)

An Kashe Sama Da Mutum 20 A Zamfara Daga Hussaini Baba Gusau

Tashin hankalin da ake tunanin yin bankwana da shi ya dawo a Jihar Zamfara, inda a jiya aka kashe sama da mutum 20 a qauyen Bawar Daji dake Qaramar Hukumar Anka.

Shaidun gani da ido sun bayyanawa LEADERSHIP A Yau cewa, a shekaran jiya ne Maharan suka yi wa al’ummar garin Bawar Daji kwantar vauna a lokacin da suke tattaunawa da ‘yan sa kai, domin vullo da hanyoyin da za su magance matsalar mahara kafin damina ta kankama.

Majiyar ta mu ta ci gaba da bayyana cewa; “Su na tsaka da wannan tattaunawa ne sai maharan suka kewaye su, inda suka fara ruwan harsasai kan mai uwa da wabi, a nan take suka kashe mutane goma.

“Washegari, a jiya kenan lokacin da ake shirin jana’izar waxannan mutane goma da maharan suka kashe, sai ga su sun sake bayyana, inda suka kashe sama da mutum 20 nan take.

“Sun ci gaba da aikata kisan mummuqe, ta yadda duk wanda ya gudu sai su bi shi su harbe, mata da qananan yara waxanda ke cikin gidajensu ne kawai suka tsira.” inji majiyar LEADERSHIP A Yau ta tuntuvi jami’in hulxa da jama’a na rundunar ‘yan sandan Jihar Zamfara, DSP Shehu Muhammad ya bayyana mana cewa, rundunarsu ba ta da labarin abin da ke faruwa a Xansadau, amma a qauyen Bawar Daji dake Qaramar Hukumar Anka su na da labarin an kashe mutane uku ba sama da Ashirin ba.

•Gwamnan Jihar Zamfara, Abdulaziz Yari

Qarfin Maza: NAFDAC Ta Damqe Mai Maganin Jabu Daga Bello Hamza

Hukumar NAFDAC ta gufanar da wani mai maganin gargajiya mai suna Mista Olayemi Lateef a gaban babbar kotun tarayya dake Legas a bisa laifin yin maganin qarin qarfin maza na jabu.

A tuhuma guda 6 da hukumar NAFDAC take yi masa, an bayyana cewa, wanda ake zargin, shugaba ne na qungiyar masu jinyar halayyar xan adam wato “Psychotherapists Association of Nigeria (PAN)”, ya sarrafa maganin qara qarfin maza na jabu mai suna “Libigal for men and Universur D’ Booster” a ranar 23 ga watan Janairu na shekarar 2018 a gida mai namba 1 layin Kolaq a kan hanyar Denro a kusa da tashar Kolaq a unguwar

Ojodu Berger ta jihar Legas.

Laifin ya sava wa dokar sarrafa jabun magunguna dana sarrafa abinci mai namba 1 (a) Act, Cap. C34,LFN,2004 wanda horon laifin kuma yana a qarqashin sashi na 3 (1) (a) na sashin dokar dake bayanin laifin.

Tuhumar mai vangare biyu an shimfixa ta kamar haka, “Kai Olayemi Lateef, mamiji, mazaunin layin kolaq a Isasi-Akute ta jihar Ogun a ranar 23 ga watan Janairu na shekarar 2018 a adireshi na sama kuma a yanki da ke a hurumin wannna kotun, an kama ka da mallakin jabun magani mai suna Libigal for Men and Universur D’ Booster wanda hakan ya sava wa sashi na 1(a) na dokar sarrafa jabun abinci da magunguna mai lamba Act , Cap, C34, LFN 2004 wanda hukuncin laifin

na qunshe a qarqashin sashe ma 3(1)(a) na dokar”.

Jerin laifi na uku da ake tuhumarsa ya nuna cewa, “Kai Mista Olayemi Lateef, a daidai lokaci da wurin da aka faxa a sama an kama ka kana tallar jabun maganin maza mai suna “Libigal for Men and Universur D Booster” wanda hakan ya sava wa dokar da aka bayyana a sama, hukuncin laifin kuma yana a cikin sashin da aka yi bayanin laifin” Wanda ake humar ya qi amince wa da kaifukan da aka zayyano masa, nan take kuma mai gabatar da qara dawanda Mista Adumen Jombo ya wakilta ya buqaci a aiyyana ranar ci gaba shari’ar.

Daga nan ne lauyan wanda ake tuhuma Mista Victor Opara ya sanar da kotu takardar buqatar belin wanda ake tuhuma da suka gabatar a gaban kotun, da yake ci gaba

da gabatar da buqatar belin wanda ake tuhumar, Mista Opare ya bayyana wa kotu cewar, wanda ake tuhumar (Olayemi) na fama rashin lafiyar da bata ji maganin turawa sai na gargajiya, kuma a halin yanzu ya dogara ne ga magungunan gargajiyar domin jinyar rashin lafiyar.

Kuma a bayyane yake cewar babu waxannan magugunan gargajiyar a cikin gidan yari.

Opara ya qara da cewa, wanda yake karewar bai taxa qin zuwa kotu ba tun da aka bada belisa saboda haka in har an ba da shi beli ba zai gudu ba.

Lauya Opara ya ci gaba da bayar da hujjan cewa, doka na qaddara wanda yake karewa a matsayin mara laifi har sai in kotu ta tabatar da laifin daya aikata a kansa, a saboda haka a kwai buqatar a ba da shi a matsayin beli tun

da buqatar haka bai yi karo da wani doka ba.

Bayan sauraro da nazarin bayanan lauyan na buqatar belin wanda ake tuhuma, mai shari’a Ayotunde Faji, ya amince da a bayar da shi beli a bisa sharaxin mutum biyu su tsaya masa a kan kuxi Naira Miliyan 5 kowannensu.

Mai shari’ar ya kuma buqaci waxanda zasu tsaya masa su gabatar wa kotu da shaidar biyan haraji na shekara 3 tare bayana haqiqanin sana’ar da suke yi a rayuwarsu da kuma cikakken adireshinsu ga ragistan kotun wanda zai tantance bayanan.

Mai shari’a Faji ya xage zaman shari’a zuwa ranakun 21 da 22 ga watan Mayu na shekarar 2018 ya kuma umuci a tasa qeyar wanda ake tuhuma zuwa gidan yari har sai an cika sharuxxoxin belin.

BUK Za Ta Karrama Xalibai 72 Da Suka Kammala Da Sakamako Mai Daraja Ta Xaya Daga Umar A Hunkuyi

Mataimakin Shugaban Jami’ar Bayero ta Kano, Muhammad Bello, a ranar Litinin xin nan ne ya shelanta cewa, Jami’ar ta Bayero, za ta karrama wasu xalibai 72 daga cikin adadin xalibai 8,634, da Jami’ar za ta baiwa takardun shaidar kammala digirin su, da suka cinye jarabawar fita Jami’ar a ajin farko, a lokacin da Jami’ar za ta yi bukin saukan karatun xaliban na ta.

Bello, ya bayyana hakan

ne a lokacin da yake yin bayanai kan shirye-shiryen bukin saukan karatun a Ofishinsa.

A cewar sa, Xalibai 5,401, sun sami shaidar kammala karatun digirin farko ne, 70 kuma, sun kammala digirindigir-gir ne, sa’ilin da kuma xalibai 1,833 suka kammala digirinsu na biyu, sai kuma xalibai 656 da suka kammala karatunsu na Diploma.

Ya ce, “Kamar yadda aka saba, za mu yi bukin saukan karatun ne a tsakankanin ranakun 3 da kuma 7

na watan Afrilu, tare da maqalar da za a gabatar ta saukan karatun mai taken, “Matsalolin Shugabanci, Tsaro, Dimokuraxiyya da Ci gaba a Afrika” wanda wani babban malami zai gabatar.

“A ranar Juma’a 6 ga watan Afrilu ne za a gabatar da jawabin, wanda xaya daga cikin shugabannin jami’ar kuma tsohon jakadan qasarnan a majalisar xinkin duniya, Farfesa Ibrahim Gambari, zai gabatar, a qarqashin shugabancin Jakada Alhaji Shehu

Malami, (Sarkin Sudan).”

Hakanan kuma, Mataimakin Shugaban Jami’ar ya ce, dukkanin kwasa-kwasan da Jami’ar ta gabatarwa manyan cibiyoyin qwararru a shekarar 2017, duk sun sami amincewar qwararrun. Sun kuwa haxa da guda 15 a kan karatun digiri, da kuma 8 kan karatun sama da digirin.

“Jami’ar kuma ta ci gaba da al’adanta na runguman kowa da kowa da kuma tafiya da kowa kamar yadda ta saba. Kimanin sabbin

xalibai 8,600 ne Jami’ar ta xauka a satin da ya gabata.

“Abin sha’awan shi ne, kasantuwan sabbin xaliban sun fito ne daga dukkanin Jihohin qasarnan, (Har da babban birnin tarayya), har ma daga qasashen waje,” In ji shi.

Ya lissafta matsalolin da ke fuskantar Jami’ar da suka haxa da wahalan ruwan sha, rashin wadatattun kuxaxen gudanar da ayyukanta da kuma gazawar da xalibai ke yi na biyan kuxaxen rajistan su.

LABARAI 5

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Makiyaya: Jihar Kwara Ta Haramta Kiwon Dare

Daga Umar A Hunkuyi

Gwamnatin Jihar Kwara, ta haramta kiwon dare, a bisa qoqarinta na samar da dawwamammen zaman lafiya tsakanin manoma da makiyaya da kuma sauran al’umma.

Gwamnan Jihar, Abdulfatah Ahmed, ne ya sanar da hakan lokacin taron kwamitin Jami’an tsaron da ya gudana a Ilori, Jiya.

Ahmed ya ce, an kafa

dokar ne don a rage yawan tashin hankalin da ke afkuwa a tsakanin Manoma da Makiyaya, da hakan kuma zai fi sauqi a gano tare da kama dukkanin masu lalata dukiyoyin Makiyayan, da kuma gonakin Manoma, musamman ganin qaratowan damina.

Da yake yi wa manema labarai bayani bayan taron na su a gidan gwamnati, babban mai taimakawa gwamnan kan sadarwa, Dakta Muyideen

Akorede, cewa ya yi, taron wanda gwamna Ahmed, ne ya jagorance shi, kuma dukkanin kwamandojin sassan tsaro na Jihar su ma suka halarta, gami da Shugabannin Qananan Hukumomin Jihar 16, da manyan Sarakunan Jihar, da kuma wakilai daga qungiyoyin makiyaya na, “Miyetti Allah Cattle Rearers Association of Nigeria, da qungiyar manoma ta, ‘Association of Farmers of Nigeria, taron ya yanke shawarar, ya kamata a riqa

gudanar da makamancin sa a dukkanin Qananan hukumomin Jihar, tare da Sarakunan yankin da kuma dukkanin masu faxa a ji a yankunan na su, domin tabbatar da cewa saqon ya isa ga kowa da kowa a Jihar.

Ya kuma qara da cewa, an umurci dukkanin jami’an tsaro da su tabbatar sun shiga Tsakani a duk wani savanin da ya ta so a tsakanin manoma da makiyayan, ba tare da nu na son kai ga wani vangare ba.

A cewar shi, taron ya amince da kafa qungiyoyin ‘yan banga a dukkanin yankunan Jihar, domin samar da bayanai da ka iya hana varkewar rikici.

A kan haka, kwamitin ya amince da cewa, ba wasu da za a bari su shiga wajen da ba na su ba a Jihar, face sai sun zo wa da sarakunan sabon wajen da suka zo, da takardar shaidan ko su su waye ne daga al’ummar da suka baro wajen su, kafin a bari su zauna a sabon wajen da suka zo.

Majalisar Wakilai Za Ta Duba Batun Aringizon Kuxin Lantarkin Da Ake Biya Daga Umar A Hunkuyi

A ranar Alhamis ne, Majalisar Wakilai ta ce za ta sadu da qungiyoyin al’ummu a sassa daban-daban na qasarnan, kan aikin da ta xorawa kwamitin ta na magance matsalar aringizon cajin kuxaxen Lantarki.

Shugaban kwamitin ne, Ajibola Famurewa, ya ambata hakan a lokacin da ake rantsar da kwamitin, ya ce, kamfanonin raba hasken lantarkin suna tsuga ma abokanan hulxan su kuxi.

Ya ce, ‘yan Nijeriya da yawa suna fama da yawan kuxin lantarkin da kamfanonin raba lantarkin ke cazan su.

“Majalisar ta bukaci kwamitin na ta da ya tantance gami da ba ta bayanin bambancin Mitocin, da kamfanin samar da hasken lantarkin, (PHCN), ke sanyawa mutane da kuma mitocin MOJEC, waxanda kamfanin DISCOs, ke samarwa.

“Kwamitin kuma ya duba ta yanda kamfanonin raba lantarkin ke samar da

hanyoyin cazan masu hulxan da su.

“Majalisar kuma ta bukaci kwamitin ya duba bambancin kuxin lantarkin da ake cazan ‘yan Nijeriya da kuma na sauran ‘yan qasashen yammacin Afrika.

“Kwamitin kuma ya duba dalilin da ya hana kamfanin na DISCOs, bin qa’idar da aka sanya masa ta ya daidaita yanda yake cazan lantarkin ya zuwa 1 ga watan Maris 2017.

A cewar sa, za su binciki dukkanin hukumomi da

qungiyoyin da suke da dangantaka da sashen da suka haxa da, Ma’aikatar samar da hasken lantarki, gidaje da ayyuka, Babban Bankin qasa, CBN, Consumer Protection Council, Nigerian Electricity Regulatory Commission, NERC, Nigerian Bulk Electricity Trading Company, NIBET, da, Transmission Company of Nigeria.

Sauran da za su bincikan sun haxa da, kamfanin raba hasken lantarkin, DISCOs, Qungiyar qwadago ta qasa da qungiyar masu yin amfani da

hasken lantarkin ta qasa da sauran su.

Famurewa, ya ce, za kuma su tattauna da masu amfani da hasken lantarkin a dukkanin sassa domin jin yawan matsalolin da suke fuskanta.

A cewar sa, kwamitin na su zai yi qoqari ya kammala aikin sa a cikin makwanni shidan da aka iyakan ce masa.

Ya ce, za su yi hakan ne domin su baiwa Majalisar isasshen lokacin da za ta sauqaqewa al’umma wahalar da suke sha.

An Yi Jana’izar Wakilin VOA Hausa A Yola

Daga Muhammad Shafi’u Saleh, Yola

A jiya laraba 28/3/2018 ne, akayi zana’idar wakilin Muryar Amurka (VOA Hausa), Sanusi Namuel Adamu, a garin Jessu, da ke qaramar hukumar Balanga a

jihar Gombe.

Mista Sanusi Namuel Adamu, wanda shine wakilin sashin Hausa na muryar Amurka (Voice Of America, VOA) a jihar Adamawa, ma’aikaci ne kuma a gidan talabijin mallakin gwamnatin

jihar Adamawa, (Adamawa Television Copration ATV), da ya rasu tun ranar 22/3/2019, a garin Gombe sakamakon fama da rashin lafiya.

An haifi Mista Sanusi Adamu a shekarar 1964 a garin Kaduna, ya rasu ya bar

mata xaya da ya’ya huxu maza uku da mace guda.

Mista Sanusi Namuel Adamu, ya halarci jami’ar Maiduri, (..) a shekarar 1992 zuwa 1996 inda ya samu kwarewa a tsangayar sanin makaman aikin jarida (Mass

Communication), ya kuma yi aiki da jaridar Hausa ta yanar gizo (Nurula’am Online Hausa news paper) kafin rasuwashi Prophet Dauda Dali, ya jagoranci mishi addu’o’in ban kwana a wani coci dake garin na Jessu.

•Daga hagu zuwa dama: Mataimakin Babban Sufeton ‘Yan Sanda, Habila Joshak; Babban Sufeton ‘Yan Sanda, Idris .K. Ibrahim, tare da Shugaban Hukumar Zave Mai Zaman Kanta, Farfesa Mahmood Yakubu jiya a yayin da Babban Sufeton ya ziyarce shi a hedikwatar INEC xin dake Abuja (Hoto: Remi Akunleyan)

6

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

BA FA ZA KU IYA TUMVUKE NI DAGA WANNAN LAGWADAR BA!

K I R A NY E

GI O K R A T L I K A W I A MA T A N A S R A R E J U K

Mai Talla Shi Ke Da Riba:

LEADERSHIP A YAU Ta Shirya Tsaf!

Kamar yadda kowa ya sani ne, wannan jarida mai albarka, LEADERSHIP A YAU ta kafa tarihi wajen zama jaridar Hausa da ta fara fitowa a kullum. Wannan fara fitowa a kullum yana da alfanu masu yawan gaske, gare mu Kamfanin LEADERSHIP da ku masu karatu, musamman masu sana’o’i manya da qanana.

Wannan ne ya sa muke farin cikin shaida wa masu karatunmu cewa mun shirya tsaf domin tallafa wa kasuwancinku, ta hanyar tallata maku shi zuwa inda ba ku zata ba. Domin a halin yanzu mu kanmu da muke buga wannan jarida ba za mu iya bayyana iya inda ta ke shiga ba.

Muna da tsare-tasare da dama don talla ku da hajojinku, inda muka fitar da tsarin ‘IYA KUXINKA IYA SHAGALINKA.’ Wato akwai cikakken shafi, akwai rabi, akwai kwata, akwai kuma daidai iyaka abin da mutum ke so a sanya masa. Wanda a wannan shafin muna so masu sana’o’i, musamman manyan dillalai su tallata hajojinsu, su qananan ’yan kasuwa akwai

nasu tsarin.

A wani tsarin ma da muke da shi, akwai yanayin da mutum zai tallata hajarsa, sannan ya tallata kansa, inda za a sanya hoton shagonsa, hotonsa da kuma taqaitaccen tarihinsa, kuma wannan duk a kuxi kaxan. Maza ku kasance cikin kashi na farko na masu cin moriyar wannan shiri.

Ina ’yan Canji, dillalan yaduka, masu kayan masarufi, mayan da qananan ’yan tireda, dillalan magunguna, masu kamfoni da masana’antu, dillalan hatsi, dillalan mota, masu sayar finafinai da dai sauran masu sana’o’i, ga dama ta samu.

A tuntuvemu a lambarmu ta 08148507210, 07036666850, 08039216372, 07037934034, 08032875238 da 08038011382: email leadershipayau@gmail.com. Ko kuma a tuntuvi wakilanmu na jihohi don qarin bayani.

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Burinmu Shi Ne Mu Sauqaqa Muku

Ba a chaj in kuxin on ka cire d i j a h c a a B saqonnin watin waya kuxi daga ak na wasu banku

Da zaran an buxe asusu da mu, za a morewa rashin chaji idan mutum ya cire kuxi a akwatin wasu bankuna, haka kuma ba za a riqa cire kuxin saqonnin waya ba.

Domin cimma nasara a hada-hadar banki, ka yi mu’amala da bankin Sun Trust a Yau Ziyarci: www.suntrustng.com

TALLA 7

8 TALLA

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

TALLA 9

Gaba dai! Gaba dai “Super Eagles”

Bankin Zenith na taya ‘yan qwallon Nijeriya “Super Eagles”, murna sakamakon nasarar da suka samu ta kai wa gasar Cin Kofin Duniya wanda za a gudanar a qasar Rasha.

10 LABARAI

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (10 Ga Rajab, 1439)

Shugabannin Qungiyar Matasan Arewa Za Su Horar Da Matasa 5,000 A Arewa Maso Gabas Daga El-Mansur Abubakar, Gombe

Wata qungiya ta shugabanin matasan arewa ta Arewa Young leaders’ initiative sun zaqulo qungiyoyin matasa daga jihohin arewa 19 da Abuja dan yaki da shan qwayoyi a arewa su kuma horar da matasa 5000 a yankin arewa maso gabas kan harkokin sadarwa ta zamani.

Malam Ibrahim Yusuf, koodinatan shirin na arewa shi ya bayyana hakan a Gombe bayan sun qaddamar da yaki da shan miyagun qwayoyin na shiyar arewa maso gabas wanda suka

gargare zagayen a kofar gidan mai martaba sarkin Gombe Alhaji Abubakar Shehu Abubakar.

Ko’odintan ya ce manufar wannan horon shi ne dan fadakar da matasa illar shan miyagun qwayoyi a tsakanin matasa dan su sami abun yi mai muhimmanci a rayuwa.

Har ila yau ya kuma ce horon na hadin guiwa ne da kamfanin kwamfuta na Microsoft ward wanda za a fara shi kafin watan Mayu na wannan shekarar.

Malam Yusuf, ya kara da cewa qungiyar za ta gina cibiyar koyar da sana’oi a Gombe wacce za ta

zama ta yankin baki daya.

A cewar sa yaki da shan miyagun qwayoyi na arewa shi ne irin sa na farko da taron shugabancin Matasan arewa karo na biyu da ya gudana a watan Janairu 2018 a dakin taro na sojojin sama dake Abuja.

Sannan kuma ya ce wannan yaki da shan miyagun qwayoyi an qaddamar da shi ne a jihar Neja dan shiyar arewa ta tsakiya a Gombe dan shiyar arewa maso gabas a ranar 30 ga watan Maris kuma za a qaddamar da shi a garin Kaduna dan arewa maso yamma.

Da yake nasa jawabin kwamandan hukumar hana sha da miyagun qwayoyi na NDLEA na jihar Gombe Aliyu Adole, ya ce shan miyagun qwayoyi a tsakanin matasa a jihar ya karu sosai.

Ya yi kira ga mai martaba sarkin Gombe da cewa ya taimaka wajen ganin an samar da kayayyakin aiki da kuma gyara cibiyar kula da kangararrun da qwaya ya taba su a Gombe.

Aliyu Adole, ya ce suna da kayataccen cibiyar horar da masu shan miyagun qwayoyin na musamman da gwamnati ta

gina amma ba’a samar musu da kayayyakin aiki masu inganci a cikin su ba.

Da yake mayar da martani mai martaba sarkin Gombe Alhaji Abubakar Shehu Abubakar na III ya ce haqqin sa na a matsayin sa na uba ya tabbatar da cewa an kawar ko an rage shaye-shayen miyagun qwayoyi a tsakanin al’umma.

Daga nan sai ya ce yana mai tabbatar da cewa zai jajirce a matsayin sa na uban kasa dan ganin an tabbatar da an kawar da shaye-shayen miyagun qwayoyi a tsakanin al’umma.

•Shugaban Qasa Muhammadu Buhari a yayin da yake jagorantar zaman majalisar zartaswar tarayya jiya a fadarsa dake Abuja

Sarkin Ngazargamu Ya Yi Kira Da A Sa Dokar Ta Vaci Kan Ta’ammali Da Muggan Kwayoyi Daga Muhammad Sani Chinade, Damaturu

Mai martaba Sarkin Ngazargamo a Jihar Yobe Alhaji Ahmed Tijjani Saleh Gaidam, ya yi kira ga masu ruwa da tsaki kan abin da ya shafi ta’ammali da kwayoyin sa maye da su gaggauta sa dokar ta vaci a yankin arewa maso gabashin kasar nan da ma wasu sassa da dama na kasar nan dangane yadda matasa suka raja’a ga halayyar nan ta shaye-shaye.

Mai martaba Sarkin na Ngazargamu ya yi wannan kiran ne a tattaunawarsa da wakilinm a fadarsa dake garin Geidam, bisa ga yadda ya ke nuna damuwarsa dangane da rayuwar matasa maza da mata da suka tsunduma wannan muguwar xabi’a ta shaye-shaye

a matsayinsu na kashin bayan kowacce irin al’umma.

Sarkin na Ngazargamu ya kara da cewar matukar gwamnati ta aza dokar ta vaci kan abin da ya shafi kwayoyi masu sa maye da dangoginta to kuwa labudda yawaitar masu shaye-shaye a tsakankanin matasa zai zama tarihi ta yadda nan gaba za a samu matasa masu nagarta a tsakanin al’umma.

Ya ci gaba da cewar shayshaye-shayen muggan kwayoyi da dangoginsu hasali suke kan gaba wajen haddasuwar yawaitar ta’addancin dake faruwa a kasar nan.

Mai martaban ya ce, akwai cikakkun shaidu dake nuna cewar, muggan kwayoyin sa maye suke kan gaba wajen

haddasuwar ta’addanci dake faruwa musamman a yankin arewa maso gabas shi ne yadda ake samun dimbin kwayoyin sa maya kamar qwayoyin tramol da makamantansu a dukanin matsugunan ‘yan Boko Haram din da dakarun tsaron kasar nan ke fatattaka.

Ya qara da cewar, kamar a Jihar Yobe da kuma wasu sassa-sassan kasar nan wannan muguwar halayya ta shaye-shaye bata tsaya ga matasa maza ba hatta matan aure ma wasunsu tunin su afka ga wannan mummuniyar xabi’a ta shaye-shaye.

A cewarsa abin ban takaici ne yadda aikata mummuniyar xabi’a ta shaye-shaye ta yawaita fiye da qima a tsakanin al’umma wadda

wannan lamari babbar matsala ga duk wata kasa.

Ya ci gaba da cewar wannan lamari a halin da ake ciki ya wuce qima ta yadda a yanzu hakan in ka je kasuwannin karkara da kuma gefen titunan birane za ka tarar da mutane na sayar da wadannan kayayyaki a bayyane ba tare da shakkun kowa ba.

Don haka ne ya zama wajibi mu hada hannu don ganin an ci nasarar wajen dakatar da ci gaba da ta’ammali da wannan xabi’a ta sha da sayar da muggan kayayyakin.

Ya ci gaba da cewar, gwamnatin tarayya da gwamnatocin Jihohi da na qananan hukumomi da kuma sarakuna iyayen kasa ba za su taba amincewa da ci gaba da afkuwar irin wannan muguwar

xabi’a ba a duk wani yanki na kasar nan.

Duk da cewar a hasashen da masana kan harkokin yawaitar jama’a cewar, yankin mu na Afrika jama’arsa kan iya ninkawa ya zuwa jama’a da kusan adadin mutane biliyan 1.9 zuwa shekara ta 2050 inda kasar mu Nijeriya za ta kai adadin mutane miliyan 307 labudda ba za a taba cimma burin hakan ba matukar ba a kai ga shawo kan irin wannan badakala ba.

Basaraken ya kuma yi roko ga mambobin majalisun kasa da su samar da matsayi na musamman ga sakunan gargajiya bisa ga irin rawar da suke takawa ga ci gaban kasa da al’ummominta musamman kan abin da ya shafi harkokin tsaro.

LABARAI 11

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (10 Ga Rajab, 1439)

Masu Xaukar Siyasa A Matsayin Sana’a Sun Yi Kuskure –Fuka Daga Muhammad Awwal Umar, Minna

An yi kira ga duk mai sha’awar shiga harkokin siyasa ya zama yana da sana’ar yi domin siyasa hanya ce ta haxuwar al’umma ta yadda za a bunqasa tattalin arzikin qasa, shugaban qaramar hukumar Chanchaga, Hon. Yusuf Inuwa Fuka ne ya bayyana hakan a lokacin da yake tattaunawa da wakilin mu a sakatariyar qaramar hukumar Chanchaga.

Shugaban ya ci gaba da cewar maganar bangar siyasa ya samo asali ne akan yadda jama’a suka xauki siyasa hanyar azurta kai rana xaya, ya ce qasashen da suka ci gaba suna anfani da siyasa ne ta hanyar samar da abubuwan more rayuwar jama’a da qirqiro hanyoyin da gwamnati za ta samu damar ayyuka ga jama’a wanda kowani xan siyasa yana qoqari ne wajen ganin yankinsa da al’ummarsa sun ci gaba savanin mu a Najeriya.

Ya ce yau da daman matasa suna tunanin kowa ya ta ka rawar siyasa ya zama mana kawai shi ya anfana wanda a qarshe bayan qarewar wa’adin mulki in har jam’iyyarsa ta kasa samun damar dawo wa sai ya zama wa gwamnati taulali.

Bangar siyasa na taimakawa wajen tavarvarewar tarbiyar matasa wanda hakan ke jawo matasa da dama sun zama ‘yan daba, abin mamaki a qasar nan ne duk wani mai riqe da madafun iko idan ya hau ba abinda ya ke mayar da hankali akai kamar yadda zai ci gaba da anfana shi kaxai, yanzu tsoffin gwamnoni da suka shekara takwas akan mulki alherin da suke samu yafi abinda ma’aikacin gwamnati da ya shekara talatin da biyar yana

hidintawa gwamnati, wanda idan ka kwatanta abinda tsoffin gwamnoni ke karva a matsayin fansho ya isa ayi wasu ayyukan da al’umma zasu anfana.

Fuka ya ce, ya kamata duk mai sha’awar shiga takarar siyasa ya zama yana da sana’ar hannu wanda ko bayan qarewar wa’adin mulki zai iya tsayawa da qafafunsa. Amma sai ka ga motocin da ake sayewa tsoffin gwamnoni da alawaus xin da suke karva yana tauye ayyukan gwamnati idan an kwatanta kuxaxen da ake kashe masu.

Ya ce mu a qaramar hukumar Chanchaga mun vullo da shirin taimakawa masu qaramin qarfi wanda kuxaxen shigar da gwamnati ke samu mafi yawa daga aljihunsu ya ke fitowa. “ A kowani qarshen wata mukan ware wasu qungiyoyin masu sana’ar hannu muna tallafa masu da jari ta yadda sana’ar na su ba zai durqushe ba, hakan na qara masu azama wajen kuxaxen haraji wanda da sune muke samu damar gudanar da wasu ayyuka.” Idan ka duba a tsarin gwamnatin jiha kan yaqi da rashin aiki ga matasa an vullo da shiri na musamman na koyawa matasa sana’a dan rage raxaxin talauci, wanda ko a qarshen zagen qananan • Hon. Yusuf Inuwa Fuka hukumomi da maigirma matashi ya nemi abin yi mu a gwamna yayi wanda qaramar matakin gwamnati zamu kula hukumar mu ita ce qarshe da shi ta yadda sana’ar za ta sama da matasa xari ne suka qara inganta. kayi rajista da hukumar samar Hon. Yusuf Inuwa Fuka da sana’o’in hannu a qarqashin ya jawo hankalin jam’iyyun gwamnatin jiha wanda siyasa da su qirqiro hanyoyin wannan abin alfahari ne gare da jama’a zasu riqa anfana da mu. Maganar rabawa waxanda damarsu wajen dogaro da kai, ba su da sana’a kuxaxe bai qara wannan hanyar ce kawai za ta komai face janyowa gwamnati iya kawo qarshen bangar siyasa matsaloli da busar da zukatan da shaye-shaye ga matasan mu. matasa, yana da kyau kowani Manufar da gwamnati shi ne

inganta tattalin arzikin qasa ta hanyar ayyukan da zasu anfani al’umma, duk irin kuxaxen da za ka kashe indai ba zai samar da yanayin da zai rage rashin aiki ga jama’a ba bai haddasa komai face hasara.

Shugaban ya yabawa matasan qaramar hukumarsa akan yadda suka jajirce wajen koyon sana’o’in hannu, wanda qaramar hukuma a shirye ta ke dan taimakawa duk wani mai

abin yi ta yadda zai iya anfana da kan shi, wanda hakan koda an umurci da ya zama xan ta’adda ba zai amince ba dan yasan illar hakan.

A kwanakin baya ne dai qaramar hukumar ta rabawa masu sana’ar shayi, yankan qunba da wanzanmai kuxaxe dan inganta sana’o’insu, ya ce shirin kuma zai ci gaba a wannan qaramar hukumar a kowani qarshen wata.

Majalisar Qoli Ta Harkokin Shari’ar Musulunci Ta Ce Ya Kamata A Hukunta T.Y Xanjuma Daga Ibrahim Ibrahim, Kaduna

An bayyana cewa ya zama wajibi Gwamnatin Tarraya da ta xauki tsattsauran matakin hukunci akan tsohon babban hafsan Sojojin Nijeriya, kuma tsohon ministan tsaron qasar nan, Janar TY Xanjuma, a bisa irin katovarar kalaman da ya furta na cewa yanzu lokaci ya yi da Al’umma za su daina dogaro da jami’an soja wajen bayar da kariya, suma su xauki makamai domin ganin sun kare kansu daga abin da ya kira farmakin da Fulani Makiyaya suke kai ma Al’ummar su.

Bayanin hakan ya fito ne daga bakin Majalisar Qoli ta harkokin shari’ar musulunci reshen Jihar kaduna, a yayin da suka kira taron gaggawa na

manema Labarai, a sakatariyar qungiyar dake Umar Bin Khattab, Tudun Nufawa Kaduna, a inda suka karantawa manema labarai takardar bayan taro, wanda ta sami sa hannun Shugaban na Jihar kaduna, Sheikh Yusuf Sambo Rigacikun, da kuma Sakataren ta, Injiniya Abdulrahman Hassan.

Majalisar ta bayyana takaicin ta dangane da irin mummunar kalaman da ya fito daga bakin mutumin da ake ganin yana sahun gaba wajen ganin qasar nan ta zauna lafiya, amma abin mamaki da takaici shi ne, shi da kansa ya ke furta irin waxannan munanan kalamai wanda zasu iya tayar da zaune tsaye a qasar nan.

Majalisar harkokin shari’ar musulunci reshen Jihar kaduna,

ta qara da bayyana cewa, babban abin takaici shi ne, yadda Janar TY Xanjuma, ya miqe a gaban Xalibai Matasa na Jami’ar Jihar Taraba, inda ya ke bayyana masu cewa, “ Ya zama wajibi a gare mu kowa ya tashi ya xauki makami domin ya kare kansa, saboda yanzu mun gane cewa, sojojin qasar nan su ne ke xaure ma ‘yan ta’adda Fulani Makiyaya gindi wajen ganin suna halakamu, saboda haka idan har kun zauna zaman jiran sojojin qasar nan su kare ku, ashe zaku mutum xaya bayan xaya kenan.”

Majalisar Qoli ta harkokin shari’ar musulunci, ta qalubalanci Janar TY Xanjuma da cewa, idan maye ya manta, wallahi Uwar Xa, ba za ta tava mancewa ba, domin kowa ya shaida cewa, a lokacin da Janar

TY Xanjuma, ke ministan tsaron qasar nan ne, aka zubar da jinin da tun da aka kafa Nijeriya ba a tava zubar da jini irinsa ba, wanda suka haxa da, rikicin Odi, dake Jihar Bayelsa, rikicin Jalingo, Mubi a Jihar Taraba, rikicin Zaki Biam a Jihar Binuwai. Amma duk wannan bai ishe shi ishara ba.

Majalisar ta qara da bayyana cewa, babu mamaki qila a yanzu Janar TY Xanjuma, ba shi da ikon sarrafa rijiyoyin man fetur xin qasar nan kamar yadda ya saba yi a baya, ko kuma yanzu qila yana ganin cewa asirinsa ya fara tonuwa akan makaman da yake safara ana turasu yankunan da ake rikici a qasar nan, shiyasa yake ganin bari ya yi amfani da wannan dama domin ya qara tayar da wasu

fitintunu domin sanar’asar na safarar makamai ya ci gaba da inganta.

A cewar majalisar ya zama wajibi ga hukumomin tsaro su xauki tsattsauran matakin hukunci akan tsohon babban hafsan Sojojin Nijeriya, kuma tsohon ministan tsaron qasar nan, Janar TY Xanjuma, domin Nijeriya na gaba da kowa, babu wanda ya fi qarfin gwamnati ta hukuntashi, ko wanene shi, kuma komai girmansa a qasar nan.

Daga qarshe majalisar harkokin shari’ar musulunci reshen Jihar kaduna, ta roqi Al’ummar Musulmin qasar nan, da su ci gaba da kasancewa masu son zaman lafiya a ko da yaushe, sannan su guji xaukar doka a hannunsu.

12 LABARAI

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Rashin Bin Ka’idar Aiki Ne Babbar Matsalar A Qasar Nan –Rochas Okorocha Daga Bello Hamza

Gwamnan jihar Imo Rochas Okorocha, ya ta’alaqa rashin iya aiki a matsayin dalilan da suka hana Nijeriya samun kyakyawan ci gaba da kuma haifar da yawan matsalolin da qasar nan ke fuskanta. Okorocha ya ce, rashin iya gudanar da aiki da sarqesarqen ka’idojin gudanar da aikin gwamnati ya vata kyawawan niyya da manofofin masu gudanar da gwamnati abin da kuma ya hana mu samun cikakken ci gaba.

Gwamnan ya yi wannan bayanin ne jiya a lokacin da manyan jami’an sojoji daga “Nigerian Army College of Logistics” qarqashin jagoracin Janar Richard Duru, suka kawo masa ziyara a gidan gwamnati a Owerri.

Okorocha ya qara da cewa, rundunar sojoji sun samu nasarorin da suka samu ne saboda kauce wa qa’idijin da basu da wani amfani wajen tafiyar da mulki, wannan tsarin tafiyar da mulkin da muka gada daga turawan mulkin mallaka ya yi mana munmuna illa maimakon alhairin da aka yi fatan samu daga tsarin.

“Saboda haka wasu lokuttan a kwai buqatar

qarya qa’idojin da basu da amfani in har kana son cimma burinka, rashin yin haka ya na matuqar cutar damu ya kuma mayar da qasar nan baya sosai”.

“Na samu labarin kun zagaye garin domin gane wa idon ku yadda garin Owerri yake, a matsayinku na xalibai na tabbatar za ku qaru a kan yadda abubuwa suke tafiya musamman a irin tsari irin na tafiyar da mulkin jiha” “Da ina da isasshen lokaci da na yi muku bayani mai tsawo a kan hanyoyin zama shugaba na gari a duk inda mutum ya samu kansa.

“Amma dai ina mai sanar da ku cewa, aiyukan da kuka gani sakamakon nazari ne da kuma hangen nesa. Ga waxanda suka sani, lokacin da na zama gwamna a shekara 2011, garin Owerri babu wani abin a zo a gani a cikin sa na hanyoyi da sauransu, sai da muka yi aiki tuquru wajen fito da aiyukan da kuke gani da suka mayar da garin namu a bin da kuke gani na aiyyukan alhairin da muka gudanar a babbar birnin jihar da ma sauran vangarorin jihar gaba xaya.

“Mun gudanar da aiyyuka fiye da 2,000 tu da wannna gwamnatin ta hau karagar mulki ciki har da wannna

ginin da muke taron a ciki, kusan duk wani gini ko titi da kuka gani a cikin garin Owerri to ko dai wannan gwamnatin ta gina ko kuma mu muka gyara shi zuwa matsayin yake ciki a haliun yanzu.

“Duk wani da yake son cin nasara a matsayinsa na shugaba dole ya zama yana da hangen nesa da kuma son bauta wa jama’a a cikin zuciyarsa, hangen nesa tare da son abin da kake yi su ne zasu taimaka maka wajen ci gaba da abin da kake yi, dole ya zama kana son abin da kake yi, ina matuqar son abin da nake yi, ina son jihar Imo, ina son kasancewa na gwamna ina kuma matuqar son ganin canji a cikin alumma, abubuwan duk sun tattaru ne ga soyayyar ka na abin da kake yi, in ka samu kanka a wannan halin to barci ba naka bane, hutu ba naka bane. Saboda haka aiki tuquru ne sirrin zama shugaba na qwarai a kowanne lokaci.”

Gwamnan ya kuma ce, asara ne bai wa raggo shugabanci kuma dole shugaba ya riqa xaukan nauyin aiyukan da aka gudanar a qarqashin sa. “In misali a ka samu matsala a makarantar ku to dole a Majo Duru ya xauki

•Rochas Okorocha

nauyin rashin ci gaban da aka samu, ya kuma faru ne saboda rashin kyakyawan shugabancisa. Dole ka nuna shugabanci a duk abin da kake yi, in har kana da zimma da hangen nesa to zaka samu gaggarumin nasara a tsarin

shugabancinka.

Ya ce, “Tun da na zama gwamnan jihar Imo ban tava bincikar nawa muke da shi a asusu ba, ban kuma tava bincikar ko nawa ne ke shigo wa daga asusun gwamnatin tarayya ba”

Majlis Khuddam Al-Ahmadiyya Ta Tallafa Wa Marasa Lafiya 1,000 A Zariya Daga Balarabe Abdullahi, Zariya

A wannan mako ne, qungiyar musukunci ta MAJLIS KHUDDAM ALAHMADIYYA ta Nijeriya, ta bayar da tallafin kiwon lafiya na vangarori da dama ga al’umma da suka fito daga sassa daban-daban na qaramar hukumar Zariya.

A saqonsa wajen taron bayar da tallafin day a gudana a fadar Zazzau, da ke birnin Zariya, Mai martaba Sarkin Zazzau Alhaji Shehu Idris ya nuna matuqar jin daxinsa da kuma gamsuwarsa na yadda wannan qungiya ta bayar da tallafin ga mutane da dama da suka hallara, domin a duba lafiyarsu na cututtuka da dama da suke addabarsu.

Mai martaba Sarkin Zazzau, wanda Dokajen Zazzau, Alhaji Shehu Garba ya wakilta, ya nunar da cewar, fadar Zazzau da kuma shi kansa ya na shirye ya bayar da gudunmuwarsa ga wannan qungiya na yadda ta tashi wajen tallafa wa al’umma a vangaren tallafa wa al’umma da kuma ciyar da addini musulunci gaba a sassa da daman a Nijeriya baki xaya.

A dai jawabin mai martaba

•Wasu marasa lafiya yayin da ake duba su

Sarkin Zazzau,Alhaji Shehu Idris, ya kuma yi kira ga sauran qungiyoyi da aka kafa su da nufin tallafa wa al’umma, da su yi koyi da wannan qungiya, na tashi tsaye wajen tallafa wa al’umma da kuma ciyar da addinin musulunci gaba.

Shi ma nasa jawabin

shugaban likitocin da suke wannan qungiya, Dokta Abdul’aziz Ali, ya bayyana wasu daga cikin ayyukan da wannan qungiya ke aiwatarwa, da suka haxa da tallafa wa ma su lallurar ido, inda ake ba su magani bayan an gudanar da binciken lafiyar idanunsu da kuma

ba su gilashin qara gani kyauta, sai bayar da tallafin jinni ga marasa lafiya da suke asibitoci, sai bayar da shawarwari ga al’umma, kan yadda za su zauna a cikin qoshin lafiya da kuma bayar magunguna kyauta ga marasa lafiya, bayan an yi ma su binciken jikinsu.

Kazalika a nasa jawabin, shugaban matasa na wannan qungiya, Alhaji Ishaq Popula, bayani ya yi kan babban taron da za su mai taken SAMAR DA INGANTACCEN ZAMAN LAFIYA A NIJERIYA, wanda zai gudana a babban xakin taro na O tel xin Kongo a zariya, ya qara da cewar, baya ga Nijeriya, suna sa ran mahalarta taron za su fito daga qasashen Afirika, kamar Gana da Jamhuriyyar Benin da Togo da Gambiya dad a kuma Jamhuriyyar Nijar.

Muhiimancin wannan taro a cewar, Alhaji Abdul’aziz Ali maqasudin wannan taro shi ne fitar da hanyoyin samar da zaman lafiya mai xorewa a Nijeriya, musamman in an dubi matsalolin tashintashinar da suke faruwa a wasu sassa na Nijeriya a yau.

Sauran waxanda suka yi jawabi a wajen wannan taro sun haxa da Ciroman Shantalin Zazzau Alhaji Abubakar Umar das hi kuma ya nanata yaba wa wannan qungiya na yadda ta rungumi tallafa wa al’umma a vangaren kiwon lafiya da kuma ciyar da addinin musulunci gaba.

LABARAI 13

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Yada Mu Ka Samu Dala 115,000 A Gidan Tsohon Shugaban Sojin Sama Amosu -EFCC Daga Abubakar Abba

Hukumar yaqi da cin hanci da rashawa da hana yiwa tattalin arzikin qasa zagin qasa(EFCC) ta karvo dalar Amurka biliyan 2.4 da kuma dala 115,000 daga wurin Tsohon Shugaban Sojojin Sama Adesola Amosu.

Adesola Amosu, dai yana fuskatar shari’a ne akan zargin badaqalar sama da faxi da naira biliyan 22.

Wata mai bincike a EFCC Tosin Owobo, ta shedewa babbar Kotun dake jihar Legas a ranar Talatar data gabata cewar, hukumar ta

gano dala 115,000 a gidan Amosu.

A cewar Owobo, naira biliyan 2.4 an samo su ne a Asusun a takardar ajiya ta banki,inda kuma hukumar ta qara gano naira miliyan 383 daga wurin mai xakin Amosu.

Owobo ta tsaya ne a gaban Kotun a wadda mai Shari’a Alqali Mohammed Idris yake jagoranta a matsayin ‘yar sanda mai bayar da sheda akan tuhumar da ake yiwa Amosu da sauran mutane goma.

Sauran waxanda suke fuskantar Shari’ar tare da

Amoson sune; shugaban sojojin sama Jacob Adigun da kwamanda sojojin sama Gbadebo Olugbenga.

Har ila yau, akwai wasu kamfanoni takwas da suma aka sanya su a cikin qarar da ake zargin anyi amfani dasu wajen tabka badaqalar naira biliyan 22.8 da aka wawure daga Asusun rundunar soji ta sama.

Kamfanonin sune; Delfina Oil da Gas Limited, McAllan Oil da Gas Hebron Housing da Properties da Trapezites BDC da Fonds da kuma Pricey.

Xan sandan da suke

jagorantar gabatar da qarar Rotimi Oyedepo Owobo ya ce, kimanin naira miliyan 100 aka karvo daga wanda ake tuhuma na uku, Gbadebo.

Ya ce, kuma kuxin da aka ajiye a Asusun ajiya na banki St. Solomon dake UBA suma an karvo su ta hanyar matar wanda ake tukuma na farko.

Ya ci gaba da cewa, “kimanin naira miliyan 383 aka karvo ta hanyar matar wanda ake tukuma na farko.

Ya bayyana cewar Amosu ya maido da takardun ajiya na banki guda biyu dake xauke da naira biliyan 2.4

a ofishoshin hukumar dake jihar Legas da Abuja.

A cewar sa, “mun gano dala 115,000 a gidan wanda ake tuhuma na farko.

Owobo ya zayyana sauran kayan da aka karvo waxanda suka haxa da; motocin masu silke qirar Lexus LX 570 da wata motar sulke qirar Landcruiser Sports Utility da mota qirar Toyota Avalon.

Ya ce, an kuma karvo gidaje da ban-da-ban daga wurin wanda ake tuhuma na biyu.

Alqali Idiris ya xage sauraron qarar zuwa ranar 18 ga watan Afirilu 2018.

’Yan Siyasa Su Guji Cin Amana Don Su Tsira Da Mutunci Bayan Sun Bar Mulki -Sagir Madaki

’Yan Gudun Hijira: Borno Ta Shirya Mayar Da Mutane 120,000 Bama

Daga Muazu Hardawa, Bauchi

Bayo bayan taron kwamiti mai kula da yanayin tsaro a jihar Borno, gwamnatin jihar ta shirya mayar da yan gudun hijirar da suka fito daga qaramar hukumar Bama, su kimanin 120,000 zuwa yankunan su.

Sakataren gwamnatin jihar Borno, Alhaji Usman Jidda ne ya bayyana hakan ga manema labarai a Maiduguri, babban birnin jihar, farkon wannan makon.

Bugu da qari kuma ya bayyana cewa qaramar hukumar Bama ita ce wadda ta’asar matsalar tsoron ta fi shafa wadda kuma take da yan gudun hijirar sama da 120,000- kaso mafi tsoka na adadin yawan masu gudun hijira a jihar.

Ya ce dawo da yan hijirar zai gudana ne kashi bayan kashi, saboda yadda jama’ar suke da yawa.

Sakataren gwamnatin jihar ya bayyana cewa sun samar da kyakkyawan tsari wajen

An shawarci ‘yan siyasa a Nijeriya da su riqa yin amfani da damar da suka samu wajen ciyar da yankunan su da mutanen da suka zavo su gaba, domin idan sun bar gadon mulki su ci gaba da samun albarka cikin abin da suka tara, ba tare da tsiyacewa ko gamuwa da jarrabawa kala kala cikin qanqanen lokaci ba.

•Sagir Madaki

Alhaji Sagir Madaki Shira xan siyasa kuma mashahancin kan lamurran yau da kullum shine ya yi wannan kira cikin hirar sa da manema labarai a Bauchi jiya. Inda ya qara da cewa abin mamaki ne ganin yadda ‘yan siyasa duk da irin maqudan milyoyin da suke samu a lokacin da suke mulki amma sai a wayi gari mutum abin da zai ci ya nemi fin qarfinsa cikin shekaru

qalilan. Yayin da kuma qaramin xan kasuwa mai qaramin jari sai ya ci gaba da gudanar da harqoqin sa cikin kwanciyar hankali tsawon shekaru amma bai karye ba.

Don haka ya kamata ‘yan siyasa su riqa sanya adalci da nuna gaskiya da riqon amana cikin hidimar su don su riqa tsira da rufin asiri bayan sun bar kujerar mulki.

Sagir madaki ya qara da cewa abin tausayine mutum ya bar aikin da ya ke yi ko wata harqa da a baya ke da rufin asiri a cikin ta ya tattara abin da ya mallaka bayan haka mutane su taimake shi da gudummowa har ya kai ga nasara, amma da zarar wa’adin aikin sa ya qare cikin shekaru qalilan ya tsiya ce wani yana gwammacewa da ya zauna cikin rufin asirin da ya ke kafin shiga hidimar siyasar.

Don hka ya shawarci ‘yan siyasa su kasance masu riqe gaskiya da amana musamman a wannan lokaci tun a duniya Allah ke yin sakamako ta yadda idan xan siyasa ya cuci mutane cikin qanqanen lokaci zai sauka komai ya watse kamar an yi ruwa an xauke. Saboda akwai aya ganin yadda lamurra ke faruwa yadda mutum zai riqe wakilin majalisa a jiha ko tarayya ko gwamna ko minister da ire iren su, kuma ya sauka da dukiya mai tarin yawa amma ace shekaru uku ta qare. Yayin da wasu kuma bayan dukiyar ta qare hukumomi irin su EFCC da ICPC a kullum su yi ta razana mutum da neman bayanai ko dukiya yadda a cikin shekara guda sai a gayyaci mutum ya bar garin da yake zuwa garin da ofishin su ya ke sau ba adadi.

Daga Muhammad Maitela, Maiduguri

Sagir Madaki ya bayyana cewa gayyata da irin waxannan hukumomi ke yi za ka iske tun mutum yana zuwa da motar sa har ta kai ga ya koma da zuwa da motar fasinja wani lokacin idan wulakanci ya yi yawa wani yakan gwammace da bai shiga siyasa ya riqe hakkin mutane ba. Don haka ya buqaci mutane su riqa yin nazari game da shiga siyasa su manta da irin romon da ake samu a ciki. Saboda idan mutum ya samu matsayi ya kama xinka manyan kaya da shiga manyan motoci da auren kyawawan mata daga nesa da yawo a duniya da zarar ya sauka yakan zamo kamar an yi ruwa an xauke

tattara bayanai da tantance mutanen, domin sauqaqe aikin dawo da yan gudun hijirar zuwa yankunan nasu.

Baki xayan yan gudun hijirar, waxanda aka shirya dawowar su, zasu dawo ne tare da hakimi da lawanan su. “baya ga lura da kwamiti mai kula da tsaro yayi- ta hanyar sa ido dangane da yanayin tsaro a garin Bama da kewaye, kana da yadda gwamnatin jiha ta sake gina garin, al’amarin da ya samar da kyakkyawan yanayi ga dawowar yan gudun hijirar zuwa yankunan su “.

Haka zalika kuma, wannan ya zo ne kwanaki uku wanda sojan Nijeriya suka sake buve hanyar Maiduguri/ Bama/ Banki wadda take rufe tun 2014.

Yayin da shi kuma babban kwamandan rundunar tsaro ta Lafiya Dole, Majo-janar Rogers Nicholas, ya baiwa jama’a tabbacin samun cikakken tsaro a garin na Bama da kewayen sa. sai dukkan abin da mutum ya mallaka su ne zai riqa sayar wa xaya bayan xaya har sai ya tatike tik bashi da komai ga kuma zububin hakkin mutane da mutum ya danne ga wulakancin hukumomi na neman abin da ya salwanta wajen mutum.

Don haka Sagir Madaki ya gargaxi yan siyasa da su riqa nutsuwa a duk lokacin da suka samu matsayi su yi aiki domin Allah su riqe amana su taimaki mutane saboda irin addu’ar da ake yi wa mutum ita ne za ta bishi yadda ko ya bar gadon mulki zai samu mafita daga cikin irin masifun da ke biyo bayan riqe muqami irin na kujerar siyasa a Nijeriya.

14 LABARAI

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

An Yaba Wa Gwamnan Jihar Filato An Ja Kunnen ’Yan Jarida Bisa Adalci A Tsarin Gudanar Da Mulki Kan Tantance Labarai Daga Lawal Umar Tilde, Jos

Ya’yan qungiyar makuqa Keken NAPEP (A daidaita sahu) reshen qaramar hukumar Jos ta Arewa a jihar Filato, sun yaba wa Gwamnan jihar Barista Simon Bako Lalong, bisa irin halayen kirki na nuna adalci da qaunar ganin ci gaban al’umma a harkokin gudanar da shugabancin jihar.

Da yake magana a madadin ’yan qungiyar a Jos, Kwanred Dahiru Hassan ya kuma

nuna godiyarsu ga gwamnan bisa xage dokar hana aiki da Keke NAPEP da gwamnati ta sanya wa ‘yan qungyar cikin xan lokacin da aka sanya ta, haka ya taqaita wahalhalun da za a iya fuskata da dokar tax ore.

Kwamred Hassan ya kuma buqaci ‘yan qungiyar da su zama masu bin doka da oda ta hanyar yin ragista da qungiyar kafin fara aiyukansu domin kauce wa fushin hukuma. Ya ce, qungiyar na haxa hannu da

hukumomin tsaro domin tsaftace sana’ar haya da Keken NAPEP domin kawar da vata gari masu cutar da jama’a a cikinsu. Ya ce, a tattaunawar da suka yi da gwamnati kwanakin baya sun fito da tsare-tsare da zai inganta sana’ar tasu, saboda haka ya buqaci masu sha’awar shiga sana’ar dasu garzaya ofishin su dake ‘yan Taya a cikin gari jos domin yin ragista da samunn cikakken takardu saboda kauce wa fushin hukuma.

Daga Lawal Umar Tilde, Jos

An buqaci ‘yan Jarida da ako yaushe su zama masu tantance labaran da suke rubuta wa a kan abubuwan da suka shafi zamanta kewar al’umma kafin wasta wa ga al’umma.

Kwamishinan watsa labarai sadarwa na jihar Filato, Honarabul Yakubu Datti ne ya yi wannan kira a lokacinda yake jawabi ga shugabannin yan jarida na kafofin watsa labarai na waje dake aiki a jihar (correspondent chapel) lokacin da suka ziyarci ofishinsa don taya shi murnar sabon muqamin da ya samu a makon da ya gabata, ya buqaci da ako yaushe su zama suna rubuta labarai a kan abin da zai qara kawo zaman lafiya da haxin kan al’umma kuma su guji rubuta abin da zai kawo barazana ga zaman lafiyar qasa, ya ce, sai da zaman lafiya za a sami buqasar tattalin arziki da yalwatuwar al’umma.

Honarabul Datti, ya kuma jinjina wa ’yan qungiyar bisa kyakkyawan rawar da suke takawa wajen yaxa ayyuka da manufofin gwamnatin jihar, ya kuma buqaci su guji yaxa manufofin mutanen da basu da kishin ganin ana zaune lafiya. Ya kuma yi kira ga ‘yan jaridar dasu kauce wa masu son kawo ruxani a cikin al’umma ta hanyar watsa jitajita, domin tayar da hankalin jama’a.

Daga qarshe y ace ofishinsa a buve take ga kowanne xan jaridar da yake buqatar tantance labara ki qarin bayana a kan wasu lamurra da suka taso day a shafi gwamnatin jihar.

Tun da farko shugaban ‘yan jaridar Yusufu Aminu Idegu, ya bayyana wa kwamishinan cewa, sun kawo ziyarar ne domin taya shi murnar samun muqamin kwamishinan watsa labarai, ya kuma tabbatar masa da cikakken goyon baya daga dukkan ‘yan jarida masu aiki a cikin jihar.

Jami’an Tsaron Jihar Zamfara Sun Cafke Masu Yaxa Kuxin Jabu Daga Hussaini Baba, Gusau

•Gwamnan Jihar Filato, Salamon Lalong

‘Abin Da Ya Kamata Ka Sani Kan Noman Ayaba’ Daga Umar A Hunkuyi

Noman ayaba abu ne mai sauqi sosai, amma idan ana son a samu albarkacinta sosai wanda hakan zai kawo cin riba mai yawa idan an sayar da ita, to akwai bukatar kulawa da ita sosai, musamman wajen zaven wajen da ya dace da shukan na ta, a kuma zavi iri mai kyau, da kuma ba ta ruwa a kan lokaci, sanya mata taki a kan lokaci, da kuma baiwa lura da ita mahimmanci.

Ga qananan manomanta, irin da ake kira da, ‘suckers’ shi aka fi amfani da shi, sai dai kuma ga masu noman ta da yawa don kasuwanci, zai fi dacewa su yi amfani da irin da ake kira da ‘Tissue’ wanda aka samo shi daga sannanen wajen samar da irin shuka

domin samun tsari daga qwari da cututtuka.

Duk da shike irin da ake kira da tissue, sun fi tsada sosai, amma kuma sun fi bayar da natija a cikin hanzari, sukan kuma samar da ‘ya’yaye masu yawa kuma kala daban-daban.

Kamar yadda shafin nan mai suna, agrifarmingtips. com, ya nu na, Ayabar da ta sami kula mai kyau, tana fara yin ‘ya’ya ne a cikin kwanaki 150 da shuka ta, tana kuma iya samar da kilo 20 a kowane nononta guda.

Ana samun Ayaba sosai a sassa daban-daban na duniya, waxanda suke da yanayin da ke tsakanin zafin, 150C da kuma 350C, da kuma saukan ruwan sama daidai gwargwado, (ga wacce ake shayar da ita

da ruwan saman), da kuma matsakaiciyar kaxawan iska.

Zafin da ya kai, 180C zuwa 300C ne ake bukata domin shuka ayabar. Hakan ya fi dacewa da sassaan middle belt da kuma kudancin Nijeriya.

Ana shuka ta a wadatacciyar qasa mai kyau; wacce ke xauke da amfani mai yawa da kuma xan sinadarin acid kaxan da ke tsakanin 6.5 da kuma 8pH. Ba a shuka ayaba a kan qasar da ruwa ke taruwa a cikinta domin kaucewa ruvewar tushen na ta.

Hakanan, ana son a riqa nisanta tushen ayaba da ‘yar’wanta da miqidarin mita 1.8 da kuma mita 1.5. wani mahimmin abu kuma da ya kamata a sani shi ne, ayaba tana bukatar ruwa sosai,

Rundunar Jami’an tsaro na farin kaya wato (Civil Defense) a jihar Zamfara ta samu nasara cafke Musatafa Rabiu da ke hulxa da kuma yaxa kuxaxan jabu. Kwamandan Hukumar Mista David Abi ne ya tabbatar da haka ga manema labarai a ofishinsa dake Gusau babban birnin jihar Zamfara.

Kwamandan ya bayyana cewa, sun samu nasara damqe, Musatafa Rabiu Maru ne a qaramar hukumar Maru inda a nan ne yake vadda waxannan kuxaxen na jabu. Ya kuma tabbatar da cewa, yana da iyayen gida da su ke ba shi waxannan kuxaxen in da ake ba shi kwamishon.

Kuma an kama shi da kuxaxen ‘yan dubu xaya na naira dudu xari da talatin

da biyar (135,000) sai Kuma ‘yan xari biyar na dubu sittin da tara da xari biyar (695,000). Kwamandan ya ce, tuni suka miqa shi zuwa kotu domin ya fuskanci hukuncin daya dace.

Mustafa Rabiu ya bayyana wa manema labairai cewa wannan sa’anar yana da ubangida mai suna Alhaji Sa’adu Tallata Mafara, shi ne ke ba shi kuxaxen dan vad da su kuma kowace dubu xaya yana da xari biyar a ciki, a kan haka suke hurxa har na tsawon lokaci.

Daga qarshe kwamandan ya tabbatar wad a muyanen jihar Zamfara cewa, Hukumarsa a shirye take domin kawar da vata gari a duk inda suke a faxin jihar, ya kuma yi kira ga al’ummar jihar das u taimaka musu wajen basu rahotannin masu aikata laifi domin magance su.

saukan ruwan da ya kai, 700mm, yana yi ma ayaba kyau sosai. Yana qara mata lafiya da sanyawa ta girma da sauri.

Ayabar kuwa da ake shayar da ita, ana son a kowane lokaci qasar wajen ta kasance a cikin damshi, da isasshen

ruwa amma ba mai yawa ba.

A kowane hekta biyu na gonar ayaba, ana son a yi mata feshi da maganin qwarin nan na, ‘Glyphosate pesticide’ tun kafin ma a shuka tan, sannan kuma a rinqa yi mata noma a kai a kai domin raba ta da ciyawa.

RAHOTO

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

15

Kamata Ya Yi A Binciki Dalilan T.Y Danjuma Kan Kalaman Da Ya Yi –Dokta Lame Daga Muazu Hardawa, Bauchi

An shawarci gwamnatin tarayya da hukumomin tsaro a Nijeriya da su gayyaci tsohon Ministan tsaron Nijeriya T. Y. Danjuma domin ya yi bayani game da dalilan da suka sa ya furta wasu kalamai na game da matsalolin da suka shafi tsaron wasu jihohin Nijeriya, domin a kare irin munanan abubuwa da ka iya yiwuwa su biyo bayan kalaman na Danjuma don samun ingancin zaman lafiyar mutanen qasar nan.

Tsohon Ministan ‘yan sanda a Nijeriya kuma shugaban hukumar hukumar lura da sararin samaniyar Nijeriya ta NAMA Dokta Ibrahim Yakubu Lame shi ne ya yi wannan jawabi ga manema labarai a Bauchi wannan larabar.

Inda Yakubu Lame ya bayyana cewa akwai mamaki ace dattijo kamar Theoplus Danjuma wanda ke cikin qungiyar dattijan arewa, kuma kowa ya san irin gudummowar da ya ke bayarwa cikin wannan qungiya a duk wani zaman ACF da ake yi, amma ya fito fili babu shakkar komai ya ayyana irin waxannan kalamai na cewa, “kowane mutum ya xauki makami ya kare kansa domin jami’an tsaro ba za su iya kare mutum ba, idan ba haka ba kuma za a riqa kashe mutane xaya bayan xaya”.

Yace wannan Magana ta yi nauyi ace ta fito daga bakin babban mutum irin su T.Y. Danjuma wanda ake ganin su ne masu bin duk wata hanyar da ta dace don tabbatar da zaman lafiyar kowace kabila a Nijeriya.

Dokta Ibrahim Yakubu Lame ya qara da cewa shekaru biyar da suka gabata akwai zaman da qungiyar dattijan arewa ta yi a Bauchi lokacin da ake tsananin tayar da bama bamai, har wasu dattijai suka bayar da shawarar idan gwamnatin Goodluck Jonathan a wancan lokaci ba za ta iya samar da zaman lafiya a arewa ba, to haqiqa ya zamo wajibi arewa ta nemi cin gashin kanta a barta ta valle daga Nijeriya, kuma a wancan lokacin T. Y Danjuma shi ne ya fara kushe wannan furuci ya buqaci a janye wannan shawara a nemi hanya guda wacce za ta haifar da maslaha game da halin da Nijeriya ta shiga a wancan lokacin.

Saboda haka Dokta Yakubu Lame ya bayyana cewa, T. Y. Danjuma babban mutum ne a Nijeriya kuma Allah ne ya

bashi wannan girma da dole a girmama shi amma ace ya fito fili ya yi irin waxannan maganganu da za su iya haifar da rashin zaman lafiya tsakanin ‘yan qasa haqiqa abu ne da gwamnati ya kamata ace ta duba shi sosai ta binciki dalilan da ya sa ya yi wannan magana, saboda zai iya kasancewa sun yi zamane a qarqashin wata qungiya ko wani shiri da wasu amma aka turo Danjuma da wannan saqo don ya isar wa duniya.

Yakubu Lame ya bayyana cewa ko da ace Danjuma yana da wani qudiri a zuciyar sa da ya shafi sai ya furta wannan magana ba laifi bane ya isar da ita ga gwammnati ko ya kira wani zama na musamman da shugabannin tsaro, don dole a saurare shi saboda matsayin sa kuma dole a girmama shi, idan ya faxa kuma ya taimaki qasa ne dole za a xauki matakin da ya dace akai don samar da maslaha kan irin halin da ake ciki a qasar nan. Amma kamar yadda ya fito cikin manyan kafafen labarai na duniya ya furta irin waxannan kalamai akwai yiwuwar su haifar da matsala tsakanin jama’a ya kasance wasu sun xauki doka a hannun su sun farwa ‘yan uwansu, batun da ake hanqoron ganin an sanya ruwan sanya kan duk wata fitina da ake fiskanta a qasar nan.

Don haka y ace a matsayin T. Y. Danjuma na xan Nijeriya yana da ‘yancin faxin albarkacin bakinsa amma ba ta irin waxannan hanyoyi da za su iya haifar da rashin zaman lafiya a tsakanin mutanen qasa ba.

Don haka ya ja hankalin jami’an tsaro da su gayyace shi don ya basu bayani game da dalilan da suka sa ya yi wannan magana hakan zai taimaka wajen samun wasu bayanai da za su amfani tsaron qasa.

Dokta Yakubu Lame ya qara da cewa Amerika da wasu qasashe na turai sun yi hasashen Nijeriya za ta wargaje a lokacin zaven shekara ta 2015 amma Allah ya kawo lamarin aka wanye lafiya. A daidawai wannan lokaci ganin an tunkari wasu zavukan na shekarar 2019 kuma lamurra sabbi kan tsaron qasa sai qara bijirowa suke yi, al’amarin na nuna cewa matuqar gwamnati ba ta tashi tsaye wajen shawo kan rin waxannan matsaloli ba lallai za a iya samun matsala a yayin zavuka masu zuwa.

Kuma tsarin mulkin qasa

•Dokta Ibrahim Yakubu Lamed

ba fata ake yi ba zai iya haifar da tsaida zavukan matuqar ba a samu zaman lafiya ba, idan kuma haka ya faru to akwai yiwuwar sai ko a kafa gwamnatin riqon kwarya idan har lokacin yin zave ya wuce ba a samu damar yin zaven ba. Don haka y ace domin a guje wa shiga irin wannan mawuyacin hali ya kamata gwamnati ta riqa xaukar irin waxannan maganganu da ake ganin su ba komai ba da muhimmanci don a ci gaba da gano matsalolin da ke damun Nijeriya da hanyar warware su tun ba su kai ga lalata lamurran zaman lafiya da haxin kan qasa ba.

Har wa yau Dokta Yakubu Lame ya ja hankalin shugabannin qungiyar dattijan arewa da su gayyaci T. Y. Danjuma don ya zo ya musu bayani game da waxannan maganganu saboda zai iya yiwuwa ba shi kaxai ya ke wannan magana ba akwai tarayya da wasu mutane ko qungiyoyi.

Don haka ya kamata a daina yin sakaci don abubuwa da dama na faruwa ba a xaukar

matsayin take su tun suna qanana. Don haka ya buqaci shugabannin arewa su xauki mataki cikin gaggawa a magance matsalar kashe kashe da yunwa da talauci da suka addabi mutane, a gyara komai a inganta tsaro da tattalin arziqi da siyasa a mance da batun waye zai yi takarar muqami kaza waye zai nemi kaza, a tabbatar an samu zaman lafiya an taimaki matasa sun samu abin yi don a samu zaman lafiya kafin zavuka masu zuwa.

Ya ce idan ba an mayar da hankali ba ‘yan kudu suna gefe suna kallon abin da ke faruwa suna yi wa mutanen arewa dariya, kuma abin da suke nema kenan su samu damar sake dawowa fagen mulkin Nijeriya, musamman ganin yadda kusan shekaru 40 ‘yan arewa ke mulki a Nijeriya amma har yanzu matsaloli sun tukuikuye arewa ba ci gaban da ya kamata, don haka kowane xan arewa ya xauki lamurra da muhimmanci don samar da zaman lafiya da tsaro da magance matsalolin da suka damuu arewa.

16

Siyasa A Yau A Yau

Alhamis 29.3.2018

Kalmomin Da Ali Wakili Ya Yi Kwana Guda Kafin Rasuwarsa Sun Ishe Mu Ishara –Aminu Tukur HONORABUL AMINU TUKUR Mamba ne a majalisar dokokin jihar Bauchi mai wakiltar mazavar Lere/Bula a majalisar jihar Bauchi, a cikin hirarsa da wakilinmu KHALID IDRIS DOYA kan rasuwar Sanatan Bauchi ta Kudu, Malam Ali Wakili ya bayyana yadda suka yi rayuwa da yadda suka amshi rasuwar tasa, kasantuwar yana xaya daga cikin shaqiqansa da kuma aminansa. Ya kuma nuna alhenin rashin marigayin ga yadda hirar ta kasance: Kasantuwarka xaya daga cikin aminai kuma makusantan marigayi Ali Wakili za mu su mu ji me za ka ce a kansa?

Babban Kalmar da zan fara da ita a nan ita, Inna’illahi Wa Inna’illihir raji’u, an gina mu a kai aka ce duk wata musifar da ta samemu mu ce haka. Muna masu na’amtar dukkanin abun da Allah ya aiko mana, domin shi Allah duk inda ya ga dama zai iya yi da bawansa. Lallai Malam Ali Wakili, Allah ya jiqinsa da rahama, amini ne, xan uwa ne, abokin hidima ne, wane kuma, wane a kalmar wa, domin Ali Wakili ya girmeni da shekara guda. Kuma mun yi rayuwa na aminci da amana a tsakaninmu, wannan ita ce abu na fari da zan faxi.

Abubuwa da dama da zan iya faxa a kansa, abubuwa ne da suka jivinci rayuwar da muka yi da shi, tun daga farkon haxuwarmu har zuwa zama a fadar ubanmu marigayi Ajiyan Bauchi da kuma yadda muka ginu a cikin zuminci na wannan babban zaure da na faxa, har aka kai ga ranar da ya koma ga Allah. Abun da na sani da zan iya faxi a kan marigayi shi ne wannan bawan Allah da muke magana a kansa yanzu mutum ne mai haquri fiye da duk yadda mutum yake tsammani, yana da abubuwa da daman a barkonci, yana da abubuwa da dama waxanda zai yi qoqarin ya ga ya razana ka, kana razana ka juya sai ya kece da dariya ya gama da kai, irin waxannan wasu abubuwa ne daga cikin xabi’unsa waxanda za mu jima gwargwadon rayuwa muna tunawa da su.

Ni ina da kusanci da Ali Wakili ta fuskoki da yawa, akwai gava da dama wanda ni wanda a matsayina na bare a cikin

gidan na kan shiga tsakaninsa da ‘yan uwansa kuma in danne shi ya yi aiki da abun da na ce ya yi; wannan an sha samun hakan a lokuta da dama, a cikin iyalansa mata, uwar gidansa za ta bayar da shaida a kan irin wannan maganar da na ke faxin, ka ga kusanci ne ya kawo hakan. Don haka a cikin waxanda suka yi rashinsa suke jimaminsa na tabbatar ina cikin mutane da suke jimamin rabuwa da amini wanda za a ka tilasta masa ya yi abu kuma ya yi. al’umma a mazavan Bauchi ta Kudu, da kuma al’umma a yankinmu na Tafawa Balewa za su bayar da shaidar cewar lokacin da wannan bawan Allah yake raye a lokacin da ke aiki a matsayin ma’aikaci a jihar Bauchi har zuwa ma’aikaci a hukumar Custom ta qasa wanda a wannan aikin ne ya yi fice wanda har ya kai ga gavar da kusan kaxan ya rage da zama shugaban wannan fannin gaba xaya kafin aka yi masa ritaya; shi ne mutane xaixaiku da damansu a yankunanmu sun rabauta da shi sosai musamman ta hanyar alkairai da ya yi ta tura musu wanda hakan ya basu damar bunqasa harqar kasuwancinsu, zai baka mamaki, mun san mutane da dama da ya basu rancen abubuwa da yawa, wanda daga baya ya ce ya yafe ko ya bari kuma mutanen suka qi bayar da kuxin bai kuma ce musu uffan ba har ya koma ga Allah, mun san irin wannan, suna da dama. Malam da wuya ka samu mutumin da zai baka bashi, a shekara xaya, a shekara biyu har a shekara goma bai ce maka qala ba irin Malam Ali Wakili. Zai baka bashin yana zura maka idona yana ganin iyaka gudun ruwanka kuma wani abun

•Aminu Tukur bayan kammala hirarsa da wakilinmu

dariya ma shi ne idan da za ka dawo ka ce masa abun fa ya carke ya cije, yaya za a yi? abun da zai faxa maka kawai shine to kawo lissafin da, idan ka kawo sai a qara maka, ya ce maka faxa da kanka yanzu nawa ne a kanka? Idan ka faxa da bakinka sai ya ce maka to in baka biyani ba dukkanin abubuwan da ka yi na ibada Allah ya mayar min da ladan?

In har ka bari na mutu baka biyani ba duk abun da ka gina na lada su masallatai da sauransu ladan ya dawo kaina? Irin wannan abun da takaici, kuma samun irinsu da wuya. Sannan kuma yana da kawaici, muddin ka shaqu da shi in har mu’amalar ta haxaka da shi wanda har zai kai ga dukiya ta gifta a tsakani a maimakon kai ka zama sirikinsa sai kai ya zama sirikinka, zai sake maka fuska ta yadda za ka sake da shi har ka samu ka fidda kanka.

Sau tari, ko ni ya sha faxa a gaba na, idan wani hayaniyar siyasa ko takaddama ta varke a tsakani, Kalmar da ta fi fitowa daga bakin marigayin ita ce Allah kaxai ya san me Ali Wakili zai zama a 2019 shin baka ganin irin waxannan kalmomin akwai wasu ayoyi ko darasi a ciki?

Toh! hm! Malam kai wannan ka gani, da za ka san ko ka ji abun da ya furta a ranar Juma’a kwana guda kafin rasuwarsa a wajen auren ‘yar Alhaji Aliko Dangote da kalmominsa sun isheka ishara, muhawara ta varke a tsakaninsu da wasu aminansa a wajen a kan abubuwan da za su faru. Kalmar da marigayi ya faxa ya ce “Ni kuna bani mamaki wa ya gaya muku za ku ga goben da har kuke

Ci gaba a shafi na

26

SIYASA 17

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Abin Da Ya Sa Muka Tuba Ga ’Yan Nijeriya -PDP Daga Idris Aliyu Daudawa

Jam’iyyar PDP ta bayyana dalilan da suka sa ta ba’yan Nijeriya haquri, waxanda suka haxa da wata hanya ce ta gyara qasa, da kuma tunatar ma’yan Nijeriya cewar har yanzu ba ayi dare ba, akan sake gyara al’amura su koma kmara yadda suke kamar da can. Wannan kuma wani babban aikin dake gaban ‘yan Nijeriya shi ne haxa kai, domin ceto Nijeriya daga halin data shiga, a qarqashin mulkin jam’iyyar APC, wanda a cikin shi ’yan Nijeriya suna shan wahala sosai.

Jam’iyyar PDP ranar Litinin ta wannan mako ne ta ba ‘yan Nijeriya haquri saboda ata’asar data tafka, lokacin mulkinta na shekaru goma sha shida, ta kuma buqaci su’yan Nijeriyar su sake bata wata damar.

Da yake qara bada haske akan mtsayin jam’iyyar Sakataren hulxa da jama’ a na qasa, na jam’iyyar Kola Ologbondiyan, wanda shi ne ya fitar da sanarwar ya bayyana cewar kamar yadda ita jam’iyyar ta san yadda al’amura ya kamata su tafi, saboda tana son ‘yan Nijeriya su kasance cikin zaman lafiya da kanciyar hankali, bai yi daxi abin ba, ‘yan Nijeriya ne suke shan wahala hala,. Saboda sune suka ba jam’iyyar APC dama, har abin ya kai ga kasancewa haka.

Saboda ita dama APC bata dawani tsari a qasa ga ‘yan Nijeriya, ta samu kanta ne a mulki ba wani shiri, shi yasa har abin yanzu yana neman yafi qarfinta.

Jam’iyyar ta ci gaba da cewar da yake yanzu ta koyi darussa masu yawa dangane kura kuren data tafka, ‘yan Nijeriya, suna jira ne suka yadda zata sake gyara kanta, da zummar komawa kamar yadda take a da, wato lokacin da ta yi shekaru goma sha shida tana mulki.

PDP ta qara jaddada cewar da akwai matsaloli na cikin gida kafin zaven shekara ta 2015, sababbin shugabanninta, sun fara aiki na samun hanyoyin, da ita jam’iyyar zata fidda kanta.

Ta ci gaba da cewar ‘’Da akwai buqatar mu miqa ban haquri ga jama’a , za mu kuma ci gaba da yin haka, saboda mune muka yi kura kurai,har waxanda basu son jama’a suka kai ga, amsar mulkin daga hannunmu. ‘’Halin da muke ciki a qarqashin mulkin APC al’amura sun jagule har ma ga shi yanzu, qasashen duniya sonata tunanin yadda zasu

•Tsohon Mataimakin Shugaban Qasa, alhaji Atiku Abubakar tare da shugaban jam’iyyar PDP, Uche Secondus

taimaka, a fitadaga cikin quncin rayuwa da aka shiga.

Talakawa su kasance kamar ma ba mutane ba, maganar tsaro kamar ma ba shi ne, duk waxansu cigaban da aka samu ta vangaren tattalin arziki lokacin mulkin jam’iyyar PDP, abin ya zama kmar tatsunniya. ‘’Abin takaici ne yadda jam’iyyar APC take mulki kamar yadda ta ga dama,’yan Nijeriya sun gaji ghankalinsu ya tashi, yanzu wasu ma tunanin su kashe kansu da kansu, don haka babban abin da muke son ‘yan Nijeriya suyi mana, shi ne muna basu haxuri su kuma yafe mana, akan laifukan da muka yi masu.’’

Jam’iyyar adawa tana kira dajam’iyyar APC dakuma gwamnatin tarayya da su daina yaudarar jama’a, su kuma maido da kuxin da suka sata,aka yi amfani dasu zaven shugaban qasa Muhammadu Buhari a shekarar 2015.

A wata sanarwa wadda Ologbondiyan ya sa ma hannu jam’iyyar PDP ta ce APC da gwamnatin tarayyarta, ba zasu ci gaba,da yaudarar’yan Nijeriya ba, saboda gwamnonin jihohi waxanda suka sace bilyoyin Nairori dukiyar talakawa, wajen taimakawa shugaban qasa Buhari zaven 2015, har yanzu kuma suna jin daxi ne saboda sun samu mafaka wajen Buhari.

Jam’iyyar ta lura da cewar ba wata shaida dake nuna jam’iyyar ta saci kuxin jama’a, ta qara bayanin APC da shugaban qasa Muhammadu

Buhari, ya yi yaqin neman zaven 2015 da kuxaxen sata, waxanda sukakai bilyoyin Nairori,waxanda ya kamata ayi ma talakawa aiki, musamman ma samar masu da abubuwan more rayuwa.

Jam’iyyar ta bayyana cewar Ministan watsa labarai da al’adu Alhaji Lai Mohammed ya xai qarya, saboda kuwa PDP ba ani kuxin da zata maido, bayan kuma jam’iyyar data saci kuxi ita ce APC. Ta ce abin da akwai xaure kai matuqa yadda jam’iyyar APC da gwamnatin tarayyarta yanzu, har suna da bakin magana, su nuna cewar su ba masu laifi bane, saboda kuwa ai sunyi amfani ne da kuxaxen, da aka sato lokacin zavuvvukan 2015. ‘’Yan Nijeriya sunsan cewar zaven shekarar 2015 akwai wani abin da bai dace ba and aka yi, ko shi ma shugaban qasa Buhari ya san da haka, yadda aka yi mafani dakuxaxen talakawa. ‘’Amma kuma sai shugaba Buhar ya yi kunnen uwar sheguda’yan Nijeriya, idan aka yi la’akari da yadda aka yi yaqin neman zave mai tsada kamar na shi. Amma kuma ana ta satar kuxaxen jama’a , a jihohin da APC ke mulki bayan ga rahotannin da ake samu, amma bai iya yin wani abu ba. ‘’Don haka idan da jam’iyyar da zata maido da kuxi bata wuce jam’iyyar APC wadda ta yi mafani da kuxin al’umma wajen zaven Buhari a shekarar 2015, ya yi da kuma mutanen da ake zargin da aikata laifin, suna

nan lafiya lau ba tare da an ce masu wani abu ba. ‘’Wannan shi ne jam’iyyar APC wadda gwamnatin ta, a wani rahoto wanda qungiyar Transparency International, a wani rahoton data fitar wanda bai daxe ba, ta yi mata wankin babban bargo, akan harkokin da suka karvar rashawa da cin hanci. ‘’Wannan it ace gwamnatin da ministoci da kuma jami’ai aka samu hannunsu, a harkar cin hanci, musamman ma vangaren mai da iskar gas, waxanda suke qarqashin shugaban qasa, yanzu har ba wanda yace masu me kuka ci bare ku share bakin ku’’. ‘’Akwai maganar Ministan harkokin sadarwa Adebayo Shittu wanda ake zargin mataimakin shin a bin shi Naira milyan 13, yana kuma da gidaje fiye da 12, ya kuma sayi kamfanin buga takardu akan Naira milyan 93, ya sayi motoci masu tsada 25, domin saboda amfanin kan shI ka wai. ‘’Amma har yanzunba wani abin da aka ji daga jam’iyyar APC, ko kuma kasassar gwamnatin tarayya. ‘’Yayin da sake tsarin fuskar jam’iyyar PDP yake xaukar wani sabon fasali, wajen tabbatar wa ‘yan Nijeriya cewar da gaske take, sake ma kanta alqibla, muna kira da Ministan watsa labarai,ya miqa qoqon barar shi ga fadar shugaban qasa da kuma jam’iyyar APC, wajen buqatar mayar da kuxaxen da aka sace, saboda dasu ne aka yi amfani lokacin zavuvvukan shekara ta 2015.’’

18 TATTAUNAWA

A Yau

Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (10ß Ga Rajab, 1439)

Don Mu Inganta Ilimin Kimiyya Da Fasaha Ne Ya Sanya Za Mu Bayar Da Ilimi Kyauta Ga ’Yan Nijeriya –Shugaban ATAP DAKTA SULAIMAN MUHAMMAD LAME Shi ne shugaban kwalejin ilimin kimiyya da hasaha mallakin gwamnatin jihar Bauchi wato Abubakar Tatali Ali Polytechnic, a hirarsa da manema labaru ciki har da LEADERSHIP A YAU ya bayyana dalilan da suka sanya makarantar ke samun ci gaba sosai a wannan lokacin, ya kuma bayyana cewar yanzu haka sun kammala shirin fara koyar da ilimi a matakin digiri kan kwasa-kwasai 15. A wanne vari, ya yi bayani dalla-dalla dangane da shirin bayan da ilimi kyauta a wannan kwalejin, bayan nan kuma ya yi tsokaci sosai kan yadda makarantar take samun qarvuwa a tsakanin jama’a. ma’aikacinmu KHALID IDRIS DOYA ya kasance a wajen hirar: Yallabai ka bayyana mana kanka?

Sunana Dakta Suleiman Muhammad Lame, Nine shugaban kwalejin Abubakar Tatari Ali Polytechnic Bauchi wato ATAP. Wannan kwalejin ta ATAP tana samun ci gaba, ka bayyana mana mene ne sirrin samun nasarorin nan ne kam?

Godiya wa Allah farko, za mu iya cewa samun haxin kai a tsakanin ma’aikatanmu, kama daga malaman makaranta ne ko sauran ma’aikatan da muke da su a wannan makarantar, qungiyoyi ne Alhamdullah akwai haxin kai a tsakani domin mu gudu tare mu kuma tsira tare. Baya ga haka, gwamnatin tana da kwarin guiwa a kanmu, wanda in muka ce za mu yi abu, to tabbas cikin lokaci muna yi, misali idan gwamnati ta ce mu yi abu biyu sai ta ga mun yi uku, wannan dalilin ne ya sanya dukkanin abun da muka nema wajen gwamnatin jihar nan tana bamu nan take. Wannan dalilin ne ya sanya kuke ganin muna samun ci gaba a wannan kwalejin kimiyya da fasahar; kama daga aiyukan da kuke gani ake yi da waxanda ake yi, idan kuka kula muna gudanr da gine-gine da aiyuka daban-daban, wasu aiyukan TETFUND ne wasu kuma gwamnatin jihace take agaza mana wajen tabbatar da muna samun wannan adadin aiyukan da ake kan yi, wasu kuma muna yi ne da xan abun shiga da muke samu na kwalejin, sannan kuma muna da haxin kai sosai da dukkanin ’yan kwangilan da suke aiki a wannan kwalejin waxannan sune sirrinmu.

Ya gaskiyar maganar da ake cewa za ku baiwa wasu jama’a ilimi kan wasu kwasa-kwasai kyauta?

Abun da ke faruwa shi ne akwai naqasassu, irin su guragu waxanda ba za su iya biyan kuxin makaranta ba; kuma suna sha’awar karatun don haka ne muka baiwa wa irin su damar su zo su yi karatu kyauta, yanzu haka maganar da na ke da ku har sun ma fara zuwa suna yin rijista, kuma idan suka zo karatunsu kyauta ne, kuma xakunan kwana kyauta za mu basu. Yanzu haka sun fara zuwa ba mu kai ga samun adadinsu dukka ba don suna kan zuwa. Su guragu dukkanin kwas xin da za su yi kyautane.

Bayan wannan kuma, akwai wasu kwasa-kwasai da za mu bayar da iliminsu kyauta wa kowa da kowa, ba xan jihar Bauchi ba kaxai ko xan wace jiha ne. waxannan kwasa-kwasan sun haxa da fannin ilimin sinadaran (Chemistry), kimiyya (Physics) da kuma ilimin

lissafi (Mathematics). Abun da ya sa muka yanke wannan hukuncin shi ne, mun fahimci cewar gaskiya kusan ko’ina a duniya ana samun matsala irin waxannan malamai masu jan ragamar waxannan fannoni uku, wannan dalilin ne ya sanya muka ce bar mu ga yayane jama’an jihar Bauchi za su ci moriyar wannan kwalejin da aka kafa wacce gwamnatin jihar ke kashe makuden kuxaxe domin ganin an ciyar da ilimi gaba. Hakan ne ya sanya malaman sakandari za ka samu masu koyar da Chemistry, Physics da Mathematics sun yi qaranci a tsakanin jama’a, wannan dalilin ne muka ce duk wanda ya zo yin Bs Physics, Bs Mathematics da kuma Bs Physics matuqar za mu yi to duk wanda ya zo karanta waxannan kwas xin kyauta ne a wannan kwalejin ta ATAP. Qarin bayani kan wannan, idan mutum ba xan jihar Bauchi bane, za mu yi yarjejeniya da shi kafin mu bashi damar karatu kyauta a waxannan fannoni, sharaxin shi ne zai yi wa jihar Bauchi aiki na tsawon shekaru biyar ko zuwa goma bayan kammala karatunsu. Amma sai mun fara ne da ‘yan jihar Bauchi, idan kuma muka samu abun da muke so a jihar Bauchi.

Akwai wani shiri da muka gani ana yi a kwalejin nan wanda hukumar inganta rayuwar mata da matasa take yi a wannan kwalejin a halin yanzu ka yi mana qarin bayani a kai mana?

A tsakanin gwamnatin jihar Bauchi a qarqashin jagorancin Muhammad Abdullahi Abubakar akwai wani shirin haxin guiwa da ake yi a tsakani da wannan makarantar. An kawo mana xaliban kusan dubu uku waxanda za su yi karatun diploma da kuma waxanda za su yi NCE wasu kuma karatun gyara wato (Remedial) kai har da waxanda za su yi ilimin digiri, dukka kuma waxannan mutane dubu ukun gwamnatin jihar Bauchi ce ta xauki karatunsu; gwamnatin ta na kuma yi ne domin ta tabbatar da inganta sha’anin ilimi a wannan jihar, mu namu shine mu tabbatar da aiwatar wa gwamnatin shirinta, yanzu haka muna kan baiwa xaliban nan horo, a halin da ake ciki xaliban 2,500 suna nan sun zo domin cin gajiyar wannan shirin na gwamnati.

Akwai wani ci gaba da kuka samu na fara karatun Digiri a wannan kwalejin ina aka kwana?

Eh mun samu wasu kwasa-kwasai wanda za mu fara yin digiri xinsu a wannan kwalejin, kwasa-kwasan da za mu fara yin digiri xin sun kai 15 a kan fannoni daban-daban da suka haxa da fannonin kimiyya da kuma na fasaha. Jami’o’I biyu ne muka yi

haxaka da su, jami’ar ATBU da ke Bauchi da kuma jami’ar Kashere.

A jami’ar ATBU mun samu kwasakwasai, a Kashere kuma yanzu haka muna kan tattaunawa domin cika yarjejeniyar fara gudanar da kwasakwasai digiri. A fannin samar wa sauran kwasa-kwasai amincewa kuma, lokacin da muka zo wannan kwalejin kusan kwas xaya ne kawai ta samu amincewa amma yanzu haka mun samu nasara kusan kowace kwas a wannan kwalejin ta samu sahalewa da amincewa biyo bayan qoqarin da gwamnatin jihar take yi a kwalejin nan.

Ya zancen alaqa kuma a tsakanin ATAP da al’umman da suke makwaftanku?

Muna iyaka bakin qoqarinmu wajen sauqe nauyin da ke kanmu na makwantanka, saboda wannan makarantar muna da unguwanni da suke kusa da mu, don haka ne muka ga ya dace dukkanin nauyinsu da ke kanmu mu tabbatar da saukewa, a jiya nan mun je unguwar Wuntin Dada muna kan tona rijiyar burtsatsai wato fanfan tuqa-tuqa, sannan kuma sauran unguwannin da suke kusa da mu, su ma za mu samar musu da irin wannan rijiyar. Sannan kuma mun xauki ma’aikatan wucin gadi sama da guda 250 dukkanin waxannan ma’aikatan wucin gadi wacce makaranta ke biyansu kuxin albashi ‘yan wannan unguwannin ne muka xauka, kuma muna tabbatar da cewar muna irin wannan abun ne domin kyautata dangantarmu a tsakaninmu da unguwannin da muke makwafta, wasu lokutan idan za su yi aikin gaya na gyaran hanya ko wanne abu sukan zo mu taimaka musu da kayyakin aiki da kuma tallafin da suke buqata, alaqarmu da ke tsakaninmu da su tabbas mai tsaftace sosai.

Kowace babban makaranta tana fama da irin nata matsaloli na xaliban kamar shaye-shaye, shiga qungiyoyin asiri, da kuma satar amsa, wasu matakai kuke xauka domin kawo qarshen irin wannan matsalar la’akari da hauhuwar adadin xaliban kwalejin a halin yanzu?

Cikin ikon Allah gaskiya muna iyakacin qoqarinmu, domin a wannan fannin wannan kwalejin ta Tattali Ali Polytechnic muna wani abu na baiwa raba aikinmu a tsakanin kowa, kuma kowanne ma’aikaci mun xaukesa da muhimmanci mun xauki aikinsa da muhimmanci a bisa irin wannan haxin hanu da haxa qarfi da qarfe, Allah cikin ikonsa wannan kwalejin ta ATAP tana xaya daga cikin manyan makarantu a Nijeriya

• Dakta Suleman Lame da bamu tava samun rigima na qungiyar asiri ba; kuma gaskiya fannin shaye-shaye ma babu yawa a wannan kwalejin, sannan kuma a fannin satar amsa shi ma bai da yawa, kuma muna iyaka bakin qoqarinmu, muna yin wani abu kamar aikin xan sanda na hana faruwar varnar ma tun a fari, muna qoqarin tabbatar da cewar tun kafin ma yaro ya shiga makarantar a tabbatar da tantancesa kuma a hana masa dukkanin wata damar satar amsar ma, shi satar amsa ai sai an yi ta ne ma kafin a zo ga maganar kora, muna qoqarin shawo kan kowace matsala da haxin guiwar jami’an tsaro da kuma ita gwamnatin jihar Bauchi; a wannan jarabawar da muka yi na baya-bayan nan xaliban da suka zana jarabawa sama da dubu 12 kes-kes xin satar amsa ina jin bai wuce biyu ko xaya da aka samu ba, ka ga kuwa wannan ai ci gaba ne sosai.

Wani kira za ka yi wa su xaliban kan waxannan laifuka ukun?

Muna kiran xaliban kwalejin nan da su tabbatar da bin dokoki da kuma qa’idar wannan kwalejin a kowani yanayi, su yi qoqarin kauce wa waxannan halayen, sannan muna qoqarin wayar da kai a kowani lokaci, don ko yau ma sai da muka taron bita kan faxa wa xaliban illar irin waxannan laifukan, saboda muye ne idan aka ci gaba da yin irin waxannan xabi’un hakan zai iya sanyawa mutum ya rasa karatunsa. Mu kuma a fanninmu muna qoqarinsu.

Wanne tabbaci za ka bai wa gwamnati da jama’an jihar nan na cewar za ka ci gaba da inganta kwalejin?

Tabbas za mu ci gaba da bayar da dukkanin gudunmawarmu matuqar dai gwamnati tana kan wannan qoqarin nata, dole mu tabbatar da mun sauqe nauyin da gwamnati ta xaura mana na gudanar da nagartaccen aiki a kowanne lokaci.

19

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Adabi

Tare da Dakta Aliyu Ibrahim Qanqara 07030797630 imel: ibrahim@fudutsima.edu.ng

Zuwan Bahaushe Afirka Ta Yamma, Rayuwarsa Da Sana’o’insa (I) Wannan mako za mu yi tsokaci ne a kan asalin Hausawa da yaxuwarsu a matsayinsu na jinsin da suka fito daga Qasashen gabas na Daular Larabawa.

Babu shakka Babin za ya kalli kafuwar wasu yankuna na Qasar Sakkwato da ake sa ran wasun su sun koma can sun yi sansani.

Tare da kuma bada labarin taqaitaccen tarihin Malam Usman Qosau, wanda iyayensa na daga cikin waxanda su ka yo qaura daga can Daular Larabawa xin, a matsayin babban misali cewa lallai Bahaushe daga Daular Larabawa ya fito.

Malam Abdullahi Bin Fodiyo ya fada a cikin littafinsa mai suna Kitabun Nasabi cewa fulani sun fito ne daga tsatson Annabawa guda biyu: da Annabi Isma’il (AS) da kuma Annabi Ishaqa (AS), Allah Ya yarda da su.

Yadda abin ya ke, a cewar sa shi ne Annabi Ismaila ya haifi ‘ya’ya 12 maza da kuma mace xaya mai suna Nasmatu. To, a Iokacin da ya ga ajalinsa ya qarato sai ya bar wasicci ga xan’uwan sa Annabi Ishaqa da cewa idan Nasmatu ta isa aure ya aurar da ita ga xaya daga cikin ‘ya’yan sa, watau shi Ishaqa xin. To sai kuwa haka ta kasance. Aka aura mata Isu xan Annabi Ishaqa. A waje xaya kuma mu na iya cewa Falasxinu nan ne asalin kakannin su na usulan.

Daga nan su ka yo hijira har su ka iso Senegambiya, watau qasar Tikaru. A nan ne kuma suka sami harshen Fulatanci. Shima Sarkin Musulmi Muhammadu Bello a cikin littafin sa mai suna Infaqul Maisuri ya bayyan a cewa bayan abubuwan da su ka faru na tarihi da sauye-sauye, daga Senegambiya sai Fulani su ka kasu gida 3 a kuma Qarni na 13 Miladiyya. Kashi guda daga cikin su su ka nufi Futatoro, kasha guda su ka nufi Futajalo. Sai kasha na uku su ka nufi gabas, da nufin komawa wajen dangogin sun a uba, watau Larabawa.

To ta haka su ka nufi qasar Hausa, har daga baya su ka watsu. Wasu daga cikinsu, kamar yanda Malam Junaidu Wazirin Sokotoya bayyana a cikin littafinsa mai suna Tarihin Fulani, ‘sun samu isa inda su ka dosa, watau gabas wajen dangin uba. Wasu kuma su ka yada zango a qasar Hausa, watau waxanda su ke dangi ne ga Bani Yalalve da Sissilve da Walalve da kuma Gumborawa, da Galanka’en da kuma fulanin Adamawa .

Wannan kenan. Bayan wannan kwamba kuma, a wasu sassa na Qasar Hausa kamar qasashen Sokoto da Katsina an sami wasu qungiyoyin Fulani da su ka zauna a wuraren a lokuta mabanbanta.

Akwai daga cikin su kamar Sulluvawa, Munduvawa, Yolawa, Jovawa, Dambazawa da sauransu da yawa.

A qasar Katsina kuma an sami wasu qungiyoyin Fulani da su ka hudo wa qasar Hausa ta Gabas, su ka zauna a yankuna dabandaban na qasar ta Katsina. Ka ga wancan zance ya zo daidai da wannan. Hakazalika kuma a sanadiyar yaqe-yaqe kuma na basasa, da su ka yi ta faruwa tsakanin qabilun Fulani a can Futatoro, sai tun wajen shekara ta 500 bayan hijira, kakan Shehu Usmanu Bin Fodiyo watau Musa Jakwallo ya taso tare da jama’arsa su ka zauna qasar Qwanni wadda ke a yankin Qasar Nijar a yau.

Daga nan kuma zuriya ta ci gaba da yaxuwa. A sakamakon irin wannan yanayi na hijirce-hijirce, sakamakon neman maraya da wurin da za a tsugunna a samu wadataccen karatu, aka sami wasu qungiyar Fulani waxanda daga bisani ake kira Ashafawa, su ka yi sansani a ‘Yandoto ta qasar Katsina, a wajejen Qarni na 15 (Q. 15) Kan manazarta fa ya haxu a wuri xaya a kan cewa Fulani, a duk inda su ke a Duniya, to su na da wata irin fahimta da falsafar rayuwar Duniya ta musamman da su ke kira pulaaku. Wannan aqida da ta banbanta Fulani da sauran jinsunan mutane ta na da ginshiqai kusan 15 waxanda su ka haxa da kunya (senteende), juriya (munyal), tausayi (Endam), jaruntaka (Ngorgu), dattaku (Neddaku), da sauran su. To daga cikin waxannan sansanai ne ake kyautata zaton wasunsu sun nufi yamma har qasar Sokoto inda su ka zauna.

Su ne kuma daga bisani su ka nemi yin hijira zuwa Katsina su ka kuma aiwatar da hakan. Su ka zauna inda dajin Zori ya ke, zuriyar su Malam Usman Qosau kenan. Wannan kenan.

Wani masani ya nuna cewa Hausawa sun haxa da mutanen nan waxanda saboda qaura da magabatan su su ka yi daga qasar Hausa zuwa wasu sassa da ke maqwabtaka ta kusa ko ta nesa da qasar Hausa, ko da kuwa ba su yin magana da harshen Hausa xin, ko kuma yin al’adun Hausawa sun xauka su Hausawa ne. Misali : Abakwariga da ke zaune a jihar Taraba a yau, da kuma wasu da ke iqirarin cewa su Hausawa ne da ke zaune a qasashen Kot Debuwa (Cote de voire) da Burkina Faso da Mali.

Hakazalika kuma akwai al’ummar da saboda qaura da magabatan su su ka yi daga wasu sassan Duniya zuwa qasar Hausa tuni sun manta da harsunan su

da adabin su na asali sun xauki na Hausawa. Sun zama Hausawa a taqaice, a harshe da adabi da al’ada. Misalin ire-iren waxannan mutane sun haxa da Barebari, Kambarin Barebari, Barebarin Katsina, Buzaye, Fulani, mutanen Mali, Mutanen Salgare (ko Senegal), da dai sauran su . A wata ruwayar kuma tarihi ya nuna cewa da Malam Umaru Na-Alhaji da Jibrin Qosau. Da wannan ne mu ke yin shimfixa cewa tarihin da ya gabata ya nuna cewa qabila ko al’ummar da Jibrin Qosau ya fito daga gare ta sun fito ne daga yankin Sham ta qasar Larabawa (ko qasar Siriya a yau) Daga cikin zuriyar ma akwai kakannin ko ‘yan uwan Shehu Usman Bin Fodiyo. To sai su ka yi hijira zuwa yamma, su ka yi linzami ko sansani a qasar ko birnin Sakkwato. An ce kakannin Shehu Usman Bin Fodiye su su ka riga yin gaba wajen yin wannan qaura. A wata ruwayar kuma an ce da Malam Umaru Na-Alhaji da Jibrin Qosau dukan su daga Bagadaza su ka fito, su ka zo Katsina su ka yi sansani, sannan daga bisani su ka koma Zakka da zama.

Amma waccan hujja ta farko ta fi qarfi don da ita aka fi dogara.

A Sakkwato, sai wasun su su ka fallatsa su ka tafi su ka kama wurare a yankunan qauyukan Sakkwato xin su ka zauna. A wannan tunanin ne zuriyar Qosau a yau su ke danganta wannan qaura zuwa Sakkwato da wani zance ko batu da Manzon Allah (SAW) ya tava faxi, da ya ce : ‘ga wani haske can za ya bayyana a yamma, duk mai son ilimi to can za ya same shi kuma ilimin za ya yaxu a qasar baki xaya’ Shikenan, a yankin Sakkwato sai wannan al’umma fulani su ka ci gaba da yaxuwa har ta yi yawa.

Wasu daga cikin su su ka kama kiwon dabbobi, wasu su ka yin karatun addini da karantarwa, wasu kuma su ka shiga cikin harkokin mulki, wasu kuma

su ka shiga yin fatauci. Daga cikin vangaren da ke yin kiwon dabbobi sai wasu su ka gusa su ka yi sansani a wani wuri da ake kira Zori, a nan dai yankin Sakkwato xin. Ga kuma dukiya ta dabbobi sai qara yaxuwa ta ke yi.

Daga cikin su akwai wasu mutum biyu da ake kira Shehu babba da Shehu qarami da su ka tara aqalla saniya mai sunan saniya har kimanin sama da 100,000. To sai Shehu babba da Shehu qarami su ka yanke shawarar su bar Zorin Sakkwato su qara gusawa gabas.

Su ka kora saniya kimanin 9,000 su ka yi gabas su ka bar kimanin shanu 100,000 can wajen sauran dangin su. Sai su ka iso wani wuri a kusa da Katsina da a yanzu ake kira Zori. Ma’ana sun baro Zori sun zo sun kafa wata sabuwar Zori.

Su ka zauna nan. Su na nan, wasu dangin su daga waccan Zorin Sakkwato su kan kawo masu ziyara lokaci-lokaci wasu sauran kuma ba su zuwa. To a nan Zori sai, saboda dajin na da girma qwarai kuma dangi kan sha wahala wajen gane wurin in sun fita kiwo ko neman abinci, ma’ana su kan yi ximuwa. Sai su ka yi wata dabara. Su ka samu wani dogon icce da ya kere duk sauran itatuwan da ke dajin da ake kira ‘iccen zure’, su ka yanka sa, su ka fexe shi, fatar, sai aka aza ta a bisa wannan icce na zure.

An yi hakan ne don duk wanda ya fita waje kiwo ko neman abinci idan ya dawo ya hango wannan fatar sa a bisa wannan icce da ya fi kowanne icce a dajin tsayi. Yin haka, sai matakin zama nan ya daidaita.

Aka haxu nan aka yi ta zama.

Daga nan sai wasu su ka bazu su ka shiga cikin harkar yaqi, ana yin yaqi tare da su, wasu su ka haqura su ka tsaya nan su ka ci gaba da kiwon dabbobi. Wasu kuma su ka fallatsa cikin Duniya neman ilimi.

Za mu xora a sati mai zuwa in Allah Ya yarda.

A Yau Alhamis 29.3.2018

20

CINIKI

Kasuwanci MASANA’ANTU

INSHORA

HANNUN JARI

Editan Kasuwanci Mohammed Shaba Usman

KASUWAR SHINKU

Sanadiyyar Sana’ar Leburanci Na Shigo Kaduna –Ibrahim Wannan wata tattaunawa ce da MUHAMMAD SHABA yayi da MALAM IBRAHIM HARUNA, wani xan kasuwa wanda kafin ya fara kasuwanci sai da ya farad a sana’ar leburanci. Ya faxi irin nasarorin da jajircewa kan kawo wa mutum a rayuwa. ga yadda hirar ta kasance: Me karatu zai so sanin sunanka?

Alhamdulillahi suna na Ibrahim Haruna.

Ko za ka bamu taqaitaccen labarin abin da ya kawo ka Kaduna?

To ni dai xan jihar Sakkwato ne, a can aka haife ni, a wata qaramar hukuma da a ke kira Jadawa a nan Sakwakkato. To ni dai na shigo wa na gaskiya ban san abin da yasa ba amma sai dai na ce Allah ne ya kawo ni jihar Kaduna tun da a nan hayar abinci na yake shi ne yasa kawai.

Lokacin da ka shigo jihar Kaduna menene sana’a da ka fara yi?

To ni dai sanda na zo jihar Kaduna ta kudu na fara ne da aikin leburanci ba wai masu yin gine -gine ba fa, kamar dakon kaya ne amma a wajen masu sai da buhunan shinkafa mu kuma sai mu kai musu shagunan su, muna nan muna ta yi har Allah ya haxa ni da wani mutun da ka ga nake a shagonsa ke nan shi dai wannan mai shagon nan da farko ina ta kawo mass kaya ne shago idan ya saya sai ni kuma sai na kai masa ko buhu nawa ne, saboda yarda da ni da ya yi, a haka har ya ce, na dinga zama masa a shago ya bar mani amana ya yarda da ni. Shi ma xan Sakkwato ne amma kauyen mu ba xaya ba ne. Allah ne kwai Ya haxa mu das hi.

Wani aiki ka ke yi kafin ka zo

Kaduna?

Kafin zuwa na Kaduna ina yin aikin noma ne amma ba wai nawa na qashin kai na ba ne, na kan je na taya mutane ne a biya ni har nazo na samu nawa nima ina bada wa a yi mun aiki na biya su. Sai gashi zuwa na jihar Kaduna na yi aikin hajji ni dai sai dai godiya ga Allah.

kenan, amma islamiyya kam na sauke Alkur’ani ma kuma babu in da ba zan iya karanta ma ba ko daga barci ka tashi ni wannan kan gaskiya na gode Allah.

Wasu kayayyaki ku ke sayarwa yanzu?

Kamar yadda ka gani muna sayar da su shinkafa da wake da Semo da indomie da gero da dawa da masara da suga da sauran su.

Wani qalubale kake ta fuskanta lokacin da ka shigo jihar Kaduna da kuma yanzu?

Gaskiya na fuskanci matsaloli da dama, amma babban shi ne tsakani na da ‘yan uwan mai gida na a giskiya ba wai suna son zama na bane a wannan shagon sai dai Allah ne da ya haxa ni da shi da kuma addu’a shi ne yasa muke tare har yanzu.

Kuna sayar da buhu-buhu a kan sari,ko dai a kan awo kawai kuke sayarwa?

Duk wanda mutun yake so idan buhu ne kake so a kan sari ne idan kuma aunawa ne duk dai wanda kake so harma rabin mudu akwai, sai dai kamar su semo da indomie ka ga su ba aunawa a ke yi da wani abu ba, shi indomie kwali kwali ne shi kuma semo buhu ne amma ba a auna shi sai dai ka saya buhu ko leda daya, kaga yanda abubuwan suke kenan.

Ya maganan karatu, ko an xan samu?

To na yi makarantar boko amma iyaka na firamare, ina gama firamare shi ne mahaifina ya fara rashin lafiya kuma shi ne yake biya mani kuxin makarantan, dalilin da yasa ban ci gaba da makarantar boko ba

Kana da iyali?

Ina da mata xaya da yara uku amma duk suna can garinmu sai dai na je na gan su na dawo.

Wani shawara za ka bai wa matasa?

Shawara na ga matasa shi ne su rage girman kai su kuma ji tsoron Allah. Za ka ga matashi zai ta cewa yafi qarfin ya sai da ruwa ko kuma ya kwashi shara a biya shi amma zai je yana roqon masu kwasan shara. Shi fa nema ba wasa bane kuma sai da haquri. Ka dubi abin da yake faruwa yanzu game da maganan karve wa mutane waya da ake yi a garin nan. Baka isa ka riqe waya yanzu ba kana tafiya kana ta waige-waige kamar wani mara gaskiya. Saboda haka dan Allah matasa mu cire girman kai mu tsaya mu nemi haqqinmu duk wani maganar ci yanzu maganin

• Ibrahim yanzu ba shi bane komai sai da hakuri. Allah ya taimaka mana baki xayan mu ya kuma qara mana imani amin.

Ga gwamnati kuma fa?

Ga gwamnati dai, to ni na san ba zasu ji shawara na ba sai dai kawai na favi albarkacin baki na, saboda babu wanda zai ce ko kuma bai ga yanda qasan nan take ba a yanzu. Su sani cewa idan ba tsufa to akwai mutuwa kuma duk abin da suka yi sai Allah ya tambaye su. Allah ya taimaki mu baki dayan mu.

OCHA Za Ta Tallafa Wa Mutane 60,000 A Jihar Borno Daga Muhammad Maitela, Maiduguri

Ofishin gudanar da ayyukan jinqai na majalisar xinkin duniya (OCHA) ya ayyana kashe dala miliyan 11 wajen tallafa wa yan gudun hijira a jihar Borno.

Za a yi amfani da kuxin domin bunqasa rayuwar mutane sama da 60,000, waxanda matsalar tsoro ta tagayyara.

Bugu da qari kuma, an kevanci waxannan kuxin ne kawai domin bayar da agajin gaggawa ga yan gudun hijirar Borno da makamantan su dake yankin arewa maso-gabas.

Majalisar xinkin duniya tare da haxin gwiwa da cibiyar ayyukan jinqan ta bayyana cewa, da fari sun buqaci dala biliyan 9 da za a kashe wajen aikin farfaxo da rayuwar al’ummar da

wannan matsala ta Boko Haram ta xaixaita a yankin.

Mista Edward Kallon, shi ne jami’in mai kula da ayyukan jinqai na hukumar, wadda take a qarqashin majalisar xinkin duniya a Nijeriya, Wanda kuma ya bayyana cewa, “rikicin wanda ya tilasta wa dubun-dubatar mata da yara tare da qananan yara a cikin kowanne mako “. “kuma a haka rayuwar jama’a tayi ta gudana a cikin mawuyacin halin ni’ya su, saboda haka majalisar xinkin duniya tare da haxin gwiwa da takwarorin ta, zasu ci gaba da haxa hannu wuri guda wajen bayar da tallafi domin sauqaqa wa jama’a wahalhalu.”

Majalisar xinkin duniya tana yiwa yankin arewa masogabas kallon vangaren da yake

fuskantar qalubalen rayuwa a duniya, ta dalilin rikicin Boko Haram, wanda kuma ya xauki shekaru. “yankunan da wannan matsalar tafi qamari a cikin su sune, jihohin Borno, Adamawa da Yobe, wanda aqalla mutane miliyan 7.7 suke da buqatar jinqai a wannan shekara, alqaluman da suka doshi kashi 80 cikin xari, ko kuma miliyan 6 da xigo 1, na adadin tallafin da ake sa ran samarwa. “waxannan kuxaxen zasu taimaka wajen samar da muhimman ayyuka 15 waxanda kuma zasu kasance jigo a ayyukan jinqan a wuraren da matsalar ta fi shafa a arewacin jihar Borno -vangaren Maiduguri zuwa Monguno”. “a cikin watanni uku kacal,

akwai kimanin mutane 30,000 waxanda rikicin ya tilasta musu dole suka yo qaura, waxanda kuma suke da matuqar buqatar abinci da ruwan sha, wurin kwana tare da tufafin da zasu yafa a jikin su da magunguna”.

Inji shi. “qarawa da qarau kuma, waxannan kuxin zasu taimaka gaya dangane da ximbin buqatar da jama’ar da ke zaune a kan iyaka da Kamaru ta gabashin Borno. Garuruwan da suka haxa da Gwoza, Bama, Dikwa, Kala/ Balge, Monguno, Askira/Uba. Sannan da jama’ar da ke zaune a arewacin Adamawa– Madagali, yayin da kimanin qarin wasu mutum 30,000 suka arce ta dalilin xauki ba daxin sojan Nijeriya a yankin”. Ta bakin jami’in.

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

KASUWANCI 21

An Gurfanar Da Ma’aikatan Banki Huxu Saboda Damfara

Daga Bello Hamza

Ranar Talata da ta gabata ne ofishin yanki na Inugu na Hukumar EFCC ta gurfanar da Nwachukwu Placidus, tsohon manaja a bankin First City Monument Bank dake garin Onitsha da wasu ma’aikata 3 na bankin Idemili Micro Finance Bank na garin Nnewi masu suna kamar haka; Ohaegbunam

Chinyere da Egbosi Chiemenam da kuma Nkeiru Okeke a gaban mai shari’a Ike Agu na na babban kotun jihar Anambara da tuhuma 12 da suka haxa da sata da zamba cikin aminci ta hanyar mallakar Naira Miliyan 129.

Wanda ake tuhuma na farko Mista Placidus, a na zarginsa ne da karkatar da wasu kuxaxe da a ka karvo daga Idemilli Micro Finance

bank domin ajiya a bankinsu zuwa harkokin gabansa in ya gabatar da wasu takardun jabu domin vatar da sawunsa, sauran mutane ukun kuma ne suka taimaka masa wajen tafka wannan ta’asar.

Dukkan waxanda ake tuhumar sun qi amincewa da laifinsu bayan da aka karanto musu zarge-zagen da ake musu. Daga nan ne alqalin ya bayar dasu beli a

bisa qa’i’doji kamar haka, wanda ake tuhuma na farko zai zo da masu tsaya masa mutum biyu da kuxi Naira Miliyan 2, ya zama na kuma masu tsaya masan suna da gidajen kansu a yankin da kotun ke aiki su kuma miqa hotunansu tare da na wanda suke tsaya ma.

An bayar da belin mutane ukun ne a kan kuxi Naira Miliyan 1 da mai tsaya musu

mutum xaya kowannensu , ya zama kuma mai tsaya musu ma’aikacin gwamnati ne dake a matakin albashi na 14 yana kuma zaune a yankin da kotun take. Daga nan alqakin ya xage sauraron shari’ar zuwa ranar 14 ga watan Yuni da 16 ga Yuli da ranar 15 ga watan Oktoba da ranar 7 ga watan Nuwamba da kuma 6 ga watan Disamba na shekarar 2018.

Bankin Jaiz Da Wasu Bankuna Sun Sami Tallafin Qananana Da Matsakaitan Sana’oi Daga Abubakar Abba

A ranar Talatar data wice ne Bankin Jaiz da Wema da kuma na SunTrust suka rattaba hannu akan samun tallafin dalar Amurka miliyan 50 daga Hukumar yaya Musulunci don bayar da basussuka ga qanana da matsakaitun Sana’o’i dake qasar nan maimakon kamar yadda aka saba na bayar da bashin banki da ruwa.

Taron na rattaba hannun, an gudanar dashi a jihar Legas a yayin taro karo na uku na inuwar qungiyar Muslunci ta Afrika ta hadahadar kuxi.

A qarqashin yarjejeniyar, Bankin SunTrust zai samu tallafin dalar Amurka miliyan goma don bayar da bashi Bankin Jaiz zai dalar Amurka

miliyan ashirin sai kuma Bankin Wema zai samu dalar Amurka miliyan ashrin.

Hukumar ta (ICD), ta qasa da qasa ce kuma wakiliya ce a a Bankin na raya Musulunci (IsDB).

Kuxin ta ya kai yawan dalar Amurka biliyan 2.0, inda kuma akwai dalar Amurka har biliyan 1.0 a zube da masu zuba jari zasu iya nema wanda ya haxada (IDB) da wakilan qasashe hamsin da biyu da kuma cibiyoyin hadahadar kuxi.

Alhakkin (ICD) ne ta bayar da goyon baya ga qasashen da suke wakilai don su ciyar da tattalin arzikin qasashen da suke wakilai a cikin (ICD) ta hanyar basu kuxi da kuma zuba jari a masana’antu masu zaman kansu a bisa qa’idar da aka shinfixa.

Aliyu Ahmed ne ya wakilci Ministan Kuxi uwargida Kemi Adeosun a wurin taron.

A jawabin ta Kemi ta yi kira ga hukumar data kafa tsari na dogon zango don qara ciyar da tattalin arzikin qasashen da suke wakilan hukumar.

Shi ma Manajin Dirakta na Bankin Jaiz Hassan Usman ya nuna jin daxin sa akan bayar da tallafin, ya kuma ya qara da cewa, Bankin Jaiz ya jima yana tallafawa qananan masana’antu tun lokacin da ake qirro dashi a shekaru biyar da suka shige.

Ya qara da cewa, Bankin tare da sauran sun ciyar da bankin musulunci sama da shekaru ashirin da biyar bisa xari da suka gabata.

Shi ma Babban Jami’i a Bankin SunTrust Muhammad Jibrin ya bayyana cewar,

tallafin ya baiwa bankunan wata dama don ci gaba da bai wa kananan masana’antu goyon bayan da ya dace.

Ya ce, bashin da ake bayarwa marar ruwa a cikin sa, yana samarwa da ‘yan kasuwar sauki ganin cewar basu da wata takura akan qarin kuxin ruwa.

Shi kuwa Manajin Darakta na Bankin Wema Plc Segun Oloketuyi ya yi nuni da cewa tallafin zai taimakawa bankunan wajen gudanar da ayyukan su da kuma ci tallafawa qanana da matsakaitan sana’i a matsayin na waxanda suke bayar da gudunmawa wajen havaka tattalin arzikin qasar nan.

Binciken da aka gudanar ya nuna cewar, masana’antun suna da kama da juna a faxin

duniya wajen havaka tattalin arziki da ya kai yawan sama da kashi hamsin da biyar bisa xari na tattalin arzikin cikin gida da kuma sama da kashi sittin da biyar bisa xari na jimmalr samar da ayyukan yi ga qasashen da suke samun kuxin shiga masu yawa.

Babban Shugaban riqo kuma Janaral Manaja na ICD Mohammed Ali Ammari, ya nuna jin daxin sa akan yin haxin gwaiwar, inda ya ce, hukumar zaka qara bazama a cikin nahiyar Afrika, musamman a inda ake qarancin zuba jari a bisa qa’idar zuba jari ta ICD ga qasashen Afrika da suka shafe shekaru suna neman samun dama ga qanana da matsakaitan sana’oi don inganta tattalin arzikin qasashen su.

22

Kiwon Lafiya

A Yau Alhamis 29.3.2018

Daqile Cutar Lassa: Ya Kamata Gwamnatin Nijeriya Ta Mayar Da Hankali – Masana Daga Idris Aliyu Daudawa

An yi kira da gwamnatin Nijeriya ta cewar ta qara mai da hankali akan al’amarin da ya shafi yaqi da cutar zazzavin Lassa.

Cutar zazzavin Lassa wata cuta ce wanda ta sha addabar mutanen Nijeriya, tun lokacin data fara vulla a shekarar I969 a wani gari a jihar Borno.

Varkewar wannan annoba a wannan shekara ita ce tafi muni da aka tava samu a Nijeriya, inda ka samu mutune 394, waxanda suka kmau da cutar da kuma mutuwa 95.

Da yake jawabi ranar Litinin, a wani taro na wanda Hukumar hana yaxuwar cututtuka da kuma maganinsu ta shirya shi a Abuja, akan yadda zazzavin Lassa ya ke a Nijeriya, Farfesa na Virology Oyewale Tomori ya bayyana cewar, bayan shekaru 49 da fara vullar wannan cuta amma har yanzu Nijeriya bata san yadda zata vullo ma abin ba yar yanzu.

Mr Tomori ya ce, Nijeriya ta daxe tana xcaukar mataki dangane da ita cutar Lassa amma har yanzun ba a cimma sa’a ba ta yadda za a shawo kanta.

Ya ci gaba da bayanin cewar sai Nijeriya ta nuna da gaske take sosai dangane ta wannan cuta, ta samo qarshen al’amarin, abin zai iya kasancewa kamar ita cutar ta zo zama ne.

Karvar rashawa da cin hanci ita ce babbar matsala, da ke kawo cikas a wani ci gaba da ake sa ran samu, a vangaren lafiya, da kuma yaqin da za ayi da cuta a Nijeriya.

Ya kuma nuna rashin jin daxinsa cewar Nijeriya ya kamata ta samu, wurare biyu na musamman dangane da cutra zazzavin Lassa, xaya a Irrua jihar Edo, sai kuma xayan a Maiduguri jihar Borno, amma sai dai kash!

Xaya ne kxai yake amfani duk kuwa da yake ana kashe kuxi da yawa a Nijeriya. ‘’Cibiyar Irrua ta musamman ce wadda ke jihar Edo ba wai an yi ta bane domin qwarewa wajen maganin zazzavin Lassa, an fitar ma cibiyoyin kuxi na Irrua da kuma wata a Maiduguri. Wadda take Maiduguri yanzu ba ma ayin

maganar ta, marasa lafiya ba ana nufin daga Arewa a mayar dasu Irrua ba.

Mr Tomori ya qara jaddada cewar Nijeriya ya kamata da bar dogara da waxanda suka bada taimako daga qasashen waje, saboda dama sun saba taimakawa ta vangaren lafiya. ‘’Muna buqatar yin abubuwa da yawa abin da ‘yan majalisar dattawa suke samu ya isa ya yi abubuwa da yawa a Nijeriya, wannan ba yana nufinbamu da kuxin bane ko yadda za a yi, babbar matsalar ita ce a zuciyarmu bamu da niyyar yin haka, da kuma maganar rashawa, idan gwamnatin ta xauki abin kamar yadda ya kamata, da bamu zauna anan muna maganar zazzavin Lassa ba. ‘’Nijeriya tana da yadda zata yi, don haka idan ba a xauki matakin yadda ya dace ba cikin sauri, to abin zain kai ga vaci’’.

Duk da yake dai ita Hukumar NCDC ta ce al’amari zazzavin Lassa a wannan shekara abin yana qara qasa, jihohi uku da suka haxa da Edo, Ondo, da kuma Ebonyi sune wuraren da cutar tafi kawo babbar matsala.

Elsie Ilori ita ce jami’a mai kula dainda ake tiyatar gaggawa ta zazzavin lassa, a Hukumar hana yaxuwar cututtuka da kuma maganinsu, cewa ta yi Nijeriya ta shirya ma al’amarin zazzavin amma ba irin wannan ba. Ta ce yadda yaxuar cutar ta kasance a wannan shekara ya xauki Nijeriya da ba zata.

Ta jaddada cewar Hukumar ita da masu taimakawa suna yin duk abubuwan da suka dace, saboda samun makama yadda za a kawo qarshen cutar, da kuma yaxuwarta.

Akwai maganar rashin taimakawa daga wasu gwamnatocin jihohi, wajen qoqarin da ake na kawo qarshen cutar zazzavin Lassa.

Xaya daga cikin dalilian da suka wannan shekarar cutar ta fi yaxuwa sosai shi ne, yawancin jihohi basu taimaka ba, duk kuwa da yake an sanar dasu cikin sauri. ‘’Ba ana nufin ba a tunanin ba za aiya sanun varkewar zazzaviun ba, saboda abin na lokaci zuwa lokaci ne, muna kuma da tsarin da muka yi tuni a hannu, akwai magunguna da kuma yadda

za a kaisu, sai dai kuma jihohi da yawa basu sanar damu halin da suke ciki.

NCDC ita ta je jihohin Kogi da Plateau saboda yadda muka xauki wasu matakai, ba sanar damu suka yi kai tsaye ba’’.

Ya kamata ace jihohi sun fara xaukar mataki dangane da, al’amarin da ya taso na gaggawa , su yi wani abu , ba kullun su ce si sun jira gwamnatin tarayya ba. ‘’Akwai ayyuka da yawa waxanda suka sha kan gwamnatin tarayya, suma jihohi ya dace su fara xaukar xawainiyar mutanen jihohinsu, muna yin waxannan ayyukan ne saboda, muna da waxanda muke tuntuva, ga kuma Hukumarv lafiya ta duniya WHO, da kuma masu taimaka mana waxanda su jiranmu suke muyi magana. ‘’Yawancin jihohi ba abin da suke yi wato babu wata gudunmawa, wannan kuma babban al’amari ne, dole ne mu bi sawun wasu abubuwa, mu riqa tuntuvar jihohi, idan ba haka ba, sai a samu matsala, idan ba haka ba sai cutar ta samu yaxuwa’’.

KIWON LAFIYA 23

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (10 Ga Rajab, 1439)

Yadda Ake Magance Amosanin Kai Daga Abubakar Abba

Amosanin kai wani yana yi ne da mutun zaiga kansa ya yi kamar farin gari wanda har yake zuba lokacin da ake taje kai kuma yana shafar jikin fatar mutum wani lokaci harda yin soshesoshe.

Ba a san takamai-man abinda yake janyo shi ba, amma kawai abubuwa da dama da suka qara shi.

Ba wai rashin tsafta ke janyo shi ba, amma amfi ganin sa idan mutum baya wanke kansa ko taje kansa lokaci-lokaci.

Maganar Zahiri Akan Amosanin Kai: Amosani wani yanayi da aka sani har kunya zai iya jefa mutum kuma yana da wahalar warkarwa kuma taje suma yana taimakawa.

Wasu daga cikin haxarin sa sune, yana shafar fatar jikin mutum ko kuma shafar kiwon lafiyar sa da kuma yin amfani da man gashi wanda ba a amince dashi ba.

Akwai hanyoyi da dama da ake magance shi, amma idan ya yi tsanani ya kamata a tuntuvi likita.

Magance shi ya fi don kada ya shafi qwayoyin halittar jikin xan adam.

Yadda ake magance shi ya danganta da shekarun mai fama dashi da kuma yadda yanayin sa yake.

Sai dai, akwai wasu hanyoyin da ake magance a gargajiyance waxanda suka haxa da, magance jin gajiya domin jin gajiya yana haifar da qaruwar amosanin kai ga wasu mutane a saboda haka, magance shi yana taimakawa wajen wajen rage alamomin sa.

Gyara Gashi: Yin amfani da man gyra gashi da wanke kai kullum yana taimakawa.

Tea tree oil: Sai dai, akawai shedu ‘yan kaxan domin wasu mutanen sun yi amana cewar, yin amfani da man tea tree oil don rage alamomin na amosani.

Ya kan sanya wa wasu masu fama dashi qyama.

Magance shi: Yin amfani da man wanke suma da kuma ziyartar shagunan sayar da magunguna.

Yin hakan zai iya rage shi amma ba za su warkar dashi ba.

Yin amfani da man wanke suma: Kafin yin amfani da man wanke suma don yaqar amosani ya kamata a kiyaye wajen wajen fitar dashi

yadda man zaifi yin aiki yadda ya kamata.

Sanadarin da dake yaqar amosani yan xauke da a qalla sanadarin Ketoconazole wanda yana da qarfi sosai wajen yaqar amosani.

Man suma shi ma ya xauke wannan sanadarin kuma za’a iya yin amfani dashi a ko wane yawan shekaru.

Sanadarin Selenium sulfide: Shi ma yana taimakawa wajen rage amosani.

Sanadarin Zinc pyrithione: Wannan yana rage yawan sanadarin(yeast).

Dawo da sumar ka yadda take ada.

Yin amfani (Coal tar): Wannan ma yana taimakawa wajen yaqar amosani.

Rina suma ko gyaran suma har zuwa tsawon zangi.

Yin amfani da sabulun Tar shi ma yana taimakawa wajen yaqar amosani in an yi amfani dashi, ana son a sanya hula in za’a shiga Rana.

Sanadarin (Coal tar) yana da qarfi sosai.

Sanadarin Salicylic acids: Wannan yana baiwa qwayoyin halitta kariya kuma baya rage yadda ake sarra qwayoyin halitta na fatar jikin mutum.

Magance shi shine a wani lokaci akan bari sai idan kan mutum ya bushe don kada ya shafar da illa ga fatar jikin mutum.

Sanadarin Tea-tree oil: Ya samo sunan sa ne daga qasar Australian da suke kira da yaren su (Melaleuca alternifolia),kuma mafi yawanci man wanke suma a yanzu yana qunshe da sanadarai.

An kuma jima ana amfani dashi wajen yaqar amosanin suma.

Wasu mutanen suna qyamar sa, amma hanyar da tafi dacewa itace, a zavo man wanke gashi dake xauke da xaya daga cikin waxannan sanadaran don a riqa wanke kai a kullum don shawo kan amosanin.

Bayan wannan, ana iya amfani dasu ako da yaushe.

Ana yin amfani da man wanke gashi akoda yaushe don ya taimaka.

Sai dai, wani man wanke suma da xaya da aka ware, yakan daka ta yin aiki bayan wani lokaci.

A saboda haka, yana da kyau a koma yin amfani da wani sanadarin.

Wasu man wanke sumar, ana barin su su kai kimanin mintuna biyar saboda wanke wa da wuri, yana sanya wa sanadaran basa yin wani aiki.

Yana da kayu a riqa bin saharuxxan da aka rubuta a jikin robar ta man.

Abin da Ke Janyo Shi: Ba a san takamai mai ko me yake janyo shi ba, amma wani nazari guda xaya da aka yi,ana danganta amosani da sarra wasu qwayoyin halitta kamar yadda yake a zagaye da matsurar da gashin kai yake fitowa.

A nan zamu yi dubi akan hanyoyi goma da ake ganin sune suke janyo shi.

Seborrheic dermatitis: Amosani ya shafi matsurar da gashi yake fita.

Waxanda suke da (seborrheic dermatitis) suna jin zafi kuma sune suka fi kamuwa da shi.

Masu irin wannan yana shafar vangarorin fatar jikin su harda bayan kunuwan su nonon su girar idon su da gafen hancin su.

Jikin mutum yana yin ja.

Seborrheic dermatitis kusa yake da sanadarin(Malassezia) wanda yawanci suke rayu a kai suna kuma ciyar da mai.

Bai cika kawo matsala ba, amma ga wasu mutanen yana wuce iyaka har a riqa jin zafi don sarrafa sauran qwayoyin hallita.

Wannan qarin na qwayin hallitar in sun mutu suka faxo ana haxa su da mai.

24 TALLA

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

25

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Kimiyya

Dala Miliyan 500

ne adadin kuxi Nijeriya ke kashewa duk shekara waurin safarar xanyen man fetur da wasu sinadaran da ake amfani da su a sashen sinadarari da magunguna

Yadda Ake Goge Saqonnin Da Aka Aika A Kafar ‘WhatsApp’ Daga Idris Aliyu Daudawa

Ba wani abin mamaki bane wani lokaci akan aika saqo ga mutumin da bai kamata ba, har ma wani lokaci akan yi dana sani, ba ma kamar idan saqon ya nuna ya isa, mutum zai qoqarin hakan , amma ba zai yiyu ba, sai daikuma duk hakan yanzu abin ya zama labari.

Ana iya cewa ya zama labari saboda shi kamfanin WhatsApp ya samo wata hanyar da zata arkar da ita matsalar, da kumazata bada damar mutum ya goge saqon daga mallakar mutum, da kuma hirarraki na qungiyar abokai.

Abin sau da yawa yana ba mutane matsala, ta yadda za a goige saqo ta ta vangarn mutum na hirar WhasAPP , amma kumaka kasa yin hakan,a vangaren na mutane, alal misali maganar wasu kurakurai na rubuta kalmomi, ko kuma yakasance wasu sun samu damar karanta shi.

Sai a bi wasu dokoki nan qasa saboda za akoya yadda za ‘a goge saqokaitsaye daga WhatsApps, ba tare da sai an yi wani aiki mai wuya ba, amma kuma duk da haka akwai wasu muhimman abubuwa da suka kamata a sani, tun daga farko.

Duk hanyoyin xaya ne ba wani bambanci, koda kuwa mutum yana da iOS, Windows, ko kuma Android, amma kuma akwai ‘yan abubuwa kaxan da ba a son a zarce su wato a wuce yadda aka ce ayi amfani dasu.

Dukkan wand aka aikawa saqo ba lalle bane,dole ya kasance tya mallaki waya wadda bata daxe da shigowa ba, saboda yin Whats App ko kuma shi wani samfuri na shi, idan akwai wani a group xinku wato qungiya ke nan ta hira, wanda baikai samun sabon

samfuri na Application na WhatsApp ba, abibin zai yi wuya a goge shi wancan saqon.

Hakanan shi WhatsApp ba zai sanar da mutum ba, idan buqatar gogewar bata samu dama ba, don haka sai mutum ya yi fatar abokn shiko kuma iyalan shi, suna da sabon samfurin na Application na WhatsApp ba.

Yadda Mutum Zai Gane Idan Yayi Ma Waya Mugun Sabo Waxannan qa’idoji ba zasu hana mutane ganinsaqon mutum ba kafi ya kai ga goge shi, ya dace mutum yayi tunanin haka a zuciyar shi, cewar watakila ma wani ya riga ya ga shi saqon, kafin ya kai ga goge shi.

Ya dace mutum ya tuna yana mintuna bakwai ne ya goge saqon da ya aika, kafin ya manta ya bar shi .

WhatsApp ya ware minti bakwai shi ne ya fi dacewa, a ba mutum domin goge saqonni, don haka da akwai buqatar a lura da waxannan shawarwari, idan mutum yana saongoge wani saqo.

Idan mutum yana son goge saqo sai ya fara daga wurin da jka farao ita hirar, don ya san saqon da yake sonya goge.

Idan mutum na buqatar xan tsayawa akan wani saqo mutium kuma ya tava alamar (Delete) alamar gogewa, daga cikin abubuwan da zai zava, to akwai zavi na goge ba duka saqonnin ba.

Amma dai da zarar mutum ya danna alamar da take nuna a goge akan ko wanne, wannan yana nufinduk wanda yake cikin wannan hirar ba zai kai ga ganin saqon ba.

Daga nan kumamutum zai samu saqo mai nuna ma shi cewar ‘’This message was deleted’’ ‘’An goge wannan saqon, don haka da akwai yiyuwar za a iya tambayar mutum ga wanda aka yi niyyar saqon ya kai ga wurin shi, ya san abin da shi saqon ya qunsa.

Wannan kuma yna nufin ko maganar goge shi saqon ya samu matsala daga cikin WhasAPP, amma kuma duk da haka yana da qyau, mutum ya riqa yin haka a matsayin wata makama.

Kamfanin Apple Ya Qaddamar Da Sabuwar Ipad Apple Daga Idris Aliyu Daudawa

Kanfanin Apple ya qaddamar da sabuwar wayar Ipad mai tsawon fiye da inch tara (9.7 inch), a wani taron da ya shafi harkar ilmi, ranar Talata a birnin Chicago. Ita sabuwar wayar Ipad xin ta qunshi, abin tavawa IDcompatible da kuma home button, tare da har ma taimako na Apple Pencil, wanda na kamafanin ne yayi domin taimakawa wanda zai amfani da shi.

Sabuwar wayarzata fito da 8megafixel wata camera ta xaukar hoto, wadda kuma zata xauki hoton bidiyo 1080 tare kuma da HD camera ta gaba, wadda zata iya yin har awa goma da cajin farko da kuma tainako na LTE. Tana da gig 32 wanda za a riqa aje wasu abubuwa, bugu da qari kuma tana samun qarin agaji daga Apples’s A10 Fushing chip wanda zai

yi aiki kamar ya dace.

Apple tana sayar da sabuwar Ipad xin akan ko wace xaya Dala 329 wannan kuma ya danganta ne akan ko wace iri ce mutum yake so, amma makarantu zasu iya samu akan Dala 229, da kuma fiye da hakan.

‘Yanmakaranta zasu samu gig 200 mai free iCloud na ajiye abubuwa, da farko dai wurin ajiyar bai wuce gig 5 ba.

Kamfanin Apple ba ya haxa da Pencil xinta ba, wanda ake sayarwa Dala 99 tare da ita wayar, amma duk da haka shi kamfanin ya xan nuna yadda kayayyakin nata suke saboda masu sha’awar saye, da suka haxa da Logitech Dala 49 da ake kira Crayon.

Har ila yau kamfanin ya bada sanarwar sababbin applications nata ita wayar Ipad , da suka haxa da shafuka da kuma keynote, sai kuma taimakawa shi Fensirin, su

applications xin zasu iya alaqa da Ipad a qyauta, sai kuma ita Apple akwai wasu abubuwan da zasu taimaka su yi ingantaccen aiki, a aji wannan kuma ya haxa da, qwazon malamai su lura da ayyukan xalibansu.

Bugu da qari kuma Kamfanin na Apple ya qaddamar da wani application da ake kira Schoolaork wato ‘Aikin makaranta’ wanda za a iya mafani da shi fasahar sadarwa ta zamani, na ayyukan aji waxanda malamai ke badawa. Shi wannan application za a same shi cikin watan Yuni ne, zai kuma yi aiki ne kafaxa da kafaxa dawani application da ake kira ClassKit, wannan kuma zai taimakawa malamai ne wajen bayar da ayyuka ta hanyar applications masu yawa.

Dukkan waxannan an yi su ne saboda ita sabuwar wayar xin a mayar da ita wadda zata kasance,

wadda za ayi ta rubibinta, a vangaren ilmi wurin da Google, ya daxe yana ta cin Karen shi babu ko babbaka,ya kuma kasance shugaba, saboda yana da wani application na littattafai da ake kira Chromebooks . Shugabannin kamfanin Apple sun xan yi Google habaici lokacin da suke qaddamar da sabuwar ayar Ipad ranar Talata, inda suka ce da akwai applications da waya ( manufa wasu hanyoyi da ake bi domin samun damar yin aiki da wani abu) a wayar Ipad fiye dana Chromebooks, wanda wannan kuma ya danganta ne akan akan applications waxanda suka dogara ne akan wayar gizo (internet).

Yanzu Apple tana da applications 200,000 waxanda za a riqa amfani dasu domin vangaren ilmi da kuma tuntuva saboda neman wasu bayanai, a wata ma’ajiya ta application kamar dai yadda kamfanin ya bayyana hakan ranar Talata ta wannan mako.

26 SIYASA

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

‘Kalmomin Da Ali Wakili Ya Yi Kwana Guda Kafin Rasuwarsa Sun Ishe Mu Ishara’ Ci gaba daga shafi na

16

wannan abun?, wane ne yake da tabbacin zai ga goben ma?

Da har kuke faman magana a kan wannan abun don Allah ku daina vata lokacinku a kan abun da bai zo ba”. ka ga wanda ya faxi wannan kalmomin, qasa da awanni ashirin da huxu Allah ya qarvi rayuwarsa aikuwa ya ishi mutum ishara.

Kalmar da yake faxa na cewar ‘Allah kaxai ya san abun da Ali zai zama a 2019’ akwai hikima kwarai a wannan Kalmar, duk hidima ta siyasa, da gavar a ce a yana son ya sake maimata kujerarsa ko kuma a’a zai nemi gwamnan jihar ne, don yawancin gaban da shigo a cikin hidimar siyasar jihar Bauchi shine waxanda suke wancan layin suna tunanine kawai cewar xayan layin ba komai take yi ba illa qoqarin ta ga ta tatile qafar gwamna ta kifar don ta samu kujerar wannan gwamna, alhali kuma babu yadda za ka yi ka yi hukunci akan me ke cikin zuciyar mutum ba tare da ya faxa maka ba. babu inda malam Ali Wakili ya tava buxar baki ya ce yana son ya yi takara a 2019 misali ya sake neman kujerarsa ko kuma babu wani mutum da ya tava ce masa yana da sha’awar cewar zai fito takarar gwamna, malam ba alfariya na ke ba, in da aka mutum da Malam Ali wakili zai iya faxa masa sirrinsa na siyasa in ban zama na fari ba wallahi zan zama na biyu.

Yanzu dai shi Ali Wakili ya rasu, shin ku da kuke shaqiqansa kuma aminai kuna da wani shiri ne wajen ganin kun tallafa wa bayansa don ganin baku mance da shi ba?

To babban abun da zan ce a nan shi ne Malam Ali Wakili ya fito ne daga gida na tarbiyya, wanda wannan tarbiyyar da ya samu ita ta kaisa ga matsayin da ya samu har ya kai a rayuwarsa. Kuma mun yi imanin cewa bai bar ‘ya’yansa sakaka ba, ba tare da wannan tarbiyyar ba. Allah cikin hikimarsa Ali Wakili yana da ‘ya’yan da sun kawo qarfin da za su riqe kansu su kuma riqe qannensu. Koda babu wani abun da malam Ali ya bari bayan wannan tarbiyyar ya bar abu mai muhimmaci, ya rasu ya bar ‘ya’ya da cikakken tarbiyya, sun kuma shiga hannun da za su iya sarrafa rayuwarsu. Babban abun a nan shine mu a aminansa za mu tabbatar da xaura ‘ya’yan nan nasa a saiti domin ganin

•Marigayi Ali Wakili

basu shiga sharholiyar da za ta kaisu ga mancewa da abun da shi mahaifinsu ya xaurasu a kai. Za mu tabbatar da dubiya wa iyalansa.

Ka san dai ita siyasa bata rabuwa da samun maqiya, abokan gaba, ko kuma abokan hamayya, shin kana da yadda za ka yi wajen nema masa yafiya a wajen wani wanda ko yake ganin ya vata masa a lokacin da suke gwagwarmayasar siyasa?

Duk mutumin da ba iya yafiya wa mamaci shi ma ya jira lokacinsa ba za a yafe masa ba; don haka xan Adam ajizine ba kawai ga mahalliccinsa ba, har ma da mutu ne, ita yafiya alami ne na tsoron Allah; mutumin da ba zai iya yafe ma wani ba ai akwai matsala a rayuwarsa.

Don haka abun da muke so a nan, duk wanda suke da nuqura ko wata qurji a ransu, na cewa Malam Ali Wakili ya yaudaresu ko ya ha’incesu ko ya yi musu wani illah wacce ba da dukiya na duniya za a biya ba, wanda biyansa shi ne a ce don Allah ka yafeni bisa kuskure muna rokonsu da su

yafe masa domin kowa ma zai zo ga wannan marhalar.

Marigayi na da wata alkibla na siyasa wacce idan mutum bai fahimcesa ba zai iya masa mummunar fahimta, siyasace yake yi ta ra’ayi, shin irin wannan ra’ayin za ku barta ta tafi haka nan ne ko kuma yaya?

Ai bahaushe ya ce qarfe xaya baya amo, mene ne ma ya sanya muke tare da shi xin ne? ai ra’ayinmu ne ya zo xaya. Ali Wakili bai da wani ra’ayi daban da namu, kowa ya sani mutum yakan zauna da wanda ya yi kama da shi ne. ina tabbatar maka duk abun da za mu yi wajen riqe waxannan akidun nasa, za mu iya cewa shi shigowa ma ya yi ciki ya samemu a ka yi, domin shi sabon shiga ne a hidimar siyasa, a ciki ya samemu, domin muna da shekaru kusan 20 a harqar siyasa kafin ya zo ya samemu a cikinta, to ka ga wannan shima ya shigo ne ya samemu kan ra’ayin kamar yadda na bayyana maka tun a farko na cewa mu xin nan ahalinai ne na fadar marigayi Ajiyan

Alhaji Adamu Tafawa Balewa don haka wannan shine makarantarmu, duk wanda ya fito cikin wannan makarantar za ka samu kaifi xaya ne wajen ra’ayi.

Da karshe me za ka ce?

Fatana dai Allah ya jiqan malam Ali Wakili ya gafarta masa, Allah ya sada shi da rahamar da ya tanada wa salihan bayinsa. Muma in tamu ta zo Allah sa mu cika da imani. Daga qarshe muna miqa godiyarmu ga shugaban qasa da mataimakinsa, shugaban majalisar dattawa, majalisar sanatoci, majalisar wakilai da sauran ‘yan majalinsa, mai girma gwamnan jihar Bauchi da mai girma gwamnan jihar Gombe, ubanmu Sarkin Bauchi da xaya uban namu Sarkin Dass da sauran shuwagabani na hukumomi na gwamnatin tarayya, abokansa da abokan karatunsu tun daga makarantarsa har zuwa makarantar gogewa kan aiki aminansa duka muna amsa gaisuwar sun a ta’aziyya muna bayyana cewar wannan zuminci za mu ci gaba da xabba’a domin kula da bayan da malam Ali Wakili ya bari.

RAHOTO 27

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Mugun Hali: ‘Dalilin Da Ya Sa Na Fara Qwacen Motoci’ Daga Mustapha Hamid

Sama da shekara 1 da ya gabata, zugar masu aikata laifukan qwacen ababen hawa qarqashin jagorancin Ochuko Awusa da Gabriel Ibia sun addabi masu ababen hawa a Garin Kaduna da kewaye, inda suke musu qwacen ababen hawan nasu.

Kamar yadda Jami’an tsaron musamman da Shugaban ‘yansanda na Qasa ya kafa dan yaqi da ire-iren wa’yannan miyagu suka bayyana, wa’yanda ake tuhumar, suna yi wa masu ababen hawa qwacen ababen hawan nasu ne, inda suke zuwa su sayar da su a Garin Jos da ke Jihar Filato.

Binciken da Jami’an tsaron musamman xin suka aiwatar ya nuna cewa, masu yi wa al’umma qwacen ababen hawan kan yi anfani da Bindigu ne qirar gargajiya wurin aikata mugun aikin nasu.

Xaya daga cikin membobin qungiyar da ke aikata qwacen, mai suna Jethro Jammal, shi ne yake haxa qungiyar tasu da wa’yanda kan sayi ababen hawan da su ka yo qwacen a Garin Jos. Bayan binciken qarqashin qasa da runndunar musamman xin suka aiwatar, sun yi nasarar cafke gaba xaya ‘ya’yan qungiyar da ke yi wa al’umma qwace.

Xaya daga cikin su mai suna Awusa, mai shekarun haihuwa 36, xan asalin Jihar Delta, wanda ya kammala karatun sa a fannin sanin makamar aikin Banki a Makarantar ‘Polytechnic’ ta tarayya da ke garin Bidda, ya bayyanawa hukumar ‘yansanda yadda aka yi ya tsinci kansa cikin aikata mugayen laifuka.

Ya bayyana cewa, ya kammala karatunsa a Makarantar Polyn ne a shekarar 2007, inda bayan kammalawar sa ya samu aiki a wani wurin sayar da Abincin qwalam da maqulashe a matsayin mai kula da Xakin adanar su, inda ake biyan sa albashin Naira 52,000 duk Wata.

Ya ce, “na yi aiki a wurin har na tsawon shekara 1, inda na bar su bayan na samu wani aikin daban a wani Kamfanin yin tallulluka a Garin Abuja, a matsayin mai nema wa kamfanin nasu talla”.

“Ana biya na albashin Naira 175,000 a wata, na yi ta aiki da su a Kamfanin har tsawun shekaru 2 da watanni 6, inda a shekarar 2013 aka kore ni daga aiki”.

“Ban iya na samu wani qwaqqwaran sabon aiki ba bayan nan, inda bayan kimanin shekaru 4 da faruwar haka, sai na yanke shawarar faxawa aikata miyagun laifuka a watan Faburairun 2017”.

“Na fara aikata mugun aiki ne tare da wani aboki na mai suna Gabriel, wanda shi ma ya rasa aikin sa, mun dai fara aikata

aika-aikar namu ne zagayen farko a kan Babban Titin Nnamdi Azikiwe da ke cikin Garin Kaduna, inda mu ka yi wa wani Mutum qwacen Motarsa qirar Honda Pilot CUV lokacin da ya faxa wani kwalbatin da ke gefen Titi sakamakon mamakon ruwan sama da ake zabgawa a lokacin a daidai Makarantar ‘Federal Cooperative Collage’da ken kan Babban hanyar zuwa Abuja”.

Kamar yadda Awusa ya bayya, lokacin da suka ga mai Motar yana qoqarin yadda za a yi ya fitar da Motar daga Kwalbatin da ta faxa ne, sai suke je kamar za su taimaka masa.

Lokacin da suka yi nasarar fitar da Motar daga Ramin da ta faxa, sai suka arce da ita, suka bar mai ita tsaye a wurin.

Ya bayyana cewa, “Ni na tuqa Motar zuwa garin Jos, inda bayan isar mu na buga wa wani aboki na Jammal da ke zaune a can Waya, na shaida masa cewa ga ni na shigo ina son in sayar da wata Mota”.

“Sai ya kai ni wurin wani mai suna Bala, wanda yace shi yana alaqa da Mutanen da kan sayi Motocin da aka sato, an sayi Motar ne a kan Kuxi Naira 300,000, inda na baiwa Jethro da Bala Naira 80,000 su raba a tsakanin su, shi kuma Gebriel wanda tare muka saci Motar na bashi Naira 50,000, ragowar kuma na zuba su a Aljihuna”.

Awusa ya cigaba da cewa, a fitan su karo na 2 dan yin mugun aikin su, wata Mata su ka yi wa qwace, inda ta tsaya take ciran Kuxi a Na’urar ATM da ke kan Titin Tafawa Valewa a cikin Garin Kaduna.

Ya bayyana cewa, sun xan tsaya daga xan nesa kaxan da ita ne, suka jira ta ta gama ciran Kuxin, bayan ta kammala ta zo za ta shiga Motar nata, sai suka dumfare ta, suka qwace mata Kuxin da ta cira, sannan suka arce da Motar nata.

Awusa ya furta cewa, “Motar qirar Toyota Corolla ce, ita ba mu sayar da ita ba, saboda Bella da muka sayar wa da Honda Pilot CUV ya bugi hancin mu sosai”.

“Mun cigaba da hawan ta, inda ko a ranar sai da mu ka yi ta zirga-zirga da ita na awanni, sabida mun san cewa, a tsukin lokacin ba za a samu shingen Jami’an tsaro a kan hanya ba”.

“Mun cigaba da neman Kuxin da za mu yi wa Motar sabuwar lamba, sannan mu yi mata sabbin Takardu, ba mu sake fita yin wani aika-aikar ba, sai cikin Watan Ogustan 2017, bayan da Jethro ya bugo mini waya, ya koka mini cewa ya faxa Kwata”.

“Ya sanar da ni cewa yana tsananin buqatar Kuxi, kuma ya samo mana Bindiga qirar gargajiya da za mu riqa anfani da ita, sannan ya samo mana qarin Mutum 2, Gerald Naboth, da Simon Brown wa’yanda yace a shirye suke da su riqa taya

mu”.

Ya cigaba da bayyana mana cewa, a fita aika-aikar su karo na 3, sun yi nasarar yi wa wani Mutum da ke cikin maye ne qwacen Motar sa qirar Peogeot 406.

Awusa ya ce, sun samu Mutumin ne cikin yanayi na maye, yana ta kwarara amai, inda suka qwace Walet din sa mai xauke da kuxi Naira 6000, sannan suka arce da Motar tasa.

Sun kai Motar ne garin Abuja dan sayar wa wani Mutumi da aka ce ya shahara wurin sayan Motocin sata.

“Ya shaida mini cewa ba ya sayan Motocin sata, amma ya san wani mai saye, dan haka zai haxa ni da shi, ban san cewa ashe Mutumin da zai haxa ni da shi xin Xansanda bane, inda a take aka kama ni, ni kuma sai na jagoranci ‘yansandan aka kakkamo ragowar abokan aikaaikar nawa su 5”.

“Na yi niyyar cewa da a fitan mu karo na ukun ba zan cigaba da aikata aika-aikar da mu ke yin ba, dan na gama shirin komawa Jihar Delta, saboda na samu aikin Koyarwar Malamin Makarantar Sakandare a can, na yi niyyar in na koma can in canza rayuwa ta gaba xaya”.

A xaya vangaren kuma, Ibia, mai shekarun haihuwa 27, xan asalin Jihar Benue ya bayyana cewa, “bisa haxari ne kawai na tsinci kai na cikin aikata mugayen laifuka”.

Ya furta cewa, yana aiki ne a wani Gidan Biredi, kuma farkon haxuwar su da Awusa sun haxu ne a wani wurin taron qarawa juna sani na masu aikin Biredi da aka shirya musu a Garin Kaduna”.

Ya ce, “Mun zama abokan juna, inda muka tattauna batun jarin nawa ne zai ishi Mutum ya buxe Gidan Biredi, bayan nan, akwai wani lokaci da muka halarci casu a Makarantar ‘Cooporative Collage’ da ke

Kaduna, sai muka hango wani Mutumi yana ta fama da Motarsa, kuma babu alamun wani da zai iya kai masa agaji a kusa, Motar tasa ta faxa cikin wani Kwalbati ne da ke gefen Titi, shi ne muka yanke shawarar kawai mu je mu qwace Motar”.

“Shi ne dalilin da yasa na ce na afka cikin aikata aika-aika ne cikin rashin aune, ban bi su lokacin da suka je yin aika-aika na qarshe ba, amma Motar da mu ka yi qwacen ta lokacin da mu ka yi aika-aika na 2 tana hannu na, saboda mun yanke shawarar yin aikin Tasi da ita ne a cikin garin Kaduna, muna neman Kuxin da za mu canza mata Takardu ne, na arce na bar Motar ne a wani shingen Ababen hawa bayan da na ga Jami’an tsaro a Marabarido da ke Kaduna”.

“Bayan da aka kama ni, na kai ‘yansandan zuwa wurin da na arce na bar Motar, amma da mu ka je wurin, sai ba mu tarar da Motar a wurin ba, ina matuqar nadamar kasancewa cikin aikata mugayen ayyuka, na samu sabon aiki a wani Gidan yin Biredi da ke Kachia, a can aka je aka kamo ni”.

Xaya daga cikin wa’yanda ka kaman mai suna Naboth, mai shekarun haihuwa 25, wanda ya kammala karatun jami’ar sa tun shekarar 2009 ya ce, ya samu kan sa cikin masu aikata miyagun laifuka ne bayan da wata rana ya kokawa Jethro cewa Matarsa na xauke da juna 2, kuma ana buqatar a kwantar da ita a Asibiti.

Ya ce yana da buqatar Kuxin da zai yi xawainiyar Jaririn da ake dab da haifa masa.

Shi ma a nasa vangaren, xaya daga cikin masu aikata laifukan, mai suna Bale Mamah mai shekarun haihuwa 37, mai sana’ar sayar da Abinci, ya shaida mana cewa ya faxa aikata laifuka ne kawai saboda biyewa Zuciya”.

28

Tauraruwa Mai Wutsiya

A Yau Alhamis 29.3.2018 08174743902 wutsiya2019@gmail.com

Yadda Aka Kashe Xan Gidan Xan Majalisa A Ingila Daga Idris Aliyu Daudawa

Abraham Badru xa ne ga xan majalisar wakilai na tarayya mai wakiltar mazavar Lagos Island ta 1, Dolapo Badru an kashe shi.

Mai shekaru 26 Abraham wanda yana aiki ne a matsayin mai koyar da yadda ake qwalloin qafa, bayan ya kammala digirin shi na biyu, a jami’ar Gloucestershire a haxaxxiyar daular turawa wato United Kingdom, an harbe shi ne a Hackney cikin London misalin da qarfe goma sha xaya na dare ranar Lahadi.

Jaridar Hackney Gazette ta bayyana cewar shi mamacin(marigayin) ‘’An same shi da munanan raunuka kusa da gidan mahaifiyar shi akan hanyar Fencliff Road’’.

Abraham shi ne mutum na goma wanda aka kashe a London, cikin makonni biyu. Bada daxewa bane aka bashi nambar girmamawa da ‘yansanda suka ba shi, saboda wata jarinta da ya yi, bayan ya ceto mace wadda aka so ayi ma fyaxe.

Mahaifin shi Dolapo ya bayyanawa jaridar Evening Standard cewar shi (Abraham) ya yaxi waxnada suka so su yi ma wata mata fyaxe, ya je kotu domin tabbatar dasai da aka hukuntasu.

Maqwavtan shi sun ce an harbe shi lokacin da yake fitowa daga motar shi. ‘’Tun dana ji harbin na tabbatar da cewar babu shakka an yi harbi, saboda ni tsohon soja ne, na saba da jin irin wannan qarar harbin. ‘’Na je qasa daga nan kuma sai naga mutum kwance a qasa, daga gefen mota, akwai harbi xaya kawai da kuma kukan

zafin ciwon harbin, babu wani abu mai muna ko mutum yana gudu ba, ko kuma gudun wata mota’’. ‘’Banga wani yanagudu ba, wani mazaunin Mailonline shi ya bayyana haka’.

Wani maqwavci wanda yayi magan da Evening Standard, ya ce mahaifiyar shi ta nufi wurin, jim kaxan bayan jin harbin, ta tava jikin da ko a lokacin baya motsi.

‘Abin da akwai ban tausayi sauraren yadda take magana da kuma kuka a waje, daga qarshe dai sai ta shiga yin qyarma.’ ‘’Koa hankalinshi ya tashi dole ne na tafi, ba zan iya tsayawa ba, abinya faru ne kusa da kofar gidanmu, don haka sai da nayi wata addu’a ma iyalin na shi. ‘’Shugaban masu bincike na’yansandan ciki Chief Inspector Larry Smith, wata tawagar masu bincike game da kisa daga vangaren Scotland, ya bayyana cewar ‘yansanda

na buqatar taimako, daga mazauna unguwar domin a samu a kamo waxanda suka aikata laifin.

Mahaifin mamaci a saqon da ya aikawa ‘yan uwansa ‘yanmajalisa ta hanyar saqon WatsApp ya bayyana cewar, koda yake dai har yanzu ba gane abin da ya sa aka yi ma xan na shi, kisan gilla ba, amma shi ya bar komai ga Allah.

Ya tuna cear kafin a kashe xan na shi Abraham, ya bashi labarin yarinyar da yake buqatar ya aura. ‘’Wannan duk abin da iyaye suke so ne na ganin auren xan su, to amma haka Allah yaso’’. ‘’Na rasa xana Abraham Badru a daren jiya anan London. Ya zo wurin daya dace amma lokacin da bai dace ba’’, shi ne xa xaya na mahaifiyar shi. ‘’Ban samu yin wani barci ba, abin ya kasance mani kamar wani mafarki ne, babban abin takaici shi ne yana tare da ni duk tsawon jiya, sai misalin

qarfe tara na dare ya kama hanya zuwa gida. Me yasa?

Me yasa ne? me yasa sai shi?, wannan yaromai xa’a da ladabi.

Ya zo wurina ne dangane da yarinyar da yake son ya aura, yana ce mani kada na faxi ma wani tukuna. Allah Sarki Abraham wannan abu har yanzu yana yi mani quna a zuciyata, zai yi mani wuya in gane hakan yanzu’.’

Jagoran majalisa Mr Femi Gbajabiamila a wata sanarwa a Abuja ya yikira dasu ‘yan majalisar, su kira domin suyi ma iyayen marigayin ta’aziyya.

Wata ‘yar,uwar Badru Yewande Badru ta ce za ayi kewar shi, rayuwa ta xauke ta na rasaka ya xan,uwana.

Xaya daga cikin abokan shi Haseeb Ahmed awata ta’aziyya ta ya yi, cewa yai a Birnin Bristol garin da yake zama, shi jami’in ci gaban wasanni ne na wata shida, kai zamu yi kewar shi.

Xan Shekaru 50 Ya Yi Wa ‘Yar Maqwabcinsa Mai Shekaru Uku Fyaxe

An dai gabatar da mutumin mai suna Abdullahi Sani, mazaunin garin Funtuwa ne a babban Kotun Majistare bisa zargin yi wa ‘yar qaramar yarinya ‘yar shekaru 3 kacal fyaxe har sai da Allah Ya amshi ranta.

Wanda ake tuhumar mai shekarun haihuwa 50, an

labarta mana cewa yana da ‘ya’ya har 7, kuma Gidansa yana maqwabtaka ne da Gidan Yarinyar da ya yi wa fyaden.

Ya dai aikata wannan aikaaika nasa ne a ranar 12 ga Watan Oktoban 2017, inda bayan kama shi, aka tuhume shi da laifin yin kisan kai qarqashin

dokokin Penal Code shashi na 283, da kuma 221.

Mai gabatar da qara daga hukumar ‘yansanda, Insfekta Sani Ado ya bayyana wa Kotu cewa, wanda ake tuhumar, ya ja hankalin Yarinyar ne, ya shigar da ita cikin wani Kango, inda ya fara yi mata fyaxe, wanda yana

tsaka da hakan ne Allah Ya dau ran ta.

Alqalin da aka gabatar da qarar a gaban sa tuni yayi umurni da a wuce da wanda ake tuhumar zuwa Gidan Sarqa, har zuwa 18 ga Watan Satumba, inda za a ci gaba da sauraran qarar.

29

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Qasashen Waje

Tare da Rabiu Ali Indabawa 08069824895

Ministan Tsaron Amurka Jim Mattis Ya Caccaki Rasha Ministan tsaro na Amurka Jim Mattis ya caccaki Rasha, saboda matakai masu haxari da ganganci data nuna, yana mai cewa, “abu ne tabbatacce” cewa hukumomin Rasha a Moscow, sune suka kai hari da makaman guba kan wani tsohon dan leqen asirin Rasha shi da ‘yarsa a Britaniya.

Jim Mattis, ya furta haka ne lokacin da yake magana da manema labarai jiya Talata a ma’aikatar tsaron Amurka da ake kira Pentagon, lokacin da

suka nemi jin ta bakinsa kan lamarin da ya janyo rikicin difilomasiyya da bai yiwa Rasha daxi ba.

Fadar White House ta shugaban Amurka ta faxa jiya Talata cewa, fiye da qasashe 25 ne suka kori ‘yan leqen asirin Rasha 150, waxanda suke fakewa da rigar difilomasiyya.

Hukumomin Amurka dake nan Washington, sun bayyana fatar za a sami qarin qasashe da zasu bi sawun Amurka kan wannan mataki.

Tun da farko a jiya Talata, qungiyar tsaro ta NATO ta bada sanarwar ta kori jami’an difilomasiyyan Rasha bakwai, kuma ta hana wasu uku takardun fara aiki, a zaman wani shiri mai qarfi daga qasashen duniya kan zargin da suke yi wa Rasha.

Rasha dai ta musanta zargin tana da hanu a harin da aka kai da makamai masu guba. Ministan harkokin wajen Rasha Sergei Lavrov, ya ce, Rasha zata mayar da martani nan da mako daya

Yan Adawa Sun Ssoki Yarjejeniyar Bai Wa Sojin Amurka Damar Shiga Ghana

J’amiyyar NPP mai mulkin Ghana ta yi Allah wadai da kalaman wani jigon xan adawar qasar na kiran

yin juyin mulki saboda yarjejeniyar bai wa sojin Amurka damar girke dakarun su a qasar.

Ministan yaxa labarai Mustapha Abdulhameed ya yi Allah wadai da kalaman, inda ya buqaci ‘yan siyasa su dinga mutunta tanade tanaden demokradiya.

An ruwaito Mataimakin Sakatare Janar na Jam’iyyar NDC, Koku Anyidoho na bayyana cewar za a soma bore ga gwamnatin qasar da kuma juyin juya hali sakamakon qulla yarjejeniyar wadda zata bai wa sojin Amurka damar shiga qasar ba tare da biyan haraji ba da kuma shiga duk inda suke so.

A cikin makon da ya gabata dai ne Majalisar Ghana ta amince da bai wa Amurka damar girke sojojinta a qasar, qudurin da bai samu amincewar ‘yan adawa a zauren majalisar ba, waxanda suka qaurcewa kaxa quri’ar da aka yi.

Ana saran gudanar da zanga zanga a wasu biranen qasar ta Ghana a kan yarjejeniyar.

Iran Ta Musanta Rrahotannin Tallafa Wa ‘Yan Tawayen Houthi Qasar Iran ta yi watsi da zargin cewar ta na goyan bayan wargaza qasar Saudi Arabia wajen bai wa ‘yan tawayen Houthi makaman da suke amfani da su wajen kai mata hari.

A baya dai Amurka ta yi barazanar xaukar matakai na gaban kan ta a kan Iran

Ko a baya-bayan nan Saudiyya ta gano wasu makamai da ‘yan tawayen ke amfani da su wanda ta ke da yakinin cewa Iran ce ta taimaka musu da makaman.

Qasar Iran ta kuma bayyana damuwa kan yadda Saudiya ke haxa kai da Amurka da kuma

qawayen ta wajen neman ganin bayan Iran.

A wani bicinke daga Majalisar Qinkin Duniya, ta ce aqalla qananan yara miliyan 11 ke buqatar agajin gaggawa a qasar Yemen sakamakon halin quncin da suka shiga saboda yaqin da ake gwabzawa a qasar.

Rasha Za Ta Ladabtar Da Waxanda Suka Yi Sanadiyar Gobarar Da Ta Kashe Mutum 64 Ahalin da ake ciki kuma, shugaban Rasha Vladimir Putin, ya yi alkawarin ladabtar da duk waxanda suka yi mummunar sakaci da ya sa gobara ta kashe mutane 64 ranar Lahadi a wata kasuwar zamani a yankin Siberia, galibin su yara ne.

Ranar Talata ne shugaban wanda ba a jima da sake zavensa na wani

sabon wa’adi ya yi wannan alqawari lokacin da ya kai ziyara inda gobarar ta yi varna a birnin Kemerovo mai masana’antu. Putin ya ajiye furanni a wurin da aka keve domin jimami da nuna alhini ga waxanda bala’in ya rutsa da su. Daga bisani ya jagoranci wani taro inda ya ayyana yau a zaman ranar makoki.

Wasanni 30

A Yau

Laraba 29.3.2018

Tare da Abba Ibrahim Wada Leadership Ayau@yahoo.com

Barcelona Ta Fara Zawarcin Luke Shaw Na Manchester United

Qungiyar qwallon qafar Barcelona na duba idan za ta iya sayen xan qwallon Manchester United, xan qasar ingila, mai tsaron baya Luke Shaw.

Xan wasan mai shekara 22, na shan suka a wajen Jose Mourinho kan rawar da yake takawa a wasannin da yake yi a qungiyar wanda hakan yasa Mourinho baya amfani dashi yadda yakamata An bayyana cewar Monaco ta shiga jerin qungiyoyin da ke son sayen Luke Shaw daga Manchester United yayinda itama Tottenham take zawarcinsa domin yakoma Landan da buga wasa.

Yarjejeniyar da xan qwallon wanda yakoma United daga Southampton kuma ya saka hannu da qungiyar shekara biyar za ta qare a qarshen kakar bana, kuma ana sa ran zai bar Manchester United idan ta cika idan har bata siyar dashi ba.

Shaw dai yana shan suka a wajen Mourinho inda mai koyarwar ya ce xan wasan baya dagewa yadda vakamata idan qungiyar tana wasa sannan kuma ya raba hankalinsa gida biyu.

Tsohon xan wasan qungiyar, Garry Neville, ya bayyana cewa abinda Mourinho yakeyi akan xan wasan bai kamata ba kuma baya girmama xan wasan a matsayinsa na wanda yake wakiltar qungiya kamar Manchester United.

Portugal Portugal Za ZaTa Ta Je Je Rasha Rasha Ne Ne Domin Domin Cin Cin Kofi, Kofi, Inji Inji Ronaldo Ronaldo Xan wasan qungiyar qwallon qafa ta Real Madrid, Cristiano Ronaldo, xan qasar Portugal, ya bayyana cewa rashin nasarar da qasarsa ta Portugal tayi a hannun Holland bazai karya musu gwuiwa ba kuma a shirye suke da tafiya qasar Rasha.

Zakarar Turai wato Portugal ta sha kashi a hannun qasar Netherlands da qwallaye 3-0 a wasan sada zumunta da qasashen

biyu suka yi a birnin Geneva duk da cewa gwarzon dan qwallon duniyar, Christiano Ronaldo na cikin tawagar kasar.

Ronaldo da ke cikin tawagar Portugal a wasan na ranar Litinin ya gaza zura qwallo ko guda, duk da cewa ya zura qwallaye a wasanni tara da ya buga a jere gabanin fafatawar tsakaninsu da Netherlands xin.

A wasannin guda tara da ya

buga a baya-bayan nan, Ronaldo ya ci wa qungiyarsa ta Real Madrid qwallaye 17, yayin da ya ci wa qasarsa qwallaye biyu a karawar da suka yi da qasar Masar a ranar Jumma’ar da ta gabata.

Portugal dai na cikin rukunin D ne a gasar cin kofin duniya, in da aka haxa ta da qasashen Sipaniya da Morocco da Iran, amma Netherlands da ta doke ta, ba ta samu gurbi a gasar wadda Rasha

za ta karvi baqunci a bana ba.

Ronaldo ya ce sunada qwararrun yan wasa waxanda kuma zasu kai qasar duk inda yakamata saboda haka rashin nasara a wasa xaya ba wani abu bane kuma basu damu ba.

A qarshe ya ce yana fatan yan wasan qasar da suka samu dammar wakiltar qasar a Rasha dasu saka a zuciyarsu cewa zasuje Rasha ne domin cin kofin duniya.

Daga Watan Janairu Za A Sauya Tsarin Buga Wasan Gasar Zakarun Turai Hukumar qwallon qafar nahiyar Turai ta yi gararegyare a Gasar Zakarun Turai, wadda take gudanarwa, domin bunqasa wasannin.

Daga cikin gyare-gyaren, a yanzu an yarda xan qwallo ya buga wa sabuwar qungiyar da ta saye shi wasannin Gasar zakarun turai da ta Kofin Europa ko da a kakar ya buga wa tsohuwar qungiyarsa.

Sai dai dokar za ta fara aiki ne a kakar badi, lokacin an kammala gasar zakarun turai da ta Europa ta bana.

Haka kuma hukumar ta amince a yi sauyin xan kwallo a karo na huxu a maimakon uku da ake yi yanzu, amma a wasannin zagaye na biyu a gasar, kuma sai an kai ga qarin lokaci, idan qungiyoyin sun kammala minti 90 babu ci.

Saboda haka qungiyoyi za su riqa bayyana ‘yan wasa 23 a gasar zakarun turai data Kofin Europa a maimakon 18, domin samun damar zavar xan qwallo na huxu da zai shiga karawar.

Hukumar ta Eufa ta kuma ce za ta riqa gabatar da waxansu wasannin cikin rukuni da wuri wato da karfe 5.55 agogon Najerya da Nijar.

WASANNI 31

A Yau Alhamis 29 Ga Maris, 2018 (11 Ga Rajab, 1439)

Bai Kamata Yan Siyasa Su Riqa Saka Baki A Harkar Super Eagles Ba, Inji Kanu Tsohon xan wasan tawagar qasar nan kuma tsohon xan wasan Arsenal da Ajax da Porthmouth, Nwako Kanu ya bayyana cewa duk da haka yakamata acigaba da bawa mai horar da yan wasan Super Eagles dama idan har anason ganin abin arziqi.

Tawagar qwallon qafa ta Nijeriya ta yi rashin nasara a hannun qasar Serbia da ci 2-0 a wasan sada zumunta da suka buga a ranar Talata a birnin Landan dake qasar ingila.

Serbia ta ci qwallayen ta hannun Aleksandar Mitrovic, inda ya ci ta farko bayan da aka dawo daga hutun , sannan ya qara qwallo ta biyu saura minti 10 a tashi daga wasan.

Nijeriya ta yi nasarar cin Poland a ranar Juma’a a wasannin da take yi domin tunkarar gasar cin kofin

Bai Kamata United Ta Siyar Da Pogba Ba, Inji Evra Daga Abba Ibrahim Wada Gwale

Tsohon xan wasan baya na qungiyar qwallon qafa ta Manchester United wanda kuma yake buga wasa a qungiyar Westham, Patric Evra ya ce bai kamata Manchester United ta rabu da xan wasa Paul Pogba ba a kaka mai zuwa.

Wasu rahotanni daga Birtaniya na cewa, qungiyar qwallon qafa ta Manchester United na da muradin siyar da tsadadden xan wasanta, wato Paul Pogba sakamakon rashin jituwa da xan wasan yake da mai koyar da yan wasan qungiyar.

Wannan dai na zuwa ne bayan wasu bayanai na cewa, Pogba da kocinsa, Jose Mourihno na nesa da juna wajen hulxa tun bayan da qungiyar ta ajiye shi a benci a watan jiya.

Daga cikin waxanda ake ganin Manchester United za ta nema sun haxa da Raphael Varane na Real Madrid da Toni Kroos na Jamus da kuma Marquinhos na PSG har ma da Alex Sandro na Juventus.

Har ila yau qungiyar tana zawarcin Samuel Umtiti, xan wasan baya na Barcelona wanda suke rikicin sabon kwantaragi na qungiyar.

Suares Da Lukaku Su Na Da Wahalar Riqe Wa, Inji Otamendi Xan wasan baya na qungiyar qwallon qafa ta Manchester City, xan qasar Argentina, Nicholas Otamendi ya bayyana cewa Rumelu Lukaku na Manchester United da Luis Suares na Barcelona sune yan wasan gaba waxanda suke da wahalar riqewa idan kana buga wasa dasu.

Otamendi ya bayyana hakane bayan antashi daga wasan da qasar Argentina tasha kashi a hannun tawagar qasar sipaniya daci 6-1 a wani wasan sada zumunta da suka fafata a qasar Sipaniya a ranar Talata.

Xan wasan bayan yaci gaba da cewa idan kana wasa da Suares dole sai kayi gudu saboda xan wasa ne wanda baya tsayawa waje xaya kuma yanada gudu yadda yakamata a filin wasa wanda hakan yasa yan wasan baya suke shan wahala Ya ce Lukaku kuma xan wasa ne mai qarfi kuma ga gudu saboda haka shima idan kana wasa dashi dole sai kasha wahala sannan kuma dole sai kayi da gaske kuma kana neman taimako daga wajen abokan wasan ka.

Otamendi dai yana xaya daga cikin yan wasan da suke haskakawa a qungiyar Manchester City inda ya buga wasanni da dama kuma qungiyar yanzu tana mataki na xaya akan teburin firimiya sannan kuma har yanzu tana buga gasar zakarun turai.

Qwallo xayan da Argentina ta zura a raga dai ta fito daga wajen Otamendi ne kuma a baya ya tava bugawa qungiyar FC Porto da Valencia ta qasar sipaniya wasa kafin daga baya yakoma Manchester City akan kuxi fam miliyan 30.

duniya da za a yi a qasar Rasha a bana.

Nijeriya tana rukuni daya da ya hada da Croatia da Iceland da kuma Argentina kuma zata fara wasa da qasar Crotia ne idan anfara gasar.

Kanu ya ce tabbas akwai buqatar samun goyon baya daga hukumomi idan har anason ganin daidai saboda haxa tawagar yan wasa ba qaramin aiki bane musamman a nahiyar Africa.

Ya ce mai koyar da tawagar yan wasan, Gernot Rohr yana buqatar goyon baya sannan kuma a bashi dama yayi aikinsa yadda yakamata batare da ana shigar masa aiki ba ta hanyar tura yan wasa da wasu yan siyasa sukeyi.

A qarshe ya ce yana fatan qasar zata bawa duniya mamaki a qasar Rasha idan an fara gasar.

Zidane Yanayin Kuskuren Rashin Yin Amfani Dani Sosai, Inji Isco Xan wasan tsakiyar qungiyar qwallon qafa ta Real Madrid, Isco, xan qasar Sipaniya ya bayyana cewa mai koyar da yan wasan qungiyar, Zinedine Zidane yanayin kuskure na rashin amfani dashi a wasannin qungiyar a wannan kakar.

Isco ya bayyana hakane bayan antashi daga wasan daya zura qwallaye uku a wasan sada zumuntar da qasar sipaniya talallasa qasar Argentina daci 6-1 a qasar sipaniya.

Yaci gaba da cewa yaji daxi qwallayen daya zura a wasan domin ya biya mai koyarwar qasar sipaniya , Lepatugi sakamakon damar daya bashi ta gayyatarsa kuma yayi amfani dashi.

Ya qara da cewa idan har zai riqa samun dama yadda yakamata zai buga qwallo sosai kuma duniya zatayi mamaki yadda zai riqa buga wasa.

Ya ce bai san dalilin dayasa Zidane baya amfani dashi ba duk da yadda ya qware wajen buga wasa amma zai cigaba da buga qwallo sosai domin dai ya burge mai koyarwar kuma ya nuna masa cewa ya cancanta ya riqa amfani dashi a wasa.

Yan wasa David Villa da Fernando Torres dai sune yan wasan da suka tava zura qwallo a uku a wasan qasar sipaniya a shekara ta 2013 bayan sun lallasa qasar Tahiti daci 10-0 a gasar cin kofin Comfideration.

LEADERSHIP 29.3.18

AyAU Alhamis

Don Allah Da Kishin Qasa

www.leadershipayau.com Leadership A Yau

JARIDAR HAUSA MAI FITOWA KULLUM TA FARKO A NIJERIYA

LeadershipAyau

No: 115

N150

QASASHEN WAJE

Ministan Tsaron Amurka Jim Mattis Ya Caccaki Rasha > Shafi na 29

Kalaman T.Y Xanjuma Da Na Sauran Shugabannin Arewa Yasir Ramadan Gwale

yasirramadangwale@gmail.com

A

n ruwaito Janar T.Y Danjuma mai ritaya yana kiran al’ummarsa da su tashi domin kare kansu daga hare haren da ake kai musu.

Idan ba a manta ba jihar Taraba inda nan ce jihar da Danjuma ya fito ta sha fama da yawan hare hare, daga na ramuwar gayya sai na ‘yan ta’adda da suke shiga kauye su kashe mutanan kauyen baki daya, irin wannan hare hare da ake zargin Fulani da ‘yan kabilar Bachama da kuma kabilar Mambila sun sha kaiwa juna waxannan hare hare babu ji babu gani.

A irin waxannan kashe-kashe da ake yi a jihar Taraba, babu babba, babu yaro, babu mace, babu namiji, duk lokacin da aka tashi yin irin wannan kisa zaka samu an nuna rashin Imani da rashin tausayi a cikinsa, ka ga jariri da bai san komai ba, an yanka shi ko an cire kansa, haka nan tsofaffi da basa iya yn komai suma an sha samun gawarwakinsu an yi musu kisa na gilla da nuna rashin mutunci da rashin imani, mutumin dab a zai iya yin komai ba, hatta kansa ba zai iya amfanawa ba, amma an bishi inda yake kwance an kashe shi, sabida kawai ana kiyayya ko adawa da kabilarsa.

Irin waxannan kashe-kashe na rashin imani da rashin sanin ya kamata, dole ya harzuqa duk wani mai imani. Abin ban haushi da takaici shi ne yadda hukumomin tsaro basa iya yin komai kan irin waxannan kashe-kashe, walau dakatar das hi ko kuma hukunta duk wanda aka samu da hannu wajen aikata rin wannan kashe-kashe, da yawanwaxanda suke jagorantar irin waxannan kashe-kashe an sansu a yankunansu, amma anyi shiru kamar sun fi karfin doka, sai dai bayan an gama kai hare hare an kashe mutane an kone dukiyoyinsu sannan ne ma watakila hukumomin tsaro zasu san abin da yake faruwa, sannan a fara batun tura jami’an tsaro a wajen bayan anyi duk abin da za a yi an gama.

Irin waxannan kashe-kashe da dangoginsu da suka auku a jihar Taraba, kuma hukumomi a matakin tarayya suka gaza yin abin da ya dace domin kawo karshen wannan zubar da jini da kuma hasarar dukiya mai dumbin yawa. Domin shi wannan kisa na rashin imani a duk lokacin da aka yi shi zaka samu bayan an kashe mutanen sannan kuma za a je a kone musu dukiyoyi, an bankawa gidajensu wuta duk abin da suka mallaka ya kone, sannan kuma a je idan Fulani ne a kore musu shanu sannan a kashe na kashewa, duk wwaxannan abubuwa ne da dole su harzuqa mutane.

Na tabbatar faruwar irin waxannan kashe-kashe akai akai ba tare da hukumomi sun dauki wani kwakkwaran mataki na tsayar da abin bad a kuma hukunta waxanda aka samu da hannu, ya sanya Janar TY Danjuma mai ritaya irin wancan furuci da ya ce mutane su tashi tsaye domin kare kansu tunda yake

Muqalar Alhamis

hukumomi sun gaza kare al’ummar da suke Shugabanta.

Tun bayan wancan kalamai na TY Danjuma, mutane da yawa suka riqa yin Allah wadai da TY Danjuma da irin maganganun da yayi, a cewar wasu da dama musamman a shafukan sada zumunta na intanet, bai kamata a ce babban mutum kamar TY Danjuma a same shi da irin waxannan maganganu ba. Da yawan mutane sun fadi maganganu marasa dadi akansa dangane da wannan furuci da yayi, wasu sun fi sabida harzuqa wasu bias gayya wasu kuma sun shige gonad a iri.

Zance na gaskiya idan zamu yiwa kanmu adalci, TY Danjuma ba shi ne ya fara irin waxannan kalamai ba. A baya zamanin Gwamnatin Goodluck Jonathan lokacin da aka kai harin Masallacin Juma’ah na cikin Birnin Kano,Mai Martaba Sarkin Kano Muhammadu Sunusi II da kansa ya fito ya ce jama’a su fito domin su kare kansu, a cewarsa Gwamnati ta gaza sauke nauyin da ke kanta na wajibi na kula da rayuka da dukiyoyin al’umma, a lokacin da Mai Martaba Sarkin Kano yayi irin wwaxancan kalamai, ya zama gwarzo a wajenmu, mun yi ta kambama shi da nuna cewar ai irinsa muke so a matsayin Shugabanni masu kishi. Irin kalaman da TY Danjuma yayi a yanzu irinsu ne dai Sarkin Kano yayi a zamanin Gwamnatin Jonathan lokacin da aka kai hari masallacin Juma’ah na cikin birnin Kano.

Haka nan kuma, Shugaban kasa Muhammadu Buhari lokacin yana dan adawa da gwamnatin Jonathan shima yayi irin waxannan kalamai na nuna cewar mutane su tashi tsaye domin baiwa kansu kariya, jaridu da dama

sun ruwaito Shugaba Buhari yana irin waxannan kalamai na TY Danjuma, haka zalika Malam Nasiru el-Rufai, yana daya daga cikin waxanda sautinsu ya riqa amo zamanin Gwamnatin Jonathan, babu abin da bai ce ba kan irin kashe kashen da ake yi, yayi kira ga jama’a da su kare kansu sabida yana adawa da gwamnatin Jonathan ta wancan lokacin.

To amma me ye ya sanya mutane suka yi saurin mancewa da kalaman Shugabannin Arewa waxanda suka yiwa Goodluck Jonathan adawa yayin da suke jin cewar ana kaiwa al’ummarsu hare haren kare dangi? Sai yanzu da aka samu TY Danjuma yayi irin wadacan kalamai sannan ya zama abin laifi. Wato dole mu ajiye abin da ake kira da turanci ‘Sentiment’ mu fuskanci gaskiya, mu fuskanci matsalolin kasarnan da idon basira domin ganin mun kawo karshensu.

Shugaba kowanne ri ne a matakin Gwamnatin Tsakiya ya sani shi ba Shugabane na kabilarsa ko yarensa ko yankinsa ba. Dole mu sani kuma dole Shugabanninmu su yarda cewar su Shugabanni ne na al’ummar Najeriya baki daya ba wasu tsirarun mutane ba, yin mulkin na Adalci da baiwa kowanne mai haqqi haqqinsa da kuma sanya komai inda ya dace, wannan shi ne zai sanya ‘yan kasa su zauna lafiya da juna, ba a danne wani dan fifita wani ba.

Babu wani abu da zai zaunar da wannan kasar lafiya face Adalci a Shugabanci. Idan Shugabanni suka zama adalai to zasu samu cikakkiyar biyayya da kuma kiyaye dokokin hukuma, duk wanda yayi laifi komai girmansa komai mukaminsa komai kudinsa a hukunta shi, ba tare da la’akari da kabilarsa da yankinsa ba.

+23408099272908

To amma muna gani jama’a suna gani, ga wanda yayi musu laifi an same shi dumu dumu da aikata laif, amma kuma yana yawonsa lafiya lau ba abin da ya same shi, sabida kawai yasan wasu ko yasan wanda suka san wasu, mutum yayi dukkan shegantakarsa ya kwana lafiya sabida dan kabilarsu ko yankinsu ne ke kan mulki, dole Gwamnati ta kuduri aniyar babu sani babu sabo, duk wanda yayi ayi masa.

A baya muna ganin yaddaMujahid Asari Dokubu ya riqa kalamai na rashin albarka, amma shiru aka ki daukan mataki akansa sabida yana da uwa a gindin murhu, jami’an tsaro suna kallonsa suka ki daukar mataki akansa, ya riqa cin karensa babu babbaka, to ire iren waxannan abubuwan da suke aukuwa sune matsalolin kasarnan da idan ba a warwaresu ba, to za a jima ana fama da matsalolin tsaro, babu yadda za a a ce wasu mutane sun zama shalele suyi duk abin da suke so ga ‘yan kabilar dab a tasu ba babu kuma abin da zai faru, hukumomin tsaro suna ji suna ganni amma zasu yi kamar asu gani ba, saboda basa son su batawa ‘yan siyasa don kada wani abu da suke son samu ya kubuce musu.

To amma Shugabanni su sani ko sun yarda ko basu yarda ba, Allah yana ganinsu, kuma duk wanda aka zalinta sai Allah ya bi masa haqqinsa, ba daidai bane Shugabanni su riqa wasarairai da rayukan al’umma, ana ji ana gani wasu tsiraru suna kashe al’umma babu ji babu gani, amma anki daukar matakin da ya dace a kansu, wannan sam ba daidai bane, kuma dole a dawo daga rakiyar irin wannan shakulatun bangaro da ake yi da rayuwar al’umma, duk wanda yayi hukunci yah au kansa ko waye shi kuma ko daga ina ya fito, to irin haka zai sanya mutane su samu nutsuwar cewar za a yi musu adalci akan duk abin da ya shafe su. Allah ya bamu lafiya da zaman lafiya.

Babba Da Jaka An kashe sama da Mutum 20 a Zamfara –Labarai

Dole dai sai an mayar da ita SOMALIA!

Ana shiryawa da buga LEADERSHIP A Yau a kamfanin LEADERSHIP GROUP LIMITED, lamba 27, kan Titin Ibrahim Tahir, a Gundumar Utako, Abuja. Tarho: 07036666850; Fax: 09-2345360. P. O. Box 9514, Garki II, Abuja. Ofishin mu a Legas: 34/36 Titin Adegbola, Anifowose, daidai Oba Akran, Ikeja. Tarho: 07036666850. E-mel: leadershipayau@gmail.com, Leadershipayau@yahoo.com