LEADERSHIP A Yau Lahadi E-paper 8 Ga Afrilu 2018

08.04.18

AyAU LAHADI LEADERSHIP Don Allah Da Kishin Qasa

JARIDAR HAUSA MAI FITOWA KULLUM TA FARKO A NIJERIYA Leadership A Yau

LeadershipAyau

08 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

www.leadershipayau.com

No: 030

N150

Xan Ado Bayero Ya Sha Alwashin Zama Sarkin Kano Daga Mustapha Ibrahim, Kano

Xaya daga cikin ’ya’yan Marigayi Sarkin Kano, Alhaji (Dr.) Ado Bayero, wato Alhaji Sani Ado Bayero, ya sha alwashin gadon karagar Sarkin Kano, kasancewar ba shi da burin da ya wuce gadon gidan nasu.

Abu ne sananne ga masana tarihi da masu bin al`amuran yau da kullum, shi ne

na cewa kowanne xan sarki Bashi da wani babban buri illa ya gaji sarautar gidan su, kuma Hausawa na cewa kyan xa ya gaji ubansa. Wannan dai abu ne sananne a tarihi.

Kuma masu bin al`amuran yau da kullum za su iya tuna cewa wata mujalla da ke da alaqa da harkar bada labarin harkokin kuxi da tattalin arziqi da ake bugawa a birnin Landan, ta yi hira da Mai martaba Sarkin Kano, Malam

Muhammadu Sunusi II, a lokacin ya na gwamna babban bankin Najeriya (CBN), inda a wani vangare na hirarsa a wannan mujalla ya ce, babban burinsa shi ne ya zama ya gaji kakansa, Sarkin Kano Muhammadu Sunusi I, wato ya zama Sarkin Kano kenan. Kamar yadda mujallar ta ruwaito a wancan lokacin, a ta bakinsa ya ce, “burina na zama Sarkin Kano.” Hakan kuma ta kasance cikin yardar Allah. > Shafi na 8

Yaqi Da Cin Hanci Tilas Ne Ba Zavi Ba –Magu 5

Yadda Shugaban Nijeriya Muhammadu Buhari ya amshi tawagar sanatocin da ta kai ma sa ziyarar rasuwar sanatan da ke wakiltar yankinsa a Majalisar Dattawa ta Qasa, Sanata Mustapha Bukar, a garin Daura jiya Asabar. A cikin tawagar akwai Sanata Ali Ndume, Sanata Abdullahi Adamu, Sanata Yusuf A. Yusuf, Sanata Ovie Omo-Agege, Sanata Abu Ibrahim da Sanata Ahmed Abubakar Moallahyidi.

Amaechi Ga APC: Ku Fara Boko Haram: ’Yan Gudun Hijira Shirin Fatattakar PDP Daga Sun Fara Tururuwar Koma Wa > Shafi na 2 > Shafi naa 2 Mulkin Jihar Ribas Bama

2

A Yau LAHADI 08.04.2018

leadershipayaulahadi@yahoo.com

’Yan Sanda Sun Qwato Bindigogi 250 A Jihar Borno Daga Muh’d Maitela, Maiduguri

A ranar jumu’a ce rundunar yan-sanda a jihar Borno ta baje kulin tarin bindigogi 250, waxanda ta kama tare da bayyana cewa an shigo da makaman cikin jihar ba bisa qa’ida ba, a hedkwatar ta da ke Maiduguri, babban birnin jihar.

Bindigogin, sun qunshi AK47 guda tara (9), Pump Action Guns, 33 sai kuma ‘harba-karuga 200, waxanda rundunar ta bayyana cewa ta same su a hannun jama’a a jihar, bayan qarewar lokacin da ta shelanta

na 21 ga watan Maris, kan cewa duk wani mai riqe da makami ba bisa qa’ida ba ya miqa shi a hannun ta.

Kwamishinan yan-sandan jihar Borno Mista Damian Chukwu ne ya furuta hakan a sa’ilin da yake zanta wa da manema labarai a ofishin, ranar jumu’a. Ya bayyana cewa duk da doka bata hana mallakar ‘durun-kange’ ba (Done guns), amma saboda gudunn wasu vata-gari su yi amfani da ita wajen aikata laifuka shi ne ya jawo xaukar matakin.

Chukwu ya ce, ranar 31 ga watan Junairun wannan

shekara, wasu gungun vatagari, kimanin su biyar xauke da muggan makamai sun kai farmaki tare da gargaxa shanu 6 da tumaki 47 na wani makiyayi mai suna Musa Dawa, a qauyen Tugga ta yankin qaramar hukumar Damboa.

“Bugu da qari kuma, huxu daga cikin waxanda ake kama, sun qunshi Abdullahi Barka, Sani Adamu, Awalu Ahmad da Adamu Baba Yakiwale ( waxanda sun riga sun mutu), waxanda runduna ta musamman kan yaqi da yan fashi da makami tare da haxin gwiwa da yan qato da gora,

ne suka kama su. Waxannan dabbobin da aka sata tare da tabbatar da su ta hanyar bincike, kuma da gano cewa waxanda ake zargin sun aikata laifi”.

“Har wa yau kuma, tsakanin uku ga watan Fabarairu zuwa 10, na wannan shekara, akwai Isa Musa, Idi Bello, Ahmadu Bello, Idi Hassan, Ahmadu Hassan da wani da ake kira Kyari Gana, dukkan su yan fashi da makami ne waxanda suka addabi jama’a, a wan an jiha ta Borno, kuma an kama su ne yankuna daban-daban.

An same su da bindigogin

AK47 guda biyu, harba-karuga, adduna da makamantan su”.

A hannu guda kuma y ce, ranar 4 ga watan Maris, rundunar jami’an tsaron ciki na DSS sun kama bindigogi tare da albarusai a cikin wani kangon gini, mallakar wani mutum mai suna Goni Modu daga unguwar Bulabulin Ngaranam dake cikin qwaryar Maiduguri.

Haka zalika kuma, kwamishina Chukwu ya ce sun kama qarin tarin albarusai cike da buhuna biyu da manyan bindigogi biyu masu sarrafa kan su tare da AK47 guda huxu a cikin wannan samame nasu.

Boko Haram: ‘Yan Gudun Hijira Sun Fara Tururuwar Koma Wa Bama Daga Muhammad Shafi’u Saleh, Yola

Yanzu haka ‘yan gudun hijira da ke gudun hijira a sassan qasar da dama sakamakon rikicin boko haram, na tururuwar komawa garuruwansu a yankin qaramar hukumar Bama a jihar Borno.

Wannan ci gaban ya samu ne bayan da rundunar sojin Nijeriya ta sanar da samun zaman lafiya dama buxe babbar hanyar Bama, da ta kwashe shekaru fiye da shida a rufe.

‘Yan gudun hijiran da dama da ke sansanin ‘yan gudun hijira na Malkohi a jihar Adamawa sun shaidawa LEADERSHIP Ayau Lahadi, cewa dama sun zaqu su ga wannan ranar, sukace yanzu lokacin gyaran gona ne, kamata ya’yi su koma gida.

Wani da yace sunanshi Modu Ali yace “dama wannan lokacin muke jira, babu wani abu da ya rage mana illa mu koma gida mu gyara gidajenmu mu kuma shirya aikin noma, kaga damina ta kawokai” inji Modu.

Ya ci gaba da cewa “duk bamu da wata matsala a wannan sansanin, amma muna buqatar mu koma gida, dama munajin labarin an samu zaman lafiya, gashi kuma an buxe hanya yasa hankalimu ya koma gida” inji shi.

Haka dai batun yake a sassan qasar, inda labarin zaman lafiya da kwanciyar hankali da kuma buxe babbar hanyar yasa ‘yan gudun hijiran ke qoqarin ganin sun koma garuruwan da suka fito a yankin, da rikicin na boko haram ya yiwa caca-caca.

Malam Haruna Hamman Furo, shine babban sakataren hukumar bada agajin gaggawa ta jihar Adamawa (ADSEMA), yace sun samu labarin zaman

lafiya da kwanciyar hankali ya samu a yankin, duk xan gudun hijiran da ya buqaci ya koma suna bashi dama.

Yace “ko jiyannan mun samu wasu mutum 97, da suka nuna buqatarsu na komawa, sunce sun

samu labarin an samu zaman lafiya a Bama, to jiyanan muna da labarin sun wace Chibok suna kan hanyar komawa Bama.

Ya qara da cewa “mu muna murna da wannan ci gaba na zaman lafiyar da’aka samu kaga

waxannan mutane zasu koma su gudanar da harkokin nomansu, muna alfahari da hakan, amma mu anan ko ka zauna ko koma zamu xaukeka tamkar xan jihar mu ne” inji Furo.

To sai dai rahotanni na cewa

babu wani shiri da hukumomin da’abun ya shafa sukayi domin kyautata yanayin komawar ‘yan gudun hijiran garuruwansu da mafiyawa ‘yan asalin jihar Borno, da ke arewa maso gabashin Nijeriya.

• Shugaban riqo na hukumar yaqi da zambar rashawa (ICPC) Dr. Musa Abubakar, Shugaban hukumar kiyaye hatsurra ta tarayya (FRSC) Boboye Oyeyemi, Darakta Janar na hukumar kula da ka’idojin cefanen gwamnati Mr. Mamman Ahmadu da shugaban riqo na hukumar yaqi da cin hanci da rashawa (EFCC) a lokacin taro tsakanin shugabannin hukumomi da sassan gwamnatin tarayya, wanda a ka gudanar a Abuja jiya Asabar.

Amaechi Ga APC: Ku Fara Shirin Fatattakar PDP Daga Mulkin Jihar Ribas Daga Khalid Idris Doya, Abuja

Ministan sufuri, Hon. Chibuike Rotimi Amaechi, ya buqaci mambobin jam’iyyar APC a jihar Ribas da su fara gangamin wayar wa jama’a kai dangane da zaven da ke tafe na 2019 domin fatattakar PDP daga mulkin jihar ta Ribas, ta hanyar dangwala wa APC kuri’usu a zaven.

Ya yi wannan qiran ne a

masarautar Opobo inda ya qalubanci sarakuna da kuma jiga-jigai kan qoqarinsu na garin an samu nagartaccen gwamnan jihar a zaven 2019, ya buqacesu da su tabbatar da hakan ta samu.

Amaechi wanda ke jawabi a jiya, a yankin na Opobo, babban garin qaramar hukumar Opobo/Nkoro da ke jihar ta Rivers, a wajen qasaitaccen bikin da Daraktan

(NIMASA), Dr Dakuku Adol Peterside ya shirya masa.

Ya ce, “bar na faxa muku haqiqanin zance, ya kamata ku fara gangamin wayar da kai da kuma faxakar da jama’a, mun gama kaiwa maqura da fushi, dole ne kuma mu kawo qarshen wannan sokuwar gwamnatn daga kan mulki,” Amaechi, wanda kuma tsohon gwamnan jihar Ribas ne ya xaura da cewa lokaci ya yi da

PDP za ta kwashe komatsanta ta bar kujerar gwamnan jihar domin a cewarsa APC ita ce ta dace da ci gaba da shimfixa aiyukan alkairi a jihar.

Ya qirayi dukkanin masu ruwa da tsaki a jihar da suka haxa da sarauku da manyan ‘yan siyasa da yi dukkanin mai iyuwa domin hamvarar da PDP daga mulkin jihar, wacce ya misalta ta da cewar lusarar gwamnati.

3

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

ra’ayinmu

Sunayen Verayen Gwamnati: Share

Fagen Siyasar 2019

A

kwanakin baya ne babbar jam’iyyar adawa a Nijeriya, PDP, ta bugi qirji ta qalubalanci jam’iyyar mai mulkin qasar, APC, da cewa, idan ta isa ta fitar da jerin sunayen verayen da su ka sace kuxaxen gwamnati, musamman a zamanin da ita PDP xin ke riqe da madafun ikon qasar. Ita kuwa APC ba ta yi qasa a gwiwa ba, sai ta biye wa PDP xin, ta fitar da jerin sunayen wasu ’yan siyasa da a ke tuhuma da laifukan sace-sacen kuxaxen gwamnati a lokacin da a ka damqa mu su amanar ’yan qasa.

Tabbas jerin sunayen, waxanda ministan yaxa labarai Mista Lai Mohammed ya fitar a lokuta mabambanta, sunaye ne na ’yan siyasar da ke fuskantar qalubalen tuhuma a gaban kotuna dabandaban ko hukumomin yaqi da cin hanci da rashawa na qasar, ICPC da EFCC ko kuma hukumar kula da xa’ar ma’aikata ta Nijeriya.

A wannan kam bau qarya, babu sharri, to amma fa yawancinsu har kawo yanzu gwamnatin ta APC ba ta iya yin nasarar kama su da laifi a gaban kotu ba, ballantana a hukunta su.

Bugu da qari, babban abin lura shi ne babu ’yan APC ko qwaya xaya, waxanda a baya su ke gwamnatin PDP, amma su ka yi tsallen baxake su ka dawo APC xin ba, bayan da su ka raba hanya da tsohuwar gwamnatin ta APC. Abin nufi a nan shi ne, maimakon gwamnatin APC ta fitar fa jerin sunayen duk waxanda a ke zargi da sace dukiyar al’ummar qasa a lokacin na PDP ba tare da warewa ko la’akari da waxanda su ka fice daga PDP xin su ka dawo APC ba, a’a, sai gwamnatin ta fitar da zallar waxanda har yanzu su ke cikin PDP kaxai; sauran kuwa da alama sun sha kenan, domin ba sa cikin waxanda za a yiwa terere.

Daga dukkan alamu, haqiqa wannan salon ba komai ba ne face tabbatuwar sharar fage ga siyasar 2019, lokacin da za a gudanar da manyan zavukan qasar.

Ita kanta PDP ta yi tsaurin kai da yawa da ita fitowa ta murje idanunta a gaban ’yan Nijeriya har ta qalubalanci APC a kan ta idan ta isa ta fitar jerin sunayen waxanda ta ke zargi da kasancewa

manyan veraye a lokacin baya.

Kada manta, dukkan varnar da ta faru a gwamnatin baya, ta faru ne fa a qarqashin gwamnatin PDP, wacce ita ce mulki qasar tun daga lokacin da Nijeriya ta dawo mulkin farar hula, bayan da soja ya miqa mulki ya koma bakin aikin da kundin tsarin mulki ya

tanadar ma sa na tsaron qasa.

Shekaru 16 PDP ta yi ta na riqe da madafun iko tun daga 1999 har zuwa 2015, inda ta yi faxuwar baqar tasa a babban zaven shekarar, wanda wannan shi ne faxuwar zave irinsa na farko a tarihin siyasar qasar, domin a lokacin ne shugaban

EDITA Nasir S. Gwangwazo

MATAIMAKIN SHUGABA (NA MUSAMMAN) Christian Ochiama DARAKTAN SASHE Mubarak Umar

RUKUNIN KAMFANONIN LEADERSHIP SHUGABA Sam Nda-Isaiah

BABBAN MANAJAN DARAKTA Abdul Gombe BABBAN MANAJAN DARAKTAN KADARORI David Chinda MANYAN DARAKTOCIN KAMFANI Dele Fanimo Felicia Ogbonlaiye DARAKTAN KULA DA MA’AIKATA Solomon Nda-Isaiah DARAKTAN KULA DA KADARORIN KAMFANI Zipporah D. Tanko MANYAN MANAJOJI Ibrahim Halilu Femi Adekunle Ebriku John

manufarmu

LEADERSHIP A Yau jarida ce da ake bugawa a Abuja.

Ta yi tsayuwar daka wajen tabbatar da shugabanci da wakilci nagari. Jaridar za ta ci gaba da kare muradun al’umma, ba kare ra’ayi da muradun mahukuntanta kaxai ba.

Da waxannan qudirorin ne muke fatan jama’a za su xora mu kan Mizani.

Haka kuma duk ra’ayoyin masu karatu da muke bugawa, ba manufar kamfanin LEADERSHIP ba ne, ra’ayin masu karatun ne.

Sai dai, ba za mu tava mantawa da dalilin wanzuwarmu a doron qasa ba, wato: Don Allah Da Kishin Qasa!

qasa mai ci ya faxi a zavi yayin da ya ke yunqurin yin tazarce a karo na biyu.

To, amma a zahirin gaskiya za a iya cewa, talakan Nijeriya ba fitar da jerin sunaye ya ke buqata ba; abinda ya fi buqata shi ne a hukunta waxanda su ka aikata laifukan a cikin shekaru ukun nan da APC ta amshe ragamar mulkin qasar, sannan kuma a dakatar da irin wannan ha’incin ya tsaya cak!

Sai dai kuma wani abin takaici shi ne, ko a cikin gwamnatin ta APC an samu irin wannan matsalar, inda a ke zargin wasu manyan jami’an gwamnatin da aikata irin wannan mummunar xabi’a, amma kuma APC xin sai ta yi murqisisi ta qi saka sunayensu a jerin sunayen verayen na na lalitar gwamnatin.

To, qarara hakan na nufin cewa, an shiga fagen wasan siyasar 2019 kenan, inda za a cigaba da musayar yawun da ya wuce haka a nan gaba. Ba zai zama abin mamaki ba, idan PDP ita ma ta fitar da nata jerin sunayen, wanda babu tantama za ta kwaye bayan ’yan APC ne, domin ta xauki fansa kan kwance ma ta zani a kasuwa da APC ke shirin aikatawa a yanzu da sunan fitar da jerin sunayen waxanda a ke zargi da aikata hali ko samartakar vera a gwamnatin Nijeriya.

Wannan zai iya buxe qofar da ita kuma APC za ta iya mayar da martani ta hanyar sauya wani salon na siyasa, la’alla ma za ta iya yin barazanar kamawa da garqame wasu ’yan siyasar ta PDP, don rufe bakunansu, kamar yadda ita ma PDP xin ta yi aikata hakan a baya, inda ya riqa yin amfani da musamman EFCC wajen yunqurin hana wasu ’yan adawa takara, la’alla ko da sunans ne dai ya vaci ko kuma ta hana su sakat har zuwa lokacin gudanar da manyan zavukan, wanda a sannan kuma lokaci ya qure mu su na dawowa su gyara qimarsu a idanun masu kaxa quri’a.

To, ko ma dai mene ne zai faru, a fili ta ke cewa, an gama share fagen siyasar 2019. Shi xan tsako mai rabon ganin baxi, ko a na muzuru ko a na shaho, sai ya gani!!!

4

A Yau LAHADI 08.04.2018

leadershipayaulahadi@yahoo.com

Hukumar Kwastan A Kano Da Jigawa Ta Tara Harajin Naira Biliyon 4.3 A Shekara Daga Na’ima Abubakar, Kano

Babban Kwamandan hukumar Kwastan mai kula da jihohin Kano da Jigawa, Alhaji Abbas Kasim, ya bayyana cewa hukumarsa ta samu nasarar tattara harajin da ya haura Naira Biliyon 4.3 tsakanin watan Janairun shekarar da ta gabata zuwa watan March na wanann shekara.

Kwanturolan ya na wannan jawabi ne ga manema labarai a Kano ranar Juma’ar da ta gabata kamar yadda hukumar ta saba gudanarwa a duk kashin farko na kowacce shekara.

Abba Kasim ya bayyana cewa abinda Hukumar sa ta samu bana ya haura abinda aka sa ran samu na Naira Biliyon 3.6 da Naira Miliyon 609.1, ya ce, an bamu

umarnin tattara Naira Biliyon 3.6 a kashin farkon shekarar data gabata, amma muka samu nasarar tattara Naira Biliyon 4.3.

Hakazalika hukumar ta Kwastan mai kula da Jihohin Kano da Jigawa ta samu Nasarar kwace wasu nau’in kayan da aka haramta shigo qasar nan dasu guda 41 wanda aka kiyasta kuxin fitonsu ya tasamma Naira Miliyon 170.

Abubuwan da aka kwace sun haxa da Shinkafa, Man girki, Taliya, Makaroni Sugar, Kayan Gwanjo da motocin takumbo.

Haka kuma kwanturolan Hukumar Kwastan xin mai kula da Kano da Jigawa Abbas Kasim ya bayyana nasarar kame wasu kayan daban ranar Lahadi 1 ga Afril, 2018, na wasu nau’inkayan da aka hana shigowa dasu

a Jihohin Kano da Jigawa.

Kayan sun haxa da buhu 500 na shinkafa wanda a ka yi satar shigar dasu cikin wake tare da dila 20 na kayan kwanjo da aka karve a Kano.

Wasu daga cikin kayan an Kama su ne a Qauyen Katankara dake kan iyakar Maigatari da Qasar Nijar, har yanzu muna ta qoqarin kiyasta adadin kuxaxen fiton kayan da aka samu nasarar damqewa.

Haka kuma hukumar ta Kwastan ta samu nasarar damqe wasu mutane huxu da ake zargi suna da alaqa da kayan da aka kame, amma yace ana nan ana ci gaba da gudanar da bincike domin kaiwa ga sauran masu hannu a cikin wannan mummunar ta’ada, inji Abba • Ma’aikatan Kwastom a bakin aiki a Jigawa Kasim.

Qungiyar Fahimta Ta Buqaci Mata Su Nemi Ilimi Don Inganta Rayuwarsu Daga Muazu Hardawa, Bauchi

Shugabar qungiyar FAHIMTA mai rajin tallafawa mata da matasa a Jihar Bauchi Hajiya Maryam Garba ta shawarci mata a duk inda su ked a su tashi haiqan wajen neman ilmi da kuma koyon sana’a da za su dogara da kansu don ganin sun samu damar gudanar da rayuwa cikin sauqi a wannan lokaci.

Hajiya Maryam Garba ta yi wannan qirane cikin hirarta da manema labarai a Bauchi inda ta bayyana cewa an shiga wani irin yanayi day a kamata mata su himmatu wajen neman sani da kuma

neman abin kan su saboda a halin yanzu mazaje na fiskantar matsaloli wajen samun yadda za su tallafi iyali saboda qarancin abin hannu da ake fama da shi a wannan lokaci. Don haka ya kamata mata su tashi a tsaye don ganin sun nemi ilmi na zamani da na addini tare kuma da shiga cikin shirye shirye da gwamnati ko qungiyoyi ke yi wajen ganin an koyar da mata dogaro da kai.

Don haka ta bayyana cewa qungiyar FAHIMTA da Action Aid a halin yanzu sun duqufa wajen ganin ganin sun ilmantar da iyaye

a yankunan karkara game da muhimmancin sanya yara mata a makarantu, don haka ya kamata iyaye su bayar da goyon baya kan wannan aiki don ganin an samu ci gaba.

Don haka ta bayyana cewa matuqar mata ta zauna a wannan lokaci bata himmatu wajen neman abin da zai tallafi rayuwarta da na iyali ba, shine ake wayan garin yara sun shiga halin garari.

Musamman a wannan lokaci da maza ke fiskantar wahala wajen hidimar iyali, musamman idan sun bar aiki ko sun gamu da matsala a wajen neman abin da za a ciyar da iyali.

Don haka ta shawarci gwamnati a wannan lokaci da ta himmatu wajen ganin ta taimakawa mutane ta hanyar rangwame ga wasu manufofi na tattalin arziqi don a samu yadda za a lura da rayuwa, ta hanyar samun aikin yi da kuma walwalar kuxi a hannun jama’a. Don haka ta roqi shugabanni da su lura da halin da ake ciki na rashin aikin yi a daidai lokacin da yara matasa maza maza da mata ke gama karatu suna zaman kasha wando lamarin da ya kamata gwamnati ta xauki mataki don samar musu da ayyukan yi na

• Hajiya Maryam Garba

gaskiya ban a wucin gadi ba.

Sana’ar Abinci Ta Yi Min Komai A Rayuwa –Rahina Diga Daga El-Mansur Abubakar, Gombe

Malama Rahina Ibrahim yar asalin garin Diga ce dake Filiya a yankin karamar hukumar Shongom ta jihar Gombe ta bayyana cewa Sana’ar sayar da abinci tayi mata rana a rayuwa domin ta samu rufin asiri.

Rahina Ibrahim, a lokacin da take zantawa da Leadership A Yau Lahadi, tace ta fara sana’ar sayar da abinci da soya masa ne yau shekara 3 da suka gabata kuma ta fara ne da jarin naira dubu uku amma zuwa yanzu tana juya jari yafi na naira dubu hamsin.

Ta ce a kowacce rana tana yin naira dubu goma zuwa dubu goma sha biyu kuma a shagon nata tana da yara masu yi mata aiki guda biyar da a kullum idan an gama kasuwa take sallamar su su ma suke cin gajiyar wannan sana’a.

Rahina Ibrahim, ta kara da cewa tana sayar da abincin ne da ya shafi Tuwa da shinkafa da kuma farfesun kayan ciki dana kananan dabba wanda daidai gwargwado ana saya kuma tana gane kasuwar.

A cewarta duk wanda ya rungumi sana’a kowacce irin ce ba zai rasa yadda zai yi a rayuwa ba sai dai idan ba mai son ci gaban rayuwar kansa bane ya kashe zuciya ya dinga zaman banza.

Ta ce yanzu haka a shangon ta dake kan hanyar zuwa gidan Abubakar Habu Hashidu tsohon gwamnan Gombe na farar hula na farko tana da Yaran shago biyar amma idan ta samu tallafi za ta iya daukar Yara kamar guda ashirin wadanda za su dinga aiki a karkashin ta wanda daukar su aiki rage zaman banza ne a tsakanin al’umma.

Rahina Diga, tace tana kiran gwamnati da ta taimaka mata

da Karin jari domin ta yiwa siyasa wahala amma an bar ta a baya wanda idan aka taimaketa mutane da yawa za su ci arzikin wannan sana’a.

Ta yi amfani da wannan damar ta yi kira ga mata yan uwanta masu zaman banza na kashe zani da cewa yanzu lokaci ya yi da za su tashi su taimaki kansu domin dogaro da namiji yanzu ya wuce kuma duk wacce ba ta sana’a ko a wajen mijin ta ne ba za ta yi daraja ba saboda su ma Mazajen a wani lokaci suna son macen da za ta rage musu wahala ta wani gefe.

Malama Rahina Ibrahim tace irin rufin asirin da ta samu a wanann sana’a ta sayar da abinci ba zai misaltu ba na baya-bayan nan shi ne ta mallaki muhalli ta fita daga haya wanda wannan kadai ba karamar nasara ba ce ace yau mutum ya mallaki gida ba haya zai biya ba.

• Rahina Ibrahim (a dama) tare da ’yar aikinta.

Daga nan sai ta yi amfani da wannan damar ta sake yin kira ga mata da matasa masu macecciyar zuciya da suyi koyi da ita wajen neman na kansu domin ita a

kauyen Filiya take ta shigo gari dan neman na kanta kuma da yake sana’a take yi ba zaman banza ba Allah ya taimake ta asirin ta ya ruhu.

Babban Labari Yaqi Da Cin Hanci Tilas Ne A Yau LAHADI 08.04.2018

5

Ba Zavi Ba –Magu Daga Khalid Idris Doya, Abuja

Shugaban hukumar yaqi da cin hanci da rashawa ta qasa (EFCC), Malam Ibrahim Magu, ya bayyana cewar, yaqi da cin hanci da rashawa a Nijeriya yaqi ne na tilas ne ba na ganin dama ba, don haka babu wani abn da zai tsaida hukumarsa daga cigaba da yaqi da rashawa da cin hanci a faxin qasar a kowane yanayi ne kuwa.

Mr Magu, wanda ke tattaunawa da manema labaru a jiya Asabar a birnin tarayya Abuja, bayan buxe taron da Bureau of Public Procurement (BPP) wacce ta shirya wa shuwagabanin vangarorin ma’aikatun gwamnati, ya bayyana cewar, yaqi da rashawa ba aikin zavi ba ne, ya bayyana cewar dole ne kawai ya yaqi rashawa.

Ta bakinsa, “Mu muna kan yaqar rashawa ba tare da jinkiri ba; yaqi da rashawa babu wani abun da zai tsaida mu daga qoqarinmu ya kawar

da rashawa da cin hanci. Ina sake nanatawa, babu wani abun da ya isa ya tsayar da mu daga yaqi da rashawa a kowani yanayi ne kuwa,” ya shaidar.

Shugaban hukumar yaqi da rashawa da masu yi wa tattalin arziki zagon qasa, Magu ya ci gaba da cewa a yanzu haka hukumarsu tana ci gaba da qoqarinta na tabbatar da share dukkanin wani nau’i na cin hanci da rashawa, ya bayar da tabbacin cewar nan gaba kaxan cin hanci da rashawa zai zama tarihi a Nijeriya.

Kamar yadda Magun ke cewa, EFCC ba tana yaqi da cin hanci da rashawa ne kawai a matsayin abun da ta zavi ta yi ba, ya bayyana cewar doka da oda ne suke bi wajen kawar da barayin dukiyar qasa da masu zagon qasa wa tattalin arzikin qasar.

Ibrahim Magu, ya qirayi dukkanin wani mai kishin qasa da kuma son ci gaban Nijeriya day a bayar da tasa gudunmawar wajen yaqi da

cin hanci da rashawa domin kubutar da Nijeriya daga halin da take ciki na masu wawuso da dukiyar qasa, haxe da qoqarin kwato dukiyar da wasu xaixaiku suka kwakwashi na jama’a.

Ya ce, ba kawai jama’a za su zuwa wa EFCC ido bane, suma suna da gudunmawar takawa wajen yaqi da rashawa da cin hanci a qasar nan.

Da yake jawabi a wajen buxe taron, Babban sakataren gwamnatin tarayya, (SGF) Mr Boss Gida Mustaph, wanda ya samu wakilcin sakataren ofishin SGF, Mr Olusegun Adekunle, ya gargaxi ma’aikatun da ba na gwamnati ba da kuma masu kwangila da ‘yan kasuwa da basu yi rijista na haqiqani bad a cewar su mutunta matakai su yi rijistansu yadda ya dace.

Ya buqaci masu samun horon da su maida hankula domin koyon abun da ya dace da kuma yin aiyukansu da sukace.

• Shugaban Hukumar EFCC, Ibrahim Magu (a dama) tare da Editan LEADERSHIP A YAU LAHADI, Malam Nasir S. Gwangwazo a hedikwatar EFCC da ke Abuja cikin makon nan.

’Yan Sanda Sun Kama Makiyayi Da Bindigar AK-47 A Enugu DagaKhalid Idris Doya

Rundunar ‘yan sandan jihar Enugu ta shaida cewar ta samu nasarar kame wani da suke zargin bafulatani ne kuma makiyayi xauke da bindiga qirar AK-47 da alburusai 7.62 a yankin Isigwe Ugbawka da ke qaramar hukumar Nkanu

ta Gabas, a jihar.

Kakakin rundunar, SP Ebere Amaraizu, shine ya bayyana hakan a cikin sanarwar manema labaru day a sanya wa hanu haxe da rabawa a garin ta Enugu a jiya Asabar, ya ce wanda suka kaman sun kama sa ne a gona a ranar huxu da Afirulun.

“Makiyayin da muka kama, yanzu haka yana kan taimaka wa rundunar ‘yan sanda da bayanai,” in ji shi.

Ya ce, kwamishinan ‘yan sandan jihar Mohammed Danmallam, ya kai ziyara wannan yankin inda ya jinjina wa jama’an yankin a bisa bayanai da suke samar wa ‘yan

sandan wanda ta kai ga an samu nasarar kamo makamai da daman gaske.

Amaraizu ya kuma shaida cewa, kwamishinan ya yi amfani da wannan damar wajen raba wa jama’a lambobin tuntuba kai tsaye na ‘yan sanda domin sanar da wani abun da suke son bayyanawa

indan buqatar hakan ta taso.

Da yake baida jawabi, shugaban qaramar hukumar Nkanu, Ikechukwu Ubagu, ya bayyana cewar har zuwa yanzu rijicin makiyaya na ci gaba da xaga hankuna a wasu yankunan. Ya baiwa ’yan sandan tabbacin haxin kai domin yaqi da miyagu.

Gwamnatin Enugu Za Ta Fitar Da Biliyan N2.5 Don Xakunan Karatu Da Makarantu Daga Khalid Idris Doya

Majalisar zastarwa na jihar Enugu ta amince da fitar da tsabar kuxi har naira biliyan N2,572,686,367bn domin gina xakunan xaukan darasi da kuma yin kwaskwarima wa wasu makarantun Firamare da kuma qananan Sadandarin da suke qarqashin hukumar ilimin bai-xaya (ENSUBEB), waxanda adadinsu ya kai

208, sune za su samu wannan gyaran.

Kwamishinan ilimi na jihar ta Enugu, Farfesa Uche Eze, shi ne ya shaida hakan, sa’ilin da ke bayyana wa manema labaru matsayar da aka cimma jim kaxan bayan fitowarsu daga mitin xin da suka yi da majalisar zastarwa na jihar, ya yi bayanin cewar amince da kashe tsabar kuxin na cikin manufar gwamnati

na samar da nagartaccen ilimi haxe da xaukaka darajar ilimi ta fuskacin samar da ajujuwan karatu, kujerun zaman, ofisoshi, da sauran kayyakin aikin da ake da buqata domin koyarwa da kuma koyo.

Prof Eze ya qara da cewa, majalisar ta yi nazari da munufofi huxu da gwamnatin jihar a qarqashin gwamna, Ifeanyi Ugwuanyi’s ta sanya a gaba na xaukaka darajar ilimi

da kuma tabbatar da walwala da jin daxin ma’aikata ne ya sanya suka amince da fitar da miliyan N271 daga cikin kason jihar na Bailout domin biyan haqqoqin ma’aikatan jami’ar jihar Enugu State University of Science and Technology (ESUT) wanda suke bin gwamnati bashi.

Ya kuma bayyana cewar gwamnatin ta amince da kashe kuxi har miliyan 14.6

domin sauya matsugunin kwalejin ilimi na jihar daga muhallin wucin gadi zuwa ga muhallin kwalejin na dindindin da ke qaramar hukumar Ihe, Awgu.

Ya bayyana cewar fitar da wannan kuxin don samar da makaranta a Ihu Awgu zai kawo ci gaba matuqa gaya musamman ta fuskacin inganta tattalin arziki da kuma ciki gaban qasa.

6 TALLA

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Burinmu Shi Ne Mu Sauqaqa Muku

Ba a chaj in kuxin on ka cire d i j a h c a a B saqonnin watin waya kuxi daga ak na wasu banku

Da zaran an buxe asusu da mu, za a morewa rashin chaji idan mutum ya cire kuxi a akwatin wasu bankuna, haka kuma ba za a riqa cire kuxin saqonnin waya ba.

Domin cimma nasara a hada-hadar banki, ka yi mu’amala da bankin Sun Trust a Yau Ziyarci: www.suntrustng.com

TALLA 7

8 LABARAI

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Kwamitin KMC Qarqashin Mamaye Zai Wayar Da Kai Game Da Kiwon Lafiya –Ladan Isa Daga Muazu Hardawa, Bauchi

Qungiyar gamayyar qungiyoyin kiwon lafiya da na ‘yan jaridu wanda qungiyar mamaye Evidence for Action ta qaddamar kwanakin baya, za ta fara aikin wayar da kan jama’a a asibitocin yankunana karkara da biranen Jihar Bauchi don ganin an samu nasara kan aikin da qungiyar ta sa a gaba wajen inganta lafiyar mata da qananan yara a jihar Bauchi.

Shugaban kwamitin ilmantarwa kan inganta harkokin kiwon lafiyar mata da qananan yara na qungiyar mamaye da aka qaddamar a kwanakin bayar Alhaji Ladan

Isa Dalhatu, shine ya bayyana haka cikin ganawar sa da manema labarai a kwanakin baya, inda ya bayyana cewa aikin da aka xora masa yana da muhimmancin gaske wajen ganin an duqufa don shiga yankunanan karkara a ilmantar da mutane don su riqa halartar asibiti a kan lokaci da kuma kai yara ana musu alluran rigakafi yadda ya dace.

Don haka ya bayyana cewa wannan qungiya da aka qaddamar wacce ta qunshi ‘yan jarida da ma’aikatan asibiti da shugabannin qungiyoyi masu ruwa da tsaki kan harkokin kiwon lafiya za su ci gaba da aiki tare kamar

yadda aka saba don ganin an samun ingancin kiwon lafiya fiye da halin da ake ciki a yanzu.

Don haka ya yaba wa jami’in qungiyar Mamaye Evidence for Action Mista Laide Shokunbi, wanda ya qaddamar da qungiyar a gidan Mahwun da ke Bauchi game da irin agajin da Mamaye ke yi game da kiwon lafiya a jihar Bauchi. Don haka ya ja hankalin qungiyar da cewa a shirye dukkan waxanda aka zava suke wajen sun yi aiki don taimakawa kiwon lafiyar mata da qananan yara.

Bayan haka kuma Ladan Dalhatu ya bayyana cewa qungiyar za ta fara

gagarumin aikin domin jan hankalin gwamnatin Jihar Bauchi wajen ganin ta xauki ma’aikatan asibiti, saboda a ahalin yanzu yawancin asibitocin jihar Bauchi babu wadatattun ma’aikata sai masu tallafawa da suka fito daga makarantun kiwon lafiya basu da aiki suke agazawa abin da ake qira volontiya, don haka ya ce ya zamo wajibi a tashi tsaye don ganin gwamnati ta xauki ma’aikata don gudanar da ayyukan kiwon lafiyar jama’ar jihar Bauchi. Musamman saboda ganin akwai buqatar ma’aikatan dindindin a asibitoci domin lura da lafiyar jama’a.

• Ladan Isa

An Horar Da Ma’aikatan Tabbatar Da Muradun Qarni Sanin Makamar Aikin Daga Mustapha Ibrahim, Kano

Ofishin babban mataimaki na musamman ga gwamnan Kano Dakta Abdullahi Umar Ganduje, akan tabbatar da muradin qarni Honarabil Zulyadaini Sidi Mustapha Qaraye ya shirya bitar sanin makamar aiki na rana xaya ga ma’aikatan ofishin domin tabbatar da nasara da qudiri da cigaban ayyukan xan adam na tabbatar da muradin qarni a Kano.

Wannan bayanin yafito ne daga baki babban mataimaki na musamman akan tabbatar da muradi qarni Honarabil Zulyadaini Sidi Mustapha a lokacin

• Hon. Zulyadaini Sidi

da yake jawabi a wannan

taro na yini xaya wanda

aka gabatar a birni Kano, ya ce maqasudin shirya wannan bita shi ne domin a tabbatar da ma’aikatan wannan ofishi sun san makaman aiki ta yadda za’a cigaba da aiwatar da wannan shiri na muradin qarni wanda ake kira Sustainable Development Goals “wato shirin tabbatar da cigaban muradin qarni a shekaru goma sha biyar” bayan an kamala shiri na farko na MDG to kuma sai wannan shiri na tabbatar da muradin qarni xori ne akan shirin da ya gabata na cigaban muradin qarni.

Haka kuma Zulyadaini Sidi Mustapha ya yabawa gwamnan Kano Dakta

Abdullahi Umar Ganduje akan sanin makamar aiki ta yadda duk aikin da za’ayi aiki ne da jama’a suke buqatar sa ba na son zuciya ba a cewar Zulyadaini Sidi Mustapha yace dan haka ma Kano ta samu cigaba mai ma’ana ta hanyar aiwatar da shirin Lungu Qal-Qal Karkara Salamu Alaikum wanda shiri ne na tsaftace cikin birnin Kano da kuma raya karkara ta hanyar samar da hanyoyi, ruwan sha da sauran kayan buqatu da mutanen karkara da biranai suke buqata a ko yaushe wanda Gwamnatin kano tayiwa sauran zarra ta fuskar cigaba.

Xan Ado Bayero Ya Sha Alwashin Zama Sarkin Kano Ci gaba daga shafin farko Sai dai kuma an sake kwatawa, inda a cikin wata hira da xaya daga cikin ’ya’yan Mai Martaba Marigayi Sarkin Kano, Dakta Alhaji Ado Bayero, wato Sani Bayero, ya yi da LEADERSHIP A Yau Lahadi bayan kammala wani taro na qungiyar tsofaffin xalibai ta HIGOSA, wanda ya na xaya daga cikin ’ya’yan wannan qungiya ta Hassan Ibrahim Gwarzo Old Students Association, wanda kuma ya karvi kyautar lambar yabo daga HIGOSA, ya shaidawa manema labarai cewa, babban burinsa ya zama Sarkin Kano.

Haka kuma ya bayyana wannan qungiya da wannan makaranta a matsayin

gidansa na biyu saboda tarbiyya da kuma ilimin da suka samu a wannan makaranta, Alhaji Sani Ado Bayero yanzu haka ma’aikaci ne a hukumar hana fasa qauri ta qasa, inda ya miqawa qungiyar HIGOSA kyautar kuxi ta Naira 500,000, domin tallafa wa qungiyar da kuma qoqarin da ta ke yi na xaga martabar wannan makaranta ta Hassan Ibrahim Gwarzo da ke birnin Kano.

Shi ma a jawabinsa, Alhaji Jamilu Galadanci, sakatare janar na qungiyar HIGOSA, ya bayyana wannan qungiya a matsayin qungiyar da ta ke alfahari da wannan makaranta akan irin ingantaccen ilimi da tarbiya da suka samu a wannan makaranta da cewa wani abu

ne da ya yi tasiri a rayuwarsu.

Haka kuma ya ce, wannan makaranta ba wai ta ’ya’yan manya ba ne kawai a’a makaranta ce ta kowa-dakowa musamman idan a ka yi la’akari da hana xaliban makarantar nuna bambanci a tsakaninsu ta hanyar hana kowanne xalibi ya zo da kuxi da suka haura Naira 200 haka su ka kasance a rayuwarsu ta makarantar, kuma a makarantar ne suka samu ilimi kimiyya da fasaha da kuma baiwar haddar Alqur’ani mai girma, ya ce, mafiya yawan xalibai a nan su ka koyi tashi da Asuba sai kuma a xore da haka, inda makarantar ta kasance mai xaga darajar mutanen Kano da Arewa dama qasa bakixaya a duk inda suka samu kansu bayan kamala makaranta.

• Alhaji Sani Ado Bayero a lokacin hawan doki

9

A Yau LAHADI 08.04.2018

Jiya Da Yau Adabi/Al’ada/Zamantakewa/Nishaxi

Nazari Kan Asalin Hausa (2) Daga Sadiq Tukur Gwarzo, RN 08060869978 .......................................................................

Farfesa Umar El zakzaky Al Bahaushe yace” kwayoyin halittar Fir’auna Seti, wannan daya yayyanka yahudawan zamaninsa, da kuma na magajinsa Fira’una Remesis II, wanda yayi zamani da Annabi Musa A.S sunyi kamanceceniya da kwayoyin halittar mutanen kano na yau, musamman ma nacikin kwaryar badala.”

Sai dai Farfesa Muzzah Jibrin, Farfesa Abdullahi Elkanawy da wasu masana da dama sunyi watsi da wannan bincike. Ga abinda ya fito daga makalar masanan kamar yadda suka gabatar a wani taro daya gudana a Arewa House dake kaduna: Kuskure ne a hada asalin wancan Fir’aunan da kano tunda Gawar Mornoptah, dan Fir’auna Remeses II, fir’aunan da aka halakar a ambaliyar ruwa yayin da yake bin sawun Annabi Musa A.S don ya halaka shi, wadda Masani Loret ya gano a shekarar 1898 a tsohon birnin Thebes ta nuna cewar kwayoyin halittar ta sunfi kamanceceniya dana mutanen egypt ne ba mutanen kano ba”.

A wani kaulin kuma, masanan sunyi hasashen cewa kwayoyin halittar mutanen zariya dana kabilar Gwari da Igala suma sunyi kamanceceniya da juna, wanda hakan na nuni da cewar kodai kabilun asalinsu a zariya suke da zama, ko kuma al’ummar kabilun ne suka kafa garin na zaria lokaci mai tsawo daya shige, don haka yanuwan juna ne kenan. Muna kuma iya cewa daga jikin mutum guda kabilun suka fita.

Amma maganar su da sukace sun auna wasu vuraguzai na kasusuwan mutanen dake kwance a wasu makabartu a kano, har kuma sun gano cewar mafi yawan kwayoyin halittar mutanen kano yafi nuni dana Sharifai, kamar akwai siyasa a ciki.

Tabbas, tarihi ya nuna cewar a wajajen karni na goma sha uku, wangarawa karkashin Sheik Abdurrahman Zaiti tare da wasu malamai kimanin arbain irinsu Modibbo sheshe, Mandawari, Limamin Madatai, Limamin Jujin ‘yan labo sunzo kano har ma suka kawo musulunci garin. Lokacin Sarkin Kano Yaji dan Tsamiya ke bisa gadon sarauta.

Sai kuma a karni na goma sha biyar zamanin Sarkin Kano Rumfa Akace

wani balarabe masani mai suna Imam Maghili ya ziyarci kano shima da wasu jama’a tasa. Daga baya ma ance yabar wasu daga zuriyarsa anan kano, wadanda su ake kira Sharifai zuwa yanzu.

Marubuci, marigayi Maje Ahmad Gwangwazo ya kawo wata muhimmiyar gaba a shafi na 22 na littafinsa mai suna Wangarawa Sun iso Kano, inda yake cewa “Sheik Abdullahi Ilorin ya nuna cewar tun a karni na goma sha xaya wangarawa suka fara bazuwa suna yaxa musulumci a afirka ta yamma.

Yace su wangarawa kasarsu ta farko misira(Egypt). Yace asalin mazaunan kabilar Sundiata da asalin kabilar Kakan Mansa Musa da asalin kabilar Songhai irinsu Askiya Muhammad kenam, tarihi ya nuna duk a misira suke kafin su iso Mali, inda mafi yawan masu tarihi ke cewa daga Mali wangarawa sukazo, amma Mali din ma zuwa sukayi”.

Sai dai, koda auratayya ta wanzu tsakanin wangarawa da larabawan da suka sauka a kano da kanawa bakaken fata na lokacin, da wuya ace an samu kwayoyin halitta sunyi irin wannan mamakon rinjayar. Domin kuwa kano tun asali garin bakaken fata ne ba farare ba, ba kuma a tava samun cewar an maye mutanen kano da wasu mutanen ba, don haka faxin cewar kwayoyin halittar kanawa ya nuna su sharifai ne ba lalle ya zamo ya inganta ba.

Amma tana iya yiwuwa, anyi rashin sa’a, vuraguzan da aka samu a makabartun waxanda akayi wannan gwajin dasu (sample) na Wangarawa da larabawan ne dana zuriyarsu wadanda watakila sun cakuxu da bakaken fata, don haka binciken bai iya bada labarin xaukacin mutanen kano ba, tunda dokar irin wannan binciken ta nuna cewa wajibi ne abubuwan da za’ayi bincike akansa su zamo suna wakiltar xaukacin abinda ake magana akansa.

Wani abin lura ma anan shine shigar siyasar addini a cikin dukkan binciken.

Mun ji bincike na farko ya nuna cewar Fir’aunan daya kashe jarirai xan kano ne, don haka wasu ke ganin hakan kamar kaskanci ne ga kanawa, shiyasa sukuma suka wanke kanawa da cewar asalinsu sharifai (jikokin fiyayyen halitta) ne..

A hakika dai, bamu da karan nunawa ga waxancan Malumma masu girma, amma wajibin mune mu karvi gaskiya komai xacinta dangane

da asalin mu. Maganar addini ba zata sa mu voye asalin muba, tunda da ayyukan mu akace za’ay mana hisabi bada asalin muba. Rashin ingancin binciken na farko shine kurum hujjar da zatasa muki aminta dashi amma ba laifiv da firaunan ya aikata ba.

Akwai binciken masana dake cewa Kwayoyin halittun Firauna Remesis II yafi kamanceceniya da kwayoyin halittun mutanen Afirka ta tsakiya a ma’auni na farko, daga nan sai mutanen kasar south Africa a ma’auni na biyu, sannan mutanen Afirka ta yamma inda hausawa suke a ma’auni na uku. Wanda hakan ke nuna alakar hausawa da wancan firauna tayi tazara da shekaru masu nisan gaske... (Watakila sai kowacce

kabila daga cikin biyun ta tike da Annabi Nuhu ko Annabi Adamu za’a xiga aya) Sai dai kuma, akwai tsohon zance dake nuna kwararowar misirawa izuwa yankin afirka ta yamma a tsahon zamani daya shuxe. Watakila tun zamanin Annabi Musa A.S hakan ta faru, ko kuma wani lokaci kafin haka, domin kuwa labarin baka yana nuna cewar garin Auyo dake jihar jigawa ya kafu tun kafin Haihuwar Annabi Musa A.S, sai dai kuma karancin tarihin da muke dashi akan kabilar Auyokawa da akace sune suka kafa garin ke hanamu gane alaka ta jini ko ta sadarwa da wayewa a tsakanin mutan garin da kuma misira tun a wancan tsohon zamani.

Arewa HipHop Tuna Baya: Ba Za A Manta Da Marigayi Lil Ameer A Arewa Hiphop Ba Shafi na 23

R AYUWA DA TASIRI

Dakta Aliyu Idris Maikaji Funtua: Wakilin Malaman Katsina Shafi na 16

Kaucin Kaba

Sarqaqqiya (2) Shafi na 20

A Yau LAHADI 08.04.2018

10

Wa’azin Kirista

Tare Da Fasto Yohanna Y.D. Buru 0806 871 8181 yyohanna@gmail.com

Wa’azin Kirista: Yesu Ya Mutu Ya Kuma Tashi Daga Mattatu!

Wurin Karatu – Yohanna 19: 28 – 30, 40 – 42 Kan Magana: Yesu Ya mutu ya kuma tashia daga Mattatu!

“Bayan wannan Yesu, das hi key a sani yanzu abu duka ya cika, domin nassin ya cika, y ace, ina jin kishi. Nan wurin aka ajiye wani tulu cike da rowan tsami: sai suka sa soso cike da rowan tsami a kan sanda, suka kai bakinsa.

Yesu fa, sa’ anda ya karbi rowan tsami, ya ce, ya kare: ya sunkuya da kansa, ya sako ruhunsa..! suka dauki jikin Yesu fa, suka yi masa likafani game da abin kamshi yahudawa. Wurin da aka giciye shi dai akwai wata gona; a cikin gona kwa akwai sabon kabari inda ba a taba sa mutum ba.

A nan fa suka sa Yesu sabada shiryar yahudawa (gama kabarin yana kusa da wurin) (Yohanna 19:28-30, 40-42).

“Ba shin an, ya tashi: Ku tuna da zncen da ya yi maku tun yana cikin Galili tukuna.

Daya ce, dole a abada Dan mutum ga hannuwan mutane masu – zunubi, a giciye shi, rana ta uku kuma shi tashi.

Suka tuna da zantattukansa” (Luka 24:6-8) Wadanan Ayoyin sune suka tabbata wa kowane cikaken Kiristan imaninsa har ma yana bukin “Easter” Bukin “Easter” ya zama wajibi ne a cikin addinin Kirista kuma ga kowane Kiristan duniya.

Addinin Kirista bai zama addinin gaskiya da kuma karbabe ga mutanen duniya face said a mutuwar Yesu Almasihu da kuma tashiwansa daga matattu. Ma’nar bukin “Easter” domin tunawa da wahalar da Yes Almasihu yasha, da mutuwarsa da kuma tashiwan sad a matattu kuma Allah Ubangiji ya dauke shi zuwa sama kuma zai dawo bada dadewa ba domin duka masu bada gaskiya a gareshi.

Ban gaskiyan Kirista bai cika ba, matuka mutum bai bada gaskiya da mutuwan kuma addinin Kirista bai zama cikaken addinin ubangiji saukake ba, face said a Yesu ubangiji ya sha wahla har zuwa ga mutuwa domin cikan aya ko

nassin littafin maitsarki.

Da wahalar da Yesu almasihu ya sha, da mutuwarsa da kuma tashiwar sa daga matattu shine kololuwan imani Kiristan duniya a matsayinsa Kirista, Matuka mutum bai yarda da mutuwan Yesu da tashiwansa daga matattu ba, to wannan mutumin ba Kirista ba, kai komi kirarinsa akan cewa shi Kirista ne, bai zama Kirista ba. Duk mai kirari da cewa shi Kirista ne amma baya yi imani da mutuwar Yesu Almasihu da kuma tashiwarsa daga matattu ba domin ceton duniya to wannan mutumin ba Kirista bane.

Domin abinda ya mayar da Kiristan duniya Kirista shine bada gaskiyau cikin mutuwarsa da tashiwarsa daga matattu shine ke mayar da kowane mai imani Kiristan gaskiya.

Imani cikin Yesu Almasihu na tabbata ne a kan mutuwarsa da tashiwarsa daga matattu shine ya bambanta Kirista da kowane mutum day a bada gaskiya ga Yesu Almasihu.

Akwai mutane dabam da dabam da suka yarda da zuwan Yesu a duniya kuma wadansu sun yi imani da cewa shi annabin Allah ne, wasu kuma sun dauke shi matsayin mutmin kirki ne. Amma abinji anan shine basu yarda da cewa shi maitceto bane ko kuwa basu yarda da cewa ya mutum kuma ya sake tashi daga matattu ba.

Wasu kuma sun dauke a matsayin mutmin kirki ne. amma su yanuwansa yahudawa masu wuyan sha’ani sun dake shi a matsayin annabin karya da kuma ma yawdari.

Amma ga cikaken Kiristan duniya Yesu Almasihu ya mutu kuma ya tashi daga matattu domin ceton sa ne. kuma Yesu ubangiji na nan rayayye har abada abadin, kuma yana nan dawo duniya domin ceton masu bada gaskiya gareshi.

Duk wanda ya cire maganan mutuwan Yesu Almasihu da tashiwansa daga matattu watau wannan ba addini Kirista bane. Duk mai aibunta mutuwan Yesu Almasihu da tashiwansa daga matattu, to wannan mutumin ba Kirista

bane. Domin babu mutumin da a ce dashi Kiristan duniya, sai kuma ya aibunta mutuwan Yesu Almasihu da tashiwansa.

Matuka Yesu ubangiji ya tabbatar mana da cewa ya mutu kuma ya tashi daga matattu domin ceton bil adama ne. to bamu da shakka akan tabacin day a tabbatar mana kuma littafi maitsarki na duka hujjoji ko shaidy daga tsohon Alkwali da kuma sabon Alkwali.

Ba zamu yi kuskuri mu ki shaidar da Allah ubangiji yabada game da mutuwarsa da kuma tashiwarsa ba. Shaidar littafin maitsarki itace shaida

na gaskiya da kuma abin karba domin itace gaskiyar maganar Allah.

Domin da haka muna bukin “Easter” a matsayi shaidan imani Kiristan duniya ken an.

Bukin “Easter” itace shaidar mutuwan Yesu Almasihu da kuma tashiwar sa daga matattu domin ceton bil adama. Domin da haka ba ka da ceo tin baka bada gaskiya da mutuwan Yesu da kuma tashiwarsa daga matattu.

Da mutuwa da tashin Yesu Almasihu daga matattu itace shaidar Bangaskiyar Kirista har abada.

Shalom! Shalom!! Shalom!!!

A Yau

11

Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

KA SAN JIKINKA

Tare da Mustapha Ibrahim Abdullahi 08037183735 musteeibr10@yahoo.com

Tsokar Jikin Mutum (2) Mu na bayani ne akan gudunmawar da tsoka ke bayarwa a jikin mutum, inda a satin da ya wuce na ke cewa: Na uku, daga cikin ayyukan tsoka shi ne KARIYA. A gurare daban-daban a jiki, tsoka na bamu kariya sosai. Kayan cikin mu na rufe da bangon tsokoki da ake kira “anterior abdominal wall”, wanda Aikin sa ne yaba su kariya daga cutuwa. Qasusuwan haqarqari na samun kariya daga tsokar naman da ta rufe shi, kimanin ruvi uku.

Tsoka na taimaka mana wajen yin NUMFASHI. Akwai tsokokin da suke tsakanin qasusuwan haqarqari, wato “intercostal muscles” da kuma wata babban tsokar mai faxi, mai kama da buxaxxiyar lema.

Ita wannan tsoka Ita ce ta raba tsakanin bangon qirji, da bangon ciki da abin da ke cikin su. Ana ce mata “diaphragm” Na biyar kuwa shi ne KULA DA ZAFIN JIKI. Yayin da tsoka ta takure idan zata motsa, hakan na samar da zafi wanda jiki kan iya amfani dashi.

Na shida kuma shi ne ADANI. Tsoka kan adana wasu sindarai wanda jiki ke buqata domin amfani dashi.

Tsoka tana adana ajin abinci na “protein” wanda take fasa shi tayi amfani dashi a lokacin da take gudanar da motsi.

Abu na bakwai shi ne: tsoka na taimakawa wajen ZAGAYAWAR JINI a jikin mu. Tsoka mafi muhimmanci wajen gudanar da wannan aiki Ita ce zuciya, saboda ita ma zuciya tsoka ce.. Idan baku manta ba, nayi bayani akan zuciya da zagayawar jini a rubututtukan da suka gabata.

Idan zaku xan tuna a baya kaxan, na ce ana samu tsoka da tayi shimfixa a cikin bangwayen hanyoyin jini.

Yayin da zuciya ta harbo jini domin ya shige da qarfi ta hanyoyin jini, wannan shimfixaxxiyar tsoka mai taushi kuma mai luwai-luwai wadda a turance aka ce mata “smooth muscle”, tana tavewa ko buxewa yayinda jini ke shigewa da qarfi ta cikin su.

Mafi yawan Tsokar jiki tagwaye ne, ma’ana akwai a dama da hagu, ko kuma ta sama da ta qasa. Qiayasin tagwayen tsokar naman da ke jiki, sun kai 325.

Kai ba shi da tsoka da yawa.

Guda huxu ne kawai, wato

2 a gaba, biyu a gaba. Yadda suke shi ne: akwai guda biyu a goshi wato “frontalis”, akwai kuma guda biyu a qeya wato “occipitalis”. Akwai wani farin tantani da yake sadar da ta goshin da ta qeyar, ana cewa dashi “galea aponeurotica”, wato wannan tantani ne ya rufe qoqn kai.

Shi wannan “galea aponeurotica” yana ruvi na uku a halittun da suka rufe saman qoqon kai. A geffen kai, saman kunnen hagu, da kunnen dama, akwai tsokar nama da ake kira “temporalis”.

Waxannan tsokoki suna taimakawa suma wajen tauna abinci.

Sai tsokokin da suke fuska.

Kamar yadda nayi bayaninsu a baya, sun rabu kashi biyu: kashi ba farko, su ne maso taimakawa wajen tauna.

Kashi na biyu kuma masu taimakawa fuska wajen isar

da saqon zuciya. Bature yana cewa “face is the index of mind” ma’ana: “labarin zuciya a tambayi fuska”.

Bari mu xauki kaxan daga cikin su muga rawar da suke takawa. Akwai wasu tsokoki masu kama da juna, amma kuma ba a waje xaya suke ba.

Ta farko ita ce “orbicularis oculi” ita ce kewaye ido, kuma aikin ta shine rufewa da buxe idanu.

Xaya ‘yar uwar tata kuma ita ce “orbicularis oris”. Ita ce ta kewaye baki. Aikin ta shine murguxa baki. Haqiqa baki yana tsoka kamar guda biyar, kowacce da aikin ta.

Amma bari kawai na faxi aikin da suke yi ba tare da na fadi sunayen su.

Akwai mai xaga kusurwar baki, akwai mai yin qasa da kusurwar baki, akwai mai xaga leven sama, akawai mai jan leven qasa, akwai kuma

waccan ta farko da na faxa ta farko.

Akwai tsokar nama kamar guda 18 a wuya. Aikin su a dunqule shi ne xaga wuya sama, sauke shi qasa, waiwaye dama da hagu, gyaxa kai, da girgiza kai. Daga cikin wuya sosai, akwai masu taimakawa wajen haxiyar abinci da ruwa da furta sautin murya, kai har ma da numfashi.

Tsokokin qirji mun yi bayani akan su. Su kuma na bangon ciki daga waje, su ne masu taimakawa wajen gudanar da aiyyuka kamar tari da atishawa. Yayin da muka yi tari ko atishawa, waxannan tsokoki na takurewa ne sannan su harba iska ta fita daga cikin huhu.

Bugu da qari, tsokar da take wannan waje na taimakawa a lokacin sunkuyo, duqawa, da kuma tabbatar da kariya ga kayan ciki.

12 TALLA

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

A Yau

Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

TALLA

Gaba dai! Gaba dai “Super Eagles”

Bankin Zenith na taya ‘yan qwallon Nijeriya “Super Eagles”, murna sakamakon nasarar da suka samu ta kai wa gasar Cin Kofin Duniya wanda za a gudanar a qasar Rasha.

13

14 RAHOTO NA MUSAMMAN

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Ma’aikatan N-Power Sun Amshi Wayoyi A Ofishin MTN Matasan da su ka amfana da tsarin N-Power sun cika da farin ciki da annashuwa gami da godewa gwamnatin shugaban Nijeriya, Muhammadu Buhari, yayin karvar wayar hannu da a ka yi musu alqawarin za a ba su kuma a ka cika a gidajen sadawar na MTN, waxanda su ke raba wayoyin. Don haka kowanne gidan waya na MTN a cike ya ke maqil da ma’aikatan N-Power, domin karvar wayoyin nasu.

A yadda tsarin ya ke, da ma ba za ka je wajen ba ma sai ka sami rubutaccen saqo daga hukumar N-Power, sannan a rubuta ma ka ofishin MTN mafi kusa da kai da kuma kwanan watan da za ka je.

Wayoyin da ake rabawa sun bambanta da juna. Akwai Samsung tab E, plus E signature, Afrione, speech tab da RLG mate.

Tun watannin baya da su ka wuce ne ma’aikatan N-Power da dama su ka karvi tasu har ma tuni sun fara amfani da ita. Waxannan su ne rukuni na farko, yanzu kuma rukuni na biyu ne su ke karva daga 4 ga Afrilu, 2018, zuwa lokacin da su ka kammala karva.

Babbar shaidar da za su nuna ita ce, rubutaccen saqon da aka tura mu su daga N-Power, sai kuma katin ‘BVN da shaidarka.

Ba a sami matsaloli wajen karvar wayoyin ba, amma mutane qalilan sun sami matsala, wasu sun je ba tare da an tura musu rubutaccen saqon ba, sannan kuma wasu ba su xora hotonsu da katin shaida akan fejinsu ba yayin cike fom xin zavar wayar. Don haka an dawo musu da takardunsu har sai sun gyara.

A garin Kano ranar 5 ga Afrilu, 2018, tun da sanyin safiya da misalin qarfe bakwai ma’aikatan N-Power su ka cika ofishin MTN mai lamba 2A da ke kan titin Civic Center bayan Post Office a, don karvar wayoyinsu.

Ma’aikatan MTN su na yin matuqar qoqari wajen ba da lamba, don shiga ciki a nutse, ba a rufe bayarwa ba har sai bayan qarfe huxu zuwa biyar na yamma.

LEADERSHIP A YAU LAHADI ta ziyarci wajen inda ta samu zantawa da wasu daga cikin waxanda su ka amfana. Ga yadda tattaunawar ta kasance tare da wasu mata da maza daga cikin waxanda su ka ci moriyar abin:

Mu Na So A Xauke Mu Baba Buhari Ya Cika Aiki Dindindin –Fari’atu Ma Na Alqawari – Aishatu Aliyu Bashir Za mu so mu ji sunanki da matakin karatunki?

Sunana Fari’atu Bashir Abubakar. Ina da digiri.

A N-Power wanne vangare ki ke?

Ina N-Tech. Ina koyarwa a gidan makama a qaramar hukumar birni, KMC. Ga ki a layin karvar waya za ki shiga ki karva. Me za ki iya cewa?

Mu na farin ciki tunda an yi ma na alqawari kuma an cika. Akwai rukuni na farko da su ka fara karva. Batch A kenan.

Mu ne Batch B. Na sami saqo a wayata tun sati biyu da ya wuce a kan yau na zo na karva. Yanzu ga shi mun zo an ba mu form mun cika sun shiga ciki da shi ba su fito ba, amma za su fito su kira sunaye.

Wanne saqo ki ke son miqawa ga shugabanni N-Power?

Mu na godiya qwarai da gaske ga shugaban qasa. Duk alqawuran da ya yi ma na ya na cikawa, kuxinmu a kowanne wata ya na shigowa. Mu na son mu sami wani aiki qwaqqwara. Ba ma so mu dogara da wannan aikin na N-Power mai taqaitaccen lokaci.

Kenan ki na fatan idan kun gama a xauke ku aiki na dindindin?

Eh! Mu na so a xauke mu a matsayin ma’aikata na dindindin, amma a bambance masu digiri, masu NCE da ’yan sakandire wajen biyan albashi, idan za a qara albashi.

Mun gode.

Ni ma na gode.

Za mu so mu ji sunanki da matakin karatunki?

Sunana Aishatu Aliyu Usman. Ina cikin tsarin N-Tech. Ina da NCE, Ina koyarwa a qaramar sakandare ta Kansakali.

Ga ki a layi, za ki karvi waya. Me za ki ce?

Mun godewa Allah, mun godewa gwamnatin Baba Buhari duk alqawarin da ya yi ma na ya cika. Ga albashinmu ya na shigowa kowanne wata. Mu ne Batch B. Ga shi yanzu mu ma an kira mu an karvi takardunmu, an shiga ciki mu na jira. Don duk na gabanmu su na ta karva su na fitowa xauke da wayoyinsu.

Akwai saqon da ki ke so ki aika?

Shugaban qasa Baba Buhari tabbas ya taimakawa al’umma da wannan abu da ya samar ma na. Ina fatan Allah Ya sa a xauke mu aiki na dindindin.

Ki na so a bar ki a inda ki ke ko ki na fata a canja miki ma’aikata?

Kowanne a ka ba mu za mu yi farin ciki.

Albashin da a ke ba ku, ya na taimaka mu ku kuwa?

Ni dai a wajena ya na taimakawa sosai ma kuwa, saboda a da a haka mu ke zaune babu aiki babu mai taimaka mana.

Mun gode.

Ni ma na gode.

Mu Na Fata Shirin N-Power Zai Xore – Ibrahim Sha’aibu Yaya sunanka da matakin karatunka?

Sunana Ibrahim Sha’aibu. Ina da NCE,

ina vangaren N-Tech. Ina koyarwa a firamare ta Model Dawakin Tofa.

Ga ka da waya a hannunka. Me za ka iya cewa?

Ina godiya ga Allah (SWT) da Ya kawo mu wannan rana da na karbi ‘tablet’ xita. Ita ce na’urar da za ta taimaka wajen gudanar da aiki na N-Power. Shi dai wannan tsari ne wanda gwamnatin tarayya ta qirqiro da shi domin taimakawa matasa.

Wacce iri aka ba ka, don na ga wayoyin kala-kala ne?

Eh, an ba ni Samsung Tab E, kamar yadda ki ke gani ga ta a hannuna. MTN kuma sun haxa mana da layin waya. Yanzu mu na jira a yi mana rajista xinsa ne.

Wanne saqo za ka aika ga shugabannin N-Power?

Saqona ga shugaban qasa shi ne mu na fatan yadda aka fara, a qarshensa za a mayar da ma’aikata da ke ciki ma’aikata na dindindin, domin gaskiya za a iya samun matsala idan a na turo ma sa albashi daga baya a ce an daina. Kirana ga gwamnati ya zamana ta bawa matasa aikin yi.

Kuxin da a ke biya ka na ganin ya na taimaka mu ku?

Ya na taimakawa sosai kasancewar wasu daga cikinmu ma ba su tava samun wani aiki da aka tava biyansu Naira 5,000 a dunqule ba, amma yanzu ya zamana a na biyan su Naira har 30,000 a wata. Kuxaxen nan ya na taimawa wajen yin wasu abubuwan na rayuwa, sannan an rage zaman banza da matasa su ke yi.

Na gode.

Ni ma na gode.

Ina Fata Buhari Zai Mayar Da Mu Cikakkun Ma’aikatan Gwamnati –Adamu Fagge Yaya sunanka da matakin karatunka?

Sunana Adamu Bala Fagge. Ina da digiri, Ina qarqashin N-Tech. Ina koyarwa a Junior Secondary School da ke vangaren Fagge. Ina koyar da ‘Basic Science’ a wannan makaranta

Ga waya a hannunka. Me za ka iya cewa game da wannan?

Ga Samsung Tab E a hannuna; gaskiya ina cikin farin ciki. Babu abin da za mu ce sai dai mu ce Allah Ya saka da alkhairi. Mu na miqa godiyar mu zuwa ga shugaban qasa; Allah Ya saka masa da alkhairi, don ya xauki xawainiya, ga shi an ba mu tab za mu cigaba da aiki. Mu na yi ma sa fatan alkhairi da fatan Allah Ya qara lafiya, Allah Ya biya ma sa buqatunsa na alkhairi, Allah Ya dafa masa a cikin shugabancinsa.

Kenan duk alqawuran da a ka yi mu ku a na cikawa?

Gaskiya a na cikawa, a na biyan mu albashi duk wata ga kuma waya an ba mu.

Me nene fatanka a nan gaba?

Fatana ba ya wuce yadda mu ka fara abin nan mu na fatan shugaba qasa, mun san shi da kishin matasa, mu xin nan gabaxaya matasa ne, wannan aikin da mu ke yi ya na taimaka ma na wajen kula da iyali. Kamar ni xin nan Ina da aure, Ina da yaro xaya, Ina ciyar da iyalina, Ina taimakon iyaye da ’yan uwana da wasu mutane ma daban duk da kuxin N-Power; mu na fatan a riqe mu a matsayin ma’aikata na dindindin. Ina da yaqinin shugaban qasa mai adalci zai yi ma na wannan alfarma.

Mun gode.

Ni ma na gode.

A Yau

15

Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

SHARHIN FINAFINAI

Tare Da: Saddiqa Habib Abba 09097438402 habibsaddiqa@gmail.com

Sharhin Fim Xin ‘BURIN DUNIYA’ Suna: Burin duniya Tsara labari: Habun Hajiya Furodusa: Yunusa Mu’azu Bada umarni: Yusuf Khalid Kamfani: A.B Zongree Jarumai: Ali Nuhu, Hafsat Idris, Tijjani Faraga, Magaji Mijin Yawa, Farida Jalal, Hon Isa Umar, Bilkisu Abdullahi da Hauwa Farar lema.

Sharhi: Saddiqa Habib Abba A farkon fim xin an nuna Ahmad ( Ali Nuhu) tare matarsa Aisha(Hafsat Idris) suna zaune lafiya tare da yaransu guda biyu mace da namiji, an nuna Ahmad ma’aikaci ne a karkashin wani kamfani amma yana tafiyarda aikinsa cikin tsoran Allah shiyasa har a lokacin shi ba mai kuxi ba ne ko da gida ko mota babu abinda ya mallaka duk kuwa da matarsa Aisha ita macece mai qaryar arziki tana son ta ga tana fantamawa acikin dukiya don wasu lokutan ma Ahmad ya kan ranto bashi ya kawo mata ta biya buqatar ta a duk lokacin data nemi buqata ba shida kuxi saboda tsananin son da ya ke yi mata amma duk da haka wannan duk bai gamsheta ba na samanta kawai take hangowa.

Ahmad yana da maigida a wajen aiki wato shugaban kamfanin kuma ya aminta da shi sosai ana cikin haka sai wataran maigidansa ya umarceshi akan yaje airport ya xakko Maryam ‘yar yayansa wanda ya rasu ta dawo daga ingila Ahmad ya amsa ya tafi ya xakkota sun taho kan hanyarsu ta dawowa Ahmad yaji Maryam tana yi masa gadara da maganganu wanda basu gamsheshi ba kasancewar sa mutum tsayayye baya son raini hakan tasa zuciya xebe shi ya sauke ta akan titi ya tafi ya barta ran ta ya vaci sosai sai daga baya labari ya sha bam-bam ashe Maryam son Ahmad take yi kai tsaye ta nuna masa buqatarta akan zata aure shi kuma zata azurta shi da tarin dukiya amma fa fur Ahmad yaqi amincewa sakamakon ko kaxan bai ji yana sonta ba kuma yana tsananin son matarsa, Maryam tana ganin haka sai ta vullo ta hanyar matarsa Aisha saboda ta samu Ahmad ya aure ta Maryam ta alqawartawa Aisha zata ba ta gida da mota da kuxi naira milyan arba’in da biyar Aisha tana jin haka ta ruxe tana ganin cewar burinta na zama mai kuxi ya kusa cika nan da nan ta nunuwa Maryam cewar ta yarda zata saka Ahmad ya aure ta amma sai dai kash Aisha fafur bata sami goyon bayan Ahmad ba ko a gidansu mahaifiyarta ma bataso saboda an nuna jajurtacciyar uwa ce, mahaifin Aisha ne mai irin halinta kawai ya amince, Aisha suka din ga

xauki babu daxi da Ahmad ya kafe akan cewar shi bazai sai da farin cikinsa ba kuma ba shi da ikon riqe mace biyu kuma shi ba zai karvi dukiyar Maryam ba Aisha ta xaga hankalinta ko abinci ta dai na ci har ta fara rashin lafiya sai da Ahmad ya ga tana qoqarin mutuwa sannan ya amince ya auri Maryam ba da son ran sa ba.

Bayan auren Maryam da Ahmad Maryam ta cikawa Aisha duk alqawarin da ta yi mata Aisha ta fara fantamawa da dukiya tana harkokinta na kasuwanci ita kuwa Maryam ta zama bora a wajen Ahmad ko kulata ba ya yi kuma duk wata hanya tana bi domin ta faranta masa amma baya gani har sai da tura takai bango ya fuskanci irin wulaqancin da Aisha ta keyi masa saboda ta yi kuxi kwata-kwata bata da lokacinsa da na ‘ya’yansa kullum bata gidan sai can dare take dawowa idan ya yi magana ta faxamasa baqar magana mara daxi hatta ‘ya’yanta bata basu kulawa komai Maryam ce ta ke yi musu har sun shaqu da ita a hankali a hankali. sakamakon kyautatawar da Maryam take yi wa Ahmad ta xauki kanta a me yin biyyayar aure bata kallon tarin dukiyarta domin hatta kamfanin da Ahmad yake aiki na ta ne wanda taci gado a wajen mahaifinta kasancewar tana qasar ingila shine ta barshi a gurin qanin mahaifinta yana cigaba da kula mata da shi shine maigidan Ahmad. amma duk haka bata jin kan ta akan ita wata ce Ahmad yana fuskantar haka sai ya fara sonta ya dai na kyamatar ta cikin lokaci qarami ta kwace gidan ita kuwa Aisha tana can harkokin kasuwancinta sai da ta fuskanci Ahmad ya canja mata ya dai na shiga harkarta komai sai Maryam sai kuma kishi ya motsa ma ta ta fara nadamar abinda ta aikata ta cewa Maryam zata dawo mata da dukiyarta ta bar mata mijinta Ahmad yace ai bata isa ba bakin alqalami ya bushe tunda har ta sai da farin cikinta Aisha ta tayar da rigima har Ahmad ya yi mata barazanar saki, duk da haka amma ta cigaba da nadamar abinda ta aikata.

•Abubuwan Birgewa: 1- kowanne jarumi gurbin da aka sanya shi a fim xin ya dace da gurin, kuma jaruman sun yi qoqari.

2- Camera da xaukar hoto ta fita yanda babu laifi a fim xin.

3- Akwai darasi da saqo mai qarfi acikin labarin.

•Kurakurai: 1- An nuna Ahmad ya ajiye Maryam akan hanya ya yi tafiyarsa yabarta amma sai ga

shi an ga sun qarasa kamfani sun shigo sun dawo a tare shin koma wa ya yi ya xakko ta ba’a nunawa mai kallo ba ko kuwa mai ya fa ru?

2- Duk wanda ya dawo daga tafiya har tsahon shekaru a ingila a gida yakamata a gan shi ya sauka amma ba acikin kamfani ba amma sai mai kallo ya ga Maryam kai tsaye kamfani ta wuce.

3- Shin maigidan Ahmad ba shida iyaline? kodayaushe a kamfani ake nuno shi duk da akwai wasu mas’aloli da ya kamata ace an gansa a gida suna tattaunawa da matarsa musamman akan maganar auren Maryam da Ahmad.

4-Akwai wurin da Aisha suke haxuwa da qawarta a titi suna haxuwa suna gaisawa qawar ta fara tambayarta a ina mijinta yake aiki? wannan tambayar sam bata kamata ba, domin ba muhallinta bane idan ma zata tambayeta sai a sanya wani abun wanda zai janyo sanadin

tambayar amma ba’a tusa tambayar lallai lallai dole ba.

5-Akwai gurin da maigidan Ahmad ya umarce shi da ya je Airport ya xakko Maryam har ya cemasa zai bashi lambarta idan ya je sai ya buga mata amma har Ahmad ya tafi maikallo bai ga ya bashi lambar ba kuma aka ga ya tafi ya xakko ta shin Alhajin mantawa ya yi? kuma Ahmad ta yaya ya sameta a Airport xin suka haxu tun da basu san juna ba?

6-An ga Maryam ta bawa Aisha gida har iyayenta sun je sun gani kuma ga dukkan alamu ta koma gidan da zama ne amma daga bisani sai aka ga Aisha suna zaune a wani gidan daban tare da su Maryam har ma da mijinsu Ahmad shin ta yaya hakan ta kasance ko Aisha gidanta ta bari ta koma can?

•Qarqarewa: Fim xin akwai darasi, amma babu cikakiyar al’adar Bahaushe a ciki. Allahu a’alamu!

18

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

HAYAQI...

Tare da Mu’azu Harxawa 08062333065 hardawamuazu@mail.com

Yakamata Shugaba Buhari Ya Tuna Alqawuran Da Ya Yi A 2015 Daga Muazu Hardawa, Bauchi

Ganin irin goyon bayan da ‘yan Nijeriya suka bayar a shekarar 2015 wajen zaven shugaban qasa Muhammadu Buhari a zaman shugaban qasa qarqashin jam’iyyar APC an samu nasara da nufin kowa rayuwarsa za ta inganta fiye da lokacin gwamnatin PDP da ta gabata. Inda a lokacin da aka samu canjin gwamanti a Nijeriye hatta jami’an soja da ‘yan sanda da ke wurin duba abin hawa suka daina amsar na goro saboda yadda suke zaton canjin gwamnatin Buhari za ta tabbatar da canjin da zai shafi yadda suke gudanar da rayuwar aikin su ta hanyar qara musu albashi da alawus da sa ido a kan su.

Musamman saboda yadda suka ji Muhammadu Buhari yana kamfen da zai magance cin hanci da rashawa sai suka fara shan jinin jikin su, amma da tafiya ta yi tafiya sai cin hanci ya koma gwamma jiya da yau inda komai ya qara muni. Ma’aikatan wahala ta qaru musu sauran talakawa suma fatara da talauci da rashin aikin yi suka baqunce su inda aka wayi gari suke mutuwa da jinya da yunwa da sauran matsalolin rayuwa.

Saboda qaramin xan sanda da soja albashin su baya wuce dubu hamsin zuwa saba’in bayan haka ga wahalar aikin da barin iyali babu wadata, don haka ya zamo wajibi ga wasu xan abin da ake basu a bakin aiki ko basa sha’awa sai sun karva saboda su magance matsalar gida da kuxin makaranta da abin da za a cid a kuma uwa uba jinya idan ta samu mutum. Alhali a lokacin da shugaba Buhari ke kamfen ya yi alkawarin qara albashi da samar da kayan masarufi da raya masana’antu da samar da ayyukan yi amma har wannan lokaci abin ya zamanto alkawari bai cika ba musamman ta fannin walwalar rayuwa da samar da aiki na zahiri yaudara da rashin faxa da cikawa sun zamo rowan dare a wannan gwamnatin.

Ya kasance a farkon gwamnatin Buhari lokacin da aka rantsar da shi kowa ya yi zaton wahalar sa ta rayuwa za ta sassauta a samu ingancin rayuwa da ci gaba, yadda hatta

‘yan kasuwa ake basu tsoro da cewa akwai kayan abinci da Buhari zai shigo da su a tashar jirgin ruwa, don haka kowa ya hamzarta sayar da na hannunsa kar a rugurguza farashi ya yi asara. Hatta ‘yan canji sun fara razana da tunanin za a rangwanta farashin naira a kan dala qasa da naira 190 a dala xaya da gwamanatin Buhari ta samu.

Amma ba a jima ba sai aka fara lalata martabar naira sai da ta koma naira 525 a dala xaya cikin shekara da rabi na mulkin Buhari. Yayin da kuma kowa ya sayi rariya ya san dole ta zubar da ruwa, don haka wanda ya lalata kuxin qasa ya san dole farashin kaya su tashi saboda yadda ake sayo kayan daga waje da farashin kuxin waje a kawo cikin qasa a qara farashi yayin da albashi kuma ba qari haka kuma marasa aikin yi sai qaruwa suke yi lamarin da ke haifar da tsananin wahala mai yawa a fagen quncin rayuwa.

Jin yadda Buhari ke kamfen da cewa bai kamata xan Nijeriya ya sayi man fetir sama da naira 60 ba harma idan yana Magana tausayawa ya ke yi yana hawaye, sai aka wayi gari mutane da dama suna tsammanin za a samu sauqar farashin man fetir saboda a samu sauqar farashin kayayyaki rayuwa ta inganta. Daga lokacin da gwamantin Buhari ta kama mulki a Nijeriya kowa ya sakankance rayuwa za ta inganta kaya su yi sauqi sakamakon cika alqawarin da ake zaton Buhari zai yi na rage farashin man fetir, amma sai aka wayi gari aka yi sakayya da qarin farashin man fetir daga naira 87 zuwa naira 145 lita guda. “Yan qungiyar qodago suka nuna damuwa da nufin a qira yajin aiki talakawa suka ce a bari sun amince Baba Buhari ba zai cutar da su ba dole suka yi haquri, sai gashi kuma kwanaki ana shirin qara farashin amma dai an yi shiru tukuna. Wannan batu ya sa ‘yan Nijeriya yanke qauna daga irin alqawurran da shugaban qasa Buhari ya xauka na rage farashin man fetir a lokacin da ya ke yaqin neman zaven guri’un mutane amma sai alqawari ya kasa cika, duk da cewa Allah maxaukakin sarki y ace alqawari abin tambaya

•Shugaban Qasa Muhammadu Buhari

ne ga mutane ya kuma qira waxanda suka yi imani da su cika alqawari idan sun xauka amma lamarin da kamar wuyi a wannan tafiyar. Amma duk da haka madadin masoya shugaba Muhammadu Buhari su shagala wajen tunasar da shi irin waxannan alqawurra, sai ko cewa suke yi zamani ne ya kawo haka don haka shi baya kuskure, bamu sani ba ko Allah zai karvi wannan uzuri ranar gobe kiyama.

Duk da cewa mun sani ana zave a qasashen duniya irin su Iran da Germany da Amirka da Ingila da Rasha da sauran qasashen duniya amma duk basu gamu da cikas na rashin cika irin waxannan alqawurra

ba sai a Nijeriya ake ganin idan an kasa cika alqawari ba kuskuren shugaba bane haka Allah ya kawo. Amma da aka samu sauqin fitinar tayar da bama baman boko haram shi Buhari ne ya taimaka aka samu sauqi amma wahalar da mutane ke ciki Allah ne ya kawo da zamani, anya mutane suna yi wa Buhari adalci game da yadda masoyansa basa tunasar da shi game da alqawurran da ya xauka wa mutane a lokacin yaqin neman zave? Kuma sanin kowane Allah ya ce ranar gobe kiyama zai kawo shugaba cikin sarqoqin azaba, adalci da cika alqawarinsa sune za su kunce shi su cece shi daga azabar

Ci gaba daga shafi na

19

19

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Yakamata Shugaba Buhari Ya Tuna Alqawuran Da Ya Yi A 2015 Ci gaba daga shafi na

18

Allah. Wannan ba soyayya ta gaskiya bane saboda yadda mutane ke tunanin shugaban qasa Buhari baya laifi lamarin da nake ganin hakan ba qauna bace saboda idan an faxa masa kuskurensa yana gyarawa sai ko mutane suna jin tsoron faxin gaskiya don kar a ci zarafin su.

Musamman ‘yan majalisa idan sun ga wata matsala a gwamnati sun nemi taka birki sai a fara amfani da mutanen karkara wajen cin zarafin xan majalisa ko xan adawar da ya ce a gyara kuskure sai a far masa a wajen taron aure ko gaisuwa idan ya je garin su da nufin baya son Buhari kamar wanda ya ce baya son Annabi.

Wannan lamari ya sa yanzu ko mutane sun ga kuskure basa yin magana sai su zuba ido da cewa jiki magayi tunda su basu da matsalar abin da za su ci su sha da samun kuxin biyan bukatun yau da kullum.

Don haka aka wayi gari hatta ‘yan adawa da ke taka birki kan batutuwa da za su cutar da talaka sun yi shiru sun zuba wa mutane ido sun bar su da abin da yatsar su ta dangwalo da nufin samun ingancin rayuwa ashe dama ma’anar jiki magayi kenan tun kafin kafuwar wannan gwamnati da ake faxi.

Matasa ma na cikin waxanda suka yi qoqari sosai a lokacin zave, inda suka riqa razana ‘yan PDP da cin zarafin mutane a lokacin zave da nufin kowa sai yayi sak, inda hatta ni a ranar zaven Buhari na bar ayyukana na kwashi matana uku masu guri’a tun da safiya zuwa rumfar zave sai talatainin dare muka dawo gida mun wuni cikin wahala da yunwa saboda zaven Buhari, amma kasancewar a fili ake yin zaven bayan na zavi Buhari na so zavar xan majalisa na PDP amma suka riqa cewa basa son wake wake sai a yi sak. Gudun kar mutum garin zavar xan majalisar PDP ace Jonathan na zava dole na yi sak. Lamarin da ya sa a halin yanzu ganin yadda alqawurra basa cika nake ganin ranar zave nan gaba zai yi wahala na vata lokacina zan tafi aikina ne domin kowace gauta ja ce saboda na zaci wuta a maqera sai ta taddata a masaqa. Domin kuwa tun da aka yi wa Buhari juyin mulki shekarar 1985 nake qaunar sa kuma dukkan zavuka shi nake yi amma wannan rashin cika alkawari yasa na yi kusan fitar da ra’ayina kan kowane xan siyasa don ganin yadda lamarin ya faru bamu zaci haka ba, saboda na zaci qarshen wahala ya zo

•Shugaban Qasa Muhammadu Buhari

amma sai ta zamanto ta qaru, kuma ko ni bana wahala sosai tunda ina da waxanda nake taimakawa dole ta shafe ni xari bisa xari.

Irin waxannan matasa da ake da su a Nijeriya kullum shugaban qasa Buhari ya zo yaqin neman zave tunaninsa shi ne matasa suna cikin wahala ba su da aikin yi sun zamo Allah sarki a gwamnatin PDP sun lalace sun zamo ‘yan sara suka da xaukar amarya da kalare kamar yadda ake kiran matasa ‘yan ta’adda a kowace jiha ta arewa, ko area boys a kudu. Wannan yasa idan yana neman taimakon su yakance a kasa a tsare a raka kuma a jira a yi sak saboda matasa ne a gabansa wani lokaci har zubar da hawaye yake yi babu qaqautawa wai yana tausayin su. Hakan yasa matasa sun himmatu domin suna ganin ga jirgin ceto ya zo zai magance musu matsalolin su matuqar suka zavi Baba Buhari a 2015 don haka suka jajirce aka samu nasara amma ta zamo sai ko su ga yaran manya a inuwa su kuma wasu na rana wasu na gidan yari.

Amma abin mamaki sai aka samu akasi inda aka ci yaqi aka bar su da kuturun bawa musamman ganin yadda rayuwa ta yi wa matasan qunci inda a kullum rashin aikin yi ya riske su, saboda

a baya an ce basa son yin karatu amma suka himmatu yadda ko xan sara suka za ka iske yana karatun Diploma ko NCE ko sakandare, kuma wasu har babbar diploma ko digiri sun yi amma babu aiki sai kana da wani babba da ya sanka, idan an sanka ma za a iya cewa sai kana da babban mataki na first class ko higher a sakamakon karatun ka. Hakan ya sa an wayi gari gwamnati ta fito da wani shiri na bayar da aiki wanda ake qira N-power don matasa inda ake tura su qauyuka koyarwa a makarantu ko wasu wuraren aiki amma na shekara biyu ana basu dubu talatin duk wata idan sun kammala kuma kowa sai ya tafi ya nemi abin yi, wanda bai fi qarfin zuciyarsa ba kuma sai Allah ya san sana’ar da zai koma.

Amma tun da ake shirin N-power bamu ga shugaba Buhari ko wani gwamna ko Minista ko babban mutum ko da kwamishana ya qaddamar da shirin da farawa da xansa ba, sai ko idan yau sun sama wa yaran su aiki da hukumar lura da birnin tarayya ko gwamnatin tarayya a Abuja gobe sai ka ji yaro ya zubar da aikin ubansa ya mai da shi babban bankin qasa Central Bank ko kwastan ko a tura shi ofishin jakadancin Nijeriya a ingila ko amurka da sauran

qasashen da zai samu biyan albashi da dala. Amma aikin N-power saboda dubu talatin kullum sai an tantance yaran talakawa kafin a biya su wasu ma wata da watanni babu biya sun xangale a hanya.

Anya alkawarin da shugabannin wannan lokaci suka yi wa matasa yaran talakawa ta fannin samar da aiki ya cika kenan, ‘yan Nijeriya ya kamata su zamo shai da su san menene shugabanni ke yi tsakanin su da talakawa su sani damuwar su shi ne iyalan su da makusantan su, amma talakawa sai idan aikin wahala ya zo kai wasu na wahalar ma a qananan hukumomi ko gwamnatin jiha ko da kuwa masinja ne sun nema sun rasa sai ko wasa da hankalin mutane da nufin cewa wai za a taimake su alhali duk yaudara ce. To ko me ake ciki siyasa ta dawo kuma mutane a shirye suke wajen yin bitar irin alqawurran da aka musu an cika ko ba a cika ba suma duk inda ake ciki lokacin da za su rama ya zo shine lokacin zave mai zuwa na 2019 da fata Allah ya sa talaka ya lura da mai son sa na gaskiya ba wanda shi ya ke so ba, saboda yanzu ne talaka ya kamata ya yi karatun ta natsu ya nema wa kan sa mafita ta hanyar zaven da zai kai shi tudun mun tsira da fata Allah ya mana jagora.

20

A Yau

Kaucin Kaba Sha Nema Sarqaqqiya (2)

Daga cikin manyan abubuwan da maza su ka fi qorafi game da mata shi ne, mata suna son canza su ta qarfi da yaji. Domin a kusan duk motsin da za su yi, sai matansu sun nemi sanin me suke yi. Kuma in sun sani xin sai sun nemi sanya albarkacin bakinsu. Wato kai tsaye su ce maka, kaza da kaza ne ya fi kamata ka yi. Ko kuma in sun yi sassauci su ce maka, ai kuwa da kaza ka yi da ya fi. Sau da yawa har sai mazan su fara zargin kawai wani kinibibi ne na son nuna sun fi su hangen nesa.

Ko kuma dai su shiga zargin ai so suke su mallake su kawai. Ya zama duk abin da su ka ce shi ne abin da gida zai riqa tafiya a kai. Idan ko hakan ta kasance, to shikenan an sami juyin-juyahalin da magidantan ke gudu.

Amma abin da mazan ba su sani ba shi ne, ita mace idan tana son mutum to fa shi ne abu na farko da take mayar da dukkan hankalinta a kansa. Kuma kullum duk tunaninta shi ne ya za a yi ta ga ya yi nasara, komai nasa ya tafi daidai. Saboda haka za ta dage sai ta taimake shi a cikin komai na rayuwarsa, ko yana so ko ba ya so.

Wannnan buri nata kuma shi zai sa ta riqa bibiyarka cikin duk harkoki ko wani motsi naka. Za ta so ta san su wane abokanka?

Su wane abokan sana’arka?

Wane irin zama kuke yi da su ?

Waxanne ku ka fi xasawa da su, kuma waxanne ne kanwarku ba ta jiqo wuri guda da su. Haka cikin danginka. Za ka taras duk wani tarihi da ta samu da ya shafi dangantakarka da wani a dangi da abokai ta adana shi.

Domin abu ne da za ta yi amfani da shi wurin auna wane ne yake qaunarka a dangin da kuma wanda ba ya qaunarka. Tamkar

dai wani jami’in tsaro da za ka xauko haya, don ya riqa kula da kafatanin harkokinka na gida da waje.

Wani lokacin har sai miji ya riqa tsoron ba wa matarsa labari game da abin da ya faru tsakaninsa da wani xan’uwa ko amini. Saboda ta yiwu har ku zo ku shirya, ka manta da maganar, ita tana ajiye da record, saboda tsaro. In kuma ka qi faxa mata ma, in ta jiyo labarin daga waje, to wani sabon laifi ne. Don me ba za ka yi wa jami’in da yake kula da lafiya da duk harkokinka bayanin duk wani abu da yake shirin kawo maka barazana ko tarnaqi ba?

Za ta so ta so ta ba ka shawara a duk abin da ya shafe ka, kuma ta dage a kan hakan, ko da kuwa ka nuna ba ka buqata. Abin da mata ba su sani ba shi ne, maza sukan nemi shawara ne kawai yayin da abu ya nemi ya gagare su. Namiji ya fi so ka bar shi ya yi bakin qoqarinsa a cikin harkokinsa, alabasshi idan bai sami mafita ba sai kuma ya dawo ya shiga neman shawara. Don haka yayin da ka zo masa a farkon lamari da maganar shawara, sai kawai ya gan ka wani bambarakwai.

Wannan shi ya sa sau da yawa idan mutum ya ga matarsa ta dage da sai ta ba shi wannan shawarar, sai ya fara tunanin so kawai take yi ta riqa juya shi.

Ya zamo komai na gidan da ma sauran harkokin ita za ta riqa tsara yadda za a gudanar da su.

•Maza Gwanaye Ne A can baya, idan za mu iya tunawa, mun ambata xabi’un maza. Inda daga ciki akwai inda a ka bayyana namiji da cewa mutum ne mai son nuna ya iya komai a cikin gidansa. Yayin da

mutum yake a cikin iyali, yana buqatar su ba shi dukkannin wata yarda. Yarda da shi a nan kuma ya haxa da yarda cewa zai iya komai.

Zai iya warware matsalarsa da matsalar duk ahalin gidan. To yayin da mace ta nuna ita za ta riqa kawo hanyoyin warware matsala a gida, sai ya riqa kallon abin a matsayin wani shiryeshiryen juyin mulki.

A lokaci guda kuma hakan kamar wata ishara kike yi masa cewa ba ki yarda da cewa zai iya cikakken aikinsa na samar wa gida dukkanin hanyoyin warware matsalarsu ba. Musamman idan za ki ba shi shawarar a daidai lokacin da yake kan qoqarin samar mafitar. Yi nazarin wannan misalign: •Misali Bashir da matarsa Zainab suna tafiya a kan hanyarsu ta zuwa gidan wata walimar biki. Sai hanyar ta xan vace wa Bashir.

Don haka ya riqa zagaye da su har sau uku, suna vullowa ta wani wuri,ba tare da ya gano hanyar ba. Don haka ita kuma Zainab ta ce da shi: “Mu tsaya mu tambayi wani mana.”

Bashir bai yi magana ba, yai shiru, ya ci gaba da tafiyarsa har dai daga bisani ya gane hanyar, kuma ya kai su. Sai dai daga wannan lokacin ya kufula, bai qara sakar mata fuska ba har suka je suka dawo.

Zainab tana jin haushinsa, cewa: “Don fa ina son sa ne na ba shi shawara, amma wai ga shi haushi na ma yake ji.”

Bashir ko a nasa vangaren zuciyarsa tana raya mar cewa an raina shi: “Wannan ba ta yarda ma da kai ba. Ta raina qwarewa

Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Tare Da Hamza Dawaki 08034753238, hamzadawaki@gmail.com

da gogewarka, shi ya sa take ganin ba za ka iya kai ku wurin ba tare da ka nemi taimakon wani ba.”

Zainab ba ta san cewa ba wa Bashir shawara a irin wannan lokaci bambancin sa da zagi kaxan ne ba. Domin ba a ba wa namiji shawara a irin wannan lokaci, sai dai in shi da kansa ya nema. Abin da ya fi so a wannan lokaci kawai shi ne, ta qarfafa masa gwiwa tare da yarda cewa zai iya gano hanyar da kansa, kuma ya kai su. Saboda haka, ta yi shiru bisa nuna mar wannan tsammanin ya fi dukkan wata shawara da take tsammanin za ta iya taimakonsa da ita.

A wannan misalin, harwayau, za mu iya fahimtar cewa, babban abin da namiji ya fi so daga wurin iyalinsa a lokacin da yake cikin qoqarin warware wata matsala, shi ne YARDA. Waraqila da za ta yi shiru, ta nuna sam hankalinta bai tashi ba. Da sai ya fi samun nutsuwa tare da gano hanyar cikin mafi sauqin yanayi.

Wani kuskure ma da mata sukan yi a irin wannan lokaci, shi ne su bayar da shawarar a nemi agajin wani don warware matsalar gidan, ko da kuwa wancan xin qwararre ne a fannin da ake Magana. Shi kuma mijin nata bai san komai a ciki ba.

Misali, idan abin hawansa ne ya waste, ya zo yana ta qwaquleqwaqule da zummar gyarawa. Kar ki kuskura ki ce masa “Ka kirawo Kabiru mana ya gyara maka.

Tunda shi aikinsa ne.” Wataqila ki yi tunanin taimakonsa kike yi.

Amma saqon das hi kuma yake ji a lokacin bas hi da maraba da ki ce masa: “Kai tun da ka san ba ka iya komai ba, ka kira waxanda su ka iya mana su taimaka maka.”

21

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439) Tare Da Bilkisu Yusif Ali – 08054137080– bilkisuyusuf64@gmail.com

Daga Na Gaba...

Sheikh Nasiru Kabara: Gwarzonmu Na Mako An haifi Amirul jaishi mashahurin malamin nan da aka yi a birnin Kano jagoran xariqar qadiriyya na yankin Afrika bakixaya Marigayi Sheikh Nasiru Kabara a garin Kano a shekarar 1912 a unguwar Guringuwa. Asalin kakannin malamin sunzo ne daga Kabara daga birnin Timbuktu. Kakansa na uku shi ne ya zo daga wanann gari mai suna Kabara wato malam Umaru Kabara wanda ya zauna a Adakawa cikin birnin Kano wada daga baya suka matsa a yau ake kiran unguwar da suna unguwar Kabara. Malam Umaru kafa makarantar Zaure inda a zauren shiga gidansa ya yi wannan makarantar.

Wannan makarantar tana cikin tsofaffin mashahuran makaranta a kano wanda a yanzu wannan makarantar tana wani sashe na gidan qadiriyya.

Quruciyar malam Kabara duk ya yi ta ne a neman ilimn addinin muslunci bayan saukarsa da ya yi ta karatun allo sai ya shiga neman ilimin sanin harshen Larabci da ilimin tauhidi da na fiqhu.

Malam Nasiru Kabara ya sami horo da ximbin sani daga wajen babban malaminsa malam Natsugunne.

A shekarar 1920 Malam Nasiru Kabara ya halarci manyan makaarantun azure da ke jihar Kano.

Makarantar na’ibin limamin Kano da ke Daneji Makarantar Ibrahim Alqali ta uunguwar Yakasai Makarantar malam Sambo ta Unguwar Ciroma Malam Alqalin Bici Alhaji Mustapha da ke Kurawa Makarantar Zawiyyar liman malam Inuwa da ke Mayanka A shekarar 1937 kaxan daga cikin mazauna garin Kano sun shiga xariqar qadiriyya a Kano a lokacin yana matashi ya shahara wajen kawo sauye-sauye a cikin xariqa. Kakansa malam Na kabara mashahurin malami ya kwaxaitar da shi da ya shiga xariqar Qadiriyya.

A shekarar 1949 Malam Nasiru aka naxa shi mai bai wa Sarkin Kano Abdullahi Bayaro Shawara lokacin da sarkin Kano Sunusi yah au mulki a 1954 ya maye

gurbinsa da Malam Tijjani Malam. Malam Nasiru ya kasance mai duba manyan Kotuna na jihohin Arewa.

Tun a shekarar 1963 ya kasance wakili a majalisar Malamai ta Jihar Arewa a Kaduna. A shekarar 1963 Sarkin Kano Alhaji Ado Bayaro ya naxa malam Nasiru Kabara a matsayyin mai tafsiri a gidan Sarkin Kano Malam Nasiru Kabars ya sami digirin girmamawa na dakta a kan kira zuwa ga addinin muslunci a babbar jami’ar qasar Sudan a shekarar 1995 Malam Nasiru Kabara shi ne ya assasa xariwar qadiriyya a cikin qungiyoyi tare da assasa mauludin Shehu Abdulqadir Jilani wannan biki yana xaya daga cikin abubuwan da suka qara dawo da martabar Qadiriyya.

Sannan ya zama jagora na gudanar da taron haxa kan ‘yan’uwa musulmi a dukkan faxin Najeriya. Sannan ya qirqiri taron gudanar da addu’oi daga ko’ina cikin qasar Hausa don su haxu a Kano don gudanar da taron Babban Dare. Muhimmancin wannan ranar shi ne gudanar da jerin gwano na al’umma daga gidan malam Nasiru da ke Jarqasa a unguwar Kabara zuwa maqabartar Wali maigiginya dake yammacin birnin Kano. A yayin wannan tafiya ana yin zikirori da yabon Annabi Muhammad SAW da yabon Shehu Abdulqadir Jilanin addu’oi.

Malam Nasiru ya wallafa littattafai da dama sun kai sama da xari da hamsin wanda ya rubuta cikin harshen Larabci da Hausa cikinsu akwai Maukibil Qadiriyya fi shawari’il Kanawiyya Kamhul fasad fi tafdilul sadali wal qabdhi fi bilad Nafakhatul Nasiriyya fi xariqatul qadiriyya Risalatul nasihatul sarikha fi raddi ala aqidatil sahiha Waqar begen Muhammadu Da sauransu.

Daga cikin waxanda Malam Nasiru Kabara ya koyar akwai Sheikh Muhammad Sunusi Gumbi Sheihk Xahiru Bauchi

• Sheikh Nasiru Kabara

• Sheikh Nasiru Kabara

Sheikh Abubakar Muhamud Gumi Sheikh Yusuf Makwarari Alhaji Aminu Ahmad Maiturare Halifa Qaribullah Nasiru Kabara Malam Ibrahim Sagagi A fagen raya adabin Hausa kuwa malam Nasiru ya yi waqoqi da daman gaske wanda sun zama ruwan dare a bakunan xalibai.

Malam Nasiru Kabara ya rasu ranar juma’a 4 Ga watan oktoba a shekarar 1996. Allah ya ji qansa da gafara, amin. Xansa Sheikh Qaribullah Nasiru Kabara shi ya zama halifansa.

• Sheikh Nasiru Kabara

A Yau LAHADI

22

08.4.2018

Arewa HipHop

Tare da UMAR MUHSIN CIROMA ‘Smartkid993@gmail.com Instagram: Smartkid.skd_official 08104314052

Mu Dage Har ’Yan Kudu Ma Su Yi Koyi Da Mu –Xdough Abokina Xaya daga cikin matasan da suke waqoqin Ingausa (Hiphop), Xdough Abokina, wato AOTM, ya bai wa ’yan uwansa mawaqan Arewa qwarin gwiwa kan cewa su ma su dage wajen nuna basirar qirqira a waqoqinsu har sai mawaqan Kudu sun dawo su na koyi da su.

Amma AOTM ya qara da cewa, hakan zai samu ne kawai ta hanyar kawo sababbin abubuwa na fasaha a fannin Hiphop na harshen Hausa, ya kuma ce, “ba lallai ne mu riqa xaukar waqarsu mu na juyawa ba; mu ma za mu iya qirqirar namu, kuma su qarvu a duniya fiye da nasu xin.”

AOTM, wanda ya zanta da LEADERSHIP A YAU LAHADI, ya cigaba da cewa, “haxin kai kaxai mu ke buqata. Abin da na ke nufi da hakan shi ne, mu ma manyan da su ka iya kuma su ka karvu a idon duniya mu dage mu xaga na qasa da mu, don su nuna wa duniya irin baiwar da Allah Ya yi wa Arewa bakixaya.”

Ya kuma qara da cewa, “idan mu ka duba rayuwar mawaqan Hiphop na Kudu, kullum burinsu su ga sun xaga junansu. Daga sanda suka ga tauraruwarsu ta fara disashewa, sai su fara zaqulo na qasa da su ’yan Kudu su na haska su.

“Misalin idan ku ka duba rayuwar Don Jazzy, ganin cewar ya fara sanyi, sai ya qirqiri qungiyar Mavin Record, wadda ya sanya qananan mawaqa masu tasowa, kamar su Reekado Bank, Koredo Bello, Dija, Tiwa Savage da dai sauransu.

“Haka shi ma Olamide, ganin tauraruwarsa ta na haskawa ya na waqoqi su na karvuwa sosai a idon duniya, sai ya qirqiri qungiyar YBNL, don ya taimaka wa na qasa da su kuma ’yan qabilarshi, Qungiyar ta haxa yara kamar su Lil Kesh, Adekunle Gold, Victor, Sikibi da dai Sauransu. Ya riqa ba su waqoqi da suka haskaka su.

“Sannan idan ku ka duba irinsu Ice Prince ’yan Arewa ne da su ka shiga Kudu, sai su ka qirqiri

qungiyar Chocolate City, wadda a cikinta ya haxa da manyan mawaqan Arewa, kamarsu Jassy Jags, MI Abaga da sauransu.

Wannan qungiya ta yi rawar gani wajen haska tauraruwar ’yan Arewa sosai. To, haka ya kamata gabaxayanmu mu riqa yi.

“Haka zalika P.Square su na xaya daga cikin taurarin Afrika bakixaya waxanda su ka samu karvuwa sosai na wuce misali a duniya, amma abin dubawa a nan shi ne waxannan mawaqan guda biyu haifaffun Jos ne kuma a Kano su ka girma, sai dai daga lokacin da su ka fara waqa sai su ka gudu su ka haxe da sauran mawaqan Kudu su na aiki tare. Ko sau xaya ba su tava xauko wani daga cikin matasan Arewa ba don su taimaka ma sa. Ka ga idan har sauran ma su ka ce za su yi haka, babu cigaba kenan a Arewa.”

Daga nan sai mawaqin ya yi jan hankali da cewa, “da wannan ne mu ke janyo hankalin ’yan Arewa bakixaya da su haxa kai, mu zauna lafiya da juna. Mu ma a nan Arewa za mu iya qoqarin taimaka wa juna, kuma zai taimaka ma na qwarai da gaske, ta hanyar qirqirar qungiyoyi ko saka qananan mawaqa a cikin waqoqinmu. Mu taimaka wa juna, don mu sake fito da sunan Arewa kamar yadda su ma su ke taimakon vangarensu.

“Sannan mu yi qoqari mu kauce wa kalaman batsa a cikin waqoqinmu da kuma ha’intar juna ko ganin na fi wancan; ba zan taimaka mashi ba.

Mu zama tsintsiya ma xaurinki xaya.

Hakan zai taimaka ma na qwarai kuma Arewa za ta zama abar koyi.”

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

23

Tuna Baya: Ba Za A Manta Da Marigayi Lil Ameer A Arewa Hiphop Ba Haqiqa masana’antar nishaxantarwa ta Arewa ta yi babban rashi da rasuwar xaya daga cikin matasan mawaqan Hausa Hiphop, amma indai ajalin mutum ya kai babu wanda zai iya kuvutar da shi.

Ameer Isa Hassan (wanda a ka fi sani da Lil Ameer) ya rasu ranar 14 ga watan Satumba, 2017, a garin Kano sanadiyar hatsarin mota. An yi jana’izar shi ranar Juma’a a layin Massalacin Juma’a na Tarauni.

Haifafan xan jihar Kano, an haifi Marigayi Lil Ameer a cikin 2003 a birnin Kano. Har zuwa lokacin rasuwarsa, mawakin ya na koyan darasi a makaranta, duk da kasancewar shi wanda ya fara shahara a harkar waqoqi marigayi bai bari harkar ta xauki hankalinshi wajen koyan darasi ba.

Ya kan tafi makarantar boko kuma idan ya tashi ya je ta islamiyya. Sai qarshen mako ya ke samun damar yin aikin waqa. Ameer ya canza makarantu da dama domin masoyansa su kan tunkare shi idan ya na koyon darasi. Babban burin marigayi shi ne in ya gama karatu ya zama matuqin jirgin sama.

Haqiqa iyayensa ne su ka ba shi damar fara waqa kuma mahaifiyarsa ta ke taimaka ma sa wajen rubuta waqoqin, domin ya fara waqa tun ya na aji xaya a qaramar sakandare (JJS 1). Matashin ya tashi ne da muradin waqa tun ya na xan qanqani. Ya fara waqa ne domin ya nuna wa duniya cewa matasa daga yankin arewacin qasar nan na iya rera waqa kuma su yi nasara.

Ya samu damar yin waqoqi da dama kuma ya yi wasa tare da sauran shaharrun mawaqa kamar su Classiq, Dj Abba, BOC da dai sauransu. Daga cikin garuruwan da marigayi ya samu damar halarta wasa akwai Kaduna, Kano da dai sauransu.

Cikin waqoqin da marigayi ya yi akwai “Boss”, “Champion”, “Ilimin Boko Da Addinin Musulunci”, “Dance For Me”, “Baby Hello”, Hakan Ta Ke”, “Lifehood”, “Alhamdulillah”, “So Fly” da dai sauransu.

Tabbas abu ne mai wahala a sake samun qaramin yaro kamar Lil Ameer, wanda ya yi shuhura haka bisa la’akari da qarancin shekarunsa. A lokacin da a ke tsaka da ta’aziyyar marigayin, Farfesa Abdalla Uba Adamu ya tava shaida wa LEADERSHIP A YAU LAHADI cewa, tun Marigayi Sanin Xanqwairo ba a yi wani yaron mawaqi mai shuhura ko basirar Lil Ameer a qasar Hausa ba.

Allah Ya ji qan sa, amin!

Shin Wane Ne Mawaqi Classiq?

Buba Barnabas, wanda a ka fi sa ni da Classiq, mawaqi mai cika da salo da qyale-qyale a waqoqinsa na Hausa Hiphop. Classiq xan asalin garin Bauchi, ya kuma taso ne a Kano, inda ya yi karatunsa a Jami’ar Bayero da ke Kano, ya karanci Computer Science, daga bisa ni kuma ya koma Jos, don cigaba da harkokinsa na waqa.

Ya yi aiki ne tare da Qungiyar “Finese Entertainment” Har na tsawon shekara biyar a bisa yarjejeniyar kwantiragi. A cikin shekarar 2018 ne kwantiraginsa

ta qare, inda ya qirqiri qungiyarsa mai taken Arewa Mafiya.

Sunansa na gayu ya yi daidai da salonshi na waqa, don kuwa shi ya kan yi waqoqinsa ne da salo dabandaban. Za a iya ciwa a mawaqan Nijeriya bakixaya zai yi wuya a samu mawaqi mai salonsa.

Classiq shi ne matashi na farko da ya fara waqa da qananan shekaru a wancan lokacin, don rahotanni sun nuna ya fara waqa tun ya na xan shekara 16, ya

samu karvuwa qwarai a Legas.

Kwanan nan ya fitar da wani sabon bidiyon sa mai taken “Gudu”, inda ya saka xaya daga cikin shahararrun mawaqan qasar nan kuma haifaffen garin Jos MI Abaga.

Shekarun baya ya yi bidiyon waqa da fitacciyar jarumar Kannywood, Rahama Sadau, mai taken “I Love U”. Haka nan xaya daga cikin waqoqinsa da su ka yi suna ita ce “Duniya”.

24

ADABI A YAU

A Yau LAHADI 08.04.2018 Tare da Adamu Yusif Indabo 07038339244 ay1indabo@gmail.com

Tava Ka Lashe Labarin ‘Mugun Jigo’ Na Khadija Abubakar Tava Ka Lashe wani fili ne da mu ka samar wa makaranta wannan shafi na ADABI A YAU, wanda zai riqa zuwa lokaci-lokaci, don kawo mu ku gajeren qirqirarren labari ko kuma tsakure daga cikin littattafan fasihan marubutanmu, saboda faxarwa da kuma nishaxantar da ku.

A yau filin namu zai fara ne da kawo mu ku labari mai taken Mugun Jigo; labarin da fasihiyar marubuciyar da ta ke tashe a duniyar rubutun yanar gizo, wato KHADIJA ABUBAKAR ALQALI, wacce aka fi sani da Khadija Candy ta rubuta.

Khadija Candy mamba ce ta qungiyar Nagarta Writers Association, sannan ita ce marubuciyar labaran Lamarin Duniya, Mairo, Babbar Jaka, Ban Zata Ba, Saifullah Ko Habibullah?, Khadijatu, Ta Qi Zaman Aure, Iyalin Mijina, Babban Goro da dai sauransu.

Ga dai labarin na Mugun Jigo. A sha karatu lafiya: •Mugun Jigo Tun tashi na ban tava ganin Umma cikin farinciki ba, a koda yaushe Baba na cikin musguna mata yake, bata ta6a yin wani abu ya yaba mata ba, Gashi duk wani hakk’i nata da Allah ya ďora masa ba yayi mata shi. Man shafawa sai dai ta shafa manja idan zatayi wanka sai dai ta siya omo tayi wanka dashi.

A gaban kowa zai iya rufeta da faďa ya ďinga faďa mata munanan kalamai wadda da a’ce ba mahaifina bane bai isa ya faďa mata haka na kyale shi ba.

Sam ba ya ganin tausayinta idan ta samu yan kuďin ta ya kar6e har wata rana ya kai ga tayi sa’insa dashi wadda sam ni ban jidaďi ba, ina ma a ce idan iyaye zasuyi faďan su zasuyi a idan mu ’ya’ya ba za mu gani ba.

Mahaifina wani irin kalar mutun ne wadda mu kanmu bama jindaďinsa har ta kai nima bana son ďaga ido na kalleshi, k’anne na da yake su qanana ne sai suka rik’a ganinshi wani azzalumin mutun.

Yau ma kamar kullum Mahaifiyar mu na kwance, tana murk’ususun ciyon zuciyar da yake damunta ko kuma nace hawan jini wadda kashi casa’in da tara zan iya cewa Baban mu ne ya saka mata shi.

Bai ta6a tausayin ciwon nata ba, ba ruwansa da siya mata magani, kullum cikin shan jik’ejik’en ita ce ta ke, idan tayi masa

maganar ya siya mata magani sai ya rufe ta da faďa wai da a’ce Namiji ta haifa ai shine zai nemo ya kawo mata, ya ďauki nauyinta da nashi. Ni har yanzu a abunda na kasa ganewa shine, shin ita haihuwa mace ce take ba kanta? ko kuma Allah ne yake bata? Mu shida Mahaifiyar mu ta haifa duka mata, Shin yin kanta ne ko na Allah? Mi muka aikata mu Y’ay’a mata da wasu mazan basa son a haife mu? Na daďe ina yima kai na waďannan tambayoyin amman har yanzu ban samu amsar su ba.

“Sannu Umma,” na ce da ita ina share hawayen da suka zu6o a fuskata na tausayin halin da take ciki, kai kawai ta ďaga min tana dantsar baki alamar tana jin ciwon sosai.

“Hafsatu...” Da wahalalliyar murya ta kira irin ta marasa lafiya. Da sauri na matso kusa da ita na amsa cike da ladabi, “Na’am Umma sannu” Hannaye na ta kama ta rik’e da wani irin k’arfi tana faďin, “Hafsatu mutuwa zanyi Allah kai ne Allah” Nan hankali na ya tashi, sai kukan da nake ya k’aru cikin rawar murya na ce, “Dan Allah Umma ki daina faďan haka cuta ba mutuwa bace in’sha Allahu za ki tashi.”

Kai ta girgiza min, tana unk’urin tashi zaune ta ce, “Allah yayi miki Albakar ya shirya min ku gaba ďaya ďan Allah ki riqe Y’an’uwanki ku haďa kai” Jingina ta nayi da jikina ina kuka da faxin, “Umma zaki tashi Dan Allah ki daina faďin haka.”

Ganin shakk’uwa na kokarin rufeta yasa na kwantar da ita cike da tsoro ina fain “Bari na kira Baba.”

Rikqe ni tayi a’lamar karna tashi, A nan na koma na zauna ina kuka. Bata daina shakk’uwar ba, sai ma k’aruwa take, numfashinta nayin sama kamar zai fita, ganin hakan yasa na tashi, Jiki na rawa na nufi gurin ruwan na ďe6o a kofi na nufo ta, kamin na qarasa naji tana kalmar shahada. Daga inda nake na saki kofin na amsa da, “Muhammadu rasullullahi sallalahu a’laihi wassalam.”

Daga nan ban sake sanin inda nake ba. Dana farka har an kawar da ita, Ina zaune cikin Y’an’uwa na sai faman kuka muke ni dasu, jama’a na bamu hak’uri, ashe kuka shine yake zuwa da kansa ba sai an kirashi ba, kuka na rik’a jin yana zo min ta ko’ina, har

•Khadija Abubakar Alqali

akayi amsar gaisuwar aka gama ban saka komai a baki na ba.

Ranar da Umma ta cika wata biyu da kwana tara da rasuwa Baba ya aike ni cikin dare siyen baturin rediyo, Babu shi a shagon dake kusa damu, Nasan idan ban siya ba wata fitinar ce dan rufe ni zaiyi da faďa, hakan yasa na nufi wani Shago dake k’arshen unguwar mu, Cikin rashin sa’a shima ban tararda shi ba. Ina juyowa naji an kira ni, “Hafsat.” Da tsoro na juyo ina kallon gurin da aka kira sunan nawa, daker na ina hango shi zaune saman tebur cikin duhu da alama shaye-shaye ya ke yi.

“Na’am Faruk folis.” Na kirashi da sunan da lowa a unguwar mu yake kiranshi, Dariya yayi ya taso rik’e da bindigarsa ya nufo ni, “Ashe kin gane ni.”

“Eh na gane ka.” Ina ba shi amsar na juya da sauri da nufin tafiya, sai kawai naji an riq’o

Hijabi na, fisge hijabin nayi cike da matsifa na ce, “Sake ni karka sake rik’e min hijabi.”

Kamar mai jira sai kawai ya fisgoni ya haďeni da bingarsa yana fain, “Wa kike yima tsawa?”

Kallon bindigar nake ina fain, “Ba kai ba dan Allah yi hak’uri.”

A nan ya lura da tsoron bindigar nake, sai kawai yaja Hijabi na ya nufi wani lungu dani sai maimaita maganar yake, wai shi zanyi ma haka? Ni kuma Ina ba shi haq’uri. Sam bai saurare ni ba har sai da ya aikata mugun nufinsa na alfasha a kaina (Fyaxe).

A wahale na iso gida, Ina wani irin kuka ba sauti. Rufe ni Baba yayi da faxa ba daďewar da nayi yake ma faďa ba rashin siyo batir xin da banyi ba yake ma faďa. bai tambayeni miya tsayar da ni ba, bai aika wani ya nemo ni ba bai damu da duk abunda zai same ni ba shin wane irin Uba ne wannan?

RAHOTANNI

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

25

Gwamnatin Kebbi Ta Rabawa Shugabanin Qananan Hukumomin Motocin Aiki Daga Umar Faruk, Birnin-kebbi

Gwamnatin jihar Kebbi ta rabawa shuwagabanin qananan hukumomin 21 da ke a jihar ta kebbi sababbin motocin domin gudanar da aiki ga qananan hukumominsu a jiya a Birninkebbi.

Umarnin rabon matocin ga shuwagabanin qananan hukumomi 21 ya biyo bayan kammala wata ganawa ta musamman tsakanin shuwagabanin da gwamnan jihar Sanata Abubakar Atiku Bagudu wanda taron ganawar yashare kimanin sa’o’i uku zuwa biyar ana tattaunawa a tsakaninsu .Daga nan ne Gwamna Bagudu ya bada ummurni ga sakataren gwamnatin jihar kebbi Alhaji Babale Umar Yauri cewa a basu sababbin motoci domin su gudanar da ayyukkansu a qananan hukumominsu.

Da yake bayyana jindadinsu kan kara inganta ayyukkansu na qanana hukumomin da suke shugabanta ga wakilin LEADERSHIP A Yau LAHADI bayan raba musu sababbin motoci ga hannunsu shugaban qaramar hukumar mulki ta kalgo

Alhaji Umar Namashaya Diggi ya bayyana wa LEADERSHIP A Yau LAHADI irin jindaxinsu ga gwamna Bagudu kan kara ma ayyukkansu inganci ta hanyar basu sababbin motoci domin gudanar da ayyukkansu ta yadda ya kamata.

Shugaban na qaramar hukumar ta kalgo ya ci gaba da cewa a cikin tattaunawar da su kayi da Gwamna jihar sanata Abubakar Atiku Bagudu ya basu damar su gudanar da ayyukkan su na qananan hukumominsu ba tare da katsalan da na gwamnatin jihar kebbi. Ya kuma ce an kuma basu dama na bayyana dukkan korafe-korafen da suke dashi kan qananan hukumimin su domin xaukar matakin da yadace.

Bugu da qari yayi Kira ga sauran shuwagabanin qananan hukumomin jihar ta kebbi dasu ci gaba da baiwa Gwamna Bagudu goyon baya domin ganin cewa an kara samun ci gaba mai amfini ga jama’ar jihar kebbi .

Daga nan ya godewa gwamnatin jihar Kebbi kan irin gudunmuwar da ake baiwa qananan hukumomin jihar da kuma sukansu shuwagabanin hukumomin na mulki.

•Wasu daga motocin aiki da gwamnatin Kebbi ta bai wa shugabannin qananan hukumomin

Bauchi Za Ta Mai Da Hankali Kan Inganta Lafiya, Noma Da Ilimi –Yahuza Adamu Daga Muazu Hardawa, Bauchi

Gwamnatin Jihar Bauchi ta Bayyana aniyar ta na bayar da fifiko kan bunqasa harqar kiwon lafiya da inganta aikin gona ta hanyar tabbatar da yin amfani da kasafin kuxin shekarar bana domin inganta rayuwar jama’ar Jihar Bauchi tare da magance matsalolin kiwon lafiya da qarancin abinci da ke damun wasu yankunan Jiha.

Babban Sakatare a ma’aikatar kasafin kuxi da tsare tsare ta Jihar Bauchi Alhaji Yahuza Adamu shi ne ya bayyana haka a lokacin da ya ke jawabi ga manema labarai, inda ya ce tun a kwanakin baya da gwamna Mohammed Abdullahi Abubakar na Jihar Bauchi ya gabatar da kasafin kuxin wannan shekarar a gaban majalisar dokokin Jihar Bauchi kasafin ya mayar da hankali wajen tabbatar da ingancin rayuwar mutane kan lamurran da suka shafi noma da ilmi da kuma kiwon lafiya.

Alhaji Yahuza Adamu ya qara da cewa kasafin kuxin Jihar Bauchi a bana ya fi mai da hankali kan kiwon lafiya da aikin gona, saboda da rage wahalhalun da jama’a ke sha a wannan fannin, don haka gwamnati za ta sayi qananan tiraktocin don rabawa manoma haka kuma gwamna zai haxa kai da ma’aikatu don samawa

manoma sama da dubu goma aiki tare da samar musu yadda za su inganta amfanin gonar da suka noma musamman shinkafa da kayan miya da kankana domin su tafi daidai da zamani ya kasance sun daina lalacewa ana asarar su. Bayan haka za a tallafa wa qananan hukumomin Dass da Kirfi da Alkaleri da Zaki don su riqa alkinta albarkatun gona da ke fitowa daga wannan yanki da sauran qananan hukumomin Jihar.

Game da harkar ilmi kuma ya bayyana cewa a shekarar 2016 kashi 17 cikin xari na xalibai sun ci jarrabawa kasha 27 cikin xari suna da sakamakon shiga manyan makarantu ta hanayar samun nasarar jarrabawar sakandare. Don haka aka inganta kwasa kwasai a manyan makarantun ilmi na Aminu sale wato kwalejin ilmi ta Azare da makarantar kimiyya da fasaha ta Tatari Ali Polytechnic da kwalejin nazarin shari’a da addinin musulunci ta Misau inda suka fara kwasa kwasai na digiri da haxin guiwar jami’o’in Abubakar Tafawa Balewa da ta Maiduguri da Kano da Kasheri don ba xalibai takardar shaidar digiri ba tare da sun sha wahalar neman gurabe a manyan jami’o’in da ke qasar nan ba.

Game da inganta rayuwar matasa da mata da marasa galihu Yahuza Adamu ya bayyana cewa an yi tattali

•Gwamna Abubakar

don inganta rayuwar su, da shirin inganta rayuwar gidajen marasa galihu a qauyuka ta hanayar xaukar mutane daga shekara 18 zuwa 35 don basu alawus na dubu bakwai duk wata don su temaki kan su, bayan haka akwai yara dubu huxu da kuma wasu yara dubu sha xaya da za a fara basu alawus, bayan haka kuma akwai matasa da za riqa basu dubu biyar alawus da kuma wasu matasan da aka xauka domin inganta tsaro a qungiyar tsaro ta Yankari. Bayan haka kuma

za a qara naira milyan xari biyar don koyawa yara sana’a, a matakai da dama don su dogara da kan su.

Alhaji Yahuza Adamu ya qara da cewa game da hanyoyi kuma idan an gama ayyukan hanyoyin da aka sa gaba zai kasance babu gwamnatin da ta yi aikin hanyoyi a Jihar Bauchi kamar wannan gwamnati, don haka ya bayar da haquri ga mutanen da aka fara aikin hanya a unguwannin su ba a kai ga kammalawa ba saboda nan ba da jimawa za a gama duk kwangilolin hanyoyin da aka bayar.

Maganar tsaro kuma ya ce an samu ci gaba saboda Allah ya kare jihar Bauchi gwamnati na iya qoqari, kuma an samu rundunar sojan sama a Bauchi yayin da suma jami’an tsaro ke samun goyon bayan gwamnati wajen inganta ayyukan su. Hatta ma’aikata suma ba a bar su a baya ba Gwamna ya yaba wa ma’aikata saboda ana ganin canji game da yadda su ke inganta ayyukansu, kuma ana kokari wajen ganin an biya kuxin sallama na garatuti wa ma’aikata da suka bar aiki.

Alhaji Yahuza Adamu ya qara da cewa gwamanati ta sa sama da Naira bilyan bakwai don biyan kuxin ma’aita da suka bar aiki, idan gwamnati ta samu hali za ta biya duk abin da ake bin ta bashi na tsawon shekarun da mutane suka bar aiki ba a ba su haqqoqinsu ba.

26

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Tare da Fadila H. Aliyu Kurfi fadilapeady@gmail.com tweeter @FadilaKurfi

RIGAR ’YANCI Tattaunawa Ta Musamman Da Rejeto Baqonmu na wannan mako marubuci ne kuma xan jarida, sannan manazarci daga qasar Niger, wato SULE REJETO. Ga yadda tattaunawarsa ta kasance da wakiliyar LEADERSHIP A YAU LAHADI, FADILA H. ALIYU KURFI: Ko za mu iya jin taqaitaccen tarihinka?

To, ni dai sunana Sule Maje, mai laqabin sunan Rejeto. Xan jarida-marubuci. An haife ni a cikin shekarar 1974 a garin Dula da ke cikin qaramar hukumar Kware-Mairuwa, jahar Dogondutsi, yankin Doso, jamhuriyar Nijar. A cikin wannan kauyen na yi karatun faramari da kuma na Alkur’ani mai tsarki.

Bayan haka ne, na yi karatun sakandari a cikin garin Dogondutsi, kana na je babban birnin kasa, wato Yamai da muradin ci gaba da karatu, to, amma sai na fada a cikin aikin rediyo, a wata rediyo mai zaman kanta ta farko da aka buda a jamhuriyar Nijar (R&M). Da soyayyar aikin jarida ta auri zuciyata sosai, sai na yanke hukuncin ci gaba da karatu, don in kara kwazo a cikin aikina. To, haka ne na shiga babbar makarantar horar da kwararrun yan jarida ta kasa (I.F.T.I.C) inda na fito da digirin farko fannin shiryeshiryen Rediyo da TV. Da ikon Allah, yau na samu kaina cikin yan jarida na kasa da ke aikin cikin harshen hausa, wadanda jama’a ke yabon aikinsu, duk da yake ni a cikin harsuna biyu nake aikin, wato a cikin hausa da kuma bakon harshe, wato faransanci.

Allahamdu-lillahi, a cikin wannan aiki na rike makammai masu mahimmanci. Don na zauna shugaban sashen hausa, kuma yanzu haka ni ne babban Edita a wata rediyo da ta yi ficce, fannin kokowar tabbatar da hakkin dan Adam da kuma shinfida ingantaccen mulkin demokaradiyya a jamhuriyyar Nijar. Sunan rediyon Alternative FM. Haka kuma ni wakilin RFI-Hausa ne a birnin Yamai.

Na yi kuma aiki a cikin jaridun hausa da dama na kasar Nijar, haka kuma wani lokaci za’a cin karo da rubucerubucena a cikin majallu da wasu jaridun hausa na Najeriya, kamar yadda kuma na gabatar da makalu da dama fannin horon yan jarida.

Na yi balaguro a kasashen da dama na Afrika da na ketare ta hanyar aikin jarida, don har fadar tsohon shugaban kasar Cana Mao na shiga. To,

takaitaccen tarihina kenan.

Asalin fara rubucerubucenka ? Sai kuma zuwa yanzu littafi nawa ka fitar a kasuwa?

To, ka ji ! Wani abu daya ne ban mantawa na tushen shigata rubutu shi ne, a cikin shekarar 1989 na ze hutun karshen shekara na yan makaranta a Yamai, lokacin ina a aji biyu na kwalaije, sai na ga wani abin mamaki. Hum ! abinki da dan kauye ! wato, shi ne irin yadda ni ga yan matan birni na canja kalar fatarsu ta asali, ta hanyar amfani da wasu mayukka (pomade), to, shi ne nace a zuciyata, idan ba mu tashi tsaye, muka yaki wannan sara ba, to, mulkin mallaka har fatarmu sai ya mulka.

Haka yasa ni fara rubutu a kan wadannan yan mata, to amma a cikin faransanci ne.

To, a cikin karance-karancena sai ni karanta wani littafi na hausa, mai sunan In Da So Da Kauna na Ado A. Gidandabino, wannan littafi shi ya bani shauki da soyayyar rubutu a cikin harshen hausa, sai a cikin shekarar 2005 ni rubuta littafina na farko mai sunan Da Wa Za Yi ?

Gaskiya ina da littafai da dama a rubuce, to amma a yanzu, biyu ne ake samu a kasuwa. Sune : Da Wa Za Yi da Gidan Mace.

A cikin wannan shekarar akwai wani babban littafi da zan fitar, mai sunan Jagoran Aikin Jarida da taimakon Gidan Dabino Multimedia Kano, Inshaaallah.

Me ya ja ra’ayinka har ka fara rubutu?

Wato kamar yadda ni bayyana a sama ne, shi ne, karanta Ado Gidan-dabino da kuma irin yadda ni ga wasu yan mata a Yamai na kyamar launinsu, sannan kuma Allah ya cusa mini kishin kasata da kyamar farar fata, amma ban da ta annabi (saw). Ga kishin hausawa da harshensu da ya yi mini katutu a zuciya, sai kuma son in bar wani abu na tarihi, da watarana, wani zai ce ma diyana, wannan matsala da ake ciki, mahaifinku ya hangota a cikin littafensa mai suna kaza, kuma ya yi bayani dalla-dalla da nuna hanyoyin magance ta.

•Sule Rejeto

Wane hasashe za ka yi game da siyasar Niger da makomarta?

Gaskiyar magana, ni a ra’ayina a yanzu kasar Nijar bata da siyasa ta kanta. Dalili kuwa shi ne, duk wani dan takarar siyasa ga program din shugaban jam’iyyarsa ne yake dogara da kuma neman kuri’un jama’ar kasa. Wato, matsala a nan shi ne, idan shugaban jam’iyyar ba ci zabe ba, mutanen karkarar ko yankin da suka zabe shi a matsayin wakilinsu a majalisa ko magajin gari, ba wani abu da za su jira daga gare shi, saboda bai ce da su, shi ga abin da za ya yi musu ba, wato na alkawali tsakaninsu da shi. Saboda program dinsu ya sha ruwa.

Idan ma jam’iyyarsa ta game da wadda ta ci zabe, to waccan program din ne za a bi ba na jam’iyyar da ta sha kaye ba. Daga nan adawa ta fara, sai ka ji jama’a sun fara suka mulkin sabon shugaban kasar, bayan sati daya da rantsar da shi.

Duk kuma wadannan abubuwa suna faruwa ne saboda da siyasar da program din duk wankiya ne yan siyasarmu ga yi daga tsarin kasashen ketare ba tare da la’akari da al’adunmu da halayen kasashenmu da al’ummarmu ba.

A rayuwata ban taba ji ko ganin dan siyasar da ya kirai taron gangami ba, a kan matsalar karatu ko kiwon lafiya ko noma da kiwo ba.

Idan kin suna taro kawai don shirya zagon kasa ne, yadda mulki zai fadi, ko hana ma mai mulki nasara.

Sannan kuma ba su horar da matasan siyasarsu ga akida siyasa da ladubbanta, sai kokarin koya musu kiyayya da gaba da hasada. A yanzu dai, gaskiya makomar siyasar Nijar bata da kyau, saboda bangaranci da jahanci da kuma kabilanci da suka kutso cikinta.

Wannan ko ba ribar kowa be ce, sai kasashen ketare masu kasuwanci bindigogi da jirage da motocin yaki.

Me ka fahimta banbanci tsakanin siyasar Niger da ta Nageria?

Duk kanwar ja ce, koda yake a yanzu Najeriya ta samu shugaban kasa mai kishinta, Mahamadu Buhari, irin mazan jiya ne, da mu yan Nijar muke farautar nema, ruwa a jallo, tun da aka kwacewa Tanja Mahamadu karagar mulki.

To, amma idan mu duba, sai mu gano tunanin yan adawar Najeriya da na Nijar duk daya ne. Duk yan neman ta watse a koma zabe ne, saboda duk suna dubi matsayin talaka bai

Ci gaba daga shafi na

27

27 RIGAR ’YANCI

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Tattaunawa Ta Musamman Da Rejeto Ci gaba daga shafi na

26

wuce na ya kada kuri’a ba.

Misali, duk irin matsalar tsaro da ake fama da ita a Najeriya, Buhari bai amince da sojojin kasashen ketare su kafa masa sansani a cikin yankunan kasa ba, amma mu sojojin Faransa da na Amurka da Jamus sun mamaye muna kasa, kamar yau ne su Vulet da Shanuwan suka shiga Nijar. Sojoji dauke da manyan makammai na yaki da lekon assiri, amma kuma yan boko haram da yan ta’ada ke ci karensu ba babbaka.

Dama zuba ido a kan arzikin ma’adannan kasar Nijar ya kawo su ba yaki ba.

Mene ne makomar matasa a mahangankarka game da siyasa ta kasashen biyu?

A irin horon da matasa ke karba da yan siyasarmu, karnan farautar kasashen Turai kuma mabaratansu, idan matasan kasashenmu ba su bar innuwa ba, suka fito, suka yi cikakken juyin-juya-hali ba, to, tabbas ba wata kyakyawar makoma a gare su, saboda kullum kashin dankali ne za a yi musu.

Yaushe ne matasa kamar na Nijar da Najeriya, wadanda Allah ya ba karfi, ya ba dubara ga kuma ilimi, za su zama a matsayin « yan a kasa, a tsare kuma a raka ?», ba wani yunkurin kawo canji, kullum sai jefa wa barayi kuri’u, kamar wadanda aka yi ma assiri. To, ya zama wajibi, matasan Nijar da Najeriya su canji, wadanda turawa suka karantar, saboda ba abin da za su iya yi sai wanda turawa ke so kuma ke gyara su.

To dole ne a jajirce a yi kokowa, koda ta kai ma ga zubda jini ce, domin kasashenmu su tabbata yantattun kasashe. Har yaushe ne, ni da ban ma ga kakana cikin sarka ba, za a kawo mini zancen kasa kaza ta mallake ni. Haba, wadanda suka bautu, kuma suka yi aikin badala sun wuce, ba mu ba ne. A manta da wannan kalma ta mulkin mallaka.

Shin ko manyan kasar Niger na wani yunkuri domin tallafa ma matasa ko kuma dai suna tayar da mota ne ta inda ta tashi ta bade su da kura?

Eye, suna yi, don ko ba komai na ga suna hana musu tafiya kasashen turai da na larabawa makwabta, irinsu Libiya da Aljeriya, sannan kuma a bara na ga sun fashe musu shagona masu dama ba tare da ba su diyya ba, da sunan gyara gari.

A kasarin matasan da aka fashe ma shaguna sun nemo kudinsu ne daga ketare, suka dawo gida suka kafa sana’a,

shugaban kasa, kenan ana yi da su.

Da za ka yi mulki a qasarku ta Nijar wane abu ne za ka fara yunkurin gyarawa?

Hum, wannan tambayar taki dauke take da tsokana! To, na farko dai zan jawabi zuwa ga yan kasa a cikin harshen Hausa, harshe mai dararja da daukaka, wato in tsayar da shi harshen hukuma. Sannan zan kawo gaggarumin canji ga hanyoyin bayar da ilimi da kiwon lafiyar jama’a da noma da kiwo. Sai kuma in mayar da kampanonin tonon arzikin kasa da na man petir da turawa suka kafa, na kasar Nijar.

Sojojinsu da suka kafa sansani a Niger su koma kasashensu, can ma akwai ta’adanci, dama su suka yi cikinsa kuma su suka haife shi. To su fake kansu.

Zan cikakkiyar hulda da Najeriya da Aljeriya da Cana da Rasha da Kore da Iran.

•Sule Rejeto

amma da yake, abin da turawa suke so ake yi, sai aka bullo da tsarin roshe shaguna. Abin da yasa wasu daga cikinsu suka bar kasa da iyalinsu zuwa Gana da Togo…wasu kuma sun tsaya a gida jiran zabe mai zuwa, tun da shi ne aikin da gwamnati take iya ba su.

Wadanda ke cikin jam’iyyun da ke mulki, na ga gwamnati ta basu matsayin mashawarta na musamman, ba su aikin komai, gwamnati na ba su albashi, tana cusa musu ragganci a zukata, idan gwamnati ta tafi, shikenan ba wani aiki suka koya ba, sai yawon ofishi zuwa ofishi suna maula.

Wacce irin gudunmuwa matasa za su iya badawa wajen ci gaban siyasa ko dimoradiyya kanta a inda damar ta samu gare su?

Ai ba wata kasa ta duniya za ta ci gaba, in dai har ta mayar da matasa baya. Dalili kuwa, su ne zaman lafiya kuma su ne rikici, sannan kuma su ne kibiya su ne garkuwa.

Idan matasan kasa sun jajirce, sun hada kawunansu, suna iya shinfida mulkin mai adalci kuma su sa a kiyaye dokokin kasa da alkawuran da yan siyasa suka daukawa jama’a a lokacin yakin neman zabe. Idan haka ta samu, to dole mulkin dimokradiyya ya tabbata inda ba bu shi, ko kuma ya assassa inda ake gudanar da shi.

Ko a kasar Niger mata na shiga a dama da su a siyasance ko kuwa su ma

suna komawa baya kamar matan Nageria?

Gaskiya a yanzu matan Nijar na kokowar siyasa kamar yadda maza ke yi, abin da yasa a wasu mazabu, mata suka ba maza kashin zabe. Matan Nijar sun yi kokowa tukuru, tun a lokacin shirye-shiryen taron babbar mahawarar kasa (1991), haka kuma suka kama kokowa sai da gwamnati ta kago dokar bada wani kaso ga namiji ko mace a kan abin da ya shafi zabe majalisar. Misali, dole a ba wani bangare na maza ko mata kashi 25% na yan majalisar. A fannin makammai, da gwamnati ke nadawa kashi 20% ake badawa. Idan gwamnati bata kiyaye wannan doka ba, mata na yancin kai maganar a kotu. Wannan duk irin rawar da matan Nijar suka taka ce. A yanzu dai, matsayin shugaban kasa da faraminisata da shugaban majalisar dokoki ko na habsan sojoji kadai ne ba su rika ba. Don haka a gaskiyar magana, matan Nijar na siyasa kuma ana damawa da su, sannan kuma yan kasa sun ga amfanin damawa da mata a siyasance. Saboda a lokacin mulkin Tanja Mahamadu, gwamnati ta yi wani bincike a kan shugabanin kananan hukumomi, a cikin jagororin kananan hukumomin, da aka samu da laifin cin kudin kasa, ba bu mace ko daya. Wannan abin ya karawa siyasar mata kwarjini sosai a kasar Nijar.

A yanzu haka a jamhuriyar Nijar akwai mu da shugabanin jam’iyyun siysa mata, a cikinsu wata ta taba tsayawa takarar

Wane kira za ka yi ga shugabanin duniya kan yadda suka dauki siyasa ko mulki tamkar gado?

Ina son kowane shugaban kasa ya sani, lokacin mulkin rikau ya kau, yanzu na zabe ne, kenan yadda yan kasa suka so ka haka kuma za su so wani. Sannan kuma ba bu wani karfin soje ko yan sanda da ke iya tunkarar al’ummar kasar da ta ture.

Kenan wani amfani da karfin mulki ko tinkaho da karfin soje ko satar zabe duk bai hana yan kasa su kore ka, ranar da suka so kuma lokacin da suka so. Allah ya sa shugabanin su gane, su yi adalci da jinkai a cikin mulkinsu. Amin.

Da ga qarshe wacce shawara za ka ba wa matasa? Sai ka yi bankwana da shafin na Siyasa Rigar ’Yanci.

Cikakken sunanka lambar wayarka ko adireshinka.

Na gode.

Shawarata ga matasan Nijar da na Afrika gaba daya, ita ce, mu so kasashenmu fiye da jam’iyyunmu da shugabaninmu. Kada mu gowu bayan shugaban kasar da bai kishin kasa da al’ummarta. Mu daina siyasar in na samu kowa ya rasa. Ina ma shafin Siyasa Rigar Yanci godiya, musamman ke Fadila A. Kurfi, kyakyawar mace mai kuma ladabi da ta bani wannan dama, duniya ta ji ra’ayina a kan siyasa kasata da takaitaccen tarihina. Sunana Sule Maje Rejeto, Radio Alternative Yamai-Nijar, tel : +227 96 57 34 10. B.P: 10948.

Email: resa_sare2003@yahoo. fr Nagode!!!

28 TATTAUNAWA

A Yau

Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Kwalejin Legal Ta Misau Na Bukatar Tallafin Hukumar TETFUND –Dr Auwal Amba A kwanakin baya ne Kwalejin nazarin Shari’a da addinin musulunci da ke Misau wato College for Legal and Islamic Studies ta sami sabbin shugabannin gudanarwa, inda aka naxa DR. AUWAL IBRAHIM AMBA na Jami’ar Jihar Bauchi da ke garin Gadau a matsayin sabon shugaba da sauran jagororin da za su shugabanci makarantar na tsawon shekaru huxu. Inda aka naxa Malam Garba Musa Gar a matsayin rijistara da Malam Mohammed Xahiru Ibrahim a matsayin Bursar da Malam Lamixo Mohammed Abdullahi a matsayin mai lura da xakin karatu. Don haka wakilin LEADERSHIP A YAU LAHADI a Bauchi, MU’AZU HARDAWA, ya tattauna da Dr. Amba a ofishinsa da ke harabar makarantar a garin Misau game da yadda za a ciyar da makarantar gaba musamman ganin ta fara karatun nazarin takardar shaidar Digiri a qarqashin jami’ar Bayero da ke Kano, wato BUK. Ga yadda hirarsu ta kasance: Wane qalubale wannan kwaleji ke fiskanta game da ci gaban karatu bayan kun kama aiki?

Da sunanan Allah mai rahama maijin qay sunana Dokta Auwal Ibrahim Amba ni mutumin misau ne na yi karatu a wannan makaranta mai ximbin tarihi wacce ta jima tana horas da xalibai daga kowane sashe na wannan qasa, ta horas da mutane dabam dabam da suka haxa da malaman makaranta da alkalai da lauyoyi da malaman addini da ma’aikatan ofis da sauran su. Kuma na dawo yanzu ina jagorancin makarantar tun watan xaya inda na taho daga yadda nake aiki a jami’ar Jihar Bauchi da ke garin Gadau kuma na yi aiki wurare da dama amma yanzu na dawo gida domin bayar da gudummowa ta don ci gaban ilmi a wannan makarantar, saboda ba abin da mu ka sa a gaba sai hidima wa ilmi saboda abin da muka koya kenan tun farko.

Wannana kwalejin nazarin addinin musulunci da shari’a ta Misau makaranta ce mai tarihi wacce ta kusa shekara 40, don haka zuwa na shi ne na nemi bunqasa makarantar ta hanyoyi uku da suka shafi gine gine da wuraren karatu da kayan aiki da inganta ma’aikata don su ji daxin aiki su lura da aikin su zuciya xaya da amana. Na uku shine muna qoqarin faxaxa abin da muke karantarwa. Don haka yanzu muka faxaxa wajen yin digiri a harshen hausa da nazarin addinin musulunci da tallafin jami’ar Bayero da ke Kano waxanda sune ke shirya duk wani karatu na digiri biyu da muka fara a wannan makaranta kuma su ke lura da karatun tare da bayar da takardun shaida na jami’ar Bayero da ke Kano mu aikin mu karantarwa ne kurum da lura da yadda ake gudanar da ayyukan cikin nasara.

Nan ba da jimawa ba kuma idan muka daidaita komai za mu buxe karatun digiri a sauran sassa da suka qunshi nazarin harshen turanci da tarbiyya da ilmi da sauran fannoni da muke karatu a kan su saboda haka muna bin gwamnati domin ta bamu dukkan abin da muke buqata saboda wannan gwamnati ta sanya ilmi a gaba kuma tana tallafawa ilmi, don haka muke iya qoqarin mu wajen ganin mun bunqasa darussa da faxaxa ilmi saboda gwamnati ta sa wannan batu a gaba wajen tabbatar da haka muke tabbatar da ma’aikata sun riqe aiki da amana da zuciya xaya.

Yaya ku ke gudanar da karatun digiri musamman ganin yadda jami’o’i ke da qarancin guraba?

Abin da mutane ke nuna damuwa shi ne ganin muna karatun Difloma da NCE ne kuma sun ji muna yin digiri, abin da basu gane ba komai a wannan makaranta muna

yin sa ne kamar yadda jami’ar Bayero ta tsara na sai an yi JAMB an samu darasin lissafi da turanci da sauran darussan da aka tsara.

Wasu na ganin ci baya ne karatun digiri a wannan makaranta, alhali idan mutum ya yi digiri kamar ya yi a jami’ar Bayero ne saboda karatun ba zai banbanta ba kuma ka’idojin wannan makaranta sun fi sauqi saboda babu masu nema da yawa a nan karatun yafi sauqi saboda qarancin xalibai a aji fiye da na jami’a mu karatu ne namu idan mutum ya yi karatun digiri a wannan makaranta daidai yake kamar ya yi a Jami’ar Bayero, kuma an fi samun sauqi wajen shiga makarantar a kan jami’a haka takardar shaida iri xaya ce da ta jami’ar Bayero.

Wace matsala ka ke ganin ta damu makarantar a halin yanzu kuma ka ke son ka magance ta?

Matsalolin da muke fiskanta shi ne yadda wasu malamai ke wasa da aiki lamarin da a halin yanzu mu ke son ganin kowa ya ci gaba da riqe aikinsa bil haqqi da gaskiya.

Kuma muna ci gaba da qoqarin ganin mun Dr. Auwal Ibrahim Amba tanadar da dukkan kayan aiki da nazari da ake buqata don ci gaban karatun kowane da karatunsa a wannan makaranta lamarin sashe na wannan makaranta. Bayan haka da ya sa wannan makaranta ke da tarihi mai kuma muna qoqarin ganin ma’aikata kowa kyau wajen gudanar da ayyukan ta na yau da ya riqe aikin sa da daraja da muhimmanci kullum kamar yadda kowace makaranta a da amana don wasu suna sakaci da aikin su. duniya ke ayyukanta don ciyar da ilmi gaba.

Muna son inganta kayan aiki da kuma samar Akwai qorafi da wasu xalibai ke yi na da duk wani kwas da ya kamata ace an shigo qara kuxin makaranta me za ka ce da shi an kuma inganta shi. Burinmu shin kan wannan batu? e kafin mu bar wannan makaranta kowane ma’aikaci ya riqe aikin sa da muhimmanci Ko xalibai ka tambaya za ka samu bayani daga kuma mu tabbatar da kowa na aikinsa yadda wajen su ana biyan kuxin makaranta kamar na Islamiyya ne a wannan makarantar, alhali ya dace. akwai buqatar kuxi don gudanar da wasu Yaya batun ingancin kwasa-kwasai ayyuka don ci gaban makarantar. Kowa ya da lura da yadda hukuma ke tantance sani a Jihar Bauchi ba makarantar da ake biyan kuxi kamar na Legal Misau kuma idan su?

Bama gudanar da karatu sai hukumomi sun ka yi hira da xalibai za su gaya maka qarin tantance kowane kwas, kamar yadda kowa kashi goma cikin xari da muka yi ya taimaka ya sani akwai hukumomi da suke tantance wajen inganta karatu a wannan makaranta kwasa kwasai kuma bama fara karatu sai kuma ba yadda qarin da muka yi ya taimaka mun tabbatar irin waxannan hukumomi wajen ciyar da karatun gaba. Bayan haka sun zo wannan makaranta sun duba kayan qarin da muka yi har yau duk yawan manyan aiki da malamai da duk wata ka’ida da makarantun da ake da a jiha namu shine aka sa sun tabbatar komai ya inganta sun qasa saboda kar xalibai su ga an tsawwala, amince kafin mu ci gaba. Don haka duk wani kuma kowa ya sani muna iya qoqari wajen karatu da muke da shi a wannan makaranta ganin kowane xalibi ya samu biyan kuxin gwamnati ta amince da shi kuma takardun makaranta ba tare da ya fiskanci matsala ko mu suna karvuwa a kowane sashe na duniya dakatarwa daga karatu ba. a fannin aiki ko a fannin ci gaba da karatu.

Asusun tallafawa ilmi na qasa Wannan makaranta duk inda mutum ya wato TETFUND na aiki a manyan nuna takardar mu ana karvar ta kamar makarantu kuna samun tallafin su? yadda ake amincewa da duk wata takarda da makarantar da aka amince da ita ke bayarwa. Muna fiskantar matsala saboda wannan Don haka duk wata ka’ida muna cika ta da makaranta bata amfana da tallafin asusun kuma tabbatar da xalibai da malamai kowa Tetfund da ke taimakawa makarantun gaba ya bi doka ya yi abin da ya dace don gudanar da sakandare don haka muke da qarancin

tallafin kuma yanzu muke neman ganin an sanya mu cikin wannan shiri. Muna fatar ganin wannan hukuma da ke lura da tallafawa ilmi ta sanya mu cikin wannan shiri ta hanyar lura da yadda mu ke gudanar da ayyukan mu. Don haka ba wani aiki da wata makaranta ke yi wanda ba ma yi a wannan makaranta wajen bunqasa ilmi, amma mu wannan makaranta bama samun tallafin wannan hukuma ta asusun bunqasa ilmi na TETFUND don haka muke roqon wannan hukuma ta lura da gudummowar da muke bayarwa wajen inganta ilmi. Don haka muke son a sanya mu cikin makarantun da suke cin moriyar ayyukan wannan hukuma kamar yadda ake yi a wasu makarantu ko jami’o’j da ke qasar na. A yanzu qoqarin mu shi ne na ganin wannan hukuma ta taimaka ta shigar da mu cikin tsarin ta na tallafawa manyan makarantu don mu samu damar bunqasa karantun da muke yi fiye da yadda muke yi a halin yanzu. Wannana gwamnati ta damu da ilmi don haka ya kamata a ce wannan gwamnati ta sa kowace makaranta a qarqashin wannan tallafi don mu ci gaba sosai kamar yadda saura suka ci gaba.

Musamman a fannin tura malamai makaranta a cikin qasa da wajen ta da kuma gina wuraren da ake buqata da samar da kayan aiki irin na zamani da sauran gudummowa da TETFUND ke bayarwa muna qira da babbar murya ga shugabannin wannan hukuma su taimaka mana da fata Allah ya mana jagora yasa mu dace su ji wannan qira su amsa mana su shigar da mu cikin ayyukan da suke yi.

Wasanni

A Yau

Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

29

Tare da Abba Ibrahim Wada Leadership Ayau@yahoo.com

Dalilin Da Ya Sa Wasu Qungiyoyin Su Ka Fi Wasu Iya Taka Leda A Gasar Zakarun Turai

Gasar zakarun turai gasa ce wadda kusan za’a iya cewa tasamo asali ne tun a shekarar 1955 kuma gasa ce wadda take buqatar gogewa da sanin yadda zaka fuskanci abokin hamayya batare domin dokeshi da qwarewa irinta gasar.

Qungiyar qwallon qafa ta Real Madrid itace qungiyar ta farko a tarihin gasar wadda ta tava lashe gasar sau biyar a jere a lokacin da aka fara buga gasar wato daga 1955 zuwa 1960 kuma xan wasa Perenc Puskas shine ya jagoranci qungiyar ta Real Madrid.

Akwai qungiyoyi da dama irinsu Benfica ta qasar Portugal da AC.Millan ta qasar italiya da kuma Reims daga qasar Faransa da kuma wasu qungiyoyi da suka fito daga qasashe daban-daban waxanda suma sun taimaka wajen cigaban gasar da farko.

Qungiyar qwallon qafa ta Real Madrid ce qungiyar datafi kowacce qungiya lashe gasar ta zakarun turai bayan data lashe gasar sau goma sha biyu kuma tafi kowacce qungiya halartar gasar tun daga lokacin da aka fara buga gasar.

Wannan ne yasa qungiyar tayi zarra wajen buga wasa da kuma samun nasarori a duk lokacin da take buga wasa sannan kuma takan doke kowacce qungiya idan suna buga wasa tare.

A wannan shekarar ma kusan zamu iya cewa qungiyar qwallon qafa ta Real Madrid tarihi yana maimaita kansa wajen nuna qwarewa da kuma sanin makamar aiki a gasar a wasannin da qungiyar ta fafata da qungiyoyin data haxu dasu.

A wasan da qungiyar ta fafata da qungiyar qwallon qafa ta Paris Saint German a gasar a zagaye na biyu na gasar anyi zaton qungiyar qwallon qafa ta PSG zatayi waje da Real Madrid ganin yadda PSG xin take da shahararrun yan wasa da suka haxa da Neymar da Mbappe da Cavani da sauransu.

Sai dai Real Madrid tayi waje dasu duk da yadda akayi tunanin za’ayi waje da ita bayan ta doke qungiyar ta PSG 3-1 a filin

wasa na Santiago Barnabue sannan kuma tabi PSG xin har gida ta sake doke ta daci 2-1 har qasar Faransa.

Duk da cewa qungiyar qwallon qafa ta Juventus ba qaramar qungiya bace a duniya kuma ta tava lashe kofin na zakarun turai guda biyu a tarihi amma bata kai qwarewar Real Madrid ba sakamakon sau biyu Real Madrid tana doke ta a wasan qarshe na gasar a shekarar 1998 da kuma shekara ta 2017 wanda hakan yasa alamu suka nuna cewa duk da qwarewar Juventus amma bata kai Real Madrid ba.

A karawar da qungiyoyin sukayi a satin daya gabata a zagayen wasan kusa dana kusa dana qarshe na gasar a filin wasa na Allianz a qasar Italiya qungiyar qwallon qafa ta Real Madrid ce ta samu nasara daci 3-0 bayan da Ronaldo ya zura qwallaye biyu sai kuma Marcelo ya zura qwallo xaya.

Masana harkokin wasanni dai sun bayyana cewa qungiyar qwallon qafa ta Real Madrid itace qungiya xaya tilo da idan taje matakin wasan qarshe bata fiya yin rashin nasara ba bayan da sau biyu kawai aka tava doketa a wasan qarshe a tarihi.

Wannan ne yasa qungiyar take da qarfin gwuiwa a duk shekarar sa aka fara buga gasar bayan data lashe gasar sau uku cikin shekaru huxu kuma a wannan shekarar ma tana xaya daga cikin qungiyoyin da ake saran zasu iya lashe gasar.

Qwararrun yan wasan qungiyar da suka haxa da Ronaldo da Sergio Ramos da Luka Modric da Toni Kroos da kuma irinsu Marcelo da sauran manyan yan wasan qungiyar suna xaya daga cikin yan wasan da suke taimakawa qungiyar idan ana maganar qwarewa wajen buga gasar zakarun turai.

Mai koyar da yan wasan qungiyar, Zinedine Zidane, yana xaya daga cikin yan wasan da suka taimakawa qungiyar ta lashe gasar a shekarar 2002 wanda kuma shine ya zura qwallo ta biyu data bawa qungiyar damar doke qungiyar Bayern Liverkusen a shekarar.

Zidane cikin watanni 16 ya lashe

gasar zakarun turai sau biyu a qungiyar Real Madrid a matsayin mai koyarwa tun bayan daya karvi aikin koyar da qungiyar a hannun mai koyarwa Rafael Benitez wanda qungiyar ta kora a watan Janairun shekara ta 2016.

Qwarewar Zidane tabbas tana taimakawa qungiyar sannan kuma magoya bayan qungiyar suna matuqar taimakawa qungiyar musamman ma idan suna wasa a gida sannan shima shugaban gudanarwar qungiyar, Florentino Perez, yana taimakawa qungiyar wajen siyo yan wasan da zasu iya lashe gasar ta zakarun turai.

Qungiyar qwallon qafa ta Manchester City itace qungiyar da kawo yanzu take cin karenta babu babbaka a gasar firimiya saboda har yanzu itace a mataki na xaya a gasar ta qasar ingila kuma qungiyar qwallon qafa ta Liverpool ce kawai qungiya xaya tilo data doke qungiyar a gasar ta firimiya.

Haxuwar da qungiyoyin sukayi a gasar zakarun turai a wanann kakar yasa masu sharhi suna ganin yadda Manchester City takeyin fatafata da duk wata qungiya data haxu da ita haka zata yiwa Liverpool a gasar ta zakarun turai.

Sai dai za mu iya cewa nan ma qwarewa da gogewa tayi amfani bayan Liverpool tayi raga-raga da Manchester City daci 3-0 a wasan farko da suka fafata a gasar a ranar Talatar data gabata a filin wasa na Anfield dake qasar ingila.

Wannan wasa da Liverpool tasamu nasara akan Manchester City ya nuna cewa tabbas akwai qwarewa da gogewa a wasannin gasar zakarun turai kuma sune sukayi tasiri akan Manchester City.

Duk da cewa mai koyar da yan wasan Manchester City, Pep Guardiola qwararre ne wajen buga gasar bayan daya lashe gasar sau biyu a qungiyar qwallon qafa ta Barcelona a shekara ta 2009 da kuma shekara ta 2011.

Sannan kuma mai koyar da yan wasan qungiyar qwallon qafa ta Liverpool, Jugen

Klopp, sau xaya yatava zuwa wasan qarshe a gasar kuma yayi rashin nasara a hannun qungiyar qwallon qafa ta Bayern Munchen a lokacin da yana koyar da yan wasan qungiyar Borussia Dortmund a shekara ta 2013.

Qwarewa da tarihi irin na qungiyar qwallon qafa ta Liverpool ne yasa qungiyar ta iya doke Manchester City daci 3-0 duk da irin qwarewa da gogewa irinta pep Guardiola.

Qungiyar qwallon qafa ta Real Madrid ta doke qungiyar qwallon qafa ta Atletico Madrid sau biyu a wasan qarshe na gasar a shekara ta 2014 da 2016 wanda hakan ya nuna cewa qwarewa da gogewa irin na Real Madrid ne yabata wannan nasarar kuma qungiyar tanada qwararrun yan wasan da suka iya ko kuma suka san yadda ake buga gasar.

Qungiyar qwallon qafa ta Chelsea ce qungiyar da ta xauki gasar batare da ta tava lashe gasar ba kuma a hannun qungiyar Bayern Munchen qungiyar da take da qwarewa da gogewa a gasar bayan ita babu wata qungiya data lashe gasar a yan shekarun nan.

Gasar zakarun turai gasace wadda take da buqatar gogewa idan har qungiya tanason samun nasara a gasar sannan kuma qungiya tana buqatar qwararrun yan wasa waxanda suka daxe suna buga gasar.

Masana dai suna ganin duk qungiyar data haxu da Real Madrid abune mai wahala ta iya doke qungiyar sannan kuma qungiyoyi irinsu Barcelona da Bayern Munchen sune qungiyoyin da zasu iya doke qungiyar Real Madrid saboda qwarewarsu da kuma girman yan wasan da qungiyoyin suke dasu.

Yanzu dai abinda yarage agani shine shin Manchester City zata iya rama qwallaye ukun da Liverpool ta kwarara mata a raga a wasan da suka fafata a satin daya gabata sannan kuma Juventus zata iya amfani da qwarewarta itama domin doke Real Madrid a wasa na biyu da zasu buga.

30 WASANNI

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

Mu Na Samun Sabon Ilimi A Ashley Cole Zai Cigaba Da Gasar EUROPA –Wenger Mai koyar da yan wasan qungiyar qwallon qafa ta Arsenal, Arsene Wenger, yace a yanzu yan wasansa suna samun sabon ilimi da gogewa a gasar Europa da suke bugawa a wannan shekarar.

Mista Wenger yace, duk da cewa gasar Europa ba itace gasar da yakamata ace qungiyar tana bugawa ba, amma yan wasansa suna sake samun tunani da qwarewa wajen buga wasa a inda basu tava zuwa ba sannan kuma suna samun sabuwar gogewa a wajen sauyin yanayi da suke samu a qasashen da suke zuwa wasa.

Wannan dai shine karo na farko da Arsenal xin bata buga gasar zakarun turai ba cikin shekaru 20 wanda kamar yadda wenger ya bayyana sabon ilimi ne.

Wenger yace, yanason qungiyar ta lashe gasar ta Europa domin samun tikitin gasar zakarun turai a shekara mai zuwa duk da cewa ba lashe kofin na Europa kawai ne hanyar zuwa ba domin idan suka qare acikin yan hudun farko na firimiya zasuje wanda daman itace hanyar da suka saba zuwa gasar.

Yaci gaba da cewa, yana saran yan wasansa sazu kwatanta yadda

Manchester united tayi wajen lashe kofin na Europa duk da cewa yasan abune mai wahala amma yan wasansa zasu iya.

A qarshe yace duk da cewa yanzu anzo lokacin da babu hutu domin bayan wasan Europa akwai wasan firimiya.

Arsenal dai ta buga wasan farko na zagayen kusa dana kusa dana qarshe na gasar da qungiyar CSKA Moscow inda tasamu nasara daci 4-1 a filin wasa na Fly Emirates dake birnin Landan sannan kuma zataje birnin Moscow domin buga wasa na biyu a ranar Alhamsi mai zuwa.

Andy Murray Ya Na Gab Da Dawowa Daga Jinya Zakaran qwallon wasan Tennis na duniya da ya sha fama da jinya tsawon lokaci Andy Murray xan yankin burtaniya ya ce akwai yiwuwar sauya salon wasansa savanin yadda aka saba gani a baya, Kafin tafiyarsa jinyar zakaran qwallon na Tennis sai da ya sha fama da koma baya a harkokin wasansa.

A cewar tsohon kocin sa Miles Maclagan, Andy Murray mai shekaru 30 lamba 16 a fagen wasan Tennis na Duniya dole zai sauya salonsa sakamakon jinyar da ya yi fama da ita la’akari da cewa yanzu ba zai riqa iya jure tsawon lokaci yana buga wasa ba.

A gasar Brisbane International ne dai Andy Murray ya sanar da cewar zai fice da ga gasar don duba lafiyarsa sakamakon raunin da ya samu a kwankwaso don yi masa tiyata.

Tsohon kocin na Murray wanda ya shafe fiye da shekaru uku yana kula da al’amuran wasansa ya ce kada masoyan xan wasan su karaya domin nan gaba kaxan zai kammala dawowa dai dai.

Murray xan qasar Scotland dai ya sha fama da matsalar gaza yin doguwar tsayuwa a gasar Wimbledon lamarin da ya sa ya yanke hukuncin komawa ga likita don ayi masa tiyatar raunin da ya

samu bayan shan kaye sau biyar a jere daga abokin adawarsa Sam Querrey cikin watan Yulin bara.

Sai dai kuma har yanzu babu

tabbacin ko Andy Murray zai fafata a gasar Australian Open da za a fara ranar 15 ga watan nan ko akasin haka.

Buga Wasa A Amurka

Tsohon mai tsaron gidan qasar Ingila Ashley Cole, ya sanya hannun kan kwantaragin qarin shekara xaya a qungiyar qwallon qafa ta Los Angeles Galaxy dake qasar Amurka Ashley Cole, mai shekara 37 a duniya, ya koma qungiyar ta Galaxy ne a watan Janairun 2016 daga qungiyar Roma ta qasar italiya kuma ya buga wasanni 55 a kakar wasa biyu daya buga a qungiyar.

Tsohon xan wasan wanda ya buga a qungiyar Arsenal da Chelsea ya buga wa Ingila wasa 107 sai dai ya daina bugawa qasarsa ta ingila wasanni bayan anqi sanya shi cikin tawagar da ta buga gasar cin Kofin Duniya ta shekarar 2014.

Kocin kulob din na Galaxy, Sigi Schmid ya ce Cole ya jajirce wajen shugabancin 'yan wasan qungiyar Ya nuna cewa zai iya yin nasara a wasan lig kuma suna fatan zai ci gaba da fafatawa mai kyau a kakar wasannin da ke tafe da za’a fara a qasar.

Qungiyoyin da suke buga gasar firimiya dai da suka haxa da Watford da Crystal Palace da Brighton sun nuna sha’awarsu na ganin xan wasan yakoma qasar ingila domin cigaba da buga wasa.

WASANNI 31

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

PSG Ta Shiga Zawarcin Emre Can Na Liverpool Rahotanni daga qasar ingila sun bayyana cewa qungiyar qwallon qafa ta Paris Saint German ta shiga sahun qungiyar Juventus domin zawarcin xan wasa Emre Can na Liverpool wanda zai bar qungiyar a qarshen kakar nan.

Can, wanda yakoma Liverpool daga qungiyar Bayern Liverkusen a shekara ta 2014 ya kasance xaya daga cikin manyan yan wasan qungiyar da suke taka rawar gani tun bayan komawarsa qungiyar.

Sai dai har yanzu basu cimma yarjejeniya da Liverpool ba akan

sabon kwantaragi wanda hakan ya nuna xan wasan yanason barin qungiyar a qarshen kaka batare da qungiyar ta siyar dashi ba saboda kwantaraginsa zai qare a qarshen kaka.

PSG tanason siyan yan wasan tsakiya da zasu taimakawa tsofaffin yan wasanta sakamakon girma daya fara kama yan wasan kuma qungiyar ta shirya yin garanbawul a kaka mai zuwa.

Itama qungiyar qwallon qafa ta Juventus ta daxe tana zawarcin xan wasan wanda take saran zai maye

mata gurbin Paul Pogba wanda yabar qungiyar a kakar data gabata zuwa Manchester United.

Can dai yabuga wasanni 160 a Liverpool kuma a wannan kakar ya buga wasanni 33 inda ya zura qwallaye 6 inda qungiyar yanzu take mataki na uku akan teburin firimiya kuma har yanzu tana buga gasar zakarun turai inda.

Xan wasan dai a yanzu yana jiyya bayan raunin daya samu kuma tuni rahotanni suka bayyana cewa xan wasan bazai sake buga wasa ba a wannan kakar saboda raunin dayaji.

Shugabannin Chelsea Ba Su Shirya Kai Qungiyar Babban Mataki Ba –Lampard

Tsohon xan wasan qungiyar qwallon qafa ta Chelsea, Frank Lampard, ya bayyana cewa shugabannin qungiyar basu da burin ganin qungiyar takai matakin da Manchester City da Manchester United da Liverpool suka kai na zama gagara badau a ingila.

Lampard ya bayyana hakane a yayin wata hira da yayi da manema labarai a birnin Landan lokacin da yake miqa saqon ta’aziyyarsa ga iyalan tsohon xan wasan qungiyar Ray Wilkins wanda ya rasu a wannan satin Ya cigaba da cewa shi mutum ne mai burin ganin qungiyar ta samu nasara sosai kuma duk qungiyar da

zata xauki kofi dole ta tabbatar cewa ta shirya domin ta xauki mai koyarwa mai buri dayawa na lashe kofuna sannan kuma ta samar masa da manyan yan wasa.

Ya qara da cewa burinsa shine yaga qungiyar ta lashe gasar rukuni-rukuni da gasar qalubale ta qasar da qungiyar zata fafata wasan kusa dana qarshe da qungiyar Southampton kuma kowacce irin gasa da ake bugawa a qasar da kuma gasar zakarun turai ta nahiyar turai.

Ya ce amma Chelsea bata shirya hakan ba domin bata da niyyar kashe kuxi mai yawa domin samun

kofuna da kuma kafa tarihi kuma babu qungiyar da zata samu nasara idan har bazata kashe kuxi ba wajen siyan manyan yan wasa da kuma basu albashi mai kyau.

A qarshe yace yana fatan qungiyar zata kashe kuxi sosai domin ganin ta kai qarfin Manchester City da Manchester United wajen yawan manyan yan wasa da kuma lashe kofuna masu yawa.

Chelsea dai tana mataki na biyar maki 27 tsakaninta da Manchester City wadda take mataki na xaya akan teburin na gasar kuma an doke ta a gasar zakarun Turai.

08.04.18

AyAU LAHADI LEADERSHIP Don Allah Da Kishin Qasa

www.leadershipayau.com Leadership A Yau

JARIDAR HAUSA MAI FITOWA KULLUM TA FARKO A NIJERIYA

LeadershipAyau

No: 030

N150

Mahanga tare da

Musa Muhammad

08 Ga Maris, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

WASANNI

Dalilin Da Ya Sa Wasu Qungiyoyin Su Ka Fi Wasu Iya Taka Leda A > Shafi na 29 Gasar Zakarun Turai

Barace-baracen Qananan Yara A Titinan Qasar Nan: Ina Mafita?

08148507210 mahawayi2013@gmail.com

Akwai abubuwa da dama, waxanda idan mutum ya yi dubi zuwa garesu za su dagula masa rayuwa ya ma rasa abin da ke masa daxi, musamman idan aka yi dubi da yadda wasu abubuwan ke jawo wa ga rayuwar al’ummar da abin ya shafa.

Wasu daga cikin waxannan abubuwa, waxanda kuma zan iya cewa babu wani mai farin ciki da shi, shi ne yadda ake samun qananan yara masu qananan shekaru suna bara a kan tituna, musamman a wasu manyan garuruwan qasar nan.

Irin waxanan yara, wasu lokuta ma za ka tarar da cewa qanana ne matuqa, ta yadda in da suna gidan iyayensu ne, hatta wanki ko wanka mai sai an yi masu, wasu ma ba su wuce kwana da iyayensu mata a gado xaya ba. To amma sai ya zama an raba su da iyayen nasu an jefa su bariki, wa zai yi masu wanka, wa zai yi masu wanki da sauran hidindimu?

A irin wannan ne wata rana yi kicivis da wasu yara maqale da xan kwanonsu wai suna bara.

Waxannan yara, yara ne qanana, waxanda idan da kai ne mahaifinsu, ko ke ce mahaifiyarsu, ba za ku iya sa su kowane irin aiki ba. Kuma kamata ya yi a ce suna zaune tare da iyayeynsu suna zuwa makarantar Islamiyya da ta boko.

Idan aka rinqa kwasar irin waxannan yara ana turasu wasu garuruwa da sunan wai karatun allo, to wane irin karatu ne waxannan yara za su yi, waxanda hatta abincin kirki ba ishesu ba? Ya ake son su yi rayuwarsu, ya ake ganin tasowarsu za ta kasance?

Idan duk aka je aka dawo za a taras da cewa waxannan matsaloli ne da suka dabaibaye qasar Hausa, abin takaici! Kuma yawanci ana fakewa ne da addini, sai a ce wai yaro zai tafi neman ilimin addini, alhali ga yara nan suna haddace Alqur’ani mai girma a gaban iyayensu, suna zuwa makaranta su dawo gidajensu ana lura da lafiya da tarbiyyarsu.

Shi kuwa wancan an tura shi wani gari an haxa shi da wasu, ba uwa ba uba, Malaminsu, wanda shi kuma yaran sun yi masa yawa, wasu lokuta ma yaran kan faxa cikin wani mawiyacin hali, ko ya kwashi wasu miyagun halaye, shi Malamin bai ma sani ba.

A matsayina na xan jrida na sha haxuwa da irin waxannan matsaloli

da dama, na sha samun labarai masu baqanta rai game da irin halayen da waxannan yara kan shiga, wanda wasu labaran ma ba a iya yaxasu saboda takaicin da ke ciki. Domin akwai wani lokaci da ake samun yanayin da ake kama irin waxannan yara da aikata luwaxi.

Saboda haka ne nake ganin wannan aiki ne da ya rataya a wiyan kowa, musamman iyaye, gwamnati da shugabannin al’umma. Domin ita tarbiyya ta kowa da kowa ce, idan ta gyaru, to al’umma ce za ta ji daxi, idan kuma ta lalace, to al’umma ce za ta kwashi kashinta a hannu.

Ina so a yi mani kyakkyawar fahimta a nan, ba wai ina so ne in hana masu ra’ayin tattara yara don koya masu karatun allo ba, abin da nake nufi a nan shi ne, a samu yaran da suka san inda ke masu ciwo mana, waxanda za su iya yi wa kansu hidindimu, waxanda za su iya

bambance damansu da hagunsu.

A kwanakin baya na xan rubuta irin wannan abu na liqa a shafina na facebook, domin abin ya dameni. To irin yadda na ga jama’a na mayar da martani, sai na gane ashe dai abin yana damun kowa.

Ga abin da na rubuta da kuma wasu daga tsokacin da aka yi: Abin da na rubuta Lallai akwai hisabi!

Dubi waxannan yaran, waxanda ba su wuce kwana da iyayensu mata a gado xaya ba, amma an tura su wani gari na nesa, su ke fita su nema wa kansu abinci. Anya babu matsala a nan Duniya da gobe qiyama, musamman ga iyayensu?

Wasu daga cikin martanin da aka yi.

HASAN GARKO Mutane suna Xaukar wa kansu nauyi, kuma sai su kasa saukewa.

Iin ka bincika uban su ba matarsa

xaya ba.

MUHAMMAD IBRAHIM Malam, yau xin nan waxannan yaran sun shigo NUJ suna ’yan tsince-tsince har suka zo shan ruwa a masallaci, ina kallansu. Akwai dai matsala a Arewa. Allah ya ganar da mu.

HAJIYA RABI SALISU Allah ya kyauta. Ina da guda biyar a cibiyata ta kula da marayu ‘orphanage’ yanzu haka. Imanin Malam Bahaushe na da buqatar gyara don ya yi daidai da addinin musulunci da hankali !!!

ABDULRAZAQ YAHUZA Gaskiya kam, Malam... Abin sai dai addu’a kawai!!! Amma akwai rashin imani a ciki.

AWWAL BAUCHI Tabbas akwai matsala.

ALHAJI UMARU DIKKO Jahilce ne ke kawo shi.

NASIRU YAKUBU Matsala fa ai sai dai Allah ya yauta RABI’U INDABAWA Allahu Akbar, Allah ya kyauta JIBRIL SHUAIBU Haqqun SANI HASAN Bahaushe mai ban-haushi.

Zan rufe wannan rubutu nawa na wannan makon da yin kira ga Hukumomin da abin ya shafa su dubi wannan lamari, don a san gyaran da za a yi don gyaran al’umma. Su kuma iyaye su sani ’ya’yan da Allah ya ba su, ya ba su ne amana, don haka zai tambayesu amanar da ya ba su.

Babba Da Jaka PDP Ta Yi Gagarumin Gangami A Jihar Buhari

-Labarai

A Dai Juri Zuwa Rafi Da Tulu..!

Ana shiryawa da buga LEADERSHIP A Yau a kamfanin LEADERSHIP GROUP LIMITED, lamba 27, kan Titin Ibrahim Tahir, a Gundumar Utako, Abuja. Tarho: 09-2345055; Fax: 09-2345360. P. O. Box 9514, Garki II, Abuja. Ofishin mu a Legas: 34/36 Titin Adegbola, Anifowose, daidai Oba Akran, Ikeja. Tarho: 01-8963459. Shafinmu: leadershipayau.ng, E-mel: leadershipayaulahadi@yahoo.com ko Edita: +2348032875238

16

17

A Yau Lahadi 8 Ga Afrilu, 2018 (21 Ga Rajab, 1439)

RAYUWA DA TASIRI

Dakta Aliyu Idris Maikaji Funtua:

Wakilin Malaman Katsina Daga Aliyu M. Xangida

Dakta Aliyu Idris Funtua, wanda shi ne shugaban kwalejin ilimin ta tarayya da ke jihar Katsina, mutum ne da ya yi shuhura wajen karamci, qima da girmama xan adam. Ya na bada gagarumar gudunmawa wajen ciyar da ilmi a matakai da dama kama daga ilmin zamani da na addini iya bakin qoqarinsa.

Ya samu kyakkyawar shaida daga wurin al’umma, musamman abokan aikinsa, xalibai da maqwabtansa na rashin nuna qyama ko hantara ga duk wani mahalukin da ya yi mu`amala da shi. Mutum ne mai addini da son sada zumunci a tsakanin dangi, abokai da sauran al’ummar Musulmi.

Ranar Asabar 31 ga watan Maris, 2019, ta zamo muhimmiyar rana mai ximbin tarihi da kuma farin ciki ga `yan uwa, abokan arziki da masoyan Dakta Aliyu Maikaji bisa la`akari da karamcin da fadar Mai martaba Sarkin Katsina ta yi masa na naxin sarautarsa a matsayin Wakilin Malaman Katsina. Haqiqa wannan naxi ya zo a daidai lokaci tare da yin sa bisa cancanta ga duk wanda ya san wanna karimin malamin shugaba.

Don haka za mu iya cewa, an ajiye qwarya a

•Dakta Aliyu Idris Maikaji Funtua

gurbinta, kuma ba abin mamaki ba ne, domin ya cancanta bisa la`akari da irin gudunmawar da ya ke bai wa fannin ilmi a mataki dabandaban. Haqiqa za a iya cewa, malaman Katsina su kwantar da hankalinsu, don kuwa sun samu wakili na gari mai amana da ganin darajar mutane da girmama xan adam. A na yi ma sa kyakkyawan zato da fatan zai gudanar da wakilci bisa jajircewar da aka san shi ba tare da nuna bambanci ba, •Tarihinsa An haifi Aliyu Idris Funtua a garin Xandume da ke cikin jihar Katsina. Ya yi karatun firamare a makarantar Aya da ke Funtua, da na sakandare a makarantar sakadaren gwamnati da ke garin Malumfashi. Ya wuce Kwalejin Ilimi ta Tarayya da ke Katsina ya kammala a shekarar 1984. Ya yi digirinsa na xaya da na biyu da kuma na uku a Jami’ar Bayero da ke Kano.

A shekarar 1985 Aliyu Idris Funtua ya fara aikin koyarwa. Ya yi aiki da ma’aikatar ilimi ta tsohuwar Jihar Kaduna da kuma ta Jihar Katsina. A shekarar 1997 ya samu aiki da Kwalejin Ilimi ta Tarayya da ke Katsina. Ya riqe muqamai da dama a wannan Kwaleji da suka haxa da shugaban sashen nazarin Hausa,

da daraktan sashen kasuwanci da tuntuva na Kwalejin, da mataimakin shugaban Kwalejin, da muqaddashin shugaban Kwalejin. A halin yanzu shi ne shugaban Kwalejin.

Aliyu Idris Funtua mamba ne na qungiyar marubuta ta qasa reshen Jihar Katsina da qungiyar harsunan Nijjeriya ta qasa da qungiyar masana ta qasa, da qungiyar malamai ta qasa, da qungiyar havaka ilimi ta qasa da cibiyar qwararrun ma’aikata ta qasa.

Haka kuma babban edita ne na mujallar farfaxo da al’adun gargajiya Cultural Revival Magazine da kuma Kusugu Journal. Ya samu lambobin girmamawa daga qungiyoyi da dama da suka haxa da ta Garkuwan Matasan Arewa wadda qungiyar matasan Arewa ta ba shi a shekarar 2016, da wadda qungiyar qabilar TIV ta Joseph Tarka ta ba shi ta muqamin Gbenda U TIV wato Sarkin yaqin TIV saboda yaba masa

bisa kula da qabilu a Kwalejinsa.

Ya kuma amshi irin wannan karramawa daga qungiyoyin ‘yan jaridu da na marubuta da na xalibai. A shekarar 2017 ce qungiyar xalibai Musulmi ta qasa ta ba shi muqamin Khadimul Fuqara’a wato Jagoran marasa qarfi da mabuqata.

Aliyu Idris Funtua ya bayar da gagarumar gudummuwa wajen raya adabi da al’adun Hausawa da Fulani. A sakamakon qwazonsa da jajircewarsa ya samar da katafaren xakin adana kayan tarihi na al’adun Hausawa da Fulani, da xakin karatu, da kyauye na musamman da ya qunshi gidajen Hausawa da rugagen Fulani na al’ada a Kwalejin Ilimi ta Tarrayya da ke Katsina.

Waxannan sun zama wuraren ziyara da tuntuva ga mutane ba a Nijeriya kaxai ba, har da qasashe mavwabta musamman masana da masu nazari a kan adabi da al’adun Hausawa da Fulani.

“

Aliyu Idris Funtua mamba ne na qungiyar marubuta ta qasa reshen Jihar Katsina da qungiyar harsunan Nijjeriya ta qasa da qungiyar masana ta qasa, da qungiyar malamai ta qasa, da qungiyar havaka ilimi ta qasa da cibiyar qwararrun ma’aikata ta qasa

•Dakta Aliyu Idris Maikaji Funtua ( a hagu) tare da Fagacin Katsina

•Dakta Aliyu Idris Maikaji Funtua