De beurskrach 1929 sws impulse kollum piter jelles

De beurskrach 1929

Arnaud Danny 3T Arnaud van den Berg 3&Theoretisch Danny Wills 3 Theoretisch

1

Titelblad Danny Wills en Arnaud van den Berg

Klas: 4 TL

Sectoren: Economie- Danny Wills Economie- Arnaud van den Berg

Sectorvakken: Danny, Geschiedenis Arnaud, Geschiedenis

Datum: 15-06-15 / 16-09-15

2

Samenvatting De beurskrach is een crisis die uiteindelijk een wereld crisis is geworden. Dat komt doordat de burgers in Amerika met geleend geld,hun salaris en spaargeld belegden op de effectenbeurs. Doordat na de 1e wereldoorlog Europa weer zelfvoorzienend van goederen werd en niet meer afhankelijk van de Amerikaanse export was.

Kwamen Amerikaanse fabrikanten en boeren in de problemen met overproductie, met gevolg dat ze de hypotheken niet meer terug konden betalen. Banken gingen hierdoor failliet. Nederland kreeg ook met de crisis te maken, de munt en goudenstandaard werd ingevoerd. Werkelozen moesten 1 tot 2 keer per week stempelen om zo zwartwerken te voorkomen. Ook moest je belasting betalen als je een fiets had, je moest dan een fietspasje kopen mensen met steun kregen deze gratis. Je mocht niet in het weekend fietsen als burger met steun. De Sovjet-Unie had geen last van de crisis omdat het een ge誰soleerde handel had, ze hebben in hoog tempo de industrie uitgebreid. Nederland was in 1936 pas van de munt en goudenstandaard af.

3

Inleiding In dit sectorwerkstuk kom je alles te weten over de Beurskrach van 1929 en hoe het toen verliep. Met onze hoofdvraag(wat is de aanleiding van de beurscrash van 1929 en wat zijn de gevolgen voor Europa geweest) gaan wij de oorzaak van de beurscrash en wat hiervan de gevolgen voor Europa zijn geweest onderzoeken. Je komt ook te weten hoe de aandelenmarkt in elkaar zit en wat aandelen zijn, hoe Hitler gebruik heeft gemaakt van de omstandigheden die na de beurskrach in Duitsland speelden. En hoe het in Nederland verder ging na de beurskrach.

Hoofdvraag; Wat is de aanleiding van de beurscrash van 1929 en wat zijn de gevolgen voor Europa geweest? 3 uur

Deelvragen; Hoe werkt de aandelenmarkt? (2 á 3 uur.) Danny Wat is de oorzaak van de extreme daling van de beurzen op 29 oktober 1929? (4 á 5 uur.) Danny Wat voor invloed had Europa op de beurzen van Amerika? (4 á 5 uur.) Danny Wat waren de gevolgen van de beurs crash in Europa? (5 á 6 uur.) Danny Wat zijn aandelen? (4 á 5 uur) Arnaud Wat zijn beurzen? (4 á 5 uur)Arnaud Hoe was de situatie in Duitsland toen de crisis begon en hoe heeft dit geleden tot de extreme verschillen in vergelijking met andere landen? (5 á 6 uur) Arnaud Hoe heeft Hitler gebruik gemaakt van de omstandig heden in Duitsland rond 1930/1940 om de macht te krijgen? (4 á 5 uur) Arnaud

4

TITELBLAD ............................................................................................................................................. 2 SAMENVATTING .................................................................................................................................... 3 INLEIDING............................................................................................................................................... 4 HOOFDVRAAG; ...................................................................................................................................... 4 DEELVRAGEN; ....................................................................................................................................... 4 VOORWOORD ........................................................................................................................................ 6 WAT ZIJN AANDELEN? ........................................................................................................................ 7 W AT IS EEN AANDEEL? ........................................................................................................................... 7 HOE KAN JE AANDELEN KOPEN? ............................................................................................................. 7 HOE ZIJN AANDELEN ONTSTAAN? ............................................................................................................ 8 HOE WERKT DE AANDELENMARKT? ................................................................................................ 9 W AT ZIJN AANDEELHANDELAREN? .......................................................................................................... 9 WAT IS DE OORZAAK VAN DE BEURSKRACH OP 29 OKTOBER 1929? ...................................... 10 GEVOLGEN VAN DE BEURSKRACH IN AMERIKA ....................................................................................... 10 WAT ZIJN BEURZEN? ......................................................................................................................... 10 W AT GEBEURT ER OP DE BEURS? ......................................................................................................... 10 DE GESCHIEDENIS VAN DE EFFECTENBEURS:......................................................................................... 11 AANDELEN MARKT ............................................................................................................................... 12 EFFECTENBEURS ................................................................................................................................. 12 GEVOLGEN VOOR DE AMERIKAANSE SAMENLEVING................................................................................ 13 WAT VOOR INVLOED HAD EUROPA OP DE BEURZEN VAN AMERIKA? ..................................... 14 OORZAKEN EN GEVOLGEN VOOR EUROPA TIJDENS CRISIS, EN WEDEROPBOUW VAN DE ECONOMIE. .......... 14 HOE WAS DE SITUATIE IN DUITSLAND TOEN DE CRISIS BEGON EN HOE HEEFT DIT GELEDEN TOT DE EXTREME VERSCHILLEN IN VERGELIJKING MET ANDERE LANDEN? ...... 15 HOE HEEFT HITLER GEBRUIKT GEMAAKT VAN DE OMSTANDIG HEDEN IN DUITSLAND ROND 1930/1940 OM DE MACHT TE KRIJGEN? .......................................................................................... 17 WAT IS DE AANLEIDING VAN DE BEURSCRASH VAN 1929 EN WAT ZIJN DE GEVOLGEN VOOR EUROPA GEWEEST? .............................................................................................................. 18 AANLEIDING ........................................................................................................................................ 18 GEVOLGEN VOOR EUROPA. .................................................................................................................. 18 NEDERLAND ........................................................................................................................................ 19 STEMPELEN EN FIETSPAS ..................................................................................................................... 19 W EINIG LAST VAN DE BEURSKRACH....................................................................................................... 19 REFLECTIE ........................................................................................................................................... 20 PLAN VAN AANPAK. ........................................................................................................................... 21 BRONNEN/INFORMATICA. ................................................................................................................. 21

5

Voorwoord Dit verslag is gemaakt voor onze sector economie, het onderwerp hebben wij (Danny en Arnaud) gekozen omdat wij dit een leuk onderwerp vinden. Onze interesses liggen namelijk bij economie en handel, we zijn ook allebeide ge誰nteresseerd in de aandelenmarkt en hoe aandelen werken. We wilden graag geschiedenis bij economie betrekken omdat wij beide ook geschiedenis als examen vak hebben en ge誰nteresseerd zijn in deze tijd. Zo kwamen wij op de Beurskrach van 1929 uit.

Hopelijk leer je hier wat van en heb je het met plezier gelezen.

6

Wat zijn aandelen?

Aandelen zijn delen van bedrijven die ze verkopen, met dat geld kan het bedrijf zich uitbreiden of investeren in programma’s, personeel en of kapitaal.

Aandeelhandelaren kopen en verkopen aandelen, met doel om winst te maken.

Wat is een aandeel?

Als je bijvoorbeeld aandelen koopt in het bedrijf Heineken dan koop je als het ware een stukje van Heineken, je bent dan eigenaar van een stukje Heineken. Maar denk je dan, wat heeft Heineken hier aan? Nou Heineken kan door dat jij een aandeel in hun koopt uitbreiden, en als je kan uitbreiden kan je weer meer geld verdienen. Zo winnen de aandeel kopers en de verkopers allebeide. Je kan ook een aandeel kopen in een idee, dus het product is er nog niet maar ze hebben wel geld nodig om het te ontwikkelen. Dit kan heel goed uitpakken als het product heel populair wordt dan verdien jij goud geld met jou aandeel in het bedrijf, want dan wil iedereen een aandeel kopen en jij hebt dat aandeel. Dan word het aandeel dus veel meer waard dan waar voor je het gekocht hebt. Dus dan maak je winst op je aandeel.

Hoe kan je aandelen kopen?

Aandelen, voor veel mensen is dit begrip een totaal raadsel, voor mij is dit ook nog niet helemaal duidelijk. Daarom ga ik bij deze deelvraag onderzoeken wat aandelen precies zijn, en wat je er mee kan bereiken. Als je een aandeel ergens in koopt dan bezit je een deel van dat bedrijf, of van die onderneming. Aandelen kan je kopen bij verschillende ondernemingen, je kan aandelen kopen bij banken hier maken veel mensen gebruik van de banken bieden dan ook speciale rekeningen aan waar je aandelen meekunt kopen. Als je voor een langere termijn aandelen wilt kopen kan je het beste bij aanbieders zoals: Alex en Binck aandelen kopen. Ook kan je nog als je veel geld wilt verdienen met het kopen van aandelen, gebruik maken van een CDF dat staat voor contract for difference.

7

Hoe zijn aandelen ontstaan?

Aandelen gaan terug tot in de tijd van de VOC(verenigde Oost-Indische Compagnie), de VOC verkocht aandelen van hun schip, om de reis naar Oost IndiĂŤ te financieren.

Als ze dan terug naar Nederland kwamen dan hadden ze peper, nootmuskaat of andere specerijen meegenomen en konden ze die verkopen, dan kregen de aandeelhouders hun geld terug en nog een bonus. Zo kon de VOC hun reizen financieren en werden aandeelhouders ook rijk. Het allereerste aandeel is rond 1606 verhandeld. Van de originele aandelen van de VOC zijn tegenwoordig niet veel meer van over. Voor de tijd van de VOC werden er ook al soort van aandelen weggegeven, bij de romeinen werden ook al aandelen weggegeven alleen zijn deze aandelen nooit verhandelt. Dit was dus voor het eerst wel het geval in 1606.

(Op deze afbeelding zie je een van de eerste aandelen van de VOC.)

8

Hoe werkt de aandelenmarkt?

Een aandelenmarkt is te vergelijken met een normale markt, waar kopers en verkopers samen komen. Alleen verkopen ze hier aandelen van bedrijven. Denk hierbij aan grote bedrijven als Aegon, ABN-AMRO, ING etc. Er zijn ook kleinere bedrijven die aandelen verkopen van hun bedrijf. Bedrijven verkopen aandelen omdat ze geld nodig hebben om te kunnen uitbreiden. Dit doen ze door aandelen te verkopen, een aandeel heeft een waarde. De waarde wordt bepaald door het aantal aandelen dat het bedrijf heeft en de waarde van het bedrijf.

Wat zijn aandeelhandelaren?

Aandeelhandelaren zijn adviseurs die investeerders helpen met de juiste aankoop maken, door middel van de informatie die ze hebben of opvragen bij bedrijven die aandelen van het bedrijf op de markt zet. Deze markt is een wereldwijde markt, waar de vraag en aanbod van aandelen bij elkaar komt. Aandeelhandelaren verdienen geld door een percentage van de winst te ontvangen bij een goede aankoop.

Aandeelhandelaar is een vak met risico’s, je speelt namelijk met andermans geld.

Aandelen zijn onstabiel qua prijzen, elke seconde kan de prijs veranderen van de aandeel. Het is een vak waarin je constant aan het gokken bent.

9

Wat is de oorzaak van de beurskrach op 29 oktober 1929?

29 oktober 1929, het is donderdag beter bekend als de zwarte donderdag, de eerste beurskrach vond plaats. De aandelenkoersen begonnen extreem te dalen op de New York Stock Exchange. Dit komt omdat Amerika in een periode van veel welvaart leefde, men dacht dat men zijn salaris en geld van de spaar rekening te kunnen beleggen. Maar dat had men mis, alle koersen daalde, dit komt omdat de aandelen die men van de bedrijven kochten. die bedrijven waar het slecht mee ging, er was geen vraag meer naar de producten die het bedrijf produceerde. De bedrijven die hiermee te maken hadden liet de productie inkrimpen. Dus die bedrijven gingen failliet en dus waren de aandelen van de betreffende bedrijven niks tot weinig waard.

Hierdoor ontstond paniek, daardoor gingen alle aandeelhouders hun aandelen verkopen die ze van dat bedrijf hadden.

Gevolgen van de beurskrach in Amerika Vele banken zijn in die periode failliet gegaan, vele mensen werden werkloos. Er was toen des tijd sprake van deflatie, de koopkracht ging hard achteruit. De regering van Amerika heeft bankbiljetten bijgedrukt, om zo de leegloop te kunnen voorkomen. Niet met doel als inflatie maar reflatie (Reflatie houd in de stimulering van de geldcirculatie).

Wat zijn beurzen?

Officieel heet de beurs waar gehandeld wordt in aandelen de effectenbeurs. Maar in de volksmond wordt meestal gewoon de beurs gezegd. Wat gebeurt er nou op zo’n ‘beurs’? Wat is een beurs? Dat ga ik met deze deelvraag uitzoeken.

Wat gebeurt er op de beurs?

De beurs word ook wel aandelenmarkt genoemd. Op die aandelenmarkt gaat het bijna net zo als op een gewone markt, er is vraag en aanbod. De kopers en de verkopers kunnen hier hun waardepapieren(geld en aandelen) aan elkaar aanbieden. De een heeft bijvoorbeeld 20 aandelen gekocht in het bedrijf Heineken, de ander wil juist 20 aandelen kopen in het bedrijf Heineken zo kunnen deze dan weer worden doorverkocht naar de gene die de aandelen wil hebben. De aanbieder van de aandelen kan dan winst, verlies of quitte draaien(dan verdien je niks en verlies je ook niks). Als je aanbieder de 20 aandelen van Heineken bijvoorbeeld heeft gekocht voor €25,- per stuk en hij verkoopt ze voor €30,- per stuk dan maakt hij een totale winst van €100,-. Zo maken mensen winst of verlies op de aandelen markt.

Maar als je ziet dat je aandelen vors van waarde dalen dan kan je je aandelen het beste zo snel mogelijk verkopen, of wachten totdat ze weer meer waard worden. De bedrijven bieden die aandelen aan om uit te breiden, dan krijgen de bedrijven dus geld en van dat geld kunnen ze meer machines en materiaal kopen dit heet ook wel kapitaal. Met die nieuwe machines kunnen ze weer meer producten produceren, en 10

zo kunnen ze weer meer verkopen. Dus weer meer winst maken. De grootste aandelenbeurs van de wereld is op dit moment de beurs van Wall Street. Dus kort samengevat op de effectenbeurs zijn aanbieders van aandelen en mensen die vragen naar aandelen. De aandelen die in een korte tijd veel waard worden zullen beter verkopen dan die die in een lange tijd veel waard worden. Mensen willen snel geld verdienen. Maar er zijn ook nog wel mensen die op de lange termijn veel geld willen verdienen, dit is dan ook wel meer betrouwbaar.

De geschiedenis van de effectenbeurs: De effectenbeurs bestaat al een lange tijd, dit gaat wel terug tot de elfde eeuw in Frankrijk. In Frankrijk ontstonden er toen Courtiers de change. In 1309 kwamen er in het Vlaamse Brugge handelaren bij een. In het huis van van der buerse, er word gedacht dat de naam beurs hier van afgeleid is. Dit idee verspreide zich ook in de rest van West-Europa en al snel stonden er ook in Amsterdam handels kantoren, in die handelskantoren werd vooral gehandeld in goederen. Maar echter werden de eerste beursgebouwen pas in de zestiende eeuw geopend. Hier werden bijna alleen nog maar goederen verhandeld maar ook werden hier soms leningen verhandelt. De VOC kwam pas echt met de handel in aandelen, dit was in 1608. Hier heb ik ook al een stuk over getypt in het gedeelte van wat zijn aandelen?, dus daarom ga ik er hier niet verder over in. De handelsbeurzen van tegenwoordig komen dus van oorsprong uit Amsterdam.

Op deze afbeelding staat de aandelenbeurs van Amsterdam in de 17 e eeuw

11

Aandelen markt De crisis had ook gevolgen voor vele banken die leningen had verstrekt aan de bedrijven, de bedrijven konden de leningen niet meer terugbetalen. Hierdoor gingen vele banken failliet. Er was toen vooral sprake van depressie, hiermee wordt bedoeld dat de vraag naar producten een langdurige periode blijft dalen. Hierdoor hadden bedrijven geen werk meer en werden vele arbeiders ontslagen. Er was sprake van recessie, recessie is dat het land er op achteruit gaat. Er werd minder ge誰nvesteerd in scholing, en bedrijven konden failliet gaan, de werkloosheid kan als gevolg stijgen.

Effectenbeurs Vijf dagen na de aandelenmarkt in elkaar is gestort, stortte zo ook de effectenbeurs in elkaar. Dat tot gevolg had dat de bevolking al hun spaargeld op wilde nemen.

Hierdoor verloren veel mensen hun spaargeld, nog meer banken gingen failliet. Een jaar later volgden ruim 700 Amerikaanse banken die failliet gingen. De mensen die in de midden klasse leefden hadden er ook veel last van, van het zelfde geld dat ze hebben kunnen ze nu veel minder producten halen. Er is sprake van deflatie in koopkracht.

12

Gevolgen voor de Amerikaanse samenleving.

De samenleving investeerde met al het geld dat ze overhielden van hun salaris, de winst die hun eruit haalden investeerde ze ook. Dit deden de meeste burgers van Amerika. Tot de koersen extreem daalden, dit kwam door de verzadiging van luxere goederen zoals auto’s en televisies( Verzadiging is een andere benaming voor daling of minder vraag naar). Vele boeren hadden een hypotheek om meer producten te kunnen produceren en nieuwe machines. Want in Europa moest alles weer opgang komen maar, hadden ze wel voedsel en andere producten nodig voor de dagelijkse behoeften. Nadat de Nederlandse boeren weer producten konden verbouwen na de eerste wereldoorlog kwamen de boeren in Amerika in de problemen. Met gevolg overproductie, ze kwamen in de problemen doordat ze teveel produceerde dan verkocht werd.

Hierdoor gingen de prijzen van de melk en andere goederen naar beneden. Boeren die melk produceerde gingen in protest tegen de lage prijzen door al het melk weg te gooien (zie bron 2).

Bron 2

(Amerikanen in protest door melk weg te gooien, omdat de prijzen van melk zo laag was)

In mei en jullie gingen vrij veel mensen uit de aandelenbeurs , met gevolg dat er een groot aanbod van aandelen was. Waardoor er vrij scherpe koersdalingen zijn opgetreden. Pas in september was de klap het grootst, in vier golfen daalde de koersen in een snel tempo. Met gevolg dat mensen die met geleend geld effecten hadden gekocht, hierdoor in de schulden kwamen en het niet meer terug kon betalen. Mensen zagen het leven niet meer zitten en zich van het leven beroofde of vluchten.

13

Wat voor invloed had Europa op de beurzen van Amerika?

Europa had weinig invloed op de Amerikaanse fabrikanten, dit komt doordat Europa nog niet zover als Amerika was. De Amerikaanse burgers leenden geld van banken, ze deden aan consumptie markt (consumptie markt houd in dat ze met geleend geld producten aanschaffen). Met het geleende geld kochten ze onder andere televisies en koelkasten en andere luxe dingen. De banken hadden geen reserve pot om een economische klap op te vangen. Tijdens de Eerste wereldoorlog was er veel vraag naar goederen die Amerika wel kon leveren. Maar toen de Eerste wereldoorlog voorbij was konden wij als Europeanen zelf goederen produceren, met als gevolg voor de Amerikaanse boeren dat ze teveel produceerde en dure machines hadden aangeschaft. Doordat ze alles niet meer konden onderhouden en de goederen niet konden verkopen, konden de boeren hun hypotheken niet meer terug betalen. Door de crisis moesten de banken wel geld terug krijgen omdat vele banken geen reserve potje hadden en ze de hypotheken op stop moesten zetten. Waardoor de boeren failliet gingen. Het zelfde geld voor fabrikanten die hypotheken hadden bij banken.

Oorzaken en gevolgen voor Europa tijdens crisis, en wederopbouw van de economie.

Tijdens de Eerste wereldoorlog had Europa na de oorlog hoge schulden en Duitsland kreeg een herstelbetalingen van de vredesbesprekingen. New York had de leidende positie in de financiĂŤle wereld overgenomen van Londen en daarnaast hadden Japan en Amerika de leidende positie verkregen in de wereldhandel. De Europese economie stond er na de Eerste Wereldoorlog niet goed bij. Toen in 1928 de Amerikanen stopte met investeren in Europese Aandelen (de Amerikanen belegden liever op de effectenbeurs in New York die grote stijgingen aangaf) zakte de economie van Europa verder in. Eind 1929 stopt de Amerikaanse economie met groeien, dat volgde door de beurskrach op 24 en 29 oktober 1929 waarop de beurs in New York in elkaar zakte. Omdat veel mensen met geleend geld hadden belegd (en nu niet meer terug konden betalen) gingen veel banken failliet en de depressie waaide over van de financiĂŤle naar de industriĂŤle wereld. De nationale overheden namen daarop zelfstandig besluiten die vaak niet overeenkomt met het beleid van andere landen, met als gevolg een chaotisch economisch beleid. De Amerikaanse president Hoover hield tot 1932 vol dat de Grote Depressie een normale conjunctuurgolf was, maar gaf toe dat het niet een conjunctuurgolf is, waar hij later achter kwam(conjunctuurgolf een golf van economische voor en tegen spoed). Pas in 1933 werd de economie weer op gang geholpen in Amerika en Duitsland door respectievelijk Roosevelt en Hitler.

14

Hoe was de situatie in Duitsland toen de crisis begon en hoe heeft dit geleden tot de extreme verschillen in vergelijking met andere landen?

In Duitsland was de beurscrash net iets harder aangekomen, dan in de rest van Europa. Ik ga in deze deelvraag uitzoeken hoe dit zo is gekomen.

De beurscrash van 1929 heeft veel landen over de hele wereld geraakt, zo ook Duitsland. Duitsland werd echter harder geraakt door de crisis dan andere Europese landen. De oorzaak gaat terug naar 1918, Duitsland had de Eerste wereldoorlog verloren, en er werd een verdrag afgesloten. Dit was het verdrag van Versailles hier stond onder meer in dat Duitsland herstelbetalingen moest betalen aan alle landen die schade hadden van Duitsland in de Eerste wereldoorlog. Zo moest Duitsland ook hun koopvaardijvloot in leveren dat leidde tot dat Duitsland ook nog minder kon handelen dus minder geld kon verdienen. Duitsland kwam zo in een grote crisis omdat ze de herstelbetalingen moesten betalen en er kwam nauwelijks geld binnen.

Duitsland moest dus op een andere manier aan geld komen, zo kwam het dat Amerika leningen aan Duitsland ging lenen. Dus dan zou je denken nou‌dat is toch een goede oplossing, dat was het ook. Totdat Amerika zelf in een crisis kwam, dit kwam door de Beurscrash. Amerika kon nou geen leningen meer lenen aan Duitsland en Amerika wou nu het geld nu wel terug, dit kon Duitsland eigenlijk niet terug betalen, en de herstelbetalingen ook niet, dus werd er voor in Duitsland zelf geld bijgedrukt wat tot een grote inflatie(geld word minder waard) leidde. Een brood kostte nu bijvoorbeeld 1 miljoen mark. Er waren nog meer rare situaties in Duitsland: kinderen die met geld speelden, mensen die met grote tassen geld een klein beetje eten kochten, het was een grote chaos in Duitsland.

Kinderen die met geld speelden omdat het toch bijna niks meer waard was:

15

In de rest van Europa hadden ze ook veel last van de Beurscrash, veel mensen raakten werkloos. In Nederland had 17,4% van de beroepsbevolking geen werk(mensen die kunnen en willen werken). Maar in Engeland was het al helemaal erg, 3 miljoen arbeiders verloren hun baan en werden werkloos. In Nederland kon je tijdens de crisis ook een klein bedrag van de regering krijgen zodat je net rond kon komen dit heette steun, dit was niet te hoog want dan zouden mensen ‘lui’ worden.

Je kon er ook geen zwart baantje bij nemen want je moest elke dag 1 of 2 stempels halen bij het stempellokaal. Maar na 1936 ging het weer langzaam beter in Nederland.

Deze afbeelding is een bekende afbeelding van Nederland in de jaren 30 crisis, de man zoekt werk nadat hij werkloos is geworden. Veel mensen gingen met zulke borden over straat.

Dus Duitsland had extra last van de beurscrash(crash) in Amerika, Duitsland had namelijk leningen van Amerika geleend, om de herstelbetalingen te kunnen betalen.

Maar toen Amerika dit niet meer uit kon lenen toen, had Duitsland nog meer last van de crisis. Maar in andere landen van Europa hadden de mensen ook last van de Beurscrash. Het waren arme tijden in Europa en de rest van de wereld. Ook wel de grote depressie genoemd.

16

Hoe heeft Hitler gebruikt gemaakt van de omstandig heden in Duitsland rond 1930/1940 om de macht te krijgen?

De situatie in de jaren 30 in Duitsland was niet bepaald prettig, mensen hadden weinig geld te besteden en waren boos omdat ze ook nog herstelbetalingen moesten doen aan veel Europese landen. In deze deelvraag ga ik onderzoeken hoe Hitler van deze situatie gebruik heeft gemaakt om de macht te krijgen.

Zoals ik al zei waren de omstandigheden heel slecht in Duitsland in de jaren 30. Dit kwam door de beurscrash die in 1929 in Amerika plaats vond. Mensen waren ontevreden en begonnen op de NSDAP een politieke partij waar Hitler bij zat te stemmen. Deze partij beloofde: Arbeid, vrijheid en brood. Dit was waar mensen die tijd het meest naar verlangden dus speelde de NSDAP hier op in. In 1933 werd Hitler benoemd tot rijkskanselier(hoofd van de Duitse regering). Hierdoor kreeg Hitler veel macht, hij kreeg ook veel macht door propaganda en terreur. Hij gaf in deze propaganda vaak de schuld van de werkeloosheid en de slechte tijd aan de Joden.

Zo kregen de mensen in Duitsland steeds meer haat aan de Joden dit heet ook wel antisemitisme. Dit leidde dan ook tot de latere Holocaust(Joden vervolging). In 1935 kwamen er al speciale regels die zeiden dat Joden niet meer met niet Joden mochten trouwen.

Deze afbeelding is een propaganda poster van de NSDAP, er word werk, vrijheid en brood beloofd zoals ik al eerder zei was dit wat de mensen in die tijd het meest wouden.

Hitler maakte dus gebruik van de ontevredenheid van de Duitse burgers, hij wilde dat oplossen op een wat de Duitse burgers goede manier vonden. Zo kreeg hij veel aanhangers, en kreeg hij ook steeds meer macht. Door al die macht en aanhangers, ben ik ook van mening dat de tweede wereldoorlog tot stand is gekomen. Hitler heeft dus slim gebruik gemaakt van de ontevredenheid van de Duitsers.

17

Wat is de aanleiding van de beurscrash van 1929 en wat zijn de gevolgen voor Europa geweest?

Aanleiding 29 oktober 1929, het is donderdag, beter bekend als de zwarte donderdag. De eerste beurskrach vond plaats. De aandelenkoersen begonnen extreem te dalen op de New York Stock Exchange. Dit komt omdat Amerika in een periode van veel welvaart leefde, men dacht dat men zijn salaris en geld van de spaar rekening te kunnen beleggen. Maar dat had men mis, alle koersen daalde, Dit komt omdat het slecht ging met de bedrijven, de waarde van de aandelen zakten daardoor. Er was geen vraag meer naar de producten die het bedrijf produceerde. De bedrijven die hiermee te maken hadden liet de productie inkrimpen. Dus die bedrijven gingen mensen ontslaan en dus werden er vele mensen werkeloos. de aandelen van de betreffende bedrijven werden niks tot weinig waard. Hierdoor ontstond paniek, daardoor gingen alle aandeelhouders hun aandelen verkopen die ze van dat bedrijf hadden. Hierdoor was er een groot overvloed van aanbod en konden de bedrijven de hypotheek niet meer betalen en kregen de banken hier ook last van. Banken handen geen reserve potjes voor incidenten zoals deze. Daardoor gingen de banken failliet.

Gevolgen voor Europa.

Na de eerste wereldoorlog had Europa hoge schulden, en Duitsland moest herstelbetalingen betalen, dat staat in het Verdrag van Versailles van de vredesbesprekingen. New York had de leidende positie in de financiĂŤle wereld overgenomen van Londen en daarnaast hadden Japan en Amerika de leidende positie verkregen in de wereldhandel. De Europese economie stond er na de Eerste Wereldoorlog niet goed bij. Toen in 1928 de Amerikanen stopte met investeren in Europese Aandelen (de Amerikanen belegden liever op de effectenbeurs in New York die grote stijgingen aangaf). Hierdoor zakte de economie van Europa verder in.

Zo ontstond er ook een crisis in Europa. Eind 1929 stopt de Amerikaanse economie met groeien, dat volgde door de beurskrach op 24 en 29 oktober 1929 waarop de beurs in New York in elkaar zakte. Omdat veel mensen met geleend geld hadden belegd en nu niet meer terug konden betalen. En bedrijven die eerst goederen aan Europa leverde tijdens de 1e wereldoorlog, hadden na de 1e wereldoorlog last van overproductie. Dit had als gevolgd dat ze producten niet meer kwijt konden, daardoor gingen de prijzen in een rap tempo omlaag van des betreffende goederen. Vele arbeiders werden ontslagen. gingen veel banken failliet en de depressie waaide over van de financiĂŤle naar de industriĂŤle wereld. De nationale overheden namen daarop zelfstandig besluiten die vaak niet overeenkomt met het beleid van andere landen, met als gevolg een chaotisch economisch beleid. De Amerikaanse president Hoover hield tot 1932 vol dat de Grote Depressie een normale conjunctuurgolf was, maar gaf toe dat het niet een conjunctuurgolf is, waar hij later achter kwam. Pas in 1933 werd 18

de economie weer op gang geholpen in Amerika en Duitsland door de gerespecteerde Roosevelt en Hitler

Nederland Ook werd er niet veel meer ge-exporteert naar Amerika omdat, de burgers geen geld meer hebben om spullen in te kopen uit Europa. Nederland bleef langer in de grote depressie hangen dan de rest van Europa. Dit komt door dat Nederland zich aan de munt & goudenstandaard. Nederland leek in 1936 eindelijk te herstellen van de goudenstandaard.

Stempelen en fietspas De werklozen in Nederland moesten 1 tot 2 keer in de week stempelen, dit moesten ze doen om een werkloosheidsuitkering te kunnen krijgen. Dit voelt voor de werklozen vernederend maar, de werklozen hebben geen keuze. Stempelen heeft als doel het voorkomen van zwartwerken.

Werklozen die waren ingeschreven bij een vakvereniging konden vaak bij de kantoor van de vakvereniging stempelen en hoefden niet naar een stempel lokaal. Ook hadden ze recht op een vast tijdstip om te stempelen.

Ook moest je belasting betalen als je een fiets had, je moest dan een fietspasje kopen mensen met steun kregen deze gratis. Je mocht niet in het weekend fietsen als burger met steun (bron 3 stempellokaal 1933)

Weinig last van de beurskrach.

De Sovjet-Unie had niet veel last van de beurskrach, want de Sovjet-Unie had een ge誰soleerde handel. Doordat Sovjet-Unie een zich zelf voorziet van goederen en producten is dit de enigste land die een stabiele economie heeft . Terwijl alle andere landen in de depressie zitten, heeft de Sovjet-Unie zich helemaal hersteld van de burgeroorlog en heeft zelfs de industrie in hoog tempo uitgebreid.

19

Reflectie Danny, Het samen werken is goed verlopen, ik ben in het begin nogal vast komen te lopen.

Uiteindelijk heeft mijn docent geschiedenis me weer op gang kunnen helpen.

Voorzetsels en tegenwoordige tijd en verledentijd heb ik toegepast alleen soms leest het niet echt prettig. Ik ben zeker meer dan tevreden over het resultaat en heb hier echt met plezier aan gewerkt omdat, ik het gewoon super interessant vind en mijn interesses ook op dit vakgebied ligt.

Arnaud, Zoals Danny ook al zei ging het samenwerken erg goed, alleen soms had ik niet veel motivatie om maar door te gaan en het sectorwerkstuk binnen een week te maken.

Wat ik achteraf nog steeds geen goed idee vind. Ik had mijn tijd dan ook wel beter kunnen gebruiken. Maar uiteindelijk hebben we toch een heel mooi sectorwerkstuk neer gezet vind ik zelf.

20

Plan van aanpak.

Gebruik maken van; Internet.

Video’s bekijken over de beurscrash.

Aandeelhandelaren interviewen.

Bibliotheek.

Docent Geschiedenis.

Bronnen/informatica. http://nl.wikipedia.org/wiki/Beurskrach_van_1929 http://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Depressie http://nl.wikipedia.org/wiki/Young-Dawespact https://www.youtube.com/watch?v=F3QpgXBtDeo http://beursadvies.eu/daghandelaar-daytrader-hoe-begin-je-eraan/ http://nl.wikipedia.org/wiki/Beurskrach https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Depressie#Effecten_buiten_de_Verenigde_Staten https://www.google.nl/search?q=farmers%27+protest+1966&client=firefoxa&hs=b8C&rls=org.mozilla:nl:official&channel=sb&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei =GoqCVba7LcXP7garzIPICg&ved=0CAcQ_AUoAQ&biw=1366&bih=629#channel=s b&tbm=isch&q=farmers%27+protest+1930s&imgrc=3tnovn78UuUbfM%253A%3BH9 kVTXE4iyDxjM%3Bhttps%253A%252F%252Flittlerichardjohn.files.wordpress.com%2 52F2012%252F07%252Fmilkstrike.jpg%3Bhttps%253A%252F%252Flittlerichardjohn.wordpress.com%252F2012 %252F07%252F23%252Fmilk-of-economic-kindness-1930sstyle%252F%3B700%3B420 http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/55128-oorzaken-van-de-grotedepressie.html https://nl.wikipedia.org/wiki/Stempelen_%28werkloosheid%29 En boek van havo 3 https://www.ing.nl/particulier/beleggen/meer-over-beleggen/aandelen/index.html http://nl.wikipedia.org/wiki/Contract_for_difference https://www.youtube.com/watch?v=F3QpgXBtDeo

21

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aandeel#Geschiedenis https://beleggen.info/aandelen/aandelen-kopen https://nl.wikipedia.org/wiki/Effectenbeurs http://devoc.weebly.com/aandelenbeurs.html http://aandelenkopen.nl/advies/komt-er-een-beurscrash/ http://www.holocauststudies.nl/interbellum/actuele-bron-kredietcrisis-herinnertduitsland-aan- monsters-uit-het-verleden/ http://www.absolutefacts.nl/geschiedenis/data/beurskrach-jaren-dertig.htm http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/20407-adolf-hitler-de-weg-naarmacht.html https://www.ing.nl/particulier/beleggen/meer-over-beleggen/aandelen/index.html http://nl.wikipedia.org/wiki/Contract_for_difference https://www.youtube.com/watch?v=F3QpgXBtDeo https://nl.wikipedia.org/wiki/Aandeel#Geschiedenis https://beleggen.info/aandelen/aandelen-kopen https://nl.wikipedia.org/wiki/Effectenbeurs http://devoc.weebly.com/aandelenbeurs.html http://aandelenkopen.nl/advies/komt-er-een-beurscrash/ http://www.holocauststudies.nl/interbellum/actuele-bron-kredietcrisis-herinnertduitsland-aan-monsters-uit-het-verleden/ http://www.absolutefacts.nl/geschiedenis/data/beurskrach-jaren-dertig.htm http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/20407-adolf-hitler-de-weg-naarmacht.html

22