Larrabetzuko udal aldizkaria. BIZI LARRABETZU ABENDUA 2020

Abenduko aldizkaria

20.

Zenbakia/ Negua 2019

2 BIZI LARRABETZU 2019ko negua HERRIKO KOMERTZIOA | COMERCIO LOCAL

NON LO EGIN

BANKUAK

• Miamendi Nekazalturismoa / Legina, 1.. 651 708 | 060 944 557 084

• Kutxabank / Anguleri, 2..............................................................944 557 001 • Laboral Kutxa / Gaztelumendi, 1........................................... 944 558 752

OSASUNA • Iturrikoetxe Botika / Iturrikoetxe, 7....................................... 944 558 010 • Anbulategia / Ambulatorio / Errebale, 2............................ 946 007 400 • Haginlaria Hortz Klinika / Anguleri kalea, 2.......................944 558 890 • Jagon Fisioterapia / Aita Patxi Ugalde, 12......................... 658 683 447 • Uras Estetika eta Masajeak / Aita Patxi Ugalde.................944 557 201

DENDAK

TXAKOLINDEGIAK • Bodega Gorka Izagirre / Legina auzoa................................944 558 866 • Sasine Txakolina........................................................................... 639 469 738 • Bitxia Txakolina............................................................................. 944 651 689

TAXIAK • Larrabetzu Taxia / Gaztelumendi.......................................... 608 389 077

• Aliprox Supermerkatua / Iturrikoetxe, 2-3.......................... 944 558 433

PINTOREAK

• Koloretako Frutadenda/ Gaztelumendi .3....................... 94 455 89 19

• Torvisco Hnos. / Aita Patxi Ugalde........................................944 558 064 • Karlos Pintorea / Asua Erletxeta, 10........................................652 771 397

• Txispamendi Ogitegia / Gaztelumendi, 1........................... 622 208 441 • Elorriaga Harategia / Iturrikoetxe, 7...................................... 944 558 941 • Larrabetzu Estankoa / Andra Mari, 3.....................................944 558 110 • Villegas Arraindegia / Andra Mari, 20....................................944 557 142 • Sarrikola Ogitegia / Sarrikola auzoa.................................... 944 55 83 37

ELEKTRIKARIA • Mikel Bolunburu / Berresoaga...............................................605 708 780

KAMISETAK • Kriketa S.L./ Andra Mari 37-B.................................................... 944 558 121

TABERNA-JATETXEAK • Aretxabala / Andra Mari, 8........................................................944 558 464 • Ankapalu Sagardotegia / Loroño auzoa..............................944 558 197 • Azurmendi Jatetxea / Legina auzoa.....................................944 558 866 • Batzokia / Askatasun enparantza, 3...................................... 944 557 007

HEZKUNTZA • Larrabetzuko Musika Eskola / Errebale kalea.................... 944 557 066

KOTXEEN TAILERRA • JJ Taillerrak / Andra mari, 37................................................... 944 557 082

• Etorki Jatetxea / Andra Mari, 1.................................................944 558 195 • Foteri Taberna / Andra Mari, 22..............................................944 558 098

FONTANEROAK

• Gure Etxea Taberna / Lehendakari Agirre...........................944 558 718

• Fermin Remirez / Iturrikoetxe.................................................944 558 296 • Jorge Cristobal / Berresoaga................................................. 600 649 483

• Gazte Leku Taberna / Andra Mari, 6.......................................944 557 151 • Asador Horma Ondo / Legina Goikoa................................946 565 700 • Irusta Taberna / Mikel Zarate 1................................................944 558 477

ILE APAINDEGIAK

• Maria Luisa Jatetxea / Errebale 5........................................... 944 558 414

• Goizalde / Anguleri, 1................................................................ 944 558 814 • Begoña Aspuru / Aita Patxi Ugalde....................................... 944 558 819

• Politena Taberna / Andra Mari 14.........................................944 558 407

Argitaratzailea: Larrabetzuko Udala / Lege Gordailua: BI-1309-2015 / Diseinua, maketazioa eta inprimaketa: ALDIZKARIAREN KOSTUA: 16 orrialde. 1.050 ale: inpresioa + edizioa + maketazioa + banaketa: 1.450 €

2019ko negua BIZI LARRABETZU 3

SARRERA / PRESENTACIÓN

AURKIBIDEA

Badoa urte zaharra eta badator barria...

Maiatzean legegintzaldi barria hasi zanetik hona apenas urte erdia pasa dan arren, daborduko hainbat izan dira egin diran lanak eta martxa jarri diran ekimenak: obrak amaitu, 2020ko ordenantza fiskalak onartu... Horretaz gainera, datorren urterako aurrekontuak onartu dira, baita hurrengo urteetarako aurrekontuen Plan Estrategikoa be. Ez hori bakarrik, zemendiaren 25ean Larrabetzuko HAPO publikatu zan (Larrabetzuko Hiri Antolamenduko Plan Orokorraren Testu Arauemailea), eta horrek aukera barriak zabaltzen deuskuz gure herria hobetzen segiduteko.

doguz bai plazako aterpe barria, bai karabana zein autokarabanentzako aparkalekua. Baina horreek lanok aparte, herritarren parte-hartze prozesuagaz aurrera segitzen dogu, badekogu Oroimen Historikoaren baitan proiektu eder bat abian eta, zer esanik ez, urte barria amaitu orduko, jada aurkeztu dogun Euskaradiaren bigarren edizinoa egingo dogu Larrabetzun.

Bai, badoa zaharra eta badator barria… Erronkaz beterik etorri be: arazoak arazo, hastear dogun urtean eginda ikusiko

Desde el ayuntamiento, seguiremos dando voz a la ciudadania y apoyando todas las iniciativas populares que surjan en el muncipio.

URTE BERRI ON DANOI! Estamos a punto de comenzar un nuevo año lleno de nuevos proyectos e ilusiones. Pero lo más importante es que una vez más nuestra principal prioridad será que el pueblo de Larrabetzu sea el protagonista.

• TELEFONO-GIDA. 2 • SARRERA. 3 • OBRAK. ESKOLAKO ATERPEA 4 • Erromesen aterpea, datuak 5 • AURREKONTUAK 2020.

6-7 • EUSKARALDIA 8-9 • EUSKALKIA EDO SUKALKIA? 10 • BERTOKOA INDARTUZ. MERKATARITZA ZOZKETA 11 • AZAROAK 25 EMAKUMEEN KONTRAKO INDARKERIA 12 – 13 • EZABATZEKO NAZIOARTEKO EGUNA • LARRABETZUKO ESPAZIO MEMORIALA, ANGULERIN. 14- 15 • ARGAZKI ZAHARRAK. 16

UDALETXEKO JENDAURREKO ORDUTEGIA/ HORARIO DE ATENCIÓN AL PÚBLICO Urri lehenengotik bagilera / de septiembre a junio.

Astelehen, eguazten, eguen eta barikuetan: Lunes, miércoles, jueves y viernes: 08:00 -13:30 Martitzenetan /Martes: 08:00 -18:00

• UDALETXEA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09/ 27 94 455 7029 • ANIMAZIO SOZIO- KULTURALA Anguleri Jauregia 94 455 82 71 • BAKE EPAITEGIA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09 • GIZARTE LANGILEA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09/ 27 • UDAL ARKITEKTOA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09/ 27 • UDAL BULEGOA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09/ 27 udala@larrabetzu.eus • HAURRESKOLA Andra Mari, 35 94 455 71 73

• ESKOLA PUBLIKOA Lehendakari Agirre, z.g.

94 455 81 72 • KZ GUNEA Anguleri jauregia 94 403 33 74 • FUTBOL ZELAIA Errebale, z.g.

635 722 696 • FRONTOIA Lehendakari Agirre, z.g.

94 455 82 76 • UDAL IGERILEKUA Lehendakari Agirre, 4 94 455 71 32 • OSAKIDETZAKO KONTSULTATEGIA Kontsultategia: 944 557 000 Hitzordua: 946 007 400 Larrialdiak: 944 100 000 Harremanetarako: Helbidea: Errebale 2 Telefonoa: 944 557 000

4 BIZI LARRABETZU 2019ko negua OBRAK / OBRAS

OBRAK Eskolako aterpea berriztutea.

Obraren kostua: 282.025,44 € Diru laguntzak: • Eusko Jaurlaritza, Hezkuntza: 144.015,26 € • Eusko Jaurlaritza. Nekazal garapena: 39.999,87 €

Haurreskola.

Barruko ateak aldatu eta konponketak komunetan: 5.537 € Arreglos en la Haurreskola

Futbol zelaia:

Ur beroaren kaldera berriak, 9.626,76 €.

Cambiar calderas de agua caliente en el campo de fútbol

MINI PISTA SKATE:

12.100 €. Eskoletan jarri da.

OBRAS

2019ko negua BIZI LARRABETZU 5

UDAL ZERBITZUAK / SERVICIOS MUNICIPALES

ERROMESEN ATERPEA. MUNDUTIK LARRABETZURA 2019 urtean 3.320 erromesek erabili dute Larrabetzuko aterpea. Aldi berean herriko komertzioetan egin dituzte erosketak, jatetxeetan gosaldu, bazkaldu, afaldu…

30.000 €tik gora kalkulatzen da izan daitekeela herrian Kontsumitutakoaren zenbatekoa. Bestalde, aterpea kudeatu duen elkarteak 3.500 € eman ditu herrian beharrizana duten familien artean banatzeko.

ERROMES ERROLDA • REGISTRO DE PEREGRINOS 2019ko apirilaren 1etik urriaren 16ra Larrabetzuko erromesen aterpetxea gaua igaroaz bisitatu dutenen errolda eta estatistika.

Registro u estadística detallada de peregrinos que nos han visitado, pernoctando en nuestro albergue de Larrabetzu, en el periodo comprendido entre el 1 de abril y el 16 de octubre de 2019

ERROMES KOPURUA/CANTIDAD PEREGRINOS 3.320

BESTE HERRIALDE BATZUTAKOAK DE OTROS PAISES 2.256

ESTATUKOAK DEL ESTADO 1.064 SEXUAREN ARABERAKO ERROMES BANAKAPENA DESGLOSE DE PEREGRINOS POR SEXO:

EMAKUMEA / FEMENINO 1.546

GIZONA / MASCULINO 1.774

ADINAREN ARABERAKO ERROMES BANAKAPENA DESGLOSE DE PEREGRINOS POR EDADES:

1-18

18-30

31-40

41-50

51-60

61-70

71-80

81-...

GUZTIRA/TOTAL

186

829

607

467

548

567

112

4

3.320

HILABETEAREN ARABERAKO ERROMES BANAKAPENA DESGLOSE DE PEREGRINOS POR MESES:

URR ENE

OTS FEB

MAR MAR

API ABR

MAI MAY

EKA JUN

UZT JUL

ABU AGO

IRA SEP

URR OCT

454

674

364

435

728

471

194

AZA NOV

URTEKO ERROMES BANAKAPENA DESGLOSE DE PEREGRINOS POR AÑOS:

2016 954

2017 2.758

2018 3.043

2019 3.320

ABE DIC

6 BIZI LARRABETZU 2019ko negua

AURREKONTUAK 2020: HERRIKO AZPIEGITURAK HOBETZEN Orain arte ere esan izan dugun moduan, garrantzitsua da herritarrek 2020ko aurrekontuaren prestaketan parte hartzea. Datorren urteko aurrekontua prestatzeko kontuan hartu dira aurten jasotako proposamenak, LARRABETZU 2025 parte hartzeko prozesuan azaldutako ideiak, urrian eta zemendian jasotako ekarpenak (20 ekarpenetik gora) eta gobernu-taldeak legegintzaldi honetarako egindako programa.

2020KO AURREKONTUAREN EZAUGARRI GARRANTZITSUENAK: • Udal tasen eguneratzearen ondorioz, Udalkutxaren kopuruaren gorakada dela-eta (2020 urterako, %5 gehiago udalerrian sortutako enpresa berrien eraginez) diru-sarrerak % 7 gehitzea aurreikusten da • Diru laguntzetarako diru gehiago: 2020rako 181.450 € banatzea aurreikusten da, hau da, %11 gehiago.

• Euskara partidan, 3.000 € gehiago erabiltzea aurreikusten da, besteak beste, Euskaraldia 2020 ekimena aurrera eramateko.

• 2020rako proiektua: Udalaren eta Txinpasmendi Guraso Elkartearen artean sinatuko den hitzarmenak eraginda, Txinpasmendi Guraso Elkarteari 9.000 €ko diru laguntza emango zaiola aurreikusten da, eskolako jantokiaren eta elkartearen kudeaketan laguntzeko.

• Orain arte legez, ingurumena hobetzen laguntzen duten politikak jorratzen jarraituko dugu: hondakin organikoen bilketa, kontzientziazio kanpainak… 40.000 € • 10.000 €, osasun programetarako • 4.000 € etxe bizitzen alokairua bultzatzeko • Oroimen historikoa errekuperatzen jarraitzeko: 30.000 €

INBERTSIOAK: Lehentasuna: Herriko azpiegiturak hobetzea: • Ur zikinen eta euri-uren banaketaren lehenengo faseari ekiteko 150.000 €ko inbertsioa. Honen bitartez, ur zikinen arazketan hobekuntzak egingo dira eta uholdeen arriskuak gutxituko dira.

• 140.000 €, Belarrinagako auzoan, ur hornidura berrizteko.

• 2020an udaletxe berriaren proiektua egin ahal izateko, 40.000 € inbertituko dira.

• Herriko beste azpiegitura batzuetako hobekuntzak: frontoia, futbol zelaia, eskolak… 100. 000 € • Artxiboen digitalizazioa, ekipo informatikoak, HAPOren aldaketa.. 61.000 € AURREKONTUAK 2020. SARRERAK- ENTRADAS AURREKONTUAK 2020. diru sarrerak/Ingresos udalkutxa diru laguntzak

1.599.743,00 € 147.500,00 €

55% 5%

tasak/zergak

1.153.837,50 €

40%

guztira

2.901.080,50 €

100%

2019ko negua BIZI LARRABETZU 7

PRESUPUESTO DE 2020 Para elaborar el presupuesto se ha tenido en cuenta: • La participación popular: las más de 20 propuestas recogidas para la ocasión además de las ya propuestas en el proceso participativo LARRABETZU 2025.

• EL programa del equipo de gobierno • Necesidades detectadas los últimos años Principales características de los presupuestos: • Los ingresos crecerán un 7% • Incremento de un 11% en las subvenciones a los grupos locales: culturales, deportivos…

• Poner en marcha un acuerdo de colaboración permanente con Txinpasmendi Guraso Elkartea, para potenciar y dar estabilidad a su ejemplar gestión del comedor escolar y las diferentes actividades.

• Seguiremos apoyando presupuestariamente acciones a favor del medio ambiente y apoyando la recogida selctiva de orgánico y la economía circular. 40.000 € • 3.000 € extra para Euskaraldia de 2020 • Puesta en marcha de una partida de 10.000 € para acciones relacionadas con la salud.

• 4.000 € para campañas a favor del alquiler de viviendas en Larrabetzu • 30.000 € para seguir con las acciones de recuperación de la memoria histórica del municipio

PRINCIPALES INVERSIONES 2020.

• 150.000 € para la primera fase de separación de aguas pluviales y fecales • 140.000 € para mejorar la red de agua en Belarrinaga y eliminar la última zona con fibrocemento del municipio • 40.000 € para realizar el proyecto del nuevo ayuntamiento • 100.000 € para arreglos en el frontón, escuelas, campo de fútbol • 61.000 € para modificaciones en el PGOU, digitalización de archivos, renovación de equipos informáticos

GASTOS-INVERSIONES PRESUPUESTO 2020 PERSONAL

586.269,26 €

GASTOS GENERALES

970.700,00 €

MANCOMUNIDAD

579.193,24 €

SUBVENCIONES

181.450,00 €

INVERSIONES

501.000,00 €

OTROS

82.468,00 € 2.901.080,50 €

8 BIZI LARRABETZU 2019ko negua

EUSKARALDIAREN AURKEZPENA LARRABETZUN

Euskaraldiaren bigarren edizioa abenduaren 1ean aurkeztu genuen Larrabetzun. Hurrengo Euskaraldia 2020ko azaroaren 20an hasiko da.

Urtebete falta da, beraz, kasik, baina jada aurkeztu dugu herrian. Zergatik edo zertarako? Bada, Euskaraldiaren mezua eta lema zabaltzen joan dadin, honezkero norbanakoak eta elkarteak

ekitaldira batzen has daitezen eta euskara gehiago, gehiagorekin eta gehiagotan egitea ez delako bihar-etziko kontua, ezpada egunero egin behar dugun zeozer.

Datorren urteko Euskaraldiak egun gehiago izango ditu (15), eta, gainera, banakako harremanez gain,

2019ko negua BIZI LARRABETZU 9

taldekako ariketak ere jasoko ditu. Euskaraldiak Ariguneak sortuko ditu eta, horrela, parte hartzeko aukera zabalduko da Larrabetzuko hogeitik gora elkarteetan ez eze, anbulatorioan, herriko 7 denda eta 9 tabernetan, inguruko jatetxeetan, enpresetan eta kuadrilletan. Izan gaitezen denok Belarriprest, Ahobizi edota Arigune!

Hori guztia irudikatzeko, hain zuzen ere, Darabilguk antolatuta eta Bizkargi Dantza Elkartearen eskutik, (H)aridantza egin zuten gure herriko 22 entitatek abenduaren 1eko aurkezpenean: AEK, Larrabetzuko Berbalagunak, Bizkargi dantza taldea, EAJ, EH Bildu, Garmitxa elkartea, Gaztelumendi abesbatza, Gure Etxea hirugarren adinekoen elkartea, Gurpide, Hori Bai, ImpulsaT elkartea, Intxurreta jai-batzordea, Itallen bertso-eskola, Izar Argia abesbatza, Kukubel aisialdi elkartea, Olarreta pilota elkartea, Txinpasmendi guraso elkartea, Txokoan Larrabetzuko emakume pilotarien elkartea, Larrabetzuko udala, Uritarra kirol-taldea, Xaker kirol-zerbitzua eta Zutunik Talde Feminista.

(H)aridantzaren ostean, aurkezpena biribiltzeko, Harkaitz Canok Anguleriko balkoian hasi zuen “Azken aurreko manifestua�, denon gozamenerako.

10 BIZI LARRABETZU 2019ko negua

EUSKALKIA EDO SUKALKIA? Kontrakultura izenez urriaren 4an argitaratu zena. Artikulu horrek eragin zuen, hain zuzen ere, tailerra egitea eta eman zion, gainera, izena: EUSKALKIA EDO SUKALKIA.

Urriaren 25ean, DARABILGUk antolatuta, EUSKALKIA EDO SUKALKIA tailerra egin genuen Larrabetzun. Ikastaroan hogeita hamarretik gora lagun batu ziren, tartean Larrabetzuko elkarteetako hainbat ordezkari.

Deialdi arrakastatsua, beraz; izan ere, berau antolatzeko arrazoi nagusiak izan ziren, batetik, idatzizko komunikazioan sarri egiten ditugun hankasartzeei buruz ohartaraztea eta hausnartzea, eta, bestetik, aurrekoaren haritik, gure herriko elkarte eta erakundeen izenean Larrabetzun argitaratzen diren kartel, ohar, txio, WhatsApp-mezu eta abar zelan idazten ditugun aztertzea.

Berez, hiru ordu laurdeneko saio bi izan ziren. Lehenengoan, Xabier Amurizak gogora ekarri zuen bere iazko artikulua, Berrian

Amurizak azpimarratu zuen ahots erreferenteek (esatari, aurkezle, kolaboratzaile eta, oro har, hizketa ordaintzen zaienek) hizkera jasoa egin behar dutela. Eta gogoratu zuen hizkera jasoak (hitzak osorik eta fonetismorik gabe) sei direla: batua eta bost euskalkiak, hauek ere, euren eremuan, hizkuntza batuak. Gainontzekoa -argitu zuen- sukalkia da. Hortaz, komeni da jakitun izatea komunikatzera goazenean zelan jokatu behar dugun, eta egoki, zuzen eta hizkuntzarekiko begirunez jokatzea. Hau da, batuaz egin behar bada, batuaz; bizkaieraz egin behar bada, bizkaieraz; baina bizkaiera batuan edo jasoan, eta ez gogoak ematen digun

bezala; bestela, bizkaieraren beraren kontra ariko garelako, batez ere. Saioa amaitu zuenean Darabilguko lagunek oroigarria eman zioten Xabier Amurizari, bere ibilbide oparoa saritu eta Larrabetzurekin duen urtetako harremana eskertzeko.

Bigarren saioan Aitor Fernandez de Martikorena AEK-ko irakasleak hartu zuen parte. Fernandez de Martikorenak zer den batua (eta zer ez) azaldu zuen, ariketa praktiko baten bidez. Horretaz gain, Larrabetzuko kaleetan ikusitako hainbat karteletako adibideak jaso eta partekatu zituen, baita idatzarau batzuk eman ere.

Hobe beharrean, Darabilguk hausnarketa Larrabetzuko elkarte zein herritarrekin partekatu gura du, eta horretaz gainera, sor daitezkeen galdera, zalantza edota proposamen guztiak jasotzeko prest

2019ko negua BIZI LARRABETZU 11

MERKATARITZAREN ALDEKO ZOZKETA Eskerrik asko parte hartu dozuen guztioi! BERTOKOA INDARTU! BERTOKOA INDARTUZ KANPAINA Azaroan herriko merkatarien aldeko kanpaina egin zan. Zozketan parte hartzeko 10.000 boleto banatu ziran herriko komertzio eta zerbitzuetan. Ba, honeek dira zenbaki saridunak: • Lehenengo saria: 8.075 zenbakia 180 €-ko saskia • Zenbaki saridunaren azken hiru zifrakaz (075) bat datozen txartelak 50 €-ko saskiak Hemen saridunen argazkiak: Lehenengo saria, txartela JAGON FISIOTERAPIAk emonda, IKER SAGASTIGORDIArentzat.

Beste irabazle batzuk: Junkal Lekue, Mari Carmen Olabarrieta, Maialen Olazabalaga, Igor Del Valle, Aner Garai, Amaia Barrena, Edgar Fernandez, Ainara Orue.

La campaña BERTOKO INDARTUZ, para promocionar el comercio local ya tiene sus primeros ganadores.

Se repartieron 10.000 boletos y ya han aparecido 4 ganadores de las cestas de productos de ERRIGORA

El primer premio se lo ha llevado IKER SAGASTIGORDIA, Una cesta valorada en 180 €.

Los demás premios son cestas valoradas en 50 €.

12 BIZI LARRABETZU 2019ko negua

EMAKUMEAK LARRABETZUN. Emakumea naiz, ama bakarra, feminista eta militantea‌ finean, feminista naiz. Beraz, hala agertzen naiz munduan: gozatzen dut, zaindu, militatu, kontziliatu, lan egiten dut (eta, trukean, ordaindu egiten didate), eta lan egiten jarraitzen dut, kobratu gabe jarraitu ere. Aisialdiaz ere gozatzen dut, eta ez duzue sinetsiko, baina bi ordu atera ditut palan jokatzen ikasteko. Zer esango dizuet zuei, emakumeoi, egunero urratu behar dugun bidea ez dela xamurra? Badakigu. Feminismoa dela gure bizitza hobetzeko bidea? Hori ere, badakigu.

Feminismoa aldatzen doala uste dudanez, formazioa oinarrizkoa dela iruditzen zait. Feminismo asko sartzen baitira feminismoan: ekofeminismoa,

transfeminismoa, erradikala, berdinzalea, ezberdintasunean oinarritua, intersekzionala, dekonoliala, arrazializatutako emakumeena, ijitoena‌ zerrenda amaigabea da. Oraindik, asko dut ikasteko, baina hala egin nahi dut, horrek laguntzen baitit bizitzan jokabidea hautatzen.

Hain zuzen, bide horretan lagundu gaituzte aurten izan ditugun bi hitzorduk: urtearen hasieran Larrabetzun egin genuen Eskola Feminista, batetik; eta, bestetik, azaroan, Durangon egin ziren Euskal Herriko V. Jardunaldi Feministak. 3.000 lagun izan ginen azken horretan, jardunaldietako hiru egunetan. Erraz esaten da. Nik halako gehiago egin nahi ditut, gehiagotan.

2019ko negua BIZI LARRABETZU 13

Egunerokotik guztiz aldendu nintzen Jardunaldi Feministetan. Aspaldi ikusi gabekoekin elkartzeko egunak izan ziren; herriko emakumeen arteko kidetasunean sakontzekoak; formazio, eztabaida, eta gogoetarakoak; barre eta algarakoak… laburbilduz: biziki gozatu nuen.

Egia da, gure artean gaiaz hitz egin dugunean, amatasunari feminismotik heltzeko eztabaida sumatu genuela faltan; izan ere, ama izan ala ez, guztiok zeharkatzen gaituen gaia da berau. Helduko diogu horri, hala ere. la bi hilabete joan diren arren, lagunei Jardunaldiei buruzko gogoetak partekatzen entzutean, ondo finkatuta ei ditudan oinarri eta argudio feministetara jotzen dut. Izan ere, bizitza aldatzen doakidan neurri berean birplanteatzen dut dena, behin eta berriz.

Halaxe iritsi gara azaroaren 25era, Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Kontrako Nazioarteko Egunera. Larrabetzun, azken asteetan, kanpaina bat jarri dugu abian: hitzaldia, Women in Black ekintza eta autodefentsa tailerra antolatu ditugu, besteak beste. Datozen hilabeteetan ekitaldi gehiago egingo ditugu. Azaroaren 25a ezin daitekeelako egun soil bat izan, egunerokoa baizik. Eta Zutunik talde feministan sarritan azaldu dugun eran: Larrabetzu ez da dena polita duen irla bat. Bertan ere gauzak gertatzen dira.

Lur Fernandez Fernandez.

Zutunik, Larrabetzuko talde feministako kidea.

Soy mujer, madre sola, feminista y militante… feminista. Así que en el mundo estoy como puedo; disfruto, cuido, milito, concilio, trabajo (y me pagan), trabajo (y no cobro), socializo y hasta he sacado 2 horas para aprender a jugar a pala. ¡Qué os voy a contar a vosotras! ¿verdad chicas? ¿Qué no lo tenemos muy fácil? Ya lo sabemos. ¿Qué el feminismo es el camino para mejorar nuestras vidas? También lo sabemos.

Como creo que el feminismo va cambiando, la formación es fundamental porque hay muchos feminismos: ecofeminismo, transfeminismo, radical, abolicionista, de la igualdad, de la diferencia, insterseccional, decolonial, de mujeres racializadas, gitano, … (así hasta el infinito) Tengo tanto que aprender y además, quiero aprender para posicionarme mejor en mi vida.

Y como formación tuvimos el lujo a primeros de año de tener una Escuela Feminista en Larrabetzu y este mes de noviembre hemos contado con las V Jornadas Feministas de Euskal Herria. ¡3 días con 3.000 mujeres! Yo quiero hacer esto más a menudo.

Para mí esos tres días fueron una desconexión total de mi vida rutinaria; fueron días de reencuentros, de compañerismo entre mujeres del pueblo, de formación, de debate, de pensar, de reír, de comer y dormir lo justo, resumiendo, que disfruté mucho.

Sí es verdad, que hemos hablado entre nosotras de que faltó en la mesa central el tema de “feminismo y maternidad”, algo que nos toca a todas tanto si quieres como si no quieres ser madre.

Todavía hoy, cuando hablamos de las Jornadas y escucho a mis compañeras, vuelvo a pensar en mis argumentos y bases feministas que creo tener bien asentadas, pero como mi vida cambia, me replanteo todo una y otra vez.

Y andando llegamos al 25N, Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Kontrako Nazionarteko Eguna. En Larrabetzu, las feministas tenemos una campaña en marcha que empezamos con una charla formativa, Women in Blak, taller de autodefensa feminista y más cosas que se irán viendo en los próximos meses. Porque este día no puede quedar aquí, es un trabajo continuo. Y como decimos en el grupo: Larrabetzu no es una isla donde todo es bonito, aquí también pasan cosas.

Lur Fernandez Fernandez.

Zutunik, Larrabetzuko talde feministako kidea.

14 BIZI LARRABETZU 2019ko negua MEMORIA

LARRABETZUKO ESPAZIO MEMORIALA Proiektu honetan Larrabetzuko Memorial Gunea sortzeko beharrezkoak diran egokitze-lanak zehaztuten dira, baita haren edukiak eta diseinu museografikoa be. Larrabetzuko Memorial Gune hori Anguleri Jauregiko beheko solairuan egongo da, eta Bilboko Burdin Hesiagaz lotuta dagoan memorialeskaintzearen parte izango da.

Gaika, gizarte zibilak gatazkearen ganean daukan begiradeari eskainita egongo da memorial gune hau: gerrako atzeguardiari jagokon begiradeari, diktadura sasoiko erresistentziari jagokon begiradeari, trantsizinoan askatasuna berreskuratzeko borrokeari jagokon begiradeari, eta, azkenik, memoria historikoaren aldeko gaur egungo aktibismoari jagokon begiradeari.

2019ko negua BIZI LARRABETZU 15

MEMORIA

Este proyecto define las obras de adecuación necesarias para la creación del Espacio Memorial de Larrabetzu, así como los contenidos y el diseño museográfico. Este Espacio Memorial de Larrabetzu se ubicará en la planta baja del Palacio Anguleri y formará parte de la oferta memorial vinculada al llamado Cinturón de Hierro de Bilbao.

TODA LA INFORMACIÓN EN LA WEB MUNICIPAL.

Erakusgunea diseinau dan moduan, harek beteten dauen espazioa errez bihurtu ahal

izango da hitzaldi areto.

Hain zuzen be, egungo espazioa ahalik eta gehien aprobetxetako eta balioaniztasun funtzionala indartzeko moduan taxutu da egokitzapena.

Lehenengo gunea Anguleriko hegoaldeko hormartean dago, eta haren museografiaren oinarriak, panel mugikorretan josita dagozan formatu handiko argazkiak dira; argazki-oinetan, irudia azaltzen daben eta une historikoa testuinguru egokietan jarten daben

testu laburrak dagoz irakurgai.

Bigarren gunea, bisitea egiteko ordenari jagokonez, gaur egun memoria historikoa berreskuratzeko gauzatzen dabilzen lanei eskainitakoa da.

Bigarren espazio hori Anguleri jauregiaren sortaldeko hormartean dago, eta ondoko honeek dira hango osagai museografikoak: indusketa arkeologikoetan berreskuratu diran objektuak erakusteko bitrinea eta memorial-

gune horretarako beren beregi filmau diran alkarrizketak edota dokumentalak ikusteko pantailea. Bigarren gune honetan, jarduera didaktikoetarako mahaia eta ekitaldietan erabilten diran aulkiak gordeteko armairua be badagoz.

La exposición se ha diseñado de manera que el espacio que ocupa se pueda reconvertir fácilmente en una sala de conferencias. La adecuación se ha pensado con el fin de aprovechar al máximo el espacio existente y potenciar la polivalencia funcional

16 BIZI LARRABETZU 2019ko negua

Oroimen txatalak Argazki, dokumentu eta objektuen bilketa egiten ari gara: Larrabetzuko Oroimena proiektua garatzeko 1936ko gerrako eta dikdatura sasoiko materialak (argazki, eskutitz, isun, eskola liburu, objektu...) identifikatu eta bildu nahi ditugu.

Etxean zerbait baduzu, eraman itzazu Anguleri kultur etxera. Argazkia atera edo eskaneatu ondoren itzuliko dizugu.

Jasone Azurmendi. Eskola Liburuak.

Lehena eta bigarrena (dokumentua eta txiskeroa): Eneko OĂąartetxebarria. Sabin OĂąartetxebarria gudari izandakoaren fitxa.

Ana Mezo. 1963ko Larrabetzuko eskolako irudia.