Tłumaczyć każdy może? O zawodzie tłumacza słów kilka
Joanna Mirek
P
odczas praktyk pedagogicznych w gimnazjum pewna uczennica zapytała moją koleżankę z roku, jaki kierunek studiuje. Jako że nazwa „lingwistyka stosowana” brzmi dla wielu dość enigmatycznie, koleżanka od razu doprecyzowała, że w przyszłości będzie nie tylko nauczycielem języków obcych, ale także tłumaczem. Na to gimnazjalistka odparła ze zdziwieniem, graniczącym niemal z lekceważeniem: „No ale to bez sensu, przecież jest Google Translate!”. Reakcja dziewczyny była znamienna, bowiem odzwierciedla poglądy dużej części naszego społeczeństwa na temat tłumaczy i ich pracy. Jako że i ja stoję u progu kariery w tym zawodzie, pozwolę sobie na krótkie sprostowanie kilku błędnych przekonań związanych z tą profesją. Chociaż Umberto Eco ogłosił ponad 20 lat temu, że „przyszłym językiem Europy jest przekład” 1, a Ryszard Kapuściński przyznał, że „obecność tłumacza, to jest kogoś, kto przełoży czy to rozmowę, czy też tekst, staje się warunkiem istnienia i współżycia wspólnoty ludzkiej – rodziny
Justyna Sobolewska, Niewidzialny jak tłumacz, „Polityka” 2016, nr 28 (3067), s. 85. 1
człowieczej” 2, to należy zauważyć, że zawód tłumacza jest wyraźnie deprecjonowany przez nasze społeczeństwo. Wielu sądzi, iż znajomość języka obcego oraz korzystanie ze słowników w zupełności wystarczy, aby pracować w tej profesji. Niektórzy nawet są święcie przekonani, że wspomniany wyżej translator jest doskonałym substytutem prawdziwego tłumacza, bo ma nad nim ogromną przewagę – dokonuje przekładu w ciągu kilku sekund, a w dodatku całkowicie za darmo. Wprawdzie takie naPrzemówienie wygłoszone w Krakowie 12 maja 2005 roku podczas I Światowego Kongresu Tłumaczy Literatury Polskiej zorganizowanego przez Instytut Książki w: Podróże z Ryszardem Kapuścińskim – opowieści trzynastu tłumaczy, Kraków 2007, s. 8. 2
Publicystyka
15