ACHTERGROND
VEZELHENNEP: PIONIERSGEWAS Van 500 hectare in 2023 naar zo’n 700 hectare komend jaar in Friesland. Vezelhennep heeft de wind in de zeilen, mede dankzij het nieuwe GLB en de vraag naar rustgewassen. Maar ook omdat het gewas als belangrijke grondstof wordt gebruikt voor toekomstbestendig ‘biobased’ isolatiemateriaal. Het saldo is vergelijkbaar met granen, de ‘simpele’ teelt ook. Alice Booij GreenInclusive
Na jarenlange afwezigheid op de Nederlandse akkers, is de hennepteelt helemaal terug van weggeweest. Niet voor het maken van touw of kleding, maar voor natuurlijk isolatiemateriaal voor nieuwe en bestaande gebouwen. Moesten de pioniers van de hennepteelt nieuwe stijl, het in Drachten gevestigde GreenInclusive, eerst nog lacherige vragen over geurbeleving a la cannabis-achtige hennepteelt beantwoorden, tegenwoordig wordt de teelt serieus genomen, zo ervaart Loraine Westerneng van GreenInclusive. Het bedrijf dat in Nederland nu een van de grote ‘aanjagers’ is van deze teelt. ‘Ik denk dat we voor het eind van het jaar de hectares voor 2024 al wel vol hebben.’ CO₂-certificaten De vezelhennep dient als grondstof voor
biobased isolatiemateriaal, oftewel isolatiemateriaal gemaakt van natuurlijke grondstoffen. Isolatiemateriaal dat, inspelend op een moderne trend en vraag van de consument, de traditionele en vervuilende isolatiematerialen vervangt. ‘We merken dat de interesse voor onze hennepisolatie toeneemt. De gemeente Leeuwarden bijvoorbeeld heeft CO₂-certificaten aangekocht en de opbrengsten daarvan gaan weer naar de agrariërs toe. Daarnaast stimuleert de gemeente in hun aanbestedingen ook het gebruik van Friese biobasedisolatiematerialen.’ De CO₂-vastlegging die voor de teler een toeslag van € 45 per ton oplevert, is overigens geen CO₂ die in de bodem wordt vastgelegd. Het is een vergoeding voor CO₂-vastlegging door gebruik van het gewas. ‘Dat gewas
VAN 2.000 NAAR 50.000 HECTARE Het rijk trekt € 200 miljoen uit om het grootschalig gebruik van biobased bouwmaterialen te stimuleren. Dat is op 8 november bekend gemaakt. Het rijk ziet in biobased bouwen een kansrijke methode om de milieu-impact van de landbouw, industrie en de bouw te verlagen. De ambitie is om in 2030 minstens 30 procent van de nieuwbouwwoningen met minimaal 30 procent biobased-materialen te realiseren. Het gaat dan vooral om het gebruik van vezelgewassen die worden gebruikt voor de isolatie van gebouwen. Het streven is om in 2030 minstens 25 producerende ketens van boeren, industriële verwerkers en bouwers te hebben. Er is een groei voorzien van circa 2.000 nu naar 50.000 hectare in 2030, met een verwerkingscapaciteit naar minimaal 400.000 ton vezels per jaar. ‘Voor boeren ontstaat een nieuwe en duurzame manier om geld te verdienen. Zij kunnen nu met vertrouwen investeren in de teelt van vezelgewassen’, denkt demissionair landbouwminister Piet Adema. MELK van het NOORDEN 10
krijgt een duurzaam langdurig gebruik als isolatiemateriaal en daarmee slaat het op een natuurlijke manier CO₂ op’, legt Westerneng uit. Met de toevoeging dat mede hierdoor de vraag naar biobased isolatiemateriaal toeneemt. Er wordt zowel nationaal als Europees beleid op gemaakt (zie beide kaders). ‘Nederland gaat hierdoor toe naar het meer en meer toepassen van duurzame bouwproducten. Daarom kunnen we komend jaar zo’n 700 hectare hennepteelt vastleggen en afnemen. We groeien in balans met de vraag.’ Honderd groeidagen Ook de teelt kent inmiddels een professionele aanpak, aldus loonwerker Marcel Betten van De Samenwerking in Elsloo. Hij was van begin af aan al betrokken bij de teelt, toen de eerste tien hectare in Friesland werd gezaaid. ‘Hoeveel mest er op moest? We hadden geen idee.’ Inmiddels is veel gemeten en gewogen. ‘Met normaal gesproken honderd groeidagen is de hennep op tijd van het land, voor half september’, weet hij uit ervaring. ‘Daarmee heb je nog ruim de tijd om een