de groeier
‘Te veel melkveehouders hockeyen zonder stick’ Naam: Jan-Hendrik (43, links) en Erik Damman (39) Plaats: Nagele Bedrijf: 380 melkkoeien, 3,6 miljoen kilo melk, zes robots en 370 hectare grond Bijzonderheid: Sinds 2009 hard groeien in melk en grond om marge te halen Tekst Jelle Feenstra
Foto Frans Mulder
Jan-Hendrik: ‘Wij halen een arbeidsproductiviteit van 1,7 miljoen kilogram melk per man. De gemiddelde arbeidsproductiviteit op een Nederlands melkveebedrijf is nog geen 600.000 kilo melk per man. Daarom gaat een aantal collega’s het niet redden. Er wordt niet efficiënt genoeg gewerkt of met tijd en geld omgegaan. Als de loonwerker komt, moet je niet blijven kijken, maar wat anders gaan doen.’ Erik: ‘In 2009, een slecht melkprijsjaar, kochten we voor 12 cent per kilo 700.000 kilo melkquotum en stapten we over van traditioneel melken naar robots. Zo verdriedubbelden we in een paar jaar tijd het aantal melkkoeien. Dankzij de robots realiseren we een veel hogere arbeidsproductiviteit dan we met een melkstal ooit hadden gehaald. Het stelt ons in staat om met drie fte praktisch alle landwerk op zowel ons melkveeals ons akkerbouwbedrijf zelf te doen. Daarmee, plus eenvoud in de bedrijfsvoering houden, realiseren we een kritieke opbrengstprijs van 21 cent per kilo melk.’ Jan-Hendrik: ‘Je mag zeggen dat we makkelijk praten hebben met een akkerbouwtak erbij. Maar ook dat was een bewuste keus. We hebben gekozen voor grondgebonden schaalvergroting en voor dat doel Overijssel verruild voor de Noordoostpolder. Sinds 1994 zijn we 10 procent per jaar gegroeid. Onze stelling is dat je om de stijgende kosten minimaal 5 procent per jaar moet groeien om op hetzelfde winstniveau te blijven. Met z’n tweeën 500 koeien melken moet makkelijk kunnen. Ons ideaal is deze omvang verdubbelen om met twaalf robots maximaal marge te realiseren. Niet omdat we zo nodig groot willen zijn, wel om het rendement verder omhoog te krijgen.’ Erik: ‘Want het kan altijd beter. Als je denkt dat je er bent, ben je te laat, heb ik geleerd in de tijd dat ik op topsportniveau hockeyde. Die mentaliteit hebben wij ook als ondernemer. Excuses tellen niet. Wij molken in 2014-2015 800.000 kilo melk over ons quotum en betaalden € 230.000 superheffing. Geen moment spijt van gehad. Boeren die nu klagen dat ze verrast zijn door fosfaatrechten hebben niet opgelet. En als je structureel melkt voor een kostprijs van 35 cent, moet je je afvragen of je melkveehouder wilt blijven. Daarom denk ik dat deze lange periode met lage melkprijzen zo verkeerd niet is. Een zekere mate van sanering is soms noodzakelijk om weer een ondernemende en toekomstgerichte sector te krijgen. Te veel melkveehouders doen maar wat. Ze hockeyen zonder stick.’ AS
2016
11