RODO: Poradnik Urzędu Ochrony Danych Osobowych

Artur Majchrzycki

Aktualizacja poradnika dotyczącego postępowania w przypadku naruszeń ochrony danych osobowych.

Poradnik dotyczący naruszeń ochrony danych osobowych został stworzony, aby pomóc zrozumieć, czym są incydenty związane z danymi osobowymi i jak na nie reagować.

Jest on szczególnie przydatny dla osób zarządzających danymi, takich jak administratorzy, podmioty przetwarzające i inspektorzy ochrony danych. Poradnik ten wyjaśnia kwestie związane z zarządzaniem naruszeniami ochrony danych osobowych w świetle RODO, czyli Ogólnego Rozporządzenia o Ochronie Danych, oferuje także praktyczne wskazówki.

Naruszenia ochrony danych osobowych są niebezpieczne, ponieważ mogą mieć poważne konsekwencje zarówno dla osób, których dane dotyczą, jak i dla firm odpowiedzialnych za ich bezpieczeństwo. Dla osób fizycznych skutki mogą obejmować uszczerbek fizyczny, szkody majątkowe lub niemajątkowe, takie jak utrata kontroli nad danymi, dyskryminacja, kradzież tożsamości czy straty finansowe. Nawet pozornie nieistotne uciążliwości, jak dyskomfort czy stres, powinny być brane pod uwagę.

Czym więc jest „naruszenie ochrony danych osobowych”?

To sytuacja, w której bezpieczeństwo danych osobowych zostaje naruszone, prowadząc do przypadkowego lub niezgodnego z prawem zniszczenia, utraty, zmiany, nieuprawnionego ujawnienia lub nieuprawnionego dostępu do tych danych. Ważne jest, że może do niego dojść wszędzie tam, gdzie te dane są przetwarzane.

Naruszenia bezpieczeństwa danych osobowych dzielą się na naruszenia poufności (ujawnienie lub dostęp do danych przez nieuprawnione osoby), integralności (zmodyfikowanie danych) oraz dostępności (utracenie lub zniszczenie danych). Przyczyny tych naruszeń mogą być różne – od przypadkowych zdarzeń i błędów ludzkich, przez niewystarczające zabezpieczenia, aż po celowe działania, takie jak cyberprzestępczość czy nadużycia wewnętrzne.

Warto wiedzieć, że naruszenie ochrony danych osobowych różni się od naruszenia przepisów RODO. Naruszenie RODO to postępowanie niezgodne z wymogami tego prawa, które może, ale nie musi, prowadzić do incydentu bezpieczeństwa.

Przykładowo, firma może wdrożyć wszelkie środki bezpieczeństwa zgodnie z RODO, a mimo to paść ofiarą cyberataku i doświadczyć naruszenia ochrony danych. Inny przykład: firma może gromadzić dane bez zgody, naruszając RODO, ale nie doświadczyć naruszenia bezpieczeństwa tych danych.

Poradnik ten ma charakter pomocniczy i służy lepszemu zrozumieniu zasad postępowania w przypadku naruszeń. Opiera się na aktualnej wiedzy, uwzględniając wytyczne organów nadzorczych, Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD) oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Właściwe reagowanie na incydenty jest kluczowe dla spełniania wymogów prawnych.

Administratorzy danych, po stwierdzeniu naruszenia, muszą je udokumentować. Następnie muszą ocenić ryzyko naruszenia praw lub wolności osób, których dane dotyczą. Jeśli ryzyko jest wysokie, mają obowiązek zgłosić naruszenie do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) w ciągu 72 godzin od jego stwierdzenia. W przypadku wysokiego ryzyka konieczne jest również zawiadomienie osób, których dane dotyczą

Poradnik podkreśla, że zapobieganie naruszeniom jest równie ważne, jak reagowanie na nie. Firmy powinny stosować odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, dostosowane do ryzyka przetwarzania danych. Każde naruszenie, nawet to, które nie wymaga zgłoszenia, powinno być analizowane, aby wyciągnąć wnioski i usprawnić stosowane zabezpieczenia. Dzięki temu organizacje mogą lepiej chronić dane osobowe i unikać podobnych problemów w przyszłości. Znajomość zasad postępowania w przypadku naruszeń jest niezbędna dla każdej organizacji przetwarzającej dane osobowe, a ten poradnik stanowi cenne źródło wiedzy w tym zakresie.

Poradnik jest do pobrania na stronie www.uodo.gov.pl (wyszukaj: poradnik UODO) lub pod linkiem https://uodo.gov.pl/pl/file/5686.

Artur Majchrzycki – Inspektor Ochrony Danych, ekspert ds. ochrony danych osobowych, audytor Wewnętrzny Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji zgodnego z ISO/IEC 27001.

Kontakt do autora: tel. 501 15 11 15 email: a.majchrzycki@moment24.pl