Kurier Medycyny - Numer 40-43

NUMER 40-43

ISSN 1896-7434

Rozmowa Miesiąca

Minister Zdrowia Ewa Kopacz: „Priorytetem zmian systemowych w ochronie zdrowia powinno być zdrowie publiczne”

Temat numeru:

Zdrowie Publiczne Tematy na dziś: • Ministerstwo Zdrowia walczy z dopalaczami • „Zapobiegać zamiast leczyć” - Rozmowa z Prezesem Zarządu ESPZ • Nobel za in vitro

prof. dr hab. n. med. Włodzimierzem E. Baranowskim

2

Redakcja – Kolegium Redakcyjne Redakcja – Kolegium Redakcyjne Redaktor Naczelny dr Włodzimierz W. Sukiennik

Zastępcy Redaktora Naczelnego Renata K. Szyszko dr n. med. Beata Wróbel

p.o. Sekretarz Redakcji Konrad Rajca Tel. 022 550 61 23, kom. 0 501 769 379 Fax. 022 550 61 25 e-mail: redakcja@kurier-medycyny.com

BIURO PROMOCJI I REKLAMY Joanna Kusio Tel. 022 550 61 23, kom. 0 505 168 757 Fax. 022 550 61 25 e-mail: reklama@kurier-medycyny.com

BIURO FINANSÓW Małorzata Olczak Tel. 022 550 61 24, kom. 0 505 168 758 Fax. 022 550 61 25 e-mail: sekretariat@pro-salutem.edu.pl

RADA PROGRAMOWA

- doc. dr hab. n. med. Grzegorz Kamiński - dr Włodzimierz W.Sukiennik - dr n. med. Beata Wróbel - dr n. med. Marek Karpiński - prof. dr hab.n.med. Włodzimierz E.Baranowski - prof. dr hab. n. med. Zygmunt Pojda - dr hab. n.med. Jerzy Dropiński - dr n.med. Grzegorz Zieliński - prof. dr hab. n. med. Jan K. Podgórski - dr n. med. Jerzy Pobocha - dr n.farm. Jerzy N.Obeid - prof. dr hab.n.med. Andrzej Wojtczak - prof.dr Kazimierz Z. Poznański – University of Washington, Seattle,

WYDAWCA

EuroContact-Polska Sp. z o.o.

Nr KRS 0000223473 Sąd rejonowy dla m.st. Warszawy XIII Wydział Gospodarczy KRS NIP 118-17-69-264 REGON 140004185 Bank Zachodni WBK S.A. 34 1090 1870 0000 0001 1253 1530

MAGAZYN MEDYCZNY WYDAWANY POD PATRONATEM EUROPEJSKIEGO STOWARZYSZENIA PROMOCJI ZDROWIA www.pro-salutem.edu.pl

ADRES REDAKCJI 02-954 Warszawa ul. Kubickiego 7 lok. 1 Tel. 022 550 61 23 Fax. 022 550 61 22 e-mail: redakcja@kurier-medycyny.com www.kurier-medycyny.com Roman Łaniewski Pyssa - skład i łamanie

Drodzy Czytelnicy!

O

ddajemy w Państwa ręce kolejny numer magazynu „Kurier Medycyny”. Najnowsze wydanie ukazuje się przeddzień największego wydarzenia z zakresu zdrowia publicznego w Polsce - III Międzynarodowego Kongresu Zdrowia Publicznego. Z tej okazji publikujemy obszerną i niezwykle ciekawą rozmowę z Minister Zdrowia Ewą Kopacz, która objęła Honorowy Patronat nad Kongresem. W wywiadzie poruszamy oczywiście tematykę zdrowia publicznego, ale pytamy także o kwestie z pierwszych stron gazet, takie jaki walka z tzw. dopalaczami, czy pakiet ustaw reformujących system lecznictwa w Polsce. Poruszamy też, tak istotną dla Polski tematykę, jak plany Ministerstwa Zdrowia na czas Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, którą przejmiemy od lipca 2011 roku.

Wśród wielu znamienitych gości Kongresu znajdzie się także wielu zagranicznych ekspertów w tym m.in. prof. Peter Boyle, światowej klasy specjalista w dziedzinie badań nad rakiem, którego sylwetkę przybliżamy na str. 24. Wizyta w Polsce prof. Boyla to bez wątpienia bardzo ważne wydarzenie dla polskiego środowiska medycznego.

Tematyką przewodnią numeru jest oczywiście zdrowie publiczne. W numerze staramy się odpowiedzieć na najważniejsze pytania o wyzwania i dylematy w tym obszarze.

Publikujemy wywiady z ekspertami i znawcami tematu m.in. z dr n. med. Przemysławem Bilińskim p.o Głównego Inspektora Sanitarnego oraz ze szczególnie zaangażowaną w tematykę zdrowia publicznego z perspektywy legislacyjnej posłanką Beatą Małecką-Liberą. O walce z tzw. dopalaczami, która to tematyka nie schodzi z czołówek gazet, mówi także dr Biliński.

Przyszły rok to dla Polski niezwykła szansa na promocję naszego kraju i zdrowia publicznego. Od lipca 2011 nasz kraj obejmie Prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, do czego przygotowuje się zarówno Ministerstwo Zdrowia, jak i Europejskie Stowarzyszenie Promocji Zdrowia „Pro-Salutem”. Plany Stowarzyszenia na ten czas przedstawia prof. dr hab. n. med. Włodzimierzem E. Baranowski, Prezes Zarządu „Pro-Salutem”.

Jak zwykle w „Kurierze” przybliżamy Państwu także najnowsze, planowane i zrealizowane, inwestycje medyczne w Polsce m.in. nowoczesne laboratorium badające leki przeciwnowotworowe we Wrocławiu, czy Park Biotechnologiczny w Łodzi. Prezentujemy także najświeższe informacje ze świata medycyny i przedstawiamy najciekawsze doniesienia ze świata nauki. Recenzujemy również najnowsze publikacje i prezentujemy terminarz aktualnych wydarzeń branżowych.

Zachęcamy do lektury i współpracy!

Konrad Rajca p.o. sekretarza Redakcji

Spis treści Przemysław Biliński p.o Głównego Inspektora Sanitarnego, Andrzej Wojtyła dyrektorem Instytutu Medycyny Wsi… ………………………………… str. 4 Nagroda WHO dla Głównego Inspektora Sanitarnego… ………………………………… str. 5 Informacje z działalności posłów i senatorów… ……………………………………… str. 6-7 Prof. Jan Podgórski uwolniony od zarzutów CBA… ……………………………………… str. 9 Nobel za in vitro… …………………………………………………………………………str. 10 WTO: Koniec pandemii grypy H1N1 … ……………………………………………………str. 10 III Światowy Dzień Żółtaczki… ……………………………………………………………str. 10 ESPZ „Pro-Salutem” rekomenduje konferencje… …………………………………………… str. 11 Nowoczesne laboratorium badające leki przeciwnowotworowe we Wrocławiu ………… str. 12 Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu nagrodzony za telemedycynę……………………… str. 12 W Łodzi powstanie Park Biotechnologiczny… …………………………………………… str. 13 Lekarze: dobre leczenie chorób reumatycznych się opłaca… …………………………… str. 13 Rozmowa z Minister Zdrowia Ewą Kopacz…………………………………………… str. 14-16 Ministerstwo Zdrowia walczy z dopalaczami……………………………………………… str. 17 Rozmowa z dr n.med. Przemysławem Biliński, p.o Głównego Inspektora Sanitarnego…… str. 18 Komisja Europejska rozpoczyna konsultacje na temat dyrektywy tytoniowej… …………str. 19 Rozmowa z posłanką Beatą Małecką -Liberą… ……………………………………… str. 20-21 Prof. dr. hab Włodzimierz E. Baranowski dla ”Kuriera”…………………………………… str. 22 Prof. Peter Boyle w Polsce… …………………………………………………………… str. 24 IV Międzynarodowe Forum Suplementów Diety za nami……………………………… str. 26 Przeprowadzono operację kolana nowatorską metodą………………………………… str. 28 Polacy tłumaczą tajemnice komórkowego łańcucha oddechowego… ……………… str. 28 Pierwsza operacja odtworzenia przełyku z wykorzystaniem magnesów… …………… str. 29 Polski naukowiec wyjaśnił przyczyny rozrywania się chromosomów… ……………… str. 29 Telemedycyna, czyli medycyna przez komórkę…………………………………………… str. 31 Ciekawostki medyczne… …………………………………………………………………str. 32 Nowości wydawnicze…………………………………………………………………… str. 34

3

Aktualności

Przemysław Biliński p.o. Głównego Inspektora Sanitarnego, Andrzej Wojtyła dyrektorem Instytutu Medycyny Wsi Premier Donald Tusk powierzył w październiku obowiązki Głównego Inspektora Sanitarnego dr n. med. Przemysławowi Bilińskiemu. Dotychczas sprawujący tę funkcję dr n. med. Andrzej Wojtyła objął stanowisko dyrektora Instytutu Medycyny Wsi.

M

4

inister Wojtyła, dziękując za dotychczasową współpracę, podkreślił zaangażowanie pracowników GIS i całej Państwowej Inspekcji Sanitarnej w wykonywaniu codziennych obowiązków oraz gotowość do pracy poza godzinami pracy, jak choćby w ostatniej akcji wycofywania z obrotu substancji psychoaktywnych. - Choć decyzję o zmianie swojej drogi życiowej podjąłem już kilka miesięcy temu, to stojąc przed Państwem zaczynam sie zastanawiać, czy dobrze zrobiłem - powiedział dr Andrzej Wojtyła na uroczystym spotkaniu, żegnając się z pracownikami Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Z pewnością nadal będę z Państwem współpracował, ale teraz będę przychodził tu raczej jako petent - żartował. Poinformował również, że na swego następcę rekomendował Pani Minister Ewie Kopacz dotychczasowego zastępcę Pana dra Przemysława Bilińskiego.

Andrzej Wojtyła 1 października objął obowiązki dyrektora Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie. Kilka tygodni wcześniej został członkiem Komisji Etycznej w Międzynarodowym Instytucie Badania i Prewencji Chorób w Lionie(The International Prevention Research Institute), skupiającej kilkunastu najwybitniejszych w świecie specjalistów w dziedzinie zdrowia publicznego i organizacji systemów ochrony zdrowia.

Instytut Medycyny Wsi, utworzony w 1951 roku przez grupę lekarzy i naukowców skupionych wokół prof. Witolda Chodźki, jest placówką naukową i usługowo-leczniczą podległą Ministrowi Zdrowia, działającą na rzecz szeroko pojętej ochrony zdrowia ludności wiejskiej i poprawy warunków sanitarno-higienicznych środowiska wiejskiego. Instytut Medycyny Wsi zatrudnia ponad 200 pracowników, w tym około 120 specjalistów z różnych dziedzin: lekarzy medycyny, weterynarii, biologów, toksykologów, chemików, fizyków, psychologów, socjologów, informatyków, z czego kadra naukowa liczy ponad 40 osób, w tym 14 samodzielnych pracowników nauki. www.gis.gov.pl

Przemysław Biliński jest absolwentem Akademii Medycznej w Łodzi (1986), posiada specjalizację II stopnia w dziedzinie chorób wewnętrznych oraz specjalizację w dziedzinie zdrowia publicznego. Uzyskał tytuł doktora nauk medycznych (1995) – praca doktorska w dziedzinie endokrynologii. Uczestniczył (1998-1999) w Project HOPE Polska - „Kadry Menadżerskie dla Ochrony Zdrowia”. W przeszłości pełnił m.in. funkcję z-cy Dyrektora Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie oraz zastępcy Dyrektora Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Ministerstwie Zdrowia. Jest członkiem krajowych i zagranicznych organizacji naukowych (Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne, Polskie Towarzystwo Hematologów i Transfuzjologów, Towarzystwo Internistów Polskich, American Public Health Association, International Menopause Society).

Aktualności

Nagroda WHO dla Głównego Inspektora Sanitarnego Główny Inspektor Sanitarny Andrzej Wojtyła i z-ca Przemysław Biliński odebrali we wrześniu nagrodę Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) za udział i zaangażowanie w realizacji projektu globalnego systemu kontroli spożycia tytoniu GATS (Global Adult Tobacco Survey). Andrzej Wojtyła podkreślił, iż traktuje to wyróżnienie jako wyraz uznania dla działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, która coraz mocniej angażuje się w projekty badawcze związane z przeciwdziałaniem następstwom palenia tytoniu.

Ś

wiatowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization — WHO) oraz Agencja Kontroli i Zwalczania Chorób (Centers for Disease Control and Prevention — CDC), we współpracy z organizacjami partnerskimi dd 1999 roku, pracują nad wdrożeniem systemu GTSS. System ten poszerza możliwości poszczególnych krajów w zakresie projektowania, wdrażania i oceny kompleksowych programów antytytoniowych. Globalne Badanie Dotyczące Używania Tytoniu przez Osoby Dorosłe (Global Adult Tobacco Survey — GATS) zostało włączone do systemu GSS. Badanie to jest wspierane przez Fundację Bloomberga (Bloomberg Philanthropies) w ramach Światowej Inicjatywy na Rzecz Ograniczenia Używania Tytoniu (Bloomberg Global Initiative to Reduce Tobacco Use) (6). Partnerem Fundacji Bloomberga przy realizacji badania GATS jest WHO, Agencja Kontroli i Zwalczania Chorób (Center for Disease Control and Prevention — CDC), Fundacja Agencji Kontroli i Zwalczania Chorób (CDC Foundation — CDCF), Szkoła Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Johna Hopkinsa (Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health — JHSPH), a także kraje biorące udział w badaniu. Światowa Organizacja Zdrowia pełni rolę kierowniczą i koordynującą na szczeblu globalnym, regionalnym i krajowym. W celu sprawnej realizacji GATS w Polsce WHO powołała Koordynatora Globalnego Badania Używania Tytoniu Wśród Dorosłych. Do zadań Krajowego Koordynatora GATS w naszym kraju należy między innymi kierowanie projektem i koordynowanie go na wszystkich szczeblach, monitorowanie postępów w implementacji projektu i opracowywanie raportów na ten temat, pomoc merytoryczna przy realizacji badania oraz współpraca ze wszystkimi partnerami międzynarodowymi badania GATS, w tym także z innymi krajami realizującymi to badanie.

Badanie to polega na zbieraniu danych dotyczących używania tytoniu w krajach o niskich i średnich dochodach, które mają najwyższe wskaźniki palenia tytoniu, a także śledzeniu postępów osiąganych przez te kraje w realizacji programów anty-tytoniowych. Dane z badania GATS pozwolą na wyliczenie przekrojowych szacunków dotyczących szerokiego zakresu zachowań związanych z paleniem tytoniu, a następnie porównanie ich w odniesieniu do wszystkich krajów biorących udział w badaniu. Ponadto, chociaż kwestie dotyczące finansowania kolejnych edycji badania nie zostały jeszcze sfinalizowane, w zamyśle badanie GATS ma być okresowo powtarzane w ciągu kilku najbliższych lat. Dzięki temu badacze uzyskają dodatkowe dane do oceny wpływu różnych kampanii anty-nikotynowych i inicjatyw podejmowanych w poszczególnych krajach na stan zagrożenia chorobami odtytoniowymi. Obecne w pierwszej edycji badania GATS bierze udział kilkanaście państw. Pięć z nich włączono do pierwszej fazy projektu, rozpoczynającej się w 2008 roku. Są to: Bangladesz, Egipt, Meksyk, Tajlandia oraz Turcja.

Prace badawcze w pozostałych dziesięciu krajach mają się rozpocząć w roku 2008 lub 2009. W skład tej grupy wchodzą następujące państwa: Brazylia, Chiny, Indie, Indonezja, Pakistan, Filipiny, Polska, Rosja, Ukraina oraz Wietnam. W Polsce implementację GATS rozpoczęto w 2008 roku.

Do przeprowadzenia badania GATS wytypowano Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Pentor Research International oraz Warszawski Uniwersytet Medyczny.

Powołano także Komitet Koordynujący GATS. Zgodnie z dokumentami programowymi GATS Komitet Koordynujący ma na celu zapewnienie najwyższej, jakości implementacji projektu GATS poprzez fachowy nadzór nad procesem wdrożenia badania w Polsce. W skład Komitetu Koordynującego GATS w Polsce wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, agencji implementujących badanie, Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz przedstawiciele Głównego Inspektoratu Sanitarnego www.gis.gov.pl

5

Aktualności nia dąbrowskiej młodzieży to nie tylko sposób na przedłużenie wakacyjnego czasu, ale przede wszystkim okazja do edukacji poprzez zabawę. Tematyka tegorocznego festynu była związana z ratownictwem medycznym i udzielaniem pierwszej pomocy. Przygotowano liczne konkursy, turnieje sprawnościowe, egzamin z wiedzy o Dąbrowie Górniczej oraz wybory Małej Miss.

Beata Małecka-Libera posłanka PO

6

Konferencja „Zdrowie, Ekonomia i Polityka” Poseł Beata Małecka –Libera wzięła udział w konferencji „Zdrowie, Ekonomia, Polityka” „, która odbyła się 10 września w Ustroniu. Dyskutowała w panelu „Czy inwestowanie w ochronę zdrowia może być opłacalne i dla kogo?”. Z kolei, trzecia część konferencji „Czy istnieją możliwości rozszerzenia źródeł finansowania usług medycznych - jakie powinny być kierunki przemian w ochronie zdrowia?” dotyczyła finansowaniu usług zdrowotnych przez NFZ . Posłanka wygłosiła prelekcję wprowadzającą do dyskusji.

Panel poruszał kwestie m.in. tematyki inwestowania w placówki medyczne oraz ich wpływ na jakość i szybkość świadczonych usług, a także zakres i dostępność usług medycznych, które bezpośrednio wpływają na społeczeństwo.

Druga część debaty: „Jaka jest rzeczywistość polskiej medycyny - czy jest to ochrona zdrowia, czy służba zdrowia?” dotyczyła porównania funkcjonowania placówek medycznych różniących się strukturą własności ze wskazaniem na różnice w zarządzaniu i kierunku przemian. Organizatorami konferencji były Szpitale Polskie S.A. oraz „American Heart of Poland” Sp. z o.o.

Za uśmiech dziecka Co roku Stowarzyszenie „Forum Terenów Zielonych” organizuje imprezę plenerową „Za uśmiech dziecka”. Jak co roku patronat honorowy nad konkursem plastycznym objęła poseł Beata Małecka-Libera. Posłanka była również głównym sponsorem nagród w konkursie - zwycięzcy otrzymali piękne zestawy przyborów szkolnych. Coroczne spotka-

Europejska Unia Kobiet 7 czerwca w Filharmonii Śląskiej w Katowicach odbyło się spotkanie polskiej sekcji Europejskiej Unii Kobiet „Kobieta potrafi”, na które przybyło ponad 500 osób. Poseł Beata Małecka-Libera była koordynatorką spotkania mającego na celu pokazanie sylwetek i wyborów różnych dróg życiowych kobiet. Swoja obecnością uroczystość uświetniły wybitne osobistości, wśród nich m.in: Anna Komorowska, dziennikarka Jolanta Fajkowska, szefowa biura Kazimierza Kutza - Krystyna Klaczkowska, mecenas kultury - Elżbieta Penderecka, mistrzyni paraolimpijska - Katarzyna Rogowiec oraz aktorka Dorota Stalińska. Obecni byli również przedstawiciele władz rządowych i parlamentarnych.

Bądź zdrowa Mamo. Zbadaj się!

26 maja jest dniem szczególnym, ponieważ w tym dniu wszystkie dzieci - i te duże, i te małe, składają swoim mamom gorące życzenia zdrowia, szczęścia, uśmiechu na co dzień. Posłanki Beata Małecka – Libera i Joanna Mucha zorganizowały projekt artystyczno- edukacyjny p.t. „LAURKA”, który miał na celu rozwój profilaktyki zdrowotnej wśród Mam. Dzieci z całej Polski wykonały wiele pięknych, kolorowych prac – Laurek z życzeniami z okazji Dnia Mamy, będących jednocześnie zachętą do badania. Wojewódzcy laureaci konkursu wraz z opiekunami wzięli udział w konferencji prasowej podsumowującej projekt. Finałowe prace były oceniane przez profesjonalną komisję konkursową, w skład której weszła m.in.

Krystyna Kofta – aktorka zaangażowana w walkę z chorobami nowotworowymi u kobiet. Nagrodą dla wszystkich była wycieczka po Sejmie RP i zwiedzanie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.

Główną nagrodą dla autora najlepszej Laurki była wycieczka do Disneylandu.

Stanisław Kogut senator PiS

Kolarze rywalizowali w Stróżach 9 sierpnia, z inicjatywy senatora Stanisława Koguta odbył się w Stróżach IV etap 46 Małopolskiego Wyścigu Górskiego. Na podgrybowskich szosach ścigali się kolarze w jeździe na czas. Senator Kogut udostępnił budynek fundacji do dyspozycji zawodników i ekip wspomagających kolarzy. Mimo niesprzyjającej pogody mnóstwo kibiców przyglądało się sportowej rywalizacji.

Senator Kogut uczestniczył następnie w dekorowaniu zwycięzców IV etapu wyścigu, który kończył tegoroczne zmagania w Małopolskim Wyścigu Górskim. Organizatorzy, przyjęci niezwykle ciepło w rodzinnej miejscowości Stanisława Koguta, zapowiedzieli że jeśli zostaną zaproszeni, to chętnie zawitają w Stróżach w przyszłym roku.

Agropromocja w Nawojowej W pierwszy weekend września, w Nawojowej odbywała się XVIII Międzynarodowa Wystawa Rolnicza - Agropromocja 2008. Organizatorem imprezy był Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach i Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Nawojowej. Ponad dwustu wystawców prezentowało płody rolne, nowoczesny sprzęt przydatny w każdym gospodarstwie, zwierzęta oraz różne usługi. Rozegrano także kilka konkursów. Senator Stanisław Kogut ufundował puchar dla uczestników konkursu. Były także puchary dla zwycięzców konkursów „Zielone lato” i „Agroliga”.

Aktualności

Michał Okła Senator PO

Bronislaw Dutka poseł PSL

Stanisław Bisztyga senator PO

18 salon przemysłu obronnego 6 września Senator Michał Okła wziął udział w uroczystym otwarciu 18 Salonu Przemysłu Obronnego, który odbył się w Kielcach. Gościem honorowym otwierającym tegoroczny salon był Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. Z ramienia rządu otwarcia dokonał też Minister Obrony Narodowej Bogdan Klich.

XX-lecie Samorządu Terytorialnego w Sękowej 3 lipca w Ośrodku Wczasowym w Wapiennem (gm. Sękowa) odbyło się uroczyste spotkanie z okazji XX-lecia Samorządu Terytorialnego. Za wieloletnią współpracę z Gminą Sękowa okolicznościowymi grawertonami wyróżnieni zostali między innymi: Przewodniczący Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej poseł Bronisław Dutka, poseł Witold Kochan, marszałek Urzędu Wojewódzkiego Leszek Zegzda i przewodnicząca Sejmiku Wojewódzkiego Urszula Nowogórska.

Debata o zatrudnianiu niepełnosprawnych 29 września w Krakowie w Urzędzie Marszałkowskim odbyło się spotkanie konsultacyjne pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnością z parlamentarzystami i przedstawicielami administracji samorządowej i rządowej w sprawie najnowszej nowelizacji ustawy rehabilitacyjnej. W rozmowach na ten temat wziął udział senator Stanisław Bisztyga. Krakowskie spotkanie przebiegało pod hasłem: „Czy obecne instrumenty wsparcia zatrudniania osób niepełnosprawnych są wystarczające”.

Święto Policji 27 lipca w Sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Limanowej odbyły się Powiatowe obchody Święta Policji.

W uroczystości wziął udział m.in. Mirosław Zygmunt - Dyrektor Biura Poselskiego Posła Bronisława Dutki, który przekazał drukarkę oraz listy gratulacyjne dla awansujących policjantów. Uroczystość rozpoczął insp. Ryszard Kozera Komendant Powiatowy Policji w Limanowej, witając wszystkich przybyłych gości. Uroczystym aktem spotkania było wręczenie odznaczeń dla policjantów oraz nominacji na wyższe stopnie policyjne. Następnie glos zabrał Jan Puchała, Starosta Limanowski, który wyraził słowa uznania dla policjantów. W dowód podziękowania obchodzący swoje święto dostali listy gratulacyjne i nagrody, na ręce komendanta przekazane zostały m.in. cztery laptopy. Jeden z laptopów wręczyła Urszula Nowogórska - Przewodnicząca Sejmiku Województwa Małopolskiego.

Podczas obchodów Święta Policji obecni byli również przedstawiciele władz wojewódzkich, powiatowych, samorządów lokalnych, służb mundurowych oraz firm i instytucji powiatu limanowskiego.

Ruszył program „Bezpieczna Szkoła” Na specjalne zaproszenie starosty myślenickiego Józefa Tomala, senator Stanisław Bisztyga uczestniczył w inauguracji programu „Bezpieczna Szkoła”, który od 1 października ruszył w 54 szkołach powiatu myślenickiego. Celem programu jest upowszechnienie wśród najmłodszych uczniów szkoły podstawowej wiedzy i umiejętności przydatnych w sytuacjach zagrożenia, które mogą się zdarzyć w okolicy domu lub w czasie wolnym od szkoły. Podczas inauguracji programu wręczono certyfikaty nauczycielom, którzy zostali specjalnie przeszkoleni przez trenerów.

Uroczyste przekazanie książek 14 września w Filii nr 2 Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Skarżysku- Kamiennej odbyło się uroczyste przekazanie 315 książek z prywatnego księgozbioru Państwa Stefanii Niny Grodzieńskiej i Jerzego Jurandota. Pomysłodawcą przekazania był senator Michał Okła, który wraz z senator Barbarą Borys-Damięcką pozyskali księgozbiór. Na spotkanie przybyli m.in senator pani Barbara Borys-Damięcka, senator Michał Okła, starosta Jerzy Żmijewski, prezydent Roman Wojcieszek, dyrektorzy pozostałych filii bibliotek i członkowie Dyskusyjnego Koła Książki. Uroczystość otworzyła Iwona Kowalewska dyrektor skarżyskiej biblioteki witając przybyłych gości. Następnie odbyła się krótka prezentacja życiorysów państwa Stefanii Niny Grodzieńskiej i Jerzego Jurandota.

Nowy sztandar dla Hufca ZHP Końskie 19 września 2010 w Sielpi, powiat konecki, senator Michał Okła wziął udział w uroczystości, wręczenia nowego sztandaru dla Hufca ZHP Końskie. Podczas imprezy dokonano wbicia pamiątkowych gwoździ w drzewiec sztandaru.

30 - lecie NSZZ „Solidarność” w Chemobudowie – Kraków S.A 1 października senator Stanisław Bisztyga wziął udział w uroczystościach jubileuszu 30-lecia NSZZ „Solidarność” w Chemobudowie - Kraków S.A. Firma, z którą Stanisław Bisztyga związany jest od wielu lat, kojarzona jest między innymi z wybudowaniem Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach.

7

Aktualności Informacje z sejmowej Komisji Zdrowia 10.2010 - Informacja na temat celowości, możliwości i skutków wdrożenia projektu „Elektronizacja dokumentu zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby”.

10.2010 - Rozpatrzenie projektu ustawy budżetowej na rok 2011 w zakresie działania Komisji.

10.2010 - Rozpatrzenie poselskiego projektu ustawy o dobrowolnych dodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych.

10.2010 - Rozpatrzenie sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o niektórych zawodach medycznych.

11.2010 - Rozpatrzenie sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotne.

11.2010 - Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy o pomocy społecznej.

11.2010 - Informacja Ministra Zdrowia na temat stanu obecnego i perspektyw funkcjonowania Punktów Aptecznych.

11.2010 - Informacja Ministra Zdrowia o realizacji Programu B „Ratujemy Polskie Szpitale” ze szczególnym uwzględnieniem propozycji oddłużania bądź wspomagania finansowego organów założycielskich lub SPZOZ. 11.2010 - Informacja na temat problematyki chorób przewlekłych - profilaktyka i leczenie.

12.2010 -Informacja o zaawansowaniu prac przygotowujących do przewodnictwa w Unii Europejskiej - priorytety Ministerstwa Zdrowia na czas sprawowania Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w 2011 r.

12.2010 - Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu

8

ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.

12.2010 - Rozpatrzenie informacji NIK o wynikach kontroli systemu kształcenia oraz przygotowania do zawodów pielęgniarki, położnej i ratownika medycznego.

12.2010 - Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń 12.2010 - Informacja Ministra Zdrowia o funkcjonowaniu Izb Wytrzeźwień ze szczególnym uwzględnieniem źródła finansowania.

01.2011 - Rozpatrzenie sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk nr 1284) oraz o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.

01.2011 - Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie „Godnego rodzenia”.

01.2011 - Informacja na temat opieki medycznej nad młodzieżą szkolną (medycyna szkolna): •• •• •• •• ••

adania profilaktyczne, w tym diagnoza stomatologiczna, b system opieki pielęgniarskiej (zasady funkcjonowania pielęgniarek szkolnych), dzieci przewlekle chore w systemie, finansowanie medycyny szkolnej, ocena skuteczności opieki medycznej nad młodzieżą szkolną przez POZ.

Aktualności

Prof. Jan Podgórski uwolniony od zarzutów CBA Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie całkowicie uniewinnił wybitnego neurochirurga prof. dr. hab. n. med. Jana Podgórskiego, byłego szefa Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie przy ul. Szaserów, kierownika kliniki neurochirurgii. Neurochirurgowi prokuratura postawiła 7 zarzutów. Najważniejsze to lewe zaświadczenia lekarskie dla gangstera Andrzeja Z., ps. Słowik, bossa pruszkowskiej mafii. A także dla Patryka W., oskarżonego o przestępstwo gospodarcze.

P

rofesor nie mógł zobaczyć radości na twarzach życzliwych mu obserwatorów procesu po ogłoszeniu wyroku. W tym dniu miał zaplanowaną trudną operację. Uznał, że jego miejsce jest przy chorym. Już pierwszego dnia procesu oskarżony zwrócił się do dziennikarzy, by nie stawiali inicjałów w miejscu jego nazwiska - jest niewinny i chce się bronić z otwartą przyłbicą.

Płk Robert J. obciąża Akta prokuratorskie sprawy profesora otwiera 20-stronicowy, napisany zapewne przez psychopatę, anonimowy donos z początku 2006 roku - poświęcony „nieprawidłowościom w szpitalu na Szaserów”, w najmniejszym stopniu (!) dotyczący gen. Podgórskiego. Jednak b. minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro polecił żandarmerii oraz innym służbom rozpocząć akcję wyłącznie przeciwko profesorowi. Ówczesny szef CBA Mariusz Kamiński oświadczył na konferencji prasowej, że generał Jan Podgórski „organizował najgroźniejszym przestępcom w Polsce dokumentację medyczną, którą się posługiwali, aby uniknąć więzienia”.

Generała nie aresztowano - czego domagała się wojskowa prokuratura, gdyż sąd, nie przekonany do rzetelnego udokumentowania zarzutów, nie wydał na to zgody. Jan Podgórski został natomiast zawieszony na stanowisku szefa kliniki w szpitalu na Szaserów. I w konsekwencji tych działań, zgodnie z „pragmatyką kadrową” min. Szczygły - przeniesiony do rezerwy kadrowej, a następnie (już na własną prośbę) zwolniony z wojska.

Poza profesorem zarzuty postawiono czterem lekarzom ze szpitala przy Szaserów i z Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej. Ponadto dwóm pacjentom, którzy - wspierając się diagnozami ze szpitala MON - usiłowali wyłudzić w ZUS zasiłki, oraz byłej żonie „Słowika”. Oprócz pieniędzy, korzyściami uzyskiwanymi od pacjentów były - według aktu oskarżenia - remont domu i obietnica nabycia samochodu na szczególnie ulgowych warunkach.

Profesor i pozostali oskarżeni lekarze z WIM nie przyznali się do winy w żadnej mierze. Spośród kolegów po fachu tylko jeden, emerytowany ppłk Robert J., kierownik zakładu rehabilitacji w Wojskowym Instytucie Medycyny

Lotniczej, wykładowca na wyższych uczelniach - zgodził się ze stawianymi mu zarzutami. Obciążył też byłego szefa WIM oświadczeniem, że profesor za obejrzenie i zaopiniowanie dokumentacji medycznej 2 osób starających się o rentę w ZUS przyjął kwotę po 300 zł.

Poza podpułkownikiem J. na niekorzyść profesora zeznawał w śledztwie Jarosław R., gangster z Suwałk. Twierdził, że w 2006 r. za przyjęcie do kliniki, wystawienie zaświadczenia o leczeniu i przyspieszenie operacji zapłacił łącznie 4 tys. zł.

Niepotwierdzone zarzuty To nie był długi proces - zaledwie 17 rozpraw. Prokurator usiłował podeprzeć akt oskarżenia zeznaniami (a właściwie pomówieniami) słynnego świadka koronnego „Masy”. Ale jako wieści z drugiej ręki, ogólnikowe i zasłyszane od innego gangstera, nie mogły stanowić dowodu. W ogóle sądowa weryfikacja poszczególnych zarzutów prokuratorskich wykazała, jak bardzo były „z sufitu”. Po wysłuchaniu świadków i wyjaśnień oskarżonych poszczególne zarzuty prokuratorskie padały jeden za drugim.

Zdaniem b. szefa CBA, prof. Podgórski sporządził dla tego groźnego przestępcy sfałszowaną dokumentację medyczną, aby ten uniknął więzienia.

Motorem oszustwa była rozwiedziona z Andrzejem Z. Monika B. i z tego powodu miała postawiony zarzut. Ale była żona „Słowika” od początku twierdziła, że naprawdę szukała w szpitalu na Szaserów pomocy dla osadzonego w areszcie ojca jej dziecka.

Tylko jeden z oskarżonych, płk Robert J., dostał wyrok skazujący - rok i 6 miesięcy w zawieszeniu. Sędzia Jacek Gurbierz w uzasadnieniu zauważył, że był to proces skomplikowany, wielowątkowy. Sąd musiał się wypowiedzieć w kwestiach karnych odniesionych do ustawy o zawodzie lekarza, gdzie takich kwalifikacji nie ma. Wyrok nie jest prawomocny.

Helena Kowalik

Foto: „Służba Zdrowia”

Całość artykułu: magazyn „Służba Zdrowia” nr 59-66, 30 sierpnia 2010

9

Aktualności

Nobel za in vitro

10

Nagrodę Nobla z dziedziny medycyny w roku 2010 otrzymał Robert G . Edwards z a opracowanie metody zapłodnienia pozaustrojowego in vitro. Robert Edwards to urodzony w 1925 r. brytyjski fizjolog, pionier w dziedzinie medycyny reprodukcyjnej. Nagrodę otrzymał za opracowaną przez siebie metodę in vitro oraz za „walkę z uprzedzeniami, która doprowadziła jak dotąd do narodzin 4 milionów ludzi”.

Zagadnieniem płodności Edwards zajął się około roku 1960, pracując na Uniwersytecie w Cambridge.

Pierwsze zapłodnienie miało miejsce w 1968 roku (wówczas Noblista rozpoczął współpracę z nieżyjącym już Patrickiem Steptoe, chirurgiem), ale pierwsze dziecko poczęte ta metodą urodziło się dopiero 10 lat później. W 1980 roku Edwards i Steptoe założyli własną klinikę in vitro, która miała rozwijać nową technologię zapłodnienia.

Nobel z dziedziny medycyny i fizjologii jest jedną z pięciu oryginalnych Nagród Nobla ustanowionych w testamencie Alfreda Nobla (zm. w 1896 roku). Laureaci nagrody są wybierani przez Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolinska, w skład którego wchodzi 50 profesorów tej instytucji. Ciałem wykonawczym Zgromadzenia jest Komitet Noblowski, który składa się z pięciu członków wybranych przez Zgromadzenie.

Od 1901 roku, kiedy Nobel w dziedzinie medycyny i fizjologii został przyznany po raz pierwszy, rozdano go już 100 razy, a otrzymało 195 osób (w 1915, 1916, 1917, 1918, 1921, 1925, 1940, 1941 i 1942 tego Nobla nie przyznano). Nagrodzony otrzyma, oprócz laurów, 10 mln koron szwedzkich.

WTO: Koniec pandemii grypy H1N1 Po zaleceniach Międzynarodowej Komisji Zdrowia dotyczących rozporządzenia wydawanego w nagłych wypadkach, Dyrektor Generalny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) stwierdził, że Pandemia (H1N1) 2009 weszła w fazę najmniejszego oddziaływania. Opinia została wydana w oparciu o wykaz danych dotyczących aktualnej sytuacji epidemiologicznej grypy. Oznacza to, iż stopień zachorowań na grypę w skali światowej, powrócił do poziomu zachowań określanych terminem zachorowań sezonowych.

III Światowy Dzień Żółtaczki 19 maja świętowaliśmy III Światowy Dzień Żółtaczki, inicjatywy pacjentów, która odbywa się pod egidą World Hepatitis Alliance (WHA), która reprezentuje 200 grup pacjentów i organizacji. Celem inicjatywy jest zwiększenie świadomości zagadnień, które są związane z wirusowym zapaleniem wątroby typu B i C, a także polityczne poparciem w walce z tymi chorobami.

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) uważa, że trzeba podkreślić skalę wirusowego zapalenia wątroby typu C i B oraz należy skoncentrować się na zapobieganiu, nadzorze i kontroli wskaźnika zachorowań na tę chorobę. Pewne grupy ludzi są bardziej narażone za wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, m.in. ci zażywający narkotyki (wstrzykiwane dożylnie), mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami, ludzie żyjący z HIV, a także więźniowie.

ECDC prowadzi obecnie badania w celu gromadzenia i weryfikacji szczegółowych informacji na temat istniejących systemów nadzoru i programów profilaktycznych w Unii Europejskiej, które będą podstawą do dalszych działań w tej dziedzinie.

Aktualności

ESPZ 18th United European Gastroenterology Week, 23-27 października 2010 w Barcelonie( Hiszpanii).

Wydarzenie to przez lata konsekwentnie zyskuje coraz więcej uczestników i obecnie uznawane jest za jedno z najważniejszych w Europie. Wśród zaproszonych gości znajduje się wielu uznanych naukowców oraz specjalistów, których obecność wpływa znacząco na poziom merytoryczny programu.

Tegoroczna edycja tygodnia obejmuje część teoretyczną oraz praktyczną, a tematyka poruszana w ramach szerokiej gamy wykładów, sesji czy warsztatów związana jest z problemami z zakresu gastroenterologii, endoskopii, hepatologii i innych.

European Public Health Conference, 10 do 13 listopada 2010 roku w Amsterdamie (Holandia).

3. Europejska Konferencja Zdrowia Publicznego jest organizowane wspólnie przez Netherlands Public Health Federation (NPHF), European Public Health Association (EUPHA) oraz Stowarzyszenie Szkół Zdrowia Publicznego w Regionie Europejskim (ASPHER).

Ta coroczna konferencja to największe wydarzenie dla zdrowia publicznego w Europie. Organizatorzy spodziewają się ponad 1000 uczestników z ponad 50 krajów. Konferencja stanowi doskonałą okazję do omówienia nowych osiągnięć w dziedzinie zdrowia publicznego i wymiany pomysłów z ekspertami z całego świata. Głównym tematem konferencji w tym roku jest „zintegrowany system zdrowia publicznego”.

rekomenduje konferencje:

Trzeci Kongres EAPS , 23-26 października w Kopenhadze (Dania).

W wyjątkowy sposób kongres EAPS łączy obszary zainteresowań pediatrów z pierwszej pomocy, praktyki ogólnej i specjalizacji z programem intensywnej opieki i ogólnej opieki pediatrycznej.

Kongres oferuje prezentacje dotyczące praktyki laboratoryjnej oraz wystąpienia czołowych, międzynarodowych ekspertów szeregu dziedzin. Ponadto, przemówienia plenarne będą dotyczyły takich tematów jak: ochrona dzieci, narodowa polityka dot. dzieci, leków dla dzieci, otyłości, szczepień oraz chorób zakaźnych.

American Public Health Association już po raz 138 organizuje spotkanie na temat zdrowia publicznego.

Spotkania APHA to najstarsze i największe sympozjum, w którym co roku biorą udział tysiące osób związanych ze zdrowiem publicznym.

W tym roku kongres odbędzie się w dniach 06-10 listopada w Denver w USA pod hasłem, „zdrowie publiczne a sprawiedliwość społeczna”. Kongres stanowi doskonałą platformę, do wymiany doświadczeń oraz poszerzenia wiedzy z zakresu zdrowia publicznego.

Diagnostyka Obrazowa w Ortopedii 11-13 listopada 2010, Kościerzyna, Hotel Niedźwiadek (Wdzydze Kiszewskie k/Kościerzyny).

XI spotkanie ortopedów i radiologów, którego celem jest, poza zacieśnieniem współpracy, przedstawienie najistotniejszych problemów, oczekiwań i możliwości w ustaleniu kryteriów postępowania diagnostycznego. Obrady

Sympozjum będą prowadzone w formie prezentacji obrazowej, trudnych i ciekawych przypadków diagnostycznych, a wynikające z tego wnioski będą dotyczyć dalszego postępowania diagnostyczno - terapeutycznego. Wspólny udział ortopedów i radiologów stworzy warunki do prowadzenia interesujących dyskusji panelowych.

Konferencja Naukowo-Szkoleniowa „Choroby Serca w Cukrzycy” 26-27 listopada 2010, Warszawa (Hotel Gromada, ul. 17 Stycznia 32).

W czasie I Konferencji NaukowoSzkoleniowej eksperci z zakresu kardiologii i diabetologii omówią najważniejsze problemy kliniczne, z jakimi musi się mierzyć lekarz w codziennej praktyce klinicznej. Celem konferencji jest wskazanie

optymalnej drogi postępowania diagnostycznego i leczniczego u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą i chorobą serca. Wytyczne obowiązujące w kardiologii i diabetologii są na tyle niedoskonałe, że często nie pozwalają rozwiązać dylematów diagnostycznych i terapeutycznych u konkretnego chorego.

11

Aktualności

Nowoczesne laboratorium badające leki przeciwnowotworowe we Wrocławiu Nowoczesne laboratorium prowadzące badania nad lekami przeciwnowotworowymi powstanie w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda PAN we Wrocławiu. Placówka na budowę laboratorium otrzymała 17 mln zł unijnej dotacji.

J

ak powiedział koordynator projektu utworzenia laboratorium doc. dr hab. Janusz Boratyński, Zintegrowane Laboratorium NeoLek Doświadczalnej Onkologii i Innowacji Technologii powstanie w Zakładzie Onkologii Doświadczalnej, który od 1969 r. prowadzi badania na substancjami o potencjalnej aktywności przeciwnowotworowej. Nowoczesne laboratorium będą tworzyć po modernizacji

dwa działające obecnie laboratoria: Laboratorium Doświadczalnej Terapii Przeciwnowotworowej oraz Laboratorium Chemii Biomedycznej.

W laboratorium NeoLek będą prowadzone kompleksowe badania preparatów przeciwnowotworowych oraz opracowywane własne preparaty i technologie. Jakość badań ma być podwyższona przez wprowadzenie standardu Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. „Takie

badania są obecnie prowadzone w naszych laboratoriach, ale dzięki modernizacji laboratorium będą one na wyższym standardzie” - powiedziała specjalista ds. wdrażania projektu dr Joanna Wietrzyk. Placówka swoją ofertę będzie kierowała do przedstawicieli firm farmaceutycznych, chemicznych i biotechnologicznych oraz krajowych i zagranicznych jednostek naukowych.

Zintegrowane Laboratorium NeoLek Doświadczalnej Onkologii i Innowacji Technologii powinno rozpocząć swoją działalność na początku 2012 r.

PAP - Nauka w Polsce

Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu nagrodzony za telemedycynę 12

Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach za osiągnięcia w dziedzinie telemedycyny otrzymał niezwykle prestiżową Nagrodę XXI Wieku w najstarszym, międzynarodowym konkursie wyróżniającym osoby i organizacje wykorzystujące technologie informatyczne dla dobra społeczeństwa. Wyróżnienie, w kategorii Ochrona Zdrowia, wręczono w Waszyngtonie.

U

dało się dogonić świat. Wiele zrobiliśmy nie tylko 600 lat temu, ale i obecnie” - mówił, podczas zorganizowanej z tej okazji konferencji prasowej, prof. Henryk Skarżyński, twórca i dyrektor ośrodka. Szczególnie wybiegające w przyszłość są dokonania ośrodka w dziedzinie telemedycyny. W 2009 r. powstała Ogólnopolska Sieć Telerehabilitacji Słuchowej, która ma docelowo obejmować 20 ośrodków w kraju. Sieć, dzięki odpowiedniej aparaturze i łączom internetowym, umożliwia pacjentom po wszczepieniu implantów korzystanie z opieki specjalistów z Kajetan w pobliżu miejsca zamieszkania. Profesorowi zdarzyło się już nadzorować przebieg operacji przy pomocy przekazującego obraz telefonu komórkowego, a jeden z zabiegów wszczepiania implantu oglądało jednocześnie 25 tysięcy osób z różnych krajów. Zainstalowane w sali operacyjnej wyposażenie pozwala transmitować obraz wideo w technice 3D.

Uczestnicy spotkania z okazji przyznania nagrody mogli podczas transmisji na żywo - dzięki wielkiemu ekranowi - zajrzeć do lewego ucha 22-latkowi z Radomia, zobaczyć, jak przebiega prowadzona jednocześnie po polsku i po niemiecku nauka niedosłyszącej małej Ani, przyjrzeć się zawansowanym badaniom nad artykulacją mowy na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie, zapytać o samopoczucie pacjentów rehabilitowanych w Łebie. Była też zagraniczna konsultacja dla pacjentów dr Oksany z Odessy na Ukrainie.

PAP- Nauka w Polsce

Aktualności

W Łodzi powstanie Park Biotechnologiczny Przedstawiciele Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej podpisali 1 lipca porozumienie o wspólnym powołaniu Parku Biotechnologicznego. Będą w nim działać m.in. firmy biotechnologiczne, medyczne i ochrony zdrowia.

P

odczas konferencji, na której podpisano porozumienie, rektor Uniwersytetu Medycznego Paweł Górski podkreślił, że w zakresie innowacyjności Polska „nie może dłużej figurować tuż przed Wietnamem i za Bułgarią”. Jego zdaniem, nie możemy nadal być krajem, w którym inwestuje się głównie w sprawy typu deweloperskiego - w ziemię, sklepy czy supermarkety. „Stać nas na to, żeby być krajem innowacyjnym i chcemy być krajem innowacyjnym. Naukowcy wyjeżdżający z Polski sprzedają się doskonale za granicą. Jeżeli tego nie ma w naszym kraju, to tylko dlatego, że nie ma odpowiednich warunków do twórczości innowacyjnej” - powiedział Górski. Uznał, że nie ma czegoś takiego jak „mentalność Polaków”, która hamuje innowacyjność.

Zdaniem Górskiego, nie ma żadnej różnicy w poglądach, mentalności i stylu życia młodych Polaków, Anglików, Francuzów czy Amerykanów. „Próbujemy na naszym uniwersytecie zorganizować

innowacyjność, czyli tak ześrodkować badania naukowe lub przynajmniej stworzyć szansę do powstawania takich badań, które będą mogły zaowocować patentami i gotowymi produktami do sprzedaży” - wyjaśnił Górski. Według niego, Park Biotechnologiczny ma być rodzajem „wędki dla uczonych”, którzy będą mogli realizować i sprzedawać swoje pomysły.

Prezes Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Marek Cieślak podkreślił, że na terenie jego strefy największą dynamikę rozwoju mają firmy kosmetyczne, medyczne i farmaceutyczne, które są też „najbardziej innowacyjne”.

To właśnie te firmy mają być głównymi partnerami i klientami nowej spółki.

Głównym celem Parku Biotechnologicznego będzie komercjalizacja wyników badań naukowych. Ma to być miejsce współpracy nauki z przemysłem i światem biznesu. Powstanie w campusie Centrum Kliniczno-Dydaktyczne-

Lekarze: dobre leczenie chorób reumatycznych się opłaca Na choroby reumatyczne cierpi w Polsce ok. 2 proc. społeczeństwa - często są to osoby młode, nawet dzieci. Każda złotówka wydana na to, by dobrze je leczyć, zwróci się - przekonywali lekarze konferencji prasowej w Warszawie. Zorganizowano ją z okazji Światowego Dnia Reumatyzmu, który obchodzony jest 12 października.

J

ak przypomnieli eksperci, choroby reumatyczne to zapalne choroby stawów. Zalicza się tu tak poważne schorzenia, jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) i młodzieńcze idiomatyczne zapalenie stawów (MIZS). Schorzenia ta wymagają terapii pod okiem reumatologa. Zbyt późno rozpoznane i źle leczone, szybko mogą doprowadzić do niepełnosprawności, utraty pracy, wykluczenia z życia społecznego. W przypadku najczęstszej z nich, tj. RZS, po pięciu latach 50 proc. pacjentów traci zdolność do pracy, a po 10 latach odsetek ten zbliża się

do 100 proc. - przypomniała prof. Anna Filipowicz-Sosnowska.

Jak podkreślił krajowy konsultant ds. reumatologii prof. Witold Tłustochowicz, w przypadku schorzeń reumatycznych kluczową rolę odgrywa wczesna diagnoza, która powinna nastąpić w ciągu trzech miesięcy od wystąpienia objawów. „Aby przyspieszyć proces diagnostyczny, chcemy wprowadzić aplikację komputerową, która pomoże lekarzom rodzinnym rozpoznawać objawy tych schorzeń i jak najszybciej wysyłać chorego do specjalisty” - wyjaśnił reumatolog. Wspólnie z wojewódzkimi konsultantami ds. reumatologii prof.

Tłustochowicz chce też dążyć do tego,

go Uniwersytetu Medycznego przy ul.

Pomorskiej w Łodzi. Będą w nim działać firmy z branży m.in. biotechnologii, medycyny i ochrony zdrowia. Cieślak podkreślił, że powstający Park Biotechnologiczny będzie spółką komercyjną, która w przyszłości będzie się utrzymywać na rynku ze swoich przychodów. „Chcemy ją wyposażyć na start we właściwe wiano. Później niech sobie daje radę. Stwarzamy pewne możliwości związane z udostępnieniem powierzchni laboratoryjnych, a potrzebny sprzęt badawczy wnoszą firmy zainteresowane. W pewnym zakresie chcemy też uczestniczyć w komercjalizacji tego, co tam powstanie” - powiedział Górski.

Proces inwestycyjny w Parku Biotechnologicznym ma się rozpocząć jesienią 2010 r. Do tego czasu strony porozumienia mają dopracować wszystkie szczegóły dotyczące wzajemnych udziałów i funkcjonowania nowej spółki.

PAP - Nauka w Polsce

by w każdym województwie powstał referencyjny ośrodek leczący pacjentów z chorobami reumatycznymi.

Obecni na konferencji reumatolodzy zwrócili uwagę, że - jak wynika z raportu z października 2009 r., który opracowywali m.in. naukowcy z Uniwersytetu w Lund w Szwecji - Polska zajmuje przedostatnie miejsce (za nami uplasowała się tylko Bułgaria) pod względem wydatków na nowoczesne, ale bardzo drogie leki biologiczne. Są one stosowane w terapii najcięższych postaci chorób reumatycznych, w których nie działają standardowe leki modyfikujące przebieg choroby, w tym metotreksat.

Według dr n. med. Ewy Orlewskiej z Centrum Farmakoekonomiki w Warszawie, która koordynowała badania na temat dostępności do terapii biologicznych w 11 krajach Europy Środkowej i Wschodniej, w Polsce dostęp do nich ma 1 proc. chorych, podczas gdy na Słowacji i w Czechach po 3 proc., a na Węgrzech czy na Słowenii po 5 proc.

PAP - Nauka w Polsce, Joanna Morga

13

Wywiad numeru Rozmowa z Minister Zdrowia Ewą Kopacz

Zdrowie publiczne priorytetem Polskiej Prezydencji w Unii Na temat zdrowia publicznego w Polsce i „pakietu zdrowotnego” reformującego system lecznictwa z Minister Zdrowia Panią Ewą Kopacz, rozmawiają Redaktor Naczelny „Kuriera Medycyny” dr Włodzimierz W. Sukiennik i p.o. Sekretarza Redakcji Konrad Rajca.

14

KM: Pani Minister, Europejskie Stowarzyszenie Promocji Zdrowia „ProSalutem” już po raz trzeci organizuje Międzynarodowy Kongres Zdrowia Publicznego, nad którym objęła Pani Honorowy patronat. Co zdaniem Pani Minister należy zrobić, aby zdrowie publiczne zajmowało w Polsce należyte miejsce?

EK: Myślę, że zdrowie publiczne w Polsce, rozumiane zarówno jako całokształt pewnej działalności, jak i dziedzina nauki zajmuje coraz ważniejsze miejsce w naszym życiu publicznym. Co prawda dla wielu polityków nadal istotniejsze jest przecinanie wstęgi z okazji otwarcia nowego oddziału szpitalnego, niż uczestnictwo w przedsięwzięciach promujących zdrowy styl życia, ale to też zaczyna się powoli zmieniać. Nasze społeczeństwo coraz bardziej docenia rolę profilaktyki, promocji zdrowia czy zachowań prozdrowotnych. Wystarczy porównać statystyki dotyczące przewidywanej długości życia sprzed 20 lat i obecne. Dokonaliśmy naprawdę ogromnego skoku, choć - i to jest dla mnie niesatysfakcjonujące - odstajemy ciągle od najlepiej rozwiniętych krajów świata. Trzeba zatem konsekwentnie podtrzymywać i wspierać ten proces, starając się wykorzystywać coraz lepsze narzędzia.

Dlaczego Pani zdaniem zdrowie publiczne jest tak ważną kwestią dla Polaków?

- Polacy coraz bardziej dbają o swoje zdrowie, bezpieczne środowisko w miejscu zamieszkania i pracy czy zdrowe odżywianie, bo mają świadomość, że dzięki temu mogą prowadzić dłuższe życie wolne od chorób i związanych z nimi ograniczeń. Sukces zdrowia publicznego rozumiany w ten sposób pozwala wygospodarować dodatkowe środki finansowe na leczenie chorób, tam gdzie jest to konieczne.

Doświadczenia ustawodawcze, których krajów w zakresie zdrowia publicznego, powinny być wzorem dla Polski?

- Z kompleksowymi wzorami prawnymi jest kłopot, bo w innych krajach europejskich nie ma odrębnych ustaw o zdrowiu publicznym, są tylko ustawy o systemie czy ochronie zdrowia, których integralną częścią jest legislacja dotycząca medycyny zapobiegawczej, czyli zdrowia publicznego. Możemy jednak korzystać z części rozwiązań legislacyjnych Francji czy Wielkiej Brytanii.

Kluczowym realizatorem polityki zdrowia publicznego w Polsce powinny być samorządy. Jak Pani Minister widzi ich rolę w tym obszarze?

- Troska o zdrowie obywateli nie może być tylko domeną rządu czy samych obywateli. Powiem więcej, władze samorządowe powinny być gwarantem zdrowia jako dobra publicznego. To one najlepiej potrafią określić potrzeby zdrowotne na swoim terenie. Dlatego powinny być kreatorami strategii zdrowia publicznego i często tak jest. Przykładem może być Narodowy Program Zdrowia, który włącza do realizacji swoich celów samorządy lokalne. Wdrażają one w jego zakresie fundusze strukturalne, które umożliwiają wprowadzenie i realizowanie w szkołach programów profilaktycznych. Szczegółowe zadania samorządów zostaną określone w ustawie o zdrowiu publicznym.

Pani Minister. Znamy już wstępne plany reformy systemu lecznictwa w Polsce, określanych jako „pakiet zdrowotny”. Jakie opisałaby Pani jego najważniejsze założenia?

- W skład pakietu wchodzą m.in.: nowelizacja ustawy o prawach pacjenta, która ułatwi ubieganie się o odszkodowania za błędy medyczne, ustawa refundacyjna, która razem z ustawą o badaniach klinicznych i prawem farmaceutycznym uporządkują rynek leków oraz nowelizacja ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, która skraca okres kształcenia specjalistów.

Pakiet obejmuje także ustawę o działalności leczniczej, która pozwoli zreformować i uporządkować działalność zakładów opieki zdrowotnej.

Według mediów, plany ministerstwa zakładają, że we wszystkich aptekach leki będą miały taką samą cenę. Czy takie regulowanie rynku i ustalanie cen urzędowo będzie korzystne dla pacjentów?

- Po pierwsze, regulujemy ceny i marże tylko leków refundowanych. Mamy do tego prawo, ponieważ są to leki finansowane z budżetu państwa, czyli pieniędzy wszystkich podatników. Celem tych działań jest ograniczenie pewnego rodzaju patologii w obrocie lekami refundowanymi. Patologii, które nie służą pacjentowi. Jeśli dziś, poprzez system promocji, zwiększa się spożycie leków, to dzieje się to ze szkodą dla pacjenta.

Mówimy o lekach, a nie o landrynkach.

Kreowanie sztucznego popytu poprzez manipulację marżami skutkuje również nieuzasadnionymi wydatkami płatnika czyli Narodowego Funduszu Zdrowia, co w konsekwencji ogranicza dostęp pacjentów do nowoczesnych, innowacyjnych leków.

Wywiad numeru W ostatnim czasie cała Polska mówi o walce z tzw. dopalaczami. Jakie działania podjęło ministerstwo, aby ograniczyć handel dopalaczami?

- Po pierwsze zakazaliśmy 28 substancji psychoaktywnych, najwięcej w Europie.

Wprowadzamy ustawę, która zakazuje wytwarzania i wprowadzania do obrotu jakichkolwiek substancji(niezależnie od ich stanu fizycznego i źródła pochodzenia, w tym roślin, grzybów oraz ich części) lub produktów, które mogą być używane jak środki odurzające lub substancje psychotropowe. Dopalacze będą określane jako „środek zastępczy”, jako substancje używane zamiast środków odurzających lub psychotropów, ale w takich samych celach. Nowe

przepisy pozwalają, żeby inspektorzy sanitarni mogli wstrzymywać produkcję i obrót „środkami zastępczymi”, a nawet zamykać obiekty, w których są wytwarzane lub sprzedawane, jeśli zajdzie podejrzenie, że te produkty stwarzają zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, z zastrzeżeniem, że produkt ten nie jest objęty innymi przepisami prawnymi czy normami użytkowania. To po to, aby sanepid nie wycofywał z obrotu produktów legalnych, np. alkoholu czy wyrobów tytoniowych. Obrót „środkiem zastępczym” będzie mógł być wstrzymywany nawet na 18 miesięcy.

W tym czasie będą wykonywane badania w celu potwierdzenia, czy jest to środek niebezpieczny dla zdrowia

i życia. Jeśli okaże się, ze tak jest, substancja będzie dopisywana do katalogu substancji zakazanych. Kara za produkcję i obrót zakazanymi dopalaczami ma wynosić od 20 tys. do miliona złotych.

W drugiej połowie 2011 roku Polska obejmie Prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. To niezwykłe wydarzenie dla Polski. Jak Ministerstwo przygotowuje się na tę okoliczność?

- W ramach przygotowań do prezydencji podejmowane są działania, które zapewnić mają jak najlepszą promocję naszego kraju, a jednocześnie pomóc w realizacji celów strategicznych istotnych dla polityki i rozwoju Polski. Temu służą kolejne spotkania kierownictwa Ciąg dalszy na str. 16

15

Wywiad numeru Dokończenie ze str.15

16

i urzędników resortu z ekspertami. Niezbędna jest też informacja i promocja.

Przygotowujemy strategię promocji w Internecie, analizowane są możliwości wykorzystania tzw. nowych mediów (portali społecznościowych, blogów, You Tube). Realizacja tak ogromnego wysiłku organizacyjnego nie mogłaby się odbyć bez odpowiednio wykwalifikowanych ludzi. Zaplanowaliśmy szereg staży i wizyt studyjnych dla ekspertów i urzędników, na których będzie spoczywał ciężar organizacyjny i merytoryczny realizacji zadań prezydencji.

Już teraz realizowane są szkolenia językowe oraz specjalistyczne z zakresu systemu prawnego, porządku instytucyjnego oraz procesu decyzyjnego w Unii Europejskiej. Prezydencja to też wyzwanie logistyczne, które wiąże się z zaangażowaniem polskich placówek zagranicznych i instytucji współpracujących. Trwają prace nad wyborem obiektów konferencyjnych. Wszystkie resorty, w tym Ministerstwo Zdrowia, wybrały najlepszych ekspertów, którzy tworzą tzw. Korpus Prezydencji. Należy podkreślić, że Polska sięga do wiedzy swoich poprzedników w sprawowaniu przewodnictwa w Unii, m.in. Szwecji.

Szczególnie ważne wydają się kwestie związane właśnie z zarządzaniem zasobami kadrowymi.

Jakie są priorytety Ministerstwa Zdrowia w kontekście Prezydencji?

- Procesy integracyjne z Unią Europejską wskazują, że priorytetem zmian systemowych w ochronie zdrowia powinno być właśnie zdrowie publiczne.

Efektywność w tym zakresie pozwoli osiągnąć cel, jakim jest wyrównanie różnicy w dostępie do opieki zdrowia pomiędzy Polską, a wysoko rozwiniętymi państwami Zachodu. Dlatego cieszę się, że moje stanowisko w tej sprawie zostało przyjęte przez dziesięciu ministrów zdrowia państw Europy Środko-

wo-Wschodniej, którzy dwa lata temu podpisali w Warszawie, zaproponowaną przeze mnie, Deklarację Warszawską w sprawie zdrowia publicznego, które w roku 2011 stanie się priorytetem polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Kraje podpisujące Deklarację Warszawską podtrzymują swoją gotowość współpracy z Międzynarodową Agencją ds. Badań nad Nowotworami oraz innymi instytucjami, na poziomie europejskim i zależnie od potrzeb, tak aby osiągnąć powyższe cele, szczególnie w obszarze zmniejszania ryzyka występowania nowotworów i ich zwalczania oraz ograniczenia ryzyka chorób układu krążenia i cukrzycy. W dyskusji podczas konferencji, na której sformułowano postanowienia Deklaracji Warszawskiej, podkreślano, że spośród wielu czynników ryzyka zagrożenia zdrowia w/w chorobami, najważniejsze są właśnie uwarunkowania środowiskowe, takie jak niewłaściwe odżywianie, stan bezpieczeństwa żywności, niski poziom aktywności fizycznej. Działania prewencyjne i poznawcze mogą być szybciej niż dotąd rozwijane w wyniku wzmacniania systemu zdrowia publicznego. Dzięki inicjatywom, które powinny być podjęte w ramach Deklaracji Warszawskiej, istnieje obecnie możliwość przetworzenia dotychczasowych inicjatyw w efektywny program realizacyjny „Closing the Health Gap in European Union” na okres najbliższej dekady.

Jakie są Pani zdaniem najistotniejsze wyzwania dla kształtowania polityki zdrowotnej państwa i rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce?

- Obecnie priorytetem w zdrowiu publicznym w Polsce jest zmniejszenie zapadalności i umieralności w zakresie chorób cywilizacyjnych, tak aby osiągnąć długość i jakość życia porównywalną z krajami Europy Zachodniej.

Priorytety i cele w dziedzinie zdrowia publicznego uwzględnia się w procesie opracowywania programów i działań badawczych. Aktualnie prowadzonym, interdyscyplinarnym i wielosektorowym działaniom, łączącym w sobie elementy takich dziedzin jak medycyna, inżynieria sanitarna, żywienie, biomedycyna i biotechnologia, przyświeca jeden nadrzędny cel: aby nasze społeczeństwo cieszyło się dobrym zdrowiem i samopoczuciem do późnej starości. Konieczne jest przesunięcie aktywności poszczególnych podmiotów zaangażowanych w tworzenie polityki zdrowotnej z czynności „naprawczych” w kierunku zapobiegania i szeroko pojętej edukacji, profilaktyki i promocji zdrowia. Temu muszą towarzyszyć zmiany systemowe, które m.in. mają służyć skracaniu czasu oczekiwania na dane świadczenie, warunków technicznych i sanitarnych w jakich to świadczenie jest udzielanie, czy wreszcie zgodność danego działania z nowoczesną medycyną opartą o EBM (evidence based medicine). Nie jest to zadanie, które można wykonać jednym ruchem, ale wieloletni proces.

Jakie przesłanie chciałaby Pani Minister przekazać uczestnikom III Międzynarodowego Kongresu Zdrowia Publicznego?

- Cieszę się, że zdrowie publiczne staje się dziedziną kluczową w szeroko rozumianym systemie ochrony zdrowia.

Przyczyniają się do tego takie wydarzenia, jak Kongres Zdrowia Publicznego. Życząc uczestnikom Kongresu owocnych obrad, pragnę wyrazić nadzieję, że dorobek Kongresu przyczyni się do jeszcze lepszych i skuteczniejszych działań w obszarze zdrowia publicznego.

Dziękujemy za rozmowę. dr Włodzimierz W. Sukiennik iKonrad Rajca

Temat numeru

Ministerstwo Zdrowia walczy z dopalaczami

O

graniczenie handlu tzw. dopalaczami i zakaz reklamowania produktów spożywczych poprzez sugerowanie, że zawierają one właściwości środków odurzających, wprowadza nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, którą przygotowało Ministerstwo Zdrowia. Wycofanie tzw. dopalaczy ze sprzedaży ma umożliwić instytucja „czasowej kontroli” dająca możliwość usunięcia danego środka lub zawierających go produktów z obrotu. Nowela została przekazana do konsultacji społecznych.

Już na początku października po akcji policji i GIS-u zamknięto kilkaset sklepów z dopalaczami. Zaostrzenie przepisów proponuje też ministerstwo sprawiedliwości. Już za samo udostępnienie niedozwolonego środka małoletnim ma grozić do trzech lat więzienia.

Dopalacze do przebadania

Dzięki nowym przepisom będzie można wycofać z rynku na okres od 12 do 18 miesięcy tzw. dopalacze zawierające podejrzane substancje psychoaktywne. W tym czasie zostaną przeprowadzone szczegółowe badania dotyczące ich szkodliwości dla zdrowia.

Jest to rozwiązanie niezbędne, gdyż rynek tzw. dopalaczy rozwija się w Polsce bardzo dynamicznie - powiedział wiceminister zdrowia Adam Fronczak.

Wycofanie tzw. dopalaczy ze sprzedaży ma umożliwić instytucja „czasowej kontroli” dająca możliwość usunięcia danego środka lub zawierających go produktów z obrotu lub wprowadzenie ograniczeń, warunków lub zakazów związanych z jego sprzedażą albo produkcją. Ma być to możliwe dzięki rozporządzeniu ministra zdrowia. W przypadku podjęcia decyzji o kontroli czasowej, obrót substancjami lub zawierającymi je produktami poddany zostanie ograniczeniom, a w uzasadnionych przypadkach będzie mógł zostać zakazany.

Nowela wprowadza także zakaz reklamy i promocji środków spożyw-

czych oraz innych produktów poprzez sugerowanie, iż posiadają one działanie takie jak działanie substancji psychotropowych lub środków odurzających.

Ma to wyeliminować praktyki marketingowe polegające na promocji środków poprzez sugerowanie, iż są one „legalnymi narkotykami”. Przepis ten nie dotyczy reklamy produktów posiadających właściwości zbliżone do substancji psychoaktywnych i legalnie dopuszczonych do obrotu, które są objęte przepisami UE.

Zespół Oceny Ryzyka

W projekcie przewidziano również powołanie działającego przy Radzie ds.

Przeciwdziałania Narkomanii - Zespołu Oceny Ryzyka. W jego pracach mają uczestniczyć zarówno przedstawiciele resortów i instytucji, jak i eksperci z zakresu chemii, farmakologii, toksykologii, prawa, nauk społecznych lub epidemiologii. Do zadań zespołu należeć ma m.in. analiza informacji o zagrożeniach związanych z używaniem środków psychoaktywnych, przeprowadzanie procedury oceny ryzyka. Pod koniec sierpnia weszła w życie ustawa zakazująca handlu dopalaczami, zawierającymi m.in. mefedron. W Polsce substancja ta reklamowana jest zazwyczaj przez sprzedawców jako „sole do kąpieli” albo „białe proszki”.

Dopalacze to substancje psychoaktywne, które mogą działać podobnie do narkotyków, można je legalnie kupić w Polsce. Są sprzedawane m.in. jako przedmioty kolekcjonerskie albo nawozy do roślin. W Warszawie do niedawana dostępne były w kilku całodobowych sklepach, nawet w centrum miasta.

Sejm znowelizował w 2009 r. ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Uniemożliwiła ona handel 17 substancjami szkodliwymi dla zdrowia, m.in. benzylopiperazyną (około 10 proc. siły działania amfetaminy), która wchodziła w skład dopalaczy. Na rynku pojawiły się jednak szybko nowe specyfiki zawierające inne szkodliwe substancje.

17

Na jednej ze stron internetowych, na których można kupić te środki, produkt dostępny za 23 zł opisywany jest w ten sposób: „Nawóz do roślinek ozdobnych bardzo euforyzujący wyciągający z roślinki całą prawdę. Nawóz nadaje się na początek imprezy później można zarzucić dla roślinki coś mocniejszego.

Produkt sprawdza się bardzo dobrze na wieczory we dwoje. Sposób użycia: nawieźć roślinkę nawozem, zalać obficie wodą. Produkt nie do spożycia przez ludzi. Produkt wyłącznie do celów kolekcjonerskich. Trzymać w miejscu niedostępnym dla dzieci. W razie przypadkowego połknięcia skontaktować się z lekarzem”. „Kadzidło, którego moc aromatu przyjemnie wbije cię w fotel. Polecane doświadczonym kolekcjonerom.

Produkt nie do spożycia przez ludzi.

Sposób użycia: rozsypać na niepalnym podłożu. Spalać czyste lub jako część mieszanki. Używać w małych ilościach” - tak opisywany jest inny środek dostępny za 28 zł.

PAP

Temat numeru

Walczymy o zwiększenie świadomości zdrowotnej Polaków sanitarnej w podniesienie poziomu wiedzy o czynnikach ryzyka, szczególnie w odniesieniu do chorób cywilizacyjnych takich jak: nowotwory, choroby układu krążenia czy cukrzyw obszarze zdrowia publicznego wy- ca. Społeczeństwo aktywnie dbające sunęły się choroby cywilizacyjne - de- o swoje zdrowie poprzez prozdrowotfiniowane jako globalnie i występujące, ny tryb życia, bezpieczne środowisko powszechne choroby, do których wystą- w miejscu zamieszkania i pracy, zdrowe pienia lub rozprzestrzenienia przyczynił odżywianie, czy eliminację czynników się postęp współczesnej cywilizacji. Są ryzyka, może prowadzić długie życie to m.in. choroby układu sercowo – na- wolne od chorób i związanych z nimi czyniowego, otyłość, nowotwory, cho- ograniczeń. Sukces zdrowia publiczneroby alergiczne i AIDS. Odpowiedzią na go rozumiany w ten sposób pozwala sytuację epidemiologiczną i problemy wygospodarować dodatkowe środki fizdrowotne występujące w Polsce są za- nansowe na leczenie chorób, tam gdzie dania wykonywane przez pion oświaty jest to konieczne. Aktywność Państwozdrowotnej i promocji zdrowia Pań- wej Inspekcji Sanitarnej to nic innego, stwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadania jak mozolna i wielowymiarowa walka te wynikają z ustawy o Państwowej In- o podniesienie poziomu tej świadomospekcji Sanitarnej, kierunki działań zaś z ści. Zadaniem na przyszłość jest rozwytycznych Głównego Inspektora Sa- winięcie - z udziałem Państwowej Innitarnego (w oparciu o zalecenia WHO spekcji Sanitarnej - systemu wczesnego i UE) oraz potrzeb środowiska (analiza monitorowania zmian w biomarkerach potrzeb i diagnoza lokalna jest podsta- i determinantach zdrowia celem wprową do podejmowania interwencji pro- wadzania odpowiednio wczesnych zmian w polityce zdrowotnej. Prawidgramowych i nieprogramowych). łowe wykonywanie ustawowych zadań Jakie są Pana zdaniem najistotniejsze Państwowej Inspekcji Sanitarnej gwawyzwania dla Państwowej In- rantuje jej wysoko wykwalifikowana kaspekcji Sanitarnej w kształ- dra pracowników i dobrze rozwinięta towania polityki zdrowot- część laboratoryjna. nej państwa i rozwoju systemu ochrony zdro- Jak Pan ocenia znaczenie Międzynarodowego Kongresu Zdrowia Publicznewia w Polsce?

– Z reguły podkreśla się go, organizowanego corocznie przez rolę inspekcji sanitarnej ESPZ „Pro-Salutem”, w kontekście walw eradykacji czy ogra- ki o zdrowie publiczne w Polsce? niczeniu wielu chorób – Zagadnienia związane z nowoczesną zakaźnych, czy zmniej- koncepcją zdrowia publicznego i meszeniu liczby zatruć dycyny społecznej w świecie i w kraju, i zakażeń pokarmowych. uwarunkowania zdrowia związane ze Nie można jednak zapo- stylem życia, środowiskiem człowieka minać o zaangażowaniu i czynnikami genetycznymi stanowią pracowników in- obecnie największe wyzwanie dla systemów ochrony zdrowia. Wierzę, że spekcji dorobek Kongresu przyczyni się do wypracowania nowych rozwiązań i koncepcji godnych zastosowania w przyszłości, czego wszystkim uczestnikom życzę z całego serca.

Na temat roli Państwowej Inspekcji Sanitarnej w walce o zdrowie publiczne w Polsce, z dr n.med. Przemysławem Bilińskim, p.o Głównego Inspektora Sanitarnego, rozmawia Redaktor Naczelny „Kuriera Medycyny” dr Włodzimierz Sukiennik.

KM: Panie Ministrze, w ostatnich tygodniach cała Polska żyła problemem dopalaczy. Czy uda się rozwiązać ten problem ?

PB: Problem dopalaczy dotyczy całej Europy. Wbrew pozorom sprawa jest skomplikowana z prawnego punktu widzenia, bo poza prawem karnym dotyka wielu dziedzin niezwykle szczegółowo regulowanych prawem unijnym (prawo konsumenckie, żywnościowe i farmaceutyczne). Jestem jednak przekonany, że gdy ten numer „Kuriera” trafi do Czytelników problem dopalaczy zostanie rozwiązany, a przynajmniej mocno ograniczony poprzez stosowne rozwiązania prawne wprowadzone przez parlament.

18

To tylko jeden z wielu problemów w obszarze zdrowia publicznego.

Jakie inne kwestie wysuwają się na pierwszy plan?

– Niespotykana wcześniej swoboda komunikacji, przepływ to- warów i idei – co w Polsce nabrało szczególnego znaczenia po akcesji do Unii Europeskiej - warunkuje pojawieniem się się nowych wzorców z a c h ow a ń i stylu życia, wpływających na modyfikacje warunków zdrowotnych.

Obecnie na pierwszy plan

Dziękuję za rozmowę.

Temat numeru

Komisja Europejska rozpoczyna konsultacje na temat dyrektywy tytoniowej Komisja Europejska rozpoczęła konsultację społeczną na temat przeglądu dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych. Komisja zwraca się do wszystkich zainteresowanych stron, aby wyraziły opinię na temat możliwych opcji oraz przedstawiły swoje zdanie o różnych sposobach podnoszenia świadomości zagrożeń, jakie niesie za sobą używanie tytoniu, zwiększania motywacji do jego zaprzestania oraz zniechęcania do sięgania po pierwszego papierosa.

D

o możliwych sposobów należą: umieszczanie na opakowaniu większych, obustronnych graficznych ostrzeżeń zdrowotnych, jednolite opakowania i uregulowania dotyczące szkodliwych, uzależniających i przyciągających substancji w wyrobach tytoniowych. Konsultacja ta jest ważnym krokiem w stronę przyjęcia wniosku ustawodawczego przewidzianego na początek 2012 r. Zdaniem unijnego komisarz ds. zdrowia i polityki konsumenckiej Johna Dallia: „Tytoń nie jest zwyczajnym produktem - wywołuje on bowiem uzależnienie, prowadzi do chorób i cierpień obywateli oraz pociąga za sobą możliwe do uniknięcia wydatki na ochronę zdrowia w państwach UE. Tymczasem aż 30% Europejczyków pali. Szczególnie martwi mnie fakt, że po papierosa sięga 35% młodych ludzi. Tak więc w przededniu Światowego Dnia Serca pragnę przypomnieć Europejczykom, że każdy rodzaj kontaktu z tytoniem - czy to palenie aktywne, bierne, czy żucie tytoniu – może zwiększyć ryzyko ataku serca i innych dolegliwości układu krążenia.”

Aktualne przepisy

Dyrektywa w sprawie wyrobów tytoniowych pochodzi z 2001 r. Ustanowiono w niej maksymalne poziomy zawartości w papierosach substancji takich jak nikotyna, substancje smoliste i tlenek węgla. Zawarto w niej również wymóg umieszczania przez producentów ostrzeżeń zdrowotnych na wyrobach tytoniowych oraz zakazano używania wyrażeń takich jak „lekkie”, „łagodne” i „o niskiej zawartości substancji smolistych”.

Dlaczego potrzebny jest przegląd dyrektywy?

Celem Komisji jest ułatwienie funkcjonowania rynku wewnętrznego produktów tytoniowych przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony zdrowia publicznego.

Inicjatywa Komisji jest odpowiedzią na wnioski Parlamentu Europejskiego oraz na sprawozdanie Komisji w sprawie wykonania wspomnianej dyrektywy, w którym wskazano możliwe obszary wymagające poprawy. W rezolucji Parlamentu Europejskiego z 2007 r. w sprawie zielonej księgi pt.: „Ku Europie wolnej od dymu tytoniowego: alternatywne opcje polityki na szczeblu UE” poproszono państwa członkowskie o zmniejszenie o 50% odsetka palaczy wśród młodzieży do 2025 r. Surowsze przepisy dotyczące wyrobów tytoniowych znacznie pomogłyby osiągnąć ten cel.

Komisja zwraca się do wszystkich zainteresowanych stron o przesłanie do dnia 19 listopada 2010 r. komentarzy na te-

mat niepokojących faktów wskazanych podczas konsultacji społecznej, m.in.: •• odpowiednie ustawodawstwo znacznie się różni w zależności od danego państwa członkowskiego UE i nie stanowi satysfakcjonującej odpowiedzi na zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa związane z niektórymi wyrobami tytoniowymi i zawierającymi nikotynę, takimi jak e-papierosy; •• ostrzeżenia graficzne są obecnie stosowane w czterech państwach członkowskich: w Belgii, Rumunii, Wielkiej Brytanii i na Łotwie. Oznacza to, że poziom informacji o ryzyku związanym z paleniem, dostępnej dla konsumentów unijnych, nie jest jednakowy we wszystkich państwach członkowskich; •• p rzepisy dotyczące legalności substancji potencjalnie szkodliwych, uzależniających i przyciągających, takich jak substancje smakowo-zapachowe, znacznie różnią się w zależności od państwa członkowskiego; •• w chwili obecnej informacja na temat składników papierosów jest skomplikowana i trudna do porównania i analizy. Wynika to z różnorodności formatów i mechanizmów sprawozdawczości wśród państw członkowskich.

Podstawowe informacje

Używanie tytoniu jest pierwszą przyczyną możliwych do uniknięcia zgonów w Unii Europejskiej, powodując około 650 tys. przedwczesnych zgonów rocznie. Aby zmniejszyć spożycie wyrobów tytoniowych w UE i na całym świecie, Komisja prowadzi kompleksową politykę antynikotynową. W tym celu organizuje różnorodne działania i inicjatywy, m.in. w zakresie ustawodawstwa na rzecz ograniczania spożycia wyrobów tytoniowych i podnoszenia świadomości społecznej.

Dodatkowe informacje: Konsultacja na temat przeglądu dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych: http://ec.europa.eu/health/tobacco/ consultations/tobacco_cons_01_en.htm Polityka w zakresie wyrobów tytoniowych w UE: http://ec.europa.eu/health/tobacco/policy/index_en.htm

19

Temat numeru

Zdrowie publiczne to zorganizowany wysiłek władz Na temat prac nad ustawą o zdrowiu publicznym, z posłanką Beatą Małecką - Liberą, Wiceprzewodniczącą Sejmowej Komisji Zdrowia, członkiem stałej, sejmowej Podkomisji ds. Zdrowia Publicznego, rozmawia Konrad Rajca.

KM: Pani Poseł, jaki jest stan prac nad ustawą o zdrowiu publicznym?

BM: Jesienią tego roku będzie procedowany pakiet 16 ustaw zdrowotnych.

To kolejne akty mające na celu zmiany organizacyjno-prawne systemu ochrony zdrowia. Są niewątpliwie bardzo potrzebne, wręcz oczekiwane, ponieważ zmieniają zasady funkcjonowania podmiotów świadczących usługi zdrowotne. Oprócz tego procedować będziemy także, wiele nowych ustaw z różnych obszarów ochrony zdrowia

20

dotyczących m.in. gospodarowania lekiem (prawo farmaceutyczne), systemu informatycznego w ochronie zdrowia, badań klinicznych i zawodów medycznych: lekarzy, pielęgniarek oraz innych zawodów. Wszystkie są bardzo ważne, ponieważ wpływają na system ochrony zdrowia. Niestety jak na razie nie ma w tym jesiennym zestawie ustawy o zdrowiu publicznym. Wiem jednak, że prace nad założeniami do tej ustawy trwają bardzo intensywnie w Ministerstwie Zdrowia i głęboko wierzę, że

w następnym roku będzie to priorytetowa ustawa, nad którą będziemy pracować. Jestem głęboko przekonana, że ustawa ta jest postrzegana przez resort jako ważna i dopełniająca całości systemu ochrony zdrowia.

Temat numeru Jak, Pani zdaniem, powinna wyglądać polityka państwa w zakresie zdrowia publicznego?

– „ Powszechna Deklaracja Praw Człowieka” wymienia prawo do zdrowia i opieki medycznej jako ważny element bezpieczeństwa socjalnego ludzi. Ten obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego stał się podstawą polityki WHO i jej państw członkowskich w tym także Polski. Bezpieczeństwo zdrowotne kraju to priorytet polityki państwowej, dlatego też wszystkie działania zdrowia publicznego, zapewniające ochronę zdrowia ogółu obywateli, muszą odgrywać znaczącą rolę w systemie.

Jak powinna wyglądać ustawa o zdrowiu publicznym? Na co powinna kłaść nacisk?

– Celem jest przede wszystkim, ukierunkowana na zdrowie, koordynacja działań wielu sektorów państwa. Chodzi także o programy zdrowotne prowadzone zarówno przez Ministerstwo Zdrowia, NFZ jak i samorządy. Wszystko po to by zapobiegać zagrożeniom zdrowotnym i podnosić stan zdrowia społeczeństwa. Dotychczas główne zainteresowanie w systemie opieki zdrowotnej jest związane z medycyną naprawczą i jej problemami ekonomiczno- organizacyjnymi. Ustawa o zdrowiu publicznym ma zwiększyć wagę i znaczenie roli zdrowia w polityce zdrowotnej. Ważne jest spojrzenie na zdrowie populacji, całego społeczeństwa, a nie jednostki i to jest właśnie wyzwaniem stawianym zdrowiu publicznemu. Dotyczy to również podnoszenia świadomości i wiedzy zdrowotnej w społeczeństwie.

Wymaga to ustawicznej pracy, skoordynowanej i ciągłej.

Biorąc pod uwagę czynniki demograficzne i starzenie się społeczeństwa wiemy, że koszty opieki będą rosły. Tym mocniej należy zapobiegać, eliminować czynniki zagrożenia, badać się profilaktycznie, propagować zdrowy styl życia i edukować społeczeństwo.

Oprócz tego nadrzędnego celu, ustawa powinna zawierać organizację systemu zdrowia publicznego wraz z zakresem odpowiedzialności, kompetencji i wyznaczania zadań. Należy również zwrócić uwagę na element kształcenia kadr w dziedzinie zdrowia publicznego i wykorzystanie tych profesjonal-

nych sił w systemie ochrony zdrowia.

Zdrowie publiczne to zorganizowany wysiłek władz w skali całego kraju, rozpoznawanie stanu zdrowia i potrzeb zdrowotnych, określenie priorytetów zdrowotnych i organizowanie skoordynowanych działań w celu zapobiegania przedwczesnym zgonom i niepełnosprawności. To prawdziwe wyzwanie.

Kiedy będziemy mogli mówić o jakiś konkretach w tej materii? Czy rząd ma jakąś strategię?

– Mam nadzieje, że niedługo poznamy założenia projektu ustawy przygotowywanej w Ministerstwie Zdrowia. Wiem, że ustawa ta wpisuje się w przyjętą strategię resortu. Obecnie nie prowadzi się skoordynowanej polityki w zakresie zdrowia publicznego i obszar ten wymaga uregulowań prawnych.

Dziękuję za rozmowę.

Jest wiele krajów unijnych i z poza Unii, które posiadają programy zdrowia publicznego, gdzie zdrowie w polityce państwa odgrywa jedną z priorytetowych ról. Na uwagę zasługują: Kanada – gdzie w 2005 roku ustalono podstawowe cele zdrowotne, których celem jest zdrowie mieszkańców Kanady, zarówno pod względem fizycznym, mentalnym jak i emocjonalnym; Wielka Brytania – tu opracowany został program działań do roku 2010 „Chrońmy życie: nasz zdrowy naród”, sygnowany przez ministrów resortów gospodarczych i społecznych, obejmujący wielosektorowe działania zdrowia publicznego. W 2005 roku rząd Anglii i Walii przyjął dokument na temat przyszłości zdrowia publicznego, obejmujący kształcenie kadr zdrowia publicznego; Francja – powołany w 1991 roku Komitet Wysokiego Szczebla Zdrowia Publicznego pod kierownictwem Ministra Zdrowia jako ciało doradcze, opracowuje tu cele i strategie działań.

Obowiązuje Kodeks Zdrowia Publicznego ukierunkowany na zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego wszystkim obywatelom oraz zapobieganie chorobom, których można uniknąć.

W 2004r. uchwalona została ustawa zawierająca 10 wskaźników służących do ustalania polityki zdrowotnej w planowaniu społeczno-gospodarczym; Szwecja – w 1997r. rząd utworzył Narodowy Komitet Zdrowia Publicznego, który opracował listę 18 celów społecznych, ekonomicznych, środowiskowych i stylów życia, obejmujących czynniki wpływające w największym stopniu na stan zdrowia społeczeństwa oraz przedstawił zarys strategii realizacyjnej.

W 2003r. strategii nadano rangę ustawy o koordynacji szczegółowych polityk resortowych. Wzmocniono pozycje Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego jako profesjonalnego autorytetu doradczego i monitorującego postępy wdrażania polityki zdrowotnej. Za wdrażanie strategii zdrowia publicznego odpowiedzialne są tu władze państwowe.

21

tematy na dziś

Nasze przesłanie to: „Zapobiegać zamiast leczyć” Na temat planów działalności Europejskiego Stowarzyszenia Promocji w nadchodzącym roku, z prof. dr hab. n. med. WłodziZdrowia mierzem E. Baranowskim - Prezesem Zarządu ESPZ, rozmawia Z-ca Redaktora Naczelnego „Kuriera Medycyny”, Renata Szyszko.

22

KM: Panie Profesorze. Czy mógłby Pan przedstawić plany Stowarzyszenia na nadchodzący rok?

WB: Główny cel Stowarzyszenia, który nam przyświeca od samego początku działalności, czyli od zarejestrowania Stowarzyszenia w 2005 roku, to promocja zdrowego stylu życia. Jako nowy Prezes Zarządu Stowarzyszenia, chciałbym kontynuować to co najlepsze i najistotniejsze w naszej działalności i rozwijać główne nasze cele. Stowarzyszenie od lat stara się, jak to tylko możliwe, wspierać rozwój medycyny i systemu ochrony zdrowia, tak by spełniał on europejskie standardy i był przyjazny dla pacjentów. Staramy się także troszczyć się o poprawę zdrowotności społeczeństwa i propagować wiedzę o profilaktyce oraz możliwościach diagnostycznych i leczniczych. W tym celu planujemy inicjować i wspierać badania naukowe mające na celu zapobieganie chorobom cywilizacyjnym, takim jak nadciśnienie, otyłość czy cukrzyca. Szczególny nacisk kłaść będziemy właśnie na problem cukrzycy. Stowarzyszenie będzie także kreować i wspierać inicjatywy mające na celu rozwój profilaktycznych usług medycznych. Promuje też, przy współpracy z mediami i organizacjami o podobnym charakterze działalności, zdrowy tryb życia. Wszystko to robimy, podkreślając znaczenie etyki w systemie ochrony zdrowia i w medycynie.

A jak wyglądają te plany w praktyce?

– Staramy się działać na wielu płaszczyznach, ale przyświeca nam jeden cel: edukacja na rzecz zdrowia publicznego. Pozyskujemy środki na stypendia dla studentów i młodych pracowników naukowych z obszaru medycyny. Staramy się ułatwiać dostęp do wszelkich informacji dotyczących postępu w dziedzinie medycyny środowiskowej i zapobiegawczej, poprzez nasze publikacje, stronę internetową, czy poprzez

„Kurier Medycyny”, którego szata graficzna została niedawno odświeżona przy zachowaniu dotychczasowego poziomu merytorycznego. Upowszechniamy osiągnięcia naukowe, techniczne i organizacyjne dotyczące medycyny społecznej i promocji zdrowia, w tym celu organizujemy szkolenia, kongresy i konferencje naukowe. Współpracujemy oczywiście też z innymi instytucjami stowarzyszeniami krajowymi i zagranicznymi działającymi w obszarze promocji zdrowia i medycyny, takimi jak Państwowa Inspekcja Sanitarna, Międzynarodowa Agencja Badań nad Nowotworami, Centrum Rozwoju Inicjatyw Technologicznych, czy Polskie Towarzystwo Higieniczne. Monitorujemy regulacje prawne i administracyjne dotyczące ochrony zdrowia i aktywnie staramy się wpływać na ich doskonalenie, poprzez prezentowanie w tym zakresie stanowisk Stowarzyszenia wobec Sejmu, Senatu oraz innych struktur ustawodawczych i wykonawczych Państwa, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

Panie Profesorze, Prezydencja Polski w Unii w II poł. 2011 rok to bardzo ważne dla Polski wydarzenie. Szansa na promocję naszego kraju i działalności na rzecz zdrowia publicznego. Jak wykorzystać ten czas najlepiej na promocję zdrowego trybu życia?

– To prawda. Czas polskiej prezydencji w UE to niezwykła szansa na podkreślenie znaczenia problematyki promocji zdrowia w Polsce, ale i w kontekście europejskim. Jako Stowarzyszenie aktywnie działamy na rzecz podniesienia rangi zdrowia publicznego w Polsce.

Polska prezydencja to czas kiedy oczy całej Europy będą skupione na Polsce.

Musimy wykorzystać ten czas by pokazać Europie, że Polska, nowy członek Unii Europejskiej to kraj, który spełnia europejskie standardy w dziedzinie

ochrony zdrowia. Na ten czas polskie władze, poszczególne Ministerstwa, jak i instytucje działające w obszarze ochrony zdrowia, planują specjalne eventy.

Także Ministerstwo Zdrowia przygotowuje kilka inicjatyw na ten okres. Stowarzyszenie również chce wykorzystać ten czas na promocję zdrowego trybu życia, realizując swoje sztandarowe projekty w zakresie zdrowia publicznego. Będziemy patronować wielu bliskim nam inicjatywom i współpracować z ekspertami w dziedzinie zdrowia publicznego. Oprócz naszych sztandarowych projektów, takich jak Międzynarodowe Forum Suplementów Diety, czy Międzynarodowy Kongres Zdrowia Publicznego, planujemy objąć patronat merytoryczny m.in. nad Kongresem Rozwoju Medycyny Wsi, Dorocznym Seminarium Europejskiej Unii Szczepień, Europejską Akademią Ginekologii oraz konferencjami na temat nowych metod radioizotopowych w diagnostyce i leczeniu nowotworów neuroendokrynnych, roli mediów w promocji programów zdrowia publicznego, a także seminarium na temat zmian prawnych w kontekście produktów biobójczych.

Wszystko w zgodzie z naszymi głównymi celem, czyli hasłem „zapobiegać zamiast leczyć” i we współpracy z naszymi partnerami.

Dziękuję za rozmowę.

tematy na dziĹ›

23

tematy na dziś III Międzynarodowy Kongres Zdrowia Publicznego

Prof. Peter Boyle w Polsce Jednym z prominentnych gości III Międzynarodowego Kongresu Zdrowia Publicznego, organizowanego przez Europejskie Stowarzyszenie Promocji Zdrowia „Pro-Salutem”, będzie brytyjski epidemiolog Prof. Peter Boyle, Dyrektor Międzynarodowej Agencji Badań nad Nowotworami. Prof. Boyle jest jednym z najbardziej znanych w świeci badaczy problematyki raka, który przeprowadził, w skali globalnej, badana dotyczące tej choroby.

Jego wyniki były dramatyczne, ponieważ wykazały gwałtowny wzrost występowania raka w państwach, w których dochód na mieszkańca oscyluje na poziomie niskim lub średnim.

B

oyle urodził się w Glasgow w Szkocji, studiował statystykę na Uniwersytecie Glasgow.

Dodatkowo, w 1985 skończył studia filozoficzne i otrzymał stopień doktora filozofii w dziedzinie epidemiologii na Wydzial Lekarskim Glasgow University.

Początkowo chciał zostać nauczycielem, ale zafascynował się nauką i z tym obszarem działalności postanowił związać swoją przyszłość.

Publikacje: Prof. Peter Boyle był redaktorem naczelnym (wraz z Carlo La Veccia i Alec Walker) czasopisma „Epidemiologia i Biostatystyka” (1995-2003) oraz „Europejskiego Czasopisma Rak” (1990-1994).

Poza tą działalnością, prof. Peter Boyle był redaktorem m.in. „Onkologia i Hematologia” (1993-1998).

Kariera:

24

W latach 1974-1977 pracował jako statystyk na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Glasgow, a po 7 latach przeniósł się do Oddziału Nadzoru Badań nad Rakiem. W 1984 roku przyjechał się do Bostonu, gdzie podjął pracę w Departamencie Biostatystyki i Epidemiologii w Harvard School of Public Health.

Jednocześnie pracował jako instruktor i asystent w Zakładzie Epidemiologii i Biostatystyki w Instytucie Chorób Raka Dana-Farber .W tym czasie Boyle był współautorem jego pierwszych dwóch publikacji poruszających tematykę śmiertelności z powodu nowotworów w Szkocji.

W 1986 roku powrócił do Europy i objął stanowisko Szefa Wydziału w Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem, IARC, w Lyonie. W 1991 r. przeniósł się Mediolanu i został pierwszym przewodniczącym Zakładu Epidemiologii i Biostatystyki oraz dyrektorem Wydziału Kontroli Chorób w nowoutworzonym Europejskim Instytucie Onkologii, EIO.W latach 2004-2008 pełnił funkcję Dyrektora IARC.W 2009 roku Peter Boyle został powołany na Dyrektora Międzynarodowego Instytutu Badań Profilaktycznych, który zajmuje się działalnością badawczą, finansową oraz konsultingową w obszarze badań nad rakiem.

Ponadto, był lub jest członkiem rad redakcyjnych następujących czasopism: „Przyczyny i kontrola raka” (1990-1994), „Obserwator BPH” (1990-1999), „Piersi” (lata 1991-1997) „Europejskie badania naukowe i rozwój bazy danych” ( 19931998), „Rak Płuc” (1995-obecnie), „Terapia promieniotwórcza” (1996), „Onkologia Ginekologiczna”, (1996), „Analiza Onkologiczna (1996), „Onkologia Molekularna” (od 2006).

W swoim dorobku naukowym prof.

Peter Boyle może poszczyć się ponad 500 artykułami w czasopismach naukowych. Jest współautorem około 23 książek, w tym podręczników i atlasów dotyczących raka.

Członkostwo, nagrody, odznaczenia: Peter Boyle był oraz jest członkiem wielu krajowych i międzynarodowych komitetów naukowych, m.in. był Sekretarzem Oddziału Epidemiologii i Prewencji, EORTC (1986-1992), działał w Międzynarodowej Radzie Zdrowia Prostaty (1989-2003) oraz w Radzie Naukowej Europejskiej Szkoły Onkologii w Mediolanie (1992-1999). Pełnił również wiele prestiżowych funkcji, m.in. przewodniczył Komisji Planowania w Europejskim Komitecie Ekspertów Onkologii (2000-2004), przewodniczył Komitetowi Naukowemu ds. oceny - Europejski Fundusz Tytoniowy, WE (19992002). Do dnia dzisiejszego stoi na czele Komisji Spraw Międzynarodowych, AACR (od 2003) oraz Komisji Spraw Międzynarodowych, ASCO (2008-obecnie).

Otrzymał wiele nagród i medali oraz jest członkiem wielu towarzystw naukowych, w których nadano mu tytuł honorowego członka m.in. w argentyńskim Stowarzyszeniu Nauk Medycznych (1996), w węgierskim Stowarzyszeniu Walki z Rakiem (2003) oraz jest Honorowym Członkiem Europejskiego Towarzystwa Radiologii Terapeutycznej i Onkologii (ESTRO - w 2003 r.) Ponadto, odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Republiki Polskiej (2000), otrzymał także nagrodę Prezydenta Izraela za wielki wkład do badań nad rakiem oraz tytuł doktora nauk nadany przez Uniwersytet of Aberdeen (2006).

Opr. Joanna Kusio

konferencje

25

konferencje

IV Międzynarodowe Forum Suplementów Diety za nami W dniach 20-21 maja w Hotel Sofitel Victoria w Warszawie odbyło się IV Międzynarodowe Forum Suplementów Diety 2010 – jedyne w kraju interdyscyplinarne spotkanie poświęcone zagadnieniom z zakresu tego segmentu rynku. Inicjatorem i organizatorem wydarzenia było Europejskie Stowarzyszenie Promocji Zdrowia

W

26

sparcia merytorycznego Forum udzielił Departament Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Moderatorem spotkania była Zastępca Dyrektora Departamentu pani Barbara Jaworska- Łuczak. Patronat nad IV MFSD objęli: Główny Inspektor Sanitarny - dr n. med. Andrzej Wojtyła, Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych - mgr farm. Grzegorz Cessak, płk dr med. Tadeusz Nierebiński - Główny Inspektor Sanitarny Wojska Polskiego, oraz Główny Inspektor Farmaceutyczny - mgr Zofia Ulz. Podczas dwóch dni obrad przedstawione zostały dogłębne analizy retro i prospektywne związane z zawiłościami prawnymi, zagadnieniami dotyczącymi technologii produkcji czy działaniami niepożądanymi dotyczącymi suplementów diety. Głos zabierali min. specjaliści z Głównego Inspektoratu Sanitarnego – dr Iwona Wiśniewska, mgr Monika Zagrajek oraz eksperci: EFSA (Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Żywności) – dr Janusz Ciok; AESGP (The Association of the European SelfMedication Industry) – Luca Battistini i IŻŻ (Instytut Żywności i Żywienia)- dr n med. Agnieszka Woźniak -Kosek. Do dyskusji zachęcały wystąpienia reprezentantów środowisk akademickich: Prof. dr hab. Anny Malm (Uniwersytet Medyczny w Lublinie), Prof. dr hab.

Jana Hartmana (Collegium Medicum UJ), Konsultanta Krajowego w dziedzinie Toksykologii Klinicznej dr n. med.

Piotra Burdy czy też Pana Prof. dr hab. inż. Tadeusza Trziszki (Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu). Całości dopełniał „głos” przemysłu zaprezentowany przez wiceprezesa PASMI Pana dra n. med. Bogusława Langa oraz wykład na temat przestępczości farmaceutycznej przedstawiciela wydziału dw. z Przestępczością Gospodarczą Biura Kryminalnego KGP.

Organizatorzy postawili sobie za zadanie zorganizowanie spotkania, dzięki któremu będzie możliwa wieloaspektowa analiza – tak polskiego jak i europejskiego rynku Suplementów Diety. Głosy w kuluarach świadczyły o tym, że zamiary ESPZ „Pro Salutem” zostały w pełni zrealizowane. Konferencja adresowana była do wszystkich środowisk zajmujących się problematyką suplementów diety, a w szczególności do przedstawicieli struktur Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, szerokiego grona kadry zarządzającej, naukowo-badawczej i prawniczej, reprezentującej wiodących producentów, dystrybutorów i importerów z rynku polskiego i zagranicy.

konferencje

W

imieniu Europejskiego Stowarzyszenia Promocji Zdroserdecznie wia zapraszamy Państwa do udziału w III Międzynarodowym Kongresie Zdrowia Publicznego „Wyrównywanie różnic w zdrowiu w nowej UE, Deklaracja Warszawska”, który odbędzie się w dniach 21-22 października 2010 w Warszawie w Hotelu Sofitel Victoria.

Kongres został objęty Honorowym Patronatem Minister Zdrowia Pani Ewy Kopacz oraz nadzorem merytorycznym Głównego Inspektora Sanitarnego.

W Kongresie udział weźmie wielu polskich oraz zagranicznych Gości ze świata nauki oraz wybitnych specjalistów w dziedzinie zdrowia publicznego, m.in. prof. Peter Boyle - Dyrektor Międzynarodowego Instytutu Prewencji Chorób z Lyonu, prof. Tong Zhang - Uniwersytet Yale z USA, Markus Pasterk – Dyrektor Międzynarodowego Instytutu Prewencji Chorób z Lyonu, prof. dr Maria Paula Curado – Brazylijski Uniwersytet Medyczny, Carlo de Vecchia – Instytut Badań Farmakologicznych „Mario Negri”, prof. Lars Vatten – Norweski Uniwersytet Nauki i Technologii,

Departament Zdrowia Publicznego, Paula Testori Coggie – Dyrektor Generalny DG SANCO, John Dalli – Komisarz ds. Zdrowia Publicznego Unii Europejskiej, Ortwin Schulte- Doradca kanclerz Niemiec Angeli Merkel ds. zdrowia publicznego (Szef Wydziału Generalnego Planowania Europejskiej i Międzynarodowej Polityki Zdrowia) , prof. dr med.

Michael Vit- Wiceminister Zdrowia i Dyrektor ds. Zdrowia Publicznego Republiki Czeskiej, Andrzej Ryś – Dyrektor ds.

Zdrowia Publicznego w Dyrekcji Generalnej Zdrowia i Ochrony Konsumentów Komisji Europejskiej, prof. dr hab. Jerzy T.Marcinkowski - Prezes Polskiego Towarzystwa Higienicznego, prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński - Prezydent Elekt - Polskie Towarzystwo Alergologiczne, prof. dr hab. n. med. Mirosław J. Wysocki - Dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - PZH a także prof. dr hab.n. med. Andrzej Wojtczak – Przewodniczącego Rady SanitarnoEpidemiologicznej przy G.I.S. W Kongresie wezmą udział przedstawiciele administracji państwowej, reprezentanci samorządów terytorialnych i gospodarczych, przedstawiciele jednostek leczniczych, przedsiębiorcy oraz specjaliści od promocji zdrowia i mediów.

Szczegółowy Program III Międzynarodowego Kongresu Zdrowia Publicznego- „Wyrównywanie różnic w zdrowiu publicznym w nowej UE, Deklaracja Warszawska” dostępny jest na stronie internetowej Kongresu: www.zdrowiepubliczne2010.com.

Na Kongres można zarejestrować się on-line na stronie: http://www.zdrowiepubliczne2010.com/strona/rejestracja

27

nauka i medycyna

Przeprowadzono operację kolana nowatorską metodą Pierwszą w Polsce operację odbudowy przedniego więzadła krzyżowego w kolanie metodą w systemie artroskopii przeprowadzono w Szpitalu Miejskim w Rzeszowie.

N

owa metoda pozwala zrekonstruować obie wiązki więzadła przy wykonaniu tylko jednego

kanału.

Jak wyjaśnił ordynator oddziału ortopedii rzeszowskiego szpitala Marek Doliński, zaletą tej techniki jest możliwość ustawienia obu wiązek (pęczków) w naturalnym ich położeniu przy wykonaniu tylko jednego tunelu. Dotychczas przeprowadzenie operacji dwuwiązkowej możliwe było przy wykonaniu dwóch kanałów, co znacznie wydłużało czas operacji. „Metoda jednotunelowa dwupęczkowa ma przewa-

gę nad tradycyjną metodą jednopęczkową, ponieważ odtwarza prawidłową funkcję i anatomię więzadła krzyżowego przedniego, które zbudowane jest z dwóch pęczków. Pozwala odtworzyć dwa pęczki i umiejscowić je dokładnie w anatomicznej pozycji” - powiedział Robert Pyczuła, który przeprowadził zabieg. Jego zdaniem ta metoda jest innowacyjna i rewolucyjna. Jak podkreślają ortopedzi, zabieg trwa o wiele krócej, jest mniej inwazyjny i gwarantuje powrót do całkowitej sprawności kolana i pełnej stabilności.

W tradycyjnej artroskopii wykonywano kanał od kości piszczelowej do kości udowej, którą przebijano na wylot. Konieczne było także wówczas zamknięcie kanału dwoma specjalnymi śrubami. Nowa technika pozwala na wykonanie kanału od kości piszczelowej do udowej, nie przewiercając jej na wylot. W efekcie jest tylko jeden otwór w kości piszczelowej, o średnicy około 7-8 milimetrów.

Wprowadzenie więzadła do kanału umożliwia specjalny „śrubokręt”, który zakończony jest końcówką w kształcie strzałki. Jej przekręcenie w tunelu w kości udowej stabilizuje i mocuje więzadło. Operację przeprowadzono na lewym kolanie 19-letniej pacjentki przy znieczuleniu miejscowym. Ordynator dodał, że technika ta została opracowana przez Amerykanów. Jej przeprowadzenie w Polsce możliwe było dopiero po zarejestrowaniu techniki i urządzeń w kraju.

Polacy tłumaczą tajemnice komórkowego łańcucha oddechowego 28

Spektakularnego odkrycia, tłumaczącego niezrozumiałe dotąd mechanizmy związane z komórkowym łańcuchem przekazywania energii i ochroną przed wolnymi rodnikami, dokonał zespół młodych naukowców z Zakładu Biofizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W

yniki ich pracy, uznanej za niezwykle znaczące dla zrozumienia procesów przekazywania energii w układach biologicznych, opublikowało jedno z najbardziej prestiżowych czasopism naukowych na świecie - „Science”. Jest to zarazem pierwsza publikacja polskich badaczy w „Science”, gdzie autorem korespondecyjnym jest pracownik UJ. Badania zespołu, kierowanego przez dra hab. Artura Osyczkę z Zakładu Biofizyki Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ, dotyczą jednego z podstawowych białek zaangażowanych w procesy bioenergetyczne komórek - enzymu o nazwie cytochrom bc1 (inaczej: mitochondrialnego kompleksu III). Białko to zbudowane jest z dwóch identycznych monomerów, które razem tworzą skomplikowany układ o symetrii strukturalnej, stanowiący centralny punkt łańcucha przekazywania energii.

Dotychczas - jak informuje na swojej stronie UJ - symetria ta uniemożliwiała zrozumienie mechanizmu działania

całego białka. Teraz, dzięki innowacyjnemu podejściu Polaków, sytuacja ta uległa zmianie.

Autorzy opublikowanej w „Science” pracy pt. „An electronic bus bar lies in the core of cytochrome bc1” zastosowali bowiem zupełnie inne, eksperymentalne podejście do rozwiązania problemu - wykorzystali model bakterii fotosyntetyzujących i przy użyciu technik inżynierii genetycznej skonstruowali białko fuzyjne, w którym oba monomery zostały ze sobą złączone. Taka forma białka - jak wyjaśniają - umożliwiła im następnie przerwanie symetrii strukturalnej, dzięki czemu zdołali przetestować doświadczalnie wszystkie możliwe kombinacje potencjalnych dróg działania enzymu i przyjrzeć się poszczególnym etapom całego procesu przetwarzania energii, w który jest on zaangażowany.

Po dokładnej analizie okazało się, że podjednostki wchodzące w skład cytochromu bc1 tworzą ze sobą funkcjonalny układ, o charakterystycznym kształcie litery H. Zdaniem specjalistów

PAP - Nauka w Polsce

wiedza ta pozwala lepiej zrozumieć sam mechanizm działania kompleksu białkowego. Naukowcy z Krakowa twierdzą, że można porównać go do modelu funkcjonowania szyny elektrycznej, będącej powszechnym składnikiem wielu urządzeń elektrycznych. Eksperci są zgodni, że jest to spektakularne odkrycie tłumaczące ideę symetrii w kontekście wydajności energetycznej układów biologicznych i ich ochrony przed szkodliwymi wolnymi rodnikami.

Opublikowana w „Science” praca badawcza została wykonana przez zespół młodych naukowców i w całości zrealizowana w Polsce, w laboratorium UJ, jako część grantu badawczego finansowanego przez brytyjską fundację Wellcome Trust. Kierownikiem i autorem całego projektu jest dr hab. Artur Osyczka, a pierwszą autorką opublikowanej w „Science” pracy - mgr Monika Świerczek. Autorami pracy są również mgr Ewelina Cieluch, dr Marcin Sarewicz i mgr Arkadiusz Borek. Więcej informacji na temat badań krakowskich naukowców można uzyskać na stronie www: www.wbbib.uj.edu.pl/mbg PAP - Nauka w Polsce, Katarzyna Czechowicz

nauka i medycyna

Pierwsza operacja odtworzenia przełyku z wykorzystaniem magnesów Pierwszą na świecie operację odtworzenia ciągłości przełyku z wykorzystaniem magnesów u 17-miesięcznego dziecka przeprowadził w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie-Prokocimiu chirurg dziecięcy doc.

Adam Bysiek z zespołem.

P

rocedury odtworzenia długości, a następnie zespolenia przełyku dokonano u 17-miesięcznego dziecka ze skrajnie ciężką postacią wrodzonego niedorozwoju przełyku (tzw. długodystansowy odstęp). Przyrost długości tkanek niedorozwiniętego narządu wywołano przez wielodniowe stosowanie sił mechanicznych, uzyskanych przez wzajemne oddziaływanie silnych magnesów stałych. Autorska metoda krakowskich lekarzy zostanie zaprezentowana w październiku na Światowym Kongresie Chirurgów

Dziecięcych w Delhi - poinformował doc. Adam Bysiek.”Wrodzona niedrożność przełyku to jedna z najcięższych, i trudnych do leczenia wad rozwojowych u noworodków. Polega ona na tym, że przełyk, czyli mięśniowa rurka łącząca gardło z żołądkiem, ma przerwaną ciągłość” - powiedział doc. Adam Bysiek.

Jak wyjaśnił, górny odcinek kończy się ślepo, a dolny przyjmuje różne postaci anatomiczne - jest zamknięty lub zrośnięty z innymi organami.

Długoodcinkowa postać niedrożności przełyku występuje u ok. 5-10 proc. dzieci z tą wadą. Ponieważ niemożliwe jest tu natychmiastowe wykonanie zespolenia i odtworzenie ciągłości przełyku, dziecko skazane jest na wytworzenie przetoki żołądkowej (gastrostomii) przez chirurgiczne wszczepienie cewnika do podawania pokarmu bezpośrednio do żołądka, i równocześnie stałe odsysanie śliny z górnego odcinka ślepego przełyku za pomocą specjalnej pompy. Służy to temu, aby ślina nie przedostawała się do tchawicy, powodując śmiertelnie zagrożenie dziecka zachłyśnięciem.

Procedura została wykonana u dziecka, u którego odległość między ślepo zakończonym górnym i dolnym odcinkiem przełyku wynosiła ok. 65 mm. Jest to odległość zbyt duża, aby wykonać klasyczną, skomplikowaną operację zespolenia napiętego przełyku.

PAP - Nauka w Polsce

Polski naukowiec wyjaśnił przyczyny rozrywania się chromosomów

29

Sierpniowy numer amerykańskiego czasopisma naukowego Genome Research już na okładce zachęca do lektury artykułu autorstwa Polaka - Marcina von Grotthuss’a i jego dwóch współpracowników. Opisane badania zapełniają lukę w dotychczasowej wiedzy o ewolucji chromosomów.

H

ipoteza istnienia kruchych regionów w chromosomach została zaproponowana w 2003 roku przez dwóch naukowców ze Stanów Zjednoczonych (Glenn’a Tesler’a i Pavel’a Pevzner’a), ale jak do tej pory nikomu nie udało się przedstawić formalnego dowodu ich istnienia” - powiedział dr Marcin von Grotthuss, pracujący obecnie w Instytucie BioInfoBank w Poznaniu.

Naukowiec z zespołem przeprowadził taki dowód, używając szeregu symulacji komputerowych. Przedstawia go w artykule „Fragile regions and not functional constraints predominate in shaping gene organization in the genus Drosophila”, opublikowanym w Genome Research. „Nasze odkrycie pozwoli lepiej zrozumieć jak na poziomie całych chromosomów przebiegała ewolucja wyższych organizmów, w tym ssaków.

Wiedza ta również umożliwi pozna-

nie mechanizmów powstawania niektórych rodzajów nowotworów, gdyż cześć z ewolucyjnych kruchych miejsc w ludzkim genomie jest właśnie zaangażowana w powstawaniu komórek nowotworowych” - ocenia badacz. Dodaje, że w tej chwili rozumiemy już, jak ewoluują chromosomy jako całość „Do tej pory zakładano, że geny ewoluują zgrupowane w klastry, czyli grupy funkcjonalne, które nie mogą być rozerwane, bo utraciłyby tę funkcjonalność, a narodzenie się organizmu z rozerwanym funkcjonalnym klastrem, groziłoby albo natychmiastową jego śmiercią albo gorszym rozwojem. Myśmy udowodnili, że tylko nieznaczna część klastrów (o łącznej wielkość 15 proc. genomu) jest chroniona przed rozerwaniem.

Pozostałe nie są rozrywane nie dlatego, że ich geny są ze sobą powiązane funkcjonalnie, ale dlatego, że klastry nie

mają kruchych miejsc” - mówi dr von Grotthuss.

Klaster to grupa genów, ułożonych blisko siebie na jednym chromosomie, które np. kodują takie samo białko lub białka podobne. Ze względu na to, że populacje, wywodzące się od jednego przodka posiadają podobne rodzaje klastrów genowych, można przy ich pomocy sprawdzać ewolucyjne pochodzenie danych organizmów. Dr von Grotthuss pracował nad swoim dowodem ok. 4 lata. „Odkrycie to nie byłoby możliwe, gdyby nie finansowe wsparcie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, która w ramach stypendium „Kolumb” sfinansowała mój staż naukowy na Kalifornijskim Uniwersytecie w Stanach Zjednoczonych” - podkreśla.

PAP - Nauka w Polsce, Małgorzata Nowak

nauka i medycyna

30

nauka i medycyna

Telemedycyna, czyli medycyna przez komórkę Współczesna medycyna nie może już się obyć bez nowoczesnych technologii informatycznych. Wraz z nimi w terminologii medycznej pojawił się zupełnie nowy termin – telemedycyna. Coś, co jeszcze kilkanaście lat temu wydawało się być wyłącznie domeną książek i filmów science-fiction, teraz puka do drzwi naszych domów. Obecnie w Polsce, funkcjonują rozwiązania, które pozwalają na zdalną diagnozę i opiekę nad pacjentami.

W

obliczu zwiększonego zapotrzebowania na usługi medyczne, między innymi z powodu starzenia się społeczeństwa, telemedycyna ma przed sobą wielką przyszłość. Wystarczy sobie wyobrazić, iż pacjent, z przewlekłym schorzeniem, wymagającym regularnych badań np. poziomu cukru, ciśnienia krwi czy pracy serca, wyposażony jest w sprzęt umożliwiający zdalne przesyłanie danych o jego stanie zdrowia do placówki medycznej. W momencie przekroczenia wartości granicznych parametrów lub na życzenie pacjenta interweniuje lekarz, który podejmuje decyzje o podaniu odpowiedniego leku czy wysłaniu załogi karetki interwencyjnej.

Koncerny farmaceutyczne i firmy technologiczne od dłuższego czasu pracują nad rozwiązaniami, dzięki którym możliwe będzie maksymalne odciążenie placówek zdrowotnych i zautomatyzowanie procesów monitorowania pacjentów. Na polskim rynku dostępne są niewielkie urządzenia, które pozwalają na monitorowanie stanu zdrowia pacjentów oraz podjęcie odpowiednich działań w sytuacji krytycznej. Polskie firmy zajmujące się opieką medyczną prowadzą projekty, w których wykorzystując technologie oparte o technologię komórkową, pacjenci mogą samodzielnie przeprowa-

dzić podstawowe badania, przesłać je do kliniki oraz uzyskać opinię lekarza.

W tych działaniach ważne ogniwo stanowi operator sieci komórkowej, który udostępnia odpowiedni sprzęt w przystępnej cenie.

Według badań prowadzonych przez sieć Plus w naszym kraju jedną z największych barier dla zakupu nowoczesnej technologii, takiej jak np. telefony komórkowe, jest cena. Dlatego Polacy chętnie wybierają model subsydiowy, w którym za urządzenie płacą przysłowiową złotówkę, resztę pokrywając z kilkudziesięciozłotowego abonamentu. W taki sposób możliwy jest zakup dowolnych urządzeń – oprócz telefonów komórkowych i modemów, Plus sprzedaje także netbooki czy tablety. Łatwo przełożyć tę metodę na urządzenia medyczne.

W ramach abonamentu pacjent otrzymuje kartę SIM oraz odpowiednie urządzenie współpracujące z telefonem komórkowym. Pozwala ono na wykonanie badania w dowolnym czasie i miejscu oraz umożliwia uzyskanie błyskawicznej opinii lekarza.

Podobne rozwiązania coraz chętniej stosowane są na świecie w sektorze publicznym. W krajach, w których ważną rolę w opiece zdrowotnej pełnią

samorządy lokalne, kupują one systemy wspomagające zdalny monitoring pacjentów, dzięki czemu przy niższym nakładzie środków, można zapewniać opiekę większej grupie pacjentów. Niewykluczone, że rozwiązania z dziedziny telemedycyny pojawią się również w szerszym aspekcie w publicznej służbie zdrowia.

Sieć Plus od początku uczestniczy w projektach związanych z telemedycyną. Współpracując z klinikami, szpitalami i centrami medycznymi, rozwijamy produkty, które wkrótce znajdą szerokie zastosowanie na rynku. Wszystkie osoby oraz instytucje zainteresowane uczestnictwem w tych programach, zapraszamy do współpracy.

Kontakt

telemedycyna@plus.pl

Jędrzej Chmielewski Polkomtel SA

31

nauka i medycyna

Ciekawostki medyczne

32

Rak piersi nie lubi przypraw

Drożdże - zdrowie i utrata wagi

Nagietek dobry na skórę

Składniki popularnych przypraw – występująca w kurkumie kurkumina oraz zawarty w czarnym pieprzu alkaloid piperyna – mogą pomóc w zapobieganiu rakowi piersi, być może także w jego leczeniu – informuje serwis „EurekAlert”. Naukowcy z University of Michigan wykazali, że dodane do hodowli komórek raka piersi piperyna i kurkumina zmniejszają liczbę nowotworowych komórek macierzystych, niezbędnych do rozwoju guza, a jednocześnie nie szkodzą normalnym komórkom. Stwarza to nadzieję na opracowanie leków działających w tych przypadkach, gdy nie są skuteczne leki w rodzaju tamoksyfenu bądź raloksyfenu. Piperynę i kurkuminę stosowano podczas badań w stężeniach 20-krotnie większych, niż ma to miejsce przy normalnej diecie zawierającej pieprz i kurkumę. Kapsułki z tak stężonymi substancjami są dostępne na rynku, jednak autorzy na razie nie zalecają pacjentom ich używania – potrzebne są wcześniejsze badania kliniczne.

Drożdże są wyjątkowym źródłem witamin, substancji odżywczych i różnego rodzaju minerałów, które doskonale wpływają na przemianę materii w organizmie oraz wspomagają utratę wagi.

Można je dodać do wielu potraw lub jej całkowicie osobno – najpierw jednak trzeba je sparzyć gorącym mlekiem, wodą lub przysmażyć. Absolutnie nie wolno iść jeść na surowo, bo nie tylko są one wtedy niezdrowe, ale i okropnie smakują.

Drożdże wykorzystuje się do produkcji alkoholi (piwo, wino), w piekarnictwie i gorzelnictwie. Zawierają substancje pomocne w procesie metabolizmu, co usprawnia przemianę materii i szybciej uwalnia zawarte w organizmie odłożone zapasy tłuszczowe – a więc wspomaga proces odchudzania.

Są pełne witamin, głównie z grupy B (B2, B6, B12) ale także białka i zawarta w nim lecytyna oraz cukrów prostych. Często drożdże polecane są do leczenia trądziku (niektóre leki zawierają je nawet w swoim składzie) oraz innych chorób skóry. Dodatkowo pełno w nich takich biopierwiastków jak fosfor, selen, żelazo, potas, magnez i chrom, które zapobiegają nadmiernemu łysieniu i chrom skórnym (wspomniany trądzik).

W medycynie stosowany już od XII wieku, uważany za roślinę magiczną, która jakoby odpędza wszelkie lęki, zwidy i strachy, pomarańczowy, wdzięczny nagietek należy do roślin leczniczych pomocnych zarówno przy schorzeniach wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Zewnętrznie używany zazwyczaj w formie alkoholowych i olejowych wyciągów, pomaga przy regeneracji uszkodzeń skóry, takich jak: kontuzje, rany, wrzody, stłuczenia i obtarcia naskórka, a także w owrzodzeniach żylakowych, zapaleniu skóry, żylakach odbytu, oparzeniach, ranach pooperacyjnych, odmrożeniach oraz wysypkach skórnych.

Wewnętrznie nagietek wspiera regenerację przy nieżycie żołądka i jelit, a zwłaszcza kiedy w rachubę wchodzi przewlekły i bardzo uciążliwy wrzód żołądka i dwunastnicy, lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Skutecznie wspomaga regenerację wątroby po uszkodzeniu przez trujące związki np. toksyny grzybów, oraz neutralizuje stany zapalne dróg żółciowych.

W kosmetyce znajduje zastosowanie w kremach gojących dłonie po odmrożeniu, lub oparzeniu, bywa też obecny we wszelkich preparatach kosmetycznych przeznaczonych do skóry suchej, łuszczącej się, skłonnej do infekcji, zaczerwienienia, lub pękania.

Co budzi najskuteczniej? Śpiącego mężczyznę szybciej rozbudzi natrętna mucha niż płacz własnego dziecka – ustalili brytyjscy naukowcy badający korzystne właściwości snu.

Opracowali też klasyfikację czynników, które są w stanie zakłócić sen. Brzęczenie muchy nie jest najważniejszą przyczyną przebudzenia się przedstawiciela silniejszej połowy ludzkości. Znacznie szybciej i częściej mężczyzna przerwie sen, gdy uruchomi się sygnał w samochodzie. Na drugim miejscu wśród takich „nieoczekiwanych budzików” znalazło się „wycie” wiatru. Mucha, która swoimi powietrznymi piruetami ma większe szanse przerwania męskiego snu niż niespokojne dziecko, zajęła trzecie miejsce na tej liście. Z drugiej strony, dla kobiety nie ma silniejszego dźwięku, który mógłby zakłócić jej senne marzenia, niż płacz jej dziecka. W jednakowym stopniu drażniąco wpływają na mózg śpiących kobiet i mężczyzn „odgłosy pobliskich chuligańskich rozrób”, a także chrapanie partnera.

Dogoterapia - rehabilitacja inna, niż wszystkie

„Pies Dżok - Najwierniejszy z wiernych” Symbol psiej wierności.

Pomnik wystawiony psu Dżokowi który przez rok czekał na Rondzie Grunwaldzkim w Krakowie, na swego pana który tam zmarł.

Dla jednych jest tylko zabawą, dla innych - doskonałą formą rehabilitacji, zwłaszcza u dzieci. Nie od dziś bowiem wiadomo, że pies jest najlepszym przyjacielem człowieka. Ale nie tylko, bo ten wyszkolony może być także jego pomocnikiem i łącznikiem ze światem zewnętrznym. Dogoterapia to nie tylko forma rehabilitacji, ale też pomoc w codziennym życiu. Poprzez zabawę, ćwiczenia, lub codzienny kontakt z psem, łatwiej jest funkcjonować, nawet w obliczu choroby.

nauka i medycyna

33

nowości wydawnicze Jerzy Leowski „Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne” CeDeWu Centrum Doradztwa i Wydawnictw

Nikołaj Szerstiennikow „Rezerwat Zdrowia” Wydawnictwo KOS

Książka zawiera analizę zachodzących na świecie, w tym w Polsce, zmian w obszarze ochroniy zdrowia oraz opis miejsca, jakie w tych przekształceniach, zajmuje medycyna naprawcza i zdrowie publiczne. Dobro publiczne czy towar? To dylemat stojący zarówno przed lekarzami, jak i politykami decydującymi o zdrowiu. Co z bezpieczeństwem zdrowotnym ogółu ludności?

Przystępny sposób przekazania treści, logika wywodów i bogata zawartość kartograficzna czyni książkę atrakcyjną i przydatną dla szerokiego kręgu odbiorców. Książka nie tylko dla lekarzy.

Organizm ludzki - to system unikalny.

Potrafi zwalczyć każdą chorobę. Długość życia narządów i układów ciała jest wprost niebywała. Wątroba może funkcjonować 400 lat, w przybliżeniu tyle samo trwa czas nieprzerwanej pracy innych narządów wewnętrznych. Jednak człowiek w ciągu 50-60 lat potrafi doprowadzić swe ciało do takiego stanu, w którym lekarstwa stają się niezbędne do życia. Nawet w poważnych stanach chorobowych organizm ma jeszcze szansę na regenerację i normalną pracę. Trzeba mu tylko pomóc. Musimy nauczyć się rozumieć język swojego ciała, umieć wsłuchiwać się w sygnały narządów i układów wewnętrznych, aby pomóc im walczyć z chorobami metodami niekonwencjonalnymi. To właśnie jest treścią książki. Tysiące ludzi znają system praktyk uzdrawiających. Dzięki niemu chorzy otrzymują możliwość przywrócenia zdrowia, zdrowi - zatrzymania procesu przekwitania i starzenia się. Na nowo odzyskać poprzednią energię, witalność, radość postrzegania życia, odkryć wewnętrzne możliwości, zrozumieć to, co ukryte, nauczyć się pomagać innym - takie zadanie warte jest osobistego wysiłku! W systemie samo-uzdrawiania i samodoskonalenia się wykorzystano starosłowiańskie metody uzdrawiające oraz autorskie opracowania stworzone na ich podstawie. Niektóre metody zaczerpnięto z arsenału uzdrawiających nauk Dalekiego Wschodu i przystosowano do percepcji współczesnego człowieka W rezultacie w tym systemie organicznie łączą się praktyki uzdrawiającego duchowego i fizycznego samodoskonalenia umożliwiające wkroczenie na nowy poziom rozwoju osobistego.

Cezary Włodarczyk „Zdrowie publiczne w perspektywie międzynarodowej” Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

34

Książka wypełni poważną lukę w polskim piśmiennictwie na temat zdrowia publicznego, pokazując tą niesłuchanie ważną dziedzinę medycyny w kontekście działań i programów Unii Europejskiej oraz istotnych inicjatyw wybranych krajów „starej piętnastki” oraz Kanady i USA, a także Światowej Organizacji zdrowia.

Michał Tombak „Droga do zdrowia” Wydawca: Serwis Firma Księgarska

Na nasze zdrowie, tak jak na trapiące nas choroby, pracujemy latami. Ta właśnie filozofia jest motywem przewodnim niniejszej książki. Przepisy autora umożliwiają poprawę zdrowia przez wykorzystanie naturalnych, łatwodostępnych składników - bez tak charakterystycznego dzisiaj arsenału chemicznego.

Andrzej Wojtczak „Zdrowie publiczne wyzwaniem dla systemów zdrowia XXI wieku” Wydawnictwo Lekarskie PZWL Podręcznik stanowi wprowadzenie do problematyki zdrowia publicznego.

Autor przedstawia zagadnienia związane z nowoczesną koncepcją zdrowia publicznego i medycyny społecznej w świecie i w kraju, zagadnienia problematyki ochrony zdrowia, opieki zdrowotnej, uwarunkowania zdrowia związane ze stylem życia, czynnikami genetycznymi i itp. Zagadnienia omówione w publikacji są zgodne z zatwierdzonym przez Ministerstwo Edukacji programem z zakresu propedeutyki zdrowia publicznego. Publikacja jest adresowana do studentów kierunku zdrowie publiczne, pielęgniarstwo na poziomie licencjackim, magisterskim i w czasie studiów specjalizacyjnych. Może być również wykorzystana w czasie studiów podyplomowych.

35

nowości wydawnicze

36